장음표시 사용
111쪽
Cardano aliqua in re adstipuler, non punit in hoc saeculo peccatores quod ab illis non laedatur , Cum enim inquit ille in lib. de
Ter.Var. c 9 34 mens, vim habet per totum dis velut animus non vla tur partes orporis , quia nec ab eis Litur, nec Agarum priua 'tur imperio uni enim Ita es Deus Hanc tamen Hieronymi Cardam sententiam non tanquam Omni exceptione maiorem propugno , nec inuitus reuocabo, ubi Roma- . nam Ecclesiam secus decreuisse cognovero. Negemus potius minore propositionem.
Saquide Deus summas in hoc saeculo etiam Delicitates bonis affundit,Tribulationes ni instu:expetunt enim illas si boni sunt: quid autem rei exoptatae possessione secticius e .cogitari potest atque iucundius 3 sane Tli leς Milesius percunctati quid esset dulcissia naum'potiri respondet.Impij vero in hac vi- ta a Deo puniuntur ipsis voluptatum ad dia tametis,quibus delicatissimus redditur ipso runt sensus,quare minimis deinde calamit tibus quorum nullus in hac vita expers est prosternuntur: hinc facile colligere est pec exiguam illorum esse Delicitatem, ques vel
minima aduersitate exanimentur. Nec obstant exempla in contrarium a
ducta in initio disputationis, Pompeio Patriam
112쪽
E X E R c I i Α T r o Y r. s triam tuenti res infeliciter cessit, aduersus eandem pugnati omnia prospera, omnia se- cuda fuere. Cato Vticensis cum idem altiori cogitatione depingeret, exclamare non est veritus.O inuolucra,si integumenta, o tenebras , quibus diuinae res obseptae circumuolutaeq; sunt, multu sane caliginis in rebus
diuinis est. uet vox mihi Christiano viro non absona fuerit, quando David in Spiritu Sancto constitutus de Deo inquit, Nubes se
caligo in circuitu eiusADioi Dysias Locris Prose pinae templum compilarat, classis tametrillius secundis postmodum nauigabat vetis: non inconsulta Respondeo; Dei prouidentia, quippe honestissimo, praeolarissimoque
facinore praemij hoc a Deo commeruerat, falsam namq; Deam honore indebito exuerat. Instabit sorth aliquis Exemplo Pyrrhi
Epyrotarii Regis, qui cum ex eiusdem Proserpinae Locrensis thesauro ingentes pecunias sustulisset, natistagij. postmodum mulctatus est calamitate, ut ex vetusti, scripto ribus refert Ui h. lib. 2. c 8. Respondeo ex peruulgata Iuris regula, voltitatem, 'C propositum distilague e naaleficia. Quare naufragium ii ire moriro Pyrrhus fecit quoniam contra p priae consciens ae dictamen, su
gestionelio, qua aliquid Proserpinae indisiu
113쪽
diutilitatis credebat,thesaurum eiusdem di, ripuerat, compilaratque.. Dionysio autem . cx animi sententia 43 iuuatio succedebat, quia bonorum Ecclesiasticorum,bon fidei, ac iusti tituli est se posses rem arbitrab ..tur,ex quatuor rationibus, quas ex totidem eius gestis deprehendere licet.Mensas enim aureas atque eas Dio dicatas e fanis ali- quado sustulit. Has insculpta ex more Graecorum Epigraphe testabatur esse bonorum Deorum, ne quis manum admoliretur: At ille respondit, se Deorurn bonitate uti, bonos enim Deos dici,quod 'mnibus benes ciant.Idem victorias aureas,pa PS,& CorO- '. nas, quas Simulacra porrectis manibus te- nentia velut offerebant, abstitiit, dicetis se oblata accipere, non eripere, addens perab '. surdum esse, a quibus quotidie bona efflagi- ditemus, ab iis etiam ultro porrigentibus nol- le accipere. Ioui Olympico detraxit idem magni ponderis aurcum amiculum , quo cum Hieron ex manubiis Carthaginestum . ornauerat proque aureo detrocto lancum ei iniecit pallium,inquiens,aureum amiculum esse aestate grauius, hyeme vero frigidius, . laneum ad utramque anni tempestatem accommo citius. Epidauri Esculapio ba bam auream detraxit, quod decoruin β
114쪽
EXERCITAΤio X. 89 non videretur, Patrem Apollinem imbc bem, a culapium vero filium barbatum conspici. Ac per nos quidem Dionysius etiam Gen-' tilis in Idoloria suorum Statuas Simul cra hanc sibi licentiam usurpet: Christianis vero ad Christi & Sanctorum, quos repra sentant Imagines huc in modum compilan- das hoc Dionis. exemplo nequaquam sene, stram aperimus , sed sacne pagitiae edictis acro sancti tenore, & iuxta Romanae Eccle- . siae Mandatum velimus interd Onim. Diagoras decumanis in medio Mari fluctibus agitatur , & iusta Atheo poena
i imminet: veruin aliae naues periclitantur.
