Margarita moralis philosophie in duodecim redacta libros. omnia eiusdem principia, maximeque secreta ac cognitu summopere necessaria, luculenter complectens per reuerendum inquisitorem, F, Iacobum, de Hoechstraten, artium ac sacre theologiae doctorem

321쪽

a bimendia,* pro olor bomines regulariter onus intensi conatus,et plandi cogitarus,refuguita a graui et difficilipondere humeros suos subtraret,ubileue pondus facilasubirent, metia 3Pauci inuemurur,qui gratuito rei auplioet sufficienti, a sua virrili cooperatur,aut spa diuinitus imissa pro extremo naturaliu uutatur.'dco ii tabet talia carnaliu hominu corda conuerti ad tau pus m plus,questificienti fratia seu diuina assistentia, id est Gudantiori gratia que opus in magna parte alleviet. Et iac vocatur motio vel statia exultrans,qua alqsorsanmotionc efficacem nominat.Un necessitas butus vlarioris gratie, ominari Ny ignauia nostre volutatis,que regulariter noviriliter uti Lia ii diuina et siuificientimotione ad sua salute. si eide motisi vae rior Hyasupaddatur,que onus ipmalleuiet, is volutatem pres irantius excitet. Queadmota pater filio que iam ad surgendus excitauit,torpenti ultro adhibet obiurgatonesiad'quas qde mox pino siurgit,cu in ad simplice ercitatoein,prius surgere potussis Et hanc quide gratia aens multis a plere crimina et iusirati tudine3Gubtraditet te negat visic lint quasi dormientes in sepul chris,quo* no e memita amplius, prout hecomia diis ancellarius Loimim . pulchre aeclarat.

Capta.xi in.ostendit quid sit homine s cere qd in se est,ia quasne gratia fieri pos

sit actus moraliter bonus Aquera uo adinvice se halcat he due pdicte motoea Rnsio obabili dicim, sunt eiusde spei, disteretes

penes re magis ves minus intensium. Nec multu disco / in nuciiit dicere adestam vitiee sufficientem,q ieodegradu existes alteri meto' disposito ecta das Et qde ut ex dictό mmulti qde p s siciente possent puerti ad rei qmst ea no puerte nisi babudatior et vlarior supaddita suerit.Suie utram in ipossibile est,adyam gratu faciente assequcda se disiponere,qua plene etystcte deo mugimur incociliamur ab eSed forsan rura hoc os ob iciet,Jsuusticia erad gram sedisponit,q facit q6 instest.Sed absque tau motione pueniente et bo facere qσ in se est,neque em dubitat siqsqn pom facere qbpt tu facilis insolutio seni assumit ille sufficcter sedissiponit ad gra3 q facit qs in se est,intalisco venit re facientealiqOrasitiue,qd directo ordinam eadfatis secutocin Erillud ipnitatu facit quem pi, tac diuiemotolip sua virili assis lita sic facies qs in se e vilinstam pseq6Sed certe sine gramitata motioni,no pthoc mora

322쪽

cere qb in se est,utex dictis patet via mula bo omni tali *es a

tione sufficieterdisponat, Queadmota sine speciali auxilioqNDotest detestari peccata sua inquatu similesiua nature, aut quia ipm ciuiliter dehonestat Reddet statio thec nodisiponit ad aliam Ied ea dutarat q est depeccillo viqimam est ostenta diuinc

maiestatis et tras graisio diuine legis Talis aut peccata delitatio absci diuino adiutorio baberitiequit esertim in innatu relapse. c q dicta sunt inaedit Eusustinus ureo pinode ecclesiasticis dogmatibus dicens stri salutis nouredeo ministrate habenis,ut acquiescam' tautari inspirationi,nrepotestatis est,utadipiscamur q6 acquirendii admonitione costrauimus iniuini est nitineris vino priuemur iam adepte la uti mutirresollicitudinis nostre est et celestis pariter adiutor l, vinculii salutis opere sintqtuor,sci limitare acqescere,adiuuares manere u est in iratiois delasNm libertatis amitrq, ter turmuneris diuini quartuso licitudinis ni e et diuini paritaractra torii. O 6Sed ut adipositu nostre moralis inquilitionin redeamus erito inquirendu est En afvspeciali dei gratiacuis poliet actu moraliter bonii elicere, Solutio ad l)ocronao lis accipi potest ex Bonaventura disy cvis q.q.vltima voilicait opus aliqb tripliciter potestdici bonii uno modraliquia

