장음표시 사용
81쪽
rapiendum sit in laturo. qui. ν videmu in Ueeu- Io, tune autem saeis ad faelem e f. Corinth. 13. 12. Deus repetabit in sulum: Psalm. PS. 9. Rei elabit eon-de1,sa; et in templo eius omnes die ent gloriam. Volaliter . sivo salitatis liis obgetare, sive in sulum manifeste, Deus revelesinit: quia fides ex Ilara est. Verti tamen ad qucri perrenimus. ut idem rapiamus. et in
eadem Permaneumus restula. non mutatur.
miliae tum dieit , Imitatores mei estote, inducit ad
sui, et aliorum imitationem. ut ea veant malos: et primo proponit intentionem; Reeundo rationem. ibi, Mu si enim ambulant . quos saepe dicebam robis . . . ini anteos erueia Christi. Dieit ergo: Quia hauc reluato ut Mereora , ut Christum lucrifaciam. in hoe imitatores mei estote: Dan. 10. 3. Vocem eius audient. Ego sum Iiastor , vos oves meas per imitationem : I. Corinth. . . et 1 I. I. Imitatores mei estote, sicut et Go cir
sti. Et obsereate . idest diligetiter cousideralo, qui ita ambiiiant. sicut ego. Et vos scire testis ex regula, et doctrina mea : I. Timoth. c. 12. Memplum esto Melium in verbo . in eonve ιione . in eam tale . infida . in e litate . I. Petr. β. S. Forma faeti gregis
re disebam vobis . . . . in linteos erueia Chrisιi ponitur ratio monit is : et Primo ex parte vitant, rum :secundo ex parto imitandorum, ibi. Nolim autem eonis versatio in eaelis est. Ne autem hare vidi a tur ex odio dicere, primo praemittit suam asseclior iit; fit tindo ostendit quales sunt vitandi. ibi, Inimios erueis chria Mi. Diea ergo: Dico, quod imitandi indigent observatione et quia quidam aliter incedunt . se ilicet de malo
et pens, prae oompassioris . diis: merem s. 1. Quis
dabit eapiti meo aquam . el oeulis meis fontem lue marum. et plorabo die ae noete interseeloa populi mei' Et huius rationem oglandit . dicens . Inimi eos er eis chria id quod describit primo ex opero : secundo ex intentione . ibi, ouorum Deus renter est. Item cire Primum primo pro νnit opus . secundo euutilum ri ris ostendit. ibi. Uuorum sinis intem tua. Opus eorum est Oxereitium minuet tiao i ontra crucem Cliristi. hediret dicentium . quod nullus potest salvari sine legalibus . in quo evaeuant virtutem crucis Christi: Galat. 2. 21. Si enim eae lege iuιtitia, σνο Christus gratia, idest bino utilitate . mori rus est: I. Corinth. s. n. Ferbum enim erueis pereum ibus quidem ει uilitia rat :his autem miri fiunt, idest nobis, virtus Dei est. Et quill eveniet Corte nobis vita per crucem Christi . illis autem eontrarium . quia itin romt mortem :undo diei ii Ouorum finis interitus. Milicet mortis Mistumo : Ia 2S. I. Lopidem ealiginis , et umbram mortis diei dit torrens a I pulo peregrinante. Deindo e seribit eos quantum ad intentionem: et primo manis alat rerum intentionem : seeundo ostendit intentionis eventum . ibi. Et soria in Gnfusione ipιorum. Dieit ergo : Quorum Deus tenter est: quasi dicat: ideo hoc disseminant, se ilicet Letalia esse observanda . propior lucrum . et gloriam propriam . ut satisfaciant ventri:
Rom. iat. m. Domino non aeresunt, sed guo ventra, et per duleo sermones, et benedieιiones seducunt eo
da inmi riti unu Ecclε. 6. 7. Omnis labor hominiι in ora eius : sed anima illius non implebitur. Et dieit.
Deus , ii uia proprium D i est ut sit Irincipium primum , et sit nig ulli mug : imile qui pira habet ali. quid . illi ut est in iis sutis. Item quaerunt gloriam suarn. eontra illud Dan. S. 50. Ego gloriam meam non quaero ἰ υι qui quaeraι . et iudicet. Sed oventus eorum erit in eonfusione: Ose8 4. 7. Gloriam eorum in igno
miniam eum mutabo. Ει hoe eorum qui terrena sa-
iunt. idest iiiiibus terrena placent. et ea quaerunt. Et
ii confundentur , quia status evi im transit: Rom. 8.13. Si reeundum earnem riseris is, mortemn s. Glo
sar Ouorum Deva e enter est. Dei proprium est iustitiaeare. Qui ergo in hibis iustificationem ponebant. Meebunt Deum renirem. Item efit in eonfusione 2 quia in eonfusibili biis . scilicet in citet umeisione pudendorum . et oecisionis tirutorum. Consequenter o tendit quales sunt imitandi, ibi. Noam autem eoneersatis in eaelis rate et primo do. seribit in cis ea liti tem conversationem ; secundo exis elatio nem, ibi, Unde etiam S ueviorem expectamus Dominum nos Irum Iesum Christum: tertio utilitatem. ibi . Oui resormabit eorpus humilitatis nostrae. Diei tergo : Illi terrena sapiunt, si ii non est si e de nobis:
quia nostra eoneeraaιιo in ea elis est , id est perses tur e eontemplationem : 2 CorinIh. s. 18. Non eo istomplantibus nobis quae ridentur . sed quae non e dentur: quas enιm videntur, temporalia sunt: quas autem non videntur, aeterna sunt. Item Ne alsaetio. in . iiiiia sola caelestia uiligimus. Itoni Per operationem, in ip a est caehritis repra 'sentatio : 1. Corinth. Id. 49. Sieuι pyrturi uiua imaginem terrena, po temus si imaginem eae lassis.
