장음표시 사용
111쪽
1oo ΙΑC ovi FONTANI aut mythridatio , tota cum aqua vitae recti scata.
Capiti applicetur hoc unguentum. U. olei costini, castorei & de euphorbio an .ῆj. pulueris sinapi,euphorbis se rapini an. 3j. si cerae q. f. fiat lini mentum capiti deraso applicandii, deinde ratella siue frixorium cadens prope caput apponatur. Eo de die ster nutatoria paretur & adhibeantur. Na errhina non possunt trahere sine periculo, ob respirationem lς- sam; licet stertendo attrahant. Sequentia naribus apponantur. V. ellebori albi,pyrethri,castorei an .
Bj. nigellae, piperis albi, nucis mos cataean. Bij. fiat puluis , qui tubulo insuffletur in nares saepius. Tum V. squillae incita per talleolas j ii. castorei δ g. vitrioli 3 iij. fiat decoctio in olei anethini & vini an . mss. ad vini consumptionem: nares & palatum hoc oleo ungantur. Aqua destillata ex nucibus moscatis auribus, palato , naribus immissa, remedium est Hollerio praestantillimum. Potest etiam
sortis sinapismus adhiberi. V. olei costini gi. olei costini R euphorbi j an. Jj6. sinapi gij. castoreis ijs. euphorbij Θj. sagapeni 3j f. aceti giij. cerae q.
L. fiat sinapi simus,applicetur capiti deraso, humeris& collo apponatur vescatorium ex g g. cantharidum recentium , fermenti j ijsi. aceti q. f. consectum;& nisi excitetur his remedijs,cucurbitula apponatur summo vertici cum profunda scarificatione. V. aquae vitae rectificatae q. s. ea calefacta irroretur totum caput derasum & igne candelae accendatur, vel ungatur oleo petr oleo & accendatur.
c. castorei 3iij. aceti squillitici gjsi. Dicetur palatum cum penna. Lectulus co struatur cum rorulis, moueatur per aulam cum maximo strepitu. Postquam excitati sunt & libere respirant errhina de-
112쪽
scripta capitibus superioribus usurpanda sunt,tum apo gemara ad praeparandos & purgandos humores ; tum potiones catarticae ad roborandas partes affectas , corrigendamque intemperiem , aut succrescentem humorem purgandum. Aperiatur fonticulus in brachio,& ad suturam coronalem , tum paretur hoc conditum. conseruae florum anthos salutae,an. 36. specierum diam osci 31. nucismo scatae conditae 3 iij. mithridati j & aureae Alexandr. an. 3 ij. syrupide stoechade q. s. si at condi-xum de quo capiat 3 j f. diebus alternis surge, do electo. Sunt qui pro extremo remedio S g. exhibent
argenti viui,experientia certa. De ratoche, C A P. XXIII.
Sisi A caro ches sunt laesio animalium actionum principum & proprie imaginationis resolutae siue abolitae,immobilitas totius corporis, &praesertim oculorum , quos fixos 'abent penitus voce ac sensu priuantur,neque audientes nisi confuse, respirationem liberam habent. Multorum iudicio nas citur aut a causa externa, aut ab interna, semper tamen intemperie frigida sicca laborat corpus. Causa externa est acr frigidus siccus, qualis sentitur in locis nivosis & glacialibus. Interna amem ex Gal. adaph. 3. l. a. est frigida sicca intemperies cerebri. Verum praeter hanc necessarium est adesse vapores frigidos siccos, nam cito nascitur & cito
evanescit in multis,citraeuidentem euacuationem, quod aute tale, vapore necessario causam agnoscit: is autem in neruos inducitur,quamobrem intercipiuntur spiritus animales, & rigent nerui propter
impressam frigidam Maccam intemperiem, hunc
113쪽
ror IACOBI FONTANI vaporem 2 succo melancholico infit caput collectqoriginem ducere multi scribunt. In hoc affectu pars posteris capitis magis assicitur quam reliqua ex Gal. c. H. l. q. loco assitum etiam
nerui, qui frigidi fui ab inteperie illa frigida sicca.
