장음표시 사용
231쪽
EXERCITATIO XXXII. 2or li Deum,siic inquios Rationis autem princisium ' non ratis,sed aliquid melius, quid igitur erit tia lque melius scientia intellectus, virtus enim ii intellectus organu L. t . 'Secundo, ex Arist. immateriale materia- . li praestantius, sed voluntas est spiritualis, . Coelum materiale, Coelesti ergo corpore illa nobilior est, ei igitur non subiicitur, quippe agens passivo longe excellentius est. Tertio.Ex Arist.in lib.Ethico.& alibi,voluntas humana est libera, coelestibus igitur corporibus non subiicitur. Consecutio probatur,quia ex Aristot.Sententia. Coelum de nece nitate agit, quare necessario mouebit voluntatς,llinc coacta manebit,non libera.
arto,si Deus non posset agere absque mediis, imperfectus csset, quippe indigentia 'in Rege dicit imperfectionem. At ex A rist. in a. Metapli. & alibi, Deus est perfectissimus, ergo secundum cundem non cst agens mediante Corpore Coeli. Sed in Aristotelico lycaeo parum versa- iti mihi videntur illi:quadoquidem in 8.Phi- sicorum,in z.de Coelo.&2. Metaph. eXpres- sis verbis edocet , Deum in haec inseriora i, non agere sitne corporibus coelestibus, tan- quam instrumentis per se, & necessario requisitis ad horum sublunarium productio-
232쪽
nem, atque conseruationem, hoc persuasus argumento, Cui nos alibi respolidimus. Si Deus in haec inferiora immediate ageret, mutaretur, at non potest ny utari, Ergo nec immediate agere. Sequela maioris ita probatur & subtilissime,mutatio siue nouitas in' esse bi necessario infert nouitatem in ca se, cumque nulla alia causa huiusmodi effectus ponatur nisi Deus , ipse sane mutaretur.
Praeterea,si secundum Arist.Deus inhaec, inscriora absque medio operaretur, 8. Plauaelibet infirmaretur, imo Sc destrueretur, Innititur enim huic medio, ab agente immo- . bili non potest prouenire nouum nisi mediate motu antiquo. Hoc autC corrueret,na motus antiquus secundu istos Doctores ni hil proficit ad talem motionem,immediathcnim Deus mouet voluntatem ut ipsi assc-runt. Respondent fortasse, licet non interueniat agens medium, oportere tamen disepositionem in voluntate antecedere ad hoc, ut a Deo moueatur. At contra, quia se
dum hos Philosophastros a Deo est prima voluntatis motio, non debuit igitur ab alio moueri prius quam a Deo. Ad haec si quam do Deus moueat voluntatem,debet haec es- se disposita, mota ergo prius ab intell6hu:
233쪽
EXERCITATIO XXXII, 2ον liic autem non mouet voluntatem nisi cognoscens, non cognoscit, nisi prius ipsummouerit phantasia, quae Cum sit organica Coelo subiicitur, no mouet igitur Deus voluntatem nisi mediante corprere coeli. Aduersarioriim ratiunculae facillimὸ dissoluuntur.
Prima. Arist in lib. de bon. fort. dicit voluntatem moueri a Deo, non tamen sine
corporibus Coelestibus, quod si de his mentionem ibi ia5 faciat, parum refert, quia laicliber praesupponebat 8 .Physicorum. Secunda: voluntas est spiritualis, igitur corpori coeli non subiicitur, quippe nec im-
materiale materiali. Dico voluntatem, qua volutas est,corporibus coelestibus no subiici propter allegatam rationem: qua humana tamen est, & sine corpore operari noquit, saltem vi ci coniuncta est, corporibus Coelelestibus dicitur obnoxia , quia hoc modo materialis nuncupatur ratione subiem, quod materiale est. Tertia : cogeretur voluntas, si corpori coeli subjecta esset, neg. consecutio, subdita illis est qua materialis, quia sine re corporali operari non valet,non ut immaterialis, quia supra maiorialia est in cligendo, Cumque voluntas formaliter consistat cin clectione.
