장음표시 사용
261쪽
Da dictatoris Caesaris honoribus.
ἐπt et sv αυτω, ναὶ otDv GUIκαθε εοθαt apto v ελαβε. Nonne haec est eadem tribunicia potestas, quam Caegari datam esso Supra dixit 7 Noe decreta tantum tunc est Augusto, verum etiam recepta, qua do re non modo domus publica, quae simul commemoratur, in qua ab illo tempore eum habitasse constat, sed
otiam Dionis verba ait enim ἔλαδε) fidem faciunt. Quae siquid dubii relinquerent, id tolleretur Appiani testimonio, de
eodem tempore sic referentis, bell. civ. V l32: 'Eφ' otc mutoveo ρημ. Οὐντες et λοντο δημαρχον ἐς α ei otriveκει αρα αργ ii προτρεπovetες προτέρας αTo athucit' ὁ ῖa Sofecieto μεν καὶ τηνδε cet. Etiam Orosius VI, 18 extr. a senatu decretum ease scribit, ut inmmetuum tribuniciae Potestutis esset. Certum igitur erit Augustum iam anno 36 tribuniciam potestatem perpetuam necepi Age neo recusasse. At nonne repugnat Dio LI, 19 anno 30 post proelium Actiacum sic reserens: καὶ ethv Καισαρα τάν
Ahηυας Σερεσθα ty Nonne quod habebat iam Augustus, decretum esse ait 8 Neque hoc satis est; nam rursus Dio LIII, 32
etivoc getoo αυ εηελOh κα ν' ὀκάπην 'oυλην. κἀν γ' υπατε τηεῖανκ2, et v etE ἀρχην et iv ἀvθυπαetou ἐςαεὶ καθάπαξ ἔχε v. Quomodo tor idom tribui potuit 3 Cum iterum daretur, utrum receperit necne non additur, ted cum primum, scimus eum recepisse : bis igitur certe eandem potestatem accepit. Neque
enim, opinor, probabitur Eckhel. doctr. num. VIII p. 39l, qui
Augustum censet vel non recepisse vel negligentius habuisse: nam recepisse conVinstitur aperto Dionis testimonio, sin receperat, sive negligebat sive magni faciebat, iterum decorni non opus orat. Εckhelio autem fere assentiuntur, qui idem argumentum hoc tempore tetigerunt. Quae cum ita sint, si et scriptorum auctoritatem conservare et rei ipsius probabilitatem sequi Volemus, necessario eo deducemur, ut aliud Caesari, Duilired by Cooste
262쪽
Do dictatoris Caesaris honoribus.
aliud Augusto atque huic ipsi aliud anno 36, aliud postea
Nimirum multus habet partes tribunicia imperatorum potestas, qua8 ounctas simul datas e88e non est necesae; possunt singillatim tribui eumque quasi gradum esse Observatum veri est simile, ut quod Ininus esset, priu8, quod maius, postea decerneretur. Hi
igitur gradus tribuniciae potestatis explorundi sunt pmgressusque qualis paulatim factus sit, inveniendus. Primum igitur Dio XLII,
20, quem locum supra citavimus, Caesarem accepisse ait τὸ v εξου- citciv et uv oritμαρχων δια βιου, ῶς εἰ εtu, quibus non eam, quae postea esset, univer8am, sed partem quandam, accepisse ipse
significat, ut quodammodo idem quod illi habere videretur. Quid autum erat hoc 3 Duas ros Dio nominat, Primum Ουῖκα- θε Eobcit Erit et uv αυτ 5v βαθρωv. Hoc quid sit, non dissicile est intellectu. Dicuntur enim subsellia quibus tribuni plebis uti solebant, in quo insigno eorum potestatis erat. Sit enim verum, quod Pseudo-Asconius ad Cic. div. p. li8 ait, subsellia omnium potestatum minorum sui8Se communia, tamen
ex his subselliis certa ea, quibu8 tribuni utebantur, aliquid proprii habebant tribuniciaque appellabantur. Ipsumque hoc nomen saepius reperitur, velut Suet. Caes. 78; Claud. 23; Dio Cass. XXXVII, 50; LIV, 27. Utebantur autem eo subsellio primum in curia nam cum Val. Max. II, 2, 7 narret eos initio ante fores curiae positis subselliis decreta patrum examinn8se, po8tquam in curiam admissi sunt, non minus id genus sedilium habuisse probi bilo est), deinde in theatro nam regnante Augusto Dio LIII, 27 C. Thoranium tribunum pleboi in theatrum ad subsellia tribunicia patrem suum deduxisse narrat), tum in aliis locis, in quibus vel singuli vel cum collegis negotii gerendi causa consedissent, velut in comitiis Liv. ΙΙI, 64, et si quem alium locum sanctitate tribunicia occupare vellent Dio XXXVII, 50). Iam ex his rebus, quae
honore subsellii tribunicii continebantur, ceteras quidem Caesar sortasse minus usurpabat, propterea quod semper dictaturam et consulatum gerebat . quamquam reliquos imperatores Saepe usurpasse infra intelligemus, sed quod ad theatra ludosque pertinebat, non contempsit, ut in totius popuIi consessu Disilia oste
263쪽
Da dietatoria Caesaris honorihns.