bonii simpliciter Et troc est bonii q6 esto sinatu in finem etiale est bonii q6 est meritoriu Et ut huiusmodi bonu no potellurem arbitrui lapsum absum auxinio gregram facietis. α domo aliud orbonii ex doc,* aliquo mo de cog o disponit adtonii, et tale est bonii qbritextra charitate, nibi tomuis in cu recta inretionea in tale no potesttiberii arbitria absc5 muneregratie

aratis dare,pqb illumine Adirigas excite ut velit facere aliud obsit deo placitu fit Q ad hocsiumvir gren arui egisti tuis piast. viii ubi br Scun qm aliter no possum esse coti nens nisi deus det Et hoc ipsum erat sapietia scire cuius donuhoc esset, de non est paruit donii gratie cognoscere ipsum iam mis aratis et cognoscere q) sine gratia bonio laluarition παῖ- .s cierito modo aliquid dicitur bonii quia uinii est ordienabile et babet aliquam ordinationem intra Ie ,sque ex transitu luver materiam debitam,siculpascere esurictem,sive ex debita circuitantiasuperaddita, uri cu hoc faciat cir exigit temptis et to

vis et oppo tunitas,ZId illud autem senus boni compleda em

323쪽

s' ratis data sit necessaria od hoc* fiat faciliter circulcrip

to in omni munere gratie et libero arbitrio relicto in puris naturalibus fer naturale iudicatactu ruastuictum. posset in tale bo/tim,deo libi cooperante sicut cooperatur at is creaturis, Tum

ine omo agente nullii agens potest agere, ni si liberii arbitrium solis naturalibus suis relinquatur adhucremanebit ei ratio lis iudiciu per quod cognolcit parentes esse honorandos, per illud potest cogitare et in habeat naturalem instinctu potest veste,et in babet exteriora organa sibi substruictia , potest opere implere sed prout illud facit iudiciu rationis recte, absque munere gratie, nondirigit ad obtinendu finem qui deus est,et mercede eterne beatitudinis quam nosse non poteli nisi deus reuelarti propterea dicunt sancti, eccogitare,necvelle,nec sacere pintest nudisque iuvamine diuine gratie quia loquutur de bono,

sin quod est ordinatu ad assequendii beatitudinem. o 6

tet igitur expredictis quam sit necessaria libero arbitrio gratia fratum faciens quia sine ea non potesta peccato resurgere nec potest aduersariu vincere, nec potest mandata dei implere. Meet iubilominus quantu sit necessaria gratia gratis data quia sine ea non potest liberii arbitriit ad gratiam gratu faciente st diseponere, I lon potest etiam omni tentationi resistere, non potest etiam in aliquod bonii quantum Amodicii quod sit ordinatum ad salutem Et licet ponit in aliquod bonii morale, vix aut nulli faceret nisi maluppter peccati originalis corruptione. hec illa.

Capta. xv. Duas pulchras contra predeterininata obieeliones absoluit. A

,Ed predictis ouedam obviare viden nir II alii enim dicitur,quod aliqua persectione caret debita ,Sed ac tus de tertio genere bonoru carent circus tantia debiti' finis quia non reseruntur in vitium finem,qui est cincustantia principalissima Mon ergo erit bonus sed malus quia breueste integra causa M. Aequitiir ergo Q absque sipeciali gratia liberii arbitriu simpliciter ut nullii pollit exire actu moralis bonii, bqactus taliter elicitus, propter aliquid citra deum

elicitur tanque propter sie amam,quia actus ille non refertur ad deum,Sed omne taleaaque ultimus finis amatur,friterso acitus simpliciterperuersus. B deo. primu istorii in hoc deficit, ν soliis desectus circustantie debite in esse actui facit actum essematu, innoti obluamur ad hoc, et quilibet actus no/ster actualiterdiris mirin deum ranssi in finem supernaturale.

324쪽

ira amari propter ultimo fine ee

325쪽

Deciusipitates felices nos sere,fclicitate vero nullus eligit homeri nemoinooptaraliud. Ο Exqm inserre mimus 3 aliqd qq no-finis vicini Nile est diligisbilc ter sie etianivmrea. a ioneau fimmersam rotae etia deiis ipe diligibilis est aliud iuxta illud cofitebis tibi cu bene,ceris ei diligens

si muta vel acni eius ypter st,eligit coseciniter reae roni, et upcdoc no vitiose sed potius recte agit,Quis si eam .ppter deii dita siem,melius vin5 ageret.

