장음표시 사용
391쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. III. 37ilent, nec alienatum est iecur, & non in omni specie hydropis, sed tantum in ascite. Fit autem illa sectio paulo infra umbibcum ad latus quatuor digitis , ob musculorum rectorum aponeuroses, idque in opposita parte affecti yisceris. Fit etiam sectio per umbilicum ex Celso ca. II. LI. quae noua
Verum licet integrum sit Medico utroque modo progredi, tamen parachentesis est prauerenda umbilici sectioni, eo quod tutius, & commodius euacuentur aquae, locus namque cst inferior multo umbilico, ita ut parum, aquae remaneat in abdo
Si vero tumor ad testiculos usque descenderit,in illis cauteria actualia, sine potentialia alligere pote
Hollerius comm . in aph. et . lib. 6. hodie inquit tutius agimus in pararentes , habemus enim cannulas quasdam argenteas perforatas quas in illud foramen im mittimus , iisque apertis sui in cantharis illis sanneia D) tantum educimus aquae quantum volumus. Opor tet autem sensim ex liturire aquam, ex Hippoc. inaph. citato cum inquit quicunque empis aut arviari dum 'untur, aut secantur, sipus, aut aqua simulta semel effluxerint, moriuntur. Nam ex Hipp. aph. SI. lib. 2. plurimum atque repente vacuare periculosium est. Quare de internis affectionibus scribit Hipp. per ferrum urito hydropicos, aquam sensim , CV paulatim educito. Quod praefiniuit Hollerius. Oportet, inquit, semel in die aquam detrahere quantum viret Ferre poterunt: Cr ita singulis diebus facere, usque ad la .diem, quo exacto quod videtur reliquum, potes totum simul, σ
392쪽
M7r I Aco 3I FONTANI potest. Lege reliqua apud illum authorem loco citato. Multa alia excogitata sunt a Medicis remedia, ut
aegrum tegere cumulo triticeo, quo curatos multos
refert Forestus. Item littoris arena calida operiri eundem: aut furno repen e includere praecipiunt
DE T TM P NITE. TYMPANI TEM ostendunt tumor laeuis a stat ut sonus a percussione: tensio magna: ructus, bd multi crepitus a quibus alleuatio, sed perexigua percipitur. Causa proxima est refrigeratio iecoris, quae Plus generat status quam humoris fri
Futuri tympanitis signa describuntur aph. II. li. . tormina circa ventriculum , labor, atque lumborum dolor, qui nec medicamentis,ner alio modosilui potesticum enim
illa nascantur symptomata a flatu distendente partes descriptas, nec possit earum intemperies Vinci, quod sit habitualis, & hectica, necessario sequitur,ve tympanites inde nascatur. In Coacis cap. de Hydrope,scribitur inficias morbis hydropicis milicidia viai mala. Nam omnis stranguria, nisi critica sit,mala est. Critica autem fuit ex j. Epidemion, Thasis illis qui laborabant sebre semitertiana diuturna. Inquit enim Hipp. inter omnia signa fuit unum utile, Cr maximum quod multos maximis periculis liberauit, at ibis scilicet in stranguriam mutatio facta est, eoque abseesin conuersi siunt. Curationis ratio deducitur, ex eo quod in tympanite licet flatus maiori copia colligatur quam aqua; tame aquae semper aliquid admiscetur.
393쪽
Quare medicamelis flatum discussientibus ea sunt semper admiscenda quae aquaS ducant: vitandaque illa quae flatum generant. Sit ergo aer calidus siccus, . iam eat, sitiat, exerceat corpus,pane utatur biscocto, ct cum aniso compacto: vitetur Omnia quae statum pariunt, qualia sunt Omnia cruda, legum in q, rapae, castaneae,lacticinia omnia,pisces,& similia. Bibatur vinum vetus cum aqua decoctionis c9riandorum: a pastu sumatur anisium solum, aut incrustatum sa
Instituta victus ratione oportet primo praeparare pituitam flatum generantem, syrupis de quinque radicibus, de mentha,N similibus,a possemate composito ex radicibus aperientibus, herbis, seminibus, floribus habentibus facultatem discutiendi flatus. Deinde praeparatos humores purgare oportet medicamentis aquas purgantibus,& pituitam & discutientibus flatus. Dissipant mire flatus oleum anisi,&sceniculi. tum aquae chymice extractae. Deinde oportet corroborare iecur , & eius intemperiem corrigere ut diximus . .
