Margarita moralis philosophie in duodecim redacta libros. omnia eiusdem principia, maximeque secreta ac cognitu summopere necessaria, luculenter complectens per reuerendum inquisitorem, F, Iacobum, de Hoechstraten, artium ac sacre theologiae doctorem

발행: 1521년

분량: 372페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

301쪽

et istu pylitui vel etia ut ad salute necessariu, Est etiam et aliud iudiciu apud eundemo ide objectu apphendis aq, utila vel delectabili,' i sorte e tui oppositu obiecti c ino a. ppbeditur Et huic iudicio volutas discordatis a IIcletia erronea cosor mat,qua tactia illa erronea plerum dictat de illicito prohibito et ad salute necessario. Uemtamon prate volutari est te Puic iussicio vel alteri colarinare luis tante stante utoque tu nicto , volutas no pollit se ad a iterii determinare nisi vel actua/liter v lvirtualiter interueniat ternu iudicissi, qua turpitudini Vitade,aut pcepto adipiendo,iudicet p derare utilitas vel de Maatio eiusde obiecti M' sui oppositi aut ecouerso in utroq; Nn patet,linex lo dato,discor das a rone errate, q aliqd iudicae malu ,volutas tendens in dilectabile vel v tile ad buc tendit in illud siub rone boni queuis simul de ipso appbendas, ada alia ratio ma li Et ergo coueniatus videres cendii l volutas in tali cuni redit in suu obiectu cu rone mali,m sub rone mali etalis ergo volutas nihilomin='vniuersalii mala est. Si yo cori lcientia errasaponat volutati aliqd ut bonu hoc uno mo minsit q solumaeponit g modii licit pinota boni et honesti,siue sup erogationi s nomy modii debiti, Et qdem mc volutas discordans a tali scietis no est mala ut si bonii iudicat et licitu coplacere mulieri solute in actu sornicadi et tu ito facit ille no peccat Linque yo scietia erronea dictat aliqd esse debitu facere vel nofacere,fit qde volutas a tali discordas,lemp est mala, psertini illo repore discordans,quo scientia dictat illud esse debitum, mavis eteili ratioe operis exteriolis,no incidit malia,qr boc est rectu et forme legi et rationi recte incidit tu malit ex animo facientis,qr volutas interior intendit transgredi pceptu vel phibitione, delatis est vere poepti temptor nquatum credit

oppositu eius q6 vult cadere sub pcepto E cocludifigie

volutas discordas a rone no errare emst est mala,illo selo excepto cati,quo oscialaenas,solii aliqd.pponitvllicim,velut alibquid superogationess,unde talis o agit cotra id qS estimat a se agendia, Quare licet agat bonii male m illud agit,intendens

aliquid indebiti ctu interiori contanens id, quod est vere dobilustro minus que si ageret cotra recta costientia. f Uii iudicio ronis erronee ntrairemes no miti' peccat i lege etenta,que mics roni rectata lico iudiciu ronis erronee,no aernia a reotia ratio erras,indiciu situ pponit tueriinet y pus ut a deo diriuatum aqtio estois veritas Tleque eiu coscientia erronea dictat

aliquid esse faciendii ea ratione G sibi videtur, scdqr a deo pre

302쪽

1 equalis duo adstimuerratis init etia quratio errans,sponit aliquid videt pceptu et in cotrariu facit, ualis est ibi muim pcepti cotemptus,sicut inco qui discordat s ratione recta sub sorina durimpcepti aliqdpponae. o 6 ide patetis tutio ad quadam questiticulam qua queri poster, quis pescet,Pn discordans a ratione recta vel discordans a conscietitia monea,Picendu nam,Wsi rectitudo et error coscientie versan tur circa eandem materiacimepc mgunc equaliterpeccantineo oeutrobique est equalitas cotemptus quo ad ammu facientis, et lam ille qui agit traei neacoscientia paptiua'5agrat ira eam etia si vera citet,et seu dictatu sub pcepto caderet e ivero rectitudo coscientie unius verietur circa vim meptu vetina teruum eius,error vero alterius versetur circa materia alterumpcepti. , unc ille plus peccabit quiestraueni; coicimtie in ina