Sed quare est ibi eoiiversatis Quia inito ex prelamus optimum auxilium . Pιaim. 1. Leradi oeu.tos meoι in montes. unde reniti auxilium mihi: Mati. 6. 2I. Ubi eιι thesaurisa tuus, ibi est et erer tuum. Unde dieit: Unde exmetamus Salva in m nostrum et Iaa. Jo. 13. Nevit omnes gui expertant eum: Lue. 12. 36. Similes hominibu a expectantibus dominum suum quando rerer latur a nuptiis, til eum vomTu, eι pu laeerit, eonfestim aperiant ei. Tria aut rin saeit iste adventus. Primo communem resurrection m : dieit.: ne formabiι enmus hum
litatis . ii 'st abiretion . quia ost mortalitati subi et um : Iob 24. 6. Homo putredo . et illius hominis
e rinia r I. Corinthi 15. 2 Seminatur in ecrrupti Ra , surget in incorrupti ne: seminatur in i)nes, uitam te, surge ι in sortet; saluinatur in insirmitais, surge in pirtute. Iloe corpus sic abiectum res,rmabit. Hia ad propriam Iormam redueet Rom. 8. 11. Oui a seitatiι Iesum Christum a mortuis. vim lectit et πιο talis eoumra 3 stra . propter i ubi laniem Spiritum et iis in nobia. Meundo sanctorum imitationem : id dicit: Con eguratam torpori eis rastis suae. corpus si.
quidem Christi est glori sica uim per gloriam divinita. tis suae : ei hoc meruit per suam passionem. Qui-elimque ergo participat virtutem divinitatis per gra. tiam . et passionem Christi imitatur . glori licabitur tame. 5. 2I. Qui riserit. dabo ei aedera maeum in
throns meo: sicut ego vici, et sedi eum Patre meo in throno eius: 1. Ioan. 3. 2. Similas ei erimus :Mutth. 13. ι3. Tune irati fulgebunt simi sol in re. yno Patris eorum. Et hoc Deit Meundum operatio
82쪽
dlisinuatis a Mis, Hest per virtutem in ipso. Wrquam pinu inbueera rabi omnia : omnes enim christo su Deientiar. quidam quantum ad salutem, quidam γ' tum ad poenam : in primis exereebit misericordiam . in Meundis uistitiam : Hesm. 3. 8. Omnia subieciιti sub radit is rivi e 1. Grinta. 15. 25. Palm subiretuomma Fuis: Dan. 5. u. Ouaeeu ira Pater Deil.
Itaque, fratres mei carissimi, et desideratissimi , gaudium meum , et eo na mea , sic stato in Domitis , carissimi. Εuehodiam rogo, el Sy vehem deprecor idipsum sapere in Domino. Duam rogo et te , germane compar , adiuva illas quae naecum laboraverunt in Evangelio cum rae
mente , et celeris adiutoribus meis , quorum nomina sunt in libro vitae. Gaudete in Domino semper , iterum dico , gaudete. Modestia ve ira nota sil omnibus hominibus: Domitius enim prope efit. Nihil soli eiu suis ; sed in omni oratione, et O
secratione . cum gratiarum actione, pellii Ouus,
strae innotescant apud Deum. Et pax Dei , quas
exsuperat omum sensum, custodiat corda vestra,
et iiitelligentias vestras in Christo Iesu. De cete fratres, quaecumque sunt vera, quaecumque pudiea , quaecumque austa , qua umque saucia , quaecumque amabilia, quaecumque bouae samao ;si qua virius , si qua Iaus diseiplinae , tam cogitate. Quae ei di diei stis , et acoepistis, et audistis , et viillitis in me , haec agite; et Deus P,
eis erit visbiscum. Supra proposuit eis . exempla sequenda; hie per admonitionem moralem os,endit qualiter so debeant ii here : et primo ostendit qualiter so debeant in sui rum; semodo eommendat eos de praeterito. ibi. G
sum crutem in Domino vehementir. circa primum
duo Deit. Primo monet ad persistendum in iam habito ; secundo ad proficiendum tu melius, ibi, Gaudere an Domino temper. iterum prima dividitur in duas paries: quia primo inducit ad perseverandum in m. nerali ἔ ffecundo ponit speciales .modos ad singulares personas, ibi. Eue iam rogo, et Smyctam disreeor
idipsum sanare in Domino. circa primum prinis comis memoraι au eos suus' ais tum ς secundo ponit moni-οonem. ibi. Sie.ει ate in Domino. eariuini . Aa tum autem suum commendat quintupliciter. Primo secundum fidem . ostendeus eos sibi dilectos e unde diuit . Fratres. sellicet per fidem: Mvith. S. Omnes eos Dama rasis. Seeundo per caritatem. undo dieit, Cari riuii: I. corinth. 10. 14. carissima mini. Tertio sq. eundum desiderium : undo dicit: Desideratissimi: a pra 3. 8. Teuta est mihi Deu3 quomodo eviam omnes eoa in uuae bia Iesu Christi. Et di , D sidera-um . quia desidero vos, vel quia 6 desideratis.
Quarto per gaudium t undo dicit, Gaudium meum: ethoe sei licet quia tatis boni : Prore . so. I. Filius a Dpiens ιωt eat patrem. Quinto per ratio m gaudii: unde dieit. Corona mea: I. Theravi. 2. 19. ouae est
enim spes nostra, aut gaudium, aut eorona gloriaε pNonna ros 'Deinde eum dieit. Si e stata in Domino earmimi. ponit de pi twverantia, dicens : Sie stat s
Di inde eum dicit, Eue tam ete. singulares moti Puiit : Pt ymmo do concordia et i, Mundo dosolisti indine adiutorii. ibi .. ΕιDDn ri yo et te . yermanaltae duae mulieres san 'lod Mailii Strabant san
diis ri ratione. Selendum est autem. quod olim erat Onqui ludo. quoil qui iudinabantur ad aliquod ossidium. vel digni latomo seri, bantur in matri eula . sieut mili- et i mau,res, qui Palatio e mSerudi erant. Omli 'saut, in Lan ii praedestinali eliguntur a i eo ad magnum, scilicet ad vitatii a ternam ἰ et liaee ordinatis seu IKa de linatio. Quiseriptio huius ordinationis dieitur libste vitae ; et haec conscriptio i ,im memoria divitia : quia itiquauium ordinat, praedestinat . inqUatituiti v to itiι-n, luliter se it. dieitur Dyse pr. itfellio. Firina ergo no-
lilia do praedo,lii, aus dieitur liber vitas. Si d mim quid aliqui inde deleui ur t Selenibita est . quod aliqui sunt scripti tuintiliciter c aliqui hecundum quid. Sunt eni in aliqui Prae testi1oli a thro ui liabitis.
