장음표시 사용
111쪽
finem , nec sine aliquo sensu syllabolico a quarto iam saeculo. Quinimo
ex S. Hieronymo , ex Concilio Carthaginensi , totque aliis auctoritatibus haud incongrue asserere liceret ritus hos tertio iam saeculo viguinse. Praesertim cum in Concilio Illi heritano anno circiter go . habito abusus, qui in hac consuetudine irrepserant, corrigantur , sicque cereos in divinum cultum adhibendi consuetudinem multo antea obtinuisse non obscure indicetur. Qua fronte dein D. de Uert senium mysticum , Ssymbolicum cereorum ad nonum usque retrahere audet saeculum Oua temeritate arma Ecclesiae excutere, quibus contra Calvinistas lampadum , ct candelabrorum usum condemnantes utitur ξ Uerum neque hic eius subsistit temeritas; non enim Ecclesam ob rationem ullam mysti- p camulam hunc servasse opinetur; verum Luminaria cinquit J necessitate exigente ad cleiam nocturnum aeeendebantur , deinde fessim sine sensu quotiescumque incia recitanda essent, etiam se meridiana luee id
fieret accenai cepere . Supra jam vidimus eum mutationem hanc in saeculum nonum collocare deinde ita prosequitur. Delesia a mutationibus ita abborret, ut lubenter toleret, ea qua olim sola neesitate exigente intro uicta sunt, in simplieem eonsuetudinem , meramque eare moniam eou- .erti . Ne videlieet saepissime supprimere, rescindere, immutare , ac reis novare cogatur . Quam peregrina haec expressior Ecclesia tolerat. Quasi vero cereorum usus ob hoc solum in Ecclesia obtineat , quia eum tolerat Z Id tolera νι dicitur , quod quidem a nobis minime probatur, verum nec impediri potest. Id toleratur, quod displicet, quodque ah oleis retur, si potestas, esset; atque omne illud, quod ex tolerantia solum permissiim est, inter contemnenda reiiciendum venit. Quis crederet D. de Uert similia de cereis altarium nostroruin sensisse ξAst potuisset non animadWertere falsitatem conjecturarum suarum δpropriis suis assertis demostrari posse accendebantur illius sententia ce rei in altaribus ad dispellendas noctis tenebras. Uerum cur ii in altaribus, ct circa altaria accendebantur, cum Sacerdotes, ct populus in choro, ct navi Ece Iesiae dispertiti sederint, sicque non parvo spatio aluminibus , ct eorum situ distantes exiguam sane, aut nullam inde utilitatem capere possentὶ Ecclesia c adiungit ille a mutationibus abhorr t. Si ita est, neutiquam illa candelabra alio transferre debuisset. Necesse foret ea etiamnum in Choro Presbi terorum , ad subsellii a cantorum, ubi noctu Psalmos recitabant, collocari. Etiamnum in pulpitis, ubi Evangelium Iegebatur; in edito lectorum loco , aut unde hoin iliae Patrum , & Acta Martyrum legebantur, conspici deberent. Meeende hantur, adiicit, in O iis nocturnis, non vero in diurnis, ut sunt prima, aliaeque minores borae. Sed assertum hoe evidenti falsitate Iah
rat. Incendebantur enim lumina vesperarum tempore. Vesperae autem
omni prorsus tempore inter diurna ossicia numerabantur. Cuius nobis argumentum Iuculentum praebeo hymnus c Te lueis ante termisum Completorii a S. Ambrosio compositus . In hoc ille de die necdum te Gminato Ioquitur. Cumque certum sit, Completorium nunquam ante Vesperas cantatum fuisse , clarissime evincitur Vesperarum tempore diem necdum finitum fuisse . Caeterum cur quaero accensi vesperarum
112쪽
tempore cerei extinguunt tir ad Completorium , quod absque dubitatione magis ad noctem inclinat 7 Certum denique est , cereos semper sacro. rum mysteriorum tempore accensos sui se . Haec autem , si solemites qua Ddam excipias vigilias , semper orto jam sole, post laudes, primasque. quae secundum Saneti Ambrosii hymnum non nisi inchoato die cantabantur , celebrata suerunt.
