장음표시 사용
101쪽
smia usposse. Primum, quia Aristoteles proximo ea ises, pite absolute asseruit sensum esse potentiams a viae passiuamiquod minime pronuntiasset, si senis sua alietua consideratione esset activa potentia, praesertim cum nullam aior esset ratio ut passiua, quam activa pote trita eiciacberet Secundo, quia potentia activa, ut ab Aristotele libro, Metaph. cap. I x. teat. I et definitur, est plancipium transmutandi aliud sat sensus qua-tiimlibet actionem lenti edidi ab se promat,
non transmmat peream aliud quidpiam Tertio, quia Aristoteles secl. I. probl. quaest. 1 v.&It. videtur omnem agendi vim sentibus denegare. Cum enim ouaesiisset cur cum deditia pars sit fortior, quam sinistra tamen arcite rideamus sinistio, aedextro oculo. Respondet primo , quia pars dediti sit fortior mercitatione .at utrumque oculum aeque ellercemus semundo quia potentiae sensitiuae ab obiecto immutantur et obiectum vero aeque actit in sinisti uni, in dextrum oculum. Quarto, quia sensus non magis est activus, quam intellectus, quem patientem vocant: Qiuod vero hien ullo modo activa potentia sit, ex eo, id e tur, Quia ipsum intelligere vocat Aristotelee pati ib.et inius operis,ca .rex, t.
. D. H. primum horum dicendum ideo AH sto
v. i. sti telem sensam poten iam passi uam potius, ct uarg. Fia. iactivam nupcupasse quia loco rato e civile is rebat potentia cum obiectis a quibulispe luantur cicin syrtiuntura re quia quaedam potentiae agunt in sua obieeta, ut altrices in alime urna aliae ab iis patiuntur eorum in seri imagines reeipi do, visentus; ideirco hos, potentia p. sinas ab olate vocavita 'arteit in meterii in Philosophorum dogmata reiiceret, qui sensus,inxti obiectis pati , sed in ea potius astere
Adsecundum, illam potentiae definitione
non in om diem potenta am conuen rei sed insolari Phivstiam , cuius actio in alienam materiam transit. Ad tettium dicendum isto. telem eo loco tantum et epo eni a sensi
issit, gandum vero lotelle taut miti bilem
evita actum argu tu C Aepe in superioribus eontrouersiis,
concreta ines fera bulati sunt vehes,
este potentiam pure passiuam 'adhuius rei confirmationem respondendum, pro 'terea
Adistotelem dixisse intelligere esse quotidam pati, quia intellectus dum actu intellieditabe elieitu tecipit, recipiendo puitur vel Dro. tulisse id in sensu causalico uasi dieet et in fel lectionem effici ex eo quod intellios prius patitur recipiendo speciem , qua in imatus prodit in actum intelligendi, aererum notitias efformat. Ita vero quod hoc loco de sensu diximus,de intellectu ovoque patiente asser- eum esse volunius, quod ad rationem ac suae repassiiuae potentiae attinet utrobique enim
eadem ratio est Tametsi lis si di m obii
u M uata utram. Ateiuna ex alia parte, a.
102쪽
contraria se ise,pIobatur; quia con Variatumeausarum contrarii effectus ei Te debeo Si ergo speetes dantur, ut simule Cntrariae,&non fiant contrari , quod repugnat. Tertio si eaei pecies darentur, vel esseetidiuiduae vel in druiduae , his hionis expertes,atqvi neutrum horum di i po est. Non igit ut tales species diantur. Prior pat&mi notis suadetur primum quia Persp ctitii sumunt in quolibet puncto medii puram idem terminari, to-ramque rem videli Quod fieri non posset nisi species in puncto essent. Eem, quia si species
ess nterter sita educerentur de potestate materiae ad cultas ingenium sese accommodarem Quod tamen non vid mur admittendum, cum
ela: modi eductio tequirat prer uiam alte raecis ne Viri vel saltem fiat per successi IIII transmutationem; species vero, saltem visites, traiiciae medium initanti. Accedit auctoritas D. Au
gistini lib. ix super Genesim ad lit cap. 16. ubi spe ira senserit in spiritales vocat Post elior
pars ostenditur, quia id quod ubi erio extetnio in baret extensum est i hac enim ratio ueprobauit Aristoteles cap. . libri s. te It ret, seni uinesse potentiam ot pc ream, qM ainor-heto quod magnitudine praditum est, dici pitur: si ergo darentur species sentiteriis exte-ls S i ii illae utique extensae, ac diuidua foretnt. Quinatio speci esse suit e multos nil obi Iiores , quain oblecta, e quibus transer illi dic Unc T. Non ergo ab et gigni pol sunt: alioqetie rectus propriarii causam dignitate viri ceret. quo sequetur eas nullam habere causam im
natura ei uiri atque adeo cor mentitia esse. AG mptum piobatur, quia e species, si dantur media sunt inter materiatia ,sprimita accidenti tpote de lateat toti natura , quam illa crassioris Stram haec Deinde, quia po-Muntur m in s Firmenta vitalium functi Cuum,
TErum qui species dari negant a veritate
peripaterico dogmate locget re eeuerant. Quod hi Leerationabus planum fit W-cultas sentiendi ex se in is determinata adnoe illud uesingulare percipiendum. Igitur ur huius potius, quam illius sensionem edat ne
eli aliud, a quo determ nari queat, praerer-
quam ab obi inop et seu similii diriem nisi
aliud quid daret ut a quod elei et in articisci, id aetim et Set obiectum ipsum , quod nullius specie interuentu concurreret. Hoc aut non possie esse demonstratur. Nam vel obi cstum concurreret effective, vel noa: si effecti-ue, cum saepe a saeuitate cognoscente distet, nihil agat primo in remotum, utiqs debere et prius agere intermediu, tum vero in potentiar
B atqui empta specie nihil est, per quod ad euma ouum agere possit, Nuci potem iam ad c