234쪽
M in hac sit immaterialis, recte inscrtur vo-Iuntatem corpori ccclesii non subiici,& per consequens cius libertati non derogari, si mediante Coelesti corpore mouetUr. Quarta.Si Deus mediis indigeret in operando , imperfectus esset. Nequaquam, id enim oritur non ex diuinae virtutis defectu, sed ipsius effect his inferioris imbecillitate, qui ex sua imperfectioite ita perfici non potest,quare dicebat Plato in Timaeo,nd licet purum ab impuro tangi. Vnde quemadmodum oculus imbecillis meridianam lucem
intueri nequit, diuexo tamen lumine solem inspiciti ita effecti is inferior a Deo immeridiate non producitur qui splendorem in habitat inaccessu , cuiusq; oculi penetracto res sunt lucidoresque ipso Sole, sed medio.
instrumento coelorum. Summus namquCConditor suauiter cuncta dc sapienter COm- .
posuit,& aptissime distribuit Ad probationem: Regem indigere aliis, quid imperfectum est.Consiliariis in proui
dendo,concedo;ministris in exequendo,nego: modo Deus in orbii regimine Coelestium corporum atque formarum non indiget, sed illis suae prouidentiae ordines CX . quendo conCedit.
Ad principale igitur es gumentum. EX
235쪽
EXERCITATIO XXXI I I. III ' Arist. Deus non agit in mundo sine corpore
coeli, illius igitur prouidentiam non gerit, Respondeo,negando Consequentiam, Nani. . coelum,totaque natura in operari dependet a Deo tanquam a Causa prima, Vniuersa-
li, ut ab ipso Aristot.1 r. lib. primae Pthiloso- i. phiae decretum est. .
Subtilisi a de Intelligentiis.
Vin adminiculo Sc ministerio Intelligentiarum orbem a Deo regi volue- .rit Aristoteles, de iisdem nonnulla enucleate edissere opera precium putaui, adeo enim inepte, & insulso de illis com- menti sinat Scholastici , ut corum lectio aut fastidium mihi aut certo stomachum Commoueat. Idcirco Dux Sapientisi e) ad tui nominis memoriam sempiternam sic eas depingo.Intelligentia dicta est a perfectione illa,qua ducitur in amorem prim cauta,cui praesto semper est,Gr ce Vocatur νουι, Latinci mens: quia est actus quidam. Earum duco sunt ordines primarij, Coelestis, &supercc testis. Coelestis ossicium est suum mouere Cuiuique orbem. Supercoelestis assistit primae causae, ut eius iussu ctiam procuret haec inferiora, eorsi rectioni praefecta atque Con- . . O α iςr.
236쪽
. Y E R c 1 T ' T i o xxxii I. 2 is surae. at infiniti mensura nulla. duo infinita . nequeunt esse neque in natura,neque extra 'i , essent enim duo principia prima:
Finita igitur est intelligentia,quare fines h e bet,quos ultra citraque 5 praeter non potest designari,aliqua igitur figura praedita sit ne
cesse est. Est enim figura, non extremitas Corporis,Vt veteres dixere,scd dispositio extremitatis. Nempe si illa esset definitis,noti esset nisi una figura, Extremitas enim, qua- ν tenus intremitas, non nisi una est, fit autem varia propter Varias partium dispositiones, . quibus figurae constituuntur. At quanquani ad unicam tantum figuram non coercetur,
tame semper sub aliqua figura est, siquidem
non est infiit ita. omne autem' terminatum
aliqua figura terminatur: quin ipsa liquida
. 'non alienis, vesidem sensere,finibus terminantur,sed propriis necessario, quandoqui- dem suapte natura finita sunt:sed mutare figuram dicentur a terminis alienis: Eius autem. figvirq mutatio,accides est sicut est mutatio ipsius; ubi, sic & in coelestibus intelli- gentiis actiones crastinae nouae erunt, M a cidentales,scilicet orbium versetiones. Ve' rum eae non sunt alterationes , ut in nobis, sed persectiones ad finem continuatae, Ob diunt enim primae cauta. Cumque entia fi-
237쪽
nita sint, intelligentiae necesse est, vi sint in aliquo ubi: sed quia sui sine materia,n5 crutin aliquo loco, sicut corpora,quorum CXtrC-ma complent vacuum corporis i Cotinentis:
