장음표시 사용
191쪽
sep actuu huanoM N diuisioib' aeditu iterioru Capitulum primu que sit cir statia
moralis Muid is per ungulas circustin
cias intelligat lucide ostedit A
xpedita alitem prolixiori S coceperamus mota
tione ,te voluntario nunc ad tractatu te circustantiis moralibus ordine instituto accedamus. Μ rumnam cognitio non solum adearii reclarati nem conducit,que seperiori tractatu ventilata In rii etiam et viam preparabit ad ea, queserueiν - ti tractaturet bonitate inimmorti actuu et malitia
erunt discinienda'n proposito autem loqui intendimus de cira custantia non qualibetGed te circuitantia morali, que est con tio queda accidentaralicuius ad actonem p st curreris,q saciet mentetia vel discoueniata attrid rone vel ea salte facit iliai vcl minorati variatano statim necessariu est actum se varia 'Mymipius ee morar seu moralitatis originale rone sumium illud holu3 moraledicatu de quo rationis dictamen se intro mittit,ut esse alienu multu3,vel parum, in acceptione pecvme, sunt circiistantie moralis non autem alta nigm,quiadewllis rationihildisponit. G Unde patet*eaque rite comrrutad operatione ut eius cause,vel mensium necessime,non dicitus circustantie quia no habent se accidentaliter adoperatione, sed potius eaque inedictis coniuguntur,circustantiedicvtur,ciuare etiam qua Oenumeramus octo circustantias,dicentes, quis quid,circa quid,cur,quo instrumento et ait illa,qualiter,ubi,et O Sic inqua loquentes non intelligimus per quis icausam erriciae sinequano estactio nata fieri,ut in actu temperantie verit perantie, iam non est circu stantia sed aliquid ei annexuviesse uim vel merdotem, lassi,uiuenemetrales perquia intelligitur labrantia operis,sed potius opus stib quadam. Oectu adiuncto,ut cit verbo aliqd sigilificas, plano veniora non est circustantia, sed esse secretum, Unde propter tro: si queramua quid secit,nonisiudicitur sequutus,ued etiam reuelasse archa naidest secreta merito occilliada,qa admodii etiam circa quid '
192쪽
est circustantia interfectionis,sed esse hominem patrem, miniscimi, sicut nec peccator est circu statia correctionis sed esse sicilio. rem ubditum, laicum,sacerdotem, I laque item percur,intelli situr sinis actioninaturaliter mensuratus,siait in datione elemosme,circustantia sinis,nonest subleuatio paupem,ta vana
gloria es sornicatio,ad quam actus a ratione contingenter dinatur sicutablutio non est circustantia perfusi is,l edom egrotari similiter nec quando dicit tempus actioni necessa tu, ut tempus estiuu, non est cir stantia collectionis uegetum Messetnem terialem vel festum sicut et ubi non dicitiscum actioni necestarium,sed accidens loci inita essesacrum is prophanuqueadmodu3 aqua non est circus tantia nauigationis, sed imbonaquillitas,vel procella,sicut etiam est de instrumento vi. laum qua percutit sit rotura obtusa vel acuta,
c Capitulum ostendit dupliciter cis
instantia dici moralem es cur circum, tia non possit constituere speciem aei' moralis. A
M ulteriouintellectu aduertendu3, de eadem actis M H nepropter diuersas conditiones accidentaliter cocura M. υ rentes etiam diuersas sorinamus in mente concepti,nes s quidem uniuersaliores,illas vero determina tiores,sub certis sa quibusdam modificationει', circa quas rario practica naturaliter disiponit,et fim iras moralis pl- eaim cem actionem diuersis designat nominibus specificis et simplicibus,correspondenter addictas taceptiones,quibus certe nonuna talia in Onificando uniuersaliter stubordinatur, visi quia ad fornicanduniretur calicem , hic primo est quidem actio et acceptra alicuius Et hoc habet comune cum alus acceptionibus non rumuis hoc qui iratio eam nem paeneque probibet ipsa non dicetur sim se moralis, scbo φsa est ablatio alicuius rei alis ne irruito domino,et tunc dicitur fimuzaam est moralis, tertis coli deratur* hoc sitia mei siurreptum de loco sacro,et sic ducitur Lacrilegiumclumeto illud per intellectum serantis ordina tur ad fornicationem perpetrandam Et tunc etiam sine opere Mivlteriore,&mechanis. B Unde tales actiones, ditatur modiritate. .certa aliqua mitione in silia ratione quid
