De veteri ritu nuptiarum & jure connubiorum Barnabas Brissonius, Antonius Franciscus Hotmanus

141쪽

DE Jun E CONN1IB. III. adi. Iul. tradiderat, ut ex inscriptione l. sngenuum, D. deflatu homin. liqtre t. Idque nimirum propter rei judicatae auctoritatem

quae pro veritate habeatur. Unde& hausta estalia juris regula, quae rem judicatam pro moritate haberi definit. Cui tamen non in hae modo specie, sed & in omnibus causis, in quibus de statu, conditione, qualitateque persenae quaestio vertitur, locus est. In his enim vel maxime sententia jus iacit a. Eodem libro Ulpianus. in hujus capitis, ut , verisimile est, interpretatione, scripserat b, Si quis per collusionem ingenuus esse pro-- nunciatus esset, medio tempore, id est, ante collusionem detectam , & post senten- tiam de ingenuitate dictam, quasi ingenuum accipi. . Lenas autem, ut singula legis verba eX- .

pendamus, Ulpianus ad edictum pratoris, sub titulo de his qui notantur infamia , dici

ait c e*s, quae per mulieres quastuarias prostituunt. Nec refert, suo, an alterius nomine, id genus vitae exerceant. Ac nec illud interest, principaliterne hoc negotium gerant , vel alterius negotii accembne utan-

tur. Utputa ,si catapotiam quis,vel stabulum

a l. adoptivum. S. I. D de in ius voc. l. sine coirira 3. D de liber. adgnosc. l. papinianus. 9 si ex causa. D. de inoff. test . b l. . D. de collusion. deteg. . c l. . S. ait praetor. D. de his qui not. ita.d l. palam. S. lenonesu D. de ritu nuPt.

142쪽

B. BRisso NII exercens, mancipia quaestuaria habeat, occasione iministerii quaestum corpore sectentia, is lenonis loco habebitur. Lenones porro,i naeque, edicto praetoris, infamia notabantur.

Proinde nee accusandi publico judicio jus

habebanta: & ut viles, turpes, famosaeque personae , in adulterio deprehensi lenones, amaritis impune occidi poterant b. Et merito certe,ignominia hujusmodi personas notandas,veteres eensuerunt:quas,cum Terentio G psem perniciemque communem adolescen-i

mus. Quapropter silentio praetermitti Metelli judicium non debet, qui, in praetura urbana, Vetibio lenoni bonorum possessissi nem seeundum tabulas denegavite, seperandam sori ac lupanaris conditionem existimans, jurisque ac legum auxilio indignoscensens eos, qui tantam civitati labem inser rent.Laudanda quoque Honorii & Theodosii constitutio, qua lenones patres dominosve, quos necessitatem filiabus ancillisve peccandi imposuisse constiterit,non solum potestatem, quam in eos habebant, amittere, sed& proscriptionis exiliique poena plecti, sanciunis Denique, nec satis unquam pro merito JustinianuSa l. qui judicio. . D. de accuset. b l. marito. I . D. de adulter. .e in Adelph. d Novella r . e Valeritis Uinx. lib. 7. 7. f l. spectac. lib. II.

143쪽

DE Ju RE CONNUB. I 39 stinianus laudabitur , qui genus hoc hominum urbe regia pelli, eosque, qui illecebris pellectas puellas ad quaestum alere comperti essent, acerbissimis pcenis subjici voluit a.

Verum videamus, quaenam palam quaestum corpore facere ex legis Papiae sententia intelligerentur. Palam, Ulpiano interprete b,esit coram pluribus:eique voci plerumque socia adjungitur vox aperte: quarum altera

ut Asconius Pardianus distinguit, ad publi

cum conspectum, altera ad dictorum significationem pertinet. Valer. Max. lib. 6. cap. l:

Cum de pro nihil negaret, sed sponsionems

sacere paratum diceret, quod palam Atque aperte corpore quUumfactitasset. Palam autem quaestum fecisse, non ea tantum existimatur, quae se in lupanario, ut Tertul. loquitur, publicarum libidinum loco, prostituit s verum etiam, si quae in taberna, Iellcaupona, aut alicubi, alias, pudori sito non parcite. Cujusmodi seminis olim , propter infamiae notam, turpitudinemque vitae, testimonii dictio non erat: legeque adeo Julia

de vi, nominatim cavebatur , ut ne ad testimonii fidem admitterentur.

Et, quoniam hic se de impudicis mulieribus agendi locus offert, non alienum erit, quae

a Novella. I . b l. palam. 33. D. de verb. si is gnific. e d. l. palam. D. de ritu nu2t. ἀ l. 3legeJulia. D. de testib.

