장음표시 사용
351쪽
ier in hebdomada. Omnibus maxime conseri hoc remedium. conseruae ceterac. ab synth. polit.& cichorij an. g g. pulueris triassent. di arrhod. abbat. an. 31. cornu cerui praepa. cristalli putu. an.
5 j. mechoacani pulta. &infusi in vino albo 3j. s. rhabarb. 3j. limaturae chalyb. Jj. s. strupi de
quinque radi c. q. s. adde cremoret' tartari 3j. g. est autem tartari cremor unctuosus siue oleaginosus humor,qui dum bullitur tartarum aquae supe
natat, fiat optata de qua sumat 5 ij. aur 5 j. f. mane superbibendo parum vini albi, & de ambulando
unius horae spatio. Inter omnia medicamenta maxime prodest hyera simplex, vel composita data ad 3 iij. vel j si. in bolo. Semen cusculae datum cum saccharo mirifice prodest oppillatis. Ac quoniam ad obstructiones tollendas chalib. praeparatus maxime conseri, libuit apponere praeparationem praestantissimam a Fallo pio descriptam. τί. lymaturae chalibis d. j. ablue aceto, cola, extende limaturam supra pannum , ac deinde ipsi
simi, quae pones in vase vitreo, & superinfunde limaturam, S agita phialam, postea aestate expone Soli interdiu tantdm, idque 8. vel Io. diebus hyeme, conserua vas in stust a fornacea, vel alio loco calidiore & pariter agita vas , liquabitur illa limatura , ita ut nihil fere in fundo remanear; sed ex utroque videtur fieri mixtum quod est admirabile, huius vini capiat g v. aut vj. mane deambulet horae spatio extra ventum. Obstructionibus ablatis conueniunt ea quae
352쪽
3uer IACOBI FONTANI roborandi vim habent partes attenuantibus dissolutas & debilitatas. Qualia sunt electuarium diar- rhod. abbatis, de spodio,de ab synthio, de rhabarb.&similia.tum decocta radicis chinae,ab synthij pontici & similium De morbis iecoris, o prima de obstrussionib- illius.
Sic NA affecti iecoris ex Gal. in arte parua trahuntur ex humor u defectu & abundantia. Nam humoris exuperantia humidum iecur arguit, desectus siccum. illa vero dignoscitur ex venarum repletione &distentione: penuria vero per illarum angustiam , ex habitu corporis mutato , nam ut iecur bonos generans humores laudabilem habitum producit,ita malos prauum. Ex decoloratione,nam qualis est humors ita arte, talis efflorescit calor in arte, ex Hipp. in principio lib. de humo. At humores generantur in iecore, ex permutata & laesa cibi distributione& mutatione. Nam si male nutriatur corpus, iecur est in vitio. Ex superuacuorum excretione excrementa namque partis ii qua manant & per qua transeunt,& in qua recipiuntur dispositionem significant. Ex grauitate, tumoribus & doloribus natis in hyppochondrio dextro, citra suspitionem
tumoris praeter naturam musculorum abdominis.
In iecore possunt generari lapelli, inquit enim Beneuenius lib. deabd. morb. cauc inuentos lapillos in tunica iecur in uestiente diuersae figurae in muliere nobili quae continuo dolore amigebatur
dextri hypocondrij. Hepatis obstructi signa sunt,
353쪽
MEDICIN AE PRACT. LIB. III. 333grauitas hypocondrij dextri, durities siue renittentia, siue suspitione tumoris musculorum abdominis &ipsius iecoris. Verum in iecore dc circa iecur varijs locis gignuntur obstructiones; nam aliquando iecur obstructu in illis ni eatibus, per quos trahit suum alimen tu es , eius obstructionis signa
sunt,copia sanguinis in venis totius corporis,color rubetas cutis;sanguis enim in iecore elaboratus, non abit in iecoris nutr itionem, fit ergo ut in habitum dispergatur. Non raro obstruuntur illae venae, per Quas sanguis confectus sertur in venam cauam. Cuius ob
structionis signa sunt corporis maius qubd suo alimento partes priuentur fluxus, sanguinis laudabilis per intestina. Persiepe obstruuntur venae portae radices, quae intestinis implantantur, tunc temporis fluxus chylosus nascitur, cum macie totius co
poris, quod chylus non possit deserri ad hepar.
