장음표시 사용
161쪽
& augustissima mysteria conficit: & quae ante Iaud
uerat uenerandis operta signis, atque abdita, in conspectum agit, diuinaq; munera reuerenter ostendens, ad sacram illorum communionem & ipse conuertitur,& reli-' quos ut communicent, hortatur. Ecce iam temporibus
Dionysii, qui ipse discipulus Apostoli Pauli fuit, Pontifices
celebrantes, post consecrationem & ante communionem, diuina munera leuerenter ostendebat populo adstanti. Adquid ostendebant P Vt populus uideret, ut intcrius crede- . t ret, speraret, diligeret, ut exterius adoraret; utque ad communionem excitaretur. Et notandum est, quod, ut ait, Pontifex ostendebat reuerenter; quia ideo certe, ut reuerenter ostendens, populum ad reuerentiam prouoc rct. Illa retierentia erat ueneratio, illa adoratio. Optia
me etiam diuinus ille Dionysius, ea signa, quibus operta erant diuina munera, appellat signa ueneranda: ut doceat vi s non solum res contentas, Corpus & sanguinem Christi uenerari ibi debere, sed etiam signa ipsa seu sacramentales species. De hoc autem inserius dicuntur nonnulla. ἀφ. . Idem auctor ibi, ait, mrod Episcopus consecratu corpus an conspectum agit & offendit, ut Patri uidelicet Filium Praesentet, eiusque contemplatione populi sui misereatur.
.,ν. Basilius Magnus in libro de Spiritu sancto, Si aggrede
remur nos scripto proditas consuetudines, uelut non magnam uim habentes reiicere imprudentes, etiam ipsis principalibus Euangelii partibus damnum inserremus: imnio Praedica- potius ipsam Euangelij praedicationem ad nudum nomenti e fia contrahercmus. Vehit, uerbi gratia, ut eius, quod pris&communissimum est, primam mentione iaciam, . trabit, figura crucis signare eos, qui in nomon Domini nostri I x-
qin flum- . Christi spem habent, quis sci ipto docuit Z Inuocati nis uerba dum ostenditur panis Eucharistia: & poculum benedictionis, quassanctorum, scripto nobis reliquit Z Nono abitat, enim his contenti sumus, quorum Apostolus aut Euange ' lium mentionem facit f. sed ante, di postea. alia quaedana
162쪽
dicinius, uelut magnum robur ad mysteria habentia, ex udoctrina scripto non prodita, assumpta. Ecce dum oste ditur panis Eucharistiae de poculum benedictionis, uerba inuocationis dicimus in Ecclesia Dei: quam coniuetudinem ponit Basilius quasi iam antiquam,& inter ea, quae assumpta sunt ex doctrina scripto non prodita, magnum tamen robur habentia ad mysteria. o loco & quibus uerbis satis declarat, ab antiquissimis temporibus etiam ante ipsiim , consuetudine eam fuisse, ut sacra Eucharistia populo ostenderetur et &mulus eo tenapoxe suae'stensionnis uerba inuocationis diceret, quibus inuocaret. Inu cabat igitur. Ergo dc orabat ,-adorabat.
Iacobus Apostolus Dilanysio antiquior & praestantior, docens nos in Liturgia sua, quam reuerenter celebrationi pellabae Eucharistiae adstare debemus, dicebat populo per Diac num , Stemus honeste , stentus reuerenter, stemus cum tu es , more Dei: compunctione, attenti simus di lina: Oblati eris ista ni, ut Deo pacem Oiseramus , l l .g i l l a
Augustinus in libro sententiarum Prosperi, In specie pa--ώρον. nis N uini, quam videmus, res inuisibiles, idest, carnem a. & sanguinem Christi honoramus: nec similiter pendimus has duas sphcies, sicut ante consecrationem pendebamus reum fideliter fateamur ante consecrationem p em esse uinum , quod natura formavit; post consecrationem ueris dist. te. carnem Christi & sanguinem, quod benedictio consecra uit. Ecce honoramus corpus & sanguinem Christi in se cto sacrameto Eucharistiae. Q uomodo honoramus λ O dendo , sperando, diligendo , honoremque exhihendo a tum interius, tum exterius. Attendamus, qua si, quid sit ἡhonorare: & uidebimus sine dubio, Augustinum satis de- . xi terminasse hinc quaestione, ex consuetudine fili tet oris. Idem Augustinus, Fluctuans coniecto me ad Christum m Nd. yt.