ri si inplusit 'i vitam auis ruam. et isti Euat scripti inde-loiuliter ; aliqui ut habeant vitam aeteri Am noti in se. sed in sua rausa. inquantum ordinantur at iuklitiain Pin sent in i et tales dicuntur doleri do libro vitae quando exeidunt a prae genti ii Milia. Deiodo cum dicit. Guudere in Domino liotiatur eos ad si poliet ii timi in triclius : et primo Ordinato rum animi im ait prosiliamidum in melius a seeundoaetum Dorum . ibi , De cetero. fratres . quaecumqua
naum autem orilinat tripliciυT : et primo quantum adsinrituale gati diritu ἰ seeundo qii iuuin ad spiritualem
leusi proscere quod liabuat spiritualo gaudium: Pris.
83쪽
17. 22. Animus gaudens se alam storidam sarit. Conditiones alitern quatuor veri gaudii langit Apostolus: ct primo quod debet esse rectum, quod est quando mi de proprio bono hominis. quod non ost quid creatum, sed D. us : Psalm. 72. 27. Mihi adhaerere Deo bonume ει ponere in Domino Deo spem meum. Tune autem reelum est quando in Domino: ideo dicit. In Domino. Nehe,mae S. Io. Gaudium Domini est sortitudo restra. Item continuum i unde dieii, Semper: I. Theraal. tili. I6. Semper gaudete: quod sit quando non intertia Pitur peccato : tune enim est eontinuum. Aliquando vero interrumpitur per tristitiam te in iv ratem, quod fit ineat i inpeclectionem gaudii. Cum enim quia Iaersecte gaudet. non interrumpitur eius gaudium, quia parum eurat de re parum Granio ; et ideo dieit. Semper. Item multiplieatum debet esse: si Pnim gaudos do 1, . imminet tibi gaudere de eius incarnali ino t Lue. 2. 19. Evangelizo i is gaudium magnum . quia natus e tuobis hodie Salpalor. Item ut gaudeas de Miloner P .
21. I. . Gaudium αι iusι o Deere iudieium. Imminet etiam tibi gaudium do eontemidatione : Sap 8. 16. I n ham amaritudinem eonversatio inius. Ilom si gaudes do bono proprio, imminet tibi gandem similitorde hono aliorum. It m si de praesenti. imminet oliam do futuro ; et ideo dieit : Derum dies, gaudete . llem debet esse moderatiun , no Mili et Pinuat nor voluptatos, sicut saeit gaudium mundi: et ideo .lieit: Mo
alia mira nota ait omnibus hominibua; quasi dieat :Iia sit moderatum gauditim vestrum quini non vPria tur in dissolutio io m t Iudith ult. 24. Populus erat iseundus seeundum saetem sanetorum me. 12. 11. Oui suar1ι e/t, viril in moderationibus. Et dicit ' Notusu omnibus homirubus: quasi dieat: Vita vos ita siemoderata sit in Oxterioribus, ut lita liliis Ossendat aspeetum : imites iret enim conversali Om v stram. Deinde cum dicit. Dominus enim prope est. tangi- ur tan a gaudii. Homo enim paullei do propinquitato amiel. Dominus si uidem prope est Pra gentia mali glatis : Aei. I7. 27. non tonse est ab unoquoque. Ilernest prope propinquitate earnis: Ephea. 2. 1J. Qui erutis tinga, facti estis prope. Item est prolio per inhabitantem gratiami Iae. 4. S. Appropinquate Deo, et ar propinquabit vobis. Item per exauditionis elementiam:
Hal. I4σ. 18. Prope rat Dominus inroeantinui eum. Item ad remunerandum : Iιa. 14. 1. Prope est ut reinniat lemma eius . et die/ eius non elangabuntur.
Deindo cum dieit, Nihil solieiti εii s. ostendit quod mens nostra debet esse quieta: et primo ostendit gi perfluam sol ieitudinem; sociando ostendit quid loco susin mente succedat, ibi. Sed in omni orationa et obseerat M , eum gratiarvin aetione, petitiones vesιr innoteseant apud Deum. Et satis eos venienter subdit,
I hi ι solisiti sitis, ad lioe quod dixerat, Dominus pri re est; quasi dicat: Ipse omnia tribuet: undo non M. cesso est quod sitis soli ei li : Malth. e. 25. Ala solieiti sitis animas vestraε quid mandueelis, nequa compori restro quid induamini. Sed eontra: quia dicitur Roman. I'. 8. Oui prae- ενι , in fialaifudine. Respondeo. Dicendum est, quod sol ieitudo quandoque importat diligentiam quaerendi quid est ; et v ' est eomme idabile , Pt opimnitur negligenti aer quandoque anxieulem animi euin defectis spei,
et uinoro de obtinendo id eirea quod solidi latur ; et
hane probi t Dominus Matth. e. et lite Aponesus
quia non delini lii si rare quin Dominus det Dei ess ria. Sod loeo sol ieitudii iis doliemus hahere Neursum ad Deum : 1. Peι. vli T. Omnem solicitudinem mi eientes in eum, quoniam ipxi est eum do robis. Et hoe fit orando : ot ideo dieit : Sed in omni Oratione . . . petitionea vestrae innotescant apud Deum.
