장음표시 사용
221쪽
anibus his iliget diuina potentia, diuina gratia , diuina charitas, diuina benignitas. Atque non secus in omnibus his uigere debet non noster sensus, sed nostra fides . . iDicit Caluinus, Domodo potest hic nobis dare carnem suam ad manducandum, realiter ad praesentialiter pr. . L Verbum est Iudaicum ,paruae intelligentiae, paruae etiam aut nullius fidei. Quam ob rem, nos Caluino dicimus, Quod non capis, quod non uides: animosa firmat fides , prater rerum ordinem. Haec non euidenter in hoc saeclito ostenduntur, sed fide proponuntur, fide probantur,& a gumenta, quae in contrarium fiunt, fide dis luuntun . Fiades proponit & probat has ueritates altissimas: & fides soluit omnia argumenta, quae fiunt in Oppositum l Caeterum, Saluator noster in coelum quidem receptus est, ibiq: mansurus , quoad descendat ad iudicandum Orbem ; ibi uiuit, ibi regnat, ibi triumphat, ibi beatificat. Sed huic eius conditioni, triumpho, aut gloriae, nullo mo do repugnat nec ullo modo derogat, quod ipse realiter, praesentialiter & corporaliter.existit in hoc augustissimo sacra mento Eucharistiae : quia haec eius existentia in sacramcnto nec tollit, nec ullo modo minuit eius existentiam in coelo. Vnum enim numero est corpus Christi in coelo, & in sacramento: sed modus existendi hic Stibi, est diuersus. Existit nanque in coelo corporaliter circunscriptiue rexi
stit autem in sacramento corporaliter sacramentaliter . rQui duo modi existendi, qui, aut quales sunt, uel.quo modo inter se differunt, & apud omnes theologos est naritum, & apud omnes fideles ex iam dictis potest esse in
Christus ergo in coelo existit corporaliter circunscripti-uὸ in tota gloria sua. corporaliter, inquam, secundum cor pus suum: & simul hoc primo in nihilo imminuto, Christus ipse in sacramento Eucharistiae existit corporaliter sacramentaliter. Eodem modo intelligendo corporaliter, secundum suum corpus. Nunquid hoc secundum derogat illi primo λ absit . milia potius hoc secundum exaltat marigis , magisque commendat illud primum, in Christi mist, ricordia, clementia, benignitate, gique charitate quartanta
222쪽
tanta est, ut cum Christus iam in coelis existat triumphans cum membris suis beatis, uult etiam esse & est corporaliter in hoc sacramento cum membris suis adhuc laborantibus in hac peregrinatione. Sic omnia aptans, ut quemadmO- modum sua Ecclesia triumphas illum habet praesentialiter , realiter, & corporaliter uno modo, idest, circunscriptitie; ita sua Ecclesia militans eum habeat praesentialiter, & realiter, & corporaliter alio modo, id est, sacramentaliter. Et de isto singulari modo, quo Christus ex:stit nobiscum in sacramento hoc mirabili, supra illum modum comm nem , quo ipse est nobiscum per gubernationem, etiam intelliguntur eius uerba, quibus ait, Et ecce ego uobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummationem saeculi. Vt multi sancti patres optime intellexerunt. Exaltat ergo
hoc secundum , illud prinaum, in multis iam dictis, praesertim uero in Christi charitate, & optima prouidentia.
Chrysostomus in de Sacerdotio, inquit, Ο'miraculum, o Dei benignitatem. inii cum Patre sursum sedet in illo ipso temporis articulo nempe post uerba Christi operatoria ) omnium manibus pertractatur, ac ipse se tradit u lentibus ipsum excipere ac complecti. Fit autem id nullis praestigiis, sed apertis ac circumspicientibus circustantium omnium oculis: Et ne existimet aliquis hoc illi excidisse, passim sere ita loquitur. Jdem enim auctor super Apostolum ad Corinthios inquit , Cum mors accepisset corpus Christi, quia continere non poterat, rursus euomuit, & radios ad Uium supernum thronum dimisit. Illuc naque ipsium extulit, quod nobis etiam exhibuit :& ut teneremus & manducaremus, quod maximum dilectionis signum est.. os enim amamus, nonnunquam morsu etiam petimus. Idem auctor in eodem loco ait. miod summo honore dignum est , id in terra ostendam . Nana quemadmodum in regiis non paricles, non tectum aureum, sed regium corpus in throno sedens omnium praestatissimum est; ita .