nora includenteo b simpli cibus nominim dicut quaru
193쪽
ditiones accidelitates,ciscateterminamsactus ,quealtiorastinii ponit cumitatem precise circa nasum,Et propter hoc coli formiter ad Pasto. vis. meti papi)isice, uenienter dici pollune accidentia queda copulata, abutant quoque plus in malis. talua nota simpliciintempla sunt elemosyna latriaDrtu aptus acrilesiit,incestiis adulteriuetc. Et quidem thec mnis sint virtualiter coplexa moralis tamenplms ,habet ea talici genera et species,de quibus sua laborat consideratio, clade non loqui mo ratis demeritim speciemproprie, pro iraturis in genericis Ispecificis,queadmoau loquutur deis metiraphincus et gicuand similisdinane moralis em pdi ut pluries restat miri ut Libicis est loqui grossi et figuraliter per animitatione siciali emoraliu ad nat raua. c pro pleniori aut intellectu pleritis materie, siderandu est,* ee quo circustantia,dicit accidentale ditione actus ino potest ipa circus tam esse de itellectu illi nctus,cuius S circustantiamem spe eius plumere ii actuarlle sub certa designatione accipiatur inqua includamr ipsa circuitantia,fitergo sequitur,* in Q empla premissio ,e alitiam couenienterdi circustantia acceptionis no aut turti, linit elle la
circustantia ipsius furti in cuius ratione no iiiciudir, Dicit autern posito illud spein pstituere sine quo spes ipsa Me 3 potest ut telligi neq, eius diffinitio quid nois baberi, queadmodii furtu, no pt intelligi vel diffiniri sine rone alieni diem occino sine aialinein correctio sine peccate. D Unde ena ex hoc patet intela lectus illius dicti cois circustantia manes in rone circultantie spem no pstituit.Quia nassi primens necessario eli de intellec in eius ris p im stituiccircustantia aut vult α immaccideralis mitto,extra itellectu eius existes cust da circustaria, iacteir, Gex rationis nominii iplicat tradictione ide remectu eiusdein eo demo accepti, ee circustantia et ei dare spem, Si si properactaliqua,tebeat dici circuratia aes ortet actu tali mo deligna/ri uidim includas intellect' talis circustarie αuc aut circusistia manet inratide circustatie quido sic actus accipitur cir natiano sit pse obiectu ipfi' ipm,s specifice distinies qEdum tedii na,* circus talia duplybrinora viro mo Rie pino,qr immediaterideterminani ordine ad rone pracrica circa talem actum adhuc sensum ratio recta deipa prisse et in specim dictae approbando vesprobibedo actu cu ea vel sub ea sim Ita ormnibus aliis circuscriptis actus sub tali circuitatis repugnat aut
cost Mercae ratio itale o circuratie solii morales
194쪽
presupponiit et deteriinhalltcircust intriminale iam descriptaviqrratio nihil apinobat vel vetalde eis circa acrumstGedisium pressuppositaalia quada circus tantia que dat ' in aliqua
litoralem actui,qua quidem circu stantia determitrado siuenio disicando actum reddunt magis vel minus bonii siue mari, ut sinit multu Raru,breue,duitairnu,uitensem et nemissum a similiante multo eniet pauco,ratio circa nuta actu vendendi vel a s piendi,se non vitromisit,venit e valde ad ea princi bec antradere,qirando obiectu actus iam induit rationealieni vel sacri sicut etia se intromittit de breui et Minimo circa actus iam virtuosos vel iniurioses etc.Simbec emota plus is minus laudantur,vel vituperant,premiaturvel mutur actus humani.