144쪽

-o' B . B Ri s s o N Liquae de re meretricia ex veteri memoria observando notavi, in medium producere. Nec enim erit inutilis aut injucunda haec a proposita oratione digressio. Primum autem invenio, publicarum libidinum victimas atque hostias sic enim Tertullianus non semel a meretrices appellas Romae sub fornicibus. prostare consuevisse. Inde illud Horatii in Sermonibus b: Contra, alius nullam, msi olenti in fratreflantem.

Qua periphrasi meretricem designat. Idem, eodem loco: Macte Ωuidam notus homo, quum exiret fornice, I ute esto, inquit, sententia dia Catonis. Nam simul ac venaue inflavit tetra lybido, Huc juvenes aqvum est descender non alienas.

Per moleme uxores

Seneca, in lib. De beata vita, Voluptas, ait i mile,servile, imbecillum, caducum,cui sario ae domicilium fornices'popina sunt. Arnobius, lib. adversus gentes: in lupanaribus promta , in fratribus objuxi. Plautus, Bacchidibus: Omnes fornices, lustra, o lustrales Eulas, . qu sivi siedulo. Martialis, lib. I. Epigram. Aι meretrix abigit testes veloque sieraque :Raraquem a in lib. de cultu seminar. & in lib. de specta l. b lib. I. Sat. a.

145쪽

DE Just 'E CONNu B. a I Raraque summami fornice rima patet. Arbiter Petronius, Satyrico: Tandem , imo jam sero, intesimi, me in fornicem esse dedu--ctum: execratus itaque anicuia instas, va rui eaput , per medium lupanaae fugiens cepi in aliam partem. Isidorus, lib. Io. Etymologiar. Formcatrix es, σέ- corpus pu- blicum ae vulgare est. Ha sub arcuatis prostituebantur. qua loca fornices dicuntur. unda fomitaria. Sed & in lexico Latinograeco suburbicariae aedis B. Germani Parisiensis ita scriptum reperi: Fornicaria, τάρνη'

Lupanaris vero vocabulum unde ductum .sit, Lactantius, lib. r. divinar. instit. cap. 2o. sic exponit, de Acca Laurentia agens: Erit enim Faustuli uxori. is, propteν vulgati coris poris vilitatem, Lupa inter pasores, id est, meretrix, nuncupata est. unde etiam lupanar dicitur. B. Hieronym. in Chronic. Eusebii: Verum parvulos, prope ripam taberis expositos, Faustulin, regii passor armenti, ad Accam Laurentiam uxo em suam detulit ;qua, propter pulchritudinem, rapacitatem corporis qua os, Lupa is vicinis spe labatur. Vnde ad nostram usque memoriam meretricum eriluti lupanaria dicuntur. Idem& Isidor. tradit: lib. I 3. Ebmolog. cap. 42. Graeci porro vocant. Sic enim Dio,

lib. ss, Messallnae libidinem narrans, loqui

146쪽

Ubi interpres , cubiculum, non satis apte, vertit: cum cellam, vel lupanar, commodius reddere potuisset. Suidas:

Ex illo autem Martialis a me supra prolaeto versu. sub moenianis & projectis abdxas suisse meretricum cellas, colligere est: qua ratione idem auctor scorta, submoenianas uxores, lib. I 2. Epigr., Vocat: Et plena, inquiens, turpi matris olla resina, Submaeniana qua pilantur uxores. Unde etiam explicantur sequentes ejus. dem poetae versus, qui lib. II. Eper. leguntur:

Submoenianis inquinatior buceis. mem eum fenestra vidit a Suburrana, obscoena nondum lena, fornicem elausit. Ex quo etiam liquet, in Suburra, quae in secunda urbis regione sita erat, meretricum 'mansionem fuisse, quod versus hi Priapeorum significant: Nota Suburranas inter Theletusa puellas:

, puto, de quastu libera facta suo est. Et hine sortasse est, quod in descriptione

m a urbis

147쪽

DE J u R E Co N N u B. I 3 urbis Romae, in eadem cum Suburra regione , lupariae, tam a Pub. Victore, quam a Sexto Russo, ponuntur. Sed extra urbis moenia quaedam prostabant meretrices, quas ex-rramuranas idcirco Lampridius in Heliogabalo vocat. Quin & in theatris, R in aliis urbis locis, meretrices constitisse, non dubium est. Idem Lampridius in Heliogabalo:

Fertur una die ad omnes circi,theatri, ct am- phitheatri, ct omnium urbis locorum meretrices , recrus cucullione mulionico , ne adgnosceretur, ingressus. Idem alias: Omnes de ei co, de theatro, de sario,'omnibus locis balneis meretrices collegit in ades publicas. Isidor. lib. I 8. Etymolog. cap. 42 : Idem vero theatrum, idem S prostibulum, eo quod post ludos exacyos meretrices ibi profernerentur. Ex quibus satis abundeque probatum arbitror, in fornicibus submoenianis meretricum cellulas positas structasque sitisse: quas, quod & humi depressae essent, & exiguum lumen admitterent, obscuras esse, truliginisque plenas, plerumque contingebat. Qua de causa Seneca in libris Controversiar. fornicis fuliginem dixit. Auctor quoque Priapeorum:

libist hue licebit intret ira fornicis oblitin favilla.

