장음표시 사용
351쪽
ribium Pu Maiis, celebrandum erat ex instituto, Mnse P imo: sed Herectis, cum id non posset commode fieri mense primo, Sumnis mense celebra it postquam a longo tempore ibisset intermissum. in Quod Laudi non Vitruperio ὶ ipsi datum est; etiauisis te notatum sit, id laetum esse, jecur quam 'ipium erat, 2 Chron. ὀo. 2,J IJ, II, G. Ubi temporis Orcumctantia cedit substantiae, subi tuto sumundo mense pro primo, γcum utrumque non pollet Commode adhiberi. Quod & Mias sepe iactum eta mox
Porro; habuerunt Judaei sua ignitanimum sesu. Sed magna erat in nitudo, quo die cen seretiar Novilunium. Quippe non habebant i prout nunc moris in i Ephemerides seu lendaria, quibus ante monerentur quo die foret Novilunium, I cum solis Immeque motus nondum erant ita perspecti ut nunc sunt; j Sed si Judaeis seriptoribus hac in re sidendum sit) quo tempore Novilunium expectabatur, speculatum mittebantur aliqui ad Montis c cumen aliquod, locumve aliquem ex eminentioribus, unde Novae Lunae prima phasis observari posset. Sique primi cons erint novam Lunam, id Sacerdotibus recebant: quis si de re satis constaret Tuba Clangerent, quo indicio significaban9 tunc esse Novilutimum. Quodsi, ob Coelum nubilum, aliave de causaὶ ne tertio quidem die sex quo primum ex in quisquam conspexit Lunam, aut Sacerdotibus id non constat, quorum juvicio res ea permissa erat, i elanxerunt tuba setiam non conspecta Luna ) ita non citius. s Qua de re videatur Siseni Tractatus, oe Ameto Coa Helemum P arci Mn. in Adeoque, per biduiun triduumve, in ambiguo res erat, quo die celebranda erant Novili nix Nee tamen negligendus erat cultus, Noviluniis debitus, sub praetextu incertitudin.
de Die; sed pinestandus erat, si non ipsis die, saltem die Putatilio, qui pro die Novilunii
reputabatur. Nec selo, quod ullus tiae serupulsis exortus iit, aut exoriri dubeat; a it cultus divinus inde vitiatus; quia non sit verus Novilunii dies, qui sic ceni batur. Non nego tamen quin insteriores Judaei, statem post Claudi: Plantari tempori suas h buerim Tabulas Astronomicas, indeque derivata ciendaria; unde Novilunia Calculo computabam, ut alingentes, antequam contingerem. Quales apud Rabbinos suos conspici amur, a Ptolemaicis mutuatae. sed jam agitur de temporibus Mosaicis, indeque ad christi tempora. Quando quod talia habuerint Gendaria, nec stio ; nec credo. Habuerunt, non dubito, pro Anno Solari Computum, squam accuratum, non liquet; suo, de Asiate & Hyeme, de Semente & Messe judicabant: sed eorum Festa, non tam S Solari, quam ab Anno Lunari regebantur; qui nunc Duodecini, nunc Tredecim mentes continebat quorum initia incerta ierant; &ex observata i ut diximus in novae Lunae phasi dependebant, ct Sacerdotum de hac iudicio. Et quidem, si tardior suerit si s Mestis, solere dicuntur Sacerdotes, protelare Pastha in mensem Muentem.
Atque haec de die Novilunii incertitudo, pariter afficiebat diem Paschatis. Mael udus erat sex instituto, Agnus Pasthali , decimo sinu He Mensis primi, & postridie instauturum Pasthatis sessum. Cum vero in ambiguo est dies primus, Pu iter in ambiguo erit di decimus quartus. Et quidem sibi citius, alibi serius, observandus, uno aut altero dis
prout hie aut illic observata fuerat Lunae prima phasis. christumque novimus cum disciapulis suis, ultimum suum pastha uno die citius celebralle, quam Ju os; sui unius alteriusve jei dis entia, non tanti habita tune fuerit, ut cultum vitiaret.ὶ Non posset autem, uterque dies, revera decimus quartus; sed uterque sic reputatus, alter a Curita, alter
Unde haec orta sit disserentia quam alii aliter conciliare suagunt non libet llic dissubiere: sive quod Christus uno die citius cons erat 'novilunium; sive quod ille ab ipse . coitu Lunk illi a prima phasi, numeraverint diem decimum quartum; sive alia quavis de causa id sectum sit. Sed, undecunque fuerit, satis liquet mihi itatem in non eundem diem
ab intisque celebratum: neutros tamen eo nomine culpatos video. Christum c dixerit hie Scriptor culpandum esse. Et quidem ego Judaeos h ud culpandos dixerim; quoniam Dikina Providentia rem sic ordinatam video, ut eo die Christus Anii typus, ct rus Agnus Passialis) crucifigeretur, quo ipsi comederint Pastha ; non eo die quo is com derit. Ego notius ab utroque consularim, unius diei disserenum non imis iunctuisse ha- .
bitum, ut cui in vitiare cens retar - - - . .