Eiusdem pene sursuris sunt ea , quae D. de Vert de Cereo Paschali
assert. Illius quidem iudicio non ad alium usum comparatus fuerat, quam ut I)aschatis noctem , quae inter preces a fidelibus peragobatur, , illustraret. Hanc ille appellat Ratunem plast eam , formalem Itiae in- 'situtiosis. Necessitate eo gente , ait ulterius , cereus hic ad baptimatis . . fontes in processione adhibebatur . me processio fultis et uperis, sicque ars .a 4. 84. . perititiis horis insiluitur. Lum ex Cerei P0chalis ibi necesse era Tom. i. F. ,
quod si posea feso die Ascessionis penitur touitur, in causι est, quos &1..
perpetuo durare nequeat. Haec quidem D. de Uert est sententia . Verum si unica necessitatis causa cereus hic accendebatur , cur Paschatis solum
sestivitate accendebatur Z An hoc unicum sestum , cuius vigiliae in Fe-clesiis agebantur Cur ei usu consumpto , non alter substituitur ZCur Paschate solum ad Ascensionem , & non potius hyberno tempore, ae Nativitatis , Epiphaniaeque solemnitatibus , quibus tenebrae densiores , S longiores Oh tinent noctes , adhibeturὶ Sed quid juvat rationes, conjecturasque accumulare, dum solidissima , evidentiaque suppetunt
argumentaὶ antiquius ne ullum proferri posset hymno Prudentii ad ae- censonem Ceret Paschalis; cuius titulus iactus videtur ad solemni orem reddendum usum Ceret Paschalis: aut si quorundam authoritate se sultum arbitratur D. de Uert ad respuendum huius hymni titulum et an nobis non abunde sus ieit in medium proferre ipsam benedictionem my stici hujus Ceret; quae universa in Ecclesia recepta notas venerandissimae antiquitatis praesesert Profecto, si, ut a nobis demonstratum est, a quam to ut minimum saeculo , Ceret tamquam mystica quaedam symbola semper habiti sunt, quid mirum , si in hac hene disione Cereus Paschalis siguram exhibere intelligatur Iesu Christi post seram Resurrectionem in medio Ecclesiae viventis , ea prorsus ratione, qua ante Ascensione nacum Apostolis vixerat ZNe tamen agrestibus his dntius inhaereamus ineptiis , ad ipsam cereorum in Ecclesia institutionem eiusque primos sontes tam prope, quam
nobis concessum fuerit, aecedamus. In dubitatum, & certum ne est, uti complures ante D de Vert scriptores asseruerunt, quod necessitas primum luminum usum introduxerit, & quod quartum circa saeculum plebis devotio morem hunc in sacram caeremoniam converterit Z Sente tia haec hodierno die primas tenere videtur. Quam licet condemnare mi ni me audeam , non tamen sequi valeo , ac ut perquam curiosa haec quaestio penitius tandem exhauriatur, animadversiones, quas in hanc rem
113쪽
DE VERO ECCLESIAE SENSU f. XXVIII.
Conjecturae de prima cereorum in Ecclesia origine rationi multum consermiores iis, quas D. de Vert attulit .
HAud pauci eruditorum contendunt, cereorum usum fortuito, aut inveterata quadam consuetudine introductum esse . QVod videlicet populi cereis in celebratione mysteriorum adhibitis assueti morem hunc conserva Uerint; qui demum symbolicis significationibus consecratus , ac ad augendam cultus nostri maiestatem adscitus fuerit. Uerum qua ratione haec opinio cum Concilio Tridentino conciliari queat, mi. ni me scio. Hoc enim ca) lumina , & thymiamata ex Apostolica disciplina , ct traditione deducit, ac clare edocet ea instituta esse , quo S ma-j stas sacri scii commendetur, & mentus fidelium per haec visibilia ad cognitionem sanctorum mysteriorum eleventur. Ego quidem, qui mihi certam praescripsi legem omnia ea firmissime amplectendi. quae Ecclesia , ac per eam loquens Dei Spiritus, edocet, Sancti hujus Concilii sententiam amplector, eoque alacrius , quod mihi plurimae rationes suppetant quibus iacillime Tridentini Concilii sententiam tueri possim. Pro qua haec sunto principia . In primis. Supra iam a nobis demonstratum est , quod apud Hebraeos, ct Ethnicos luminaria in signum venerationis ,& religionis adhi-hita sint atque ad religiosum vero Deo , aut idolis impertiendum cultum
