장음표시 사용
251쪽
a o IACOBI FONTAN tcreet omnia ex aliqua materia in generatione mi proponit fine,finis vero in procreatione naturς prin
positus est perfectu reddere id quod fit, quod iude
mum perfectum existimatur cum nulla propriarum actionii desit,at multς sunt in actionibus, quae duris indigent instrumentis, quare oportet illas duriores fieri: no poterunt tame in principio ortus tales elle, nam quod efformandum est, molle existat oporter, Oporiebat ergo prius molis esse corpus: sed mollia
membra periectas edere actiones neque ut: indurari ergo erat necesse,quare si est necesse ut generatio animalis, principiti habeat ex molli materia,que ut perfecta euadat durescat oportet, necessariu in ortu &prima elementoru temperatione humidum & siccuexuperare mole & qualitate humidii illud est aqueu nam aereum non est commodum vincula partium siccarum, vinculum est namque laxum & minime compactum. Siccum varo duplicis naturae,vel enim terreum est, vel igneum, fieri aute no poterat, Vt exterreo plus misceretur, quia humidii debet este animalis principium : relinquitur ergo igneum exuperans,a quo tractu temporis humidum, a quo molle nascitur, indurari & exsiccari, non a siccitate latum sed magis a calore. Quare senectus quae genere ea dem est cum marcore, quantitate sola differens ineuitabilis est. Cuius principium dignoscitur humidorum excrementorum prouentu quorum praesentia multi decepti, iudicarunt humidam esse senectutem certe excrementis senectus est humida, partibus solidis sicca & frigida. Cruditates & penuria caloris
magnam excremetorum copiam producunt. Partes
aut e solidae, quia minus quam par sit aluntur,exsiccantur de frigescunt.Vitari ergo no potest senectus.
252쪽
Quaeramus num retardari possit.Senectus siccitas est & marcor partium solidarum , & praesertim cordis, atqui illa siccitas retardari potesta contrario, ergo & senectus tardari. Ars quae illud procurat est senum mitiorum volui/ώκη: humectant autem corpus balneum,somnus,nutrimentum .Quare Homerus scribit de sene ut lauit,sumpsitquc ci- . bum,dat membra sopori. Alimentum enim essicitur pars corporis nutriendi, quocirca eam hum istat, balneum autem S reliqua humectare dicuntur,quia prohibent ne partes exsiccentur, vel quia cum sint humida quia humiditatem contentam in
eorum capacitatibus adaugent & irrigant. vltima autem quae exsiccantur in corpore membra sunt iecur,&cor:illud quidem quod sit ossicina sanguinist,
hoc vero quia attractrice maxime pollet facultate. ergo ultimum arescit.hoc confirmatur inspectione partium in animalibus marcore interemptis. A fame qui interimuntur proxime accedunt ad marcorem. N am omnes corporis particulα non aeque exsiccantur. Cor namque & iecur post mortem sere se habent secundum naturam , neque moriuntur
nisi penuria spirituum. At in Vero marcore omnes aequabiliter secundum proportionem partes marcescunt,ut in senectute,febre marasinode,in hectica senectiale,in sincoposo marcore, quando a syn- ν cope euaserunt, nonnihil tamen illius assectionis est relictum quod marcore inuehit. hectica aurem senectus contingitpost febres sanatas nimis refrigerantibus,ut aquae frigidissimae potu aut medicamentis frigidis. Marcor retorridus est quidam qui exardentibus sebribus originem habet. Atque cum hae sint species marcoris quaerendum quinam ex
253쪽
Omnes qui extenuantur marcore non sunt affecti, quare extenuatio est duplex , ratione materiae consumptae: una est quando solidorum corporum humiditas,quae est proprium eorum instrumetum, dissipatur,& tenere carnes fundutur. Altera quando corpora similaria exsiccantur. Illa curabilis licet periculosa, ideo Hipp. pronunciauit quae subito extenuata sunt corpora, cito referre oportet, in quae sensim pedetentim; haec vero insanabilis. Senectus hectica calefacientibus & humectantibus curatur, marcor retorridus licet sit incurabilis ad vitae productione petit humida frigida. Syncopo sis marcor quodammodo curationem mistam intelligendo de eo qui fit non de facto & absoluto, cui remedium nullum succurrit. Dicamus de remedijs marcoris, hecticis febribus solitarijs. balneum maxime conuenit omni tempore. Si autem sit coniuncta cum humorali putrida, nuquam conuenit nisi cocta materia. eadem est ratio exhibitionis aquae frigidae,quae ut balneum debet exhiberi constantibus viribus nunquam imbecillis, quare in principijs illis est utendum, cum vires adsint; nam cum praegraessae sunt febres , imbecilles existunt. eodem tempore regioni cordis sunt
