장음표시 사용
171쪽
DE Iu RE CONNu B. 167bentur, inter eos quoque sponsalia , utpote viam ad matrimonium facientia, prohibita intelliguntur a. At quod de nupta constitutum est, non protinus ad sponsam producendum est, quoniam arctiori vinculo constricta est quae nupsit, quam quae duntaxat desponsa est. Enimvero in ea demum, quae juste, legitime, ac civiliter nupta est, lex locum habet. Nam, si ignominiosam libertam suam patronus duxerit, id est, quae quaestum
corpore secerit,artemve ludicram exercuerit,
vel judicio publico sit damnata, quia contra legem maritus est, legis hujus beneficium non habet b. Indignus enim es beneficio legis qui asiersus eam commisit c. Nec tamen legitime duntaxat nuptam libertam, sed &eam quoque quae in concubinatu solum patroni fit, sententia legis adprehendi, notandum est. Igitur, quemadmodum Ulpianus libro primo ad i. Iuliam scribit d, quae in concubinatu patroni est, si ab eo invito discesserit, ei connubium adimetur: quippe cum
honestius sit patrono, libertam concubinam, quam matremfam. habere. Ait lex, Invito patrono. Invitum accipere debemus e eum, qui non consensit ad divortium. Proinde non tantum nolente Sedissen-a l. oratio.-D. de sponsalib. b I. filio. 8.f. I. D de ritu nupt. e l. auxilium. 37. D. de minorib. d l.I. D.de concub. eLl.in eo. deinde. D. de ris. Rupi.
172쪽
dissentiente vel contradicente liberto divertere non potest, sed omnino sine ejus asse se. Et alias quoque invitus dicitur consensisse non probatur ; nisi ubi lex consensum ex taciturnitate & .silentio colligit, veluti in dotis repetitione & in spontalibus nuptiisve constituendis c. His consequens est, ab absente & ignorante patrono non recte libertam divertere. Rectius enim, ait Uupianus,hic invitus dicitur quam qui dissensit. md dictum novum videri si merficiem s Iam verborum inspicienti posset: summam tamen rationem habet. Nam, qui contrariam voluntatem contestati, dissensus sui rationes reddiderunt, multo minus bis bent quod Perantur, quam quibus ignorantibus res gestae sunt: cum iiς, quid animi habeant, explicandi facultas non sit datata ; spretaque ac neglecta sit, quae exquirenda fuerat, voluntas. , Qua de causa multa invitis &dissentientibus aliquibus recte fiunt, quae his absentibus & ignorantibus facta
non tenent. Ut accidit, cum, tribus judicibus datis, absente uno, ex his duo pronunciarunt. Quamquam enim, praesente eo, & invito, duorum, utpote numero superiorum, sententia praevaluisset ; quia tamen
Omnes a I. filiussa. 8. s. invito. D. de procuratoribus.s I.2. E. D. sol. mata. . c I.in sponsalibus. in fin.
173쪽
DE Ju RE CONNu B. 169omnes convenire ad deliberandum oportuit, idcirco quod absente uno gestum est, irritum constituitur a. Fortitan enim, si praesens suisset, qui absuit, rationum suarum pondere ac momento reliquos de sententia deducere & in suam trahere potuisset: quemadmodum de Paphnutio episcopo proditum est b, qui in Niceno concilio, cum universis placeret, a conjugum usu atque consortio prohibendos eos quoque, qui ante fa-cros ordines susceptos uxores duxissent, solus intercessit, orationeque sua reliquos episcopos, qui prius aliud senserant, in suam opinionem adduxit. Merito igitur, ut ad legis sententiam revertamur , eadem est patroni absentis & ignorantis, quae contradicentis ac reclamantis, causa. Generaliter
que adeo statui potest, ignorantes eodem cum dissenticiaribus loco habendos esse; ac proinde invitis nobis fieri ea existimari, quae ignorantibus nobis fiant, quamquam prohibitio nulla intercesserit c. Ideoque ignorantem invito jungi saepius videas d. His consequens est, si patronus post nuptias H serere
a I. si duo. 33. D. dere jud. l.si in tres D. de reis cepi. oui arbitr. , Surat. lib. I. cap II. Sordom. lib. I. cap. 23. e I incauta 27. Versc.c rerum D. de procuratorib. d l. solvendo 39. D. de nego t. gest. l. furiosus. D. de oblig. sua. 1. 3. C. de hered. vend. l. solutione. I solvere, P.