Magnus est motb' ratione partis &sympto matu. Affectio h c cum vehemes extiterit nunqua sanatur leuis aute qualis erat illa discipuli Gai .descripta in pro rhet. sanabilis est ; Holler. comm . in coac. praenot. scribit eiusmodi malum esse, unde rarissime evadant aegri, huic si sterior addatur & dissicilis respiratio aegri suffocatur. Hipp. sent. q. l. A. pro re-Thet. ait, quae cu exolutionesiunt catochae perniciosaesiunt. Cum hoc malum pendeatas inteperie frigida sicca,indicatio est calefaciendi,&humecta li, tum discutiendi flatus melancholicos: quare cum redundet in illis succus melancholicus, praeparandus est, es purgandus remedijs describendis cap. de melancholia morbo. Si intemperies causam habuerit aerem externum calefacientibus est abigenda. Sanguinis missio in hoc affectu nullo modo conuenit.Topica eodem t epore applicanda sunt,ut olei sambucini,tilior ii, camonae l. an 3 g. euphorbijBg. misceatur.&illi natur posterior pars capitis detesia,potest etia parari ex oleo rutae, laurino & alijs calidis& vngi tota spina dorsi vel adhiberi sequens tus V. stoechados arabicae & citrinae, salvis rori L. maiora nae,scrpilli an .sh j. seminu rutae, baccaru lauri, ει niculi meos anisi an . et ij. storii rosarii, camomeli,nacti loti, stoechados an . p. ij. fiat decoctio in vino optimo,applicetur posteriori parti capitis saepe. In ea de parte postulat fieri frictionescii linteis asia peris,cucurbitulς applicari cu scarificatione, via gatur totu corpus oleo anethi cu alio calido. Post ge-
114쪽
nerale purgatione potest: exhiberi theriaca ad 36.
aut 3j. mane in aurora cu pauco vino, vel sequentes parari rotulae, . pliris arconticon, aromatici rosa.diacinnamonu, d. abr. aedae mice Gai.an. Θj. piperis logi, nucis mos catae gari oph. an. 3β. sacchari optimi iij. dissoluti in aqua rori marini, fiant orbiculi, capiat via utra in aurora,cum vino satis copioso. Nam cum sit electuarium valde calidum & siccum oportet vinii admisceri statis larga copia, ne spiritus cordis dist oluantur,qui pauci sunt. Victus ratio debet esse humida S calefaciens iusculis ergo incoquatur,meta, petroselinu, borrago, hysopus, na vocare alia vix possunt,urnia in primis
tus sensu superestite, perfectae vero se sus&mot' abolitio. Cuius aute sit partis ex aegro ipso scitur &ipsis assistetibus, tu ex partis impotentis cospicitur. Causae vero cum diuersae sint signis suis distingu-tur. Si facultas se sitiua aut motrix no recipiatur in membro ob frigiditate, cogi scitur ex causis proca tartricis, qualis sunt medicamentu stupefacti uti sessio supra res frigidas,mors in aqua frigida, in gelu,in nive. Si contingat quia facultas no influit ob morbos ipsaria parti hi,oportet id cognoscere per sc- de morbi δc specie. Morbus est solutio unitatis aut ductus mala dispositio,quae nascitur a copressione, condensatione, aut obstructione. Compressio fit ire incumbete, ut osse aut tumore praeter naturam,
quae facile deteguntur. Obstructio pedet ab aliquo humore impacto neruis qui super est crassus,&vis.cidus. Coprehenditur ex victus ratione per quam sunt geniti humores viscidi, temperamento aegri .
115쪽
rant viscidos humores aut genitos ostedunt. Condensatio nerui oritur a frigore neruum condensante,tum a siccitate. Huius speciei meminit Trall. c. 13. l. I. in quibus talibus purgans aliquod medica mentum praebere commodum non est. Atque historiam recenter cuiusdam , qui contraxerat paralysim ex multa solicitudine δ: media i cui cum propinasset hieram adeo fuit laesus ut totus immobilis fieret M propemodum interiret,nisi in contrarium mutatus fuisset: cognoscitur ergo per causas proca-tharticas refrigerantes & condensanteS. Num autem sit aut primaria aut per consensum facile dignoscitur ab an atomicis,nonnunqua enim
pars aliqua paraly si laborat, sine ulla sui peculiari
assectione, sed per consensum earum partium a quibus aut per quas neruos recipit,Vt manus paralytica potest fieri existente morbo in vertebris colli, unde proficiscuntur nerui impertientes manui sensum & motum. Morbus est tardus, cum nascatur a frigidis crata
sis & viscidis humoribus. Diuersia est prognoscis pro diuersitate causaru &sympto mat' ; ea enim in qua praeter sensus & motus priuationem , refrigeratio membri & atrophia percipitur, fere desperata est, quod priuetur suo
calore nativo propter obstructionem non tantum raeruorum, sed etiam venarum & arteriarum. Si fiat a causa externa neruu conde ante facile curatur. Si contigerit a soluta cotinuitate est incurabilis.Si a copressione alicuius ossis distinguendum; nam si luxatum os aut fractum reponi possit ina
bitur, de si non possit remitti, ut sit plerumque
116쪽
ita luxatione vertebrarum spinae dorsi, insanabilis est. Si compressio fiat a tumore praeter naruram capitur spes salutis aut desperatio ex natura ipsius tumoris , nam si sit sciri hostis, insanabilis gener .-bit paralysim insanabilem. Quae vero contingit ab obstructione nerui difficile curatur, quod iaci laus
densus impediat penetrationem medicamentorum
a quibus impactus humor excuti debet. Parali sis
quae succedit epilepsiae aut apoplexiar in curabilis est, propter debilitatem caloris in nati. Tremor in paralysi superueniens, bonum: Quia membris sensum restitui significat, & motricem facultatem refici, ut quae ponit iam cum morbo pugnare. Morbis qui sanari non pollunt remedia non sunt admoueda. Si ergo a luxatione ollis aut fractura contigerit, ablato osse, aut in suum locum restituto sanatur. Si tumor compressionem fecerit sanandus. Si obstructio adfuerit multis curatur remedijs Vt dicetur suo loco.