Et eonvenientor Imstquam dixit, Dominus prope est. si indit de petitione: novo enim Domino venienti pore, gutitur petitiones. Et ponit quatuor quae necessaria sunt in qualibet orativite. Oratio enim importat ascem sum intelleelus in Deum et et ideo dieit, In omni ora. tione: Eeeli. 35. 2I. Oratio humiliantia se nubes p nes rabiι ἰ eι donee pnipιnquet . non eonsolabitur; ει non discedet donee Auissimus aspiciat. Item debet exsoeum sidueia imi,intrandi . et hoc ex Dei misericordia: Dan. 9. 1S. Neque enim in iustifieationibus nostris pro. ternimus preera ante saeiem tuam, sed in miserationi bus tuis multis. Et illeo dicit, Obsecratione . quae eneontestatio per Dei gratiam . et eius sanctitatem ; et ideo se humiliantis est: Proe. 17. 23. Cum Obseera tione loquitur pauper. Et hoe si eum dicimus : Perpafistono m. et erucem tuam ete. Quia vero ingratus de beneficiis Reeeptis indignus est ut alia aeeipiat: ideo subdit, Cum gratiarum rectione: I. Thraa. uti. 17. In omnitiis gratias agile. Et tune proponit petitionem; ot ideo dieit. Petitionea GHras innoteseanι apud Deum: Matth. 7. T. Petite, et aeripietis. Et haec quatuor.
si bene eonsiderem iis, halaetit Olmies orationes Eeclesiae. Primo enim invocatur Deus; seeundo commem-ratur diviniim boneficium ; tertio petitur henesseium ;quarto I mittit obsecratio. Per Dominium nostrum etc. Sed nota rubim quod dicit, Petitiones restrue inn leseant spud Deum. Numqtiid Dominus nescit hoe t deo hoc tripliciter exponitur in Glossa. Primo. Inn 1Meant. idest adprobentur ante Deum , et appareant quasi dignae. ot sanctae: Pari. 140.2. Dirigatur, D
ni ine, Oratio mea, Alaul incenaum in eo metu tuo. Vel
innotescanι imbis ipsis, quod gem per si ut apud Deum: quasi dicat: Non Oretis prophet favorem l tuli: MM-th. ff. 6. Tu au Ievi eum Orareris . intra in e ubie istum tuum, et elamo ostio , ora Parrem tuum in abaeondito: eι Puler tuus qui ridet in isse dito. re det tibi. Vel in Ieseant his qui sunt apud Deum, ides angelis, per quomim ministerium deseruntur Deo, non quasi ignoranti, sed quia intercedunt pro nobis: Ap . 3. 4. Aseendit fumus ineensorum da oraιionibus in
elorum da manu angeli eoram Des . .
Deinde olim dieit, Et pata Dei. . . eusto liat eordae atra. ordinat animum quantum ad I acem. per illa s rodieta dispositium t et liane lier modum orantis optat. Pax, socii iam Augustinum, Pst tranquillitas ordinis et perturbatio enim ordinis est dos truelis liacis . nam is clinis traii nitidas tripliciter consideratur. Primo prout est in prineipio ordinis. gei licet in Deo: Rom. II. acta a Deo sunt. ordinata sunt. Itaque qui resistit potestati, Dei ordina ιioni rea stit. Ab isto pres undo.
In quo ea pax. derivatur primo et persectius in beatos,
in quibus nulla est perturbatio. nee culpae, nec pomnae . et consequenter derivatur ad sanctos viros; et qua diu est inagis Fanetus, tanto minus patitur pertu talionem mentis: Hal. I S. 161. Pare mulla auω
tibus Iesem tuam, eι non eat istis Mandalum. Sed per.
84쪽
seela est in beatis: Da. uli. 12. Dee e o declinabo
super eum quasi Iturium Iureis, et lor rentem inundanum storium Gentium, quam suyttis. Dilia vero cor ii Hirimi ab omni perturbatione non potest esse ali
uum nisi per I eum, oportet quod per ipsi im fiat: iam de dieit. Dei. Et liwe secundum quod consideratur in
ipso principio, exuperat omnem smi sum creatum: quia, ut dieitur : 1. Tim. vlt. 16. lueem habitat inaecessibilam: Iob 56. 26. Dee Deus magnus vincem selen
tiam nostram : num s armor m eius inaestimabilis:
et Meundum quod est in patria . mperat omnem Mn- sum angelorum ; sed secundum quod est in sanetis in via. exu Iierat omnem Mnsum humani im non habemtium gratiam : Are. 2. 17. Vιneenti duιο mamia a seo ιιum. et dabo uti euleutum eandidum. Ilaee ergo Pax eus sodiat eorda vestra , idest allectus vostros . ut in nullo deelinetis a bono : Pror. 4. 25. Omni euum dia serva eor tuum .' quia ea ipso vita proe dit. Item inrellisentias restrus . scilicet ut in nullo doviolis avem : et hoc in Christo Iesu. per euiufi selliet earistatem conservatur asseelus a malo. et per cuius fidem intellectus perseverat in cro. Dei nilo tum dieit. De eetero, fratres, quaeeumque
sunt vera. quaeeuntque pudiea ... huee emitate, ordi
nat aetum : et primo indiicit eos ad bono agendum : ibi ponit actionis obiectum, se ilicet bonum quod agitur : secundo molivum actus; tertio actum ἰ quarto fruetum actus. Hare quatuor sunt hic. Obieetum autem boni actus, vel psi obiecium cognitionis , vel asseeti nis. Quantum ad intellectum est verum , quantum ad allacium est bonum : et id o dicit : De eetero. ido tox quo sic estis firmati, etailate quae sunt rem . per sdem: ZMΛ. S. 19. Paeem. eι reritatem diligite. Quantum autem ad aiseelum , seiendum PSt . quod quaedam sunt de in cessitate virtutis , quaedam superaddita. Do necessitate virtutis siuit tria. Primo ut integer sit in se: Pi liua iiiiiiit ad hoc dicit. Uliaeeum p epudiea. idest casia : De. o. 17. Quae de sursum est spientia , primum quidem pudiea est. Item quod sit direetus ad i roximum : unde dicit. Quaecumque iussa r uatth. o. 6. ne uti qui esuriunt . et si iunt iustitiam e quoniam ipsi saturabuntur. Item ordinatus ad I eum: viae dicit . Suneta : Me. I. τό. Sermamus illi in sanctitate, et tu sidia coram ipso. om nurus diebus Matris. Olbiecta autem necessitali superaddita gunt
duo: primo quod sit induetivum ad amicitiam : s eundo quod sit conser ativum honae famae. Quantum ad primum dicit. Ouaeeumque smubilia , idcit quae
inducunt ad mutuam amicitiam: Ereti. 7. J9. Non te pioeat risiture infirmum et ex his enim in dilectione frui tiberis: Pror. IS. 24. Vir amaeabilis ad sorietatem, mayis anileus erit quam sculer. Quantum ad se- eundum dieit. Quae metue bonae fumue. Multa enim pos ni fieri eum hona conscientia, quae tamen propter saniam sunt dimittenda: Eeeli. 41. 15. Curtim habe de bono nomine: hoe enim mayis nemn ebit quam mill/ thesauri muyni. et pretiori. Moti m ad ope.
