장음표시 사용
61쪽
50 . , ' De Gallia Romanorum provinci .
acceperat, Galliam rexit neque EXacto magistratus anno aliam provinciam adiit. Alter enim, quia consulares provinciae ante comitia dostinabantur, iam in ip8O magistratus sui anno eam, quam deinde recturus erat, provinciam obtinebat. Id adeo iam sto demonstremus, ut quae quotannis cum praetoriae tum consulares provinci ne suerint, examinemus simulque si qui Narbonsensis Galliae praesides cognoscantur, afferamus. Substitimus aut m supra in anno 78 a. Chr., quo M. Lepidus Narbononsem Galliam tenuit, qui cum bellum excitasset, et Q. Catulo, cui Italia evenerat, imperium prorogatum et Cn. Pompeio extra ordinem νXercitus datus est, quem ille invito senatu, dum anno 76 in Hispaniam ulteriorem contra Sertorium missus est, retinuit Plui. Pomp. 17 . Quare cum anno 77, quo D. Iunius Brutus et Mam. Aemilius Lepidus sex interrogno Sall. hist. I orat. Phil.) consulatum inierunt, duo iam ossent in Italia exercitus cum duobus imperatoribus, quid consul vel consules in ea egerint non tradi minime mirum est. Substitisse autem exi Stimo ambos cos. in Italia, praetextu seditionis quamvis iam compressae. Nam Mam. Lepidus, quamquam consueto more eXercitum et quaestorem et legatos et reliquum apparatum militarem habuit Cic. p. Cluent. 36 , tamen iam provectior aetate erat, cum ad consulatum perveniret cf. Borghes. in Act. acad. Rom. arch. VII p. 1 39), ut dubium esse videatur, num provinciae eXternae regendae cupidus fuerit, neu D. Brutus scio quam proVinciam accipere
potuerit. Siquidem anno 76 Hispaniae a Cn. Pompeio et Q. Metello, Africa ab L. Lucullo, Macodonia ab Appio Claudio, Asia ab L. Silano, Narbonsensis Gallia ab L. Manlio, Cilicia ab P. Servilio regebantur, Sardinia et Sicilia post Sullana
nunquam praesidem consularem videntur habuisse, ut nulla supersit provincia, quam anni 77 consulibus obtigisse existimemus. Tum anno T6 C. Scribonium Curionem Macedoniam accepisso con8tat Comment. epigraph. Vol. II p. 180 , collegam eius Cn. Octavium, hominem mitem ac paci aptiorem, quod multis corporis doloribus cruciaretur Cic. Brut. c. 60 et do fin. II, 28; Sall. hist. III, 83 ed. Κritet.), Italiae Galliaeque praefuisse ex
ceterorum annorum similitudine probabiliter suspicabimur. Anno Diuili so by Coosl
62쪽
Da Gallia Romanorum provinela. 51
75 qui consulatum gesserunt L. Octavius et C. Aurelius Cotta, ex iis ille Ciliciam provinciam sortitus est, in qua anno insequenti docessit Plui. Lucull. 6), hunc Cicero in Pis. c. 26 nullo certo hoste summa tamen narrat triumphi cupiditate flagrasse. Quare eum idem Cicero Brut. c. 92 C. Cottam tradat ox consulatu in Galliam prosectum esse, Pictius Annal. Vol. III p. 298 ei utramque Galliam obtigisse existimat, cuius
opinionis causam ullam aut rationem nec attulit nec afferre potuit. Prorsus enim extra ordinem lactum esse intelligemus semel, ut utraque Gallia sub unius rectoris imperium coniungeretur, quod ut posset fieri, antea Cisalpinae universa ratio mutata est: quae quamdiu Vetere conSuetudine ab eo, qui
Italiam obtinebat, regebatur, quomodo adiungi potuit Narbonensis 3 Alterutram igitur Galliam Cotta rexit ac cum nullo certo hoste triumphum meruisse narratur, non dubitandum esse censeo, quin Cisalpinam obtinuerit, ex qua praeter Alpinas quasdem gentes vagas hostiumque nomine vix dignas triumphus quaeri non poterat. In Narbonensi quidem tot nationes erant bellicosae tantaque maximorum bellorum materies, ut qui consulari exercitu ornutus gloriaeque cupidus esset, honestissime triumphum adipisceretur. Eaque provinciarum divisio aliorum
annorum consuetudini prorsus convenit. Veruntamen si It
liam eum Gallia Cisalpina obtinuit C. Cotta, hoc quidem posset intelligi, si intra magistratus sui annum devictis hostibus triumphum egisset; sed eum propter negotia domestica, in
quibus eloquentia eXcessuit, per consulatum ipsum Romae mansisset, cur tandem post consulatum demum in bellum prosectus est 3 Cuius si ulla facultas esset, certe successor eius
sibi potius imperium sumpsisset. Nimirum hoc sic accidit. Anni 74 a. Chr. consules L. Licinius Lucullus et M. Aurelius Cotta quas provincias acciperent 3 In Sardiniam et Stoiliam et Africam tunc quidem congulares viri non proficiacebantur, Hispanias tenebant Pompeius et Q. Metellus, Macedoniam C. Curio, Ciliciam L. Octavius, de quo diximus, nec horum quisquam revocari poterat, quia illi difficillimum bellum administrabant, hi modo provincias acceperant. Quare unum hoe relinquebatur, ut consulibus suturis sic enim lex Sempronia
63쪽
De Gallia Romanorum pro in i .
