Margarita moralis philosophie in duodecim redacta libros. omnia eiusdem principia, maximeque secreta ac cognitu summopere necessaria, luculenter complectens per reuerendum inquisitorem, F, Iacobum, de Hoechstraten, artium ac sacre theologiae doctorem

발행: 1521년

분량: 372페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

no tal velle icut nec ignis ab ente cobullibili coburere, Et fu actus volutatis i accipitvi moralis sed potius vires qdanature ut ex dictis satispaterept. Hionis 'pat actus adronent 'ininim recta est,so vel psynderesim,vel formiter ad inclinarioli synderesis stactu prudelitialem recte iudico vita ptinent humana quo ad hunestate et decentia, in ordine ad nem totius vite humane. L Est aut fracti esis tum coent opinion .habitus intellectui generalis aio a situs dium Iasvelut derivatio qdam insallibilis intellecms,olientelisitobis irromun qd bonu,qd malu aequo psalmista ait 'gnatur; est sus

nos lumen ritus tui Me id eli a vultu tuo tamiam ostendes noε bis bona vide est naturale iudicator 3 diiunitus nobis pcm ni in quo tonu a malo equala discernere possum' in omim action sp ad honestate inclinas et tacentia3,remum inturpi tudinKad ordinaduhomine stea siciendii instipo splans. Et ab habitu isto ,taim a cipiq coi,tra tuarie Prudentie respectu particularia agibilia queadmota in speculati iustae particulares aeriuantur ex piscipqs coire queuis spier da humane Mailitatis talis aeriuatio fiat virq

veri impedimetita inmane frag atis ratis aeriuatio fiat vim bim in Gulatiuis sciet practicis) selum pauciorim cutem iri cientifici ita etsi sunt paucissimi prudentes et virtuost D CPdppositu redeudo/muorout insoriirata syndere νsi et actito ab ea aeriuare sipnili et adeqdampncipiti moralium 'ex tali coparatoe adeam sic informata, ici volutatis acci naroprie ut meralis, Et ta rone sic accepta,intelligiρφud dictus .mmune.S. P.Pctus dicimur morales fini ε uinta roneVd hue sum accipiadu est ybu.Θ o Q mar. β.ad tenui, tu Bonu p ronem psentaevolutati Pobiectu et inquetum cadit sub ordine ronis plinet ad emus moris,et causat bonitate moralem in ami volutatis. Ro em piicipui est humano* et moratui actust Iec ibi. ber ordine aut ranis o.intelligit dictanae recte ' nis reculariter qb dictame regulariter oritur ex stiademi in hisinae lio supra natura sunt.Et iuxta Megrininata bonii et maluimmorale dic itur preciseex coparatoe adnonem informata syndentesi, nec aut babitudo,licet prelappoliatam volutaris iam con

252쪽

yib trottauus Caes.

boc accipia loco generis , ninus aute directa diuisio est,si fiat prues Icordans roni recte in quo cosistit ro aeni et pe/nes difformeroni in quo psistit ro mali via V p bonu3 et malum sic eapolita sunt driatieestetitiales actuu ,inquenim humani et moralas sunt,noqd specificedriacie. 3 potius genaice, imo sunt pme dintie alii s spem et disserentqs moralis praupposite. Quo aut pcurrat siue coincidat. pes actus volutatis sin pina paratione cit ea specie q est penes Ebam,posterius erplanabis fePd scd in Um argumentu ipsum secti sua adducit solutiflone. Ex hoc nam actus est imputabilis sermast,m cocordat vel tussimat roni recte Hr aut fiat boc ipm accipis es boni et mali in ratis, sequcias est,q ex hoc ipse * hoc coe,sa actus imputabi lis aediat suis disseretiis directe diuisiuis, halare bonu et maluno Edicitiudicendu ,*bonii et malu ina positoide sunt realiter,cu formitate et difformitatead ronem recta TIM ut α claratu ertirit,cuiuscum est aliqua regula,eius bonitas sistit in sermitate ad illa malicia yo ex inconsorinitate ad eadem. Unosorme ad ronem recta facit αfinitonemqd nominis tant inafralis cipposito. Nec mirii,si rena resoluas interdit tali modo,in aliquod notius ,aut pus fili modii intelligendi. Na et tronale co