marias actuu dare speciem aliquam actibus humanis. A
idem inter has duplices circumnas, no modica adud moralem sideratioticin diuersitas et Iam curii' M itaimequas pinarias dicimus,uliter spem datat acri humanis et regularis eisdenora specifica costant, lemifra Inactu carnali ucirca obiectu quod est mulier, inici ligat coditio coiugis lucest actus iusticae, et castitatis piugalian vero intelligat eam alterius elle uxorem Iam habetur species adulter l, si vera concipiat esse soluta, iam itome et spes costitues imitationis,Si vero subintelliga conditio virginitatis, hec circumantia costitit it spem stupri sicut circustantia cosanguinotatis faciet luem incestus,et coditio religionis, inducet spem sa/crilegii et circustantia violentie,spem collituit ipsius raptus. B 'Ecotra vero circustatis quas scσarias notauimus gula .riter et de se,irem nonic specificii gninianis actibus comunicam,
neque aliqua adduis3 actu pcile in pilori sua spe relinquiit, icisaut bic notanc regularis de se, qr pollet custantiatalis, ex aliquissi' ad ea verisinulis fissi sequenm inducere aliqua repug
nantia, contra sipeciale Auris pceptumisi ex circitatria multi, que contingit in rurisbaequitur Oimoda depauperatio siue desiperario proximi,et per us ruina eius vel prolium suarii in multa peccata, in talis circiistantia addit furto nouam peccati,qua etiam tenebi furcilio expinere cosellati. C Ratio hilius limitationis et ena diu tatis, qua inter istas duplices
circistantus a minavimus,utrobissi eadem est et vinca,quia sca
195쪽
lacustantie ex boc adequat ei sufficienter et precise dant,variis Uddunt nouam dicient in actibus humanis ,quia repugnantorta humanos actus diuersis dictaminibus recte rationi soninino disparatis,que in circustantie, mitis intersi coincidant circa eoident actus,tamcn quando absolute accipititur, nullam
apud iudic2 rationis ex se uauicem inuenititur babere dependetiam Et 'nbec intelligendus est S. opina sic e qxviii a V.
ad quartu dicens circustantia quandoq, sumitur, ut diste laeessentialis obiecti,fm Q ad ratione coparatur,et tunc potcildure speciem actui morali fit hoc op ortet oletant actu de bonitate in maliciam , non enim circustantia sacerct actum malii nisi per hoc inrationi repugnat, mi aurem S aor uitaliae loquutioni intelligit ratione rita, id est reaerationis dictamc qii etia dicit aliqd esse morame, vel cotra ordine rationis ,coueniciar boc exponi et intJlgi poteli, de dictamine recte rationis practice, non artificialis se identialis Quo aut disse ut ars et prudentia,et earu inter se dictam
Da iiii eo tractatu ostende 4 erit de conexione virtutu mo. alii
E qcotram pre abitamsurgit quem dubitatis,firmentia comissium in loco sacro habet spem sacrileg i ex ciristantia taci ,
cua in sipcm circustantia non potest dare,nisi inor duae a d circitnantia priorem que est erue alicitu lleque circustantia loci sundare potest fili se aliqua maliciam ipsi actui alioquin nullus lictre rem Mam poetare posset te loco sacy'Pmplitis non et tibi aliud pani mirreuerentia ad locu sacru, Sed illa irreuerentiano oritur illic nisi ce coditione alieni ergo male post i 2Pi ctucsts nulla circii stativa pidare sipem actui que solii adduiniam ipta ablatio