iubebat anno 75 decornerentur Italia et Narbonensis Gallia. Αc Lucullo quidem Plutarchus Luc. c. 5 antstquam consul rearetur, narrat sorte evenisse Galliam Cisalpinam l. c., ut dididimus, Italiam Ut Galliam; collegae eius quae obtigerit provincia non addit, sed suisse eam quam diximus probabile est. Verum cum casus ita tulisset, ut vel exeunte anno 75 vel ineunte 74 L. Octavius, Ciliciae rector, moreretur, L. Lucullus, quia Mithridaticum bellum imminsebat nec ultra differri poterat, a populo, ut videtur, Ciliciam bellique administrationem accepit, collegaque eius, ne in minore provincia nihil gloriae pararet, precibus senatum permovit, ut is sibi classem bellumque mari gerendum permitteret. Quo tacto ubi uterque consul urbem reliquit, vacua facta est et Narbonensis Gallia, quae vel praetori alioui data vel ei qui antea habuerat, quisquis fuit neque enim L. Manlium, qui anno 26 obtinuerat, tune amplius in ea fuisse arbitroo prorogata est, et Italia, quain proconsulari imperio, ut par erat, C. Cotta rexit bellique ac triumphi occasionem accepit. Anno 73 a. Chr. quae consulares provinciae suerint notum est. Nam M. Lucullus Macedoniam habuit
Comment. epigraph. II p. 181 , C. Cassius Varus Italiam. In
quo rursus argumentum satis certum deprehendimus, quo Italiam eum Gallia Cisalpina coniunctam consulis alterius imperio paruisse intelligamus. Etenim cum illo anno bellum gladiatorium exarsisset, primus ducum Romanorum a Spartaco victus est Clodius aliquis, de quo sic refert Ρlutarchus Crass. c. 9: Eπειτα Κλ uotoυ ozραπι Iota μετα et=tςχtλαον πεμφθεvetoc ἐκ ' Ράλμης, ae similiter Orosius V, 24 Clodii praetoris, qui servos obsidione inXisset, castra expugnata esse scribit. Sed et Plutarchum Graecorum more στρα nou intelligere eum, qui dux exercitus, non qui praetor sit, et Orogium parum vere tradidisse ostendit Livius epit. XCU; nam is Claudium Pulchrum legatum a Spartaco victum esse ait. Cuius igitur ille imperatoris legatus erat 3 Certe non praetoris alicuius nam post hane cladem P. Varinium Glabrum praetorem eiusque legatum Furium a Spartaco victos esse tradit Plutarchus , nec imperatoris extra urbem in provincia aliqua collocati, sed tum ad urbem cum
exErcitu commorantis; nam nec exercitum ullum tunc ad urbem Diuitirco by Coral
64쪽
Do Gallia Romanorum provincia.