174쪽
37o B. BRisSONII furere coeperit, ab eo divertendo libertam hujus legis necessitate minime selvi vir: quo- - niam nec scire nec consentire suriosus intelligatur. nisi quod, quae per dementiam patri dotem repetenti contradicere filia non potest, consentire, voluntatem eius affectu paterno supplente benigne, censetur b. Quamobrem Pomponius infantes & furiosos, quorum nulla voluntas est, invitos recte dici
Ait lex, Potesau ne esto. Quibus verbis non insectum essicit divortium, quod jure civili matrimonium solvit i sed libertae,
quae divertit, dotis repetitionem, connu
biumque, id est, alii jure nubendi potesta
tem, adimit: licet constare matrimonium
dici non possit, cum sit separatum L Divertere igitur liberta potest, & est quidem di-
Vortium, confirmationemque factae inter
eos donationis impedit eue sed alii nubendi lex et potestatem denegat ac tollit, quamdiu eam animo uxoris & pro conjuge patronus habeat. Satis enim incivile & inossiciossem est, libertam, nuptiis patroni honoratam,& hoe beneficii cumulo auctam, pro arbitrio patronum deserere. Et ideo bene imperator Alexander f patronum, qui libertam
175쪽
D a Jun E CONNu B. 17 Iuxorem duxit, leo is beneficio contentum esse debere rescriptit, quod invito eo non pol sit ea alii juste nubere. Nec enim dixit, divertere non posse, quia nec hoc lex sensit.
Non tantum autem , uxorem alii esse non
posse, sed nec in concubinatu quidem a quoquam haberi hujusmodi libertam posse, Julianus censebat; quae, hoc impedimento deficiente, jure licito in concubinatu a quovis haberetur a. Plane, si voluntate patroni liberta discesserit, connubium cum alio habet, & de dote cum patrono agere potest b, quam ei dedit. Ait lex, mamdiu volet. Itaque , si vel patronus esse, vel eam conjugem velle defierit, statim legis auctoritas finitur. Qualiquali autem voluntate intelligi possit, patronum animum habere deliis e quali in uxorem, legis hujus beneficium amittit. Proinde si rerum amotarum cum ea eo erit, vel aliqua actione quae constante matrimonio inter eos non detur, vel accusare eam adulterii deprehensi coeperit, vel alio crimine postulare, quod uxori nemo objicit, vel si aliam sibi desponderit , destinaveritve ,
aut cum alia matrimonium contraxerit ,
vel aliam in concubinatu habere instituerit, incipit libertae cum alio connubium esse: quod ea duntaxat ratione ei adimitur, quod H L Pa
176쪽
B. B R iss o Ni I patronus sibi eam nuptam velit. Quare, ubicunque vel tenuis intellectus videri potest nolentis nuptam, alteri se liberta vel in matrimonium, vel in concubinatum recte dabit a. . Ceterum, verba haec, Leuamdiu volet, tractum habent b. Unde dubitari potest, si patronus ab hostibus captus sit, statimne hujus legis necessitate liberta solva-tar, an etiam etaspectandum ei sit, dum pa-' uonus redeat. Nodus sane hic vindice dignus. In hujus enim quaestionis di lutione dulianum & Ulpianum in contrarias sententias scitas invenio. Verum ipsemet Ulpiani verba subjicere praestate: Si ab hosti-ι- patronus captus et e proponatur, vereor, possit ista e nnubium habWe nubendo: squemadmodum haberet, si mortum esset. Et, qui I lianisententiam probant , dicerent, non
habituram eonnubium. Putat enim Iulianus, rara ejus libaria matrimonium etiam in scaptivitate , propter patroni reverentiam.