163쪽
radice. Magorum exemplo, debemus adorare
quia ipsum quaero hic; & inuenio quomodo sine impietate adoretur scabellum pedu eius, suscepit enim de terra terram , quia caro de terra est, & de carne Mariae carnem accepit , 8c qui in ipsa carne hic ambulauit & ipsam carnem nobis manducandam ad salutem dedit. Nemo autem casnem illam manducat, nisi prius adorauerit, inuentum est. quomodo adoretur scabellum pedum eius: & non statim non peccamus adorando, sed peccamus non adorando. Profect6 non possemus nos, etiam si uellemus , ab Augustiano expetere determinationem expressiorem.
Ioas. Chrysost. Ioannes Chrysost. in commentariis suis super Apost Ium ad Corinthios, exhortans nos ad Christi Saluatoris nostri adorationem in hoc diuino lacramento, inquit, calix benedictionis, cui benedicimus, non'ne communicatio sanguinis Christi est λ Maxime his sibi uerbis & fidem facit, di horrorem. Eorum aute eiusmodi est sententia. inuod est in calice, idest , quod a latere fluxit, de illius sumus participes. Et panem, quem frangimus, nonne communucatio corporis Christi est Hoc corpus in praesepi reueriti sunt Magi, & uiri impii N Barbari lonsto itinere confecto, cum timore, & tremore plurimo adorauerunt. Imitemur saltem Barbaros, nos, qui coelorum ciues sumus. Illi enim cum id praesepe&tugurium tantum, neque eorum quid quam, quae tu nunc intueris ι uiderent, senima accesset treuerentia & horrore; tu uero non in praesepi id, sed in IN tari , non mulierem, quae in ulnis teneat, sed sacerdotem prauentem, &ispiritum perabunde super proposito diffibi sim sacrificio uides. Haec ille. Ecce exemplo Magorum, qui Christum in praesepe ipsi adorauerunt, debemus & nos adorare eundem Christum in sacramento Eucharistiae. : Idem auctor secundum eandem Christianam doctrina, S ad nostram bonam institutionem, dicit, mi id dicis In manibus in hostia, & omni: a pro ta sunt bene ordinata , adsunt Angeli, adsund Archangeli, adest Filius Dei , cum tanto horrore adstant omnes : adstantilli clamantes v omnibus
164쪽
omnibus silentibus,& patas temere haec fieri λ Contempla- .re, obsecro, adstat mensa regia, adsunt Angeli, mensae huius ministri, adest rex ipse,&tii oscitans astas QSem admodum ad mensam accumbente hero, non licet iis, qui illum ostenderunt inter ministros adeste, sed e medio abiguntur i ita hoc loco, dam offertur oblatio, dum Christus atque Agnus ille dominicus immolatur . Q uando audis , precemur pariter omnes, dum uides sublata uela, tumsogita coelum apsum sursum reserari. Idem audior, Per id tempus & Angeli Sacerdoti assident, & coelestium pote- eredolio. statum uniuersus ordo clamores excitat, & locus altari uiacinus in illius honorem, qui immolatur, Angelorum choris plenus est. Id quod credere abunde licet, uel ex tanto illo lacrificio, quod tum peragitur. Ego uero & commemorantem olim quendam audiui, quum diceret sene quen- 'dam, uirum admirabilem, ac cui reuelationum mysteria . i ,
multa diuinitus fuissent detecta, sibi narrasse, se tali olim uisione dignum habitum a Deo esse; ac per illud quidem
tempus derepente Angelorum multitudinem conspexisse. Quatenus aspeetias humanusi fore poterat, filigentibus uestibus indutorum, altare ipsum circundantium et Denique
sic capite inclinatorum , ut si quis, milites praesente reges Te,Astantes uideat: id quod facile nulli ipsi persuadeo. l . . sum IR Eullus ,&Ep. Galli.