peraudum suscitet, non potet ergo sublata specie,concurrere effective. Quod si non es obiectra dfective eoncurreret, sed duntaxat formaliter semion 1 .erti insece , atque aetum potentiae terminan eccurri c-do, sequeretur aspectum neque renebris, ne q. lumforma longa spatii intercapedine impeditu iri quod Aser extranest contra experieotiam consecutio proba- sera.tur , quia ideo intenc bris res non videntur, qui a colo te egent tace, ut sui speciem mittat. Item idcirco res in magnae distantia nou iu- tuemur, quia species ab eis traiectae in medio
Secundo. Nonnulli perinspicillaeoncaua a. acutius vident, non nisi quia tunc in centro plus uniuntur species reddunturque Efficaciores in re piaesentando quemadmodu,&radii solares in ea uitate vitriin agis coeunt. Non est igitur negandis dari eiusmodi species. Tertio. Oculus non videt seipsum; vid. bittam e Seria obiiciatur specului. vero non nisi, qura ab ocu lo producitur imago ipsius in speculia, quae Inlue ad ocul iis clitur, eaq; informara potentia videndi a Cum elicit Datur igitur talis species Quarto. Idem in interido sensu osten
ditur. Nam culcita in se quem antea non vidimus,ptimo cotuemur, paulo ponita iacto ciris et, eiusdem notitia in rei ius etsi truam, Us. DC
ob alia rationem , nisi quia eius imagine aspectu hausimus , haustamq; in iotes no sensu te-tinemus. Patet ergo dari elusii od species Quod item colitat ex memor a sensitiva DC , hominata E, sed et a b utorum qis loquidem recordatio oo nisi ministerio specie uult. Postremo quod in Alicto telis de rina praedictae recies nec statio coestituendae uri r probatur. Nam hoc in libro cap ri tracto Ctet . docet sensum esse id quod sensibiles absque materia imas id est imagines suscidere potest ubi species vocat formas, absque F aratrari quia spee: eseandor: a verbi gratia, non est ipse eandor materialiter, sed id, quod candorem repraesentat. Et in libro de memoria cat . . cum quaesiisset qua ratione nos rei
absentia recordari controgat , respondet id fiet ob simulachra retum in interno sens
asseruata. Itaque certernis Linternis leuir
bus, attribuit Atlit species. Eius essent est D. Anselirui in Monologio et 36. U. Damasce D. Anset nus lib. fidei orth c. et D Augustinus li. io D. Damas conlisi cap IO ca 3 2Iib. V super Gene D. ANGL
103쪽
sm cIV. 3c lib. I deTrinit .c. et alii , inlo eis, quos citat Capreolus in a. dist. I. u. 1 arte. Deniq idem tuetur maior, ac melior phi-D Ndm. Iosophanti par D. Thoma 1. Par . . A ait. Einsis I. Vs.c Utra gentes e. v. aliis i in locis. Alen--berius sis t. par t. suae summae aqu*st x E. vlque ad GD Esna M. Albertus x. part luminat de homine trach. Ment .R. I - de quatuor coaevis q. S. D. Bona uet- Senua tura in et distri .art. q. I. Seotus quaest Io n.
. Precnt Argentinas quaest.2.art. Richardusqe aestis, Richar in Capreolus loco citat, Marsilius in I. qu. T. Capreol Helvaeus quodlibeto 3 qu. 6. Aegidius quod- Narsiliis libet primo quaest.it. Ac quod etiam Plato Heruam. posuerat species visuales, quae una cum radiis, egidiue ex oculo ad obiectum emicantibus ut singit, videndi actum petificiant , constat ex Timaeo&exili, quae ibidem Chalcidius annotauit Argum eta, Neque aduersario iam argumenta eg cla ituum ur saesunt Ad primum etnim respondendum est, muria r. licet species dentura natura , utpote uti aeriis consignatae rerum uotiones effingant no debet proinde species ipsa potentiis obiici, aut per se cognosci, cum non sint signi instrume- . talia sedili malia. Nec oportet id, per quod res , ut per suum fot male signum, innotescit, secundum se apprehendi quamuis id concedendum stini: s, quae nos tariciuam signa in-s tumentalia in alterius rei notitiam doeunt, . ut alibi diximus Argum et ti etiam corrobo alio vim non habet: Statua enim a satis infitium etale signum est, non formale Capreo- Ius loco citato respondet non opor ere cognosci a nobi et id, quo, sed tu quo aliquid percipimus suos vero non in pecie sed specie res obiectas cognoscere Quae ei solutio D TlIomae quod lib. io art. quaest. 3.
ues Adsecundum concessi maior nepanda ests stab-minor,&ad eius probationem escendiam du- dolia in ilicem esse similitudinem' narn in e siendo,
esuriat alteram in repraeseetando. Primam non inuere , alto is ni id merres diuerta specie cinueret a Petita dies a secundam,vr patet in anima hora: nis, quae eud, A. me Ptetie 'ecge recum Deo conueniit, est
tamen Deo similis et a toti hunc posteriorem similitud: nis modum sortiuntur pe te comparatione suetrum obiectorum. Ad id vero quod in ad aersat, attere obiiciebatur, dimi-rram Oporteret species albedinis, di gredinis est econtra ias, dicendum contrariarum causarum, si collatio: ectetectorum unio ae sint, contratio secte effect ir Latobiecta non ita se habent , cums .it causae aequivocae respecta
imaginum, .uas . te mittunt. u. 3 dieitium, respondemus speetes elle quidem in diuisiciles in repraesentando id tui tibiles autem in essendo, quod solum ostendit posterior pars argument , etsi oppositum asse
. ruerit Venetus is Alsonius Toletanus. Igitur ad posteriorem patrem respondemus Perse Cotorum doctrinam esse , visionem fieri per, Pyramidem1adiosam, hoc est per speciem vi.
silem modo pyramidis productam, eulus si sit in superficie te visae, vertex tu centro oculi se hoc centrem dati in qualibet patierit,
ditae qua ea cer Cur Verum ex hac puta, O midis,¢ri similitudine, quae traditara et
spectivis ad remea plicandam, colligi ho de mi bet,quemadmodum centrum oculi, , et te irem . pytamiatis, si et vltimum punctum in fastixio
pylamidis coniti tu tum est quid indivisibile.