seria papti magis obligantism quidiscordat acoicien erronea in materia homicidii plus peccabit que ille qui discordat aratione recta in materia semicationis inliatim lG u pceptuplus obligat Graiquunam circa maius pcepi senippeior eis cotelnptus,maxime quoad animii facientis. D sica picinerito diibitabit aliquis ad qua spem malicie moralis reducit actus vel eius omisso,aratione errante discordans. . apos pondet c. N ratio qitapli edit alio ut malu intelligedoc malo morali sempillud appbendit sub aliqua ratione matri putam cotrariatur diuino pcepto,vel φ est scandalii, vetauq huiusmodi,Et tunc ad talem spem malicie reducitur iis musa volutas. 3 quera adquale spem malicie,reducit tu mala volutas. Nndes facile uno coi sermone, es iamdicri la

Iam cotra staterna charitate,interemptor animeproximi en

Capsinaiq.Ostedit qn M' cocordas erroneet costietie bonus e vel malus A.

Onclusum iam extitit,et actus ex eo malus est, qr collstientie erronee discordat,ouerit ergo, an iue lina erit qui costientie erronee cordat Et quide iuxta pre 3,im,rimat devoligario diramasa uerroὲ coii

303쪽

tantarius est,m μ 4 a ieri diis fiat alicui licitu,qηψd

' ta . . aut impossibile est,quia tunc eoipso esset

ulluntaria linicenmerrorquolici iniudicantcon a mn

304쪽

est inuolutarius Quia in tali cassit uno propter impostibilita

rem et inuincibilitate deobligatus ,non est debitor struande reotitudinis in tali casse, silc taliserror est elixusans.

Captim. Quasdam satis perplexas ab

soluit contra determinata obiectiones AGI mx pycilicia tamen, apparens incipit difficultas,

dictu em est prius Q voluntas discordans rationi re

ronee,sit mala siergo em voluntas cocordans ratio

ni erronee sumata videturi habens coscientia erroneam ex necessitate peccabit erit quoque inter illa duo mala perplems . vides em * i possibile sit homini neq3 agere sim ea neque agere cotra eam. Andeo.*uis fili. sinctu pina scM.qyst. .vi.ad tertiit supposito errore costientie qui pcedit ex ignora/ tia non excusante .s aliquo mo voliuaria mitis necelle sit si ui maluin volutate nullam ibi sisturpplex ias vel euadendi im/possibilitas ,* potest scientia erroneam deponer et tunc nem agit mea neque pira ea,vnde patet Chec duo sonem agere contra coscientia neq; 'neam nulla adductit in volutate mali evadandi ipossibilitate 'G Sed pdicte selutioni duo obstare

fessan videbutim primu qde, qr stante ascietia erronea, poterit volutas obii actu luit, circa dictatu suspendere, quo caluitante, piis est estra.S.doctore.*nullii malu seqtur in volutate. proterea scbo,stante coscietia dictam,q filius mariedebeat blasphe mari, adhuc tenesqseuno blasphemare Quia si no tenesm noblasphemare luctat ilicasiuno peccaret rubus pipernas, Dro eo

σωtra nullam ageret Hibition Sed si liuinarie non blaspire mari,cllcitra eius osciata ,seqsergo g talis tenes agere pira sua scireti m pinu ho* diccdu estet dicta intelligeta sunt, siubeo casu d volutas state tali oscietia exeat i actu. L dicas

state scictia et fornicari esset licitu, no m. ter hoc volutas acini noletis semicari ellet mala sequis ergo,i volutas stante coli scientia erronea Giens in actu no incidit necellario aliqua mali, cia Sed hic dicendu breuiter Q argumetu hoc cludit sticitia erronea d solii dictat de licito velbono, lutio aut data aci teda est de scietia errate dictare de poepto U Sed forte sic ob cies latv ascieria errans alicust dictetaliqd tanque pce' 'tum amrinatiuu ,ut insidiatorem patrie pestiata auctoestate et se intersiciedusciat in preceptu affirmativit no obligare ad sema

