장음표시 사용
401쪽
MED ICI NAE PRACT. LIB. III. 381 bilitatcm virium concedatur austerum rubrum. Vt
xur aqua chalybeata cum syrupo citoniorum & sorborum , cum eade aqua fiant iuscula relicta pingit dine in iusculis mitigat enim & lenit dolorem iisdeincoquatur panis tollus; abstineat ab acrioribus, piperatis, salitis,acidis, somnus consilietur omni artificio , oblectamenta quaerantur in omni fluxu ventris, fiat expressum coxae vervecinae in quo addo panis medulla & gummi arabic Q.j. vitellum oui . terrae sigillatae & nucis muscatae parum, mirificii est remedium, vel τί. scutellam lactis asinini aut caprilli,saccari ij. vitella ovorum n. ij.coquantur, vorentur singulis matutinis. Quaeritur num in dysenteria sanguinem detrahere liceat, in saguinea licet ad euacuatione sanguinis r dundantis constantibus viribus quo breui finiatur sanguinis deiectio molesta, in hepatica no ite, nam phlebotomia debilitat hepar; ea quae est cum ulcere praesertim biliosa constantibus viribus & in morbi principio requirit venae sectionem ad diuersionem humorum acrium ad intestina confluentium pauca copia & iteratis viscibus si vires ferant. Num vero in dysenteria ulcerosa & intestinalist saepius purgadum quoad totus humor exulcerassit eductus,indagatur si quidem humor distrahi pos set per venae sectionem, frictionem, inunctiones totius humoris dissipationem excitatis purgatione leni egetemus quoniam aute hoc vix fieri potest repe rita purgatione est opus, na si astringentia adhibueris ad sistendu quae non polleant vi purgatrice ante quam fuerit ablata causa humor illi retetus nouum creabit malum, quare saluo meliori iudicio utemur medicamentis purgatibus lenioribus,benignis cum astrictione, repetitis;virhabarbaro, mirobolanis,na
402쪽
38a I Aco BI FONTANI dum purgatur humor peccans sistitur defluxus,co
roboratur pars affecta, tentandum tamen semper retrahere ad partes extimas. Quaeritur autem num excitandus si vomitus in dysenteria Gal. . meth. scribi is intesti- nu ulcus concistalper inferiora purgare conuenit ,si in inferioribus persuperiora oportet autem ut vomitu signior sit & aeger facile vomat, ne vomitu violento commoueantur humores, fluxusque fiat maior in par
Medicamenta vero quibus purgare oportet sunt diuersa, nam si materia extiterit biliosa. . miro bolanorum, cirinarum, & rha barbarian. 3. ij. puluerissentur adde strupi rosarum i lutivae S.Ij. aquae plantaginis, aut portulacae q. f. fiat potus Mexhibeatur.Vel
c. rha barbari infusi in aqua plantaginis 3 j. g. ex pressioni fortissima'. adde cassiae 3. g. vel quia cama flatu lenta est leniti ui Nicolai g. f. syrupi rosaru soluti ui S. ij. fiat potio cum eade aqua plataginis capiat. Si pituita falsa viceris causa extiterit corticismi robotan orti, citrinarum & chebularium an g. g. agarici 5 3. syrupi rosarum soluti ui J.j. f. aquae plantaginis q. s. vel decocti tormentillae albae pentaphili epitaphili fiat potio, detur. Cum bilis atra ulcus produxerit V. miro bala narum Indarum 3. j f. puluerentur. Adde syrupi rosaru soluti. S. ij. aquae fumariae q. f. fiat potio, aliquando in ii iis purgationibus sanguis tanta fuit
copia ut cogamur metus defectus vitium uti sistentibus sanguine qui sistitur hoc tu lepo mire V. succi
plantaginis s. ij. g. terrae lemniae trochiscorum debes beri an. 5. 6. coralli & margaritarum an. 5 q. Fy-
403쪽
MEDICINAE PRAc T. LIB. I I I. 38
rupi de sorbis I. ij. sat potio, continuetur aliquot
diebus botrorum racemorum m .iij. vini austeri q. f. bullant cum vino austero, excipiat fumum ano
saepe V. amyli 3. b. vini austeri quale est tortinu aut torcularis q. g. bullant ad spissitudinem capiat saepe. Purgato humore redundante detergentia usurpabimus V. decocti hordei integri sacchari optimi 3. h. fiat clyster sit quidem ulcus fuerit in intestinis inferioribus, si vero in superioribus ad quae clyster non potest pertingere propinabimus per os 3. sex decocti hordei, mellis rosatij.j. f. si vero sordidu fuerit ulcus V. hord i integrim. j. ab syniliij ponticim. g. fiat decoctio ad iu.j. addendo mellis rosati colati iij. fiat clyster. lancem dimidiam lactis caprilli,
sacchari j. h. vitella ouo. numero ij. coquantur dc vorentur est namque detersiuum leniens. Si dolor adfuerit lac chali beatu exhibeatur aut in quo fuerint lapides viginti extincti, lauat enim moderate,astringit & sedat.velydactis chalybeati m. j. s. iniiciatur per anum aut suma re δ. vi. aut viij.