applicanda remedia frigida de quibus paulo post,
neque tamen adhuc balnei usus est commodus, sed etiam in hectica senectute, hoc namque admirabile habent balnea quod calidis & frigidis siccitatibus iuuent, & hoc etiam quod sitieribus sitim tollunt non sitientibus conciliant. Si vero Erysipelatosa assectio sit coniuncta cum febre hectica a balneo abstinendum. sed aqua frigida in statu morbi
254쪽
MEDIC INAE PRAC T. Li B. II. 143
est utendum multa & frigidissima. In principio autem no exhibeda nisi nos cogat aeger, ut qui potioni frigidae sit assuetus & sitim tolerare non possit. Quae vero danda sunt & applicanda haec cessentur ιhumidae & nouellae lactucae praebendae, in aqua tamen prius frigida abluendae atque ita ededae ad saporis comendatione, possunt comedi cum aqua sibgida & aceto extrinsecus animalis regioni cordis applicatis succii lactucae in tybi semper uiui, & alia
refrigerantia,omphacium etiam. fit autem medicamentum tale. Vtiarum immaturatarum silccus eY-
pressus una cum portulacis, in piluconijcitur, postea contusus una exprimitur, unaque illud in frigida aquam immergitur. ubi autem , vii volumus, parum albae farinae admiscemus, deinde excipientibus duplicato linteo ex trinsecus supra hypochOndria applicamus sivimus morari quoad calefieri incipiat , pergentes usque dum refrigerari se sentiae
aeger,& sitis eius extinguatur oleum rosa tum, Omphacinu prodest huiusmodi affectibus, praesertim phlegmonosis his praescriptis agit Gal.de victus ratione in marcoribus praeucribenda. Marcor retorridus,qui ex ardetibus sebribus ortum ducit refrige intibus prohibetur remedijs tum extrinsecus impositis,tum initio assumptis; senium ex morbo natum, si factum fuerit non curatur si an fieri adhuc consistat, curatur analepticis & reficientibus alimentis praesertim: quae alimenta cum debeant atrahi a partibus, in marcore facultas attractrix est imbecilla, propter siccitatem cui si adiuncta sit frigiditas parum ab interitu absunt. Oportet ergo ut alimosum eius sit dispositionis ut facile trahatur ; attrahitur vero facile alimentum
255쪽
tenue & calidum. at tale parum nutrit, nutriunt enim ea quae sunt firmae consistentiae,quae dissipati facile non possunt, tale autem difficile attrahitur, mediae ergo consistentiae alimentum est excogitandum:quale est lac praesertim si muliebre e ma ma fugatur, aut saltem a sinium adhuc calidum enhibeatur. Conueniunt itaque huiusmodi alimenta herticae senectuti, marcori, syncopos ,& mar cori retorrido, quibus etiam conueniunt lac,ptisana alica, cui de t addi acetum ad faciliorem distributionem , ut & ptissanae. mel vero frigidis affectionibus utilissimum est, calidis autem est maxime noxium. Balnei vero usus opportunus tum
ad ea quae dicta sunt tum ad cibi distributione peragendam praestantissimum est remedium,quia atrahit ad superficiem. Verum illud cibo iam cocto asia sumendam, non tamen post mediam longiorem sinamque ei qui nuper comederit balneum adhibe mus , crudis humoribus replebitur, si vero illi qui diutius 1 cibo abstinuerit, vires diminuet vini usus sicut in frigido marcore magnopere iuuat,ita in r torrido fugiendus, medio autem se habet modo in syncoposo marcore,quia affectio est mixta. Quare vinum & alimenta temperata offeremus, tum corpus uniuersum densabimus. De ea L .li, CAP. V I. .
TABes dorsalis fit a medulla, inquit Hipp lib.
2. de morbis. Intelligit autem medullam do salem,& spinam dotii defluit namque in ea humor siccans.quod coiicere licet ex ijs qua: Hipp. subdit.