. Ireneus & Epist. Galliae in epistola ad Victorem quam citat Eusebius, stribunt quod, Romani Pontifices sui prae-
crebres solent Episc. ecclesiarum, qui non ita sicut ipsi celebrant diem Paschae, Eucharistiam transmittere in signum pacis & communionis. Vbi notat Beatus Rhenanus . quod cum Epist. aliquis Roma ueniret, Pontifex Romanus Eucharistiam hospiti solenniter transmittebat; & id forte, in quit, di a caeteris fiebat Epist. Ecce solenniter transmittebatur olim sacrae Eucharistia Epist. Nira erat consuetudo ctat Ecclesiae, etiam ante tempora Victoris, & I renei. Dienniter dicitur , sic autem non dubium, quin reueren-xer, uenerabiliter, honorabiliter, & cum adoratione.
165쪽
6 d De Coena , , Calice Domini
Cyprianus in Sei m. de lapsis, mulieris meminit, quae in arca sacram Eucharistiam reposuerat : & quia indignis
manibus eam tractauerat, quando arcam aperire tentavit; igne inde surgente, deterrita est, ne attingere auderet tEcce Christus in Eucharistia uult tractari dignis manibus, eadem ratione ut constat , uult mi tractari cum reuerentia. ueneratione, honore, atque adoratione. i l
Clemens Petri Apostoli discipulus, Se in Cathedra Ap
successor, inter multa, quae se a Beato Petro a Ge. Tjita pisse narrat, dicit se accepisse , quod tribus gradibus con arodi . missa lant sacramenta diuinorum secretorum: Presbytero. Diacono, de ministro, qui cum timore dc tremore reliquias corporis Domini debent custodire fragmentorum, ne qua putredo in sacrario inueniatur. Ecce cum timore & tre - more est lacra Eucharistia custodienda: per consequens de . cum lieneratione atquci reuerentia & adoratione est uide
A mbrosius in prima procatione praeparante ad Missuri. Summe sacerdos & uere Mutifex I. . . Christe, qui te o tulisti Deo Patri in ara erucis hostiam puram & immaculatam pro nobis miseras peccatoribus, & qui dedisti nobis carnem tuam ad manducandum ,& sanguinem tuum ad bibendum, & posuisti mysterium in uirtute Spiritus sancti, dicens, Haec quotiescunque seceritis, in mei memoriam facietis; rogo per tuum sanguinem preciosum, m Mum Uutis nostrae precium ; Rogo per hanc miram Nitia. inestabilem.eharitatem , &c. Insta, Manta enim Domiapa.at. t. ue Is x v Christe cordis contritione, & lacrymarum sonte , quanta reuerentia , di tremore, quanta corporis cinitate , , C Laus M. Martyr
166쪽
& animi puritate illud diuinum & coeleste sacrificium est celebrandum, ubi caro tua in ueritate sumitur , ubi sanguis tuus in ueritate bibitur, ubi summa imis iunguntur , ubi adest praesentia sanctorum Angelorum , ubi tu es sacerdos de sacrificium mirabiliter de ineffabiliter constitu.
tus ζ Insta, Per hanc omnipotentiam tuam te rogo, ut concedas mihi peccatori hoc coeleste sacrificiu celebrare cum timore di tremore, cum cordis puritate lacrymarum fonte, cum laetitia spiritali & coelesti gaudio. Haec ille. Ecce cum reuerentia, timore, & tremore celebrandum est hoc mystratam: sic etiam tractandum, sic &:manducandum. Non sunt aute ista, sine honoratione Ze adoratione. . Conciliom memenst.
