장음표시 사용
81쪽
Do Gallia Romanorum provincin.
iunctum suorat, ad Galliam Cisalpinam adiiceretur, ut ea sic aucta provincia Caesari in quinquennium tradoretur, ut is quot
vellet legatos sibi ipse deligeret, denique Vol. II p. 240, ubi
eadem lego Cretam insulam a Macedonia seiunctam esge videri exposuimus. Haec quae Olim n nobis constituta sunt, nequaquam hereis nunc mutabimus Verissima enim esse Omnia ex
multis rebus intelleximuκὶ, sed illud adiiciemus, eadem logo Vatini a Galliam Cisalpinam, quae antea cum Italia coniuncta
fuerat, in ius formamque peculiaris provinciae esse mutatam. Nimirum proficiscebatur Vatinius, cum legem commendmet ne necessariam ease diceret, tib eadem re, quae non multo ante Eenatum moverat, ut ambos consules in Italia retinendos essa putaret, a metu belli Gallici, quod postquam diu extractum erat, tunc, quia barbari ad fines imperii accedebant, non amplius videbatur posse evitari. In quo primum opus erat imporatore uno et certo, ne quod Saepe tactum erat, vicissitudine aut divisione imperii clades acciperetur. Iam Aio quotannis consuevisse fieri docuimus, ut alter certe consulum Italiam Galliamque sortiretur; quare cum annua ea PSset provinein, et Caesar metuebat ne exacto magistratu inermia inimicis obiiceretur, et Vatinius periculum esse dicebat, ne vel mutaretur imperator Vel, si prorogato imperio relinqueretur, divisam cum consule, cui Italia obtigisset, pote8tatem teneret. Neque enim probabile erat, repetituram esse civitatem illud, quod olim in C. Mario usurpavit, cui cum imperium congerVari cuperent, per sexennium consulatum continuaverunt, quod si ne tum
quidem in maxima Optimatium depressione ac debilitato nisi cum magno ambitu turpique largitione factum erat, quanto minus vel Caesari vel alii alicui, quamvis bonum sese imperatorem praestitisset, tot nobilibus quotannis congulatum cupide expectantibus evenire potuit 3 Quo praetextu callide illo quidem, sed cum magna tamen honestatia utilitatisque specie ita Vatinius utebatur, ut Caesari diuturnam potentiam compararet primusque hunc morem introduxit, ut ei imperium in quinquennium deserretur. Huc enim pertinent, quae Cicero in Vat. o. 15 de ipsa listo lege Vatinia habet: Eripuerus senatui provinciae decernendae potestatem, imperatoris deligendi iudicium, Diuitirco by Cooste
82쪽
De Gallia Romanorum provincia. 71
aerarii dispensiationem: quae nunquUm sibi populus Romanusuppetiuit, qui nunquam haec a summi consilii Atibernatione auferra ausus est. Age, factum eat horum aliquid in aliis: raro, sed tamen iactum est, ut populus deligeret imperatorem. Etenim decrerat sane senatus provincias futuris consulibus, quemadmodum vetus lex Sempronia iubebat, eaque re etiam imperatorem, si quo Opus erat, delegerat, nec lex Vatinia ab populo sancita provinciaa a Senatu decretas aut mutarat aut mutare potuerat: sed, quod eadem quinquennium definiebat, intra quod successorem Caesari mittere non liceret, et provinciae per totum hoc tempus decernendae et imperatoris, si quod prope Galliam Cisalpinam bellum oreretur, deligendi potestatem senatui ademerat. Hoc autem negat Cicero unquam ante factum esse a populo. Qui etsi sumpserat sibi aliquando, ut bellum grave aedifficile corio alicui imperatori mandaret, tamen praeter aerarii dispensationem, de qua hoc loco non dicimus, hoc nunquam fecerat, ut ei quem elegisset certum imperii spatium praefiniret. Hoc igitur novum tunc erat et aliquot similium rogationum, quae mox secutae sunt, exemplum, quod, ut Caesari propter potentiae cupiditatem exoptatum fuerat, ita ab Vatinio necessitato belli Galliei excusabatur. Nec vero illa imporii diuturnitas offici poterat, si Gallia Cisalpina cum Italia coniuncta maneret; nam ita non unius M. Bibuli imperium, cui quod senatus decreverat, placere debuit, sed quinquennii insequentis consulum testas circumscripta esset. Quare tunc Gallia Cisalpina ab Italia separata atque in suae provinciae, quae peculiari praesidi pareret, formam redacta est; nam et Cieero de prOV. cons. c. 2 duas commemorat Gallias, quae consulibus dividi possint, et optimates cum anno 49 succedendum esse Caesari statuissent, Galliam Cisalpinam separatim uni mandarunt, et Caesare intersecto rursus Eeparatim ac perunt D. Brutus et M. Antonius. vero igitur a P. Vatinio constituta est Gallia Cisalpina provincia, constitutus Rubicon, terminus eius, multaque sine dubio alia sancita, quae cum proprio praesidi pareret, opus erant. Veruntamen, quoniam non solum tempore, verum etiam potentia Caesar hoc quod accepisset imperium augeri cupiebat,
P. Vatinius occasione Macedoniae usus est, quae cum non multo Diuitipso by Cooste
83쪽
De Gallia Romanorum ProvinciR.