tactas' tante, potia volentas eius nolle pro illotepore i uni

305쪽

interficere,quod quide nolla d videtur tinere in iciequia

neque lesi cotrariatii Scoscicime,ut patet in simili de conscien Narecta, aquis iudicalparetes dono: ados, sit tu eos honora reno intonporem eos honorare non tenetur, eius nolle Hrinet Sequitur ergo cotraptiternimatas non

necellerit ad coscintia erronea pceptiue dictantem, malit sequi in voluntate. E lla ic suet dici Qquialiscoscientia inest tunc volutas mens in actu circa illud dictatu aut intendit seiploco et pore illi colicientie serinare, tintendit simpliciterum cotiar mare et utrobique modo statim vel formaliter ud vimialiter est ibi mala volutas vide se patet Sut positiva volutate solium vult suspendere actu oem circa illud dictam luc nullii actu directe h3 circa uindictatu, b poli' ri actu fugitum respectu ac tus viati directe circa illo dictatu, et sic casus vide no esse ad opossituraeam volutas suspendendo actu suu interiore, eo ipio

eria sulpendit actu exteriorum qiu ab ea habet procedere, de etia nue impendat omne actu simi negatiue,sci nihil volendo sene politure voled' lGnultu actu circa illud dictatu elicere, equa utercotravemiis ueterco scientie erronee no ponendo actum, que ipsa dictat elle denecessitatemnendii. f deo potest breuiter et refouitorie dici ad pncipale argumentu, Qverbii. S. Doc introdum venit intelligendii de costae ina erronea dictare aliquid meptiueut nucagendii siue sit uniuersaliter erronea vi* metiendii est pro vita innocentis siue sola ut nuc, ut Unius corrigendus est plepore quo passionatus existens correritionis no eit capax unde maiora mala verisimili tequatur Esteria de coscientiaerroneas itiuadictu verbii intelligendus eo tepore, o veritas opposita est in obibatione visi qs dicte: uillo modo iurandu pro eo q matthecv. legit dico vobis ita iurare omnino,requirattame illelesinime ad iurandii,tuc voritas oppon pillo teporem oblisat utrobique ergo verbii do statim pretivissum est intilligendus tepore uti dictas P errorepc ruobligare in veritas opposita costientie erronee etHibi ciue realiterest in oblisiatione unde p tali tepore stante coistic eia arronea pceptiua liue phibitiva necesse est sequi malu in vo lutate liue coiminet siue distormescoscientie erronee,nem potest volutas aliqua suspensione actus malu declinare φ sema vesco trauenit D pcepto 'es erronee coscientie quociique se vertat O Sed dubitabit merito aliquis circa dicta ui eum solutios, a in casuntlcposito,nolle honorare parentes, nolle interii

306쪽

Eiure timinus Cap. iij.

disseres et ergo iudicandum est te ill actu, sicut tomatone peli/larata ipuisVhice et te eius volite,via talis vo lutas, etia in actu relatirare nolimis tetit balare aliqdρ bono fine ,aut iusta ne/cessitate vel piam utilitate ut ipa nolitio fine nata est respicere queadmodum tactu filii in tractant de circistantiis. cari alio/quin si ista et similia actum rectificantia mini, voluntas peliditate nolens erit ociose. ' .

gCa n. vi.ostendit qn volutas est mala pro

pter cocordia ad erronea conscientia, & quot modis coscientia erras deponitur A

ictis merito adiligendu est, et quodda3 aliud tra biu,En sis ex Dc volutas sit mala,* cordat asticiane