Respondeo, tuis negauerit iii aliis pariter nauibus fortassis Diagorae fuisse persimile rvel forte inoraliter boni erat , 55 sic ipsoru a fortitudinem , animique exaggerationem Deus periclitabatur. Perinsulsa autem esti Diagorae ratio, non omnes qui Deum inUO-cant a periculis liberari,adeo a te Dei proui- .dentiam nullam esse. Quinin vel ex hoc
anaxime Diuinae Providetiae accuratio summa et icescit. Providum namque Principem .
cum dixerim, non qui qfuibuslibet sibi subjectis libellis subscribit, sed qui iustis duntaxat & aequis suifragatur petitionibus
115쪽
hac ad leg. Aquit. δί l. nihil interest ad lenCornel de Sicari At Deus dat causam pecς ti, ipsius igitur autor, δί effector iure pro suo dicetur. vltimum, vel Deus peccatis mederi desi derat,vel non:posterioris concessione Athes suana confirmant opinionem: prioris ver ' aflirmatione peccati origo Deo adscribitur quod ita probant. Non potest Deus errai tium curam gerere,nisi miserico diam velit,& poenitentiam, sed si ista cupit, necessario M peccata Ergo si Deus est prouidus, pecca- ti author est, Minor probatur. Finis deside- rari non potest absque mediis ad eundem. assequendam necessariis, sed peccata media' 'sant necessaria admisericordiae fine, M pQ uitentiis, miseretur enim eorum Deus quos errorum poenitet: Ergo si Deus pro fine ii tendit misericordiam,& poenitentiam, consimiliter & peccata, quae sunt medi ad ill
rum virtutum exercitationei' Confirm
tur exemplo Martyrij, quod Deo perplacet, dicente Spiritu famsto per os Dauidis: tiosi in consterita Domini mors Sa, Zomm eius: Martyrium autem absque saeuitian ranii rum esse non potest. Ergo dc ipsa Tyrannica
impietas Deo grata est in ordine ad mare
116쪽
Mpios atque sacrilegos hos Atheorii. cumultus, fremitus nihili facientes Christianorum animi in schola spiritus enu triti,asseruiatori, amo urgi tempora
ri, scelerum tamen & Vitiorum aut lorent Deum non agnoscunt.
Prima coiiclusionis pars non iii liget no sua probatione,Genuina Protagorae consessisio sufficit, Si Dem, inquit, non est, Me igitur bona' Securida vero pars probatur ex multiS. Primo,Sec dum Protagoram bona om-' nia a Deo emanat, nulla igitur mala.Consequentia probatur:quia cum haec duo ex di metro sibist ponantur,diuersum agi, scane' authorem necesse est: quare asserere bona,& mala a Deo prouenire, non minus absu dum duco, quam dicere dulce, S amarum eX eodem fonte profluere. Secundo, Deus est summum Ens, & bonum igitur,quippe ex Aristot. haec duo coim
. uertuntur, a summo autem bono non prouenit malum,nec enim id habet,si summum
117쪽
Protago rationi re podetur, nec nou , primo Sectariorum argum uto. Deus est , unde mala 3 quaerit Prot goras, a nostra respondeo libera 'o
Primo Sectariorum argumento, Si Deus nostri est prouidus, cognoscit peccata, facit igitur. Respondet Boethius de coiisoL Phil. blibri lci capit. vlta negando consequentiam. Probationem autem scientia Dei causat
res in existimat esse falsam; nam,inquit,sicuti videns aliqtiem moueri ad locu ,de motione Certus,nihil tame efficit, neque ab ipso cun- 'te patitur. Ita Deus non efficit futurum,& simi illud cognoscariconsentit & Alexander, qui 'in libride Fato capit. 46 rescribiti, Miud esse praenoscere,aliud facere: Sed ne a respondendi labore subducere nos velle videamur , verissimu dicimus hoc axioma, Scientia Dbi catini res, & rationi bus comprobamus. Nam quod Deus alia a se ci , scat,percipi a nostro intellectu nul latenus potest,nis quia Deus efficiar, quam cognosce doseipsum esse causam, z'gnoscit effectus, hi namque in causa lucent, Vel
118쪽
Deus cognoscit alia a se,quia est effectus x xum extra se, nam per ellectu cognoscimus causam, quod de Deo concipere nefas est;
vel quia similitudinent rerum a rebus ipsis, vel ab aliquo alio receperit, quod est pariter impossibile vel quia ipsemet sit rerum simia litudo, quod & fingi nequit Mit excogitari,
quoniam aut esset ipse imago rerum, vel res imagines eius:si detur primum, Ergo rerum est effectus, hoc autem est perabsurdum a que ridiculum. Si secundum, erit causa r
Praeterea brnnia Deus efficit per suu esse, sed hoc est intelligere, per suam igitur inruulectionem cuncta operatur.