Quin&haee de die incertitudo, se evenire possit, ut eum de Mense lint incerti. Nam si plenilunium contigerit prope ad AEquinoctium quod ipsum sorte non erat uni praecise .cognitum quin uno aut altero die erraverintd ex Sacerdotum arbitri' multum p deret, an mensis cecimi tertii praecedentis anni, an primi sequentis. habetatur illud Plenilunium Nec mirum est, s etiamsi habuerint Calendaria & Tabulas Misonomiis,) quod uno aut altero die, sive de Noviluniis, sive de AEquinoctio Verno,) errare possint : cum etiam hi nostris temporibus, cum Solis Lunaeque motus sunt magis comporthὶ errari cerium est. Mam de Pasichate nothro. eadem sere Regula est, quae de PaschateIud eorum. . Quin
352쪽
sensi o Sabbati Christiam. Cap. L
tum, Quis sit dies Plenilunii. Et Tabulae quas habemus quibus h c in re ditim
mur, longius a scopo nos deducunt, quam si nullas haberemus. iCum enim civilis Anni longitudinum sumamus aliquanto long Wm quam oportu qua si per undecim minuta horaria in quoque annos in Aquinoctium Vern , quod eo tem pore quo condebantur illis Tabulae in contingere censebatur vigesimo ptimo die res tii; contingere jam'comperimus die Decimo. Novilunia item, & Plenilunia, quae supponunt illi Canones Ecclesiastici, tardiora sunt, diebus quatuor aut quinque quam quae in Coelis coinperimus. Unde de Niense non raro circinus; & de Hebdomade saeptiis. Ut non tantum uir aut altera, sed quandoque tribus, quatuor, aut quinque lic omauibus erremus. Quodque nobis contingere certum est, quidni ct illis saepe contigisse putemus 8 ut non tantum uno aut altero die, sed toto mense dc quod excurrit) errent. Et quamvis Gresorius VIII tantii , jam ante plus quam Centum annos, quadaiaten; Calendarium restificavit: Multi tamen, etiam ex Pontiliciis, veteri .utuntur catardario; contenti Diem Putatiuum secundum Canones ) celebrare, pro die vero. Nec minus it . terim celebratur Resurgentis Christi memoria ; quam si nullus contigerit Arror
Pariter de Natalitiorum die dicendum; quem nos celebramus,Vigesulo quinto Decembris nostri; alii, Vigesimo quinto Decembris sui; hoc est, Decembris i stri decimo quinto
cum interim non convenit inter Chronolog quoto mensis Die, aut quo Menies tus sit Christus. Sed neque de Anno convenit; cum alii, imo, duobus, tribu ut etiam quinque annis prius esse natum sesitiunt quam nos reputamus. Et quidem iam in tenoris sumus, ut annum verbi gratia ) 1692 a christi circumcisione nos inchoemus a Valendis D nuarias; scis annum 1692 a Conceptione, inchoamus a se uentis Martii die vigesimo quinto : quasi tribus mentibus citius nas emuir quam hietat conceptus. At interim Naic ut . Christi memoria, pari religione celebratur, acii de die vero certoque constaret. 1 t quidem, si in minori periodo tanta sit incertitudo ; Ecquis s. ndebit, in tot mille annis ab Orbe condito non unum unquam excidisse diem in hebdomadibus computandis ;
aut seriem illam nunquam fuisse interruptam λ
Quodsi unquam contigerit, quocunque casi, interruptam fuisse he o dum se iei' mimque diem oblivioni datum; non posses s absque miraculo in post restitui. Adeoque vel nullum in posterum soret celebratidum Sabbatum, eo quod de die non constet;) vel quod ego potius faciendum putaveris, ut quarto Praecepto magis congruum ) a novo priam cipio ordiendum.