Neque enim corpus in quo Angelus habet . suum ubi, citis est locus, utpote neque dilatatur , neque densatur ad illius ingressum, sed neque propterea subiectum illius est;n que ullo modo miscentur, sicuti radiorum Solis aduentu non diffinditur acr,ut eisdem cedat, neque densatur in circumfusis parti bus , neque illorum subiectum; est , neque unum cum ipsis fit:quare no, ut scripserunt, per operationem angelus dicetur, ibi, sed per desinitionem, hunc admodum, ibi est, hic non est, non enim operatio cist affectris comes entium necessarius, Ar, ubi , est ei cunstantia necessaria omnibus ciuibus pra, ter Deu, quare si angelus est in ubi propter operationem, erit in hoc ubi propter hanc operationem, sicuti quae sunt cin loco, sunt propter tesminoru praescriptione:quaeSut in hoc loco,sunt propter hac pr scriptione,Est igitur ubicias affectus entis cuiusq; necessa- . rius praeter Deu: dieatur ergo esse in loco ae- . quivoce,atq; etia plus quam aequivoce,quia sunt in suo ubi, non per circumscriptionem quem diuodum dextera mea in aere, sed
238쪽
per assignationem. At diximus intelligetias esse quatas, quomodo igitur crunt indivisi tales t an ut punctumξ nequaquam. At enim intellectione assignare parte extra partem. Sed dicuntur indivisibilos, quia non habent
Intelligentiarum officia tria sunt, quae ad viasit,id est amorem primς causae rediguntur. Primum est primarum, assistere, de qui bus multa leguntur in sacra pagina ; in Aristotclica nihil, quippe qui non alias agnouit intelligentias,nisi coelorum motrices. Alterum est aliarum mitti ad certa Minysteria ministeria: An vero quorundammodo sit hoc ininisterium an omnium, da hoc scriptum non est in sacro Codice. Iud , cio hoc Ecclesiae relinquatur. Illud saltenotandum duxi, quando mittitur Angelus, duos esse Angelos in eodem ubi, Nam qui
mittitur transit,Verbi gratia, per coelum. L nac,Lunae autem intelligentia per totum odibem diffusa est. Nec durum hoc unquam mihi visum, Nam quemadmodum intellia
gentia in suo orbe potest esse, cum qrio ty men haud facit unum quiddam Cum in t 'ria,sic atque etiam tanto facilius duo Ange
239쪽
cerei radius aut aliorum complurium x in eodem sunt aere, M in eodem Vbi: sed ma- .niferius,cum lapidis species , qui sub aqui
cst, simul cum aquae specie ad oculos transsimittitur. Sed dubium est, quomodo Ange- lus cum sit indivisibilis,moueri queat,omnera enim mobile diuisionem patiatur necesse est,non enim potest puncto punctum cuntinuari,at motus Cotinuus est, Ergo A id quo, id in quo mouetur, quare si ustra punisti continuatam fluxionem conati sunt demonstrare quidem in hac materia, duabus vi ,
de ca usis, Prima propterea quod falso utitur principio, illa scilicet puncti promotione:altera est,quia angelus non est indivisibilis ea, qua punctum ratione , sed alia,quam supra trad*mus, nam intelligentia est per totum orbem diffiisa, erit igitur extensa sine quan- .ritate categorica:quid igitur huic M puncto
commune esti at quomodo mouetur,si co pus non est i non mouetur motu corporis mutando locum, sed motu rei incorporeae . extense mutando ubi,quemadmodum anima mouetur, cum informat partem, qua fit accretio in corpore animam. at quomodo
movet se id ,quod simplex estinon enim habet partem motam:& partem mouentem, esset enim compositum, at angelus simplex
240쪽
est:hoc a me negatur, ita omnia quae sub, de infra Deum sunt, composita esse doceo,' etiam materiam primam, solum Deum purum actum esse, dc vere simplicem , quippetit esset compositus, non ess)t primum. pa
tes enim toto ordine naturae priores si mi. Materia verorrima tametsi dicitur potentia pura ad formam ut fiat clementum, tamen
ista quoqu*, ut ens quoddam est ab aliis separatum,composita est ex suo esse,& sita osse sentia. eius essentia est id quod habet proportionem differentiae: liciturque differen
tia in specierum constitutione.est in materia prima formalis eius substantia, quae nomine Caret , propterea & sero, & a paucis non nisi acutissimis sapientissimisque viris cognina est, adumbratur autem notione quadam , quae aptitudo dicitur ad recipiendam formam. Vt materiae primae essentia sit pc sectio quidem eius,ut est aliquod ens substantiale ab aliis separatum.Sed est impers ctio ad ulteriora entia ut per formarum receptionam persci possit: haec pars electis ad sapientiam a Deo ingeniis intellectu pom
facilis est: difficilius comprehendi potest quid illud sit, quod dicimus eius csse. Nam hoc in illa capi pro eo, quod est, sicut