italpeciem , perquam re vide Uur , recipi in B puncto, atque indivisibilem esse nec enim fi militudo in omnibus CC Que uire debet Irrmosi in ea facienda vis est, infe iri ex eadem potest speciem non esse in diuiti bilem, saltem ex parate basis, cum constet hacce te Di am , ac diu ita dicam esse Appellantur autem a D. Augustino species sensium spiritales eo modo , quo ab Aristotele vocantur forma sine materia,quo iam suptarxposuimus. Ad illud de eductiore epol state matariae , qua de te ex pro se sibili Physicis disseruimus, respondendum est , ut informae accidentaria educantur de rearetiae potestate, non requirere praeuiam alterationem, aut trata mutationem successivam et sed ita te sedati in lubiecto naturalem potentiam
ad illas recipiendas, easdemque pendere quo
ad suam effectionem , conservatronei labeo de ist biecto seu rem pote seum mento producantur. Qi a duae conditiones cum spe, i ciebus sensibilibus co e tant, non est cur c uis neget Vacciri illa Segremio mater se, ita qua re-rahi si cipiuntur. Aduc te tamen gem a Dan uates One, turquae probati ecies sensuum se in iis les Ciuis
anima brut Drum animantium periectorum Muri exeunt et materia potentiata, tamen ut est l. graurum auri orum .ntentia , indivisibiles sunt atque in extensae Legitima ergo tuto est. quia inhel liue recipiuntur in subieci extenso:q iod vero ita recipitur, ad naturam it-cipiendis sese aceoremGdat, mavetque extensum uiduum, si ill diale sit. Ad quartum, negandiim est peetes sensi-m ibiles no balio iis naturae esse. quamae identia, quae piae repraesera taxe,&a quibus ei unduntur. Reen m vera perfectrias us is color, quam eius ii, o ob id queesie imoginum intentionale,id is .cii minuturi ,&imperfectum
sunt sormae mediae ante recit malia, cipiti. IF tu alia accidentia, o ria et e illi nil elui gni aris locum obtineant, se dis hi, a lanati vir sem tu lumema terra emergunt, clim, dant sub sensum, ut ea quor et smi i dine sunt: &tamen adspiritalem, i tiram non pertingunt. Nec propi rea quod vir in n. tu trem instrumenta fiunt, ad litoret mnatum
gradum pro uetantUr, praest, iij timata eiu modi functiones non concuir aut nisi tamquata imae vicariae obiector Im , quorum locum subeunt, ut pauio post dicemus. Hoc erum ca
104쪽
in cauominus speetes intelligibil*c men generantis,eognitione qu. prole gignat:l amae ei dentium excellentiana V m atque adco fatendum est tpeciem active concurrere. Quod si petas an tota virtus activa potentiae sit virtus acti a speciei, quemadmodum tota virtus ignis est ealor. Respondemus
il accidentibus longe pellet spiritale sui.
Vo in hac quae mi e pertractanda Dup ris sunt Alterum est, quonam modo species
in non ita sedem habete , sed pote utiam vendi
rum, num species ternis sensibus impreptilent eduntaxat obiecto in ij conseruen-ber Quod ad primum attinet. Sunt qua putet
species concurrere taurum in generem Leria, lis causae determinando videlicet potentiam.
rae indiseri minui in se nubet, percrpiendum quodlibet particulare sub subiecto suo comptehesum, ut paulo sta irra diximus. ii od
enim non concurran cum potentia uti cau
sae palliales activae ad eundem effectum ex eo cprobant , quia actio malis a solo princ: pio
virata quale species non est , proficisci pote It. D. inde , quia quaelibet duae catilae patrii. Iesactivae ita comparatae tunita Vna sine alteri queat effectum edete,saltem impe fectum; tduo luminosa quorum nurn quodque producit lumen, et ii minu intentans quam ambo simul at nec species fine potentia, nc potentia sine specie siet rei hi petrati verum
licet haec sententia suam probabilitatemhaberi multo velifi lior tatiun est contraria, o quae ita tui specie a concurrete eris nactitie cum I VLentia adcliis acti nem Pitane sequitur Scotu anptimo distia, mi quaelio in quodlibet quaest Thonias prima pa c. quaest o ait iraci ci contia gent cap I. r. t. 3 quod Lb. arti c. 1 Magnus A. retusa . pati sim mae de tria mine inita clatu de sensi bus animae. Cet preto lusim distincto et quae: . r. attra dias tota bat utque ex eo. quia anima constituit ariet speciem in actia tam ad in
relli 'endum, cuti ignis i ex calorem ad cal: sacieri ut nulla vero rati, O , cur potius ca-io cum igini tua in species cum an Ima et ueeoncurrae. Sec indo, qui conrni sortii agi ritis, cui petse affinitatu e lectus, eo euirit active utiliaci pinni tali effectus , si est Mima substantialis . siue acci gentari. , ut , veruti gratia, Gr-m aequio est principis in effecimum oti ae equi geniti, qui aluitis forma est similis sormae illi is Species aurem , quae peractic nemicognoscend producitur , produci e potcst, est similis in speciei, a quo actio cognoscendi
oritur Terri idem confirmMur, quia . ut docet D. Aunus o. ib Trinitate et I Z. cos.gnitio est elli tura cog te. coecii rhcsignitiim vero cum D se sed si erie,
O militudi m in , illis eoi sequens etsi, ut sim litudo vi c. . ii Sarai tu . IV secare suam peculiatem virtutent ad agendum, similiterq; speciem vendicare suam ita viam p' bae tanquam duae partiales causa diuellae tamen rationis, seu tanquam dux partes unius integri agentis immediati vires suas confriarant, iungantque ad actionem cognoscendi. N1m quod species suam habeat alii ditatem. probatum est inlod vero illa non sit tota x-ctiuitas potentiae ex tali tenditur quia saepe accidit, ut potentia ex eadem specie eliciatm- tensorem notitiam, quia nimirum profert ex se maiorem conatum quod non e se , n is ipsa haberet propriam activitatem distinctam a.