anto Cretas adiectione multorumque barbarorum populorum acoeasione ad tantam magnitudinem crevisset, ut non facile
ab uno amplius regi posse videretur, tulit, ut Illyricum Macedoniae ademptum ad Galliam Cisalpinam adderetur, quare et magnas vires novae provinciae adiecit et eos vicinos
exhibuit, quibus domandis Caesar, si nihil a Gallis moveretur, triumphum ac gloriam sibi compararet. Quamquam non minor mutatio quam in Gallia Cisalpina, suscipienda erat in ipsa Italia. Adempta enim huic erat ea
parS, quae una maXime curam imperatoris postularet, relicta ea, quae ab omnium hostium impetu tuta et pacatissima et ex longo tempore constituta nulla arma, nullum exercitum aut imperatorem desideraret. Sequitur, ut ea non amplius potuerit esse consularis provincia. Neque unquam postea invenio alterum ex consulibus ita in Italia mansisse, ut non aliam deinde externam provinciam sortiretur, i. e. nulli iam, ut superiore aetat ,
Italiam provinciam evenisse. Sed si hoc ita est atque esse ita infra demonstrabimus), quomodo iam Italia regebatur, quis summam in ea habebat potestatem y Tria maxime cogitari
possunt, aut eos, qui quotanni S consules essent, in magistratu suo sine exeret tu Italiam rexisse, aut praetoriam eam fuisse provinciam, quam ex praetoribus aliquis exacto magistratu sortiretur, aut denique praetorem aliquem in ipso magistratu
Italiae curam habuisse. Non Poggumus nos quidem propriam hoc loco disputationem de Italia instituere snam Galliae provinciae historia nobis proposita est), sed tamen hoc videmus,
post exactum magistratum, cum exercitu8 ac novum imperium
dabatur, nec consulibus nec praetoribus tradi potuisse Italiam, inermem prorgus atque omnis belli expertem provinciam: si autem praetorum et consulum optio detur, longe praeferendos esse hos, qui cum senatui praesiderent, aptissimi videntur suisse ad eam regionem gubernandam, quae provinciali iure Iiberata in senatus quasi ipsius potestate relinquebatur. Censemus igitur consules, dum magistratu iunguntur, eosdem rexisse Italiam, quare ab hoc tempore non amplius in ipso consulatus anno, sed eo demum exacto in provincista exire coeperunt. Etenim quod nunc sere viri docti, cum superiore
84쪽
Do Gallia Romanorum pro in in.
tempore consules in consulatu ipso, Ciceronis aetate exacto magistratu in provincias prosectos esse constet, annum 74 a. Chr., quo M. Lucullus et M. Cotta consules suerunt, pro termino quodam fuisse statuunt , eX quo consulatus ratio mutata sit, certe salsum est, neo quomodo aut quare tactum sit, explicari potest. Nam, ut unum eXemplum asseram, Q. Metellum Celerem, COS. anni 60, supra certissimis testimoniis docuimus in ipso consulatus anno in provinciam sibi decretam exire cum
vellet, prohibitum esse a tribuno plebis. Sed post hanc legem
Vatiniam nemo consulum ante exactum magistratum provinciam externam adiit. Quare recte prorsus Cicero de nia.
deor. II, 3, 9 hella ait ab ducibus geri incipi, cum auspicia posuerint, et Dio Cass. XLV, 20 M. Antonio exprobrari tacit,
quod consulatus sui temporo urbem reliquerit, qua in re illo non negligentiam modo magnam publicae salutis ostendit, verum etiam leges violavit. Nec quod M. Crassus anno bb Onsulatus sui mense extremo in provinciam abiit Cic. ad Att. IV, 13 , sententiam nostram refellit; nam et vituperabatur ille propterea et in Italia certe magistratum Suum exegisse videtur et longissimum denique in provinciam iter habobat; anno vero 43 si Pansa et Hirtius in ipso consulatu in provincias properarunt, et in ipsa Italia ac prope urbem bellum erat et Oxercitum habebant consulos et denique facile genatus consultis exeugabantur.