Ad quae omnia saliaque ejusmodi) de unius diei aliter atque aliter reputati incerti
tudine; 'nihil, in Re catione sua, responsum est. Sed es in aliis Institutionibus Divinis, merito judicemus, Circumst intus nonni illas, suae sint Narrationis pars, non item & Institutionis partem esse. Sic, verbi gratia, in institi tione ineme Dominicae; quod celebrata fuerit iniverisi came o, & vesperi H caenam, &ajocis eisque non magno numero; aliaque ejusmodi. Quin & quae in prima institistione ) Circumstantialia, iuerint . ut loquuntur occasi nalia, pro temporis locique consideratione injunebi,) non poseo censeantur obligatori
cum temporis locique circumstantiae fuerint mutatae. . de archahiris supra monuimus sub ingruente hoste, tentoria sua reliquerunt, & Hicrosolymam te receperunt. Quippe non putandum erat, Buadusam patrem suum voluisse, ut eo casu se periculo exponerent. Et, in re Paschalis, quod Lianus comederent, succinctis Ambis, bacia que Mentes is manu, ut in procinctu abituri, nec ea vespera foras abuso, F, . aa. ii,aa. omnia videmus Christo suisque Discipulis, in postremo suo Pascha posui ibi a. Quae omnia non eo animo dicti sint, quod velim cuiquam author esse pinsepta Dei, etiam in minutis, violandi; nam & in talibus Deum novimus aliquando iacis severum; ut in casu Gazae, taetentis Arcaan; atque Nadabi O AH . offerentium . ob rationes forte nobis non satis com-tas :ὶ Sed, quod distinguendum cenitam inter Sila stimialia cultus, & Circumstiuitialia ; & hax illis prout rus tulerit) cedere debere casu siqua culpa sit quam emendare nos penes non est, aut non sine maj0ri malo; ) loci habebit ea praecatio, achron. 3o. 18, 19. Dominus μὰ δε ei Ppropiti cnimum compar erit ata quaerendum seum, quamvis non por omnia mun dum puris risuem sanctuarii. Et quidem, in casu cui jam agitur, in si nesciamus ut certe ii scimus in quin si aut
mus aut Septimus dies heinlomadum continua serie ab Orbe condito recurrentium; imulis
satius est, quocunque septimanae die Sabbatum celebrar .quam non omnino; si es quarti praecepti maiis congruum. Quae dicta sunt; partis Cautionis loco, ne simus nimis propensi, levi de caus turbam pacem & receptam praxm totius Ecclesiae Christianae. . Partim ut tollam, quod praesumit ille sed quod probatu est impossibile Septimum diem, in continua serie he madum , prima creatione recurrentium, per omnia abs tu interruptione aliqua filisse celebratum; ab Orbe condito ad Miluvium, indeque ad ora ba
353쪽
W-n, atque inde a a Israchia in ab G num, indeque ad Chri in intimora is um. ego non priave ini cuiquam ei te cogniuina, aut et noto p . . tim ut ei viam eam a ex inario P reepto obiicit. Re es reuiuiitiiri a
bona ii arat, ct est intino dispiam aliam iussum hie Scriptor e ibi uim
uuae nugis, 'ualis' non dubiici imui dubito tamen
picioni, repoti cura' iam tale quicquam insinuam.
355쪽
ejusque diei eultus, non magni liaberentur. Nec video 'ii iidem Gen. x se ex es in Mo- - quak postulat hi optor pro timcοὶ quod foret obiervandunt cum H, tus Iemino ci .isci s*Zimaenaei rpetuum. Qii iuue extendendum sit quod dieitur, c uu ei Deus, erranue Iamis non libet dis tare. Id ibi mi iureiripuit
Idem dixerim de tempore deinceps a Z ad et laminu ; indeque ad Hirtim o a m o. Quippe nihil ii oratum rei crio, de Sabbato sic observato, vel in Scriptis lusi, vel in libro phi, in antiquius quam quod Lbetur Exod. is post eorum Exitum pto, postque rempus illud quo dicitur cis imp ui se satumn 6 ω ationem m
h. nam autem fuerit illud statutum, ne scutius. ScriptorcsJudei l salictu eorum aliqui; exis iare videntur, hoc suis te si imum de Sabbato; vel hoc saltem lustio eliis dein pacem aliquam Fierique potest ut tum forte iti sierit Renovatio trigis du Sabisto, quod tunc abierat in desuetudinem. Nec quidem videt.r verisimile, quoia eorum in AEgypti Exactorcs voluerint permittere ut o ii essent, operis . iaml: nae Septimo quoque die.
iiii leni in liis oria sacra aut profan , ut ideo vul gra, quod Gens iitia, pro ipse Judaeos, per multa secula post id taeni pus . quo latu agitur, pus per Apiunani
na sutaverint; nedum Sabbatum obicrvavcrint.. o quidem non iraticos Eroditos, eosque Pim Viros, id stadio mille; ut si liuid possint depreliendere lium huc siinciam videatur, id avide captarent. Nee mihi Ioin ausi atum si H Iiquido constare. Sed nihil hael us vidi, iquo id mihi certo constet.biis illii Ch neut AH -.imium, quaeque habet ille in Enon a n libro quinto; qui ' iii annim sem ) omnium diligen inmie scrutatus eii Ethnicorum scripta in hunc incni. Qui hoc sibi in eo opere propositum habuit, ut ostenil ret, Scoptores Ethnicos Pliilothphiae litae magnam parum haut ille ab ea quam vocat quo nomine desi mat Namnem II nam Graeci, pCeteri ipsos, vocabam alios omnes B Anos: a lae, .mWr alia, notat numerum Septena mi etiam ab Ethnicis cum aluiuali veneratione memoratum: quod ac cidisse putat propter hunc numeroni a Sacris scriptoribus sepe in mo atum : & speciatim propter eoruni Sabbatum, tempuli te, Sepe o di sirum Sed nullai us innuit exitii masse se, quod se templis suum diltribuerint Libitici, aut
uim observaverim; quod certe murus foret ii id sciverit; γ id tantum hule insinuans, l iditi is Judaicae non meruit ignari, sed inde hali scrini suorum multa. Id quod inde mihi spem maximam in ii qu que , pluribus hane in rem allegatum viderim, It illud Hes , - S primum e es Saceri) Cum vero His locum e silerem, qui est in os re cui titulus his υ μέραι, in cuius posteriori; prie de I helu agitur ;) Nihil quissiuam occurrit inibi de seii Dis assibus, aut D Gus M imaux; ita de Aremta Mensis A ehus: Nei iri, quinam dierum M sis, sint dies fausti, qui iram L Mu', ic Mari , i , quibus rebus, tales Int.