Secundo. Christiani primis jam Ecclesiae saeculis iudicarunt complures antiquae legis caeremonias , imo ct nonnullas Ethnicorum ad cnI- tum Iesu Christi transferri posse; atque eas revera adoptarunt: ut sunt inclinationes corporis , ct capitis , concentus canticorum , ablutioncs pedum, aliaeque puris 'tiones, ac thymiamatum incensio , ut postea apparebit, S secundum D. de Vert, impositio manuum , unctionesque . Tertio. De omnibus Ethnicorum , & Iudaeorum ritibus nullus magis a Christianis suscipi merebatur, quam usus luminum in templis . Cum Jesus Christus inde tam frequenter symbola ad instruendos suos discipia Ios transumpserit . Fideles quoque legentes in Apocalypsi quod S. Ioannes viderit filium hominis resplendentem gloria in medio septena candelabrorum aureorum , facile perspicere valuerunt eundem filium hominis eadem ratione in Ecclesia sua honorari posse , ct candelabra merito circa aram collocari, in qua quotidie hostia Sancta , ct pura Deo Patri
immolatur. Quarto. Antiquissima vetustatis monumenta, quae nobis cere 'ruin in Ecclesia usum commemorant, ritum hunc unice ad cultum Deci
114쪽
fretandum aut ad aliquod significandum mysterium usurpatum fuisse ,
vulgo testantur , neque ullus Sanctorum Patrum reperitur , qui eiusdein originem a necessitate derivet. Secundum S. Hieronymum lumina ad Evangelium accenduntur ad indicandam laetitiam . Secundum Historicum
Martyrii D. Cypriani , exequiae Sanm hujus Episcopi funalibus illustrabantur ad augendam earum pompam , maioremque venerationem .
Testimonio Concilii illiberitani munus lampades publice accendendi perquam fuit honestum ae honorificum , ita ut energumeni ab hoc munere tanquam indigni arcerentur. Asserentibus S. Cypriano, S. Cyrillo, S. Augustino cerei Neophytis tradebantur in signum fidei , & vitae gratiae , quam recipiebant. Sanctus denique Gregorius Naalangenus non aliam iis tribuit originem , quam mystica haee Evangelii verba: Sint lumbi Osri praeelarii, o lueersa ardenter in manibus vestris . Lue. N. rae Collocatis hisce principiis sic orationem instituo. A quibus quaeso melius institutionis alicujus causas percipiemus , quam ab illis , qui ejus origini quam proxime vixerunt 2 Ast ii non alium cereorum institutioni seopum praefigunt , quam cultus , significationisque mysticae. Quorum ab opinione ut jure discedamus , necesse est argumentis certis Se indubitatis tu contrariam permoveri sententiam . Nobis Uero nullam satis firmam rationem lappetit, D. de Uert nisi sorte in eorum numerum adis sciscere velimus novorum quorundam hominum conjecturas , qui privato ausu omni prorsus destituti auctoritate confinxere cereorum usum a necessitate introductum suisse . Tota illorum vis , uni Persum pondus iasola verisimilitudine ponitur. Quod si & nobis verisimilitudine uti , indeque iudicium efformare nostrum luberet, nec ea quidem contra nos pugnaret; imo argumenta validissima subministraret , quae nobis , perinsuaderent cereorum originem in symbolis , ct mysteriis quaerendam esse. Nam si S. Ignatii aetate divina relatio fideles edocuit Psalmos cantoribus in duplicem chorum divisis alternatim canendos esse vocibus ς cur non etiam Apostoli Ioannis revelatio eos de collocandis ante filium Dei eandelabris instruere poterat Z Anne cultus sui nobilius ad imitandum exemis plar sibi proponere poterant, quam quod Apostolus in coelis conspexerat ὶ Praesertim eum seu ab Ethnicis, seu a judaeis ritibus, quibus antea imbuti fuerant sibi persuaderent cereorum usum inter Religiosas numerandum esse caeremonias. Si quarto saeculo mos obtinuit, ut Neophytis cereus porrigeretur, ob haec scripturae verba : Sint lambi pesνι praeeincti, cse Iaeernae ardentes in manibus vestris, quid obstat, ut credamus , eadem haec verba primis tribus Ecclesae saeculis fideles permovisse, ut cereos in siguram , & symbolum vivae illius fidei, S ardentis charitatis assumerent, quam Iesus Christus Discipulis suis tam sollieite
persuasit, ct allegorico hoc sermone essi guravit. Rem totam paucis absolvamus, & hactenus a nobis dicta uno cominplectamur verbo. Usus lampadum , ct cereorum apud nos ritus est ex integro Religiosus, & symbolicus , quarto, imo tertio iam saeculo eadem cultus, & symboli ratione viguit, & smili prorsus modo ab Ethni- eis, Hebraeisque considerabatur. Ac licet primorum trium saeculorum
Matium conjecturia locum praebeat; vero tamen similius est accensas
115쪽
faces semper in Ecclesia , Religionis non necessitatis causa adhibitas suis: se . Haec enim conjectura solidioribus landamentis innititur, haec Sanctorum Patrum opinioni hus sustentatur , haec testimonici generalis Concilii eorroboratur . Concludere igitur iuxta divi A ligustini effatum lice-hit institutioni Apostolicae attribuendum illum esse, quod eum in Ecclesia uni versa receptum sit tanta pollet antiquitate, ut ejus origo lateat.