maxime plebis curam gerere summaque quam illa conserre po8set, potestato praeditus osse videretur. Quare Dio XLIV, 4, ubi ei anno id a. Chr. vestem triumphalem Aellamque curulem in perpetuum decretam egse scribit, exceptos esse ait ludos: Theta riso tetri eta του δημαρχικου ναθρου καὶ μετα τανγαεὶ οημαρχουvetuiv νεαοα adcit ελα , quae Verba non ad novum decretum illo anno lactum, sed ad hoc, quod anno 48 datum erat, Pertinere arbitror. Altera autem res quae in tribunatu perpotuo fuerit, sic ab Dione gignificatur: καὶ ἐς ταλλα oυνες-ετά εα ,αt a latu, ὀ μηοενὶ εξην, Ξυνετο. Quae verba qui simpliciter atque ex naturali eorum potegiate interpretabitur, credet omnia tribunorum plebis iura decreta esse imperatori, ne
quicquam habuisse illos, quod non idem hic acceperit: ne video, qua alia intemretatione uti liceat. Habebat igitur iam Caesar ius auxilii forendi, habebat intercedendi, habebat senatus vocandi et consulendi, habebat agendi cum plebe, sacrosanctus denique non minus erat quam qui ipso tribunatu fungobantur; nihil denique erat quod tribunis plebis liceret. quod
non imperatori esset concessum; nihil enim Dio excipit. Noe sine causa additur ὀ Mδενὶ ἐξηv, nemini licuisse potestate tribunicia uti. Etenim interest hoc inter tribunorum plebis ot inter praetorum vel consulum rationem, quod horum potestas saepe quotannis iis, qui ipsis honoribus non amplius uterentur, deferri solebat notissimique sunt pro praetoribus et pro eo sulibus; sed tribunorum potestatem nunquam, qui non ipsum
tribunatum gereret, obtinuerat, ut novo Pror8uS moro ae contra veterem rempublicam Caesari universa tribunicia potestas
committeretur. Iuvat autem etiam causam, cur novum hoc ius
Caesari decretum sit, Persequi. Ait enim Dio: H τε γὰρ ἀρχαtpazicit πασαt πλὴν τῶν etου πληθους ἐπ' αuet i, trέvoveto, in quibus ipsa particula coniunctionem quandam inter comitia et tribuniciam potestatem intercessisse significat. Nimirum praetorum et consulum comitia cum Caesar in potestate sua teneret, facile ne quis qui suas res impediret crearetur poterat cavere, poterat etiam, id quod anno 47 et 45 accidisso demonstravimus, aliquando nullog facere curules magistratus, at de tribunis aedilibusquo plebeiis antiqua lege religiosissime san- Distiir orale
264쪽
Do dictatoris Caesaris honoribus.