circustantia mala ipsius alieni vel sinulis, circa iplar obiectu lGO actus nulla NDrmitate habet,nisii cu teditur res sacra, verrim situ der holatii sibi codemnatu ad morte, auferat de locota cro que licitu est sibi auferre de quocuque alio loco talis iudee comittit sacialectu pier circustantia lacri locique erat cotulacra obiecto siui actus so hoi capiendo,Iii pposito ergo a Sinclita, ditio alietii dabat una ip in coditio aut lacri locit at aliaspcnt,inquatit ille due codiciones repugitat di fersis dictamin bus recte rationis, mergo talindictamina in in
incidunt,talis actus habebit duas specics,ssidis sic a Q. ibin t
196쪽
CCipituit ma iij. Iucide ostenditui diuersio
ria cremire,'d eri idol-tri, in is, 'm )θgς endu reuere responsa tuc est ncno variaret iocin nisi in i , Α - - ὰ P gri circusta tercedis iii elis :
ringere desectariolte sernitationis sed
197쪽
oAninam actu furandi aut actus ille furadi scedit ex illa intentione adulterandi tunc per mediu illius actus interioris, furtu a uirit habitudine ad a dulteriu, Ita in adulter tu fit eius circustatia ,sin q) fum capitur in Ppria sipe uia,que est materialis,sed recipit spem formale ex finem intentione. c rutamen.p maiori explanatione huius materie,est ulterius notan dum ille circustantie morales depino genere,ad quas in ac tus imediate attingit piat accipi uno mo,ut fiant pricipalia obiecta quoruda actuit,ut si quis furetur de loco sacro ,vel ledat resacra ,vel si quis peccet tempore sacro ad coctiendii sanctitate loci,rciivel temporis, Iam tales circustantie, cadunt siti sebo ge nere prime designato Unde et talis actus formalitererit in dua'
bus i pectere,ut in ax malo. q. q. ar. in .ad se dii Sunt em ibi tueduo actus habentes sua propria obiecta,et per cosequens diuerias suas species eta iliis obiectis Hio mo potest cotingere insit tantii vinis actus interior, cadcs super principale obiectu, scie
ter sub tali circustantia non tamen ita ut volens sera super illa circustantiam 'n se imo potius mallet illam circiistantia abesse vi cu quis furatur aura in sacro loco et in sacro tepore, mallet ta men rem illam este non in loco lacro et tunc talis circustantia capitur tant principalis conditio obiecti Et circustantie sic accepte,frequenter constitulit species specialii sinas contentas silibillis speciebiis,quas constitulit obiecta actui absque tatim circi, stant is queadmodu interdit sacrilegiu ponitur in specie furti. Sed iamdictis obviare videriir Sinaq, fur mallet abesse circustantia loci sacri signu esta volutas eius sertur sup avi rum et non super sacrii ergo sacrii non potes et tiare spem, sequetia tena,quia que sunt preta intentione, ba ni se per accidens et nil pit coiiserunt ad spem actus. oicendii l murs volutas elua non pino et piicipaliter feratur supra fami,stene ni ex cosequenti, Tum potius vult ledere rem sacram, is velit carere auro G pzo
pter hoc actus manet in specie sacrileβii E circa seedicta
tamen est notandit,un es circustantia transimulat in alia sipem, non est hoc sic accipiendit,quasi actus amittat sp in qua priua habuit,et acquirat sinam, oedi se aduentu circustantie,acqui/rit aliquam aliam spem qua non habuisset,si circus tantia no adsuenisset,inancte talaien 1pecie qua prius babuit, Illud fit tuiter/sis modis Hiquado em circustantia dat spem noua ita non mutat sp in m in actus cc seipse nullam habet moralem spem pressi imo festuca,vel ad pangenta,ves ad purgansii o culti proicimi liqnvero translerduractus a specie morali bona, in ly iu
198쪽
