장음표시 사용
241쪽
temporum difficultates. Secunda est, Conditiones, sub quibus eo casii ita alicui nationi uel regno usus calicis concedendus sit, uidentur debere esse illae, quae in concilio Basileensi, antequam declinaret, sunt expressae, cum nonnullis aliis, quae inferius explicantur. Ad arti. 4. Ad quartum articulum respondeo per sequentes conclu- νίς μ. sones. Prima est, Mantum ad sacratissimam rem contentam , id est, Christum Saluatorem nostrum , non minus
aliquid sumit, qui sub una tantum specie hoc sacramento utitur, quam qui sub utraque. Secunda est, Mantum ad msum sacramentu, id est, quantum ad ipsas species sensibiles sacramentales, minus aliquid sumit, qui sub una ta tum spccie hoc sacramento utitur, quam qui sub duabus . Tertia est, intantuna ad id gratiae, quod quis comunicans
consequitur ex opere operantis, non est certa regula ; sed potest aliquis plus, aut minus, aut aequaliter suscipere sub al- . it.: tantum, quantum sub utraq;, , e contra. Maria est, problema Theologicum uidetur ad utranq; partem probabile, An minus gratiae recipiat ex opere operato, qui in altera tantum specie communicat, quam qui in duabus. Maiiata est, Et si dicatur minus gratiae recipere aliquem communicando in altera specie, quam communicando in utraque, non tamen ideo minus bene fecit sancta mater E . . clesia interdicendo laicis ac sacerdotibus non celebratibus communionem utriusq; speciei, ex iustis causis ac ration ibilibus. Sexta est, Accipiedo institutionem Christi prout
significat actionem eius instituentis, uel ipsas res institutas, seu ipsa sacramenta instituta, uel partes eorum, minus suscipit qui sub altera tantum speςie communicat, quam qui sub utraq;. Septima est, Accipiendo institutionem Christi , prout significat statutum uel praeceptum cius, obligans omnes & singulos Christi fideles, non minus suscipit qui in
una specie communicat, quam qui in duabus.. i. Ad quintum articulum respondeo per sequentem conclusionem, Non est necessarium ex diuino aliquo iure paruulis antequam ad annos discretionis peruenerint, augustis imum hoc porrigere Eucharistiae sacramentum. Huic uidetur posse addi, gratia ueritatis indagandae, quod si illis
242쪽
porrigatur, in illis hoc sanctissimum sacramentum habeabit suum effectum augendi gratiam. Haec sunt, quibus meam totam habeo explicatam sententiam; simpliciter, & de plano, ut aiunt: solummodo assi mando uel negando, & nihil adhuc probando. Vt pote
quod probationes omnes, suis reseruatae sunt in locis. Possem etiam iuxta praedictos articulos alias conclusiones statuere probandas cum praedictis simul, quae non parum facerent ad materiae maiorem declarationem et eas tamen consulto omisi, ut uerba aptarem rebus, & conclusiones resip
siuas interrogationibus: ne aliquid superflueret, aut superfluere uideretur. Haec maximd dixerim propter responsionem ad primum articulum, quam in una sola conclusione negativa conclusi; as ierens, nullum esse praeceptum diuinum, quo de necessitate salutis teneantur omnes Christi fi deles ad communionem aut sumptionem sanctissimi sacramenti Eucharistiae sub utraque specie . Huic enim conclusioni uerissimae potui addere istam aliam sequentem, omnes tamen Christi fideles adulti tenentur praecepto diuino necessario ad salutem, suscipere sacramentum illud sancti
simum, saltem sub altera specie, in re quidem, uel in uotor intelligendo de adultis sanae mentis, ut ipsam ueritatem intelligendam esse manifestum est. nanque & ista conclusio non secus est uerissima. Omisi nihilominus eam cum alia ponere, ne articulum propositum excederem; qui non de
communione fidelium Christi sub altera specie, sed de comunione eorum sub utraque loquitur. Opus etiam non fuit, ut uel avticulus de communione sub altera tantum quaereret, uel ego de illa responderem : quia constans est
apud omnes,qui sese Christianos profitentur, & Dei optimi maximi legem accipiunt scriptam & naturalem , teneri omnes fideles adultos ad sumptionem huiusmodi sacra menti, saltem sub una specie . Vt quidem in iure diuino stando, suscipere hoc sacramentum sub utraque specie, sit deuotionis, libertatis, aut uoluntatis: suscipere autem il- Iud saltem sub altera, sit necessitatis, praecepti,& legis obligantis. Q uia igitur haec constans est ueritas & manifesta omnibus, articulus de illa non quaesiuit: & quia artia
243쪽
culus de illa non quaesiuit, ego ad illam non respondi. De hac ueritate tradunt doctores communiter in libris sentenatiarum . Atque S. Thomas ibi , N in partibus, ubi quaerit, Vtruna liceat omnino a communione cessare. Alexander de Alcs in partibuS. Conclusio , qua primo articulo restondimus, declaratur, O pr