citum erat, primum no quando non crearentur, deinde ne
crearentur nisi ab tribunis comitiis tributis. Huic rei nova lux veterem religionem non violans dupliciter occurrit. Nam Cnosar iam et, si qui inimici ad tribunatum perveni8Sent, quoniam pari cum illis potestate erat, facile eorum conatus prohibebat et, quia ipse etiam plebeiorum magistratuum comitiis praeesse poterat, ne qui fierent qui sibi inimici ossoni, impedisebat. Itaque quod Dio CasA. XLIII, 45 anno 45, ubi coniunctim quodammodo quae res Caesaris dominationem essece rint recenset, nit: τάς τε 7ὰρ ἀρχας αυτ ῶ καὶ τας etου πλυνους ἀυεθεσαν, dubito an ad nullum novum docrotum, sed ad hoc, do quo diximus, pertineat ; hoc certe video, etiamsi forte postea ut solus qui comitiis tributis fiserent tribuni, oderct, decretumost, id potestate tribunicia ante non colluta non potuisse d cerni. Unum fortasse hoc in gonore nonnullos moveat, quod Suetonius, qui omnes Caesaria res singillatim persequatur, nihil de hoc iuro tribunicio commemorat. Sed quo loco
maxime honores eius recenset c. 26, quoniam id agit, ut nimia cum usurpasse ac iure caeSum esse doceat, ea sola, quibus non modo Supra reliquos magistratuS, sed Prope supra humanam sortunam eveheretur, affert, in quibus hoc ius tribunicium, quo maius ab Omnibus deinceps imperatoribus usurpatum esse docebimus, certe non erat.
Hic igitur primus quasi tribuniciae potestatis gradus erat, ad quam miretur fortasse aliquis potui gge quicquam adiici. Neque poterat, nisi id ageretur, ut sublata collegarum aequalitate unus supra omne8 imperator extolleretur. Itaque anno 44 cum victis omnibus adversariis inm vere Caesar regnaret,
265쪽
Do dictatoris Caesaris honoribus.
petratam esse ες αγδρα iaphv καt αουλον; etiam Livius epit. CXVI sacrosanctum esso iudicatum scribit. Quid 3 In iuro tribunicio nonne semper hoc potissimum ac quasi necessarium fuerat, ut ad vim cogendi sacrosancti esse existimarentur 3 Quare, cum haberet id Caesar iam ex vetere illo decreto, quod anno iii tactum erat, quomodo iterum docerni potuit 3 Necesso
igitur est plus datum ei sit quam ipsi tribuni plebis habebant,
nec scio quid hoc esse possit nisi quod lex sacrata, quae tribunorum corpus in urbe ipsa agroque Romano tutabatur, Caesaris causa per totum imperium Romanum propagata est. Neque enim dubium est, quin tribunorum ut tota potestas urbis finibus coercebatur, extra quam Si quid aliquando gessisse narrantur, an propria lege vel senatus consulto ornati sint nescimus, ita corporis sanctitas ad eosdem, quibus potestas continebatur, fines pertinuerit, neque si nemo veterum id tradit, movere nos debet; siquidem cum ne excedere quidem urbe tribunis liceret, commemorari quod accidero nunquam poterat,
inutile erat. Caesarem vero etiam extra urbem sanctitate eor-poria ornari opus erat, praesertim cum tunc contra Parthos
proficisci sto diu ab urbe abesse cogitaret. Reliquos quidem imperatores per totum imperium Romanum sacrosanctos fuisse infra luculento Tiberii exemplo Ostendemus. Quamquam aegre sero Dionem minus accurate dixisse neque hanc amplificationem iuris tribunicii, quae tunc reperta est, aperte significare. Nec magis alterum, quod in nova imperatoriS poteState erat, quod etiam maius fuisse reperio, indicat. Nam tribuni plebis eatenus erant sacrosancti, quatenus quid pro potestate agebant: privatim non erant legimusque L. Cottam a croditoribus in ius
vocatum Valer. Max. VI, 5, 4 , M. Claudium Marcellum de stupro accusatum id. V, 1, T), Cn. Tremellium, quod cum pontifice maximo iniuriose contendisset, punitum LiV. epit. XLVII). Quae exempla ostendunt, id quod in ipsa rei natura Po8itum est, cum publice impunitate uterentur, privatim in iis quae extra potestatem suam facerent, eos communibuSomnium civium legibus suisse subiectos. Illud tantum dubitari poterat, quid esset publice ab iis actum, quid ad vitam pri-Vatam Pertineret, eaque cognitio ad collegium tribunorum Diuitiam by Corale
266쪽
Do dictatoris Caesaris honoribng.
