장음표시 사용
351쪽
ti, quae alias propter occupationem, quaesit per univcrsitatem, ad imperantem pertinuissent. Ast vero si vel maxime concedam, eiusmodi res ad dominium imperantis pertinere,eo ipse tamendum imperans turi suo renunciat, res istae pro derelictis habentur,in adeo iure naturae tum a singulis hominibus, tum ab integris gentibus occu
Species huius occupationis, quae iuris gen- tum dicitur tres constitui solent, venatio, inuem tto,dc acquisitio bellica De ultima suo loco dicetur. Per venationem, si silua aut regio nulliussi, quilibet occupare hestiam potest si dominum habea iam non cuilibet venari licet, sed tum demum, si dominus vel imperans hoc concesserit,adeoque feras bestias velut pro derelictis habeat. Censentur autem bestiae nullius esse , quando a nemine custodiuntur quando versantur in loco, qui nullius est. Si alterutrum horum sectis se habeat, aut si saltem signa dominium prodentia circilinferant, a nemine occupari possunt. De inuentione ex hactenus dictis iudicium ferri potest.
g. VI. De accessione autem, quorsimis specificatio
pertinet, res dubio caret. Namque naturae
lege accestariuna sequitur suum principale, qui est domimis subflantiae, ad eum quoque pπ-
352쪽
tinent fruimis, idque tuna quoad singulos homines, tum quoad integras gentes
Praescriptio, viminc ad alia digrediar, sue et meapio, cum iurisnathralis sit, reete pro specie occupationis reputetur, itidem ab integris gentibus rite usurpatur. Quod qui negant, tunc acquirendi modum iuri ciuili vindicant, in manifesto versantur errore. f. VIII. . Ceterum licet intere dominium ct imperium, tum alias, tum quoad modum acquirendi, magnum intercedat discrimen per praescriptionem tamen summum imperium acquiritur, si ex diuturnitate temporis consensus ilia. eius, qui imperium sibi vindicare poterat, tum etiam uia ditorum praesertim in regnis non patrimonialibus, intelligatur. Atque istud tum in diuersis rebvspublicis, tum in eadem republica procedit, ita ut summum imperium hoc modo amitti ac vel a populo seorsim acquiri, aut etiam inter eos diuidi possit. Vbi quidem ad determinationes legum ciuilium non attendendula esse arbitror potest enim debet ista res tantum ex legibus naturalibus aestimari. IX.
Quae de contractibus illoram, qui summum imperium habent disputari solent, in duplici posita sunt discrimine. Vel enim cum subditis.
353쪽
vel cum aliiventibus, 'ui eas repraesentant, summis imperalitibus, illis res est Si priori in . do spectentui, cum totam gentem non repraesentent, sed reuera priuati sint, illorum contractus huc non pertinent. Inter m illud satis clarum est, in hisce contractibus imperantes sumin moS,non tantum naturaliter, sed & λἰliter, obligari, licet obligatio ciuilis vim suam coactinam in iis exerere nequeata cetera etiam , quae ad contractus essentiam pertinent, ut determinationem pretii in emtiones venditione, in iisl
praesentant, summorum imperantium, accurate
quoque obseruanda est aequalitas. Quod si autem aliquis enormiter fuerit laesus, neutiquam obligatur. Et hoc est, quod dici solet, summos imperantes se ipsos in integrum restituere pote.
Hoc sensu enim restitutio in integrum neutiquam requirit auetoritatem superioris, nec tantum iuris ciuilis, sed naturalis est, per quod omnes eiusmodi contractus illiciti sunt xirriti Fabulas autem & commenta narrant, qui talem restitutionem a monarcha quodam uniuersali fieri debere,
Quos autem per tutores legitime inierunt contra His summi imperantes, ab iis, eo quod fuerint minorennes, neutiquam discedere pos- sunt.