Indeque Horatius olentem semiram dixit, lib. I. Sat. 2. ut & Prudentius, lib. contra Symmachum, -stum

148쪽

B. B R isso N IIdmrcam redolenti fornice celiam. 'Certa vero meretrici cuique cellula constituebatur, propriusque ei titulus inscribebatur, quo & prostitutae nomen , Sc quantum uno concubitu mereret, designabatur:

quo secilius in eam quisque incideret, ad

quam animum appulisset; pretiumque concubitus a se pendendum sciret. Seneca, lib. a. Controversiarum: Deducta es in lupanar: aces isti locum: pretium constitutumesti inscriptus es titulus: hactenus in te inquiri potest. Ceterum, nescio quid resistam , Obscaenum lectulum vocaε. Et paulo post: Meretrix vocata es, in communi loco stetisti, δε- perpositus es cella tua titulus venientes recepisti. Et alias : Stetisti eum meretricibm: se- risi sic ornata, ut populo placere posse3; cum mese quam leno dederat: nomen tuum pependit in fronte, pretia stupri accepisti. Inde Martialis infer tam rellam pro lupanario dixit. Hiram , ait, quoties in cripta limina cella, Et puer arrisit, sive puella, tibi. Hoc ipsum Juvenalis aperte expressit MMessalinam exagitans. Claudii imperat Tis uxorem, libidinis prodigiosissimae seminam ; cujus explenda: αausa, toro conjugali relicto, meretricis habitu plerumque in lupanar noctu descendebat, venientesque, nomine insignioris sornicariae sibi

149쪽

Dg Juar CONNus. I 4saccommodato, usque ad satietatem admittebat. Restpice, inquit, rivales divorum: Claudius, audi, Leva tulerit. Dormire virum cum sienseras

uxor,

quo Palatino tegetem praeferre cubili, Sumere nocturnos meretrix Augusta cumia

losa

Linquebat. Comite ancilla non amplius una, Et nigrum flavo crinem abscondentegalero, Intravit calidum veteri centone lupanar , Et cellam vacuam, atquesuam. Tunc nuda

papillis

Constitis auraris, titulum mentita Lycisca, undisque tuum, generose Britannice, ven

trem.

Excepit blanda intrantes, atque ara popostis. Mox, lenone fium jam dimittente puellais, visis abit: sed, quod potuit, tamen uisima celiam Clausis, adhue ardens rigida tentigine vulva: Et, insata viris, nondum satiata, recessit: Obscurisque genis turpis, fumoque lucerna , Foeda lupanaris tulit ad pulvinar odorem. Quod autem superiores auctores titulum . Tertullianus elogium appellat in lib. de spectaculis. Ipsa etiam, ait, prostibula, publica libidinis hostia, in scena proferuntur, perque omnis atatis , vis cognationis ora transducun-

150쪽

i46 B. BR Isso Nil rur : locus, sipes , elogium, etiam quib- opus non est, pradicantur. Utitur tamen ille auctor tituli verbo in eandem sententiam in

lib. de pudicitia: Et ubi, ait, proponetur liberalitas ista ' Ibidem , opinor, in ipsis libidinum

Ianuis, sub ipsis libidinum titulis: illis hujusmodi poenitentia promulganda est. Inter meretricem plane & prostibulum hanc veteres differentiam posuisse, Nonius Marcell. notat , quod meretrices copiam sui tantummodo noctu sacerent; prostibula vero ante stabulum starent, quaestus diurni&nocturni causa. Et ad hanc comprobandam disserentiam, Plauti Cistellaria locum producit. Eademque ratione prosedas appellatas ab eodem Plauto meretrices quae ante stabula sederent, Sext. Pomp. Ib. I . dOcet: locus vero Plauti, de quo sentit, ex Poenulo, Act. petendus est. Quorum locorum auctoritate adductus credo, apud . Petronium Arbitr. verbum hoc corruptum

esse: nam in Satyrico scriptum veteres libri habent, Iam prosella meretrix assem exege- cum, meo quidem judicio, scribendum

sit ,jam proseda meretrix. Cum vero ait Iuvenalis, tunc nuda ρ .pillis ranssilit auratis, morem meretricum lsisnat. Quas nudas prostare consuevisse, ididici ex Xyphil. in Heliogabalo. Πα- , inquit ille , οἰκηιηνῖ- -