Viennen. generale Concilium arguit 3c damnat eos, qui in eleuatione corporis Christi nolebant assurgere, & reuerentiam ei exhibere. Mandatque ut celebretur sestum cor
Honorius III. mandat, praecipitque, ut Eucharistia in loco aliquo ad hoc destinato & mundo honorifice repon tur , ac per fideles de pios custodiatur. Sacerdos uero frequenter plebem doceat, ut cum in celebratione Missarum clauatur hostia salutaris, se reuerenter inclinet, atque idem faciat cum defertur ad infirmum . Voluit etiam luminaria semper Eucharistiae praeferri, ad significandam praesentiam
Schola Christiana tota siniui, hanc eandem profiteturueritatem, Magister sententiarum, Alexander de Ales, S .Thomas, Scotus, Durandus a Sancto Portiano, Gabriel Biel, & denique quotquot sunt aut fuerut doctores schola stici, sancti aut Catholici.
167쪽
Magister Sententiarum cum multis id agat , ut ostendae existentiam Christi in hoc sacramento quoad eius adora tionem, ita dicit cum Augustino, In specie panis&uini, quam uideinus, res inuisibiles, idest, carnem ει sanguianem, honoramus. Nec similiter pendimus has duas spe cies, sicut ante consecrationem pendebamus: cum fideliutor fateamur ante consecrationem panem esse& uinum, quod natura formausti: post consecrationem uero carnem Christi & sanguinem, quod benedictio consecrauit. . Ecce in specie panis & uini, quam videmus, carnem & sanguinem Christi honoramus, ut inquit Magister. Mud est honoramus honorem impendimus. S. Τ
S. Thomas fatetur nos adorare hoc sacramentum, in mo potius Christum in illo adoratione Latriae. mii cum ex multis ostendat, quod in hoc sacramento non remaneat substantia panis & uini post consecrationem, bciali quadam ratione id probat, dicens, inita contrariatur uenerationi huius sacramenti, si aliqua substantia creata esset ibi, quae non potat. adoratione Latriae adorari. Ecce ex adoratione, qua omnes communiter & a tempore antiquis simo in Ecclesia Dei adoramus hoc diuinum sacramentum uel potius Christum in illo, ostendit S .Thomas non rem nere substantiam panis S uini in hoc sacramento post co
Scotus eodem modo docet, quod Christo in sacrame to debetur cultus Latriae. Vidensque hanc esse communis simam & antiquissimam Ecclesiae consuetudinem, quam obseruaot M simplices, qui non sciunt distinguere sacramentum continens, a re contenta, α scientes, qui bene dia
168쪽
stingunt: saluat ipses simplices ab idololatria, ex eo , quod adorant in fide Ecclesiae,& hoc sufficit eis ad salutent.
Giiiicimus Ochani manifeste etia asserit, Christo in Eucharistia deberi cultum Latriae: atque ex hoc fundamento, deducit aduersus eos, qui dicunt, post consecrationesn m nere in sacramento substantiam panis aut uini .. Agit autem aduersus eos, in multis locis; ut lib. q. in hac materia, quaest. 3. in solutione septimi dubii. . Idem in Q uoli. quaest. 3 s. Et in tractatu huius materiae, cap. s. Potest uitideri hae de re in his locis . l, l . .