Et si mira W,inquit, ita assectum dicet sibi , me de
256쪽
MEDICINAE PRAEC T. OB. II. 2 s
i capite in Ibina veluti formicas desic dere, videri quae significant defluxus materiae acas e cerebro in spinalem medullam. Lomnius addit . in caput vehemens in acutus incidit duo haec simi signa principij mor. bi, progreditur aurem,adaaias partes defluxio, quare addit dolent etia lumbi,orumque musculi, cr crurum articuli is in infecti etia π' psint. quae pertinent ad incrementu morbi,ut& sequetia,aluus p .debilitate intestinorum delphinteris rum foecu siccitate. Cum aute aluus, v. t Vrina reddu tur profluit genitale seme multum& liquidum :ideque fit per somnium siue aliqui Vtatur foeminae cosuetudirie, siue careat, ag constmatione huius signi potest adduci historia Hippiect.8. l. o. epid. sentemia 62. t rus in Tharse, qui eo sime' Gripabpex vocabatur annos 21. natus 1aepiuspe 'ra mirate semen excreuit sid G per die
isti multit-promana it. Cum aute iam annis regesimum attigisset.Hecρrreptus mori us est. Semen etia in utero non mnet. per Vehementes itineris labores maxime o si altior locus superandus sit,corpus summe labeactatur,respiratio fit dissicilis,caputque graue
e caures sonat,qui sic laborat sebre carer,&qua-oam nullo vireatur cibi fastidio, eius tamen nulam fructu sientit, penitusque cosumitur, quo magis ipse morbus inueterascit , eo magis homini omnia dolet. Et crura veluti ab aqua inter cute intumescunt, nonnullis ulcera a tum bis emergunr, quorum alia sanescut,alia rursus nascuntur,tandem orta graui ρiffusione homo penitus obcaecatur. Praeparationem huius morDi exprimit Hipp. cuinait,corripit autem hic morbus maxime recenterstonsis,tum alios qui nimiu veneri indulgent. reuertitur nonnunquam san/tuo per Meptenarios annorum.
257쪽
; 6 IACOBI FONTAN rVerum cur exsiccata medulla, spinali totum con tabescit corpus fin quia omni u partium praesertim principum mutea est symmetria,& consensus. Quare cum in hoc γrbo exsiccetur cerebrum sequitur ut ex eQ Ortae sinentur,& reliquae partes. Hipp.de exitu huius in orbi hoc modo loquitur
hune aegra temporis progressis Hunt febres Epiriae,in quibus interna uruntur ab incidio intus concepto exteriora vero frigent.
Hipp. curationem huius mo bi ita praescribit, ab initio fomentu per totum cρvvi adbnito. balneum aquae repetis, possumus nos ,loco semWi applicare, optimum aute fuerit si vere hac curati ne agrediamur.
Post a vero serua. ut tit asininum biden; data, deindὸ --bulum. Lac per quadraginta dies bibe dum intellige
mane,&ut decet ad vesperam Vero qWdiu lac potat alica sorbenda dato. Alica autem fit ex iste mixto eum farina Eoae siue sp illae. A cibis crassi ibtis ab stineat. postquam vero lac bibere cessatirit cibi, delicatioribus ipsum rescito, ex modico i titi sit. mens, & quim maxime crassum ac pinguensacere studeto, tum per annum ab ebrietatibus, veta &laboribus abstineat exceptis deambulat jonibus quibus vitet frigus,&solem. tepida autem saepe sta
ΕΜ PVξΜA, communi signification est collectio puris in aliqua parte corporis, praecipue tamen sium itur pro puris collectione faciain thoracis capacitate. Duretus comento in trigesimum tertium aphori sinu, capitis de empyemate
C 'ac. prog. scribit inter empyema, & empyon hoc interesse quod em prematis nomen omni cuiusque
258쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. II. 2 7 parti suppurato apponatur, empyo autem non nisi purulento , a pleuritide & peripneumonia, ob
collectionem puris in capacitate thoracis. Nascitur empyema ex varijs causis,nempe ex vomica rupta in pleuritide peripneumonia,& angina, aut ex serosb & pituitoso humore e cerebro aut reliquo corpore in capacitatem thoracis irruente; vel ex rupto aut erroso in istis partibus vasa aliquo,a quo effunditur sanguis in illam capacitatem, tandemque putrescit, Vt videre est, in vulneribus pectoris. Magnitudinis signa sunt magna & quae vix ferri possit grauitas in diaphragmate percepta, cum anxietate,frequens respiratio,sermo velox, & in te ceptus, narium contractio quae inspirando contingat.