uenicter definitur,qd est habes aiam Divilem velutparte sui venit nega da piaria argumenti,Tum pino,qr bonu3 et malu M la tqdam incula' in exi aut reqrit ad dii rea apud logicos 3 cur ad alia pdicabilia,et no puenit ei, qN dico forme ad rori aut difforme qr ppla in M,Tuscfo,qr scia morarpncipala inredit tromines bonos facere,et ea quim dotes , ni sint autfiant psiderare Eius aut qrs dico bonu sorinalis causa est ipsa bonitas Dinc es ς apud morale Gm,numicter ipa bonitas vi disia accipis Ed quartu dicendii,Fbynu et malu qn poniiturdine actuu moraliu ic3 accipians tanq, dispones intrinsece actuu interi dirium tu ex bono et malo que versans circa eo* obiecta,ut pus extitit reclaratu ,ut captis sequcti ,et in pncipio libri sequentis amplius reclarabis.Sicut aut volutas in fine mala siue indebitunino tendit ronςiuiatois iptus psorinitatis alliciente Rr hoc blae diabolice obstinatois sed rone alicui' positivi appetibilis in eo dem sinemollitas nam intemperati mectatonem sirit et appetit inope no aut pilatori honestatis siue murnitatis ad mitem,que ius talectato necessario os tur dicta pilatio. Sicut etia sinis ille malus actu interiore specificat no rone pilatois siue maliciestamne illius in bonii est et appetibile in ipso R Et sicpro/poauollabistina sici Rutia finis,norone Rutonia Arone Nilu

253쪽

ad ob dicta pilatio praturMn seques est . sit malu 't in driatia diuisuasmisαlatesse aliqb biniuialioqiiro sui diuisi, sc3 ipius finis ei no pueniret,Et est regulariter malu illud ,sis bonii in lavet tinctabile,vel aliud aliquid oceptum p bones ro qbmno in honestuon malu rone honi inclusi qgappetis est drna diui

sua sinisci eius rone a volutate appetis mitis illiid bonii Iconii respuatio dicte psorinitatis ,rone cui' puatois co surgit ro mali in nimia quo qdem fine os muciaterianque ab obiecto,malu reduit dat in actu morale. Im' est exempta in siri ro em irronalis coniurgit q dem ex carentia ronis sicut insenssibile ex carciu ia fensus, in ipm no ponitdnitia diuisuia aialis ,rone illius carentie suemine forme positive substatialis qua importat et a q sunt is,adquq3

forma de necessitate seqtur carentia ronis, queadmodu ecotrario rationale sumitur a semia,qua necessitate iraturati,cocomitatur halare intellectum et ronem

Capsin.xq.clare demostrat aliquos ee actus ad bonu Sc malu indisserentes A

rarie Ebito ergo ,* bonii et malu sunt duae actuti humano maeo licter tractandu est,quo actus humani siuntu G indif2rentes ad ea, X auialiqs 'actus fui spem sua, ala in indifferens fit ad bonii et malu ,sanctus rector reducit in huc modii Sicut omis actus hue spem ex obiecto sita act' thumatius qui est moralis m spem ex obiecto relato ad piacimii ac ritu humano* sestro,id est recte ronis dictamen illa licui ac rus humani alia et alia moralis bonitatis spem suscipi ut fiat τ alteri vel alteri recte ronis dictamini psormalit et coucimtQta et actus humani,diuersas hiat spes malicie moralis fili *diuerasis dictaminim recte ronis repugnat Ian si obiectu actus in commmtoe ad actu includit aliquidMN pueniat cud mironis id clicν sit Isorine dictaminirecteronis dictatis talem actu trasinim3niptate obiectu erit actus tonus sin suam spem ut dare demosynam pauo re suo Si aute obiectum includat aliqdqN repugnatmdintronis id cst dictaminii ecreronis dictantis tale actu,non rediretrasire sup tale obiectualic actus erit malus exsua specie tiurari q6 est tollere alienu tingit aut q) obiectu actus coῆ ararum ad situ actu,no includit aliqd ptinens ad ordinc ronis iid est dictamen ronis approbatis vel reprobatis actum trafire suprale obiectu,qrsate hoc rectaro senon intromittit,vicit leuata fistu/cam,iread canaseu M. Diles actus fiat sua spem, sunt indiffercies

ad boliuet inali. Quia utatu dicunt,actus isse,qui nem ui ludis

254쪽

sit indifferens in affirmarido et nefando,ad veritate vel

ps sicut necrepugnantia ad rectit finem romsuc coismitas ad rectamnem,no est tali actui ima p sinis aQm:' n5 malus opter carentia talis consorinitatisJarn siccirce quida sunt actus,qui pesse comparens

firmando iii negando, lino potest habere sua. rectitudine, Sed Grando aliquos actus ad qda ,ro non es era irrasi stateronis ad aliqua lege isoares ad boriunc amni,vd iumet imminx V R Imittit sede illa ergoro humana potesthabere oblicatamradimpossibile. '