Sed hoc quidem indicare magis quam explicare hoc loco statuimus; illud autem quaeritur, quod quinquennium lege Vatinia Caesari datum est, quale fuerit atque unde coeperit. Cortam ea de re significationem habet Cicero de prov. cons. c. 15, quo loco dicit, a quibusdam viris clarissimia sententias dictas esse, ut ex lege Sempronia consulibus in annum 5bdesignandis aut ulterior Gallia cum Syria aut citerior item cum Syria decerneretur. Has qui decernat, de eo haec habet: Alter belli Galliei rationem habet i. o. rolinquit Caesari Narbonensem Galliam, ex qua sola bellum cum barbaris geri poterat), fungitur o cio boni sentitoris i. e. eam potissimum provinciam eripit, quae invito senatu Caesari populi scito tradita erat, relinquit eam, quam senatus ipse addiderat), legem
85쪽
De Gallia Romanorum pro incist.
diem. Utio mihi nihil videtur alienius a dignitate disciplinaque
maiorum, quam ut qui consul Kalendis Ianuariis habere provinciam debet, is ut eam de Onsam, non decretam habere ν deatur. Fuerit toto in consulatu sine provincia, cui inuerit ant quam designatus esset, prorincia decreta' Sortietur an non' nam et non sortiri absurdum est et quod sortitus sis, non habere. P sciscetur pum tus ' Quo' quo pervenire ante certam diam non
licebit. Ianuario, Hebruario provinciam non habebit, Kalendis ei denique Martiis nascetur rmente provincia. Legem quam Cicero ab eo, qui ulteriorem Galliam decernat, servari ait, necesse eat esse hanc, de qua qunerimus, Vatiniam, quae optimatibus per vim lata atque irrita esse videbatur. Ea igitur sic servabatur, ut consules, qui in annum 55 designarentur, eorum alter exaeto demum magistratu Kal. Mart. anni 54 citeriorem Galliam accipere iuberetur, id quod contra maiorum morem esse est.
Hinc aperto efficitur exisse in citeriore Gallia imperium Caesaris lege Vatinia datum Kalendis Martiis anni b4 a. Chr., ac tuto colligemus ipsam legem exeunte mense Februario anni ta nam Calendis ipsis comitia non videntur haberi potuisso latam esse, in eaque sic suisse scriptum, ut Caesar ab eo die, quo perlata esset lex, vel a proximis Calendis in quinquennium Galliam Cisalpinam cuin Illyrico ei iniecto obtineret. Huno autom diem legis Vatiniao rectissimo iam intellexit M. Ant. Ferratius opist. III, 9 p. 19l, cuius sententia cum a re entioribus sere neglecta esset, pluribus hoc loco videbatur esse explicanda. Sed de lege Trebonia, qua Caesari imperium pro-mgRtum esse paulo post Ostendemus, idem Ferratius minus recte iudicat, in cuius sententia quae minus probasSemus, tacite corrigere quam multis persequi maluimus. Haec est illa lex Vatinia, qua Caesaris potentiae landamenta iacta sunt, quae praeter alia, quae ab scriptoribus tradi
solent, hoc imprimis introduxit, ut Gallia Cisalpina in propriae provinciae sormam redigeretur totaque Italia aliter constitueretur. Quamquam ea non contentus fuit Caesar. Qui etsi et magnum imperium acceperat nam tres ei legiones dabantur) et satis diuturnum, minus tamen commodam eSSe Diuiti oste
86쪽
Do Gallia Romanornm provincia.
existimabat provinciam suam ad bellum gerendum copiasque, quibus principatum civitatis adipisceretur, parandas. Sed quo pacto aliam acciperet 8 Divisae enim erant provinciae, quae congulares oggent, quae praetoriae, neque eam divisionem perturbare aut volebat, ne nimis cupidus esse videretur Suet. Caes. 22) aut poterat. Tum fortuna eum insigniter adiuvit. Etenim qui auctores accuratius singula persequuntur Suet.