356쪽
ortam veneratumem innuit, ab Antiqua aliqua Tra. t e sive ab Aiamin, sis a AO;ὶ icit a Gnimum tu Iudaeorum hesis, mare post sequente, multa poli secula
Neque aliud qui m reperio, in eis quae citat Gemens mu, quod ad hanerem sit nugis an litum, quam est illud He A. Quin sicubi reperisset ille quicquam, inter so ptores Ohmeos, de ipsisun 'iissime temporas per Hebae mutavi ; non dubium est quin illud memor alta ut ab H neorum doctrina derivatum; quam ille rem tune investi re satagebat : Cumque ipse nil tale suggerit; putandum est nec tale quid ab eo
Et quidem Mambius, hujus di rerum diluentissimus investigator; eum de Annis Mensibus, Diebus, Festis, Dierum discriminibus, s illis, nefastis, intercisis, Cale is nis, Idibus, Nundinis, aliisque, sedulus inquirit in Saturnaliorum libro seimo, per pluta Capita; ὶ de Hebdomadibus t seu Temporis per dierum Hebdomadas distributione in iiii habe; nedum de dierum hebdomadas Nominibus: in quod nullatenus omissi, rus fuist, si talis
ruerit apud Veteres Romanos temporis dis binio. De Nundinis quidem. hoc est Novemdinis, Nono quoque die continue recurrentibus) agit; sed, de Hebdomaitibus, altum est si
Nec usquam reperio quicquam de hujusi di Hebdomadibus ab ulla Geme ante chri stianis ini tempora ὶ observatis, nisi , sola Judaeis; scit neque ab illis, nisi poli exitum ex 'pon n gem quidem quin posterioribus Ethnicis pura Luciam, Poena' aliis me, nota fuerint J orum sabbata, ct risui exposita, recutitaque Sabbata Eent;) sed ab ii iis
fidisse observata, aut ipsos sita tempora per hebdomadas distribuisse, non in quod existi
Et quidem si demus; a Patriarchis ipsis, sin quorum familiis poli orbem condiiunx pe severavem veri Dei cultus, i fuerit olim aliquando MMarum aliquod per ali mot secula observavim, de quo tamen non constat; ὶ ως est, '' Sex litoris crin 1 u - Septi- .mus Requieti Sacrae aeuus; dubitari iamen pollit, an si erit ille, semper & ubique, imm-mus ille Septimus in continua serie ab orbe primum condito recurrens; nulla unquam vel
omissione vel interruptione halara Iam inde ad hunc diem. Cumque vallante alibi impietate ὶ verus veri Dei cultus aliquando ad unam aliquam familiam redactus fuerit quod Noacti tempore contigisse certum est, nescio an & alias aliquoties; in sintque in piis funiliis non raro lectus nimii: Ecquis spondere possis nunquam irrepsisse ne ectum Sabbati λ cumcis em interruptam fuisse constat, in Deserim per annos madragin Jom. r. s. Et Festum γ' totam magna ex parte neglectum, , diebus G eiis ad Ir uusque, et i . 3r. 18. saltem a diebus Sal ias ad 'm usque, α Gron. 3o. 26. Et Fellum T linaciamum a Pyhuae temporibus ad Nehem , Neh. 8. i . Cum ue haec ita fideri in ii .leri dum liberi erant; quanto muri putemus igi potuisse Sataratum, si non alias, un yptiaca saltem Servitute 8 Quin ta hic Scriptor, In f. p. 63. n lectum fit ille dieit Sabbatum, ιι- arim Di iocaptivitate Rub Disa, lineo te me, facturi rue ἀρ- ains, ns erans aera adu; ter ac Tempum fidisse iactum iacum meremis aera, notat Christis. Math. at aa, Q. Ion a I 16. Quodsi aliquando niuit, quocunque casia, interrum Sabbati observatio, ita ut diei ii cesserit oblivio, quod nunquam suilla fictum, constare non potest; in non posset absque Miraculo. aut nova Revelatione in post restitui, 'uantum ad ipsis limum diem qui septimus foret in he omadum continua orba latione ab Orbe primum condito. R illa quidem sium Paschatis aut Tabernaculorum, rei muliorum annorum interemptionem, restitui; ope solis & Laenae, suibus Anni Mentisque initia latis determinantur; sis non item initia Hebdomadum; praescietim ea aetate qua Solis Lunaeque motus manus suerint accurate comi ti, nec haberentur Ephemerides quales nunc habentur; & ne quidem Scribendi mos quam tum scimus) erat antiquior Mose; nec si diis esse possent vita gentes qaiae non per MD manas distribuebant tempora, quod nunc fit,i siquando iussa diei luem oblivio. Adeoque,
quo casta hoc contigerit, necesse est vG dein vel nullum sor et observandum Sabba quod quarto praecepto non congrui vel a novo principio, seu Epoesia, sumenda Lue:
Hebdomadum circulatio. Quod titille laetum videtur Exod. 16. cadente stan iae non ideo diei, sint omnia, quod elevare velim authoritatem quarti praecepti, aut
prunariae Sabbati institutionis, aut obligationis de Sabbato a nobis obier sonon minus laveo, quam Scriptor hie, qui de Iudaeorum die septimo tam eii soli iiiii asta ut ostendam quam omnino nulla ponit elle certitudo & vix qjectura quidem quis
primus sit, aut qui septimus dies, In continua circulatione Hebdomadum ab Orbe primum condito ad hunc ipsum diem ; quo cardine. versatur tota scriptoris hujus controversia de recepto die jam muta α Ad ue non putaverim, Quarti Praecepti vim in eo stam esse ut i illimus dies septimus a pruna creatione continue recurrens obi vetur quem mocognitu impos em existimo; ὶ sed potius, usi post Scx dira labori; ordinarii, sire i Septiis
357쪽
septimus Sacrae Requietis; idque in continua circulatione. Et propterea nollem quod dixi in eo nomine illibare pacem & receptam consuetuditiem istius ubi ego vixerim ) E clesiis. Qua de re iam ante dilia sunt nonnulla, ct post dicenda plura.