Aduerte aurem speciem eo a currire non solum aestiue ad operationem , uti diximus sed errare formaliter, quatenus conturrit ad spes e ficationem actus determinancio notentiam ad hanc potius , quam ad illam operationis speciem Dem quatenus praestatu Dionem obsiecti eum potentia in eis cognoscibili, quae Trito triptoplius et clus causae sormalia. Et ucro quia prius est potentia in v n mi utentionaliter cum re cogntra, quam te udere in obiectum ruri esse naber species ut principium formale. quam ut prim Dum erficiens. Atque hoc , quod de causalitate formali edactiva spe et ei acetamus boni lenit tam in speciem sensibilem , quam in te i ibilem: imino iuer, quae ob hient nodum speciei intelligibi lis respectu potiantiae intellectivae, ut ei sentia diuina re pectu tret ecles beati , Esubstantia Angeli os paratioue intellectus ipsusAng. i. cum hic te persu animete issentiam in-t digit Quod si iiij ciet nullam substantiam uomodo et ea tantio is eis e medetatuni principium substant a opeta di atque adeo non posse substant ambu . Uso
angelieatri per se concurrere ac taue ad aestio immia, ne, intelligendi Occurrendia ruerit nullam tum agen- substantiae creatam posse esse principium di princi, Ox:mum eliciti runt actus per modum po pium. tenti aeri vir ut it polle tamen per modum obiecti , euandri illa sim ut est obiecdum actuale.1noxime culta in eo euenturio integra , sed pace talis tantuni cauta ad ionis sit. Igitari ad prinium contra ita opinionis at-grmentum diei licet cognitio ab specie pro-t: et scatur; oriri nihilominus ab adima, ut avi tae fonte prxcipuaq vitali utri functionii cau-I 3 emus inst: una Et sunt potenti species. ii Od si argumentum hoc vim haberet , pari modo probaret, cu intellectus, aut voluntas per habitus virtutum sibi inhaerentes ope an cus, talem operationem non e I se vitalet m, vel
105쪽
res has , eos habitus neutiquam post actiu concur Ai album , aut viride diu et insta essth
ramis pam re quod commvoli illosophorum, Theo quodcunque aspretum hosti 'β
s . suis A issimi O quoties duae partiate effuta adob. se .l al/quem, Hetiam confluunt, quamlibet ea CF 3 cm xum pQis per se effectum edere videt cum ita
s reduce . Uneu ruor, ut secunda non detur a natura adficilius operandum , sed ad simplicit ei operadum, quo pacto se habet species respectu potentiae, nec enim potentia valet absque specie ullo modo operari.
Quod ad dubium secundum spe chat, videt.
num ccc mimagines. quae externis sensib. im- Primuntur a praesentia obie Lorum ita dependeant; ut iis amotis illico evanescant. Ne atl- Iam partias cuti sunt nonnulli Aris o elidi neerpretes in libro de sensu&sensibili, in I bro dems mn concedentes, amotos et nil b. Ii, dari adhuep et breues qua a sensiones eli
Parcassise . mare qui ci*iu dent tua D ensione incrementi gratiati bis sub secun dum quos successi augeri, immi. - Qq poetur ut Igitur si obiectum subito amoueatur , adhuc secundu aliqua partem suae intensionis in sensit et ijs manebunt. PC Eriant sensus ijs ad continuandam sens one uti Antecedenso Ledi rur, quia ideo obiectum quato visiti magis appropinqua tu seruara tamen eo uenient id stantia lato distinctius videtur c Onc Olor illi videt ut Haec est te, roes vi que in si a triactatu de somno, lia, ait nos in somnij sentire per quinquesen, sua lansibilia exta rna, licet absentias idq; ae ei dete redeuntibus ab internis sensibus a de L. ternos absentium rerum imaginabus Sieu te nim, inquit, in vigilias CL sibilia E. cIn mouent senius exicruos, At sensum commune,isi maga natiuitia scinter somniandum edi uerso ordine imaginatio mouet sensum conum uaeti hic se iistis externo . Igitur sensus saeuterni pollunt, licere operari Gncs circae se usi bilia a sentia. Verum licet hari opinio admodum proba ta . bilis sit, Laxime Ar stotelis CD Augu- G stini auctoritatenis contraria tamen quae aue ui rit senulam externorum sic ecies non nisi prae lantibus sensibilibu , etiam breuissimo tem-
haec intentiaria coprobari. Huiusmodi sipe C pore conteruari , communior,&verissi lior videtur. Namque experieutra illa, qua potissimum aduersati j nituntur admodum blax est Accidit enim non raro etiam ellit
motbrum, resomniat quod D. ugustinus lib. D. de is nitate . immaduel xjut quae quia in inter 'o sensu effp git, ea intellectus exteranopeicipiat bitretur. Saepeque euenit facta avehementi sensibili aliqua in sensu laesione, ut, eae empli gratia facultas videndi ad alia ob -
quia species malis dearticulatur fecit u lectit percipienda minus parata sita atque ad actuat potentia secundum nouos sui diradus ho Hi, tae I -- clgasset, an actuat potentia secundum nouos sui gradus Iccirco etiae/eodem loco sonus,&odor, sacrior sit percipitur, non vero si renuis; quia il-Jeessicaciorem,&intensio tem speciem acit.
