장음표시 사용
271쪽
de factum ipsum;absoluta enim haec evadunt relativa per facere,& fieri. Adhaec,antequam uniuersale fabricetur ab intellectu,nonne est ungularet ita sane, facit enim abstrachione temporis , ac loci, tum aliarum differentiarum,quas circi amstantias Graeci vocant. EGgo si intellectus agens facit uniuersalia, necessario cognoscit singularia, aut a quibus eximat naturam illam,aut quorum detractis inhaerentiis remaneat natura illa:non fit autevniuersalis intellechus,cum intelligit uniue
salia, quia est per suam essentiam singularis,& illa species tametsi est uniuersalis, tamen
repraesentatur sub modo unitatis quae trans
fertur in hoc & in illud singulare, sic ait Philosophus duo contradictoria in intellectu nocue συναδονατα quia longὸ alia natura specisi receptae est ab ipsa re , neque fit calidus a ca- loris cognitione, neque prauus a prauitatis intellectione. Praeterea intellectus Averrois non poterit sentetiam,quam pronuciat,pro nunciare:ea est,Intel lectus no cognoscit singulare: qui scis illudZnisi singulare potum h bcastiaeque potest nos interpellare intercu se suae cogitatiuae,non enim cognoscit ca intellectum,siquidem est uniuersiilis. Item dicam ; hic Iulius Caesar non est praedicabile quid sit praedicabile nescit cogitatiua: quid se
272쪽
sit hic Caesar,ignorat intellectus, quae vis igi
tur animae Averroicae hoc conferruminabiti Averrois autem rationem , quod inteli
eius fiat id quod intelligit, falsam esse dedu
Primo, Sciendi habitus aliud est ab ipsis
propositioitibus,cum sit in prima specie qua- litatis,effectus autem ab ipsa specie, taquam a causa efficiente, non erit idem cum ipsa 'specie delata,quae est similitudo in tertio ca- 'pite qualitatis ut color:Tanto minus erit in-- itellectus idem cum ipsa specie. secundo dic mihi Averrois, lunaris orbis est ne singularisZest sane Intelligentia agnoscit neLunae coetu illud a se motum,an igno' 'ratZsi ignorat, erit instar iumenti ad molam Versatilem alligati, quod quia in orbem ci eumagi recusat, obuoluto capite ad opus f eiendum adigitur, molas versat , neque molas gnitas habet. si verb orbem suum C gnoscit,ex tuo decreto non est amplius m luens,sed mota, quippE secta est rus cognita ; inempe Lunae orbis. M. . Tertio,in tua .Paraphrasi Metaph sic ais, telligentia separara nonsolum sunt motor .
et vira agens quoquomodo corporum carismum si sunt agens corporum coelestium. Ergo
Gnoscunt cespora coelestia, agunt enim per intelle
273쪽
intellectum,& volutatem. n igitur ex tuis principiis suiu moto sed motae. Quarto, i reipsa idem sit intcnigens cum re intellecta,ergo cum intelligebat Averrois ustionem,urebatur. quin Aristot. in 7. trans naturalis Philosephiae t. q.i .negat opposit rum rationes esse oppositas in intellectu. At sunt oppositae in natura, non igitur sunt eaedem:Confirmatur,quia ex Averrois sententia idem esset ages,& eius actio, at Auerrois actio, quam exercet in huius absurdissi- . mae Opinionis defensione, mera insania est
perinde enim est ac si dicat sculpturam in gemma δί impressionem incera idem esse)ergo & Αverrois ipse ages insanissimus cst.