SE D, missis hisce Velitationibus, mrediamur id quod discutiendum proponit hic seri pior. Ubi duplex occurrit Q laesitum; quamvis ille pro sinu l .ci habeat: in
Primo, An nobis suiliciens suppetat aut horamenti ini, pro nis De tris, seu H bdomadis die Primo observando ; prout apud Judaeos tum tempor aut apud nos nunc dierum, ni in crantur dies. undo, An teneamur etiamnum, da alui . seu Diem Septimo, item ob servare.
Horum primum, nullatenus suille controversum credo, temporibus Apostolorum; sed universaliter admisiuni 1 Christianis omnibus. Quippe cum admisium fuerit, Apostolos , Mimita aut horitatem accepis , de constituenda & ordinanda Ecclesia Christiana; atuue ab eo edoctos per illos uuadragilita dies, quibus, post Res irrectionem ejus, cum illis manserit, , quomodo id laetum vcllet: Nulla videtur ratio, cur, de observando Die D: mco magis haesitarent, qsam de introducendo in dia Coa D iuka, ct instituendis Presbrtem, Draconis, Episcopis, aliisve in P lctra Os iarais, ioto ille Gutu Christiano. Adeoque nullam ha ς de re Controversiam aut Disputationem oriam vi sciniis, sed silenti iaci aqui praxi conformes Christia nos, ut in illis alteris articulis. Si dubitet hic Scriptor, An pati nomine dignandus sit hic dies; haec mera est Logomachia. Permittam ego, modo id nominis ei minus placeat, ut vocetur Dies Dominicus. Ego quidem Subbarum civinon dubito, sub inuiuii: Mittoli pote Sacca: Requi cti destinatum post Sex dies laboris orditiari, Ipsumque hunc Scriptorum video aliquoties, Sivati nomen indulgere praeter dictu cptimum in aliis diebus, quam qui in Sacris Literis sic vocantur. De altero Q mclito dum plane si tu rcni ruitia iudico, quo sucrit die octimcisi in Judaeorum Pu chare, aliisque illorum L. Mis ; dc Fur cati is Ritibus; atque a C - Hi nenita; sitique rebu), de quibus Vix c remouiatii Judaeonina. asorum quidem tenaces erant, qui de lege Mosaica lucr Ut Zelota Q iiqile se obstrictos putaverint, una cum Ut sem, O cumcisionem rci incre, Oncumcisei pariter es B uia uos csse: ὶ non dubium cst, qum, cum Ute Domi ut , putavcrint etiam Salbatum atium c halavandum esse. Hune utique Dum sui tac Marumue Vmma a uirori quem & nunc renovatum ire videturii scriptor. hac post eriori Q uinione suadet Ap olus, mutuam ct moderationem. ob servandam; ut quisque sic sua sensa sequatur, ut non sit interim de aliis iniquus censor; usque dum, per tempus & otium, de Libcrtate Christiana plenius edocti forent. Neque hoe tantum Putaui indulget aliis, ut rituum suorum observanici cis pi; sta & iptu ne scandalo esset dant enim iniservat; ut res Biras, non ut necessarius. Misis, inquam, hoc indulget; utpote quibus haec olim Lex si ierat. Sed non item G mi Ibus; quibus novum hoc induci Jugum non patitur, cui he olim sub ligati suerant ii iis ni alterimitiatio Gentilium a Judaeis) oppido notandam, a me alibi di,
358쪽
nam iam tu sis : D Infantibus baptizantas. Nec ma ara sis facta δε institie u Eccle Chris una.