255쪽

parentes obieetiones. . AE. Ed circa pdiaadifficultates aliqlietae videns. Rectit

nido nam ronis inhis aliiid que sivia veritas esse videtur, Sed neces le est inomi materia et vel affirmatio velli ιgatio situm ures pinu cipia. cduenientem stactu vide m in qbuua D no est magis recta in affirmado que in nefandoa ecJtra,vt ip sestuca sit leuada vel no leuata Ducedim

νω pdictis pinu pncipiti nulli parisinstantia , Buis em ae i lilat subiecto vere est pdicatox viradictorio* verificet ut satis di pinu pncipiti laneinae tradictor is subiectis in depre dicatu falsificas sicut et de duom subiectis tradictoriis ,ide pdit tu lane verificasUri,igra, c Micatu qb dico necessarium Dissificatae tradictoriis ,q sunt currere et no currere,sicut et hoc

dendo,dinamina praaiceronis affirmando aebitu flendi resignat siciit negado tebitu no fundi iportat. Un si dictaret festucam esse manu ae terra leuandam densus ess3 Q eclaret leuari, sivero dictaret ea no rite leuanda sensus eis; τ telaretim leuari,ut miniti indusa utrobim maneatami irrata Et sic in nro proposito qn m Mnesare no pure nesat,si apponit ronem rebiti ad negationem Et sic allegatio pini piacipis no est adspositu, qr hoc in=relligit ae pura negat . in queius re quoliae larbigra ae lem/refelluca veru sit diceres sit rebita vel non sit tabita et ae qllis estuca q)aelaalletiari vel tisaeaeat lauari,ut vult pinu pucipiu3rio m oport3 7 G tabiti ae altero verisicerotradictori ,sci ta leti tare vel aeno lauare imo reviro 3 falsificaiar sc3 neutrueorui cir aebitum invitum ae neutro illore ima se ira se intromittit. Et dest qN diximus, in quibusdam ratio no est magis recta in affir mando que in negandoa e ueris,incitum G Miti,neutri cotradictoris verepotest attribui sed utrobinia sic dictans falsia caretur. Secudo difficultaρcirca predeterminia Vrdot mim Petru ae palude,in huc modu.Zlatus qui no includi tali t id sqnuroni,ee hocipso est malus,m est ociosus mihil em est faciendis, nisi qb consonatroni recte. Unde leuare festucaue ut sic no est faciendu diui aliquid addas proptar q6 fiat consonu3 rati recte imo eoipso quo no est cosonii Gui viderar dillonii et no esse sendu mo maleas sumptu susto fundamento,ad .Pbandu actu

256쪽

l: pcist adsita obiecta, aquilo sipem accipiatZllio mo

. Io fimi indigendo eos,itano potest se rectifica '' Proni,ssi ordine a i talia dissoni essentromer ordine ad tale oluectum , di iuru cis ituperaddini possciit

meti ropo est serectificare in respiudo tales actus in nidiuiduo precisse in ordinead sini obiectu factos opsc mcdeficereteis ' u '

257쪽

tis inordine adsilia obiecta eos specifitantiaUn p3 et arguincta

unis locistis no militat trapaeterminata.veritate.

C Camaa.xiiij.ostendit omne acti Mui ex silli specie est indrias etia inindiuiduo ee indriate A

xydictis iam aeterminatis insero nosolum a citct in indifferens censendus fini sua spem in pnium acceptrivem etia omis acre q ex stacie sua muni est indifferes vin quolibet indiuiduo aliq mo est indictrcs, videli fineaq particularia existem reponuteu; in directa sua specie. ρ cutem no seriata in coc*etia ala particularis positu fuit repa/nit in necie humana Itano solii obiectu in coi acceptii Aecificatactu sibi corrndente 3 etia obiectu particulare actu3 pticularc incerta collocatspecie.Etqr illud pticulare obiecturespectu pricularis acre,neque roni sonat nem repugnat Ideo etia taraa' ex in diu aloe directa siue speciei manet indisseres. i. e suo priculari