HYPos ARCA detegitur tumore corporis or- dematoso, qui dum premitur, retinet imprimentis vestigium Teucophluniaticos ex Hipp. aph. 29. lib. I. alui prsuuium sanat, nimirum integris viribus, nec iam contracto malo in corporis habitu. Ana farca quod a pituita originem duxit, calidis, de siccis curatur :primo praeparatibus, deinde euacua natibus: postremo auferentibus malam iecoris dispo
uitionem, quae cum frigida sit, Iidendum est num
394쪽
3 IACOBI FONTANiconisgerit a calore retorrente. Nam haec siquidem auxilium admittat, calidis, & moderate humidis re paratur,. ut in aliis speciebus hydropis. Si vero a frigido, & humido, calidis, & moderate siccis, qualia sunt syrupus de ab synthio pontico : tro scisci de rha- barbaro de ab synthio, diacurcuma,& similia medicamenta9. praegressis generalibus remediis. Generalia ad morbos intestinorum. C A P. X X II. TvMORES praeter natura intestinorum eodem modo fere curantur & cognoscuntur,atque illiqus sedem habent in ventriculo. Capite de voluulo eorum mentionem faciemus breuiter. Quare nostram conuertemus orationem ad fluxus ventris. Fluxus ventris est ymptomatica, aut critica humoris excretio per aluum facta. humoris nomine illud omnem intelligimus, quod in corpore contentum per anum effluit, Vt potum, cibum,chilum, &humores proprie dictos, ex istac sequitur fluxum
ventris alium esse symptomaticum alium criticum. Symplomaticus est cu stridore, qui Cepe & l requenter,aut multum & freque i Ner excitatur. Criticus die critrio excitatur, raro & multum excernunt aegri, leuiter ferunt,& melius habet, quia materia morbifica cocta excernitur. Ab humore excreto alius biliosus alius melancholicus, alius sanguineus qui dysenteria dicitur: alius chilosus. A parte unde labitur materia,alius cerebralis alius hepaticus,& ita de caeteris partibus. A causa omnis fluxus symptomaticus nascitur aut ab obstructione aut a debilitate retentricis, aut ab irrita, ione ob acrimoniam , &malignitatem; aut pondus. Cum enim obstruuntur venae me feraicae, chylus ad hepar penetrare non
potest, fertur itaque per intestina, & parit fluxum
395쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. III. 37Jchylo sum. Cum retentrix intestinorum ventriculi aut hepatis debilis est, concitatur fluxus ventris. Quando vero humores acrimonia sua, aut malignitate,aut denique pondere molestant & vollicant partes corporis, & praesertim intestina, proritantur ad excernendum. Crudorum humorum excretio per aluum facta lienteria appellatur, sanguinis dysenteria , aliorum vero humorum di arrhaea.
Nulla harum diuisionum est superqua& inutilis
ad medendum. nam critico fluxui, nisi quodammodo excesserit, remedia non sunt adhibenda, in symptomatico aute semper. Si quide ab obsitu Elionemanauerit aperientibus erit ut e dum. Si a debilitate intestinorum aut alterius partis corroborantibus &sistentibus. Si ab acrimonia, retundentibus materiar acrimoniam,& humore illum pulgatibus, si a malignitate alexi ter iis , fluxus qui a parte sumit appellatione, parti illi remedia applicari iudicat, fluxus sym. plomaticus periculo non vaccat, quod vigilias inducat, dolores,dissipationes spirituum , ex quibus periculum nascitur, criticus in bonis ducitur. Vtrum autem aluo fluente sanguine ducere liceat dubiratur. Hipp. de ratio. vidi. in morb. actat.& Gal. a. ad Glauco. scribiit; si quis sanguinem detrahere volu rit, aluum entem si Iat Oportet. Gal. in comm . illsus sent. scribit,qui afuxm alui debiliores essest vires; quod verissimum est, nam in omni euacuatione, etiam in
critica debilitantur vires, quod simul cum humoribus corruptis spiritus & calor dissoluantur. Sed di istinguendum est; nam in fluxu alui sanguineo, qui dysenteria sanguinea appellatur, sanguinem ducere est necesse. In principio dy senteriae biliosae,constan
396쪽
s7ε IACOBI FONTANI libus viribus sanguis est detrahendus moderata quantitate ; quod maius periculum impendeat in vicere futuro , quam ex retractione humorum biliosorum ad internas partes. Si fluxus ab irritatione prauorum humorum pendeat, constantibus viribus, metu dysenteriae futurae, tum contemperandi instituto , sanguis detrahi debet, si su-xus ex virium debilitate proficiscatur, sanguis nequaquam est detrahendus, nam vires omnino collaberentur.