DE duobus hisce inaesivi separatim dicturus sivia. Et primo quidem; Quod Susciens
nobis suppeti unimenIum, pro Die Dominico celebrando. Quod in contrarium suggerit hic Scriptor potissimum, hoc est; Quod non habetur Crit, sum ab sta Munae itum, in Saciis Sisi tiris conscriptum, de Die Domjic manta Cui ego nare duo re no. I. Quod non est necessarium, ut habeatur Expressum Man inmiso consili tim : Sullicit si alias innotescat, id Deum voluisse. α Qiiod alias suppetat
Sed id non est de quo jam agitur. ippe hoe omplexum eine Quadit uinjam diximus;
custus nos membra separatim in uirimus. Qui utrumque diem putantur aliquandiu obse
valle; non putandi sivit existimasse, saltem non acriter contendit te, in Drausarum fuisse Sabbatum ce die in diem; sed saltem, observa i m ese EF inam; quaequid sit de Septimo ; quod est Quaesiti membrum alterum. aiiod nou, in Alipturiis, ae serte dicitum , si os tra Ius e Stabatum, de He S timoin Hem Primum, ut ait ille; ὶ omnino verum est. Sed nee tabe te E est i , sin Scri miis,) drem Dominisum non esse Diem Septimum. Ego quidem me fiteor existimare, ii sirum diem Diam nicum, alium esse diem a Juc eorum Sulbato, die suo Septim; Nempe, quoniam existimo diem vesa Christo, ves ab Apostolis suis, ipse monente,ὶ rii ille mi iratum ; quod si fecerim, non dubitandum est quin authoritate justa ad secerint; nobisque paritecnciendum crit.) Quodsi non fixerint. egoque erraverim sic existiniando nccdum mutatum este putaverim. Nam, post Apostolorum tempora, primitus mutatum iniisse Sabbatumniin existimo. Nos quantum scimus ) eundem diem pro sabbato celebramus, quam cel braverim illi: sivest ille dies Primus, sive septunus. Adeoque sive mutaverint illi, sive non mutaverint, nos utcunque in tuto sumus, dummodo euiidcm cum illis diem celebi mus. Nec potest quisquam certo dicere, num Primus sit an Septimus; niti quatenus odi m i sta iri ne cenictur, Ecclesiam Christianam idem continue Gebrare voluille Sabb ium, quod observaverint Apostoli, totaqxie corum tempore in Ecclesia Christiana. Ouippe
commuis D a οὐ nititur utrumque. .
Qii in & multa possunt, ex Sacris Scripturis, recte conctata; quae non inibi averreae conum ; multaque tuisse laeta, etiam in rebus divinum cultum spectantibus, quae non, ferte Zeum , suisse fidia: multaque hominibus tuisse a Deo injuncta, de quibus Ea messum stiriauium non exstat. Ut expressum ma aram, non sit seia aper ii eis ni
Nusquam Hyerie ae ei ur, in Sacris Lateris, quod post Primum Sabbatum, a Deo ol si vatum, Geis. a. a. in aliud fuerit sabbatum a quoquam hominum obtervatum ante illud Exod. 16. Quod non nisi post os ille O α 'iugentos avnos contigit 3 vult tamen- hie Alithor & acriter contendit; ut putemus, sabbatum sui sic pcr totum id temporis continues , rum, & quidem impei atum quamvis nec id es rete iacisis, nec tale exstat ei essem mantauris. Sed illi sui licit laevis risinuatio, aut etiam si a sumptis, dum a nobis pistulat Eoc sum Manaearum. Dicitur uidem Detis, Paevisse ae e Septimo ob ο vi operes eiar, hoc est, a creando cessalle; ὶ sed noli dicitur, quos, abi rejuri quievit Immo nec, quod ei in mctum erat ut quiescereti Dicitur s, tenet isse aerei septimo, eumve UO: uidhiliae vocibus iiii inuetur, non disputo; nec velim earum vim e tenuare; ita non clii iur Immo, vel Dii xi se vel Ian casse, ncque quod ei crat id facere. Dici
iur Mus, illa ala Septram ab opere suo quievi se , ita non distitit, repetiisse diei Septiminia is quam repetiisse Sex dierum opera. Et quidcm, sit ista diem ill diu iliamum ut sacrani celebraverit; non tamen dicitur illse diem quemruae Septimum, continue recurrentem, observasse; nedum Observandum eum esse ad sinciri ut ile mundi; ct quidem eum ipstim ae in continua hebdomadum circulationeὶ non tau/n quemviri, quodque inchoandus sit ille dies in perpetuum; ipsis labenus dici tempo', quo creditur Deus suum opus inchoasse quod contendit hic Scriptor, hut eo momento quo in Paradiso cessaverit Deus
359쪽
ab opere suo, ouamvis eo momento, alicubi terrarum, agebatur quotacunque hora diei. 3 Et quidem si velit ille nos putare quoniam ille sic putat ) haec omnia statem implicite iibidem contineri ; hoc tamen longe abest ab anisu, quod Humanum genus