223쪽
que in coelis regium corpus, quod nunc in terra uidendum tibi proponitur, neque angelos, neque archangelos, non coelos coelorum, sed ipsum horum omnium tibi dontinum ostendo . Animaduertis quo nam pacto, quod on inium maximum est, atque praecipuum in terra, non conspitaris
tantum , sed tangis: nequc solum tangis, sed comedis : &eo accepto, domum redis. Absterge igitur ab omni serde
Hamit. 3- Idem auctor super epistolam ad Ephesios dicit, Recolite quia illius corpus est & sanguis, qui supra coelos residet, qui ab angelis suppliciter adoratur. Illius, inquam, qui prO. xime assistit immortali Dei potentiat. Huius delibamus sanguinem, & proprium corpus nobis sumendum tradidit. x. Idem auctor ad populum Antiochenum declamans &enarrans locum de pallio Heliae donato Helisaeo, sic docet, Helias melotem dilcipulo reliquit, filius autem Dei astendens, suam nobis carncm dimisit. Sed Helias quidem exutus , Christus autem di eam nobis reliquit, & ipsam habens ascendit.
1. ἔ aut ire Idem auctor in sua Liturgia ita orat, inii supra una cu''M 'Q patre sedes,&hic una nobiseum inuisibiliter uersaris, diagnare potenti manu tua nobis impartiri impollutum corpus tuum, & preciosiim sanguinem, & per nos toti populo.
Haec igitur o Caluine, sancta uerba sancti Ioannis Chrysostomi, o miraculum, o Dei benignitatem. Qui cum Patre sursum sedet, in illo ipso temporis articulo nempe post
uerba Christi operatoria) omnitura manibus pertracta' tur,&c. Haec est etiam doctrina omnium sanctorum pa- trum aliorum , quotquot unquam fuerunt , ut constat ex allegatis eorum dictis . Omnes autem sancti patres huiusmodi, optime nouerunt,firmiterque crediderunt omnes articulos fidei nostrae, & particulariter etiam atque e plicite hos duos articulos, tum de uera Christi natura humana , tum de eius gloriosa ascensione in cretum . Quomodo ergo ita docuerunt, de uera, reali, atque
corporali existentia corporis Christi in hoc sacramento ZQuia cum plane cognouissent idem corpus Christi uerum gloriosum, quod modo est in coelo, esse simul in hoc s
224쪽
eramento gloriosum etiam & impassibile, atq; cum omnibus sibi inhaerentibus realiter, dotibus, qualitatibus, & caetera : firmiter crediderunt, id quod est uerissimum, hanc eius realem & corporalem existentiam, nec detrahere u ritati naturae suae humanae, nec derogare eius conditioni gloriosae. Unde in hac existentia, maxime commendauerunt Christi potentiam infinitam, & Christi erga nos, dc sitam Ecclesiam militantem, summam immensamque dilectionem. Sicut re vera hic uiget infinita omnipotentia, de immensa charitas. Memadmodum Chrysostomus, ait,o' miraculum, o Dei benignitatem. Sh sexu, Thomas. Corpus Christi idem in substantia est in hoc sacramento - .& in propria specie, sed non eodem modo. Nam in propria specie contingit circunstantia corpora per proprias dimensiones, non autem prout est in hoc saeramento; ut
supra dictu est. Et ideo quicquid pertinet ad Christum, secundum quod in se est, potest attribui ei de in propria specie , de in sacramento existenti: sicut uiuere, mori, dolere, animatum uel inanimatu esse, de caetera huiusmodi. Rumcunque uero conueniunt ei per comparationem ad corpora
extrinseca, possunt ei attribui in propria specie existenti, non autem prout est in sacramento: sic irrideri, conspui , . crucifigi, flagellari, Zc caetera huiusmodi. Vnde de quia dam metrice dixerunt, Piside feruato poteris soriare dolorem Innatum, sed pon illatus conuenit illi. Ita omnes doctores catholici dixerunt, quaerentes ac d terminates quaestionem, Utrum, si hoc sacramentum tempore mortis Christi fuisset seruatum uel consecratum, ibi moreretur Est autem haec communissima atque uerissima doctrina, eo omnibus manifesta, quia utique corpus Christi tale est in sacramento, quale est in seipso: licet in dus essendi sit diuersius, prout est satis explicatum. Hinc est quod in coena filii in hoc sacramento corpus
Christi passibile, ac mortale, quia tunc in seipso erat pas.
225쪽
sibile ac mortale. Nunc autem in hoc sacramento est corpus Christi non passibile nec mortale, sed immortale & gloriosum; quia in seipso est in coelo tale, id est, immortale& gloriosum.
