장음표시 사용
291쪽
rerum,quae huc pertinent, usum, iubet. De ee.
teris requisitis nulla lis est. f. XXV m.
In tertia denique parte militat illud socialiteν ue Veritatem huius principii probo primo, quia rationis usus maxime socialiter vivendo se exserit deinde . quia loquela hunc in finem homini data videtur porro quia extra societatem omnem homo maxime miser futurus esset quodo luculentius patet, si homo in statu naturali consideretur de denique,'isia homini ab homine maximum praesidium petitur, sed laximum ri um imminet. Si ergo felici et bene viverescupimus, negesse est, ut vivamus se. t. ster,&itanos seramus, ne offendamus alio .
DEUS etiam i , cum homini aliter saluo esse non liceat. Evidens,in quoad hanc parum, ad mluarum esse hucce principium, omn
292쪽
-Et prouidentia diuisa,I.XI. De eultu Numinis externo cultu DE GUssit in eius quid obseruandum y IIV.
amore,/. XII. An certum tempus cutitii di
Ipsa itaque ut nunc edisseramus leges nanaria
les, secundum triplex, citca quod versantur, obiectum, initium merito facimus a cultu Dei. Deum vero cum nemo colere possit. nisi sciat, an, &quid Deus sit, paucis, quid ratio hac de red ceat,exponendum est. Esi Deum, primo probo ex notitia Dei omnium hominum cordibus in si ta hoc est, potentia propinqua, propositioni huic, Deus es, assentiendi. Hanc omnium gentium consensus arguit. Huc etiam anticipatio Epicuri pertinet.
Idem demonstro, postersori tum ex prouida quae undique conspicitur rerum gubernatione, tum ex ordine mulchritudine huius uniuersi, aptissima rerum singularum strii tura Hinc R-quido constat, non casu', sed causa quadam sapienter omnia dirigente haec prouenire. Hanc si naturam dicas nubes & inania prensas. Quia enim est natura unde ista vi pollet Deueniant dum tandem ad primam cavsam quae profecto
alia esse quit, quam ipse Dial
293쪽
In essentia Dei indaganda, ad ductum rectae rationis ita procedo considerando rerum universitatem primo deprehendo, omnia entia in quibusdam attributis conuenire, Ut in pnit,e, ν rirate, bonitate Deus itaque cum eo sit, existit enim, necesse est, ut itidem hisce attributis gaudeat, sed modo longe perfectiori, cum ceterorum mitium sit caus , Quod ad unitatem autem attinet, etsi essentia diuina, npn una ratione a nobis concipiatur ita se tamen una est Sc indivisa, non quidem Jecima, sed numerici natate, nec non indivisibilite Min-eommunicabiliter, in ordine ad plures numero es sentias idque tum ob intrinsecam essendi necensitatem , tum ob summam perfectionem desindopendentiam.
g. V. Entium vero duae classes fiunt, quarum una corpora, altera spiritus complectitur Adprio 'rem Deum referri non posse, ex eo intelligitur, quia spiritus imperfectior est corpore imperfectius autem Deo tribuere, absonum est. S. I. Spiritus est substantia eogitans, hoc est intelliis gensvi volense ergo: Deo intellectus iolantas, sed modo longe perfectiori tribuitur. Idem de ceteris, quae sua sponte hinc fluunt, attributis: immutabilitate, immortasitate , simplicitate est censendum. g. VII.
294쪽
g. VII. . Nunc videndum, in quo a ceteris entibus omnibus differat. Hoc autem illud est, quod sit. independens, idque ideo, quia est causa prima ceterorum entium omnium. Ergoetiam est AVLaelius. Quod enim terminos essentiae suae habet, id circumscriptum iis est ab eo, a quo pendet, qui certum graiuam entis, certamque mensuram perfectionis, illi dedit. Qui autem infinitus est ratione essentiae, infinitus etiam est ratione sp tii, hoc est, immensus, latione durationis, hoc est, aetornus voces autem,quae in Deo impei
sectionem negant, hoc ipso ineffabilem perfectiaonem in eo arguunt.