Captim.xvi.inquirit subtilis an deus ipse

polsit esse causa rnalicie moralis in aetibus humanis iuxta intentione Scholi. A J- πω quo deus est auaor bonitatis restaldiscutieduanyeus optimus possit rite causa malicie in actibus manis an inde mereas dici ca peccati In hac materia Doctor subtilis,latis ratiotiabilitervidet loquilais, cuius dicta hic sub breuim recolligam Intenditaui inmis,l deus adeo bonus est,* iii bonis qcqddat antecedenter .i ad quodcussi dat pncipia naruralia in silio senere sufficiata,vatet etia abequerer.i.in effictu,ssitu est ex se nisi esset edimetum, Iam deus dando rimini volutate libera in rone recta iantecedetar id recta aquam illa sunt in ptate volitiais, Me quitum cita seidedit rectitudine volutati circa oena actu suu da retram er cosequenti in effictu si voluntas ex Ilii parte recte age

re,tameli iniantu est exue daret,si voluntas creata cooperaretur

Inde derectus in actione non est propter desecui Iliperioris,ssinterioris agentis ,1 quide quasi causa stuperior daret rectitudinem,uiberior vero obliquitatem,sed qr causa superior quani est deto rectituditicin causaret,si inserior iuxta suam causalitatem eam causiaret. B quibus sequores pro tanto peccatuere a volutate creata et non adeo, quia deus non primo deficit, quinimo quantu est ex parte sui omnino non deficit sed tantum vi defectus in actione propter defectum cause secude, que non concurritad reaitudinem dandam prout ipsa tenetur. Lisci dubitabit bic aliquis queuis findec dicta,peccatum non alteribatur deo ut cause,sed tantumodo voluntati creare, υν

ur tamen,lenam deus possit esse ratio ma disiciendi etiam

326쪽

exsuo lilare etypus causat rectitudine actus,que volutas creata, Ideo vides,* etia st pus possit rectitudine no causare, id creata volutas eam non ciuiueta sic posset deus pus essem reficien di , 5 volutas creata Ed hoc riidetur,sidius no causetti e rectitudine que inretesse in actu volutatis create, et hoc. ter libortate volutatis sue,no aut ppter inctum volutatis create non cooperantis, certemis luciso est ca peccati in volutate creata. Ita in hoc casia malu ibi ess3pcim,qrno est ibi carentiaJusticie debite no em est iusticia rebita a volutate creata,nisi inquerid in potestate eius est recreagere,Ita or nulla intelligit siubtractio cause opain, n si ipe pino no ageret rectitudine rectitudo in actu taburano est 3 D Sed pira,volutas creata no ob aliud est ivsa peccati,nisior causaesubstratu3 deformitati,sed deus etia est caillius actη l ubstrati ucs ergo est,et ipm etia dici poste campeccati des siq*pter hoc solii imputas pcim volutati cie

na , et ex hoc ipa in se prccare no pl.Tlem etia ipa pt no causando pino dcficere respectu rectitudinis tabile in actu

Capsin.Xvia.ostendit quid sit esse cana peccati,deriasistrat quom deu neq; activa nemdefectavia esse causam peccati. A

siibstatia illius actus rectissimesducit ,no em nisi sim nem eum ducit,qr est agens pure p intellectu Egit 'ir-rm ronem recta,qr agit fini sua infinita sapiari Incoumrerer ideo pina facie vide doctor subtilis dicere Mnslanirare,*ma no dat actui illi rectitudine qr o paramem ad deui

328쪽

nent ipsius dei.Un ad multa ho est rebitor obsiemanda ad q tri

io tenes aeus. Uerbi gra tho tenes reuocare lapsos a prcciuis ,te' aut me tene reuocaream non minus facile esset ei reuocareetapsos gram eis imittendo,qua puerterent ad deu, ei facile sae cvelle,m reuocare lapsos est homini iurisitatures quopnni' primo in necessitate tetici lubuenire no aut dis illud in uiris ira ture Quare etia siciit taliu omissio imputasbommi,iari aut reo, Ita et parisormiter in actim peccati pinillsonis Ibinendii est merso assumis, ecus necessario obseruat ea q siunt iuris nature,' Meteipis que deo sunt tu ris nature accipieti dii est,no aut te his, q'ie. homini sunt iuris nature,ut satis ex ia dictis manifestu est E Si argua si reus no pseris ram,sed sit in substractiois spe. qua gratis subtracti in ho m pctin cadit ut tactu est salte reus