Caes. l. l. ; Dio XXXVIII, 8), postea demum quam lege Vatinia citerior Gallia permissa est, adiectam esse scribunt Νarbonensem et quidem a senatu, atque ip8e Cicero de prov. Ons. e. l S, quem locum supra attulimus, hanc ulteriorem provineiam senatus, citeriorem populi beneficio ei datam essε significat: quare reliquos, qui citcriorem cum ulteriore comprehendentes utramque eodem tempore ei mandatam es8e narrant Ρlut. Caes. c. 14; Pomp. c. 48; Cat. c. 33; App. heli. civ. II, 13ὶ, brevitati dum student, quod divergum esse scirent, coniunxisse putabimus. Sed quaeritur quo pucto senatus ei ulteriorem Galliam decernere potuerit, qui, quamvis magna esset Cn. Pompeii pro Caesare pugnantis Plui. Pomp. c. 48; Cic. ad Att. VIII, 3ὶ auctoritas, certe non tacite, ut sua ipse acta everteret, adduci potuit 8 Nimirum paulo postquam lex Vatinia portata est, Q. Metellus Celer, de quo supra dictum est, morbo repentino in ipso Galliae Narbonensis proconsulatu
deces8it, cuius provinciam Vneuam, quia praetoribus omnibus consultum erat, senatus Caesari tribuit, nolens ille quidem, sed verebatur, ne, Si ipse cunctaretur, populus ea occasione ad illum ornandum uteretur. Simili igitur fortunao beneficio Caesar adiutus est atque olim L. Lucullus, cui item, cum aliam provinciam sortitus esset, ropentina L. Octavii morte
Bithynia aperta est supra p. 52). Quamquam populus etiam diuturnitatem imperii addere potuit, senatus, qui leges Servare deberet, non potuit, nisi sic, ut quotannis prorogaret imperium, aliaque longe in causa erat citerior Caegaris provincia, in alia ulterior, id quod ipso ostendit Cicero de pro v. cons. c. tb iis, qui ulteriorem anno b6 Caesari eripi volebant, nihil prorsus, unde huic quoque certum imperii tempus constitutum suisse colligamus, obiiciens.
87쪽
De Gallia Rcimanorum provincia.
Sic igitur iam C. Caesar utramque Galliam cum Illyrico obtinebat, sed cum quinquennii, in quod citeriorem provinciam acceperat nam Narbonengis cum adimi posset, quotannis in eius imperio relinquebatur), finis appropinquaret, quidam eius inimici anno 56 agere cooporunt, ut si dies legis Vatiniae
exisset, ei vel utraque vel alterutra Gallia eriperetur, quorum impetus Cicerone etiam, qui tunc orationem de provinciis consularibus habuit, adiuvante haud difficile repulsi sunt Cic.
epist. I, T). Sed quaeritur tamen, quas medio tempore consulibus provinciae decretae sint, quarum cognitio etiam ad ipsius Caesaris imperium intelligendum pertinet. Atque anno 58 L. Piso obtinuit Macedoniam, A. Gabinius Syriam, anno
57 P. Lentulus Spiti ther Ciliciam, Q. Metellus Nepos Hispaniam citeriorem, anno 56 neutrum ex consulibus, nec Cn. Lentulum Marcellinum nec L. Philippum, ullam provinciam administrasse inde discimus, quod Caesar bell. civ. I, 6 iis anno 49 ex lege Pompeia provincias decerni debuisse significat. CL Comment. epigraph. Vol. ΙΙ p. 206, quo loco quae de lego Pompeia iisque, qui nondum provincias habuissent, in provincias mittondis disputavimus, ex hac de Gallia Cisalpina quaestione supplebuntur. Apparebit enim, cum ante legem Vatiniam ipsa Italia pro provincia suisset, Ciceronem, qui et propter
suas rationes et propter reipublicae tempora eam, quae decreta erat, provinciam depOguisset, fuisse mittendum, itemque M. Bibulum, cui in ipso consulatu provincia adempta esset, sed reliquorum, qui ante Bibulum in Italia et Gallia Cisalpina cum
impario versati sunt, quia tunc ea exercitu et iure omni provinciae Ornata erat, nullam Omnino fuisse rationem habendam, quodque Olim aetatis atque annorum argumentis demonat ratum
minus fortasse ad porsuadendum videbatur esse idoneum, id iam certissima ratiocinatione confirmabitur. Sed ab ea re, quae parum huc pertinet, ut discedamus, quod supra diximus, Italiam non amplius suisge congularem provinciam nec alterum consulum in ea consistere oportuisse, biennii quod attulimus ratione prorgus comprobatur, neque minus insequentium annorum historia. Quamquam qui anno 55 a. Chr. consulatum per vim adepti sunt, Cn. Pompeius et M. CragguS, quas pro-Diuiti oste
88쪽
De Gallia Romanorem provincia.