Magnus est morbus iecoris partis obsessae praestautis symptomatum magnitudine , nonnunquam respirationis difficultate , propter diaphargmatis coni pressionem, a distributione impedita , propter obstructionem,qua priuantur partes suo alimento, priuatione nutritionis iecoris fluxu chyloso; quae magna sunt symptomata. Tardus est ut plurimum morbus, hepatis obstructiones minantur hydropem , atrophiata, & scirrhum haec siepe contingunt virginibus , aut a suppressis mensibus aut ab alimentis crudis & viscidis
vel alijs prauis rebus assumptis, quo sibi concilient pallidoa colores falsa pulchritudinis opinione.
Sanguinis missio optime conuenis viribus constantibus non in principio, ex Avicen. consilio,sed
354쪽
33 IACOBI FONTANI in progressu, cum scilicet sanguis ad fluendum sa-ctus erit aptior, fiet autem praeparando humores, medicamentis cap. de obstructionibus descriptis, de postea purgando medicamento conuenienti. Diuersa autem est purgandi ratio pro loci obstructi differentia : nam si caua iecoris pars obstruatur, purgantia per secessiim magis conueniunt;cum vero connexa ea quae utinas mouerit usurpanda, imitatione naturae, quae ut ait Gal. 3. de cris . assectus ca--rum partium iecoris Flet persere um repurgare, connexarum autem per urinas. Nam maior est consensiis cauarum partium iecoris cum intestinis quam cum renibus, praeter venam portam: & maior est consensus connexarum partium cum renibus quam cum intestinis:propter venas emulgentes,quae naGcuntur ex vena caua descendente.
Ceterlim ea quae corroborant iecur, & ad ipsum deducunt medicamenta nunquam debent separari a praeparantibus & purgantibus, ut spica nardi, cinamomum , absynth. eupatorium graecOrum, aqua hordei , spodium aut gigaria dactyli, foeniculus, amygdalae amarae, daucus, asparagus schoenantum, fumus terrae, endiuia, sentata, asarum , anisum, arnoglossa ; iris serum lactis. Postremo corroborantibus solis est ittendu , quo intemperies contracta dilui possit, per quam stesse incurrunt in hepatis obstructiones. Victus ratione tenui egent; debent abstinere ab
omnibus crudis &viscidis crassisque alimentis,tum a dulcibus quod iecur amet dulcia, & ea ad se rapiat
355쪽
De tumoribus praeter naturam iecoris, ex cap. 6. L 1. Acar. H. C A P. x IIII.
IECOR is tuniores nascuntur aut in gibbis illius partibus aut in simis. Partium gibbarum tumores, praesertim si grandes extiterint facile, vel solo tactu dignosci possunt. Verum tumores mutaculorum,abdominis, ementiuntur persaepe iecoris tumores,quare sunt signis distinguendi. Rectorum
musculorum abdominis praeter naturam tumores sunt ab longi, atque per medium totius ventris e tensi pumbilicum, veluti ipsi musculi, compraehendentes. Iecoris vero habent coaceruatam circumscriptionem rotundam. Idem signum commune est obliquorum musculorum descendentium a thorace, quod sint exteriores. Eorum autem obliquorum qui ascendunt transuersorum dissicillima est cognitio, quod a sensu tactus sint remotiores, distinctione ergo opus est cum iecur tribus coni gatur musculis, fieri non potest ut tactus aliquam ipsius notitiam praeste , nisi vel magnus in ipso i
core oriatur tumor, vel incumbentes musculi extenuati fuerint. Verum cum iecur laborat, tumore praeter naturam , sentitur in dextro hypochon-drio grauans dolor profundus extensio usque ad iugulum. Quando magnitudo tumoris grauitatem inducit, exigua tussis adest & sicca. Addere possumus progressu temporis argumentum ductum , consequentibus tumores praeter naturam: qualia sunt enumerata argumenta in signis affecti iecoris
356쪽
336 IAco BI FONTANI Omnes tumores iecoris magni sunt morbi partis obsessae praestantis. Qub autem symptomata
grauiora, eo maior est morbus. Qub etiam causa est magis contraria temperamento iecoriS.