Quinto,Prodeat vel nunc tandem in medium & deponat per nam tua inconstantia.lib. de Anima tex. 18.asseris intellectu
fieri rem intellectam non simpliciter, sed per modum similitudinis,dc receptionis , si enim fieret reipsa ide, homo fieret lapis, quia species lapidis fieret intellectus hominis. Quid
igitur prohibetisicut unum specu jum numero fit multa atque contraria per similitudinem,neque tame multa est, sed unum:sie in rellectum quoque recipere singularium imaginem, neque tamen singularem seri, non
enim similitudo affert identitatem:sic igitur
274쪽
Averrois fundamentum subrutum est. Nunc ad Cardanum nos couertamus, qui dicit intelleditam rem esse ipsam quae intelligitur, veluti cum equum intelligo, intellectus meus est forma equi traseat: Intellectias Cardani est equi forma , ergo Cardanus equus est, animae enim suae parte dixit Car danus intellectum, Animae igitur tuae pars est equus tuus,atque adeo,si intellectus tuus est forma cqui, equus tuus te intelliget. Sed audiamus Cardani rationes. Venim
inquit intellestus forma generalis, Dic sodes, quomodo est tarma generalis, si nihil sit 3 fit
enim omnia;nulla forma fit,tum si est forma generalis,quomodo informatur aliis formis At nulla forma,& sub nulla forma fit. Secunda ratio. Intesiectus est veluti maseria prima. Est sane intellectiis omnia non se maliter, sed subiective, sicuti imateria prima quae non fit essentia equi sub forma equi,sed remanet id quod erat, substantia quaedam, ex qua, δί forma fit hoc aliquid. Alia tamen ratio in intellectus informatione : Ipse enirn non est potentia pura, ut materia prima, quq reducatur adhoc,ut actu sit hoc aliquid, per formam. Sed ipse forma nostra est substantialis,separabilis,incorruptibilis, aeternus:eX quo tanquam ex subiecto edentialiter perdi
275쪽
fecto,& specie, quam recipit, fit intellectus informatus, non alius a seipso nisi sicut Ii lius Caesar edoctus fit alius aseipso, propter receptas accidentales: non igitur fit intelle- inis simpliciter, Si enim intellectus est est vero) forma hominis, & per intollectionem equi fieret ut tu asseris) equus, homo fieret equus:at non fit intellectus ipsa species , sed sub specie. Existimabam equidem in initio, Cardanum ita de intellectu sentire quasi duceret,intellectum velut colorari equi specie, quod & nos dicimus & setimus: At de vera entitate ipse loquitur, nam in fine i . libri aut pse intellictus omnino a corpore separatus erinunc enim dum haec scribo, meus intesiectus es ea, quae perscripta haec tu intelligis, dumque medica. pertrariis,medicina: du de numeris scribebam, -- merus erat . Adeo quod aliis omnibus qui diuersa Hi erunt, euenire necesse es, ut δε- mea relego scripta alius mihi fuisse videar ab Ho qui nunc Vide quam vere de substantiae transuo .ctione loquatur atque mutatioliae,quippe de
Tertia ratio Cardani erat, nam quid nunc haec cripturuas intellicita meo dissere ' maest irriquide, nam h c scriptura quid siligulare est,
intellectus vero tuus est forma generalis
Quarta raetio:sic igitur qui ctigetpos bis
276쪽
mille annos, intellectum meum videbit se a G
viquetur. Atque haec Vt intellictus unius cuiusque perpensitas, n autem aeternitas. O quam Casdane pestem quod sceleratissimorum dosematum virus in incautam plebeculam euomis:Vt sic enim non est substantia intellectus , sed accidens quiddam , non' enim aeternum per transmissionem temporis exinstimas , sed perpetuum propter intellectio-hram continuatione.Est per te intellestiis essentia corruptibilis, subeuntom vero acci dentia contingit illorum successione Con
Tantum abest Cardane, ut dium haec tua scripta pariego, tuum asshquar intellectum, ut quae de Luthero verba protulit Erasmus, ego de te eloquar; Deus mihi concedat quemlibet alium intellectum praeter hunc
Ad secundam rationem Averrois , ex sit gularium Cognitione vilis fieret Deus. Nequaquam Respondeo, non enim haec habet tanquam obiecta, quibus vel inimule
tur,vel perficiatur,sed seipsum intelligendo, qui binnia est, omnia intelligit. Addit Aue
xqis, fieretimatorialis,si materialia cognosse iret Iam pudet hac insaniam toties refutarC, faciet chim vi Deus ignoret materiam pr
277쪽
EXERCITATIO X xx VI. 2Jsmam,quam ab ipso factam quod pecus negabit ξ non enim sui ipsa genitrix cst, neque
primuim ens: etiam somniauerint in mundo aeternitatem, quis negabit omnium cntium unum ens efficiens fuisse, non enim entia