Miuor probatur. actus intellectionis in net iii iiitelligente, pariter ergo δί in Deo. Deus igitur est intellectio ipsa; nam quicquid est in Deo Deus est, alioquin intellectio gliunde Deo accideret, quare non esset aeterna ne te optima, quippe in tempore' perficeretur & ab oti inseco. Ampilius ex Aue .in C0mment.Vlt.lib.Mztaph sarta I'. Dei Scientia rebus comparatur, quemad modum es artificis operi, sed operis causae artificis scientia est,& Dei igitur. . . Minor haec patςt .ana artifex operatur per suum intellcctum, huius Vrgo formam Ope-
119쪽
: rationis principium esse intelligimus. , I His rationibus accedat communis Philosophorum,SI Theologorum authorires,qui . hanc venerantur propositionem. Scientia H Dei causiat res. Averr. lib. I 2. Metaph. OOm.s r.Dionys in lib.de divin. nominib. August lib. i s de Trin.Cap. I 3. Beatus Thomas cum Scholasticorum caterua in prima parte, Min primo sententiarum. . EXζmplum autem a Boethio allatum extra rem est , videns enim a visibili dependet, ω tamen secundum ipsum,Scientia Dei non dependet a re: Nam inquit aduersus Originem , aeternum dependerct a temporali: Insuper videns a mouente speciem continuo recipit, Deus autem nequit a re quicquam
Cum ergo vera sit consecutionis probatio, subsistit in suo firmamento argumetum. . Si Detis cognoscit peccata,igitur ca operatux. Pro intelligentia huius perdissicilis argui mentationis notandum cst, peccato inesse, duo,bonum scilicet & malum:Vtriusque autem causa Deus dicetur, sed diuersimode, peccatum fimdatur in volt tale, quae Cum sit ens,bona est,omnis autem bonitas a Deo est, quare ut peccatum esse nequit absquo voluntate, quae M in fieri, in conseruari a
120쪽
Deo dependet,stibtracta namque manu Dei nihil est voluntas, peccatum 1 Deo esse dicitur : peccatum insuper Continet malum, nempe deformitatem, cuius causa Deus cst peripissiua,quia nisi ipse permitteret,nequaquam humana voluntas laberetur.Cum igitur bonitatis, ac deformitatis peccati Deus sit causa, illius per se, huius quasi per accidens,sequitur ut utramque in peccato agnoscat.Praeter hac tame Dei conniventia, Cum permissio no sit sufficies causa effectus,concurrit nostra Voluntas immediate, M per se effectetix deformitatis, hic autem effectus, cum a Voluntate mea, ω non a Deo procedat , & ordine naturae prius sit me peccare, quAn Deum agnoscere me peccarem,quippe cognitio rei praesiipponit rem, a peccato meo cognitio Dei dependet, non quidem simpliciter,& absolute, sed secunddin quid,' &sub conditione:Sicuti si ex praesuppositione quod Deus vult humanam voluntatem esse liberam, necesse est aliquam ei tribuere actionem, cuius ipse secundum modum alia quem non sit causa , quamuis simpliciter actionum omnium auctor dicatur, ita paria ter ex hypothesi, quod ad peccatum actio volutatis requiritur, cognitio diuina peccatia peccato depcdeat necessc cst. Nam quem-