Hunc ergo errorem Caluini& nonnullorum nostrorum aduersariorum, qui cum Caluino terrene sapiunt, tenu
runt etiam alij aduersarii fidei Catholicae, ut constat ex di-: atque ad cum astruendum nonnulla etiam Augustini dicta conabantur adducere, quae insuper quidam nostri aduersarii huius temporis pro eodem adducunt. His omnibuS , nos nunc resipondere tenemur: sed quia multi sancti& catholici patros hoc ipsum fecerunt ante nos, magis placet ut eorum dicta repetamus, quibus ipsi hunc errorem cum suis fundamentis retulerunt, & omnia abiecerunt, errorem damnando, fundamenta autem erroris soluendo, encruan do, atque diluendo.
Verba Magini i narrantis O referentis. Lib. 4. Magister sententiarum ita dicit, Sunt & alii praeceden-oit. tium insaniam transcendentes, qui Dei uirtute iuxta m dum naturalium rerum metientes, audacius ac periculosius ueritati contradicunt: asserentes in altari non esse compus Christi uel sanguinem; nec substantiam panis uel uini. in substantiam carnis & sanguinis conuerti: sed ita Christum dixisse, Hoc est corpus meum: sicut Apostolus dixit ,
Petra autem erat Christus. Dicut enim ibi esse corpus Christi tantum in sacramento, id est, in signo, & tantum in sumo manducari a nobis. QSi errandi occasionem sumund a uerbis ueritatis, unde prima haresis facta est in discipulis r.an. 6. Christi. Cum enim diceret, Nisi quis manducauerit carnem meam, & biberit sanguinem meum, non habebit uia tam aeternam : illi non intelligentes dixerunt, Durus est hic sermo, quis potest eum audire & abierunt retro. Illis decedentibus , instruxit duodecim,qui remanserant. Spiritus 3 ρηβptr est, inquit, qui uiuificat, caro nihil prodest. Verba, quae uobis, spiritus & uita sunt. Intellexisti carnaliter Z etiam sic spiritus di uita sunt, sed tibi non sunt. Spu
226쪽
ritualiter intellige , quae locutus sum. No hoe eo us, quod uidetis, manducaturi estis, & bibituri illum sanguinem,
quem effusuri sunt , qui me crucifigent. Sacramentum ali- Ioas. λquod uobis commendaui, spiritualiter intellectum uiuis-cabit uos: caro autem non prodest quicquam. Sunt etiam& alia, illorum insaniae fomitem ministrantia. Ait em in Augustinus, Donec saeculum finiatur, sursum est Dominus: sed tamen etiam hic nobiscum est ueritas Dominus. Cor- Dardana. . pus enim in quo resurrexit, in uno loco esse oportet; u ritas autem eius ubique diffusa est. Item, Una personain est Deus & homo: ubique per id, quod est Deus in coelis; lom. per id, quod homo est Christus. Dicit etiam, Pauperes Μ h. R semper habebitis uobiscum : me autem non semper habebitis. His aliisque utantur praefati haeretici in assertionem sui erroris. Ita Magister refert errorem, cum fundanae iis eiusdem erroris. Σ Verba Magi i determinantis ,soluentis respondentu.
inlae ex eadem ratione, omnia accipienda sunt. Non enim uerbis his negatur uerum corpus Christi a fidelibus sumi, uel in altari esse: sed his ueritas Apostolos , & in eis nos instruxit , quod ipsius corpus non per partes discerptu,
ut putauerunt illi discipuli, qui retro ierunt, sed integrum, nec uisibiliter in forma humana, sed inuisibiliter sub sorma
panis & uini, corpus & sanguinenti nobis traderet. intem sensum Augustinus confirmat, dicens, ipsum quidem,&non ipsum corpus, quod uidebatur, manducatur: ipsum quidem inuisibiliter, non ipsum uisibiliter. Item, Sine- a. .R. cesse est illud celebrari, necesse est tamen inuisibiliter intel- . P .ad H, ligi. Ita etiam intelligendum est corpus Christi esse in uno loco, scilicet uisibiliter in forma humana: ueritas tamen Ar Ieius, id est, diuinitas ubique est: veritas etiam eius, id est, N. -- uerum corpus in omni altari est, ubicunque celebratur. Sic etiam illud intelligedum est, Pauperes semper habebitis
uobiscum: me autem non semper habebitis. secundum corporalem praesentiam, scilicet qua cum eis conuersabatur.
