장음표시 사용
401쪽
que obiectorum,diuersas sortitur denominationes, Vnde a nonnullis ut totum aliquod potesativum concipitur, cuiuspartes iura maiestatica semiae regalia vocari solent.
Possunt quidem tot iura maiestatica constitui, quot sunt obiecta, circa quae summa haecc. testas versatur. Sed missis aliorum sententiis considerato reipublicae Meo termino adquem actiones summi imperii praecipue tendunt, cuncta ad duo capita reuocari posse, tenseo. Nimirum aut cum exteris,aut cum Fubditis imperanti negotium intercedit. Si illud sit, oriuntur inde regalia, quae Vocantur aequiparantiae, quae cur finis reipublicae hoc requirat, citra dubium soli imperanti summo competunt, sed limites horum iurium ex iure gentium sunt constituendi, undexde iis iam supra distina est. Sin hoc sit, oriuntur inde regalia, quae disquiparantiad Vocantur, de quibus hoc loco agendum.
f. XVIII. Si finem itaque reipusticae, quo pacto
imperans erga subditos se gerere debeat, comsideremus, deprehendimus actiones ciuium per regulas quasdam generales dirigendas esse, hinefacultas legislatoria easdem leges rite ad aetiis ingulorum esse applicandas, hinco .Lta judiciaria immorigeros autem poenis coe cendos, vin acuit puniendi cumque ipse sum
402쪽
irius imperanshisce muneribus semper fungi ne- ueat, alios constituendos esse, qui vices eius su- tineant.hinc ius mini rosin magistratus creandi sed & cuin etiam ciuitas aliquando contra hosti uin inuasiones si defendenda, ciues ni si1 spon. te velint , ad defensionem patriao cogi posse hinc imperium stricte sic distinaci praeterea, quia ad alendos ministros, opera publica magni re-
euiruntur sumptus eos summo imperant esse subministrandos hinc ius tributa imponendi, stem usus earum rerum, quae comitiode intersngulos non potuerunt diuidi in adeo 1us sena- rioais, piscationi &c deprehendimus quoque, e re ciuitatis esse, vi virtutes&ptat eclara ciuium fieri praenilis dignitatibus compensentur, hine tu eonserendi dignisate, Mut comineriscia, id genus alia ad salutem ciuitatis dirsutiatur, hine ius Mnstituendi ea, quae ad αυτοεργειαν eluitatis ciunt, visus molietae, commerciorum . . die deisoue maxime ad salutem ciuitatis pertunet, vi religio, qtiae&vera sit,in adeo ciuitatu conseruationi non aditersetur , in ea horeat, itine ut circa sacra. Nonnulli satis concinne omniand tria capita regis en imperiam, dominiam,
De singulis nunc hauca delibauintis. Initiunt facimus ab ultimo, quod praecipuunt est , - scilicet elae aera sed ut rite inte,
403쪽
ligatur, quousque summo imperanti hoc comis petat, duo sunt obseruanda primo imperantem tum absolute ut imperantem, tum ut imper ntem ebristianae religioni addictum posse considerari, sed in ipsa reipublicae administratione haec debere esse coniunctissima deinde religionem christianam quoad externa, directione quadam opus habere, sed hanc directionem ita instituendam esse, ne indoli naturae huius religionis aduersetur Haec adeo clara esse arbitror, vi a
nemineri dubium vocari possint
. Hisce praemissis, assero, primo summum imis
perantem obligatum esse, ut impediat, ne relliagio talis introducatur, quae statum ciuitatis euertere, aut tranquillitatem per se turbare possit multo minus itaque Messem locum concedet cum hic palam saluti ciuitatis aduersetur deinde summum imperantem ut chrismanum, obligatum esse, ad salutem, aeternam suorum ciuium promouendam ct hunc in s-nem illi omnem operam nauandam esse, ut vera religio floreat sed per vim eam propugnaro nequit, cum natura verae religionis hoc non e*igat, nec permittat, interim impedimenta, quae obsitiit, quo minus floreat, aut in integritate sua conseruetur, recte remouere potest: non autem summi imperantis est, praedicare verbum admini rare sacramenta dic namque nec
404쪽
sv MMOR v IMPER, ET CIV. 3ssaeec natura reipublicae, nec ossicium summi imperantis, nec indoles christianae religionis hoc requirunt. .