Si sanguis in corpore redii dauerit detrahe dias modiocri copia , ne copiosa detractio pςriculu adserat refrigerationis partis: scribit enim Aetius partes resolutas refrigerari ob quietem. sanguit iis vero detractio refrigerat etiam priuatione spiritus & caloris. Debet autem sanguis duci e parte sana, in hac enim sanguis abundat, & robur partis permettit, deinde purgandus est humor crassus in corpore redundans & alius si simul peccauerit, postea praeparandus, & rursus purgandus quoad erit neces.sartu. Cum in toto corpore redundans humor satis euacuatus videbitur, ad topica oportet gradum facere. Quare cucurbitulas parti primario affectae applicare oportet, quae si non patiatur, ut sensibilia
117쪽
ios IACOBI FONTANI maxime, proximae parti erunt apponendae. Si ma teria suerit cop iosa ,& non impacta parti ex Avicenna,cucurbitulae debent scariticari, si impacta si, sine scarificatu adhiberi, nam materia non attrahitur, & partes vicinae suo sanguine neruum proximum calefaciente, priuantur, si scarificentur; at si . no scarificen tura cucurbitulis ad partes attrahitur calor, quo calefit & corroboratur neruus laesus. Si paralysis oriatur a pituita in cerebro nata,& in neruos delapsa, post purgationes generales & alia re media , cauterium potentiale est suturae coronali apponendum, vel biachio sano, aut inter primam& secundam vertebram colli ad reuulsionem aut deiectionem materiae vesicatoria ex cantharidibus applicata toti capiti mire conferunt. Tum sepeliendus est aeger in fimo equino calido linteo inuolhitus per aliquod vices,ter scilicet quaterve, teneatur quoad poterit ferre sudorem. Topica multa sunt ad materiam parti impactam discutiendam. Ea autem quae admouentur debent esse pinguia, aut admisceri cum pinguibus, fortia autem sint & valde
penetrantia est necesse, praesertim cum partes asse- profundae fuerint. Pinguedo autem in eis requiritur, quo diutius parti adhaereant ne pars affecta nimium exsiccetur , tum ne humor impactus in scirrhum conuertatur. Quibus addi potest quod ea quae vehementer dissoluunt , humorem radicalem dissipant, & per consequens calidum innatum. Sum calidis resoluentibus Avicenna mi iacet frigida, debent autem esse moderata, v l si misceantur valde frigida non debet applicari , nisi post sermentationem, secus enim frigida vim re-
118쪽
runderunt resoluentium. Inter topica vero alia sunt quae sudorem mouent, alia parti applicantur ad dissipandum humorem contentum sudores mouent stustae, seu laconica suffumigia, balnea aquarum calidarum , medicamenta sudorifica , lignum sanctum, salsaparilia dc similia: quorum usus est accommodandus ex praescripto Hipp. qui in Coac. de sudoribus ita scribit. Sudores qui sensim exeunt, prosunt, conbertim autem erumpentur, nocent er larga detractio sanguinis. Quare interpretes illius apho risimi imitatione naturae sensim eliciendos autumant. His enim sudores humoribus crassi & viscidi prolici non possitiat, nisi prius paulatim attenuentur , & sensim educantur: sudores enim arte educti per expressionem violentam exeunt, ac non solum vires maximὸ deijciunt, sed etiam cum ma- .iori periculo tenues humorps resoluunt, tum partium solidarum , tu In humorum glutinosorum, ex quo fit, ut quod intus relinquitur crassescat &glutinosius reddatur. Valeant igitur ait D. Dur tus , qui seu larificis paralyticos faciunt desperatos. Balneum tale parabitur, V. salutae, stoechados laticia dulae rorismarini herbae paralyseos, tuae arthriticae siue cam epileos & mos catae, ab synth. an. fasc. i. seminum foeniculi, rutae, baccarum luci peri, a meos L ij. si imi rosarum stoecados, anilios, camo-millae an. m iij. decoquantur in decocto vulpis in tegrae ad ossium separationem. fiat balneum,in quo tepido sedeat unius horae spatio. Deinde partes assiectae ungatur pinguedinibus fusis, quales sunt anseris,anatis selis siluestris,uulpis, leonis, pardi,quae iudicio multoru principatu obtinet,ol de lateribus