suisse novimua et ex urbo Clodium legatum missum esse scribit Plutarchus. Necesso igitur ost C. Cassii Vari legatum intelligamus atque hunc Italiau praefuisse statuamus. Ipse quidem consul quo tempore Claudius superatus est, iam in Gallia Cisalpina videtur esse versatus; nam et Spartacus ne in Galliam erumperet metuebatur nec Victo legato ipso, sed praetor fugiti Vos aggressus egi. Insequenti autem anno 22, quo L. Gellius Poplicola ot Cn. Cornelius Lentulus Clodianus consulatum inierunt, quoniam magnum periculum a fugitivis timebatur, senatus trifariam Italiae tutelam divisit; nam Lentulus mediam
Italiam, Gellius inseriorem, Cassius prorogato imperio Galliam defendebat adiutoresque belli erant Q. Arrius ot Cn. Manlius praetores Liv. epit. XCVI; App. bell. civ. Ι, 1 IT). Quare quod Plutarchus Crass. 9 Cassium appellat της περι IlαυovΓαλαetιας στρουροὶ Dv cs. Flor. III, 20, 10; Oros. V, 20), non ita interpretabimur, ut ei Galliam vel Circumpadanam vel Cisalpinam tamquam peculiarem provinciam datam esse putemus, sed prorogato eum imperio statuemus iussum esse illam maximo
Italiae partem tueri. Ac quoniam more Romano imperium poSt consulatum prorogari non potest nisi iisdem locis, quibus in magistratu ipso imperium fuerat, sequitur, ut Cassius, qui consul Italiam provinciam sortitus erat, simul in Gallia imperarit. Veruntamen cum ne illi quidem, quos diximus, imperatores Spartacum fugitivosque extinguere potuissent, res extracta est in annum is, quo P. Cornelius Lentulus Sum et Cn. Aufidius Orestes consules suorunt. Tum Spartaci bellum constat traditum esse M. Licinio Crasso praetori Plui. Crass. 9; App. bess. civ. I, 118). At ex consulibus unum P. Cornelium Suram scimus ab L. Gellio Cn. Lentulo censoribus, qui mense fere Iunio anni 70 inierunt, senatu esse motum Comment. epigraph. Vol. II p. 183), ut eum tunc nec in provincia nec in magistratu suisse videamus. Rexit igitur Italiam cum Gallia, sed nomen eius et P. Crassi victoria et Cn. Pompeii ex Hispania revertentis gloria obscuravit; habuerit etiam aliquamdiu prorogatum imperium, dum P. Crasso obtinente Italiam deposuit. Collegam autem eius Cn. Aufidium, quia nusquam postea
commemoratur, in Comment. epigraph. l. l. coniecimus non
65쪽
De Gallia Romanorum provinciR.
multo post consulatum supervixisse. Nec tamen hoc impedit, quominus provinciam rexerit, ne videtur rexisse, non propter
fragmentum illud Sallustianum, quod Priscian. VI, ii, fit ex libro II histor. II, 84 ed. Kritet.) assert id enim cum in altero historiarum libro suerit, ad illud potius imperium, quod Orestes
ex praetura habuit, videtur pertinere, quamquam certe non ad
praeturam Illyricam, ut Pighius Annal. III p. 293 volebat, siquidom nulla erat provincia Illyricum), sed propter consularium
provinciarum consuetudinem. Itaque cum Macedonia anno Tlab M. Lucullo, tum a L. Culleolo, certe post tantas victorias nullo modo a consulari viro, Asia et Cilicia utroque anno RhL. Lucullo, Narbonensis Gallia anno 71 R. M. Fonteio administratae sint, eum in alterutram Hispaniam vel Cn. Pompeio vel Q. Metello successisse su8picor; nam alteram usque ad annum 69 M. Pupius Piso ex praetura tenuit Ascon. p. lli Oress.; Cic. p. Flacc. c. 3 . Insequuntur anno 20 Cn. Pompeius Magnus et M. Licinius Crassus consules, quorum ille cum iurasset se in nullam provinciam ex consulatu iturum
idque servasset Veli. II, 31; Zonar. X, 2), quid tandem iacit Crassus 3 Num idem iuravit quod Pompeius 3 At id nec tradit quisquam nec per se probabile est, quod nondum consularia imperia, ut Pompeius, exercuerat. Nec minus tamen certum
est eum non exisse in provinciam. Quid igitur muneris gessit 3 Nimirum Pompeii iureiurando illa provincia, quae extra Italiam decerni solebat, sublata erat, ipsam Italiam cum Gallia Cisalpina aecepit M. Crassus idque ita consentaneum erat. Etenim pacarat paulo ante bello civili extincto Italiam, quare, ut provinciam qui subegit, idem iure ae legibus componere Eolebat, ita Crasso conoedendum erat, ut vastatam seditione Italiam restitueret provideretque, ne quod simile malum iterum existeret. De consulum, qui anno 69 successerunt, Q. Hortensii et Q. Metelli, provinciis satis dictum est in Commentationibus epigraph. VOl. II p. 186. Cum sors aliter constituisset, cessit Hortensius Metello Macedoniam et bellum Creticum, ipse Romae mansit i. e., ut coniicio nihil enim de ea re traditur , Italiam provinciam accepit Galliamque Cisalpinam cum ea coniunctam rexit. Eandemque haud gcio an insequenti anno obtinuerit,
66쪽
Da Gallia Romanorum pro in in.