omne, per omnia deinceps mimra, teneatur, celebrare quemque diem Septimum, in ua- .ciue dierum hebdomade continue recurrentem, a primo creationis momento numerata . )Haec autem omnia secundum illum ostendenda rurent expresse mandara; aut concedendum erit, aliquid mmus quam ex re m mandatum, sussicere poste Iustificandae nostr a diei Primi celebrationi; Dei ve voluntati si scandae. Certum est: quod Cultus Dei per e acrificia, jam inde , Mundi primordiis inolevit saltem a diebus & tas ;) eaque Deo fuisse accepta & approbata, saltem , lis illud: Sed nullum culat illis aruiquius in ex usum manciatum, in Scripturis cmycriptum, quo tale quid imperatum est. Nec tamen puto, Scriptorem hune existimare, hanc suille puram putam si ante susceptam, abs ue ulla vel institutione vel insinuatione clivinae voluntatis; sed id potius insinuatum iiii de colligendum, quod approbatum videamus, quamvis id non sit diserie dictum. Idem dicendum de S a , assus. Oho, a Pac consci rata, Gen. 28. r8. Quamvis, de Re- bus vel Persi,nis oleo consecrandis, nullum exstat ante ea tempora in mandatum, inccris
Putandum item est, mandatum aliquod. exstitisse, aut quod mandati instar cllet, in quod vis ab AstariIumendus ciat, ad Suilitum adolendum ; eo quod Nuae de Apila piciterensiar, propter ob Ium astrumn ignem nec tamen ta berie Eicitur, tale prius exsiliis
Erat item, jam ante Diluvium, A massium t Anae rum Immo um H Gmen; Gen. .a Gen. 8.ao. Et quidcm sino approbatum; squod ex eo liquEt, quod ex illis G una, ex his rana, in Arcam miscrit. Et putandum est, huthore Deo, id iactum est ediscri men. Nullum tamen quod scio ) praece ultim exstat de hoc discriinine faci
Nee dubium est quin Apostoli fuerint, a Christo, sus iente potestate muniti, & monitis
odii, de constituenda Ecclesia Christiana, eaque ordinanda, dum ipsis mantauta taeta A. de rebus a regnum Dei spectanIilus, Aet. a. 1, 3.ὶ Quamvis ura non lint in Sacris Idicris conscripta. Nullum exstat ad eos Mandatum risti, deco astituendis rem Diaconis, AEL 6. Aut de orae uanaeis Presby teris in Quis Ac si , Aet. i . aa. Aut de mau-
3. S milibusque Tito datis, de ex an is i in Creta a Presb Ieris, 'ο quaque civis te, Tit. i. Sed, cum haec ab illis iacta suerint, praesumendum est, eos hac potestate instruetos cile ; nisi velimus Ecclesiae Christranae totam oeconomiam convellere. Et speciatim, deo servando Eie m 2κο; cum cy litet eum suille observati imi ut post ostendetur,) uoadi bium est, quin ad id suerim susiciente authόritate instructi. Nullum est quod sciam in tecoctare Aa aram, de nupti Infantibus, neque etiam Hyme tui, Infulics tum ivisi e Baptizatos. Non autem hinc conclusurum credo hune Seriptorem, Infames aut non sutile Baptizatos, aut non dcbuisse Baptizari. Neque ullum exsiat mandatum si tale, de Aemiuis ad Sacrum ci nam admittendis; nec eas sie admissas suille ae et te Aicitu' , n'n magis 'quam ad Circumcisionem olim: ὶ Nemini tamen dubium csse emo quin rcete admittantur; hoe non obstini e silentio. Novinui; utique I fames, ut Ecclesiae Dei me mira reputari, ante adventum Christi;
dum est, voluiste Christum eos inde ire ; eorumque isertem ipsius adventu deteri rem facere, quam ante tuerit; sta potius eorum ampliatum ire privilia . Atque Insantes, ut i complectitur Christus, io. 13, i , i 6. Unde colligitur, eos Am nunc, per pri mn, initiandos cile in i linam Chri Lanain, ut ante silerant, per in Ecitis ni P uisam. Cumque iungias Lam nas trapti ratas legimus aliquoties. nulla mentione laeta de Infamibus exclusis, ) merito censeamus, in iamiliarii in earum saltem ali quibus, fuisse Inlantas, eosque cuiu reliquis Baptizatos. Quippe hoc videtur vero simili quam non fuisse. Nobisque, in talibus casibus, i iendum est, prout merito iudidemus si ibi: se factunt. Q qtie eadem videatur ratio, de admittendis Hemmis, paliter ac Miribus, ad Sao amCurnam, i ut ante haeram admisiae ad Festum Pasimi A) nihilque occurrat in Sacris I setcris cur cenicamus ita illa exclusas: merito & has admittimus, ut quod videatur voluntati Divinae nugis conli,num, secondum ea quae nobis hae in re innotescunt;) quamvis in Sacris , rapturis ni que hau nutus E pressum M u ultim ; neque id faetum saevis Ei
Paci jure ; non concludi i tim erit, Christum, ejusve Apostolos, non transtulisse Sabbvium de die A primo in daem P, tu, saltem, non instituisse Etam Donunt 'i,' co quod non exsici Di resimi an Eurum, neque id aereatur; si aliunde merito judicemus, id suille fictum: Saltem, ii merito putemus magis este veris iurule, quod laetum sucri , quam Z E a quod
360쪽
quod non fuerit. Suiliciat no si quomodocuit ille nobis innotesciit Dei Voluntas sive ea res imit dato id fiat, sive alias insinuando. Neque enim n is tenetur Deus, ut, quo nos velimus modo, id significet; quam ut Pharii eis indulgeret Christus, ut, quo ipsi vellen signo, ,
testatam faceret illius authoritatem. Mat. 16. I, 2, 3, .