f. XXIX. Eadem principia ad thstmiamatum in Ecelesia Iesu Gryli
Uum traducta . Confutatio D. de Vert.
CVm in superioribus perquisitionibus, quas de cereorum Sc thymia
matum origine feci; duas hasce res una coniunxerim , neque hic eas separare conlii tui, S uno alterove verbo de thymiamatibus ea it xare quae antea de cereis & luminibus dixeram : videlicet quod si haec ob cultus symbolorumque rationem in Jesu Christi Ecelesiam introducta sint, idem pariter de illis censendum sit quodsanctum assirmat Tridenti celebratum Concilium ac perperam D. de Vert hunc ritum attribuit delicatae sensualitati ut allusio fieret ad illam vocem Incensi, quae in hoc vesperarum versiculo continetur: Dirigatuν , Domine, oratio mea sicut incensum e e. Quomodo autem nobis probabit , a quarto , aut etiam tertio sieculo haec verba in officio Vesperarum recitari consuevisse ὶ Ab illo quippe te pore thymiamata invaluerunt, ut ex Canonibus Apostolorum, ex liturgiis corum nomine insignitis , ex S. Dionysii operibus , ex testimoniis
S. Basilii, S. Ambrosii, & S. Chry sto mi elicitur. Adderem scripta S. Martyris Hippolyti, si ille , ut a compluribus contenditur, eorum au- ictor esset: sed ipsis his testimoniis evidenter cognoscimiis thymiamata in Ecclesiam non alia mente , quam mystica, ac symbolica introducta suis. se : Oscipe a nobis , c ait liturgia S. Iacobi J praesens lueenjum is Odorem suavitatis transmutando , pari cando, cse functificando animas πα-sras. Liturgia autem S. Chrysostomi inquit: Tui Domine Iesu Detisu er hoe lueensum is odorem suavitatis spiritualis Gerimus . Mitis no bis gratiam Spiritus Sancti. Eodem spiritu ducti is S. Zosimus Monaiaelius, dum Divinam misericordiam pro Civitate Antiochena obtestati
voluisset, preces suas thymiamatum crematione inchoavit, ct consecravit. At cum Bonifacius I. constituerit, ut nulla mulier, aut Monacha incensum poneret in Ecclesia, sed Ministris solum id munus conse era reis tur , clare elucet eum ritum hunc tanquam Religiosum , at nequaquam a sola necessitate repetendum considerasse. Neque profecto dubitari potest quin Ecclesia thymiamatum usum tamquam re igiosum , ac mysticum semper habuerit, cum S. Ioannes in-eei lia tanquam symbo Ia precum , ct tanquam materiam cultus in Coelis
Di Qiuae usi stati exhibiti inspicienda sidelibus proposuerit, ipsique Magi
inter dona Iesu Christo insanti oblata thus , & myrrham obtulerint, nota certe ob alias, quam morales, ct mysticas rationes Fidelibus itaque qui ex patrio more later religionis , & obsequii signa hunc ritum ata
116쪽
CIRCA fACRARUM CAEREMONIARUM USUM . γν
enerabant , dubium ne esse poterat, an hujusmodi cultus Jesu Christo praeis standus esset , postquam illis compertum suit, angelorum exemplar, ina forum oblatio rQuis autem D. de Uere adeo a veritatis semita eo aberraturum credidisset, ut Sanctissimis quidem , ac vetustissimis Sacramentorum nostro ἀrum caeremoniis parceret, ut Baptismum Ritum Judaicum , Unctiones sacras sanitatis pharmaca , sensus mysticos Patrum inventa, ingeniique partus assereret, ut denique ipsum Apostolum Paulum argueret, qu bd a sensu vero, & litterati , ad symbolicas meditationes deviaverit Quisetantam in hoc opere expectasset audaciam , quis tantam temeritatem Ego quidem horrore concutior; magis tamen adhuc obstupesco , dum impudentiam suam nee hic quidem sistere, sed ita emaenem divagari animis ad erto , ut pervicaciter contendere audeat, systema suum unicum illud esse , quod Haereticorum lites , quas nobiscum de caeremoniis habent, dirimat, ac Sectariorum ora reprimat. Quasi vero cxplicationes nostrae musticae summa auctoritate Ecclesiae confirmatae inanes, sutiles , ac nullae essent. Verum quam imprudenter hanc sibi de haereticorum audacia victoriam spondeat, breviter audeamus.