quo Q. Marcium Regem constat in Ciliciam esse pro otum
gam eius L. Caecilium Metellum initio magistratus sui obisse nec Successorem accepi age narrat Dio Cass. XXXV, 4. Nisi sorto tum, quia Hortensius belli minus cupidus erat resque urbanas praeserebat, praetori alicui Italiae cura mandata est. At anno 67 a. Chr. everti videtur illa, quae a nobis proposita est lex, ut consulum alter Italiam acciperet. Neque enim modo M.' Acilium Glabrionem scimus sortitum esse Asiam
eum Bithynia Dio XXXV, 14 , verum etiam collegam eius C. Calpurnium Pisonem idem Dio XXXVI, 20 refert Narbonensem Galliam accepisse provinciam. Veruntamen singularis prorsus eius anni fuit ratio. Lata enim eo est lex Gabinia,
qua Cn. Ρompeio belli piratici gerendi causa infinita prope
potestas delata est, quae non tantum Omnem oram maritimam, in qua parem potestatem ac PrοVinciarum proconsules haberet, sed etiam Italiam universam complectebatur, quam in triennium cum proconsulari potestate accepit. Id et Dio Cass. XXXVI, 20, quamvis mutilus sit locus, aperte tradit et necesse fuisge apparet ; etenim nisi ea potestate ornaretur, satis magnum ille exercitum colligere non potuit; conscripsisge autem narratur viginti
milia peditum Plui. Pomp. c. 263. Peribat igitur hac lege
alterius consulis provincia prope tota nec Pompeio ipsi, qui tuno plurimum Romae valebat, gratum eSse poterat, alterum eumque consulem Pari secum in Italia esso potestate. Ideo C. Pisoni eadem lege Gabinia extra ordinem Narbonensem Galliam redditam esse coniicio. Quam cum in ipso consulatu quamvi8 in urbe commoraretur, adisset, impedire Cn. Pompeii
in Gallia Narbonensi dilectus coepit Dio XXXVI, 2i; Plui.
Pomp. c. 27), quam ob rem accusatus apud populum excidisset magistratu, nisi ipso Pompeio deprecante dimissus esset. Ex qua imperatorum contentione Coniecturae nostrae satis validum argumentum repetimus. Cum enim nullus alius proconsulcum Pompeio de apparando bello dissensisse narretur, ne Pisonem quidem ut dissentiret facturum fuisse existimo, nisi, quod Italiae quasi supplendae causa acceperat Galliam, eam ob rem Ae exemptam a Pompeii dilectu suam iam provinciam Diuiti reo by Cooste
67쪽
De Gallia Romanorum Provine R.
habere arbitraretur. Accedit, quod in totidem annos accepit, in quot Pompeius imperium maritimum; tam diu enim eum Narbonensi Galliae praefuisse ex Cicerone p. Planc. 39 discimus, ubi a se consule Pigonem eum repetundarum Sall. Catil. c. 49) argueretur, ait esse defenSum ; sucosessisse autem ei constat C. Pomptinium. Anno 66 quae consularium provinciarum divisio fuerit, est Ob8curius. Sed hoc tamen certum egi M.' Aemilium Lepidum mansisse Romae, siquidem ab Ageon.
p. 60 Oreli. et Valer. Max. VIII, 5, 4 in causa C. Cornelii
maiestatig rei, quae insequenti anno acta est, testimonium dixisso narratur. Nullam igitur externam provinciam rexit, sed Italiae Galliaeque, postquam Pompeius consecto bello piratico adversus Mithridatem missus in Asiam abiit, solito more praefuit. Collega autem eius L. Volcatius Tullus videtur sane in provinciam esge profectus. Nam in causa illa Cornelii, quam modo diximus, Ascon. l. l. et Valer. Max. l. l. testes nominant principes civitatis reo infestos, in quibus, gi Romae adesset, et osse et nominari oportebat L. Volcatium, quippe quem optimatium studiosisAimum suisse ex iis quae gessit intelligamus. Nam et in ipso consulatu consilium publicum habuit, num Catilinae in petendo consulatu ratio habenda esset Ascon.