omo erit in phccati,quo creatura, ictu naque est,* ad actu μ cati tam deus m humana volutas est caesectiva actus peccati. Et sicilietia diciti est, volutas humana est ca eius refectiva, mreficit a rectitudine qua tereret actui dareota et tuus erit in aesectiva inquetum no dat sitam p qua posset rectitudinem illa ho dare suo actui Rusio causa resectilia br illa qaliqd vel psicere in tendit,uel psicere teneos in no reicit neque attingit Iam quo alapiti culpabili reus aliquos pleruareno intendit neque ad hoc obligas sicut ho ad hoc tene ideo nodi ca refectiva lapsus secussi lio obligaret,et in ip in preseruare intades ab hoc reficeret, sicliti ho 6r ca refectiva tamictiois ipius liberi,si vel ipm incidat stircones seruare vel silentas pistimare eu on destruis Quauis hoc fiat diuersimode,- ν ibi es duplici refectu dup lex inueneca ta sectiva. Est itaque defectus a regula in actae est etia refectus potetie naturalis ad aliqd agenta,qua impotentia dicimus qqd narefectus qii ad talem amem subest conatus agentis,etia caulas etcsectiva suo mo pstituit.

Cain xviii. subtiliter dissoluit pulchras

cdtra determinata obiectoes. ABG4 pi pdicta' Nosiones qda3 apparenter militare

videns,icus em eque libere caulat actu peccati sicut voluntas humana tiaeque a currit desectuse,ad piratoem

rectitudinis q talautilaese actui sicut voluntas humat ut volutas ea no dat,ita neque reus Sequit ergo, teqdclaret ecfectus ille imputari leo ,sicut volutati humaiie, ve: ita tem rcus erit in resectiva i pius peccati,sicut volutas humana

330쪽

ora agentibus et inius famulus sit cause totius actus, nota tmen est causa illius refectus relativi qui convivitur eunde actu in odilinead latione deportatem xinde neque famulus ibi dici potest causaPeccati,neque ei malicia actus utipulatur, Ita et stola

dici potest rationabiliter inlposito. E eZ veroad dicta

obiectionerespondent nullus actus positivus sit dabilis cui annexa est essentialiter malicia priuatio em rectitudinis tabita quam malicia dicimus nulli entitati est insteparabiliter altera Nulla enim est entitas positiva, qua deus operatur cum causast a quin eam efficere possit deus sine causa scta, Et quidem si hoc faceret,nullo annecteretur actui iniusticia, neque rectitudυ ne carereidebita inesse quia deus nulli' debitor est, nisi fessanissi ipsis alio loco habet tractari. fisaia Eristotclem vero dicendu,q actus adulterii laniet homicidii quo ad id quod Fntiuu in eis est potant fieri sine deformitate, ut si actus homi cidi miti e occisio hominis fieret a iudice, vel amisso no esset illicdeformitas culpabilis sic etiade adulterio et furto si de ma dato fierent omnipotentis,imo si deus entitat illam,que est odiu dei, silus causaret in volutatequod est Nossibile non esset ibi peccatu,nem actus deformis, Nam rei capreolum si actua blasphemie a solo deo produceretur,ille non careret aliquo derito sibi inesse nitante quia illa nota ruriuadulteriit homicidiii

ratione litauuid nois conorant fornutate scitatrectare rena aliena,et absque legitimanecessitate interficere bolemi Ideo docitabisto.* illa mox notata couoluutur cu maliciaζ'dissimi ta men notari aliisncibus,tal deserinitar non conorantibus vi sunt occisio hominis ,cotrectatio talis rei,comimo sexuu,Et tunc non neces o couoluutur cuinalicia.

Capsin rix. parete cotra determinata veritatem absoluit obiectionem. AG tratam aliqua dicta instari posset deus sese

o et per seipsium test causere actu meritoriu ergo cui radem sit causa oppositorii,etiam causare poterit deme

itu hoc aut est peccatu, Incouenienter igitur dictum videtur,*deus per inplum,no potest causare poetam, Prima propositio hinc probari yidetur,quia pro ibeorica habet, qc

deus potest causare mediante causa lina etia imediate poterit per seipsunt absque canu scda,Sed deus mediate voluntate crea