f. XXX. Respondetur D. de I ert argumento. Qidquid de suo explicandi
caeremoniar flumate glorietur, nuua tamen exin utilitas ad refellendor Haereticos enascitur .
Dominus de Vert opinatur, argumentum omnium promptissimum , validissimumque, quo omnes iniuriosi Haereticorum contra reliniosas Ecclesiae ritus adinventi conatus elidantur, illud esse, quo cunctas caeremonias a rationibus naturalibus , ct physicis , aut a commodo , necessitateque derivari demonstretur . Quod salsum principium, ut solidius sulciat, sententiam sapientissimo cuidam ac celeberrimo Galliarum Praesuli assingit, quam hic nunquam suam confitebitur videlicet: se Die e eos suae prosel tis non alias earemoniarum causas proferre solitum fuisse nee alias n4se quibus haereticos reeenr eonversor convinceret: Praeterea ait a Calvini starium ministris sibi dictum fuisse : Eos semper ita sentire, quod ad reddendam veram Ecclesia earemoniarum causam , orngiuem neeese est , ut ratio sana consulatur, universa facta nude , ac abseque omni Deo exponantur , atque res universe naturaliter explanentur. Imo Calvini suffragium ad aut horitatem systemati suo conciliandam adsert, qui, inquit, caeremouias nobis nostras Iubens, ae ultro concedet,
quamdiu haeesigna , bosque ea racteres praesetulerint. Et alibi: Vera ro. tio , qus effran Is Novatorum eontra nostras eare monias seribendi pruritur coereeri, in perpetuum isti queat, ilia es; negare nempe illico, eonstanter, quod Delesia in institutione eaeremoniarum eum sbi empraefixerit, quem illisibi e gunt. OUesii Hees, ct i storieae natiam Baretieis ansam praebent igitur ad aIiar se convertunt. quae Ee- cIυῖα uunquam is coguationem venere Dic incensa in DeIesiam
117쪽
istrodum natura Ιἰ de eausa, nimirum ad dissipandos faetidor , Agratotque odores; hae responsa hareticis erueein figunt. Idibu enim reperiunt, quod eontra declamitent. Utque uno verbo universant suam doctrinam Tom. . comprehendat , ita in synopsim redigiti Causae simpliees, litterales , Ox να historieae eonsiderata tanquam media propria ad refeIlendor haretieos . . .