plebis portinebat Val. Max. VI, 5, 4): quicquid privatum osse
constabat, id quin in iudicium vocari liceret, non erat dubium. At imperatorum longe alia erat causa. Nihil in iis erat privatum, nihil, quod non ud salutem publicam pertineret. Itaque publicam quasi tribunorum plebis securitatem, qua sola antea Caesar in iis quae pro potestate tribunicia gesserat, usus erat, ita ad totam eius vitam, ad Omnia, quae non dicam iure tribunicio aut publice, sed quae privatim etiam et domi ageret,
transtulerunt, ut eum quicunque ulla re violasset, Aacrum
se iuberent. Apparet, Opinor, quanto maius Caesaris ius quam tribunorum plebis fuerit, decretique, quod anno 44 factum eat, causa ac ratio intelligitur, de qua paulo plura dicenda esse putavi, quod omnino de tribunorum plebis sanctitate minus recte iudicari video. Atquo in his quas dixi rebus tribunicia potestas quae
Caesari decreta est, constitit, quae quomodo in ceteris impera toribus aucta sit, intelligere placet. Etenim anno 36 a. Chr. post victum Sex. Pompeium cum plebes summos in Octavianum honore8 conferre cuperet, quoniam duae iam res inventae erant, primum ut totum ius, quod tribuni ipsi habebant, deindo ut sanctitaa corporis decerneretur, facere non potuit, quin quod superiori Caesari per duas vices. id huic uno tempore tribue ret. Quamquam Dio XLIX, ib, quem locum antea citavimus, rursus minus accurate loquitur. Nominat enim primum, ut sacrosanctus esset Octavianus, deinde isti τῶν αυτ ῶν ναθρ ovou'sκαθε εσθαι σ*totv τοῖς δημαρχοις) ελαμ. Quasi vero merum hunc honorum subselliorum acceperit, nec simul ius illud tribunorum, quod maximum orat. Nec tamen id commemorari Opus erat; utebatur enim Octavianus tunc ΙΙΙviri potestate, quae tanta erat, ut tribunicia nullum novum ius afferret ac merus illo subselliorum honos relinqueretur, quem novum acciperet; deposita autem IIIuiratu retinebat omnia quae in potestate tribunicia erant. Quae et gi magna erat, non tamen sufficere visa est, cum anno 30 post proelium Actiacum summa potentia ornaretur. Nam Dio LI, 19 quem locum supra cita-Vimus, tres res ei concestas esse scribit, primum ut intra pomoerium et extra usque ad primum lapidem auxilium ferre, Dissiliam by Corale
267쪽
Do dictatoris Caesaris honoribus.
doindo ut do appellationibus iudicaro liceret, donique ut in
omnibus iudiciis ealculus eius tamquam Minervae ferretur. Haec nonne aperte eum iis, quae supra exposita sunt, pugnant ΤΕtenim vetustissimum tribunorum plebis ius erat, ut auxilium 1errent, nec minus in libertate eos constat de appellationibus iudicasse: hRbebat igitur utrumque Octavianus accepta dudum tribunicia potestate, habuerat item Caesar, cui omnia, quae tribunis licerent, concessa osse Dio scribit. At imperatoris num putamus non maius auxilium quam tribuni plebis fuisso 3 Hie, si cui auxilium ferret, moram ille quidem poterat obiicere,
sed nisi collegarum consensu adiuVnretur, tollere, quod agebatur, non potorat: quae res cum ab iis, qui de hoc argumento scripserunt, minus Perspicue tradi 8Oleat, tumen Oxoortissimis liberno reipublicae exemplis intelligitur. Sed quoniam hoc loco non disputamus de tribunis plebis, contentierimus luculento loco Taciti Annal. XIII, 28, quo Antistius
trib. plub. auxilium tulisso narratur histrionibus a practore in vincula ductis. Praetor cum ea de re ad senatum retulisset omissis interim histrionibus, non rnodo non valuit tribuni auxilium, sed ineusata etiam est eius licentia. Alium locum