Secundo Albedo, odor inhibita caula es.fecti ich eonfictu ante nihilominus in subi cto perleverant sergo species potent ob signatae saltem aliquanto tempore seruarian
eo ridet cipiatur phantasia iuditas adhuc sensui obletu alii em sensibiles quod antea. et Cur p. te vehemens sensibile eaternum tana et i sui ima, caci La e spe crem insensu impii mei et, ut illam
etiam abfetialia consetuaret utique aut sena ab M pera au maiora ex parte ita accideret. qta rubrum, men re Ugnat experientiae. Vnde Attigia teles in hoc in lib. c. et teTt. tet.&s'. discit me statuit
as S O cIUnt, et DIIecta, a quibus producte inter se usum,&intellectum, quod ille obiecti
de deinde oculos clauserimus, quasi versantur in conspectu quid ira colores tu i di, qUos intelligEdum, tre liquias esse illin, formae, quae tacta erat in sensu, dum corpias lucidam rideretur. Add iq; infra eiusmod forin 1 esse vi sionem Itaqsputat Aunus a d loco pote filiam Do s , terra aere illi ut speci cra insensu. aeris,ut conses asci psit Aristotele libri, de in Q mu j cap. et sensi a , in init, ps m nobis, persta gulas t. soria, set foete inessiciun Q fectio, quam ea invehi nr,raoni do insen sorijsanci , cum sensu stagi ner, sed ita in cum
ab opere disse Sere Lucula inferius, fi
hanc abent explicationem Asi primes mio
cello antecedente u gandata est consecutis talis alme arsim spe icrum natura, con,
ditio, ut quam simiae in subiecto intensiae
fuerant , sibi te amittantur , nec sitie per sinisua: eafect .icis causae um permanere queant: et si id inpletisque a ij si feci isse e fisae cidae. Quo etiam a Vt quid adsectandum argumentam respopclei: duri sit. Ad te trium dicimus amo tollimi uoso non dati iam eius aspectu D, sed accidered cepti L. . modo an te eaeplicato idque volui si tactores in argumento a id actos, videli et a clato Unx bi j dari sensiones non respi oppa: et Net. e secun . um fallacens a stimation Atqnehuius duba cito d. t tol le si is re macra et, quiae PIO imani aestiot ei et tra aia a sun .
106쪽
tiun sum rideatur. I hac quaestione praenotandum imprimi Sest discimie inter notitiam intuitatem, de si stractivam. Notitia indurauaa quae enam
visionis dici me sueuit, ut Scotus in I det struct . et patris quaest. I. se quod lib. 6 art ita uo, Ferrariensi, lib., contra gent. cap. ys parandus in petologo ucst. s. alij que auctores cloen lint, est notitia te pia sentis, cer esens est, dest,
cognitio, qua ita rem artingimus aut peream
ceruatur praesentia obiecti in se, mera vi ipsius cognitionis, non vero quia aliunde comprohatur. Eiusmodi est notitia , qua quis videt Ccandorem in patiete, sua sonum audita
ea, qua bea i diuinam naturam intuentur, qua
DA auius p st. i. ad Cotio .c.r; appellat facie adfariem Immo hex hoc loco Apostoli cre-d i Scotu quodlib. 6 arti c. I. Gregorius in petit a dii l. 3. quaest 3 arta desumptam fur fias appella iociem notitiae intuit lux, Cui II aut nulla, aut prove nulla extat mentio ape vetere hilosophos AE aettit autem D. Anselmus, carrit, nim ruingene te causae e fricientis,quam tenus sui ima fiet potentia imprieti t. Hanc
vero cau alim tem non est inficiandum pexi me h. diuinitus suppleti, quemadmodum&alia Sid
nem in genere causae formalis exta insecae, emam terminando specificandoque At quod haec dependentia non obstet, quominus talia; visio dari queatre eo orienda uraqaias ocissim te absens aenone Tiatens potest eam terr nare: eiqine speciem tribuere, eo modo quo eclypsi , quae uno ab hi canno erit, termina t. Sc speciem conseri cognitioni, quam de illa nunc Astrolodius haber Nimirum haec term et nanili, specificandi ratio nec in eo , quo Especificator, nec in specificante teIminante vetexistentiam requirit Secunda vero pars conclusonis ea rettione suadetur; quia potest Deus speciem,quam S
crates in meum oculum in prestri, amoto Socrate ccnseruare, quae cum Socraten eodem pacito, quo ante reterat, adhuc eum tanquam
praesentem aspectui obr ciet potestq; id confirmari ijs , quae in mysterio diuino Eucharistiae Interdum apparent Onnut qucim enim Deus puerum, carnem,manumi&quaedam a lia oculis repraesentat, producendo in eis talr-
rerum, etsi praesentes non sint, species, ut
Sensis existernis diuinit turrem
ludanus . Caietanus, Durandia et,&ali communico seciu ognitionem in tui uaria oportet cesse immedia tam ita videlia tres non per .cipiatur in alio eognit, sicuti cognoscit ut Caesar in suas tacus Etenim per cognitionem intuit tuam conspicitur res in se , quod efferio potest rum res videtur in alio psi is viso Notitia abstractiva, quae etiam Simplicis inteii dentiae vocatu C est cognitio rei non ut praesens est, verbi gratia, notitia, qua cogito des Eetate a sentia ea, qua Astrologus doni iit a considerat eclypiim,quam non intUttur esto sciat ea hora interponi terram inter Iuaam, e cSolem .Et retem ea, qua Philosophiis excreaturis cognoscit Deum ess Licet is hae cognitiones tendant in rem sub Sterii tenetiae non tamen fiere lunt, ut 'e eas cernaturyr ustant Iaobicis i. Non dixi mre cognitio uena intuit uaest eam, ouae pendet a praeseritia obieehi, nec qua obiectum mouet potetram, quia not stra, qua D , hic, here ituras ii tuetur, est in uitiua sine, nec ab ipso Deo, neque a creaturis dicatur pendere ut neque causa Ti.Hispositas: prima conclusio Sensus externus potest ei uina virtute tendere in rem absentem modo in illam feratur rannuam in praesentem, alioqui non. Haec couclusio quoad phorem partem probatar: quia potestDeus ponere in meo oculo sperae in Socratis absentis, qua ille ili formatus Socratem videat o- in .d: stigo. qu alijs In basce vero res ira fertur aspectus, ac si praesentes essent; unde re intellectasn: a aliunde edoctus iudicium cohibeat, eas praesentes iudicat. Deniq; tertia pars conclusion singe eom In obtae probatur quia scissus externi talis natui lant, absens, me vitendant in obiecta, pto ut se habent hic de absenrex. nunc, id est, prout materialibus sit usa distan te, e tiae,&quant: tatis conciu Lionibus ahfecta exi fra nustastunt; atque adeo ut praesentia a parte rei, vel vi ferri salte repraesentata tanquam prae lentia. Qua Pici. re non poterur sensus et terni ullo modo ver sati circa tem ab lenter, qua talis est. Hanc porto conditionem intriu secet addunt obi cta sensuum externorum supra obiectum in tellectus, ,hantasiae. Nam intellectus fertur in temtam absentem , qua mirae sentematam singularem quam uniuersalem Phantasia etiam in rem praesentem, absentem; sed singula renitalitum. At externi sensus, ut qui
in infimo cognoscentium saeuitatum gradustriere, tendunt in solam rem singuIagem, de praesentem, vel ex hie ita in specie uti sentem. Non secimus in hae cognoscibilium dispensatione mentionem seu stis communi I,
propterea quod hic sit quasi inteistitium in
107쪽
rara in rem, quae tametsi ali cui sit absen .m-Momnus repraesentatur ut ens atque i. a notaria tendat in rem praesicratem , mp-lentem imassuarie. In qua dubitatione, etsi Parum resecat utram C
, . inc et ergo Iecunda conelusio. Iniensibus notitia abstiam, Niobatur Ouia isti
modi nomia fertur si tem suu si si
o. V cta notitia, qua sensus ex serraris obiectum, quod a parte res
non est praesitis; tacend ii intumua ARTICVLvS II.