' lanas circustantia ut dare elemosylia ad edificalidii pyimum. Hiqna specie aena in spem mala ,ut dans elemo'naMpterva nam gloria plus dicendus esistoriosus melemosynari' , Sin aut ccontra poterit circistantia trassem a specie mala ui sipem taliam postea pat*it, ut ii qs laresad dandu elemosyna.3nterdu vero circui tantiano trasmutat,ides inulla noua spem dat,sed spcmineristente augetvel minuit ,ut magitu et paruit in surto et in lintione elemosyne. tarditauit circus tantia simpla est optinens actui morati eo, pa no est moralis,m so sideratio moratisicea se no intromittit,ut albii ii sint calidii frigidum
6 Capita.v. circa premissa pulchra absoluit, questionem A
cci LGl pdicta aut non interito dubitatur quo se o spcs
qua dat circistantia ad illa 'tin qua bue actus a suo obiecto Dictau3 or a liqa sunt sipcs disparate. Et is
resulariter tingit m ipsa fit obiectu alicuius actus lucri,cii Dcipalias tu Psiqn φω qna dat circus talia se b, ut
spes sipeatimim,adspem subalternam,ut fornicatio tri spem sub attema ex mulli ,q non est siua, cui si addasvxor alterius seqtur Apes 'camima adu lter i si addas virgo vocabis stup*.Simii rhomicidiu b; obiectu in tholam si ait silpra horem add. af pater dicespatricida patricidiu aut est spes homicidii Sili in furto senus sumit ex alieno, cui si addae et se in loco sacro vr q* φmmetiit res sacra erit spes simalissima sacril*q B Sed malicui
forsali videret,quii istis exemplis sunt in veritate spcs vino diseparate,* isti actusFpter circustiatas pirauenssit diuersis dic tam inim sibi onili Ni impiinciatim ergo vides*qlilat illorii balabit duplicem spem,omino disparata,vim patricidio peccatu co mittit pira duo pcepta natura,so battas in honore pareres, I no occides,qqdem pcepta sunt sibi uiuiceimpturciitia 'Un videtur .s talis actus erit sub duam spem dimaratis. Similr in adulte/rio, pirauenit duom pceptis io careitatis et te no inserenda imruria primo in rem suis,que dictamilia sunt sibi impertinentia.
Quare videtur,l resis actus simul sit actus iii iusticie et luxurie Similretia ni sacrilegiu duom repugnat pceptis sibi omino imminentim,so no sum facies ,et no facies irrcucretia loco sacro. I thc vides dicendu talis actus in veritate biit diuersas distorinitates specificas sibi impertinentes Elia et omes talis oport3 Ititari. desprerca ,* actus adultem sit actus iniusticie
cr in hoc tu iliae No m quareediisteri u coiter ponit fpcs semica
199쪽
tudo seruaserinitas in eis cornipta est virasim 'eni spra i nini necesse foret et illa straria pcta,ee eiusde spei speatissiuit GJ
. iub aliqua disposime positiva in muni circa obicini,cui qde dic. positoin te fautexi ianira incit carentia leti pilatio rectitudinis virnitis nec aut dispositio in pniunt accepta , micter stodiuidis in excessum et resectu a rone recta circa ide obiecturisiunidis posito es pirarie, aut dispones sunt diuere larvsacuit quos ob η pcta diuersar sp non obllante i in eis ninde vel eapse quas pilatio pdictainue tu est una in specie speatissimaUn exquo Pilatio illa no ptinet mise adronein pcto*,sed potfissimule .perierones ex pdictis disponim 'trariis circa ide sim obiectulum et cog rouem qd nominii, et prendit cota cogitatio et intentio dea mittiit Ideo accipiumrpcta no vi sunt pila toes ,sed potius accipiumrtanseptraria qdam positiva que sp α tesse diuersarum si muis mineis fundarpuatio rectitudinis q e vita finspcni calissimi in eis E g auitalis dispositio aniuniter