119쪽
1M IACOBI FONTANI oleum Iacob inuncta parti mirum in modu prosunt. Sequens unguentum habetur mirabilegum mi galbani, eleni, hederae, olei laurini an q. Cdestita inalem bico vitreo, in cineribus separetur oleum ab aqua , quo partes affectae illinantur. Vnguentum a regonium martiatum conserunt-Multa unguenta mirae essicaciae vide apud Guel ne-rium cap. de paralysi. Oleum de lateribus a Lo bello in pharmacopaea descriptum, mire prodest,ut probauit socianus in experimentis suis. Praestantissimum & usu comprobatum est sequens remedium ἀy radicu iridis nostratis,aristolochiae rotundae an-3 ij. consolidae maioris, camedri os tuae artriticae dc moscatae, herbae paralyseos, pimpinellae, rutae, fal- uiae, an. m. i. baccarum lauri & iuniperi an . 5 vj. florum stoechados &rorismarini an . p. j. f. galangae et edoariae, Zin Ziberis , garyoph. nucis moscataecinamomian. 3 iij. ligni aloes 3 j. thuris, masticisan. 5 x. myrrhae aloes hepaticae. sarco collae: bdelli, galbani, sanguinis draconis asi. j. s. ladani puri
lauendulae,mummiae, carpobalsami, croci, gummi
arabici, styracis liqLid ς ah. 3 iij. castorei 3 5.gummieleni j ij. di ac litionis ireati s iiij. aquae vitae 3 iij.
mosci 3 si . t herebinthinae ad pondus omnium,extrahatur oleum in alembico vitreo igne couenienti, unguatur spina dorsia: ea quae ore sumuntur sunt theriaca, aut mithridatium, aut radices acori veri,
decoquantur toties in hydro melite , quoad saporem ingratum deponant , pistentur &per se taceu transmittantur ; de quo τ . la j. mellis, despumatim ij. decoquantur rursus, deinde clim refrixerint adde pineorum mundar. J iiij. puluer .etinetib. piperis longi galangae , cubebarum , granorum p
120쪽
MEDICINAE PRACT. L I B. I. IO'
vadisi, nucis mos catae an. 3 j. semi. pceoniae B iiii. vel 3 j. f. mosci se j. sat electuarium, detur 3 j. 6.
aut 3 q. mane ieiuno stomacho. Montagnana conc 8. scribit. Ego experientia certa scis, quod si aeger assuescat omni mane accipere de aqua rarismarini ad giiij. cinis g. tribu pulueris ρyrethra mirabiti iuramento confert. Sunt qui confectionis anacardinar dent g.v. aut vj. id febrem excitandam. Verum sit febris ephemera excitetur, prodest, si diuturnior, nocet, & ut plurimum occidit celebratum, tamen hoc remedium imitatione naturae, quae solent paralysim per sobrem superuenientem depellere, nam omnibus morbis frigidis a repletione natis febris superueniens solet esse remedio. Et Ron delet ij experientia . assae sortidae 3 ij. castorei, euphorbii, benio ini. opoponacis, sagapeni an . 3 f. trochisco. alliandat. 3 j. g. semi. rutae agrestis,galbani, calami aromatici, spicae nardi & celticae, cinamomi, masticis, sarco- collae, myrrhae, croci an. 9 iiij. agarici trochi statig j. thereb. q. s. sat messa, addendo mellis squilli rici, tuae arthriticae, ari. 33. f. stoechados B ij. fiant pipulae septem pro dragma. Uictus ratio debat esse tenuis & attenuans ratio De quantitatis de qualitatis alimenti. Aer itaque eligatur aut fiat calidus siccus, vitet somnum tueridianum,& nocturnum longum; moueat corpus si fieri possit, aut fricatio sit loco exercitij , cibos vitet phlegmaticos, sumat calidos siccos, commendantur cappares conditi cum aromantibus & nΠ-clei pinei in secunda mensa, acetum inimicum ner- Dis vitetur ; vinum in robustis & in principio fugiatur, quod humores deuehat ad neruos; debilibus autem in principio bene dilutum conceditur,