apud Dion. LX, 28, quo tribuni plebis, qui liberto adversus
patronum opem tulissent, puniti esse dicuntur, ideo non adhibeo, quod nec natat num omnes tribuni consenserint et imperator ipse animadvertit. Affine autem prorius atque eiusdem gonoris est intercedendi ius, quo ubi unus vel plures utuntur, impediunt, non tollunt; ubi universi consentiunt, sine dubitatione quod nolunt, non fit. Itaque Tacitus Histor. II, 9l Vitellium aliquando, cum contra studium eius censeretur, tribunos plebis auxilio vocasso tradit, qui si congentirent, quin senatus consultum irritum cC ut, non dubium erat. In consensu enim Omnis tribunorum potentia posita est, qui ubi est, ad impediendum multum valent, ad tollendum nihil. Eodemque vel plurium vel Omnium consensu ineque enim quando plurium sententia suffecisse videatur, hoc loco disputabimus, propterea quod ad summam quaestionis nihil valet opus est in appellatione tribunorum plebis cum auxilio tribu nicio coniuncta; neque enim ad unum tribunum, sed ad tri-Disilia oste
268쪽
Do dictatoris Caesaris honoribus. 257bunos provocatur iique ex collegii sententia prununtiant: qua de re ita constat, ut nemo dubitet. Quare Augustus simulac veterem tribuniciam potestatem accepit, poterat et solus moram facere, si cui opem serre vel intercedere vellet, poterat item eum collegis de appellationibus cognoscere; nee Obscurum eSt, quanta eius in impodiendo et iudicando auctoritas esse debuerit. Iam autem hoc agebatur, ut supra collegarum aequalitatem evectus plus unus Valeret, quam reliqui: datum igitur sit nece88e est, primum ut, si cui auxilio esset vel si cui actioni intercederet, ea utique valeret intercessio neve cui liceret ei qui contra egisset auxilio esse, tum ut de appellationibus quod unus cognosset, id plus valeret quam quod tribunorum collegium pronuntiasset. Vere igitur si dicere volemus, non unius
tribuni plebis potestatem, sed totius collegii Augusto delatam esse intelligimus, sed ita ut ipsum collegium eiusque potestas
non tolleretur. Etenim etiam postea tribunos et auxilium ferre et intercedere et denique, quod eum eo coniunctum est, de appellationibus iudicare audimus ,. sed neceεsario accidit, si quid imperator vel pronuntiasset vel si cui rei intercessisset, id utique ut rutum esset, si quid simili in causa tribuni egissent, provocatio ad imperatorem fieret. ΙIino natum est illud imperatoris ius. quod maximum fuit, ut supremam unu8 omnium et legum et iudiciorum potestatem haberet condemnatisque ab aliis iudicibus poenam remittere posset; nam quia totum ius ex appellationis ratione ortum est, ut poena ab imperatore minueretur, non intenderetur, obtinuisge arbitror.
Quod ius ab Augusto tunc ea quam diximus lege Ortum ad omnes deinceps imperatores et ad nostrarum civitatum principes transiit. Hanc autem eiu uris tribunicii quod imperatores habebant, rationem esse , seda diligens verborum Dionis interpretatio docet; nam quod datum esse ait etοῖς ἐπιβοωμά- votς ἀμύνεtu, monum facere poterant singuli tribuni plebis, eripere ex poena non poterant, item quod est 2 κλητου δικα εtu, collegio tantum concessum erat. Sed magis pcrgpicua sunt,
quae Dio LIII, l7 de potestate tribunicia habet: δtδωσι optat
269쪽
Do diotatoris Caesaris honorihus.