rumquedumst. U Erum,ontraptimam partem, tame con
ciliet enlum CXternum rem absenteni uuae
Pere,' se offerunt aro utrienta velam
sens.Si detur primum,sequitur sensi, in i Dum suopte ingenio posse tendere iri emet
rio, quaa sequeret ut dari duarum,
tur porcuriae et eurrensi eundem re
Deinde contra secundam partem eo
sonis quae statuit extettium seristi tib et' V m obiectum absens quod tam l offeratur, praesens,ill opponi solet T
cum In eo euentu illi QuTyr sens nonust proe sentem est ' eqndum erit Deum, uiduit sota 'n'
mig: tur serra in rem non existente Die
quo et potentia vi propria tetidi S:
alab eo vh pote evmbalum vota D propria ferri re obiectum non sensre quando quidem dum ei rea illud insis ita aute sumptum riti ruet ex dictis, Adsecundumismati quatum quod imi qua am
108쪽
h tae angem pati m conclusiodi re externum sensum posse diuinitus pio mouetit A ita dum est, nullam esse cotradictionem ad aliquam operationem, supra ustin faec otiis istens ustetur interuentu sum tem, qua non tendat in naturale suum obie
si me non eriste ne gustetur imaginis inhaerentis in gustu. Non posse tamen neque ex dictis sequi nutriri rem absque cibo , quia nutritio importat conuertionem ei bi in substantiam rei viventis Quae conuersio iublato cibo non datur. Item nulla est imis plicatio quod ignis no existens sentiatur perctum i ut verbi gratia potentiam videndi ardat trabendum ad se aerem QAod tamen Do repugnat is, quae dirimus videlicet non pora se externum sensum vagari extra suum obieetum, id enim intelligendum est de sensu secundum operationes vitales ipsi proprias, que: Cur etiam eetes qualitatum tangibilium ignis, quibus B cum ad naturale suum biectum respectu ita sis ei bus non dicitur animatari, qui scendenti e serantur, abeoq; e Centraliter de Muis mi tamen speciebus non dicituram maluti, quia ustio non fit nisi per calorem realiter inhaetentem in re, quae ritur Nee item imp Iicat lo est, quod cymbalum non existens per existentes soni sepectes audiatur, quibus tamen non sequitur offendi aud tum , quia haec offenso
nona Seciebus, aut sono est, sed a ven- menti agitatione aetas, sonum speciesve delerentis. A. tertium arilumentum negandum est sequi dati duas eo alta dicentes firmi veras Non ependeant, fieri nequit , ut secundum ea po tali intra tentia extra tale obiectu ullo pacto ei cur1at turms-d videri sol te licui possiit repugnare hi suum nee D. Augustinum vit. lib. de Civit. Dei, capite diu memet' ubi de beatorum statu loquens, ita scripsit f. atue
Vis pre ollentior oculorum erit illorum, Doriviae utius videant, quam quidem perhiben- tui videre serpentes, vel aquilatri quanta libri enim acrimonia cernendi ea animalia vige nimiae duae proposa: oces, Cerno Socrater C ant, nihil aliud possiunt videre, quam cory
cur centem cerno Socratem non curisten rem sunt contradicioliae , sed hae , Cerno Socratem Curetentem non cereo Socratem currente in , ut alibi docvurrus hara uteno sunt simul verat quia in proposito euetu haec, Ceino Socratem currentem id est, repraesentatum uti hi ut certentem verae tete illa, None et norio et ratam currentem, teli, repra seu tarum mihi vetet virentem, sella Im indidem illae priores de praedicat infimi , ambae vera sunt. si vocabulum, currens .eodem modo cX- ponatur, ut attendent planum erit.