Gradus illius per quos in tabem extremam dilabuntur empij ab Hippocint. describuntur in Coac. pramotionibus capite, de empyemate & in prognosticis. qui suppurati sunt, inquit Hipp. maxime ex pleuritide, C per neumonia, eos labores, id est Ares comitantur interdum exigIa etactu vehementes nihil memoratu dignum expuunt udantque circa costam CV clauiculas, quae ad primum gradum pertinent & principium morbi ostendunt;ys ecuti canantur,maxillae vero rubet, quae sunt secundi gradus & incrementum significant. Peius autem calent digiti extremi Cr exasperantiir, quae sunt tert' gradus, curuatur ungues, Cr refigescunt circa pedes, tumores excitantur, in circa corpus pustula ab Ichoribus , abhorrent cibos quae sunt signa extremae maliciae & consumptionis. , 'Qualitatis aute puris cotenti in capacitate thora-
259쪽
a IAco 3I FONTANI cis signa scribit Hipp. in Coacis, inter emptitas, qsiabus concusiis humoris multin fit strepitus: parcius ιθι pus habent quam quibus exiguus modo stirent facilus σ m
Iiussint costeram. o quibus ne minimus quidem excitatur
repitus: se ortis di neae liuidique ungues, pleni sunt i ipure Crdes erati. Aph.7. Coac. progn. capite de pleuriti de futuri emptematis signa sunt, repraesagia si angina peripneumoniae succedat nisi peptima die intereant agri,autfiat pituita eductis a est spumos usantiae,=ppurati sunt. Si pleuriticis initio Jutationes totae puruletaesunt, hi temtio int quinto die moriuntur,quos si effugerint neque lauius habeant purulenti feri incipient.
Qiaicunque dolor in pulmonibus aut latere non coquiescit neque expurgatione sputi neq venae sectione,nel ratione vite in supuratione couertitur.
Et in Coac.capiti de pleuritide qui e pleuriticii, facti
sunt suppurati quadret. diebus erupta vomica expurgatur. Quoniam vero diuersis teporibus rumputur ab-absellus ex quibus nascitur emplema. HippH .aph. capitis de pleuritide peripneumonia,&empyemate Coac. prog. ostendit ex quibus desumenda sit signatio temporis his verbis. ai, o Pera qMae graue rumpuntur, signantur ex his suae su- merueniunt, mys quae initio apparuerut signis ut autem si quid difficilius stiret aeger. superueniunt autem rigor qui ante non fuit, & grauitas loco doloris. hi autem rigor commouetur non cacochymia vasis in partes sensibiles expressa , sed a pure in vomica concepto & effuso in capacitatem thoracis. Celeritas etiam ruptionis coni jcitur ex celeritate confectionis puris ab ineunte inflamatione: na cita puris consectio, citiam quoque habet rupturam,
260쪽
MEDICINAE PR AC T. LIB. II. 2 '
nisi alio cursum inflectat, & per expectorationem evacuetur. Initio verb apparent signa pleuritidis, de peripneumonia. Duretius ex Hipp. scribit alia signa his verbis , ccidere necesses dolorem d seneam Phurtisinum ante puris eruptionem. Coniectura etia sumi potest ruptionis ex diebus criticis; Qure inquit,plurima aut uppurationes rumpuntur , aliae quidem vigesimo die , aliae quadragesima nonnullae 6 o. vigesimo quide die rumpuntur nume- rado a principio inflamationis. Quaretione planctae, in pulmonum laborant, nisi intra decimum sartum diem ceperint expurgare sunt emi,. ex aph. 8.ib. quinti & 27. huius capitis. Non fient ergo em-pij statim: sed post septem dies qui erit vigesimus.
Quare si quis ab horrore statim nouos labores experiatur, inquit Duretus, partium amictarum in respiratione sublimi,in tussi,in ptielismo,idque co-tineter & sortiter vomicae ruptione habebit,quoad longissima esse potest , intra septimum horroris diem quibusdam enim fit & celetius.
Signa autem celeritatis aut tarditatis ruptionis sumuntur ex calore humoris & partis obcessae, aut eorum frigore,non praetermittedo aegri vires aetatem, naturam, anni tempus, regionem quod ita explicat Hipp. quibus itaque dolor est Mus m antiquus diffv s respirandi tusiis cum sputatione stequenti , ad
diem visesimum eruptionem aut citius spectat. siuibus autem ea liniora pro ratione Cr proportione, serius contingent verum numerandi diuersa ratio est, quam e
Sed ratis ineunda teporis a quo primum fuisseuus Abrauigrauitas, aut febris exacerbata, si forte tis rinor invadit: Nam,cum purs dolores ac febres magis accendentur quam