354쪽
sunt. Tutoribus enim per ipsam naturae legem tanta potestas competit, luant ad eiusmodi actus
De monopoliis obseruandum, quod gens una ab altera per pactum hanc facultatem sibi compa-Lrreppsit ut illa sibi soli fructus vendat, qui alibi non nascuntur nec refragatur lex naturae, quamdiu eo fructus vendendo, alias gentes normiter non laedit. g. XIII. Quaeri quoque solet, an ex contram regina illorum succenores teneantur. Quod quidem in regnispatrinionialibus dubio caret. Quin Icili legitimis non ficus se res habet. Obligaturenior per summum imperantem ipsa ciuitas: per ciuitatem rursus summi imperantre successor. Nimirum cum summo imperio imperanti etiam confertur fictilia ciuitatem obligandi, eo quod ad eius administrationem hoc sit necessarium non tamen in infinitum, sed in quantum salus, Rutilitas ciuitatis, hoc requirit. Si ergo contra . imis persevi directe, non ex casu superueniente, in ciuitatis perniciem tendat, imperans tale quid secisse existimandus est, ad quod nulla gauisus esspotestate,adeoque talis contra misin illicitus est,
355쪽
- CAP. IV. SECT. VIII. DE OFF. ERG. L. ET C. m
QvAE OBLIGATIONEM IMPERFECTAM HABENT.suaenam Feia abeant promoueant. Hindes- obligationem impers nite, , IV. ctam ZI. I. Veli sinite, I. V. suo imperfecta obligatio Dei iis innoxiae utillam quandoque mutetur in ris item de benescias perfectam . II. VI. ειν-- steri humanitatis De animograto, I. VII. obligemur,s II. suae binc fluant virtutes . 2-d aliorum commoda f. VIII. Vae homo erga alium praestare tenetur officia,aut ita comperata sunt, Vt magna,quae inter omnes homines intercedit societas, nullo
modo sine iis consistere possit,unde obligatio perfecta fluit aut vi consistere quidem, sed non satis commode possit,imperfectamque adeo obligationem secum vehunt. De prioribus hactenus egimus: deposterioribus nunc dispiciendum est. g. II. Ceterum de obligatione obseruandum, quod imperfecta in perfectam saepius mutetur . quidem in flatu naturali, si neqessitas accedat. Ad omnia enim ea, sine quibus socialitas salva esse nequit, perfecte obligati sumus ergo
356쪽
o aiodicia humanitatis, si necessitas silmina acceis. est. In flatu ciuili autem ex iussu imperantis pei secta obligatio oriri potest.
Ρraeter socialitatis rationen communis etiam, quae inter omnes homines intercedit, cognatio hoc suadet, ut officia humanitatis hi inui cem praestent, commoda sua mutuo promo
I. IV. Promouent autem homines commoda ali rum vel indefinite, siquis eam vitae rationem sequatur, ex qua ad alios commodum redundare potest, conatusque illorum, qui aliis inseruire possunt cupiunt, omni ratione prouehat: Vnde et consequitur, artem utilem, quave aliis prodesse queamus, addiscendam esse &c vel definite, si in specie huic vel illi homini commoduin aliquod praestent. U. Posterius militiplici ratione fieri potest vel
ratione mentis, si aliquem erudiamus, aut hu-remus, ut ad notitiam sui I Dei, veramque felicitatem peruenist, ut vera religione imbuatur, errores dimittat&c vel ratione corporis, si aut coitiatio, aut opera aegrotos sanitati restituamus aut alia iis conferamus, quae ad corporis conseruationem pertinent vel ratione opum, si pauperes pecunia, aliisque rebus, quibus indigent, sublevemus vel denique ratione O33iaec cexs
357쪽
AD QUAE OB L. Μ P. HAB. Irmationis, si operam demus, ne eius quis faciat iacturam, aut si fecerit, ut eam recuperet.