randum est duplex. Primo inclinatio interioris habuiis: secundo exterior disciplina . seu instruelio. Quantum ad primum dieit. Si qua virtus. idest habitiis virtutis est in vobis . scilicet inducat vos ad hoc: Deli. 44. 6. Dieites in dirtute, pulchritudinis studium habenus , paritieuntes in dombur suis. Qua ulum ad εο
eundum dieii , Si qua laus . Idost laudabilis diseipli.
na , scilicet Pst in vobis. Deile bona: mul. IIS. 66. BoniIalem. eι due ruinam . et seientiam dore me. Et ex ,nit qualis sit ista diseiplina , dicens , mee eoqitate, scilicet quae didicistis mo docento : Matth. 11.
29. Diseite a me, quia mitis sum, et huns s eorde et 1. 17 sal. 2. 13. Cum a 'eepissetis a nobis rembum auditus Dei, aeeepistis illud. non ut verbum hominum . sed, sieut est vere, rectum Dei, qui operatur in vobis, qui eredidistis. Et rivulis per exempla. Sic enim patet motivum retus, et obieetum: quia dimidina habetur per Metrinam , et oportet quod primo capiatur : unde dieit: mee metitate. Item quod ei assentiatur : unde dieit: D dialisistis, et areepiastis. Item liabetur i,er atuli tum , et visum : unde dieit : Quae audistis . et ridistis. Bonus aetus ost duplex, sciliciet unus interior, qui ponitur ibi. mee e sitate : I. Tim. 4. 13. mee meditare I exterior ibi. Asta : tia. I. 16. Quies ita agere perreris , dis ei tabena surare. Fruetus est Deus. ibi, et Deus paeis ε-ru robiisum : quasi dicat: Si hoe seceritis, erit vobiscum Detis: P. Corinth. vlt. 11. Paeem habeιe: et Deus meis , et diuelionis erit via Deum.
Gavisus sum in Domino vehementer, quoniam landem aliquando refloruistis pro nie scuatim sicut et sentiebatis , occuluili autem eratis. Non
quasi propter penuriam uico : ego enim didiet ,
tu qui iras sum , sussiciens esse. Scio et humiliari , scio et abundare. Lbique, et in omni hus institutus sum , et satiari , et esurim , Pt abundare. et penuriam pati. Omnia possum in eo qui me e sinat. Verumtamen bene si istis, communicantes tribulationi meae. Scitis autem et vos .
Phili pii nM3s , quod in principio Evangelii, quando pros et tus sum a Macedonia, mila mihi Ecelesia communicavit in rationo dati, et accopli, nisi vos soli: quia et 1hessalonicam semel, et bis in usum mihi misistis. Non quia quaero datum, sed
requiro fructum abundant m in ratione vestra. Habeo autem omnia , et abundo: ropiolus Mimacceptis ah ΕΘ bro lito , quae misistis in odorem suavitatis, ii tiam acceptam, placentem Deo. Deus autem meus impliat Oinne desidi rium vestrum , secundum dixi lias suas in gloria in Christo Iesu. Deo autem , et Patri nostro gloria in
saecula sae Niloriam. Amen. Salutate omnem Sanctum in Christo Iesu. Salutant vos omnes qui me
ei in sunt fratri s. Salutant vos omnos sane ii, maxime autem qui de Caesaris domo sunt. Gr ita Domini nostri Iesu Christi eum Spiritu ve
Superius ostendit Apostolus qualiter fideles so d lyrant hahoro in futurum: hie eommendat eos de prae lorito sibi impenso benesieri: ei primo ponit eommendationem; secundo terminat Epistolam in oratione, et
85쪽
salutatione , ibi, Deus autem meus impleat omnε desiderium vestrum. circa primum duo facit. Primo commendat eos de beneseio impenso ; secundo bene- seium dissusius exponit, ibi, Non quasi propter W- nuriam dieo. Item prima pars dividitur in tres partieulas : quia primo ponit gaudium conceptum ex eorum benescio; secvudo commendat eorum beneficium, ibi , Quoniam tandem aliquando refloruistis pro me sentire sis ut et sentiebatis: tertio excusat tarditatem ,
ibi, Oeeupati autem eratis. Dicit ergo: Moneo ut ga deatis ἰ sia ego garous sum propter ea quae feci is,
iura in rebus. εω ta Dominor nubae. 3. 18. Ego autem in Domino gaudebo, et Gustabo in Deo Iesu meo: Gavisus εum , inquam , vehemenser, quia propter filios meos.