Gabriel Biel super Canonem Missae, de diuinissim ineramenti Eucharistiae ueneratione seu cultu utilens docere, hoc proposuit Uxordium, Mia autom ex praedictorum omnium inuestigatione sufficietater patuit, in hoc sacramento Christum contineri & quoad, corpus N animam, ineffabilemque deitatem, restat pro complemento illius quarti membri inquirore, QSo cultu qua ue adoratione diuinissipaum illud sacramentu tam a sacerdote celebrante, quam a circustantibus debeat. uenerari Adhoc enim statim facta consecratione reuerenter in altum fert hostia, ipsam populo ostendens , quatenus aesa Eucharistia ab hominibus suppliciter adoretur. Haec ille. Deinde aduertit, quod communirer ponuntur tres species adorationis large acceptae, siuae ueneratiotus, quae Graecis frequenter nomi nantur uocabulis: scilicet theosibia siue Latria, Dulia, Hyperdesia. Declarat, Latriam , esse interiorem per actus internos, fidei, spei,' charitatis, & Latriam etiam esse cxl riorem per actus externos sensibiles in protestationem Latriae interioris, seu interiorem Latriam protestantes. Sunt hi actus, sicut bene declarat, ritus quidam, qui secundum Christianae religionis pietat obseruantur; ut oblatio sacrificij, laudum ti canticorim uocalis .prolatio, nianuo
169쪽
compositio aut extensio, pectoris tunsio . capitis nudatio .genuum inflexio, corporis totius prosti alio, 3c similia . Dicit itaque idem auctor multa, & ualde notanda , lecti ne 49. & lectione ueo
Bessarion Epist. Tusculanus in eo suo opere, in quo satis probauit hoe diuinu sacramentum confici his uobis D mini, me est corpus meum. Hic est sanguis meus, dic. hane ueritatem confitetur; asserens haec diuina post consecraticinem ostendi , ut Christus ibi existens, adoretur. Habetur illud opus huius auctoris in lib. Liturgiarum. Fuultus o l. L an. Facultas Theodogica uniuersitatis Lovaniensis insulsa ticulis secundum hiacueritatem ita determinauit, in Et charistia non manum panis Suinum, sed haec in corpus e sanguinem Christi mirabili potentia Verbi ipsius sunt coia uersa, manentibus tantum panis uinique speciebus. Vnde certa fide tenendum est, sacram Eucharistiam sancte a nobis adorari, siue in Misa, siue extra Missam , ubicunque reposita fuerit , aut quoties in supplicationibus publicis a sacerdote circunfertur . h
Ruardiis Tayper in sua explicatione praedictorum articulorum dictae uniuersitatis, circa hunc articulum statim recitatum, tenet hanc ueriratem, pro illa adducit multa , qua istae uideri possiuat, apud ipsum Interalia sic ait.
Atque perpetuosuo usii testatur tota Eccelesia catholica, Dominum suum sic esse adorandum, ubicunque eum nouit esse praesentem . Et naturale lumcn rationis hoc docet, quod Dominum ad nos uenientem, ut patrocinetur necessitatibus nostris, agnoscamus, dc umeremur eo hon
re, quo dignus est . itaque concitata sua est, uera &
170쪽
tholica , Hoc intelim certis imum est,& certa fide cre cliuidum, quod in fictosancta Eucharistia Christus eadem ueneratione & cultu sit adorandus, quo &sios & sancti A geli ipsum .i dextris Patris in coelo sedentem adorant.' I ωiu. Echius. . O
et Ioannes Echius, uir doctissimus, piusque 3cuere Christianus, eum iam multa dixisset ad istam ueritatem catho- ..... iacilicam, ita tandem concluditsuam de hac re orationem , Nec hic quoque, inquit , in inamensum nostra crescat ora- Homi3ttio, impium est, inlimaanum N a Christiano homine est nissimum , scripturis omnibus & ipsi etiam rationi contrarium , credere Dmimim I a s ν is estis in hoc sacramento, ii
que tamen uelle honorem illi debitum impendere, nolle adorare, quod isti faciunt NeoChristiani: qui superioresse putant , quam ut in honorem sacramenti eaput aperiant , sese inclinent, genua flectant. Turpe est dicere quod
serunt eos etiam sacramentum in marsupio circumferres quae, quiS non auersetur , exhorrescat, abominetur uinterim omnis scriptura clamet , nosque clamando iubeat adorare Dominum: cur non eum etiam isti sub i sacramento uelatum adorant Z Idem enim ille Christus, qui sedet in elis ad dexteram Dei Patris, hic in sacramento latet et, quapropter diuinus honor & cultus Latriae ei impende dus est, non minus quam Deo Patri. Haec ille.
- Stanislaus Hostus, Episcopus Ormien. Cardinalis meritissimus, in sua consessione, seu potius explicatione catholicae fides , secundum hanc ueritatem ita bene dixit , amobrem recte populum institutum fuisse videmus a maioribus nostris, cum Eucharistia sacerdos eleuat, quod est sacrificij signum: nam di in lege quaecunque sacrific hantur, eleuari consueuisse, docemur ex Leuitico ut ingenua procidentes , Christum in Eucharistia praesente ad reni r siniui in memoria redeant illius sacrificii, quo ille in