sunt a seipsis. Quare dicendum est pro Auerroistarum instruction si forte ab criore aliquando resipiscere velintaeum sanc materiam intelli gunt intellectus dita ini, neutiquam eos seri materiales materia hac, sed materia intelligibili, quae species est in ipsis intelligetiis,nsi
fluens a materia hac, sed cum illa substantia immateriali in cognitione coexistens, superiorum enim scientia non pendet ab obiecto horum inferiorum,sed in ipsa fit, estque haec cognitio su ipsius in se reflexa. 'Ad tertiam rationem, si Deus singularia
Cognosceret,inutaretur,at non potest naut
ri,ergo nec singularia cogi scere. Respondeo, negando maioris scquelam. Ad probationem. Deus nunc scit me sedere: paulo post si obambulem, nesciet me sedere, quia non sedebo, cum igitur sciuerit me sedere,& postea nesciat,mutabitur Dcus ex sciente in ignorantem. Respondent scholastici, mutationcm fieri in re, non in Deo,quoniam ex co quod res
278쪽
est,uel non est, oratio dicitur vera, vel falsa. iSatis sane friuola responsio: nam quando ires mutatur, licet maneat eadem opinio M o non variata quoad absoluta, Variatur tamen
quoad respectiam, quia Vbi vera prius erat opinio postea falsa reddetur,quare si variatare praecise cognitio Dei remanet quoad absoluta Sc intrinseca, variabitur tamen de V p.ritate in falsitate, vel e falso in verum, & in Deo vellerit aliquando falsitam, vel mutatio in opinione:veluti si ego, te sedente credam te sedere, x bi postea tamen tu . non sedeas, aut de sessione tua eandem habeo . pinio-nzm,quam prius habebam,quando tu sed bas, & sic licet variatio respectu mei facta non sit sed tui,opinio tamen mea incipit ese se falsa:aut non habeo eadem opinionem, sic de una in alteram opinionem summi rus, unde si Deus singularia, quae mutabilia sunt, cognoscit vel falsitati, vel mutationi
Respondeo ego, neutrum horum sequi: - nam si ubi tu sedes,credam ego to sedere, M ivbi postea surgas, te surgentem aspeXerim, . nunquam in falsa sum opiniorio: ita Cum Deus Videat tempus,in quo res est,& in quo res non est, haud potest diuinae vision al-
fitas accidere, quoniam res non Variatur, i
279쪽
. in inspiciat:Verum Cum insemir , Quemadmodum ego dum video te sedere, M postea non sedere non decipior, attamen recedo a fide, quam lettia Sestiolae antolaabebam, quare in me .l sinit assensus,& incipit est e disibiasus: Coii similiter licet in Deo nunquam sit stillitas.. Vcluti & in layp laesi nec in me es t tamen erit in Deo alia Credulitas, prior desinet. Respondere negando paritaten Ego enim
subiicior tempori simiaeque non sum in prae- lenti,M suturo,vel praeterito,Vnde aliter me hab eo in praesenti, & aliter in futuro, quarem me variatur assensio & credulizas, quQ- niam M tempus in quo sum Variatur : Deo autem omnia tempora prasentia sunt in sua ternitate, quare cognoscit pnrteritum Uzi' cns,ut dicit D, Aug. lib. de Ciaitat.
Dei Cap. I 2. Minnuere qu qtie mihi vide tur Aristot. in lib. de bona fortuna circa finem ; Exinde in Deo. non variatur opini , quia nec tempus, aeternitas namque est tota stimul ut dicebat Boetius.
Ad quartam, inter Deum & ad iones humanas nulla intercedit comparatio aut assi militatio,ergo neque vera cognitio.
Respondeo negan so antecedens,se ira continet turpitudinem & d o
280쪽
mationcm, assiianitatur 1 eo, quia ipse est lcausa efficiens principalis, finalis, A exem-
plaris et nec propterea CX Cluditur quominus in us etiam sit voluntatis ut instruimenti: si 'cio actio aliqua foeditate conspurcata
est, non assimilatur Deo, quod illius causa non est nisi permissiua & per accidens, huic autem causa: cffcctus w0n debet est
Dices, si quoad deformitatem actio Deo
non assimilatur, ergo quoad deformitatem a Deo non cognoscitur. Consequentia probatur, quia inxer Cognoscens & cogni sumdet,ct este assi milatio. . Respondeo negando consequentiam. Ad probationem,inter cognoscens Sc cognitum debet esse a similatio,in cognitione positivi, concedo, priuatilli,nego priuatiua namque qualis est actionis deformitas utpote in priuatione rectitudinis debitae & specici consi- .stens)non cognoscuntur per similitudinem inter ipsam priuationem, & cognoscentem, quia uater haec similitudinem reperiri im- lpossibile est, sed per habitus oppositos,quia 'rectus est iudex sui & obliqui. Ad quintis,infinitum a Deo cognosci non potest , singularia sunt infinita, ergo a Deo cognosci non possunt