Haec cum satis manifesta sint, haud diffieubter quibus partibus ius naiestatis circa sacra, obsoluatur, intelligitur. Nimirum, summiis imperans curare debet, ut idonei minifri conassituantur, sed ita ut inuitis nemo obtrudatur, nisi manifesta sit auditorum malitia stinamus imperans corruptam ecclesiam quoad mores, et quoad dogmata, reformare potesst summus imperans ad religionem quandam ampIecten. dam neminem cogere potest si noua haeresis ingruat, prohibere doctoribus potest, ne noua dogmata disseminent, nisi forte pacta specialia obstent, quod si nihilosecius id faciant, punire eos potest quidni enim hanc malitiam ut cetera delicta, rempublicam turbantia, imire posset Ieductos, in quibus nulla est malithi, misnire nequit, praesertim si error et se rempublieam non turbet, omnem tamen operam naua re debet , ut in rectam viam reuocentur, sumismus imperans eremonias ct ritus facras praescribere potest, in quantum cum ipsa religione non pugnant, huc oc pertinet indicti fesortim αc summus imperans recte conuocat couilia,
- eadem dirigit, iisdem praeest, ct illorum de cretis vim obligandi ciuilem addit di putuis. suibus quoque de rebus sacris modum limites. Zis α.
405쪽
3 formam praescribere potest: qui sacris ope rantur, omnino summo imperanti sunt subiecti, hoc enim requirit reipublicae salus ad senismum imperantem pertinet administratio suprena bonorum eccbs suorum, constat enim, quod bono ecclesiastica reuera sint publica, adeoque summi imperantis, ad certos saltem,sus destina. ti, hinc&urgante necessitate ea abalienare, aut in alios conuertere usus, potest. Qui autem teis utere hoc facit, animum Numinis re religionis conteinptorem palam prodit. Denique con- mittiti ori eo fastici huc pertinet de ceteris autem ex hactenus dictis iudicium ferri poteta XXII. Ita ergo cum intelligatur , quaenam Iutis mitra sint parterinunc quod soli imperanti hoc competat. robo primo quia natura diuitatis requirit,ut timidiim 'erum negotiorum taptem adminianaan fit penes summum imperanisma deinde , quia nec natura religionis . nec ecclesiae christia. Dae requirit,ut penes alium quam supremusiacim
perantem sacrorutra st dispensatio & denique quia exemplis is auctoritate veteris ecclesiae, idem comprobari potest.
De legἱbus ciuilibus, quas ferre summi perantis est nihil fere nune addendum, cum quae de legibus in genere dicta sunt, hie quo,
406쪽
oue militent, equilita legis eluilis vel generalia sunt, quod scilicet debe u esse honesta possibilis, utilis a pecialia, quod loco re tempori debeat ess,conueniens,
Ciuilium legum ni in autem veniunt et mnisgς naturoles, quatenus ciuilem obliga. tionem habent. Vis huius obligationis in eo praecipue se exerit, ut poena ciuilis legem naturae migrantibus, statuatur. Sub leniunt vero leges ciuiles naturalibus&alia ratione, dando scilicet sacultatem actionem instituendi, sine per leges naturales obligationem persectain habeant, siue e re ciuitat sit eam illis addere. In acti Albus ellam a lege naturae non exacteta sinitis, tempus, locum, personas, assignant, qui certam formam negotiis praescributit. e. gibus autem hisce, ut particularibus summo. rum imperantium iussis, tum demum obtem.
perandum, si iesi di nae non repugnςnti
Facultas iudiciaria, qua ab illis iurisdictis vocatur, tum ab ipso imperante, sed indeprat denter, tum a magistratibus inferioribus, sed depcndenter exercetur. Vnde xsequitur humi tantum a magistratibus inferioribus, non au tem astutam imperante, prouocari ad alium iudicem possit. Vt aut in iudicium rite pro, cedat, ratio postulat ut primo adst accusator.