absque ope harum eausarum ἰmpossibile intelligere sensum quas omnium ,
quae fiunt , Ο dieantur in Dele . . . . . Causa mastica sunt arbiιra'νia , ese non psisunt in argumenta eonverti. Μedium itaque , ct veram medium , quibus posthac haeretici caereisinonias nostras cavillantes consulari debeant , rationes sunt physicae naturales. omnis alia ratio nulla est, aut saltem infirma, atque insuffciena ad coercendor Novatores, atque impudentem eorum linguam refrenas dam ὶ Egregium profecto inventum , novam omnibusque ad nos usquo incognitam veritatem Ex quo Calvinus Ecclesiae caeremonias , earum que sensum mysticum irridere aggressus est, nulli adhuc Doctorum no-srorum praeclara haec cogitatio in mentem venit, ut ad eludendos inimicos significationes mysti eas, tanquam privatorum quorumdam ideassct singularia quorumdam Patrum placita, repudiaret. Quid erat cur operam perderet tantus celeberrimarum Controversiarum numeruS indefendendis rationibus mysticis, S moralibus 7 Ae Concilii Tridentini Patres , qui ad tuendam caeremoniarum dignitatem demonstrare conati Sin. a. e. . sunt eas introductas esse , tit Majestas saerificii eommendaretur , mentesque fidelium per hae visibilia religiosis, ct pietatis signa ad rerum altis
smaram eontemplationem excitarentur Z ita enim Ecclesiae causam infimmabant, cum hujusmodi rationibus uterentur, quae ad coercendos M-Φatores , atque impudentem eorum linguam refraenandam nequaquam se μseiunt. Dolenda sane illorum sors , quibus D.de Vert in congerendis statutis, decretisque consilium demiti Docuisset illos nihili faciendas esse causas mysticas , quae arbitrariasolum sunt, neque is a re umenta a eou. Cineendos haeretieos eonverti possunt. Docuisset illos haereticis responderi deberet thura cremari, ad diis pandos foetidos , ingratosque odores: cereos accendi ad nocturnas dispellendas tenebras; infirmos ob salut re in olei virtutem , infantes baptietatos ad evitandas cutis rugas ungi a manus denique ad lavandas sordes lavari. Sie utique omnibus adversa
riorum querelis, sic cunctis litibus finem imposuisset. Verum satis iam ioci in re tam seria , quaeque ad gemitus potius permovere deberet. Propulsemus , & evertamus errorem , cujus vigor , ulteriorque progrest sussunestissimus Fidei no strae dogmatibus evadere posset. In quo quaeso nos inter, S haereticos Tridentino in Cone Ilio lis verissabatur Quid illi in nobis, ct quid Eeelesia in illis condemnabat Pauis lisper perscrutemur illorum ca) opiniones, ae sententias Controversiis
venta in nri mitu impurassust raresprata . sumebant: nos autem Ulas mere fatuos , o stultos Idem i. t. vid. etiam c. a s. idem e. r. anestamus. generaliter de omnibus meremoniis inquit: Melanthion in apologia eonfessionis aestas esse ex procaeitate btimanae eonfisentis , sua stanae art. s. non liret instituere novos euIrus sinofa inuri neve aeon pote' , Din in Dei moeriis ιο- κω mandata . Vide et m Brentium Confessis das , arque Isse iat . Witember. ea e caeremoniis.Kemnitium pag. IO OL.a. ia libro sistra Resein Enoliae Illyricum stat. I. Pa. lib. . stat. a. 24ει
118쪽
cIRCA fACRARUM CAEREMONIARUM USUM.
flarum illos impugnantium , ct elucebit non de eo controversiam sui siemotam, an Ecclesiae competat ceremonias necessitate , aut commodo suadente adsciscere; sed an Ecclesiae Iicitum , sasque fuerit novos ritus ob raistiones mysticas instituere. Hoc est quod inficiatur Calvinus , Lutherus , Brentius , & Κemnitius . Non etenim ideo nos accusant , quod candelas, aut taees ad sugandas tenebras in obscuris locis , noctisque tempore ac- Cendamus , neque nos arguunt, quod in Ecclesiasticis ossietis vestibus induamur, quae saeculo earum institutionis propriae sucrunt, verum ideo in nos insurgunt, quod nos ea praestemus ob rationes symbolicas , S inritibus myiuria quaeramus , quibus nulla , si physice considerentur, eo rum adest necessitas . ideo inquam Calvinus haec reiicit , quia nos ea ad dignitatem obsequio si cultus , ct honoris Deo exhibendi elevamus : arbitratur ille Paulum dam 1le OrnnesI Atticis eultus, quos homines sibi ipsi e lv. i. eomini cuntur , vel ab aliis accipiunt, quaeumque de eultu Dei tra- μ' φ' dere praeepta e esse audent. Hinc ille inclamat nos ad Ethnicorum modulum effectos eorum pariter nugas imitari , eorum qire veras esse simias. Hinc Brentius nobis obiicit caeremonias veteri solum legi non novae conis venire , neque in ista fas esse symbolorum figuris victoriam Iesu Christi exprimere. Hinc Κemnitius , I. utherus , Melanchion , Illyricus , caeteri que ritus nostros superstitionum nomine infamant atque idcirco superstitiosi haereticis videntur, quod symbolorum ac mysteriorum naturam apud