Similiter per id, quod homo est, in coelo est, scilicet uisibia
227쪽
' sibile ac mortale. Nunc autem in hoc sacramento est corpus Christi non passibile nec mortale, sed immortale & gloriosum ; quia in seipso est in coelo tale, id est, immortale& gloriosum.
Hunc ergo errorem Caluini& nonnullorum nostrorum aduersariorum, qui cum Caluino terrene sapiunt, tenu runt etiam alij aduersarii fidei Catholicae, ut constat ex dictis: atque ad eum astruendum nonnulla etiam Augustini dicta conabantur adducere, quae insuper quidam nostri aduersarij huius temporis pro eodem adducunt. His omnibus, nos nunc respondere tenemur: sed quia multi sancti& catholici patres hoc ipsum fecerunt ante noS, magis placet ut eorum dicta repetamus, quibus ipsi hunc errorem cum suis fundamentis retulerunt , & omnia abiecerunt, errorem damnando, fundamenta autem erroris soluendo , encruando, atque dilucndo.
Verba MagiIiri narrantis O referentis. Magister sententiarum ita dicit, Sunt & alii praeceden-
t. insaniam transcendentes, qui Dei uirtute iuxta modum naturalium rerum metientes, audacius ac periculo sitis ueritati contradicunt: asserentes in altari non esse compus Christi uel sanguinem; nec substantiam panis uel uini. in substantiam carnis & sanguinis conuerti: sed ita Christum dixisse , Hoc est corpus meum: sicut Apostolus dixit, Petra autem erat Christus. Dicut enim ibi esse corpus Christi tantum in sacramento, id est, in tantum in stagno manducari a nobis. inai errandi occasionem sumunt, a ucibis ueritatis, unde prima haresis facta est in discipulis Christi. Cum enim diceret, Nisi quis manducauerit carnem meam, & biberit sanguinem meum , non habebit uia tam aeternam: illi non intelligentes dixerunt, Durus est hic sermo, quis potest eum audire & abierunt retro. Illis decedentibus , instruxit duodecim,qui remanserant. Spiritus λαμβp' est, inquit, qui uiuificat, caro nihil prodest. Verba, quae uobis, spiritus &uita sunt. Intellexisti carnaliter Z etiam sic spiritus & uita sunt, sed tibi non sunt. Spi-
228쪽
ritualiter intellige, quae locutus sum. No hoe corpus, quod uidetis, manducaturi estis, & bibituri illum sanguinem, quem effusuri sunt , qui me crucifigent. Sacramentum ali- Ioas. λquod uobis commendaui, spiritualiter intellectum uiuisi-cabit uos: caro autem non prodest quicquam. Sunt etiam S alia, illorum insaniae semitem ministrantia. Ait enim Augustinus, Donec saeculum finiatur, sursum est Dominus: . sed tamen etiam hic nobiscum est ueritas DominuS. Cor- Dardana. . pus enim in quo resurrexit, in uno loco esse oportet; u ritas autem eius ubique distusa est. Item, Una persona ' est Deus & homo: ubique per id, quod est Deus in coelo; tom. a. per id, quod homo est Christus. Dicit etiam, Pauperes semper habebitis uobiscum: me autem non semper habebitis. His aliisque utantur praefati haeretici in assertionem sit erroris. Ita Magister resert errorem, cum fundanae iis eiusdem erroris. Verba Magi i determinantis ,sobsentis O respondentis.
ae ex eadem ratione, omnia accipienda sunt. Non enim uerbis his negatur uerum corpus Christia fidelibus .LE' sumi, uel in altari elae: sed his ueritas Apostolos , & in eis nos instruxit, quod ipsius corpus non per partes discerptu, ut putauerunt illi discipuli, qui retro ierunt, sed integrum, nec uisibiliter in se a humana, sed inuisibiliter sub forma panis & uini, corpus & sanguinem nobis traderet. Q aemsensum Augustinus confirmat, dicens, ipsum quidem,&non ipsum corpus, quod uidebatur, manducatur: ipsum quidem inuisibiliter, non ipsum uisibiliter. Item, Sinecesse est illud celebrari, necesse est tamen inuisibiliter intel- .Pi.ad Hiligi. Ita etiam intelligendum est corpus Christi esse in uno
Ilaco, scilicet uisibiliter in forma humana: ueritas tamen dici. a.
eius, id est, diuinitas ubique est: veritas etiam eius, id est, c. N. -- uerum corpus in omni altari est, ubicunque celebratur. Sic etiam illud intelligedum est, Pauperes semper habebitis uobiscum: me autem non semper habebitis. secundum corporalem praesentiam, scilicet qua cum eis conuersabatur.