V. summitatu ab symiiij in . . seminis psilij leuiter
torrefacti 3. ij. roserum rubearum p.j. 6. succi citoniorum S. h. cornu cerui no v sti, sed rappali j. s. fiat decocto in aqua chalybeata ad ib. j. in qua dii luesyrupi de rosis siccis g. ij. fiant tres doses mirabiles. Postquam ulcus fuerit detersum ad incarnadum& consolidandumi succi plantaginis & portula cae an. J. iij. duo album ina ovorum, pulueris masti cis, sanguinis draconis, gumi tragacatian. 5.j. g. pinguedinis caprae,aut hoedi 3.f. fiat clyster secundum artem. Langius scribit J. il. radicum tormeni illae albae coctarum in iu. h. aquae ad tertiae partis con sumptionem, ulcus intestinorum consolidare.
404쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. I I I. 38S
ventriculi & intestimorum, facultate nihil patiente; frigida& humida intemperies vim & robur re tentricis exoluit illiusque humoris consistentia facit lubricum stomachum, ita ut cibus& potus nul- . la interiecta mora labantur. Defluxio si sit eiusAdem naturae eundem procreat effectum, si salsa ex- 'erit irritat intestina ad excretionem. Illius verbintemperiei signa sunt doloris priuatio, nullus ructus acidus,nili cum deleri coeperit intc peries, calorque nativus pene extinctus excitari, exaph. I. l. 1.
Si defluxio fuerit frigidae pituitae, ructus acidi statim nascuntur in principio; si falsae pituitae salse
dine deprRhenditur , in exulceratione interioris membranae ventriculi & intestinorum percipitur dolor ex transitu labentis alimenti praesertim salsi i& acris. Masnus est morbus cum ventriculus assiciatur ob ossicij communitatem symptomatum magnitudine, priuantur namque aegri nutritione de propter continuum fluxum vigiliae inducuntur , tum priuatione vaporum benigni somnum inducentis. Lienteria ab acri humore ventriculum & intestina dulcerant O si diu perseuerarit in dysenteriam conuertitur ex Gal. in aph. I. lib. 6. in quo apta Or.
Hipp. scribit in longis lienterjs si ructus acidus sile
uenerit , qui prius non eratsignum bonum. ille significat calorem excitari, cuius excitatione vapor genera- tur,a cuius vaporis exclusione ructus nascitur.
Lienterica vitia cum distati s ritu lateri punct ra in tabem desinunt,ex Coacis praenot. intelligendus autem est aphorisimus de ea qua catarrhias excitat ex humore acri de erodente, ut sero bilioso aut pituita falsa.
405쪽
MEDICINAE PRACT. OL Iri. 387 adde aceti albi cyatum unum , tamentetur totus venter cum spongia.
2 . fomenti supra scripti mj. nellaeae scutellas .coquantur omnia simul in vino rubeo stiplico &oxiro dino, decoctionis superioris impleantur sacculi magni quadrati, insundant ut in praedicto vino,applicentur ventriculo. V thuris, masticis, torrefacto ruati. 36. trochiscor. de spodio 3 ij. incorporentur cum succo mentae; fiant pillulae paucae, capiat iij. aut iiij. tribus horis
V. thuris, masticis,sandarasar, torrefactorum 3j. croci 3 iiij. opij 3 j. teratur omnia subtiliter & cum mina sydonioru & ladani susi cum aceto, fiat suppositorium filo ligatum,ut extrahatur quando erit
necesse. De Larrhaea , CAP. xxv.