An vero fluente aluo purgare sit necessariu dis qui .ritur. Si fluxus fierit criticus non est commodum purgare, nisi suspicio adsit remanere aliqua excrementa post crisim,a quibus timeatur reciditia. Nam quae relinquuntur post cristes ex Hipp. recidiuas procreare sunt. Erit ergo tunc purgandum. Si symptomaticus distinguendum, nam si ab obstructibiae venarum meseraicarum nascatur, purgandum, quo auferan
tur 'bstructiones,ut in fluxu chy loso. Si li debilita
te naturae,aut facultatis retentricis, purgavdum noest. Quaeri xur num quando fluxus alui peudet ab excreti icc irritata purgadum sit. Hipp. aph. 2. l. . ait
purganti m medicamentorum ψι, talia . corpore ducentia , qualia etiam jonte prodeuntia iuuant: contrario vero modo exeuntiarienda. At quae irritatione eX cernuntur iuuant , parte enim oneris leuata natura melius
reliqua conficit. Tum experientia compertum est sepius fieri mutationem in laudabiles excretiones. ad haec Hipp. aph. 7. l. . scribit excretiones in febrabim cruenta, fatidae, biliose, omnes malae, commode autem sit deant bonae. Commode prodeunt, si bene &leuiter serat aeger. & melius habeat. At quomodo bene & sommode fieri possunt excremeta per aluum
397쪽
MEDICINAE ΡR A c T. LIB. m. 377sorti da biliosa, liuida, cum sint soboles paruarum dispositionum 3 foetidae possitiit significare naturam' victricem supra morbum: liuidae aliquando sunt, non a necro si partis cuiusquam, sed ex sanguine corrupto , cuius grumus cum sit pernitiosus, cius excretio bona est, esse possunt ab apertione venae, rum ab abundantia sanguinis malae non sunt, neque etiam biliota nisi crudς extiterin quare illa omnia excremensa commode excerni possunt. idcirco si commode ferantur & sponte id est sine medicameto ex illo aphori sino pollunt etiam commode medicamentis purgari s ergo in fluxu alia aliquo licet sanguinem ducere & purgare Botallus lib. de curatione per sanguinis missionem probat multis historiis in fluxu alui salutariter mitti languinem posse.
De dusinteria. C A P. X x III. DYsENTE Ri A est sanguinis effluxus per intestina ab haemorrhoidum fluxu facile distingui tur priuatione doloris intestinorum, Τί torminum: tum quod sanguis in haemorrhoidibus separatus
excernatur in dy senteria cum scecibus mixtus. lDysenteria duplex est, vini critica,alia sympto matica; criticae meminit Hipp.aph. T. lib. . excretion inquit, lividas,cruentas,faetidas, si bene exeant, bonis esse,s contra, malas. & in Coacis praenoch. quibus dolo res sepochondriorum, oris ventriculi, hepatis em earum quae circa umbilicum junt partium adpunt, excreto pra aluumsanguine seruantur non excreto pereunt, Sym pro matica multiplex censetur, est enim vel sanguinea
quando & venis per ilitestis a laudabilis effluit
398쪽
3 8 I, coni FONTANI sanguis adaperto earum orificio, hanc etiam quidam venosam appellant, cuius signum patognomi. cum est effluxus sanguinis laudabilis per intestina.