In tumoribus iecoris si sanguis sit ducendum ex
basilica dextri brachij educendus , nisi suppressime ses, aut ii morrhoides suppressae,id malum procreaverint, tunc enim venae in seriores sunt potius tundendae. De infammatione iecoris. CAP. X v.
v MOREM iecoris superiora signa demonstrant, calidum autem esse febris continua ostendit. A sanguine vero pendere, praeter omnia, redundantis sanguinis signa ostendunt, linguae color rubeus, deinde niger a sanguinis adustione;sitis in ex austa, quae ardoris ventriculi per cosensum excitati est indicium ; tibi fastidium, vomitus syncerae bilis, & vitellinae, quae aliquando aeruginosa est. haec ostendunt regurgitatione bilis e iecore in ventriculum : aluus adstricta, siccatis farcibus ab ardore, nisi inflammatio sit coniuncta cum debilitate summa iecoris, tunc enim fluit aluus liquidis excrementis loturae carnium similibus. Inflammatio autem aut est in gibbis aut in simis partibus iecoris,quae ita distinguntur. Na quae in simis iecoris euenit, maiorem inappetentiam, nauseam, vomitum biliosum, & sitim inducit propter vicinitatem. Quae vero in gibbis maiorem inter respirand si dolorem & tui lim excitat, propter partium consensum. Maior praeterea dolor ad iugulum deatrum , & clauiculam dextram extenditur. Ad haec
357쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. III. 3 Zhaec cauis partibus affectis dolor grauior sentitur sumpto cibo, ob compressionem ventriculi. Differt vero a diaphragmatis insamatione,quod in hac adsit intro sursum facta revulsio, nam omnis pars inflammata retrahitur, quia est exsiccata. Quare contractum diaphragma, secum trahit connexa , atque colligata , proindeque per peritonei communicationem omnes partes in hypochon-drio existentes. Et cum per pleurae alligationem, exsiccentur partes illius membranar, vox est illis acuta, ob tracheae arteriae siccitatem, ad quam pro ducendam iuuat calor debilior, & musculi debiliores , tum materiae penuria.
Pollet aliquis suspicaxi inflammationem gibbarum partium iecoris esse pleuritidem notham, verum distinguitur stu doloris: nam pleuritidis dolor superiores partes magis occupat; inflammatio iecoris inferiores. Epigenomenis etiam distinguitur quod in pleuritide notha nonnunquam sputa ren-ciantur cum rusii; in inflammatione hepatis tus sunt quidem aegri, nihil aute alit paruum exspuiar. Ad hoc inflammatis gibbis partibus, diaphragma comprimitur , unde grandis dissicultas respirationis . tussicula frequens , dolor ad dorsum acutus ob ligamenta conspicua, tumor dissicit decubitus
in latus dextrum. Magnitudo horum omnium symptomatum magnitudinem inflammationis demonstrat, tum singultus qui praeter magnitudinem affectus malignitatem etiam ostendit, ob communicationem cum orificio ventriculi. Quare Hipp. aph. I7. l. T. air, tu hepatis inflammationi s Moultus malum ; demonstrat enim comunicatione affectionis cum orificio
358쪽
3β IACOBI FONTANI superiori ventriculi, partim communicatione facta per neruum sexti paris: partim eructatione bilis quae gignitur ab hepate inflammato in caput intestinorum; quam iuuat alui adstrictio, tua alui adstrictione estumatio fit magna in orificio ventriculi.
Malignitatis indicium est, si aluus feratur liquidis excrementis corruptis : significatur enim iecoris infirmitas quae cum sit semper perniciosa, in in flammatione pessima. Phlegmone connexarum partium periculosior est, quam cauarum , quod diaphragma facilius in mali consortium trahatur, finitur autem saepe iecoris inflamatio sanguinis emtaxu, de quo ita Hip.