erronee ostendu*no uniuersan etia si scietia dici λ α ιtaret sub forma poepti,Sed tuc solu3 est mala Mn emorest pira rectitudine alicui' virtutis ,vii si scientia stimulet vel Fmoueat ad actu virtutis , fuis erronea sit,nom inducit mali cia,qrso no est pira aliqua lage.Uerbi gra dictet alicui oscia, nectile estpcto Haetrato. mox ipm steri,ibiqdem est scia erroi nca,qui tu eam 1 tur malu nullu boc omittit Et idi est iuductu te sitim 'G Dd secuda 'o obiectoem predenti cap tb inducta,rndeo,cocluderetargumentu,*talis teneres blasphema/re filiuntarie,siteneresbarere illa scienci,vel licite haberet illa cientia iam *edidit no halare illa pinentia et tene ea temne re quis ergo teneresad aliqdfaciendii vel omittendu non in inebis illud tacere vel omittere mira coscientia, Verbispa,iste tenetur no blasplpeniare et imi salsum inest intentas no blasphema/re cho alii vel abstinere a blasphemia pira sua pscientia ,qr tenetur ea deponere, ac p hoc Itra eam no agere L Sed huic forsan quis obiiciat, adlicet agere atra picientia scd q reponit Iscieria

maxime vides agere cotra scientia ,qr destruit ea αrgo aio est rei ponenda. Dic vitum fuit mihi aliqndicendii,*siciit actus in initanti*duciora in instanti hene deponis Et ergo qn scia o nisin instanti reponitis in se Iris Meodein instanti reposita est,qr quod instantanee fit imul fit et factu est,sit ergo quando conscientiat minititunc contra eam non agitur,quia iam liuoslata est.Unde neganda videtur minor argumenti. U Sed hec solutio initis euadat argumentum tamen non videtur sum/cerexposito. Scisadu ergo,q conscientia erronea pi tribonio/

307쪽

e r positi,velcause,siciit pringit volet ulla ignorare p no sideratione,quo*k3 ignorantia est volita,ut Iob.nti Sciam manuvia nolumus et scientia sic deposita ad c manet iudiciu talis

Pscientie,si no acrii in virtute, manet memoria. ter asitati ia=xime cause, Et ergo talis volutaria aversio potius vides scien/rie temptri li depositio Untalis adhuc agere dr tra iudicium oscientie salte in virtut otiusque pira' piciam reposita. E Nomo p distractocm vel pilo volutaria obliuione illi scia dictauit ut cu quis ex aliqua ca,sibi scientia alicui'sormauit sed tam illam p distractoem neglexit et sic pscia repositae Et talis tepositio cosae etia si essi recta iliaerat totalla a pcto ,fa ciente traeam sic deposita. f eTertio m5 reponit ostia per traria motiuaint hoc prn omo qn qR conderat insulib

incipit dubitanea dubitando reponit Ndubi uno stat citassen sit vinns certe partis sed tollitassensum viriusq;partis Et ages*tra sciam sic reposita,no excusa sed amans sic periculi aerit bit in illo,qr agit cu dubio peccati mortalis et p diis etc Ge Quarto mo deponis ex ptrario motivoqS iducit homine ui uariu iudi iuvet in riu assensum, ruupueneriityregi latroni motiva. Et sic talis costia aeposita mullo mo ligat ulteri'. sed tra eam ho libere agit qnaeposita est ex bono niotiuo et discreto imo aut si ex leuis et temera saeumodo ipa scientia fueritM babilis ad est si expbabilim motiuis sistraxerit origine. Iccussii a leuis fuerit vel natius temera metuc em suscere vides si stillia montia instraria ducentia repolias Uerutamesse ne leuis fuerit siuea babilis ad agendii fraci,nuque sufficit eo reponi j actu disparatu sed speti taeponi pactu vere estrarium st3 p assensum sui oppositi, uo aal p actu disparatu qualis est du/bitatio. Quia queuis supiremens dubitatio excludat sciam poro in ut posterius dice o licet homini operari cu tali dubita toneptra costientiam priorelli,nia me si illa dictabat et aliquo ,taque cadente siub precepto M.