Atque ita intelligitur, quo pacto Deus dicatur ινιιus independens Spirisus enim voce attimbuta pomiin secundi ordinis, altera autem, attributa lenii ordinis denotantur. g. IX. De operationibus diuinis ita censeo: videmus effectum, modum ignoramus. Ibterim effectum eum similibus hominum effectibus comparantes, modum agendi inDeo,remota omni imperfecti- one ita concipimus,prout in hominibus se habet. Huc pertinent stributa quae vocantur operativa, iustitia, omnipotentia, omniscientia, amor miseri- sordia, Perocitas, o praesentia c
Ex hiis attributis operativis fluunt opera Dei,
295쪽
hoc est operationes cum ipso effectu considera istae, quas inter erninent creatio. prouidentia diuina Mundum creatum a Deo esse probo, quia a natura eius, quod causam habet, abhorret, aeternum esse. Accedunt argumenta a posteriori, artium inuentio, generis humani multiplicatio, c.
Per prouidentiam Descres creatas conseruar, mouet gubernat. Hanc euincit tum Numinis potentia sapientia bonitas,tum rei creatae natura, quae esse creare non potuit, ita nec conseruare potest, denique ordo constanso perennis cauissarum effectuum Iam ad cultum Numinis aecedimus Eum di. gnum esse qui colatur, natura eius praestantissima euincit Eum hoc velle, supra probatum. Absoluitur autem omnis cultus Dei amore eius: qui hic ita consideratur, prout inter incia est. Ad eum excitandum sufficit,quod Deus ipsa bonita , omniumque bonorum,quae homini contingunt, auctor sit. Hinc vero etiam sequitur Deum Mpra omnia amandum eum propter se jpsom este amandum: quin hominum esse, ut Deum magis, quam se ipsos amenti
s XIII. Amorem Dei alium esse munia alium ob dimitaeolrum cupi ia
296쪽
culinus. Iste, si accedat deuota existimatio uniamae praestantiae: perfectionis, qua Deus pollet. veneratio dicitur. Ille progignit timorem Numunis,quatenus relatio ad iustitiamin potentiam N minis accedit. Hic cum simul a malis, quae nos premunt, liberari cupimus, sed ita ut diuinae, Iuntati nos subinittamus, producit spem,sauciam, aequiescentiam in voluntate Dei.
Si ad aetium amoris accedat peculiaris actus imtellectus iuper bono cuius indigni sumus, vocatur precatio interna. Ea enim nihil aliud est, quam volitio futuri, ad Deum directa Mentis autem
ad Deum directio ob bonum aliquod , quod ab
eodem accepimus, quo fauorem eius extolli. nus, vocat gratia rum actio. Hae cogitationes ut verbis proferantur, non videtur necesse ea. cum Deus intimos mentis recessus exploratos habeat nihilosecius saepius expedit mentis conceptus certis alligare verbis. Hinc vero ir cum conditiones, legesque intelliguntur, quarum summa huc redit ita precandum e se, ut summus Numinis amor ex ic g. XV. Non minus autem & externis factis hunc amorem Numinis testari decet si scilicet aut necessitas quaedam , aut aliorum salus hoc exti gati minc cuisus Numinis exterminuit Sum
297쪽
in eius huc redit nihil loquendum nihilfaciendum esse, quod Zum a1nore Dei aut directe aut in. directe pugnet.
Ratio quoque dictitat, certum tempus beneficiis diuinis expendendis consecrandum esse, ut mens a seculi rebus paulisper reuocetur, ne iis immersa penitus, Numinisque immemor, citatis in praeceps eat gradibus. Certe amare Deum nequit, qui nunquam serio de eo cogitat, quod seri nequit, si aliis negotiis mens intenta est. Λst sacrificiis Deum colendum esse, quo pacto ex ratione probari possit, non video. g. XVII. Reuocanda nunc haec officia ad certas viris rersint. Unica quidem virtus,st haec tamen quatenus circa Numinis sensumin cultum versatur, vocaturpietas . Tot eius species sunt quot cultus diuini partes. Sic alia erit intellecturialia voluntatis, haec iterum vel interna, vel exterisna, c. Proprietates quoque 'irtutis, ut ad singulas virtutes applicari possunt, id quod semel hic monuisse sufficiat, ita in pietate locum inveniunt, possetque adeo diligentia sacra, obsedimita sacra Rc constitui.