Certe si in aliam servitutem patronus sit δε- ductus, procul dubio dissolutum esset matrimonium. Quae verba apertissime ostendunt, inter Iurisconsultos de hac specie minime iconvenisse. Captivitate enim matrimonium mero jure solvitur quod is in servivilem
177쪽
Da JuR E CONNus. I 73lem causam deductus, servusque hostium factus, jam pro nullo habeatur. Itaque
metsi maxime velit , in domo ejus sit se
non tamen in matrimonio es. Similiter Paulus b: Si quis sic stipulatus sit a marito, Si
quo casu Titia tibi nupta esse desieris, dotem dabis 8 hae generab commemoratione , ab hostibin capta ea, committi sipulationem , eoque genere Mna gratia solvi matrimonium censebatur c. At Julianus, spreta hac stricta& subtili juris ratione, durare adhuc matrimonium censebat, nec licentiam habere libertam, cujus patronus, idemque mari tus , ab hostibus captus esset, ad aliud matrimonium migrare, . non tantum propter debitam patrono reverentiam, sed etiam , ut existimo, propter suspensum ejus statum,& postliminii spem. Juliani haec sententia
expressis verbis in alio Pandectarum capite consignata est, quod apertissimum aut oscitantiae, aut inscitiae Triboniani exemplum est. Ex libio enim 62. Digestorum Juliani
haec verba reseruntur risub tit. de Divortiis: Vxores eorum , qui in hostium potestatem pervenerunt , possunt viderι nuptarum Deum retinere, eo selo, quod abi temere ntibera H 3 non
178쪽
3 74 B. BR asso NII non possunt. Et generaliter definiendum est, donec cratum est, maritum vivere in capti vitate constitutum, nullam habere licentiam uxores eorum migrare ad aliud matrimonium. nisi mallent ipsa mulieres causam repudii pra-sare. Sin autem in incerto est, an vivud apud hosteis teneatur, vel morte praventu ; tunc, si quinquennium a tempore captivisatis e ceserit, licentiam habet mulier ad alimmigrare nuptias: ita tamen, ut bona gratia dissolutum videatur pristinum matrimo-inium,'unu quiseque suum jud habeat imminutum. eodem jure in marito in civi are degente uxore captiva observando. Sed
mihi, dicam ingenue caput hoc valde suspe- .ctum est. Nam vix adduci possum, ut credam, pura esse Iuliani omnia verba, quae sub ejus nomine reseruntur: quinimo, a Triboniano aliquid sermenti esse inditum , credibile est. Movet me, quod tota haec clausu-bla, Sin autem in incerto, dec. nihil aliud con- i
tinet, quam quod ab ipso Justi
niano constitutum est Novell. 22, his verbis: το πικρη γλωσίας, δἰ c. id est, ut ego interpretor, Captivitatis etiam castu, ad eam matrimonii dissolutionem, qua bona graria sit, pertinet. Sive enim vir eum castum pariatur, uxore in civitate manentes, sive rusin, muliere ab hostibus capta, vir in cιvitate remaneat stricta quidem o subtilis ratio matri-.monium
179쪽
monium solvit. Nam siervitute alterutri me conjugibin contingente fortima statusque a conditionis ina qualitas, ac disparitas, nuptiarum aqualitatem sare neu patitur. Verum-enimi ero, hac benignius humaniusque inspicientes, quamdiu quidem captivum conjugem viro frui constat, dissolvi matrimonia non concedimu , nec ad secundas migrare nuptias: nisi velint hoc temere facere,, subjacere poenis injusti divortii; ut vir quidem ante nuptias donationis, uxor vero dotis amissisne mulietur. Liιodsi incertum sit, supersisne, an non, qui in militiam abiit personas tunc quinquennium exspectare, tam virum, quam mulierem: post quod stae certus de morte nuncius asseratur, sive in incerto maneat, impune nuptias
contrahere licet. Ex quibus colligitur, quinquennium illud , quo exspectari absentis conjugis reditus debet , a Justiniano praestitutum esse. Hoc enim ille sibi tribuit, his verbis, θεωροῦντες, Quamquam sequentia verba dubitationem sorte lectori moverent. in quibus
180쪽
r 6 B. Bnisso NII ἔπι τ οικίων Aua. id est: Et hae enim species in his dissolutionibus nuptiarum , qua bona gratia siebant, ab antiquis , qui nos antecesserunt, numerabatur. Nos quoque in hoc consentimus , ut hinc neque diavortii detur occasio , sic distractis a sese pers nis , nee aliquis inde lucrum ferat, nee vim δε-ris , nec mulier ante nuptias donationis, sed
unusquisique sua sibi habeat. Quod sic accipi
potest, ut per captivitatem quidem , bona gratia dictivi matrimonium veteres crediderint . Quorum sententiae Iustinianus, adhibito temperamento, quod exposuimus, accedit. Nam, ante eum, quinquennium illud observatum non fuisse, argumento est Constantini constitutio, quae de quadriennio loquitur. quam, quod causae nostrae j gulum premat, integram subjungam. Mor, ait a, qua, in militiam profecto marito, post interventum annorum quatuor, nullum sospitatis ejus potuit habere taurium, atque ideo
de nuptiis aliis cogitavit, nec tamen ante nu-hsit, quam libello ducem super hoe suo voto
convenit; non videtur nuptias iniisse furtia. vas, nee dotis amissione ustinere,nec capitali poena esse obnoxia, qua post tam magni temporis jugitatem non temere, nec clanculo, sed publice,contestatione deposta,nupsisse*matur. viden