Dei ivle ponitur materia gaudii , ibi. γomanr tandem aliquando restoruistis pro me sentire sicuι et sen-tobatis. Bona oIaera sunt ollera misericordiae: et dicuntur flores , quia sicut ex floro fructus provenit, ita ex eis fruilio vitae beatae percipitur: Eeeli. 24. 23. Flores mei fructus honoris , et honestatis. Quando ergo opus bonum intermittitur , et postea resumitur, dieitur reflorere. Isti autem aliquando providerant Mpostolo . et iterum nunc providerunt: ideo dicit eos restorii isse ; et hoc ex lionii cum subdit, Pro me sentire , id est mihi compati: Supra I. 7. Sisut est mihi
iustum hoe sentire pro omnibus robis : I. Mach. 19.20. Quae nostra sunt . 3enltas nobiscum , ut eonsem res amieitius ad nos. Sieut et olim sentiebatis , scili-eet quando mihi providistis. Et hoc tandem aliquando , quia licol tardo, tamen aliquando fecistis: Rom. 1. 10. Si quo mo Io tandem aliquando prosperum iιer habeam in eoluntate Dei veniendi ad eos. Deinde cum dicit , Oeeupati autem eralia, excusat tarditatem ; quasi dicat: Non imputo negligentiae, vel culpae . sed necessitati : quia eratis occupati . propter tribulationes quas passi estis r Eeeli. 40. 1. Oe patio mailna ereata est omnibu3 hominibus.
Deinde cum dicit, non quasi propter penuriam dim, beneficium exponit: et primo causam gaudii; secumdo beneficium quo noruerunt, ibi Sestis autem eι vos, Philippenses . quod in principio Evangelii . . . nulla mihi Melesia eommunieavit in rations dati, et aecem ii , nisi eos soli: tertio commemorat beneficium pra sens , ibi, Hubeo autem omnia, et abundo. Item primo excludit causam gaudii aestimatam οῦ secuinio dinclarat propriam mentis constantiam, ibi, Ego enim d diei . in quibus sunt , sulpetens esιε ς tertio adprobathenesicentiam, ibi. Verumtamen benefetialis mmmun eantes tribulationi meae. Dicit ergo: Non gaudeo prointer penuriam a vobis propulsam , quae gravis erat: Da. 4S. 10. Elesti te in ea mino paupertatis; sed tamen non deprimit animum , nisi eorum qui in divitiis delectantur , aut qui gloriantur in substantia. Et ideo Apostolus non tristatur de imi pertate. Cuius ratio est conflantia mentis eius, quom primo ponit; μ-cundo eausam cius, ibi, omnia possum in eo qui moeonforta l. Iu)m primo ponit constantiam in speciali casu: secundo generaliter in omnibus , ibi . Ubique , et in omnibus institutus sum. Dicit ergo: Paupertatem non 'timeo : quia didiet , in quibus sum . sulpeten3 esse. Nihil demonstrat ita mentem sapientis pectecti, sicut
quod sciat uti quolibet statu. Sicut enim est bonus dux
qui in quolibet exercitu operatur secundum exigentiam eius. et coriarius, qui ex quolibet corio laeti optimos solutares ; sic ille pe metus est qui scit uti quolibet
statu, ut si sit in magno, non elevetur, et si in minimo . non deiiciatur. Et ideo dicit: Didiet , in qu
bus sum , sulpetens erae: Isa. 59. 5. Dominus Deus
aperuit mihi aurem: ego autem non contradiso, retror
sum non abii. Et hoc sullicit . si parum habeo ; at
multum . seio me contemperare e et ideo se exponit.
dicens: Seio humiliari. Humilitas autem quandoque dicit virtutem quamdam : Lue. 14. et 13. Is . Qui ashumiliat, exaltabiιure quandoquo deiectionem: Psalm. 104. 18. Humiliaverunt in compedibus pedes eius: et
sic loquitur hie , dicens : Seio humiliari, idest abiectionem sustinere moderate, sicut oportet. Et quia li nitium exaltantur laer divitias, si deprimuntur per mu- pertatem; ideo exaltationem vocat ahundantiam. Et in ut miluo est periculum : quia ex abundantia erigitur animus contra Deum, ex paupertato delicitur. Et ideo dicitur Pros. 50. 8. Paupertatem , et divitias ne dederis mihi. Sed Almstolus loquitur melius : quia virtute in utroquo scit uli; et hoc ubique, idest in omni loco, negotiis , statibus , et conditionibus , instilutus
sum: 2. Corinth. 6. 4. In omnibus eaehibeamus nosemetipsos simi Dei minias ros.
Dei ivlo eum dicit, Omnia po/sum etc. ponit causammae constantiae, dicens: Omnia pinum in eo qui maeonfortat: quasi dicat: Non possum lios insultus sustis Dero , nisi manu Dei me consortanto: Ezech. I. I4. Manus Domini erat meeum: Isa. 40. 51. Qui sperant in Domino , habebunt fortitudinem , assument mnnas
sicut aquilae . eurrent, et non laborabunι, ambula. bunt . et non delicient.
Se i numquill sit luetilii it quod misimus , cum scias egero 7 Non : quia licet sciam penuriam pati . quod
est virtus. tamen non de hei mihi subventio subtrahi:
Rom. 12. 13. Necessitatibus sanetorum eOmmunica
tes: mbr. 10. 5s. Xan, et vinelia compassi estis. Et
sic patot causa gaudii. Secundo commemorat praeteritum beneficium , ibi, Mitis autem et vos, Philippensvi. Λ quibusdam enim nihil accipiet,at, scilicet citri ithiis, et Thessalonicem sibiis: et hoc, quia Corinthii erant avari, et cum tu batione ministrassent; et quia Thessaloiiicenses erant otio doditi, laborabat, dans eis exemplum laborandi. Isti vero orant boni in absentia. et praesentia: unde dieit 2. Corinιh. II. 8. Alias Erelasias eaepoliavi. aeripiens stipendium ad minisserium vestrum. In rutiona dati spiritualis, et Meepti temporalis: 1. Corinth. 9. 11. Si nos uobis spiritualia seminarimus, magnum
αι si nos earnalia reum metamus 'Ouia et Thessalonieam semel et bis in usum mihi m sistis. Et hoc est argumentum quod Papa patest a',
lina Ecclesia aceipere in subsidium aliarum; non au- tam sine quacumque causa.