nos induant. Symbola itaque & figuras haeretici unice damnant. Eosdem quippe ritus , quos nos mysticos tenemus , illi nugas , ac insanias appellant. Quod si igitur caeremonias has symbolicis, & mysticis suis significationibus exuamus, si sensum earum allegoricum ab Ecclesia introductum inficiamur , eumque ad mysticos . quosdam, ut D. de Vert postulat, Scriptores relegemus . hoc equidem non est haereticis resistere , eo Rque debellare , verum cedere , ac Uictas manus tradere, ac mendacii reos omnes Theologos reddere, qui sanctitatem Symholorum , & ritus mysti-Cos tam strenue de senderunt. Imo ipsum Concilium Tridentinum falsitatis argueremus , quod ad reprimendos haereticos speciali decreto edixit , cunctas caremonias ,-ipsa quoque lumina , t miamata , Crueis signa, vester Deerdotales, Osteas esse, atque ex Apostolica disciplina, ct traditione defeendere. Neque traditionem caeremonias has nobis tanquam ritus naturali ratione, aut commodo suadente introductas proponere , Verum tanquam maxime eongruos ad majestatem sacri ii augendam,
mentesque fidelium per bae visibilia signa ad rerum altissimarum eontemplationem excitanda I.
Uane prorsus insulsas haereticorum ea villationes expavescimus , nec video, cur ob ineptos eorum jocos caeremoniis significationem mysticam demere debeamus, quam ipsa Ecclesia iis indidit. Justumne , ac aequum indefensam Ecclesiae fidem , ct causam deserere ob metum insanae scurrilitat s , ct contumeliarum , quibus extra Ecclesiae sinum misere vagantes, haer-ti ei Ecclesiam impetunt 3 irrideamur licet ab incredulis his homun Cionibus : in nostram namque gloriam cedit nos ab illis pro Iesu Christos ultos haheri. Haec eius sponsae sors est, ut infidelium cachinnis , S inj
ιiis scopus praefigatur. Jam olim ea frigidas visitantii contempsit ine-4. Inst.
119쪽
ptias : eontemnit hodie Temnitii, aut Calvini cavillationes ; ' si serreae
illae, ac sortes, ut vocant, nostrae aetatis mentes se quoque illorum adisiungunt consortio; paveant ac contremiscant ad illam Supremi Iudici
sententiam et Farata sunι derisoribus iudieia.
s. XXXI. Urim rei prosecutio. Explicationes luterales D. de Vero
haereticorum causam meliorem potiui , quam deteriorem reddunt.
UT ultimo ictu D. de Vert ratiocinationem cons gam , addere hic ne aeesse duxi, quod epntum abest quod adversarios suis principiis eludere posset, ut in huiusmodi dissicultates ultro ipse se inducat , a quibus exitum invenire omnino non possit; Explicabit ille & solide quidem , si
placet, quasdam caeremonias , quarum origo evidenter necessitati debeiatur , ae de quibus ne nos quidem dissentimus. Explanabit alias , quarum principia satis incerta sunt, non adeo infeliciter. Verum quot nam sit persunt, de quibus non nisi coniecturas evidenter salsas , ne dicam ineptas afferre poterit quot non occurrent ritus , in quibus ingenium illius eme uti et, ct ad quos tueudas necesse illi erit ad rationes moralen. R fymholi eas recurrere ZSed demus etiam eum cuique caeremoniae sua in origine rationem naturalem, &physicam assignare posse , temere tamen sibi de haereticis victoriam spondet: nam dum caeremonias nostras demendo videlicet iis omnem sensum mysticum magis rationi conformes reddere se arbitratur , inanissimas illas, ae viles essicit, seqtie ludibrio infidelium horum obii et t. Quae enim insania cereos meridiano sole accendere , aut exiguam capitis partem infantium ungere, si rationes morales, & symbolicae desint, quae hane caeremoniam instructione utilem, S venerandam praestent Ineata sum aliquis , cum D. de Vert contenderet necessariam olim e halneo egre dientibus unctionem , ct in tenebroso loco degentibus lucem suisse . Nota equidem negamus , reponent haeretici, id olim potuisse a necessitate postulari; verum evidens etiam, indubitatumque constat, hanc necessitatem non amplius subsistere , atque ita, prosequentur illi, ridiculum esse inutilem hanc rituum farraginem etiam nunc retinere. Frustra insurget D. de Uere, quod Gelesiae mutationes Debementer displicent . Tolera
potius has e erevistulas , quam ut quotidie innover. In Opportuna , debili siue ratio , inquient haeretici. Cum consuetudo onere suo gravis, nulliusque praeterea utilitatis tanquam servitus puerilis , a sapientibus reiici debeat. Si eo angustiarum D. de Vert reduxerint, quo quaeso eoufugiet, ubi opem , ubi consilium expetet, quibus armis se tuebitur Uerum concedam licet Domino de Uert eum haereticorum argumenistis satisfacturum, atque illis persuasurum Ecclefiae prudentiae consorine esse , ut inutilem illorum iudicio rituum farraginem , agresteritie gestieulationes erinservet , imo nee inficiabor eum nonnullos eo perducturum .