Caps n. vi j.ostendit cli longe distent actu excusare a pcto,ia ei bonitate dare. A

.ed circa pdetermitiata ronabili queret aliqs .an error excusans a malo 1aciat actu sibi olorine morata tanus, Et vides Q sic qrtales actus no sunt recte ratoni cosor is mes sedeotius rectaronephibiti Et in boc mistit ro

308쪽

meritentos Nndenduvidefactus illos re morali dismosos ali nexcusatoeno indigerent Sed refeci' ille moralis plainivitatis ad ronem recta,no impu0 ad culpa3,qruauolutari est,ex is ad ronem recta,no impu0 ad culpa3,qrinuolutari clerrove inuolutarioscedetis illinem rotaeueniaticae vel cui ratis inducit que culpa tax test pilatio cosornutatis, a tabet actui inesse, in ro tabiti ad dicta plamitate vicit in latim actim,ppteriinpotentia tuccurreiam 'U Sed ex bacaliaee uraitthibitatio 1in error ille e cusans,det aliqua actim tanitate Et qdem causa dubitandi cst qr e quo actus tali a in induuduo positus neqt esse indifferens.'eo φ circa acin tauretaturatrio est mediu interimi et malit,cosequens videt,l circa tale actu duo hec pdicata,quo* vnuestipiti honu tuerit 9o qddino ni lum, adinvice auertuturoru a regula tenendu vides,raduota uertibilia aliqd sit causa viast e , t ena ta alterius. Sequiter , perror predictus sicut sacit actus nocile malos, ta et faciet eos esse talios L et rudenta vides ex quo tantias moratiis mill este volutaria alioqn non egi laudabilis licui et malicia vult volutaria alioqn illa no esset vituperabilis, Ideo que inuo=.lutaria sunt,nulla tanitate is malicia actim tribuere Pollunt de ptereae quo estutas moralis,in psorinitate sistit ad rectitudinem ronis error aut cui cosorma actus,no facit eum colarinari ro ni recte sed potius roni dissonare,queuis ergo error rone inuolutarii actu excuset nonicitaturate pitribuere moralem lac fircam iam habita dubitabit verriliteratrism eram illa

exculans no rei militate,anerso actus pdicti maneat morareta,

m. ausa dubitandi ronabilis est,m istud moraleest ex integra causased in istis actim interuenit a' ronis ,sci emra, qui in

sibi resectu corrindente in volutate seqtur ergo actus tales no α

nos,sed potius indisterentes. Rusio, Ilubilibilatati' illost exteriores ee tanos,no qdem ex stipis sin se,sed el: sola interiori intentoe,querespicit nitate sinis. nam tota virtus merendiei:

volutate est hec aut sincipali sine resipicit. finis aut iiij syllogionio practico regulariter se maiore pposito expiatis,in sua is ita virtus restidet syllogismi E ergo ob scisbonii est ex integra causa. Rusio.lxic verbii Oionysii accipienditust qadomia si pruc ditant actui inesse, on aut ad pbaiadu errore dim

atiqd fit in viii o* boc etia eritca alteri oz,hic pina facie videre nidendu,rppositio illa instantia patis,ubi pilatio tollit absem inductoe habitus oppositi Iam malicia inoralis hale tolli

ab , inductoetanitatis opposite,ut paulo post parebit f

309쪽

Sed φ hocvltimu quetum est te se tolleret puertibilitate in

ter no malu et tanti, circa actu humanus id est tali alii in Alunt pillii modii aliqd videre fieri posse no malit,ilip eoq) fiat, nar, Ideo aliter riadendii est *ppositio assumpta,Sitnie et con nertibiliu etc.non h3 veritate in puertibilim, vox unu est pdica 'tum emoniuras idem lubstratu ex odistinctis tam is tale auterdicatu est ipmtaiau,qrs renotateude actu exl diuersis initati bus,quax a stimis ex fine secuda ex obiecto et tertia ex circu= stan s. iter quas initates talis est babitudo, φ una toniitas stat cu malicia alteri militati opposita queuis in hoc casu ων nitas actu no aenominat tu eo*ωnu morale est pdicatum strictetoeotatois,nulla abesse patiens psectoem actui inesse tabiram, in pt aliqua ca ,sci error inuolutarius et inclumbilis tollere certa malicia culpabile absc3 eo,* pserat actui bonitato illi maliciereposita sed relinquet actuialias initates,exesus causis sibi collatas,aquilo vere dices tanus ,Et qr piramem meto 'nitatis excusat error is ignoratia inculpabilis,no dicet acre ab