Sciendum est autem , quod cum quis dat aliquid alleui, duo sunt consideranda, scilicet substantia m neris. et meritum dantis. Qui gaudet do temporalibus, gaudet de substantia muneris, nee quaerit nisi dantem: et hic est mercenarius. Qui autem quaerit dantis meritum . iiii aerit fructum virtutis, et iustitiae ; et talis est pastor. Fruetum . ita luain, qui abundaι in rati
ne restra. Ralio dicitur dupliciter, vel Meundum quod
86쪽
Disi. 12. 1. Ratior iis mequium mirum. Quando. que est rati Inauo. et eomputatio : Matth. 18. 23. ι eotvit rasionem po Mo eum serris suis. Ideo di, eit . Abundarim in ratiose, quia plus dabant quam tenerentur: quia quidam tantum in praesentia . sedisti etiam mittebant Romam : Haheo aullam omnia, et undo: re tua sum areeptis. Milicet his quas misistra in odorem suaeitalis: Lerit. J. et 4. δι. Nemra heso unum in odorem amaritatis Domino. Est enim odor Deo suavis devotio inerentium. Et inter omnes hostias multum valent eleemos nae: Hebr. 13. m. R/
Arandiae autem, et communionis oblisin te tatibus enim hostiis promereιur Deu . Deinde cum dicit. Deus autem meus implatit om tred riderium testrum, finit Epistolam in orati ite : ei pri. mo ponit orationem, Deus uuiem meus. Unus Deus est omnium per creat item. et Flento sed meus, quia ait lariter ei serxis : It au. I. 9. Tetiis enim est mihi Deus. eui sere D. Impleat omne desiderium e strum: quia implestis meum. Et hoc potest Dominus. quia abundat Meundum dixit ias : Rom. D. IS. Idem Dominus omnium, di ea in omnes qui inroeant illum.
Et line in foris, scilicet sua, quia ibi implebitur to. tum desiderium : Psalm. Ist. 1J. Satishor eum σπα- ruerit gloria tuae Psalm. 102. I. Oui repleι in bonis
stum : 2. Petri I. 4. Per eum mamma nobis. et pre tiosa donaeit. Et de onmibus his sit Deo Trinitali, et Patri nostra gloria': I. Timoth. I. 17. Soli Deo honor. et soria in saeeuta aveolorum. Saeculum est spatium, seu duratio generationis, aut memoriae hominum. sita primo oratione. et secundo gratiarum aci tertio ponit salutationem. dicens: Sultimis omnem fametum in Christo Iesu, idest fideles in Christo, quia per Christum sanetiscati: Hebri M. I2. Et saneti Daret
per suum sanguinem potulum .' eactra portam passus
est. Maxime autem ius de caesaris domo sunt. Et
per hoc intelligitur quod multos do familia Caesaris
convertit: Supra 1. 13. Ut vineola mea manifeιta in Christo ferent in omni praetorio, et ceteris hominibus. Quamvis autem Matth. It. 8. dieatur: Qui mollibus testiuntur, in domibus RaDmaunt: tamen ad prom vendum Moos. et impediendum malos. vide ut lieitum anelis in euriis Regum commorari ἔ sed non propter delicias. et eooeupiseentiam voluptatum. Et dieit, Ouida Caesaris domo avnι. ut eos animet ad gaudium, et ad fidem. Deinde ponit suam salutationem de manu sua . ditieens: Gratia Domini nostri Iesu christi eum spiritu
88쪽
PaoTMEBLT CASTRA GLAdio seo ι. Macras. 5. 3. Haec verba eongruunt maleriae huius Epistolae ad Colossenses: quia tolus status huius vitae es in pugnatione militantium, quorum habitacula eastra dicuntur: Db 7. f. Militia est nita Aominis επι per terram : ideo habitacula fidelium nomino eastrorum figurantur : undo riclesia similitudinem habet castrorum: Gen. 32. 2. castra Dei sunι Mee. Haec castra tripliciter impugnantur. Λ quibusdam quasi
obsidentibus , qui mauiso,to se erigunt contra taetesiam: Apoeal. 29. S. Aseendemιm super latitudinem terrae, et eireuierunι easim innetorum, eι eivitatem diIeetam. Ab aliis latenter decipitur, sicut ab haereticis: Rom. tiu. ι S. Per dulaea sermone . et benedietiones sedueunt eorda hominum in noeensium: 2. Timoth. 5. 5. Mali autem homines, eι seduetores proficient in peius: errantes. ει in errorem mittentes. A quibusdam, scilicet domesticis, per diversas corruptelas peccatorum, quao sunt ex corrupti ne carnis: Galal. 3. T. Caro eone iseiι adeeraus spiritum, eι spiritus adrersus earnem: Ephes. uuis 42. non esι nobis eoiluetatio adtersua earnem et runquinem sed adeersu a principes , et poιestates , adrersus mundi reetores tenebrarum harum. Praelati Ecclesiae sunt dures: Pια-. 67 . 23. Prine es Iuda dueea eorum: ad quorum ossicium pertinet, contra omnia praedicta castra riclesiae muDire. Contra peccata quidem per exhortationes: Isa. 58. ι. Annuntia populo meo reelera eorum, et domui Iacob peeeata eorum. Contra haereticos per sanam doctrinam: Ad Titum ι. 9. Ampleetentem eum qui se- eundum doemnam est fidelem sermonem , υι potens siι eahortari in Metrina sana . eι eo a qui eontradi nι , arguere. Contra perseeutores exemplo , Milicet patienter lolerando. Sic Paulus protexit gladio spirituali, quia in suis Epistolis eorripiebat peccata, consutabat haereses, animabat ad patientiam. De prinis Ephes. 5. 3. Fornieatio autem, eι omnis immundiuta , aut avaritia nee nominetur in robis, sievι cleeeι sanetos. De secundo Tu. 3. έθ. merasteum hominem posι primam , eι seeundam eorrepti nem dei ita. De tertio 2. corinI4. ι . per totum patet, quomodo animabat ad patientiam. Et sic la sutitur duo in verbis propositis; scilicet Ecclesias status , cum dicitur castra ; et Apostoli studium , ibi, Proseait. In castris autem debet esse solicitudo ad mala vitanda: Deuter. 25. Φ4. Ut sinι easIm tua saneια. eι nihil in eis appareat foeditatis. Item ordo ad dueem, et ad se: cane. 7. Φ. Quid vid4bia in Sunanimita . nisi eliores eastrorum' Gen. 52. 2. Castra Dei sunt haee. Item terror ad hostes: Cunt. 6. s. Terribilis ut eostrorum aetes ordinata. Sed Apostolus circa prolectionem erat solicitus tamquam pastor: cuius ost dirigere oves diligenter, no errent: Ioan. εθ. 4. Anta eas radu , el Oresillum sequunιur. Et sic Apostolus faciebat: ι. Corinth. 4. 6. Misatores mei estole, sieut et ego Christi. Item paseere abundanter , ne deficiant: ἐ. Petr. 5. 2. Pasella qui in vobis est Domini gregem.