ut vale dicto suo schismati eidem se doctrinae subjiciant; Quid tamen inde sy
120쪽
seas equuturum putat Nihil profecto aliud, nisi ut haereti ei mali fiantea tholici, qui retentis sectae suae praejudiciis , nomine solum , non re cum i Ecclesia Romana coniungentur. Neque enim sincere ab haeresi sua ad' puram doctrina in redi ita credendi sunt nisi vera fide cum Concilio Tri dentino agnoscant et piam matrem Ecclesiam ritus qu0dam masticos inpi tuisse , ut debilem hominum naturam exterioribus his adminicuIis IvjH-neat, majestatem Deri ii augeat, atque mentes fidelium per baee visibia Ita religionis edi pietatis signa ad invisibiliam rerum eontemplationem elevet. Haec namque doctrina est Ecclesiae expressis his ultimi Concilii verbis declaratae doctrina , inquam , quae non nisi cum ipsius fidei detrimento infringi aut immutari potest . Si Calvini starum quispiam ad sinum Ecelesiae rediens non integram, non intactam hane quoque amplectatur doctrinam , operam omnem perdit, nec ulla D. de Vert explieatio illum ab errore , ct schismate vindicabit , atque hoc est quod nos permovet, ut D. de Uert systema tamquam inventum fidei perniciossimum considereis mus. Utpote quod eo collimat, ut sallacibus ideis, quas sibi Protestantium Ninistri de caeremoniis nostris essingunt, faveat, easque corroboret, si que fallacissimum atque sun estum cum iis ineat foedus.
f. XXXII. Aliae duae propositiones , quae probant mentem Ecelesiae esse Ombolicam , G mblicaω . Prima propositio : Ecclesia ob
rationes rusticas eas etiam caeremonias retinuit,
quae originem suam nece Pati debent.
ΡRogrediamur nune in disquisitionibus nostris , cumque speciosiores
ratiocinationes,quibus D.de Uert coniecturae innitebantur subverteriinus , modo ulterius perscrutemur mentem Ecclesiae , ut rectius de Ueristiano Systemate sententiam ferre possimus. Ego quidem arbitror me hucusque stabilivisse solidissime, quod in prima origine , atque in suis fontihus caeremoniae semper, & perpetuo fuerint mysticae, & symbolicae . Imo ausim dicere, me argumentis vim tribuisse demonstrativam, S geometricam . Verum nec in hoc quidem aequiesco , nec adhuc satis mihi ea u- seque meae secisse videor; nisi ad exhauriendam universam quaestionem, S ad expellendum ex ipsis suis munimentis Dominum de Uert illud etiam planum faciam eam esse Ecclesiae circa caeremonias mentem , ut ipsos ritus , qui consuetudini, ct necessitati institutionem suam debere videntur, Symbolorum , &Mysteriorum spiritu vivificet, & animet. En rei totius explanationem. Non inficior inter sexcentas caeremonias origine syinbolicas reperiri quoque aliquas , quarum institutio a necessitate , & quandoque etiam a moribus, consuetudinibusque avitis gentium repetendae sint. Ut sunt,s postulas , decisi Clericorum crines , vestesque talares , aliaeque similes consuetudines , Olim civiles, nunc sacrae, & religiose . Iam vero circa hasce consuetudines, haec duo pronuncio.