Ad id, quod contra cunctam partem eius. dem conclusioni sobiectum sui , respondendum et Lex eo nodant nectus in tali euentu aliquando iudice et rem esse praesentem , Vari me a piaesens non est , noni sequi De m de elye. e. N nim Per. dicitur, iiii qui voluntate Salle di aliquid c Hrit, vel protiatiar; li ei alii inde et rada occasionen prinden Ter CZ-piant Qq de re consul D. Cur loetomam li-hro primo de Sacerta titio. Se D A pustinum in
libro eo: a Menda elu, in Enctii: id ira, cap. 6. Ad Primum e rara tertiam, rete, dicimus, in te et Trn iam diuinam, inrellectum creatum in genet centis maiorem es e distantiam Arim riporticium, quam inter sensorii exter
num sic sensi leno existens intelligeri r
prae sociatur vision praesens ac non existens non tam n secundum lationem propex:onem cognose bilitatis. Etenim essentia diuina continet ut inter latitudinem obiecti ad aequati intellectus creat ita sensibile vero non existetis, praedicto modo sumptum, non includiturantia metas Chiecti ad aequa tripertinentis adeaeternum sensum Lege D. Thomam r. par quaest. Ir. artie. r. 3 ibique ei ny in te pretes Ad secundum respondemus, quemadmodum aqua a Tu miti ira Deo tanquam instrumem uni ad productionem grat imitara ,sed ut videant,&incorporalia. Qilibus verbis indicat D. Augustinus astectum secundusianctionem vitalem,ae sibi propriam, qualis est actio videndi , posse tendere in rem spiritalem , quam constat extra metas obiecti externo tum sensuum esse occurrendum tamen Aloeulicum D. Thomai. pari citiasti arti c. s. ad 2 crti ore re Augustinum hae e non tam allii endo,quam intiae disserendo pro nuntia: Te eiusque mentem es viam piis
se, ut constate iis , irae paulo post subiicit pugnat,
beatos etiam ex iis, qua aspectu cernent, me refulgeti ad ruinae claritatis in corpntibus apparente Dei oraetentiam singulari intes lectus perspiuitate et g Muros e nouauicu aptamdiu nam naturam in se, aut rem ullam spirita- octilis corporeis videndam. Obiter Dain adserte, quemadmodum fieri
non potes , ut aliquid sp triale cadat sub sen-stas e X te nos irata fieri non pCsse visibint-r nos cadat etiam diuina virtute, eum utrobi-qur aciem repugnantia, currat: ropterea
quod piritale canicendit metas obiecti sensibilis Quod similiter pronunci and Ume di de p. mi ita appetitu ensitius, cuius obiectum esse sensi etiam spiribile bonum. Si qu s vero obiiciatii, stitiam de tali ab
Deo offenso terminari aliquo modo ad nidi sen, Decim , bacie frequenter dat in appetitu eo avom sensiti uota proindeque appetitum in Setro eras mulque phantasiam . cuius ille appreheu is sionem equitur , tendere in rer spiritalem, nempe in Dena Respondendum erit , nec
inferiorem appetat tim , nee phantasiam tendere in Deum diutincte, &per se . sed confuse 'sub aliqua ratiooeses sibili Ouo pacto
ait D. Thomas I part quaest. Icari. 3 ad statim Isaias cap. s narrat vidisse se Dominum sed E-
tem super solita rati intelligendum id esse de
visione imaginaria repraesentante Deum , secundum aliquem modum corporeae et ilitudauis, quo nobis diuia et in sacri limis per
109쪽
res se nobiles stequearet declarari, atque elluheri solent.
otistoteles c. 6.huiusli text. 6 videlicet C -- --: tum. quietem, humerum , figuram, magni ues paucio dinem sunt tamen in contrariam partem a Me gumenta. In primis quod videantur paCciora esse. Nam motus cum non colinat sed raptim Raat, comprehendi nequit finem error: de vi collectrices, quae partes praeteritas S aturas colligat,&inter se conserat; hoc autem altioris potentiae est non externorum sensuum. Deinde, Brutae animantes haudquaquam numerant cum id soli homini competat, ut eo . cet Aristotcles in Probi . se et .so. q. s. sicque uo videtur numerus brutarim animalitium seu fibus apprehendi, at3.1e adeo neque nostris, qui eius de specieiae facultatis eum illis sunt. Tertio.Idem ostendi potest in quiete,' ae cupriuatiost , sub nullum sentam per se cadit. Quare nec motus, nec numer us, nec quies recte videntur constitui ab Aristotele inter sensibilia commu uia.
ias . Exali vero parte ostendet quispiam plu- uani esse rea numerari debui: Fr; si quietem perspectivi. t Pa videre est apud Vit alio aem ad initium liotii.
multo plura recenseret, verbi gratia .d stantia, situm,discretionem, asperitatem, cutLitatem rectitudinem, malia Praeterea T cmpUS. Vt docet Aristoteles s. Physic. cap. II. rexi, Sper-eipit ut sensibus,non per accides, cum eodem
rasto videatur sensum assicere , quo motus, cuius mensura est. ergo per se atque adeo de. bet etiam inter sensi, dia comm i ni a reo olii. Nec satisfaciet quidjrerit contineri sub Ho- tu, propterea iubdrdem re sit cum eo ream alioqui etiam figura quaere ipsa amaonitu diis ne non differtia magnitu eidem reuocari de . heret; quod non ita est Adde quod substantia, cum ad imprimem das horum sensibilium ima.di ines in sensibus ut princeps e usa concurrat,
ij u: dem actiones omnes iant sui positorum snon poterit non cae tetris se Milibus communi- hua iure addi.