eo malus o Sed G iam dictis istis inirimit obiectio Impostibilenam videt tollere piratioci absque inductoe tame sibi opposite,malicia aut moralis est 'dam alio tanitatis moralis. Quare si error inuesutarius tollat malicia aliqua morale indu retvum,nitate morale illi opposita queadmodunil nipt tollere cecitate,qσno. inducit visum msis,an moratim tonii et mala aut ab actu bumano roneaebiti qua tabitu sit tanitate tale seu rectitudine actui inesse statim actus illano S malus Gicut ablata aptitudine videndi a ne nequam illa dices ceta, indictus error inuolutarius et inculpabilis tollit in ppositoionem tabili,et se hoc tollit mora te malicia no in inducit opposita initateQue

admoduet pcim oreginalem matre iusticie originalis cosistes per baptismu tollis no tamen ius licia inginalis ei opposta per baptismum infunditur

I Ca m.viij.ostendi quo agere no licet cum 'dubia conscia; bene aut cu scrupulo, demonstrat

qu0mquid sit scrupultis. A

misia iam longa discussione triti membro*pposies'

intentionis,in endii te quarto inebro quo liceat da

310쪽

agere com stapubiu,qr dubitans ad nihil st determinat, nem fini dubiu,vel co formiter ad dubiu agere potest, φ dubitans elica in determinata Iam a tali causa non erit opatio inisi aetermi an liceat agere aliquid de quo dubitas apud operate, En sit mortale peccatu vel non, dumodo cenus est,* abstinendo no incurret aliquod peccatu icendu hoc no licer. pro hoc est doc sali crus quodlibeto.vi'. q.ri sic dicens Si illa opinio magistrovino sit vera sed magis cotraria qua ipse st L sa q) licet habere plures Dendas c distinsuendu est,qr vel habet costientia demtrario a peccat cotraco scientia mulatio cotra legem, aut inoh3 mcima de atrario sed certitudine sed ni in quanda dubita tione inducitur ex cotrarietate opinionii, et sic si manente dubita dionei eb3 plures 'endas,piculo se comittit et sic Huldubio peccat,utpotemagis amas beneficiu teporale ..ppria salutens Eut ex cotrams opinionis, in nulla dubitatione induci tunc no comittit se discrimini neque peccat Intelligeda aut sunt ista πtra casum in otio.pbabile sit dubiu ad qbiliter tradictoria agedum simus obligatim quo quide casse agendu esset sicut doceretvnctio no aut intelligenda sunt in casti quo homini liberum est ab uno opposito* abstinere,queadmodii est in casiu.Set me, de inclis etc. Er quibus sequitur si quis credat magis prem fuam qua stqtur esse vera,s, nihilominus ex contraria opinione moueas aliqua dubitatione no licet illi ter discrimeopari etia supposito Q ibi ex pte rei nullii sit discrimeri,sied pura

venias Istud dedarasa simili Si em faciis aliqd ad placendia

suti aequo dubito an displiceatplatoni et in certus sunt, et istonendo possim utrius G gratia retinere sinedubio ego pisa amorem Iouis amoti Platonis,Ita etia bic,qn dubitore licere,et meam facio piso amore meu amori diuino,in quo consistit ratio peccati confirmatur .ppositu per illud apta ad romanos xiii . prius expositu omne F no ex fideest peccatu est . Ο comm hoc o cisaliqn aliqs dubitat ex leui et temeraria caula,

cere via licita et discreta,hic autem agendo temere resistit,quia agit dubio manente,quod est ei peccatu laui necesseest ante actionem,dubium deponere, et hoc velper propriam inuestigationem ei alioui insopinationem, Et sic non agit cu dubitationedo iij.

SEARCH

MENU NAVIGATION