C A P. V LA a su petit se scietis a framen et . Romi ectis ' isti, me rata AE a. cabi in P axis, Grum, o Ac sic 'Primit x. Exe mu Primum, opse Tegurr cti is . e. Objectis 1 cipia et r. JAM vero quod secundo loco suscepimus ostende vin ) multa sunt unde judicemus ab iplo Christo, suisque Apostolis, institutam sui illa Z Di observationeri: Quicquid sit de die Septimo ; de quo posica considerandum erit. Rem inis Corsi, nobis perhibetur, ut id quo completur opus integrum Rea mprimis
nostrae. R s. 3 . Grictus qui tum, imo nocius qui es a s tuis S i iturus. Et Rom. as. tra aetus es propter Peccata uina, ct Myritatus maiam. Atque ad eundem tensum sibi. Quod quidem cst ri ne tum, Mem atra bigum Ade iniue non incongruum ut hilenni Commemora re celebremus; saltem si, ab ipsius Chii si crisve Ari orum praxi, occurrat quicquana, quod huic laveat. ippe cum magnamus Coi litur ocis Cisi .anae, nutatia Ap Aiax um axi, Ecc si ueri is, bdunn ipsi vixerint) ct continue seqvientis. Hujusque Diei observati, multa nobis suppetant Exempla. Ex plum primum esto illud christi; qui ipsis Resu remonis die, Hepta a D ta e Pr, mri Leia 'primo taeni CP . rum Sabba n, paruit primum His Mucieribus, ipsum ad Sepulcrum quaerentibus . Eiique Dectaratis Reyurae suam, Marc. 16. i uc. 1 Joh. Σo. hoc est, ' i coit ipsis novam Dummam, culus non ante fuerant sati narae; a Jussitque, ut eam Discipulis Dis indicarent. Quod cum ipse stitim fecissent; μναν &P u es reliquis rum Protinus a renui, ct rem ira compererunt, ceteris que renunciarunt. Quod procul ona dubio solas aptis piasque induxit cogitatione' eras palantibus, quis si et hu)ua rea exitii, & u. tenderet. Deinde se locium dedit duobus discipulis, Huaunia proficiscemibus, se. 14. nutriduobus ex ipsis duodecim, non liquet; ncc multum refere an fuerint necne ; in quos invonii piis sermonibus occupatos. His Pr cica vis e Pro phetis omnisus ) M te sua , Mynoem e di trinam, ver. as, 26, a . Ex in us ipsis, tu ora ibus Scripturis, resa ipsum, pectantes, ver. Σ - Quam ego Printa carro i m et se judico. ὶ aperiens ipsis Scrip uras, ver. 32. Cum ipsis aliquandiu Ea nute mansit. Glctravit cum ipsi, Creuum D unicam, prima forsan vice post erus institutioncm. Sic utique dicitur, Wr.eo.
Iuctum es cum ac ui et crimeis ; cum panem fum ij t, A. Ne ixit; cum ire Iet, ii aridis eis ; & vcr. ῖν. - mr i syrii Aones urs: uo nomine tunc sislesiit Asech Hsiae celebratio insinuari.ὶ Qu.e omnia iiiiit Elei ci a Saraatica, quamvis id ipsilbrie tum non inimadverterint. Atque si Scriptor hic olici ille polles tale quid, per primos illos annos poli primum Dei sabbatum in bis mille A quingentos, saltem semel iii ille pro litium, tala Septimo ; ibret illud uberius testimonium, de Sabba Di Septimi tune obser
vari solito, quam ea omnia quae ad hoc pr banduin inducit ille. Nullusque Prinae cariani hic est elusera uri preti inermi e rem ocul , Mortuitur alter rum rno hum ardebar in nobis Eum Aruerem nobis tu via, ret nobis Solpturas ' 'ter.
congregatis , ex sucrini P. aes et aut m via, quom ο iras Quicus erat in Lam vi paruis. Qua 'ue inde iacia sunt, poli dicentur. Suggerit ille, I aer hoc, ab Hirru ma, unta, stadioriim circiter sexaginis, anil. liarium nostratium isere Octo , cundo & redeundo, ilis ere Sapharico plus es Ie : Et qui leo fateor id eis nisi urgente aliqua occasione, in si tum novissenthoc esse sabbatum, cum .et illa ivre Hul: Sed id illa tum nesciebatit; neque era oci sione, violatio Sabbati. Si dicat, Ch sum lia non se tui ut ipsi nesciverint ) ti tum tuerit sabbatum: Hoc itidem verum est At ego putaverim, Christum eo quo tunc sileris statu post Rciurrectionem 3pois e Labore, iter iacere: adci que ab Aue violatione sabbMi. Aut cliam, si turbo riosum cisci; au ipse Mat. 12, 1. Sacer bies in tempti Saliarum a me, Ieta iacti Presse : hoc est, tantum laboris sustinent, occidendo, praei undo, & ouerendo Saciliati , quantum aliis alibi foret pro iuratio Sabbati; puta, Lanio alicui in arte sua occupato ; Lod non it cm Sacerdotibus, quoniam eorum est Reagis us cast . Neque di ru hic Author. Concionatorum, Prie xan quamviβ l'c tib) violare sabbatum. . Talis ire fuit niae Christi Labor si i cibor hierit) Pnedicando : Et qiiid ,' sive rundo, sive Se dcudo, sive Ambulando, medicaverit; perinde est At