infit ita communia, nec oppositur concladisuperiorib---
eli &niectistrata scursus est velocissi risus
penon ratioue sed sensu videtideri,stendeti di Vt autem pro Aristotes supeliotibus T
meDtis responde virus, adueitcdum est ad ea
tionem sensibilis communis non requiri ut omnibus sensilias percipiatur. sed ut pluidia aut entini nultu est se bile, aut eum maxime motus quod omnibus cxternis ensib sit ob noxiu, ut experienti planu fiet quaproptetuo Immeri r Aue troes hoc loco,comm Thia mi ita repreliendit, quod, nitie, sim comtum
eo si ilia omni sensibi se erct, siffirmatit
decundos Aduerten ium Atilio telam non omnia sensibilia comirilia pectatim coum rati e sed qumq; generalia capita ad quae cae tria reaccata Gebeant, ut o patebit. Adiri sol is r um gu Ur argumentum eorum, quae osten aere Ide emtebantui, motum sub externos sensu, in non Oder', esponciendum est, moturapti se sutanta eo nati eo modo, qui in argument expit n--ά. mitur quiqi ad alte ore facultate eri indit eo titu gnoscii ac perfecte vero,&quasi inciterialiterae citra ullam partium inter se collatica mer terno tensu api, te hendi. Adfecta uiri. Numetum dupliciter cogno sei, vel recensendo unum post aliud: seu teptio cando numerum maiorem supra minore, aut nouam unitatem minori numero addendo
pia, cisndo qua nodus cognoleendi soli suo mambus conuenit vel duntaxat rercipiendo
plura distreta, quae numerum faciunt xl duos aut Cresso I S, tres qu tuo uelapides inter d. stincto et , quo pacto numerus e ternis tam n um qu am brutorum a ni man tium len- .dibus da gnoscitur Adttitatam. Qillietem non sentiti persero sitide, qualia genuo sensum moueat; sed negata Ee;q lia quatum fas est ori iratiosi modiscat spe taeter, quae perspicitur, ita vires subqiuae
coii Illic tela, non sub euxu appressendatur. Ea vero . quae probare videbantur plura este sensibilia communia hunc in modum diluenda tanti Ad primum dicendum, etspecti uos minutius eiusmidi sensibilia dispertiria quia singulas eo iudi Terentias coistem p Iantur. rex radiorum re ex one, rc aere one, inca Heria, aut cur tarta aliisque id genuia flectionibus diuersorum aspectuu causam eEacte reddant, quod ad Phylicum no pertinet, qui sensibilia communia prout certi &praefinitis Iaerer mestionibus sensum mouent,solummod, emen . ait. Itaque omnia communia sensibilia, quae t sessiones pectaui MI,
110쪽
s eunt uim Tempus aut nullo modo extern Is
tam diei debeat rarii cam uere , si quoa Eeam realita mi
quam eam motu communem labet confiderat ut quo pacu interpretanaus est Aristotes estio transmittendi species ad durum et sen suum, stubstantius, uti primatas scaulis etffectri-ν eibus arenauenda sit, non proinde tame lud
stantias inter sensit alia communia numeranis
das, cum per se prirmo sensus assiciat 'tu id solis qualitati das alae atricibusi id est, lensibilibus propriis monuenit nec per se secundaria ratione, quia id proprium est e Crum,que: motum sensibulum proptiorum de retmInat, ae modificant quod nulli substant an se spe est atae conuenit, sed ut magnitudine, o tu, quiete , aut aliquo alio ommunium sensibilium assecta est, quod proinde nonnisi sensibi libus plis communibus pecte detertur , ut Proxima quaestione liquidius fiet.
ARTICVLVS LEO RIUM OPINIO . QVI
m Caeam. quo seri uoiliacon me: ia sensus assi iunt Reliquis tam ei omissis , diras, acet talares liaci ut ut i in medium a Sereimus. Alta ta triccti m i. I t. q. t. Aeg. li ad cap. s. huiuslio Ianaania 28 Genietis , quem Ic-Lit Sit non Portius capri de Dia et Mi op gant uir ensibilia chmmunia peto priam ui similitudinem diu ea tam pro pilorum sensibilium spe iei sint.bus pio lucere. QUOEhiscet
ia k. iiii videtur concludi Vei sensibile
commune aliquid in sensum tria pii in r-viarii-h leti nihil estris: tur sensibile per accidens s ali ciuid non et u speciem,irgo, C. Secundo Magnitudo, color sunt Iormet diueri e eteo erigunt distinctasina agine . Per ita a Sic Plat tur I cpercipi tui dii tersissensionib. ergo ae ei uersis i pis , qui sunt sentie et ei principia aethi non nisi ab ipsis obiecti pro diamentur. Itet, Si quis cotto ii coelest mauu admouear, senis.liet magnitudi uenire silenteniri non ' aliqua .m tactilem qualitatem , et a nulla coelo iucul, vi docu Aissior. i. de Plorumcd. r.teat am
cIgitur ipsa magnitudo corpori cretestis ab
que sensibilis proprii consoria peculiarem imprimit. Quarto,Sepe turris eminu consphia m. .cta, ita videtur, ut non discernatur, albane, ariatio colore imbuta sit. Igitur aspectus percipit nudam rei quantitate sine alia qualitate vi-sili , atque a deo per propriam spemem quantitate immissam.
INEGATIVAM PARTEM VERAM .ino et adfersariorum arat en
ta quisquai uescere. Contrariam opinionem amplexus est D. Noant
Thom .i p. 28. ari. 3.&noc loco lectI me linere item Philoponus , Thaenensis Ferrataeus ms MDTho- alii ut Ermantes sensibilia communia peculia mm, Philotares species non in icere sensat , verum deter patim Thieminare&modificare species propri in te Di bensis, Fer- bilium Nam,verbi gratia, eololatum P Upria mensita. sui immittit imaginem; ledeni mali textam Thiend. ad
efformat, si prata tum sit magnitudine quadra tex. t. t aliter striangulati, aliterii oblonga, E er Feb.qu Ita rotunda Ilibet vero quae in hanc sententiam Dehuim libri, Thomas loco ei disserui huc transscite Ma Explicat venitudo,inquit, figura , huiusmodi, qu medii uioa D, dicuntur comm uuia sensibilia, sunt media in Thema. tet sensibilia per accides,&sensibilia pro pirus quae sunt obiecta sensu u. Nam sensibilia propria primo, pei se immutant sensum culini et ualitat sata erantes: sensibilia vero communia omnia reducuntur ad quantitatem. Et det maenitudine quidem numero patet, quia, , sol species quatitatis. Figura autem est 'Lalitas circa quantitat ero, cum consistat ratios erutae in ter manatione magnitudinis. Motusa it requiessentiunta Et secu:idum quod sub iee si uno modo , vel pluribus modisse habet secundum magnitudinem fit bieeti, vel locali et O stantiae quantum ad motum augmenti, motum localem vel et a seeundum sensibilis qualitates, uti motu alterationis. Et sic sena irremotum quietem, est quodammodo sentire unum multa . pantitas autem est pro- et ma subiectui quantitatis alternatiuae visuperficies coloris Et ideo sensibilia communiant mouent sensum primo pii se; sed fataone seu solis qualitatis , ut seuperficies tatione coloris Nee tamen sunt sensibilia per accides: si quidem. huiusmodi sensibilia aliquam diuer-:rtaten faciunt m immutatione sensus. Alio enim modo immutatur sensus a magna superficie . a parua quia etiam ipsa albedo dicitur magna elpa Ua Haec. D. Thomam His addet aera a cite me et plicationem, quae idem S. Docicet tradit, quae it r .artic L eius
dem operis vid licet, simili iudinem alicuius rei trifariam in sensu esse no modo per se, timeri scitii mii tudo coloris est in a. specturi cuiuslibet sensibilis per i tu pro-st o