p. 90), et Ciceronis consulatum probavit Cic. Phil. II, 5, 12 ,
et in civili bello moderatissimum se exhibuit. Sed quam tandem provinciam habuit 3 Ciliciam anno 65 tenebat Pompeius, Narbonensem Galliam C. Calpurnius Piso, superioris anni consul, Asiam Q. Voconius Naso, Macedoniam Q. Metellus Croticus, Sicilia, Sardinia, Africa nunquam hac aetate fuerunt consulares. Relinquitur igitur Hispania ulterior; nam in
citeriorem cum is qui sortitus erat, adire vel noluisset vel nequisset, quaestor pro praetore missus est Cn. Calpurnius
Rediit autem L. Volcatius in urbem circa annum 63; nam de sociorum Catilinas animadversione eum in senatu sententiam dixisse narrat Cicero ad Att. XII, 21. Deinceps anno 65 L. Manlium Torquatum cos. sortitum esse Macedoniam diximugin Comment. epigraph. Vol. II p. 192, alterum L. Aurelium
Cottam in Italia mansisse neque externam provinciam accepi8Se Dissiliam by Cooste
68쪽
Dε Gallia Romanorum provincia.
hino discimus, quod insequenti anno cum M.' Acilio Glabrione censuram gesgit. Qui denique anno 64 a. Chr. secuti sunt Consules, ambo in urbe remanserunt. Nam et C. Μarcius Figulus in senatu contra Catilinam dixisse narratur Cic. ad
Att. XII, 21; Phil. II, 5 et L. Iulius Caesar, idemque
duumvir in C. Rabirii causa iudicavit. Hoc quam ob rem acciderit, certo dici nequit, sed alterum tamen eorum statuere debebimus Italiae cum Gallia Cisrulpina praefuisse, alterum cum Hispania citerior ei obtigi Aset, urbem relinquere noluisse. Atque horum quidem, quOg adhuc perlustravimus, annorum
tenuis sane Eupererat memoria, ut modo coniecturarum P
babilitate utendum, modo aliorum temporum similitudo afferenda, modo denique ignoratio rerum auctorumque inopia confitenda esset. Eo plura iam de anno 63 a. Chr. traduntur, quo Μ. Cicero et C. Antonius consules fuerunt. Qui antequam anno 64 a. Chr. designati sunt, suturis consulibus ex lego Sempronia Macedonia et Italia decretae sunt cs. Comment. epigraph. Vol. II p. 193 , postquam magistratum inierunt, prOVinciaa sortiti sunt, in qua sortitione Ciceroni Macedonia, Antonio Gallia evenit. Sed ille quoniam collegam Catilinae eiusque sociis lavere animadvertebat, concedenda Macedonia eum perpulit, ut senatum bonosque adiuvaret, tum Galliam Cisalpinam, quam cum Antonii provincia mutarat, quamvis a senatu iam pecunia exercituque instructam deposuit. Refert haec satis
ouete δὲ ἐς ἐκεινη v et ρ a ἀρ συναρχοwri αυτης δid et iv περὶ τας δίκας σπουδὴ, ἐξέστη oueti ἐς et iv Γαλαetiαν τὴν πληολv, 'vἀvτέλαβε, δtα τα παροντα ἐξηλασεν, αλλ' αbethς μὲν et iv πολtv δtis ρυλακῆς ἐποtησατο ' ἐς δὲ et iv Γαλατtαv eth, Mέetελλov, επως μὴ καὶ ὁ Κατtλtvας αὐτὸ v σφετερ tor etαt, επεμφε. Tres in his Ciceronia res distinguuntur, primum quod Macedoniam Gallia mutavit, deinde quod Galliam deposuit, tum quod Metellum Celerem Galliae praesciendum curavit. Primum autem illud secisse narratur δtα Hiv περὶ τὰς δtκας minυδην i. e. quod iudicia, in quibus eloquentia praestabat, urbemque, in qua sola fiebant,
relinquore nolebat. Quid igitur 3 Si Gallia Cisalpina provincia, quam mutatione ab Antonio acceperat, eiusdem generis Diuiti sed by Corale
69쪽
Do Gallia Romanorum provinciR.