298쪽
suod bomo obligatusfit, ut men sensium extera se rite conseruet, β. LII. rum, β. X. Id quodprobatur ex amore Circa bona fortunae .X. Dei, β. III. An conseruati ut violenta ordo, quem in sui eonfer licita Mys. XII. uatione tenere debet, quo uousque se extendat s. pacto inustandus I. XIII. IV. sui pro membris rebus , mei hominis eirca men pudicitia honore, liceat 'tem eiusqueJacultates,=. I. XIV. V. De iureo fauore mensita. Cire,eorpus β. VI. tis quid generatim emis Speriatim ire pastus o senaeum I. XV XVI. veneris Uum, . VII. Bine definitur quid, in res suos impuritates quaevis alterius nobis liceat 6.
illi inaestu, f. VIII. XVDI. VILO eis bominis rixea reν Virtutes binouentes. IX.
FRga se ipsum homo ex praescripto legis natu
ralis ita se gerere debet, ut rebus, quibus ad sui conseruationem indiget, ordinate utatur. Licet autem homo magno impetu ad se com seruationem feratur,obligatione tamen opus fuit, tum quia aliquando eum cupido se destruendi iniscedere potest tum quia homines ut plurimum mediis, quibus se conseruare possunt, alitervium tur,aciis uti debent.
299쪽
Velle autem Deum, ut homo vitam conseruet. exinde probo,quia vita est fundamentum omnis felicitatis humanae. Deus ergo tum vult, ut homini bene sit,vult etiam,vt vivat. Accedit, quod homo vitam sibi non dederit, ergo eandem prolubitu dimittere nequit. Quod si autem aliquis ea agat, quae ossicit,4 stationis, in qua a summo imperante, ipseque adeo Deo collocatus est, ratio postulat, indeque vitae finis acceleretur, hoc quidem iussu ipsius Dei fieri censendum est, adeoque ab omni αυτοχειρείας crimine, merito absol
Ut autem ordinem edoceamur, obseruandum, praeter vitam totius compositi, in homine esse vitam rationalem ensitivam,vegetatiuamin unam altera esse praestantiorem. Hinc regula generalis conseruatio vitaepraesantioris praeseram
da est conseruationi vitae minus praestantis. f. V. Vita hominis praestantissim . rationalis conseruatur si mens a variis morbis, qui eam affigunt, liberetur quod fit per notitiam Dei, sui ipsius, ceteraque media, quae Ethica praein seripsit. Vndein sequitur, grauissime peccare, qui singulis mentis facultatibus ita tunis tur, ut mentis humanae miseria inde augeatur. Sic ratione inteluctus peccant, qui eum ab err
300쪽
ribus non liberant, pro flatu is conditionis haeratione in veritatem non inquirunt, praeiudicia non exuunt, conscientiae nullam curam gerunt:
ratione imaginationis, qui iustos illi non statuunt limites ratione voluntatis qui a prauis propensionibus eam non purgant ratione affectuum. qui habenas illis laxant, eosque rationis praescriptum migrare patiuntur. S. I. Corporis conseruatio cum ad conseruationem totius hominis pertineat neutiquam negligenda est, mentis tamen conseruationi postponenda, Cum mens corpore multum sit nobilior. Sed in corpore rursus conseruatio vitae senstiuae pree- ferenda est conseruationi vitae vegetatiuae, nisi eius destructio ad destructionem totius compositi tendat Totius compositi enim conseruatio praeferenda est conseruationi partis. adeo visaμ- nitati sanitas iacturae membri.
Ad vitae vegetatiuae conseruationem immediate, sed mediate ad conseruationem totius comis positi, pertinent pastus tenus, quibus natura VO-Iuptatem comitem dedit. vi animal ad sui generisque sui conseruationem, tanto acrius exstimularetur. Ergo non alium in finem pastuin vene. re utendum multo minus ita illis utendum, ut vita hominis nobilissima inde detrimentum capiat.