Similiter per id, quod homo est, in coelo est, scilicet uisibia
229쪽
liter : inuisibiliter autem est in altari, quia non informa' humana apparet, sed forma panis & uini operitur . Viide & inuisibilis caro eius dicitur, quae uere est in altari. Sed quia in specie sua non apparet, inuisibilis dicitur: ait enim Augustinus, Hoc est quod dicimus, quod modis omnibus approbare contendimus, Sacrificium Ecclesiae duobus confici , duobus constare, uisibili elementorum specie, & inuisibili Domini nostri I . , , Christi carne & sanguine: Sacramento , & re sacramenti, id est, corpore Christi: sicut &Christi persona constat de conficitur ex Deo de homine, cu Christus sit uerus Deus & homo: quia omnis res illarum rerum naturam & ueritatem in se continet ; ex quibus conficitur . Conficitur autem sacrificium Ecclesiae duobus, sacramento, & re sacramenti, id est corpore Christi. Est ergo sacramentum de res sacramenti, idem corpus Christi. Ecce inuissibilem dixit carnem Christi, quia forma panis operta sumitur & tractatur. Idemque corpus Christi dixit elle sacramentum & rem: ex quo confirmatur quod supra diximus. Deinde addit quod magis mouet lectorem; Caro , inquit, eius est, quam sub forma panis opertam in sacramento accipimus: & sanguis cius, quem sub vini specie ac sapore potamus. Caro uidelicet carnis,& sanguis sacramentum est sanguinis: carne & sanguine, utroque inuisibili, intelligibili, & spirituali significatur corpus Christiuisibile de palpabile, plenum gratia & diuina maiestate. Verba Magistri declarantis, quae sit intelligentia praemissorum. Attende iis diligenter, quia tropo quodam utitur hic
Augustinus, quo solent res significantes, rerum sortiri uocabula , quas signiscant. Hic enim uisibilis species panis, uocatur nomine carnis,& uisibilis species uini, nomine sanguinis, inuisibilis uero & intelligibilis dicitur caro Christi, quia secundum illam speciem non uidetur caro, sed intelligitur: ita &.sanguis. Caro ergo, inuisibilis dicitur esse, sacramentum carnis uisibilis: quia species panis, secundu quam illa non videmus, caro est sacramcntum carnis uisi
bilis : quia in carne inuisibili, idest Ocie, secundum quam
230쪽
raro Christi non uidetur caro, significatur corpus Christi, quod est uisibile & palpabile, ubi in sua forma apparet. Ita & de sanguine accipi debet. Quem sensum confirmat Augustinus, aperiens qualiter practa intelligenda sint, ilia ,
quia obscure dixerat : consequenter dicens, ita panem uocari corpus Christi, cum uere sit sacramentum corporis
Christi, quod in cruce positum est: sicut ipsa immolatio, quae fit manibus sacerdotis, uocatur Christi passio, non
rei ueritate, sed significandi mysterio: & sicut sacrame tum fidei dicitur fides.
Verba Magictri concludentis contra aduersarios. Satis respinsum est haereticis, & obiectionibus eorum, qui negant uerum corpus Christi in altari esse, & panem in corpus , uel uinum in sanguinem mystica consecratione conuerti, dicentes, Quis audeat manducare dominum suum. Quis etiam auiarat dicere, quotidie formari corpus Chrissi de materia uel substantia, quae non fuit c ro Virginis
Sic Magister sententiarum ex Augustino respondet Omnibus obiectionibus , quas formant aduersarii ex uerbis eiusdem Augustini perperam intellectis: ostendens, Augu- stinum semper tenuisse, credidisse, atque praedicasse, hanc nostram ueritatem C tholicam de uera, atque reali & cor
.porali Christi existentia, atque praesentia in hoc sacramento diuino.
S .Thomas idem secit omnino. Tenebat enim sicut sem-- per tenuit cum aliis sanctis patribus, hanc nostram ueritatem Catholicam de existentia reali corporis Christi in hoc sacramento secundum ueritatem rei ipsius. Videns autem quod haeretici in confirmationem sui erroris, quem hodie errans sequitur Caluinus, adducebant illud Augustini si per Psalm. 98. Spiritualiter intelligite, quae locutus sum: non hoc corpus, quod uidetis, manducaturi estis, dic. N