in Coac. praenot. in prima periodo ,nimitu intra septimum diem, orsanguinis e naribus contingit, ys qui iecoris infammatione laborant, quae plurimum prodest, cuius signa exhibet rapitis dolorem σhebetudinem oculorum. Augetur ver b coniectura futurae haemorrh giae per aetatem. Nama Hipp. loco cit. in aetatibus anno 1. senioribus vero minus. Contingit saepe ea aetatis parte ob sanguinis copiam, tenuitatem,acrimoniam,& calorem excedentem, quae sursum mouent sanguinem,&ob vires robustissimas. Si inflammatio iecoris sexagesimu diem superauerit, &perseuerauerit febris, suppuratio expectanda. est, nam febris perseverans pus paulatim fieri ostedit. Jnter a resus iecoris illii thalessunt, quibus intro purerumpit. Non potest autem fere nisi intro rumpi, licet dissicile rumpatur ob crassam membranam,iecur inuoluentem, quare saepius fit ut sinuarum partium inflammatio su purata per deiectionem : gibbarum vero per urinas expurgetur. Cum autem
rumpitur intro solet consequi exolutio virium a
359쪽
MEDICINAE PRAc T. LIB. IIL 3'9
puris illuuiar quae maligno & tetro vapore cor male assicit, & aegrum ut plurimum interficit. Deinde corruptio partium, ex quibus,& per quas illud emanat. Praeterea diuisa substantia iecoris, ab eruptione puris &exesia,fere se per fluit& liquescit,nec refici potest; oportet ided sanguinis cosectionem,& alia opera iecoris labefactari, unde aegri contabescunt, aut hidropici moriuntur. In principio morbi ad evacuendum & diuertendum, sanguinem detrahere oportet e basilica dcxtri brachii larga copia, quoad vires pauentur , eodem die ad diuertendum toxis applicari cucurbitulae possitnt: Post venae sectionem, & cucurbitularum applicationem eodem tempore sunt applicanda repercutientia ad repellendu humorem ad partem influentem, mixta cum roborantibus iecur,vita. olei rosa ti& myrthill .an. S; ij. olei anethi j j,aceti parum, foueatur pars tepide. Si vehementior sit ardet succi endi uiae aut cichorij, vel utriusque 3j. s. ne nuptiarini j iij. cerae albae & aceti parum, fiat lini mentum, quo ungatur regio iecoris. mala cito n. n. it. soliorum plantag. cichorij ,endi uiae an. m. b. adde olei rosa. q. f miscentur, de apponantur parti. Cum refrigerantia sint crassa substantiae, ut cibata, non debent manere supra partem, donec manifeste incalescant, sed subinde mutanda. Cum remittitur morbus ad ea quς dissoluunt mixta cum astringentibus, est deueniendum. Galenique
praeceptum scriptum cap. D. l. Iῖ. med. meth. nota dum est. Si iecur infammatione laborare Feris,nemo compos mentis utetur applicationibus actu frigidis Interi ni duhaec aguntur praeparantia humores ore sumenda sunt, nam in principio omnium inflammationum,
360쪽
3ιo I Ac o BI FONTANi non licet uti cathartico , ne humores commos. fluant ad partem affectam. Quare si tumor fuerit in parte si 'ia, praescribentur lyriapi, tu lepia, apo semata praeparantia humores dominantes,ad seces sum, si in gibbis diu retica. Si materia coqui incipiat & fluxio quieuerit, utemur commode clysteribus lenientibus, ut maluae, bis maluar, parietariae, violariae, cichorij, endi uiae, an. m. i, minum frigido. maior. 3 j. pallui. 3 j. f. florum rosa r. violar. antho S, ca-
1 mel. an. m. f. fiat decoctio. ad la j. in qua dissolue cassae cum saccharo Jj. g. mellis &olei viol. an. δ h. fiat clyster. Deinde praeparatam materiam
purgabis medicamento accommodato. . Cum materia gibbarum iecoris partium coista erit, utendum diu reticis valentioribus, ut a sari decocto, valerianae, petroselini, & aliorum. Si materia conuertatur in pus, puris generatio molienda,&iuuanda. Deinde quacumque parte natura expulerit, expellendum , cum eadem, per vias accommodatas. Post repercutionem ad corroborationem & refrigerationem hepatis praestantissimum est remedium.
V. farinae hordei j iiij. rosa. rubr. santal. omniu,
seminis endi uiae, scariolae , ab synth. mino. an ..5 ij, succi endi uiae, q. s. fiat cataplasma, ut artis est, applicandum regioni iecoris . . Erysipelatis accidentis fere similia sunt inflammationis symptomatis. febris verb,ardentissima vexat aegrum,abile Detente,cuius signa elucent in excrementis & uniuerso corpore. Remedia item scres milia simi: Sanguis namque in principio CX trahendus fed minori quantitat e,repellentia applican-