Sed certi hic possunt coinstitua gradus , prout . nobis magis, minusue haec praestatio fuerit molesta. Primus gradus est, si res, quae accipienti prosunt, praestantem non gravant, ct hinc inn xiae utilitatis vocantur,aliis non denegemus. Alter autem gradus est,si tale quid gratis in alterum conferamus, quod impensa aut opera laboriosa constat, ut ipsus necessitatibus subueniatur, vel utilitas quaedam inde ad illum redundet benefi- cium ceteroquin dici solet. Circa cuius collationem quae moneri selent, aciduo reuocari capita possunt: primo ut ninrae conditionis habeantus rationem deinde ut dispiciamus, quam quousque nostrae opis indigus sit, in quem beneficium conserimuS. -
Vt vero homines ad ossicia haec humanita tis exercenda eo magis excitentur in acci . pientibus vice versa requiritur animus gratus: hoc est, ut is, qui beneficium accepit, ostendat, hoc sibi gratum fit se, antique eam ob cau-- sam se fauere, seque ad paria reponenda esse paratum. Huius officii, ut ceterorum humanitatis officiorum, quoad obligationis modum
eadem est conditio. Accedit quod omnis gratu
358쪽
gratiataim gratia exspiratura esset, si ad eum te-ilandum homines cogi possent. Interim ingrati animi crimen merito pro turpissimo habetur, cum per illud alii a beneficiis conferendis deis
Virtutes, ex hisce officiis fluentes, baritatis nomine designare placet. Nihil enim usitatius, quam a iustiti cernere charitarem, quod hoc sensu admitti potest. Idem nomen generale in specie etiam tribuitur iis Officiis humanitatis, per quae aliorum commoda indesinite promovemus. Altera horum osciorum classis, varias habet iterum virtutes, ex quibus, quae beneficia rite di penset,kocatur liberalitas, quatenus alios respicit. Quodsi hanc vocem extendere placeat ad res noxiae ytilitatis, ea virtus, quae beneficia confert, beneficentia ocari posset. Inter varias liberalitatis latius acceptae species eminet hospitalitas. Quae denique beneficia rite accipit, gratitudo appellitatur.
359쪽
De iurempulae, . . muris M. De iurevectigalium, I VI Ouodsipustura erimn per- De recipiendis exteris f. tineat ad oscia bumani-VII. latis,f. XII. XIII. An asterigenti aeustatem, Nec obstat,quod mortui in quod vult emendi apud bilsentiant, I XIV. nos,concedere teneamuri sui epusturae nomine hief. VII. nobis veniat V. V. Aut facultatem sic apud suo per sepusturae dens nos vendendi, I. u. garionem aliquis puniri. De libertate matrimonio possit f. XVI. rum, β. X. Nec tamen iure besti gens An quae uni concedimus, o gentisepusturam denega--ibus concedere tenea repotes, I XVILI
ESt integrarum gentium haec conditio, ut
quaedam ossicia ad conimunem, quae inter eas intercedit, societatem, absolute sint necessaria α adeo obligationem perfectam a Numine ibi adiunt tam habeant,quaedam autem minus necessaria sint, adeo interfectam saltem obligationem pariant. Haec ceteroquin inicia humanita
quae definite praestantur, ea eminent, quae a
cipienti prosunt , praestantem non adeo gravant. Huc pertinet primo transitus hominum, non temere alieni denegandus Et quidem singulorum hominum transitum, si nullum inde nobis inseratur daninum, concedendimaesses
360쪽
esse, extra dubitationem positum esse arbi
De magnorum exercituum transitu non adeo inter omnes conuenit. Viplurimum enim magnum inde periculum illis imminet, per quorum territoria transeunt. Respiciendum ergo est primo ad causam. Etenim si bellunt xiustum . necessarium sit, taliter geri nequeat, quam vi transitus per territorium meuria concedatur, omnino, si ceterae conditiones conspirent, ad eum concedendum Obligatus stim, idque eo magis quoniam talia naturae lege, ut iniuste oppressis si iecurramus, obligatisimus Sqnameneonsideranda quoque sun ericula, Fae probabili quadam ratione inde ad nos redundare possunt, g. vi sedes belli in nostrum transferatur territorium, si hosti itidem transitum petenti eundem denegauerimus c. Neque enim, ut cum nostra pernicie aliorum commoda promoveamus, obligati sumus 'adeoque nostro inetualterius ius omnino tollitur, qui in hoc rerum natu nullum ius illi competit. Qitos si hic metus plane cesset, insuper ab ipsis transeuntibus nobis nulluin periculum immineat, tum demuiri , lex ista vim suam exerit,&transitum nullo modo denegare positamus. , .