erat ac Macedonia, i. e. si ab suo praeside, qui in ipsa pro-Vincia vergaretur, regi debebat, quid tandem Cicero Gallia accepta lucrabatur 3 Num minus oportebat relicta Roma relictisque quae in urbe exorcebantur iudiciis peregre abesse ΘHaberet abstinentiae et demerendi Antonii causam, cum Macedoniam cederet, haberet etiam securiorem ac paci aptiorem provinciam, sed illud certe sequi non poterat quod Dio dicit, quod iudiciis vacare vellet. Apparet igitur ex alio provinciarum genere suisse Macodoniam, ex alio Galliam Cisalpinam, item intelligitur hanc ab eo, qui Romae versaretur ac iudiciis
Occuparetur, potui SSe regi. Cum autem supra documentis certissimis hanc ipsam Galliae citerioris rationem ante Sulla aetatem suisse ostenderimus, ut coniunctim cum Italia regeretur quique huic praeesset, idem illam administraret Romaequo
VerSaretur, nonne manifestum est eandem eius naturam fuisse
Cicerone consule 3 Neque alia similia documenta, quae idem ostendant, desunt. Proxime enim Dio l. l. hoc a Cicerone factum esse narrat, ut ipsam illam Galliam citeriorem, quam ab Antonio acceperat, deponeret. Pertinent ad eam rem quae Cicero in Pis. o. 2 habet: Ego provinciam Gallium, senatus
auctori ule exercitu et pecunia instructum et ornatum, quam cum Antonio communicavi, quod ita existimabam tempora reipublicae ferre, in contione deposui reclamante populo nomiano Hunc
locum, qui in omnibus codicibus ita ut scripsimus legitur, non existimamus recte ab Garatonio e8so explicatum, nec probamus nunc, quod in comment. epigraph. Vol. II p. 194 Galliae Cisalpinae ratione nondum Satis Perspecta veram videri eius interpretationem significavimus. Etenim Garatonius hoc dicere Ciceronem putabat, Galliam, quae ad Antonium iure ac sorte spectabat, in illius gratiam ultro se suscepisge idque privata pactione, qua non fieret, ut ea minus Antonii osset, sed ut eam Cicero pro Antonio haberet ac regeret. In quibus Primum privatam illam quam nil pactionem non intelligo. Solebant enim omnino provinciae consulibus suturis sic decerni, ut aut
sortiri aut comparare eas inter se iuberentur, comparatio autem illa, quam apparet non modo ante sortitionem, Sed nonnunquam
etiam post eam fieri potuisse, quo pacto publice suscipi potuerit
70쪽
non intelligo: semper ea in privata quasi pactione erat posita
neque unquam sequebatur, ut una provincia duorum imperatorum esctet communis. Deinde vereor, ut quod Garatonius
in Verbo Communicandi inesse vult, significari eo possit. Etenim communieare nihil, Opinor, aliud est, quam commune aliquid cum aliquo sacere, quare Cicero cum se Galliam cum Antonio communicasse dicit, hoc ait, se in Gallia, quam propriam sibi provinciam habuerit, Antonio quoque secum imperium con- QSSi Sse. Quae cum ita sint, probanda utique est Ferratii interpretatio, qui quod Cicero passus sit adversus Catilinam cum exercitu C. Antonium mitti extra ordinem nam C. Antonius illum ad Pistolam devicit), ideo recte Gniliam cum Antonio communicatam dici ait. At nemo alius hoc tradit. Nimirum nec omnia ab omnibus narrari opug est et Cicero per se ipse
satis idoneus auctor est Et re8 ipsa certissima est; nam cum
Antonius cum Catilina pugnarit, in ea parte Italiae imperium
a genatu mandatum habuerit necesse est. Quae autem contra
hanc rationem Garatonius disputat, partim ad importum Μetelli, de quo paulo post dicemus, quod ille Galliae Cisalpinae
ratione non perspecta quale fuisset intelligere non potuit, partim ad tempora pertinent. Nam quia Antonium Roma prosectum esso constat demum postquam Catilina urbe emissus est, Cicero autem antequam Catilinam eiecit, provinciam et deposuit et Q. Μetello praetori decernendam curavit, Garatonius sic existimat, non inter Ciceronem et inter Antonium, sed inter Metellum et Antonium debuisso diei communieatam esse Galliam. At aliud est imperium provinciae accipero, aliud Roma proficisci, nec si Antonius demum post a. d. VI Id. NOV., quR nocte Catilina urbe excessit, in bellum abiit, efficitur, ut non ante iam imperium et decretum a senatu habuerit et vere exercuerit. Idqus cum in aliis provinciis ita esse poterat, tum in Gallia Cisalpina, cuius praesides consuevi Ase didicimus Romae versari atque inde universam Italiam communiter administrare. Duas igitur iam tenemus res certissimas, primum commuta88e Ciceronem Macedoniam Gallia, deinde, cum Galliam teneret, eum in hac ipsa extra ordinem C. Antonio commune Se umimperium decernendum curasse. Sed quid Τ Num tandem