Causae antecedentes Jc procatarticae sunt victus ratio optimi sanguinis copiam generas, aer op timetemperatus,Vernum tepus,vita sedentaria & oti osa, temperamentum corporis optimum &praesertim iecoris suppressio solemnis alicuius euacuationis, mutilatio alicuius membri, obstructio venatu iecoris per quas sanguis defertur per uniuersum corpus; tunc enim necesse est sanguinem regurgitare, retroque cedere, &per intestina delabi: quae causae di gnoscuntur facile ex laudabilis sanguinis excretio
ne, interim totum corpus emaciatur generatur nam
que sanguis sed prae obstructionibus radicum venae cauae non distribuitur in venas, qua propter molesus suo pondere & copia depellitur per intestina. Secunda est ulcerosa, quia ab ulcere intestinorumpendet , haec ratione causae,aut ab atrabile aut a bile pendet, aut a pituita falsa quae facile distingunturpet ipsa excrementa. His addi potest alia ex Hipp. a rubicundo tumore lumborum introcedente ad intestina per quae persatur materia illius. Potest etiam emanare a tumoribus praeter natura in intestinis procreatis quq ad ulcerosam referri,potest, perijt filius meus Honoratus noue annos nat' dysenteria ab ulceribus orta ex tumoribus intesti-ηorii, cum eius locus esset nobis ambiguus & sim-ptomatum causae penitus ignotae,demortui corpus secandum curauimus a magistro Petro Bontamper
Chirurgo Aquensi docto & probo qui inuenit a principio coli intestini ad finem usq; recti plusqua
399쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. I I I. 379 ducenta ulcera rotu da, mixta cum apostematibus, quorum ulcerum aliqua corroserant totum intestinum; illis ulceribus interiacebat partes aliquae intestinorum sanae & integrae. Anno stupra millesimum sexcentesimo octauo mele Augusto nata est dy sen teria in puero D. Cosiliarij du Perier quae per interualla excitabatur quam suspicabar a punctura vermium nasci, quoru quantitas admiranda fuit in ueta in eius intestinis post dissectum eius caci auer, nec mirum cu viderim intestina reduplicata a vermibus. De dysenteria hepatica dictum fuit capite de hepatiti de ulcus intestinorum generatur ab erosione humorii acrium,in qua diuersi sunt gradus notandi
ratione varia intestinorum;primo namque pinguedo raditur: secundo excrementa intestinorum expellunt: tertio caro propria intestinorum educitur. In hac dysentetia cum ulcere affectus locus cst diuersus,aut enim tenuia exul erantur intestina, aut
crassa; in superiori parte supra umbilicii aut in inseriori sub umbilico quae deprehenduntur de situ do lotis,tum de mixtione foecum, nam si cu excremetis singuis aut pus valde misceatur ut adsit dolor circa umbilicum in gracilibus exulceratio subest: si vero non valde misceantur in crassioribus latet, situs tamen doloris peritis anatomicis indicat locum affectu proprium, dysenteria illa quae vitio iecoris contingit obsesse partis prestantia magna est,cum symptomatum magnitudine. quae vero ab ulcere pede symptomatum tantum magnitudine magna cessenda ut dolorum, vigiliis δέ praesertim atra bilari j quae maligna est tum fere omnis quae ab ulcere excitatur. Hepatica non raro maligna existit, quod interdunascatur a maligna qualitate facultatem naturalem
400쪽
38o IACO Ar FONTAN riecoris debilitate; vomitus biliosus initio natus in lignitatis est iudicium ex Coacis praenot.aph. .li. 6. scribitur in longis osentenis cibifastidium malum em ci febre pei- eparatione namque egent aegri per cibos cum inaniantur: si vero febris accesserit qua dissipe-
tur vires peior est censenda ex aph.2 ai. .dusente ab atra bile lethalis quia cancer externus vix sanatur, internus minus potest; praesertim cum redintegre itur semper ab excremetis alui acrioribus, in Coacis
praenot. legitur 6senteria inhempestiuesuppressa abisse sum facit in lateribus,visieribus vel articulis. Hollerius, inquit in commento illius sententiae quantum liceat cognoscere experietia alios vidi suppressa intempestiue dysinteria in epilepsiam incidisse,abos inpleuritidem quida quoq , conuersa materia ad manus foedam densamq; scabiem leprae similepusitatissanosis cosertim inuexit, & in Coacis prς not. dubenteria quae longa non sit lienosis utilis siquide ex
excretione purgetur materia in liene coiciata scilicet succus melancholicus,longa vero praua est,ea enim
desinens in hydropes & lienterias lethalis est: refrigerato nempe hepate per consensum & debilitatis intestinis a continuo suxu & diuturno eadem fere leguntur aptior. 3. lib. 6.& 48.eiusdem aph. as.li.4.
ait Hipp. diffultate intestinorum habenti si veluti earu culae de clatur leth/le est; quid ulcus sit insanabile,quia
cutim contra se assicit, nec ullum superest regenera-dae carnis sundamentum inscribit Duretus co m. in hunc aphorismum & aphor. 27. lib.7. scribit asino ra dei tione d enteria malum, causae prauitate & debilitate significata per sinceritatem excretionis. Victus ratio instituatur hoc modo, degat in aere moderato, frigidus namque viceris est inimicus; calidior auget febre, abstineat a vino nis propter de-