quid improbat, reliqui tribuni nisi do collegii sententia non possunt. De appellationibus Vero res est apertissima. Imperator enim nisi extraordinarium ius haberet, semper cum tribunis plebis cognosceret, sed Solum cum iis quos in consilium advocasset, cogno8Se atque adeo appellationes urbanaa ita praefecto urbi delogasse seimus Suet. Oct. 33, ut nova ad ipsum appellatio concederetur. Unum autem superost in Dionis verbis, quae citavimus, quod explicatione egeat, quod ad universam tribunorum plebis rationem rectius intelligendam aliquantum
ferri solet huc a viris doctis, ut cuteriου tribunis conseant non licuisse auxilio esse nisi inina pomo rium, imperatori autem etiam mille passus extra licuisse, unoque hoc Dionis loco praeclaro qui fines tribunorum Potestatis fuerint indicari praedicant. Egregia hercle illa erat imperatoriae potestatis amplificatio, si mille passus adiicerenturi Ac rursu8 tenuis veretribunorum poteStas, Si non egrederetur Pomoerium, eXtra quod maxima pars civium continentibus aedificiis habitabat ac tot aedificia publica sita erant. Immo omnium semper tribunorum potestas usque ad mille ab pomoerio passus patebat idque non
obscuro significat Livius ΙΙΙ, 20. Dionysius autem Antiq. VIII, 87, qui moenibus, et Appianus bell. civ. II, 3s, qui urbe
tribunorum potestatem circumscribit, etsi minus accurate loquuntur, eundem tamen hunc mille pa88uum ambitum comprehendunt. Quare si Dionem de tribunorum plebis potestate pomoerio circumscripta imperatorumque iure usque ad primum lapidem prolato dicere putabimus, et cum reipublicae Romanaoratione et cum scriptoris aperto testimonio pugnabimus. Nunc omnem rem in verbo αμυvatv verti intelligimus: tribunis singulis non licebat ita ferre auxilium, ut licebat imperatori, illi moram asserebant, hie auxilio ferendo et intercessione quod minus placuisset, tollebat. Diximus de duabus rebus, quibus tunc tribunicia imperatorum potestas aucta e8t; reliqua est tertia, quam iam leviter tetigimus, quod Dio datum esse ait Augusto, ut in omnibus iudiciis quasi calculum Minerva sorret. Id quale fuerit, magnopere dubitatum est. Etenim alii interpretati sunt, si totidem absolverent quot condemnarent, Distiirod by Gorale
270쪽
Do dictatoris Caesuris honoribus.
adiectam esse Augu8ti sentontiam, qua reus absolveretur. Sed vetus ille mos erat iudiciorum Romanorum neque ullum in eo praecipuum Augusti ius reperiri potest. Alii, si uno plures condemnarent, dixerunt Augu8ti sententiam ubsolventibus adiectam itaque reum absolutum esse. Vide Gust. Goib. do iudiciis Romanorum p. 368. Sed ut in illo nullum, ita in hoo nimis exiguum Augusti ius erat, cui cum de appellationibus
iudicandi summa potestas tradita egset, unius Sententiae ferendae ius dari parum conveniebat. Neque omnino no hoc quidem tam pro iure, quod AuguSto datum Sit, quam pro iudiciorum commutatione haberi debet, quae Si tune facta esset non tantum apud Dionem, Sed etiam apud multos alios scriptores commemoraretur. Quare calculum Minervae Augusto datum sic potiua intelligo, ut Augusti unius sententia ad absolvendum tantum valuerit , quantum reliquorum Omnium iudicum sententiae i. e. ut condemnatis remittere ei poenam liceret atque oos .in integrum restituere. Neque de cuiculo Minervae,
qui proprie dicatur, cogitandum esse ipse Dio significat, similitudinem tantum quandam, quae suesse apparet, Commemorang. Αο suisse omnibus imperatoribus hoc reStituendorum eorum qui condemnati erant, ius conεtat: Originem indicat Dio et indicat eo loco eoque tempore, quibus facillime existere potuisse videatur. Animadvertendum autem etiam illud est, quod omnibus iudiciis ait i. e. non iis tantum, quae per quae8tiones PerpetuaS tune exercerontur, sed etiam iis, quae in senatu. originem ipsam huius iuris significare satis est: quo caruerat Vel prorsus vetus reipublica vel rarissimo olim nec sino totiua civitatis perturbatione uti licuerat: nunc, cum imperator et ultor ubique adesset et opem infelicibus ipse ferro posset, leges severius administrari iudiciaque a factionum studio, quo Olim corrumpi consueverunt, liberari coeperunt. Quare quod ad honorem ac potentiam Augusti inventum est, id plurimum ad iustitiam ipsam omniumque civium salutem valuit. Explicavimus alterum quasi tribuniciae imperatorum potestatis gradum, quo sub vetere nomine novum ius introductum 28t, eoque accepto Augustus cum omnia quae obstarent facile