obiecto specificativo,no bonitate urinalicia verum ea hahebit ex additoe extrinseca,ut in sequelim patebit. bi gra,pticularia limatio festuce ex siua directa et specifica similarificataedio banitate nem malicia et sic ν'' ea manet idnis,l33 in aerminata spem nitatis urinalicis ex fine, put fit ad pii dii ur ledendu o Siliter in accipis in esse existentiali est indisseres,id est timdeterminat' ad spem tonitatis vcl ad spem malicie,id est finqvid mi id erone obiectipse specificatim et singularisantς manet indrus Hyanet in necario aeterminat' ad spem honitari ut mali cie,simpla et absoliare et oino alte ex intent finis. ob sic reduciemem ronis sit ordinare in fine qrelesine Pindit tam ex plice, reduccs medium ipm siacrearone inarativa Dcedcs ,no sit ad itu sineord re ex dipo repugnabitroni et dabistronema ii Si 9oad tabitu sine ordinet,ia monat r ni et habiit rotae boni Sed re quolidit actu Hiberat iecesse est q) vel ordines vel no ordinetad Gitu fine, Quare necario M clusione tenendu est ,omne actu taliberatu in indiuiduo sideratu tonii esse vel malum Sidicas,omis spis minet sub se aliquod individuum Sterso spis ipius actus sit indifferens, babebit etia aliqs indiuiduli sub se qd sit industres, Andet eleganter durand , q) lyindifferes negatoem includit, et ide est qs non aeterminatum aatana ud malum,potest a dici ac rus indeo ena G sissa specie s

258쪽

negatio uelligas sequi illud nplexue e Ba sipecie, et sic plerumv

net affirmatum, et tunc essensus,* actus ex ratione specifica a

beat Q sit indiffitas Doc aut falsum est Hi iiiii nuque posset de terminate esse bonus vel malus Ecbo potest boc intelligi ut torii negetur,et tunc est sensus verus ,et eu intendunt coiter loqlienites, signa em, actus no babet ex rationes ecificiari sit ad bonum aeterminatus vel ad malum, bet ergo accipi iugatiue loquimo comunis,ut sensius sit,actus no est ex sua specie deter minatus ad bonu,neque etia ad malu Ex iam determinatis ergo

inser , non est absolute dicendii, mactus humanus sit indela rens ,sed in additione,* est indifferens sin speciem

Capta.xv. dissoluit rationes Scholicotra

predeterminatam veritatem. ASed Qtra coclusione prefatam oritiir difficultas Vi

mo i seipsa scoto in suo fundamelo primo arguit Scotus disiclistbi sienteliaru. Scbmpi in scDetlycoru, babistius licie generasex actibus uistis,non tame iuste factis ostiaci' no sunt boni moraliter qrno sunt ex virtute Symilit de actim eliciripost virtute ide vide qr no videt necessietas, babens virtute sempea via neci: stario sed tam qn occur rit passio ita Hircinis ,q siubueneret roite,nisi urat virtute o cum qr dabilis est aci 4 esset valde malus nisi se ignoratia aut alia causam inuolutaria excusare da sica,* actus talis no pedici bou' alias esset laudabitis di no apparet de illo q dutarata nato excusatur,q ppi hoc aliqua laudem mereatur, teque imiactus ille posset esse malus,qr tunc eu operans no Fcusaretur j vituperaretur, qtur ergo,* actus indifferes sitin indiuiduo,

neque bonus neque malus D Ed primit, deseci' est in hinarte argumenti. vi actus humani,vna est pfectio moralis pncipalis,essentialis seu sebstatialis ,inquam peta it ab actuali rectitudine ronis Eliaseo est psectio actat soria,* so fiat pinpude/lectabiliter etc. et hanc accipit ab habitu Ia bonitas de qua in ρposito queritur,nominat pina psectione non sinam, Unde non

valet pua,actus no est ex virtute,crgo non est moraliter bonus, Scba etia ps arguincti falsum astumere videtur,qractus no esImoraliter bonus nisi fiat scisiter ex rone recta, Ia no videt quo habituatus,qui intendit recte agere circa materiam sui habitus

pol sit non uti habitu suo Bdstam vero resipolitio,ali est actum excusarea aliud est ipsium bonureddere Quare etia nassiadem potest actue ccusare et ei bonitate dare ili faciens actu