Et sic Apostolus Iaciebat: f. Cor. b. . Tamiuam parpidis lae deis uobia. Item defendere polenter ,
89쪽
Pasee ι serrua tuus sui grestem; ει rem.bat iso . eeι urau3. eι tollibaι arieι- δε -dio gra- sis; eι peraeqisebar eos. et pereutiebam , eruebamqiis da ora eorum. Et ideo dicit, quod Apostidus proleste ι eastra, idest Ecclesiam Dei, stadio, quod ειt verbum Dei, ut dicitur Epkea. 6. Uebr. 4. 2. Virus eu enim sermo Dei, et seat. et penetrabilior omni stadio aneipiti. Sio ergo materia huius Epistolae est haee. Duia in Epistola ad Ephesios ostendit modum Melesiasticae unitatis: in Epist Ia ad Philippenses ostendit eius prosectum, et conseri alionem: in hac autem Qt de eius conservallono contra haereticos, qui depravaverant eos seducendo ete.
90쪽
Paulus Apostolus Iesu christi per voluntatem Dei, et Timotheus frater . bis qui sunt Colossis , sanetis, et fidelibus fratribus in Christo Iesu. Gratia vobis, et pax a Deo Patre nostro, et Domino Iesu Christo.
Dividitur autem haee Epistola in salii latio em . et tractatum, ibi, Gratias agimus Deo. Item primo po
nuntur perso e salutantes; secundo podiosae salut
tae, ibi, Bis qui auni co Mia: inrtis optata . ibi. Gratia vobis, et pax. Cirea primum primo proponitur principalis persona et se nilo adiuneta, ibi. O Timotheus mire. Principalis primo tangitur ex nomine. Paulus. idest humilis tales enim pereipiunt sapientiam : Masth. II. 25. Abseomlista Mee a Uuemias . et pivientibust, et rereatu. εα parturia. Et ideo Meet eam. Secundo ab ossi eis, scillaet wιMus, idest missus, scillaei ad procurandum saluium uolium : ML D. 2. Segregate mihi Savium, et Bamabam in opus ad quod assumpsi eos: Dan. 20. 21. Sievi misit mariter. et eqo mitto vos. Et Apost uua, non euiuslibet. sed Iesu Christi, euius gloriam quaerit. non sui ipsius:
2. Cor. 4. s. Non enim nosmetimi praedieamua, sld I sum Christum D unum nostrum; nos autem stos
vesima per Iesum. Sed quidam ali lirando perveniunt ad ostietum ex ira Dei proplar preeatum popaei: Iob 5s. Jo. Oui regnare Deit hominem hymeritam prorter peerata populi: Osea 13. 1I. Dabo tibi Mnm in
furore meo. Et ideo dicit . Pre toluntatem Dei, sellueet eius beneplaei iuru : Hierem. S. 15. Dabo eobis pastorea iuxta eor meum: et pa/eem vos sesentia, ει doeιrina. Persona adiuneta est Timotheus frater, ut selliret in ore duorum, vel trium stet omne verbum, ut dieitur Deut. 17. Pros. IX. I9. Fraser, qui vir
tur a fratre, quasi eleuas Arma. e. Personae salutatae ponuntur ibi. His qui sunt c Dapis. sanetis. et fidelibus statribus. Saneti dicuntur maiores: Ge. 1. N. serpiamus illi in sanetitate, et iustitia eorum ipso. Hideles dicuntur minores, qui saltem veram fidem tenent: ni ita ιιita με impostibila est plaeera Deo, ut dieitur Hebr. 1 l. 6. Vel sanetis, idestio baptismo sanctificatis. et fideιio . idest permanem
tibiis in fido aerepta: Pim. M. M. Vir Desia militum taudabitur. Deinde ponuntur bona optata, scilleet νωιλ . quao est primipium omnis boni: Rom. 3. 2s. Iustifieati gratis per gratiam ipsius. Pax. qirae est sinate bonum ominnium : Psalm. ID. 14. Qui posuit fines tuos p-em. Et per Consequens t omnia bona media; et hoe a Deor Pavi. 83. 12. Gratiam, et storiam dabiι Dominuar Patre Domini nostri Iesu Christi. Milicet per naturam. sed nostro per gratiam e et Domino Iesu Christo r et sis Patre nostro, set licet Deo in Triui in ct Domino Iesu Christo, quantum ad naturam assumptam.
Gratias agimus Deo et Patri Domini nostri I su Christi, semper pro vobis orantes, audient fidem vestram in Christo Iesu. et dilaetionem quam habetis in sanetos omnes, propter silem quae r posita est vobis in melis, quam auuistis in vertaveritatis Evangelii , quod pervenit ad vos , sicut et tu universo mundo est, et fructiscat, et crescit, sicut in vobis , ex ea dio qua audisiis , et cognovistis gratiam mi in veritate , sleut didi si is ab Epaphra carissimo conservo nostro, qui est fidelis pro vobis mini ter Christi Iesu, qui etiam manifestavit nobis dilectionem vestram in spiritu.
Ille aeredens ad propositum . incipit epistolaremtraetatum et et primo commendat Evangelii veritatem :Meundo contra e trinantia protegit veritalem statu huius in x. ea ι. ibi, Eois enim Mira τοι luatim a