407쪽
Perinde autem est siue accusatio fiat laeso, siue ab illis, qui publica auctoritate ad hoc sunt
conssiluti. Deinde vi accuset concedatur de fensio ne non auditus attinetur. Huc peristinent aduocati. Praeterea si cause non siti iovi da, H instituatur inquis,o. Haec autem instituatur per testos, iusiuran id c Tretur,ut vocatur, non tam h3quisitionem, i in acidelim confessionem est coa rata. Denique sintretia feru- . quidem secundum acta re probata. Si conscientia hidicis repugnet, itearum di quidem accitratiori studio , inquisitio uia
f. XXVI. Adp s. autem qiwd attinet, ridem piadde poenis in genere didis sunt, maximam paritem ad poenas ciuiles etiam pertinent. Saltem in his sequentia adhuc sunt obseruanda rin poenis oblitibus semper ad utilitatem, tum primis totius reipublicae, est respiciendum. Ideo enim imperanti famitas puniendi concessa est, ut ad utilitatem .salutem reipublicae, eadem uteretur. Nec inmes actus praui u
ditoriim puniri possunt, sed illi saltem , qui
ut primantur, entitatis interest. Quoad proportionem inter poenam delictum Dprimis etiam resplaiendum ad dammim, otio inde redividat ad totam ciuitatem, Ut tromaius hoc sit, eo grauius etiam puniatur
408쪽
lictum. Praeterea summus inperans tum demum et'Gai etna impertire potest, si utilitas i.itio ciuitatis hoc suadeat, mi permittat, nec poena legibus diuinis uniuersalibus sit definita. Denique in poenis ciuilibus alius pro alio puniri nequit, cum praecipi ius eorum finis hac ratione obtineri
Potest vero sardinus imperans vitam ciuium etiam ob patriae defensionem, vi imperii stricte sic leti, magnis periculis exponere. Hoc enim finis conseruatio reipublicae exigit. Vnde sequitur, quod ciues militiam detrectantes, si nullam habeant caulam de iustitia belli dubitandi cogere possit, itemque quod possit eos obsides dare, &α
Ministri .iunmorum imperantium in duplici discrimine sunt constituti. Alii enim ad negotia reipublicae administranda adhibentur eum Wio quodam sed dependentensii sine imperio. Illos in specie magorratus dicere moris est his nomen generale mi Ἱἰm haeret. Possunt aptem magistratuum&ministrorum tot species constitui, quot sunt obiem, circa quae occupantur. Si collice totius reipiiblicae adininistratione solliciti esse iubentur, ut consiliarii intimi, alii iudiciis prae . suntoniudices, assessiores, consiliarii iustitiae, alii. aerarii curam geri: iu, alii sacra, alii fetida, dirus Z 4 gunt,
409쪽
familiam, &c si iunam istam dignitatem conserant. Qui autem putant, summum imperium immediate a Deo conferri,in manifesto versantur errore Naturae enim entium naturalium hoc plane repugnat ut taceam quae ex iista sententia fluunt.
Confert itaque populus summum imperioin se riuatiue, non cumulatiue, hoc est, nihil potestatis in imperantem sibi reservat. Hoc finis civitatis requirit. Unde patet, quam inepte philosephentur, qui duplicem maiestaten, realem personalem, fingunt. Praeterquam enim quod secum pugnet, maiestatem, hoc est summam potestatem,alicui conferri, quae tamen non sit summa, dum aut alteri subiicitur, aut saltem ab altero in suis operationibus impediri potest,finis ciuitatis,unde potestatis huius limites diiudicandi sunt. duplicem hanc maiestatem nullo modo admittit.
Dum vero diae potestas imperantibus com fertur, interdum conditiones quaedam adiiciselent, siue pam specialia, quibus summus imperans, ad certam regiminis formam δεο- dum adstringitur. Haec pacta ceteroquin μν undamentales dicunturi Per quas quidem summum imperium omnino saluum esse puto, nisi talia promiseris, quae non tantum actum
aliquem uiuunae potestatis impediunt, sed etiam facula
410쪽
facultate hunc aut illum aut aliquot summi imperii actus, exercendi eum priuant. Si leges istae animo hostili tyrannico violentur, subditi non quidem punire imperantem, sed obsequium tamen ei denegare. α pacto discedere Possunt.
Sicin an inaequalite oederati, vasalli sim-mum imperium habeant, simili fere distinctione adhibita, quam rectissime diiudicatur. In genere etiam sum Uum imperium, non ex nominibus, aut externis institutis similibusque documen is, sed exercitio iurium maiestaticorum cognoscendum est.
Tandem nec illud praetermittendum, cum Moti tas imperantis pro voluntate ipsus ciuitatis habeatur, diuersimode tamen pro formarum accidentalium diuersitate, eandem sese ex xere. Et in illis quidem rebvspublicis, ubi summa rerum collata est in concilium, id pro voluntate ciuitatis habetur, quod maior pars hominum, ex quibus concilium componitur, statuerit, nisi legibus ciuilibus secus fuerit cau
Asseruimus antea, summam quae Imperam tibus competit, potestatem citra omnia quae in iustate sunt, versari. Pro diuersitate ita-