259쪽

Tilmo stiluus Cap.rti

sse boni debet omnino esse voluntariit, Ignorantia aut ud alia causa regulariter non excusabit actum misi quatenus inmolanta,ma est,non ergo quod actu cusat, nitatem aliquam ei tribula concessa ergo ipotest ipsius arguincti,dicendu est,* talis actus sic exculatus,erit bonus ex silio fine ut de concubitu Iacob cu lyassiperius exemplificatu est Tiam finem propter quem operatur nulliis ignorat quia obiectum voluntatis est finis appret en sua Sed instabis ,εuis sinis non potestex toto e se ignorare potest tamen operans qualitatem sivi finis apprehensi ignorare et se, sit sinis incoueniens taliacmi,vicii mutuat quis vel celobrat propter pecuniam,isnorans boc esse illicitum. Rndeo. ex qWo aliquid bene est coueniens finis unius actus,quod tameest valde incoueniens finis alterius actus ,ut de pecunia patet, quando commir ad ambulatione et similes labores, et ad celobratione vel mutuatioem Si tamen ignorantia eius, ιν talis fisinsiit incoueniens tali actui. sit inuolutaria alicui operantiai actus per talem ignorantiam excusatus,manebit bonus, mutation ex fine proxime intento ,bene tamen vel ex obiecto vel exsi/ne ulteriori,ves in generali vel in speciali implicite vel expresse intento,ut cum mutuator, lucrum per ignorantiam iniuste istrutentum,ordinaret ad honestam educationem prolui ,vel susten rationem panperum E 6 necesse enim est,* actus corinena delectum,qui tamen desectus ercusabilis est,habeat aliqua alia bonitate si debeat dici bon'ari bonitas moralis ex rectitudine deridepractice ronis,iudiciu at taliterative rois,no pt inuolutarie sine. iculpabist in rectitudine practica carere, cui rectitudini asti ci possit bona voluntas circa actu eliciendii quin rone iudicu fm a liquam rectitudinem quam habet aliquid de bonitate descendit in actum elicitum voluntatis Quare si actus, preter malicia que excusanir,nihil alterius bonitatis contineat, muta non ab ea malicia laue extitit excusata, dicatur malus manebit tamen aliunde simpliciter malus. f pro istis attendenduest quod dicitiirpina sciis. q.lxxiij ar.ilati peccatis priuatur aeterminata comensuratio rationis, ut non totaliter ordo rationia

tollaturalisun malii si sit intcgrudestruit seipsium. iii .eticov. non enim poliet manere siubilantia actus vel affectus agentis, nisi a liquid remaneret de ordine rationis , hec ibi et exemplificat de egrituduae que priuat debitam comensuratione humoru ita tamenn aliquid eius remaneat alioquin non maneret anima vinii Mequit erso *aa' deliberatus ab omni malicia excusatus

260쪽

Capta. xvi ostendit varios modos boni tatis ex sine actus es obiecto. A

Ecundo loco inmatur cotra dicta conclusione in silo fulv damao a uia dabilis est aliquis finis in disseres ,sicum Q dabile est obiectu indifferes Sicut ergo potest actuster indulares ex obiecto ,sic etia erit indisterens fiat finem, 's est cotra dicta Bias declarat,qr lauare semica esst aliquid in disterens a tamen potest quis et deliberatione aliqd sacere pro pter lauationem stimice tanque propter fine, ut at ambulat ad la nandusestucam, vii cu dat pauperi elimosyna vileuet festuca D, Bd banc obiectione dicendis ando antecedes,*nita' potest elle finis indifferes Et ad Hatione dicendu inuis laua/re semica su indifferes inquam est acFqALq2 neque cocordat ne mala et ex boc acrus exterior ab illa ininione oriainast. scidens, redditur malus L Exqm insertur*multiplex est babitudo bonitatis et malicie in actu ex parte obiecti et filiis ilion est bo/nus tam ex parte obiecti Metia ex pte finis, ut dans elemosyna propter honorem dei,Scso modo est malus tam ec obiecto querisi bomicidiu siue vana gloria etc.et ergo talis finis inficitoirincoctu propter se factu ut omnis acras quinicum botrus)ordina tus adipsum fiat malus ino modo an sinis est mis et etia rus est bonus ad ipsim ordinatus,ni sinis no est tante pilasvrie,ut actus debearpropter ipnitati j sinem Ricipale fieri talis operatis,ut laus et bonor iuntoptima bona inter ola bona cetoriora ut isti obicog ca i .br Etetia si, denuero nota honestorietinaxime vicina vi reuitan cisin finit honestis operibus debita Gergo pino Ly Ethic dicit * honor est premiu virtutis Entametius et bonor lic3 sint maxima bona ii in sinit talia boni

p*opter ipsa debeant sieri opura virtuorumcla vi capi.sin

SEARCH

MENU NAVIGATION