Vincias a senatu antequam designarentur decretas habuerint, incertum potest videri. Dubitat certe Garatonius ad Cic. de Prov. cons. eXtr.; equidem non dubitandum esse existimo, quin senatus anno fi6, cum Cicero acriter Caesaris provincias defendisset, consulibus suturis Syriam et Hispaniam ulteriorem decreverit. Etenim Cicero de prOV. cons. c. 2 quattuor ESse ait provincias, de quibus sententiae sint dictae, Gallias duas, Syriam, Macedoniam, ex quibu8 cum Gallias, quarum imporium
Caesar retinuit, certum sit non esse decretas, no Maeodonium quidem consularem factam e8se constat, sed praetoriam; nam
Q. Ancharius L. Pisoni successit Comment. Opigraph. Vol. II p. 20 l). Quare quae ex quattuor illis superest Syria, cum et
a principio commemorata sit et tandem alteri consulum obtigerit, rectissime videbitur lain tunc esse decreta. Hispaniam autem ulteriorem ut alteri consulum designandorum constitutameSae eXi8timem, primum haec euuga est, quod nullam aliam video fuisse quam decernerent; nam Creta et Cyrenne et A frica et Sicilia nunquam per haec tempora consulares fuerunt, Bithyniam, ex quo ad Romanos pervenit, paeati SSimam sempEr praetorii tonuerunt, Sardiniam rexit anno 55 Μ. Aemilius Scaurus, Asiam C. Clodius Pulcher, Hispaniam citeriorem anno 5Tacceptam administravit Q. Metellus Nepos, qui cum anno 56 in provinciam proficiscens Lucam ad C. Caesarem adisset Uut. Caes. o. 2l , ea videtur Romne gratia usus esse, ut nemo de successore ei mittendo cogitaret, Ciliciae donique P. Lentulus Spinther praeerat, cui demum anno bi Appius Claudius successit Cic. epist. I, 9, 20 . Ita una Hispania ulterior, quae tunc decerni potuerit, relinquitur. His igitur provinciis,
Syria et Hispania ulteriore, in incertum comitiorum eventum decretis consulatum inierunt anno DL Cn. Pompeius et M. Crassus, quos diximus, qui cum potentiam Caesari parem, et magnam et diuturnam, constupiscerent, iis quae per senatum habere poterant, parum contenti, item per populum Rgere constituerunt ac L. Trebonium moverunt, ut legem de provincita
consularibus promulgaret. Qua in re ille imitabatur prorsus C. Vatinium pariquo fortuna videtur eme adiutus. Existimo enim Q. Metellum Nepotem ipso hoc anno 55 in proconsulatu
89쪽
Da Gallia Romanorum provinein.