Di A R R H AE A est deiectio frequens humorum extra dysenteria, lienteria & tenasmum, excernuntur enthon diarrhm,aut bilis,aut pituita, aut succus melanchollicus,aut chilus. Qualis sit diarrhaea ab excrementis facile dignoscitur, i qui b. dicitur cliviosa, biliosa, pituitosa, aut melacholica aut mixta ex pluribus . in diarrhaea aut totu corpus affectu est generans prauos humores, aut pars aliqua peculiaris. si a toto proficiscatuc aut est latum redudantia alicuius humoris, aut plurium ; aut a colligatione ortu ducit propter feruorem caloris: si ex redundantia id est plethora nascatur , aderunt signa humoris in toto corpore redundantis iam explicata : si a colligatione deiectio erit exigua , glutinosa , pin guis , & admodum graveolens ex putredine
406쪽
cie dominio caloris praeter naturam. Si a cerebro ortum duxerit spumosa aderant excrementa ex Hipm aph. 3o. lib. 7. quibus per diar-rbaeos dumosa sunt excrementa alui, his a capite fit δε- suxis. fiunt autem spumosa ob celcrem & vehementiorem agitationem humoris. aderunt & signa catarrhi iam dicta; contingit etiam talis di arrhaea in somno potissimum longiori . praeterea qui hoc defluxu humorum pituitosorum laborant , quod pituita defluat in ventriculum , sentiunt dolorem
ventriculi & cruditatem alimentorum, nec multum sitiunt. Si a debilitate attractricis iecoris nascatur, excrementa erunt chylosa: verum quia chylosae sie possunt alijs de causis, ut ab astructione venarum meserat carum,oportet annectere signa debili
talis iecoris, de quibus in superioribus dictum est.
Si ab splene oriatur,excrementa erunt nigra & me
lancholica, tum aderunt signa male affecti splenis, quae dicta sunt a dentitione, potest diarrhea oriri,
praeserim cum eanini emittuntur ex aph. 23. lib. 3. Nam dum eggrediuntur dentes , dolores magnos procreant solutione continui gingiuarum, hic dolor communicatur cerebro, quod trahit ventriculum in sympathiam mali,&sere partes omnes corporis praecipuas ex qua affectione di arrhea nascitur,ilinguae vitio, ut in balbis: scribitur enim aph. 31. lib. 6. balbi longa alui profluuio maxime corripiuntur. hic vero intelligitur de balbutione nata a Limia humoris copia replente cerebrum & linguarm qui humor dum in ventriculum prolabitur di arrhaeam excitat, si ventriculus causa extiterit diarrhaeae, deiectiones fiunt freque tes & exiguae,ut plurimum albae & pituitosae, interdum nausea & vomitu aeger
407쪽
MEDICINAE PRA CT. LIB. m. 38'mitur, nonnunquam nascitur ab alimentis facile putrescentibus, a vehementioribus medicamen iis, a multitudine humor u nonnunquam excitaturbis terue in anno per interualla salutariter. In excrementis apparent signa humoris redundata tis:aph. 2.l. ait Hipp. mperturbationibus in vomitibus Jontaneis ,si talia purgentur qualia oportet leuiter ferunt ,sin minus, contra; nomine perturbationis alui intelligit diarrhaeam : leuiter aute febre est signum ea expurgari viribus naturae quae nocebant corpori, id cri odia quit Hipp.talia qualia oportet. scilicet hia mores peccates I victi a natura purgatur. aph. 6 o. l. . aut in pro uis alui mutationes iuuant,n in praua
commutenti r nam mutatio in melius, excrementum
naturae robur indicat, proindeque victoria & salutem in peius vero debilitatem & perniciem .aph. 11.
l. 6. longo alui prostauis id est diarrhaea laborati sponte
vomitus superueniens morbum soluit. nam vomitus reuulsionem esticit materiae labentis per aluum in diarrhaea; quare remedio est. aph. II. L6. ephthalmia, laborantem alui prasuuio corripi bonum ; est naque mali causae reuulsio. & aph. 29.l. 7.sleu plegmatia detenta fortis di arrhaea superuenerit, morbum pluit: quia est purgatio materiae pituitosae morbum commitatis. si deiectio in diarrhaea fuerit exigua,glutinosa, candida, subcrocea mala potissim si ubi leuis fuerit exitiosior, si nigra aut liuida aut pinguis aut valde fa ti-da: quoru rationes explicatae Sur l. prognosticorum cap. de excrementis & aph. ia. & in libo . pro uini ventris in tabe tithat ignificat enim retetistis facultatis summa debilitatem & 3 . l. eiusde mulieri uter a
408쪽
39o IACOBI FONTANI foetus, exolutione virium & agitatione corpori qua vincula rumpuntur & foetus excluditur. In diari haea redundantia toxius corporis,humor redundas purgandus est, quod si sanguis cu alijshq- moribus excessierit, vena secada est. in colligatione totius corporis quid praesta tu sit dicetur c. de sebre colliguate. ea quae fit per defluxu humoria a c. sanatur ut catarrhus, quae vero nascitur a debilitate iecoris curatur reme. descrip. c. de hepat itide. si alienis vitio proficiscatur,lieni prospicie dia est, ut diximus. Diat rhaea a dentitione sistitu sedatione doloris gingiuaru,cum butyro &melle,& cuc rebro leporis cocto, corroboratione cerebri & stom. ea quae pendet a stomachi morbo cur ada medicamentis ad eius morbos praescriptis. Criticae diarrhaeae &ei qui certis teporum interuallis excitatur, salutariter nulla remedia debentur. υς terra simo, CAP. xx VI. EN A si NVs est freques&inane ut plurimuege redi desideriti. excitatur a re intestinu rectuvellicate & pungente,du enim pugitur, conatur ςX-