accepta puenieter subdiuida in duas dispositora posivue piratrias,sic osten dit Virtus cu suo acrii osormas iudicio recte ronis hoc aut iudiciu mediat inter duo iudicia seu opiniones pirariis qua z Vna veritate e taedit,altera xo a veritate refice Verbi gra, ii in speculatiuis dicam serte esse s no est,m c est excellus si vero dica sorte n5 eiseqs est,est resectus a veritate,que aut inedia vegritas et Lia sortem seqrs est,Jtaparisor iter in agibilim circa quoddim obiectu,dictamen veni seu rectu est, quo uidicatur sic agendii sicut vere agendus est,hqc aut inediat inter duo iudicia traria,O vini qd est veritate excedetis Ni cum iudicantici circi istantia apponenda q merito talaret abesse,altem sto a 'tote ruficiens dictis aliqua circustantia actui subtrahesidii ,q motito deberet actui adesse Et qdem vitici vel mini huic uidicio co/ soniae tu virili se resectu ubi actus psorinis pori iudicio, tu vitioum stabudantia. Regula emronis recte dictat tendenduin o ectu ,ubi oportet,qua do oport3Gνpter qri oportet. Excessus aut est,si tendatur Onooporri clubino oport3. Vel*pterq non oport3. oesectus aut est,si no tenda in hoc,ubi oport3,et qn oportet,et reterqσoporri s 6Siqucrafanetia obiecia stituantocs p u, licui ea faciunt deferre specie. Nnsio ipud Iborapbiria in iuga sagogis eede sunt disterentie duit Og pstitutu
200쪽
differendie sipecificatiue in actim humanis,cu ergo circa ide ob tu,versian excessus,descinis et mediu rationis scis virtutiset ccotra quodlibet ho* triti etia verses indissereter circa 'iuer' obiectam actimi viliter videmus,* tam obiectiique quodlubet alioru mu,sint disserate quedi coes, quaru quelibet excedit sponi a se in actu ipso nitituta totu in piactu rellistans ce obiecto et singula aliam tria dis bositionii puertis ii spe a se ruituta mit in sindocet Pristo. in pnio posterio* in venatioe eius quod qd est et queadi nodii porphiri' docet in suis Isagogis,voles rationale esae coe boi4 diis mortale vero bor cum brutis, hec tii simul lucta puerit pcise cu bo ae QS si speω pcto* ad modulant dictu stitutis filmeniatdiuersa motura seu sines propinqui,resiliabiit piequeter spes pc Nicillariores, ut ab initio quarti capituli superi' tactu fuit . G crum. ρ merito inter ligenda pdicto* cautela cogitata relinquium intorta victu qs respecni act' interiores dicit issipabudatia respecm acre ecterioris facere desectionequeadi nodiimaliariis in amore pecunia*.abitas,in largitione vero eam deficit, Gotra pdigus in amore pecuniam deliciteter hoc ut largitione pecuniam lupabundat,
clara dec sinitIindeno declaratione sed sola attetione indiget
CCapta vii. ex fundanaeto deinostrat qua liter sinis precipue dat spem adhib' humis A
I uti poedaim actu siuitae specificati ac tuti humanoa Ideo puellieternuculest adii est, En acreduani sipem suillat ab ipo sine Et vides inno, qr sinista' enumeras inter circustatias acre bumani, circuitiutieautuo est dare spati no ergo finis lacindat acini humalia Hudeo Sctiones differui spem tumenitate forniarii ,q sunt pircipia acrioim,etia si asotia pueniret speret deaqua calida caleficient ea frigida stigefaciete patet Iam forma volutatς est finiaetbomisim sit eius obiectu et ideo in actim volutaris inuens dicta specificatissim ratione finis, Quietautam volutatis expropria siua natura hiat, sint voti et buniani aliquatu*cedulita volutate et a rone dirigere,iaque er hicini priis ipsi mois a t)o sit boadissertabalus inprimi geneKSutem aes iii volutat mi in ima plena platestabemus sim se eos aliam virtutu U',in ima activa plate,sotra ibo alii aliamvomam ct organop acremo sinat humani, neque in nraaalua piate Messi mo/rares,nisii actim sterioris ipsi' volutatis,s eo q)otiso ipsiua