Hispaniae citerioris decessisse, non ex Vulnere, sed sato: certe hominom, qui multum antea in republica et egisset et valuisset, postea non amplius commemorari video. Neque enim obstat, quod Asconius in Scaur. p. 28 ed. Oreli. eum in novom consularibus nominat, qui M. Scaurum repetundarum anno fit ex Sardinia reum laudatione adiuverint; nam Asconius ipse magnam eorum pariem per tabellas laudasse narrat nominatimque Cn. Pompeium, qui proconsules esset, in urbem non venisse ait. Ex reliquis autem unum L. Pisonem fortasse nondum tunc ex provincia rodisse existimo, rpliqui, L. Volcatius, M. Perpenna, L. Philippus, M. Cicero, Q. Hortensius, Ρ. Servilius senes erant neque ullo munero publico fungebantur, ut eos ad amici periculum sublevandum accurri88e probabile sit, neque magna illa pars, quae per tabellas laudarit, intolligi possit, nisi Q. Nopolis putemus quamvis mortui laudationem aliquam in iudicio osso adhibitam. Nisi autem Xe-potem decessisse statuamus, quomodo Cn. Pompeius tantam ei iniuriam infligere potuerit non intelligimus, ut provinciam ei contra consuetudinem eriporet. Gesserat illo bellum sano grave ac periculosum cum Vaccaeis, de quo narrat Dio XLIX, 54, quod eum morte eius affectum relinqueretur, ocea8ionem praebuit C. Trebonio atque honestum praetextum, ut legem de consulum provinciis serret. De oa lege breviter nec satis accurate tradit Livius epit. CV, cuius verba vulgo sunt haec: M. Cato ctim legem impediret, qua provinciae constilibus inguinquennium, Pompeio Hispaniue, Crasso Syria et Parthicum belltim, Caesari Stillia et Germania diabantur, a C. Trebonis trib. plebis, legis auctore, in vincula ductus est. In quibus primum hoc minus rectum est, quod una eademque lege communiter et Pompeio Crassoque datum et Caesari prorogatum
esse imperium scribit. Nam Dio XXXIX, 33 duas leges,
quarum prior ad consules, altera ad Caesarem pertinuerit, discernit cum eoque Plutarchus Cat. o. 43, ubi copiosiore narratione utitur quam Pomp. c. 52, Crass. c. 15, consentit. Deinde
de iis quae IV viris data sint discrepant auctores. Nam Pompeio Livius, ut diximus, solas Hispanias duas tribuit, at Appianus boli. civ. II, 18 et Plutarchus Cat. 43 et Pomp. 52
90쪽
Dε Gallia Romanorum provineta.
A meam et Hispanias Λινυην αππιο καὶ 'I'ηρ thv εκατέο αυ), Crasso Dio et Appianus Syriam et finitimos populos, unus Plutarchus Cat. c. 43 Syriam et Aegyptum, Caesari denique rotiqui Gallias, Livius Germaniam. Quid igitur in loge erat ΘGermania et Aegyptus, qune Caesari et Crasso traditae osse dicuntur, quia in potestate populi Romani non erant, significant earum nomina ob eam causam suisse in legibus, quod eae III viris permittebant pacem sacere et bellum gerere Dio l. l.)cum contra alios quos unque Volebant, tum contra Gormanos et Aegyptios, qua ratione iis summa omnium rerum Poteatas,
quae alioquin a senatu populoque Romano proficisci solebat, tradita est. Sed Africa, quatenus quidem provincia populi Romani continebatur, certe Pompeio non est mandata, cum quod duo tantum eius legati, L. Afranius et M. Petreius, nominantur, et quod octo illae provinciae praptoriae apud Cic.
epist. VIII, 8, de quibus in Comment. Opigr. Vol. II p. 209 diximus, sine Africa nullo modo offici possunt has enim causas cur de Africa non crederet, attulit Pighius Annal. III p. 398 ,
tum quod anno bi, cum eadem prorsus Cn. Pompeii potestas erat, P. Atium Varum suo iure Asricam rexisse constat. Quare quod in logo de Africa erat, ad barbarorum regna, Numidiam et Mauretaniam et si qua alia minora erant, Apectabat . quibuscum Cn. Pompeio permittebatur bellum gerere, ut eandem quam Caegar victoriarum ac praedarum occasionem haberet. Tertium deniquo est, quod Livius ita narrat, quasi nominatim lege Trebonia Crasso Syriae, Pompeio Hispania assignata sit, id quod parum probabile esse iam Garatonius in exitu annotationis ad Cic. de prov. cons. animadvertit, sed argumento tamen minus Vero utens. Etenim Cicero ad Att. IV, 9 ineunto monse Maio anni 55 haec scribit: Nos hic cum Pompeio fuimus. Multa mecum de republica, sans sibi displicens, ut loquebatur Die est enim in hoc homine dicendum , Syriam spernens, Hispaniam iactans. Quae Garatoniug ad legem Treboniam refert, qua cum Crassus et Pompeius Syriam et Hispaniam aut eomparare inter se aut sortiri iussi essent, hie Hispaniam obtinere maluisset. Equidem longe aliter sentiendum esse existimo. Nam in ipsa illa citeriore Hispania, quae deinde Pompeio tra-Diuiti os by Corale