pellere id quod est molestu. hinc excernudi frequesco mouetur voluntas, quae ut plurima est inanis, cunihil expella. generatur: ab ulcere recti in ip stini ab humoribus mordacibus,intestino recto adhaereti-lbus; vel pungetibus trai cunao,a medicamento acri propinato, Si more pr ter natura partis inferioris intestini recti; ab stercore indura. qui a frigore creditur excitari tenesmus, & a tumore praeter natu Iaest medosus sine excretio nevita. Signa harii causam
facillini asint in ictibus prae nati t
nemus adtιenerit abortus est causa, ob motus vehemen' tiam,conatus frequentia, tum propter dolores qui facile uter propinquo communicantur. Qui ab ulcere nascitur,curatur ut dyseteria cran
409쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. III. 39Isoru intestino tu. humores viscidi & crassi pugentes debet purgati & intestinaclismatis detergetibus is
uari. post illa remedia prodest mire saccurex furfure paratus, percoctus in aequis partibus aceti & vini rubri item-iusculi capitis vervecis de saccharian .E.j. misceatur,fiat s lyster,biliosi purga-di & detergendi sunt. si tumor praeter natura fuerit causa tenesmi, siquide extiterit inflamatio Aetrahatur sanguis ex venis inferioribus, parti applicentur
medicam eta repercutientia, tande maturatia, tu discutientis alijs tumorum generibus, illa applicetur remedia quae in chirurgia sunt explicada. indurato stercori remollientia debentur praesertim per clist.
TREs nascutor morbi in ,ventre imo inter quostata est interdu& maxime in eo rii ortu similitudo,ut doctorum iudiciu saepissime fallant .hi sunt colicus dolor nephriticus & ileus siue uoluulus, quam ob causam uiligenter sunt distinguendi. Colicus dolor vulgi seni etia confusa, nephriticu, voluulu,&colicii proprie dictu copl. doctorii tamedistincto iudicio significat dolore qui in colo intestino procreatur;no Quod in alijs intestinis no pota sit nasci, sed quia sςppus in eo oriatur propter cra L
sitie illius pinguedinis copia, tu quia habet quasdainterceptiones, quibus coarctatur multis in partibus,in alijs enim haec no adsiit, cu vero nascitur initeo, aut in leuino in ijs ob mebranaru tenuitate facile discutitur,no fit au te in ephis,ob breuitate,nec in recto propter amplitudine,relinquitur ergout in colo saepius nascatur ex quo nome traxit. Est vero vehemes dolor in colo intestino ex Gal. l. 6. de locis a&gemina ob cau*a inteperiem scilicet & corporuquibus cotinentur tensione a qua solutio continui
410쪽
producitur, longum vero tempore colicum generat dolorem quia dissiculter euacuatur. Primo ergo ab ileo distinguendus est colicus dolor cum quo ratione loci affecti maiorem habet an finitate, quam cum nephritide Gai. aph. . l. 6. ait in ilio nihil exire neque humorem neque tu per parte i feriorem, quamuis acerrimi clysteres injtiantur. In colico
aute dolore aliquid erit, saltu post aliquot clysteres. hoc signum proprium & inseparabile esse dicitur. tame non video quid impediat aliquid excludi per clysteres,cum affectus sit in iteo intestino: nam quae in crassis continentur intestinis inferioribus clysmate exire possunt saltem in principio. Anephritico autem colicus separandus: primo si contigerit humore crastum & vitreum infigi parti intestini renibus adhaereti dissicillima est distinctio
praesertim cum Gal. in eo se deceptu fateatur 6. de locis a L quare animaduertendum est nephriticum dolorem excitari a calculo in cauitate renis existe- te, tunc teporis grauis dolor sentitur in rene ex 6. Epid. aut a calculo iam principi uvreteris lacerante, aut v reterem disten d cnte, qui dolor vehementissimus est. vitreus ille humor intestinis impactus esticit dolore terebrantem, ac si clauo adacto perforarentur intestina. Quando vero aut laceratur aut di-st editur ureter fere idem dolor terebras percipitur
nisi distinguatur cx effectu nimi tu quod remedijs iniectis in plurimu coquiescat dolor colicus & humor ducatur,nephriticus aut e dolor aut non seda-xur aut parvi. ab alijs ver b colicis doloribus distinguitur pluribus signis a Gal.& Auic. descriptis .primo doloris situ; na nephriticus dolor fixus est;coli