batur. CAP. II I. ionclusio, qua respondimus primo articu lo, declaratur & probatur ex multis Christi fidelibus, paruulis bapti 1atis uidelicet, ad nullis laicis, ac sacerdotibus non consecranet tilius: de quibus omnibus nullum est praec plum diuinum , quod teneantur suscipere hoc diuinum sacramentum sub utraque specie, etsi Christi utique sint fideles. Quod autem nullum sit praeceptum diauinum de re huiusmovi, ex multis compertum habemus. Constat enim primum, ex sanctae matris Ecclesiae obse uantia, dispositione, ritu, di consuetudine: quibus de c5munione laicorum aliquando disposuit uno modo, aliqua-do alio: prout rationabiles causae occurrebant, uno uel alio tempore :& particularcs Ecclesias permittebat suos filios laicos, uel sub altera tantum, uel sub utraq; specie communicare, ut tum in Decretis Pontificum, tum in historiis cernere est. Maae prosecto non faceret sancta mater Eccle-sa, si de hac re praeceptum aliquod diuinum esset: nanque neque ipsa illud praeceptum ignorasset, neque contra illud cognitum quidquam immutasset. Constat secundo, ex determinationibus conciliorum. Ita enim determinauit uni Rersale concilium Constantiense, & ita etiam si accipimus Basileense, ut ex actis illorum est manifestum. Constat tertio, ex determinationibus particularium doctorum c plurium, eorundemque grauissimorum Etenim Alexand. de Ales in suis partibus, S. Thomas in suis, & inscriptis, . Bonaventura, Ioa. Gerson Cancellarius Parisien. doctor illuminatus, in tractatu suo, quem de hac materia in conncilio Coustantiensi edidit, pro ut istum ritum, morem s
244쪽
aut consuetudinem, communicandi laicos fratres sub alia tera tantum specie: & causas plurimas assignant, cur se cta Ecclesia catholica hunc ritum introduxit , S laudabiliter continuat, & continuabit. Post istos omnes patres, Gabriel Biel in suo opere egregio super canonem, mouit quaestionem ,Vtrum populus fidelis participaturus Eucharistia, teneatur eam sumςre sub utraque specie Z & respondendo
dicit, Olim quaestio illa poterat esse dubia, sed nunc post
determinationem concilij Constantiensis, ueritatem cath licam determinantis, dicere , communionem sub utraque specie, esse de necessitate salutis, omni fideli, est haeresis ibidem publice condemnata. Videns autem non esse inutile nec praesumptuosum , ad intellectum clariorem huius ueritatis aliquid disseiere , ita rursus mouit quaestionem eandem, Utrum communio sub utraque specie emanauerita praecepto diuino indispensabili, an honὶ Respondet autem per sequentem conclusionem, Communicatio Eucha
ristie sub utraque specie, a Christo non est praecepta gene
raliter omnibus fidelibus in dispensabiliter. Probat uero sic, ia hoc praeceptum uel colligeretur ex institutione hi ius sacramenti, quia sub duplici specie ipsum instituit; aut ex eius di insatione, qua luis discipulis dispensavit; aut ex manifesto praecepto, quod uel ante institutionem, aut in ipsa coena , aut post coenam dedit: Sed nullum horum dici potest, Ergo proposito uera. Haec ille. mu deinceps in s ouentibus probat omnia, satis sufficienter. Eodem modo sapuit & docuit facultas Theologiae Parisicn. ut a nonnullis annis fecit manifestum in suis articulis, quibus fidem & r ligionem Christianam declarauit. Dixit enim in his uerbis& forma sequenti, Non est laicis ad salutem necessaria cis, munio sub utraque specie, recteque certis ac iustis de ca sis olim ab Ecclesia sancitum est, ut illis sub una tantum p
nis specie communicetur. Eodem quoq; modo sacrae the logiae prosesseres uniuersitatis Ilvaniensis, in suis articulis orthodoxam religionem sanctamque fidem nostram respicientibus, ita dixerunt L Non est laicis necessaria ad salutem communio sub utraque specie:: iustisque ide causis
ab Ecclesia sancitum est , ut illis sub una tantum panis iste
245쪽
cie sacramentum communicetur, in quo carnem & sanguinem,atque ita totum Christum sub una specie sumunt. Haec ibi. Super quo articulo agens Ru ardus Tapper eiusdem uniuersitatis Cancollarius, multa admodum adduxit, quibus eundem articulum, seu eius ueritatem optimὰ atque
eleganter demonstrauit. Eodem modo iudicauit Alinsus a Castro in suo opere aduersus haereses, ita dicens, Vltima quod sciam de hac re haeresis est, quae asthrit, nec effari ossib utraque specie, scilicet panis & uini, esse communicandum: ita quod qui sub una tantum specie communicat, etiam si laicus sit , peccat . Idem auctor in sequentibus probat latissime, non teneri omnes fideles Christianos ad communionem sub utraque specie sacrosanctae Eucharistiae. Hanc eandem ueritatem ostendit satis Manislaus Hosius in sua confessione seu explicatione &c. Constat autem quarto & inuictissim E, eo, quo cestissumum est apud omnes sapientes catholicos non reperiri tale praeceptum diuinum in aliquo illorum, in quibus diuina praecepta reperiuntur. QSod si ibi non reperitur, aut certὰ non est, aut non debet dici esse . non enim licet alicui pro
libito suo fingere diuina praecepta, sed turpe est alicui diacere quod aliquid est de iure diuino, & non ostendere ubi sit, aut unde habeatur: sicut turpe est doctori in iure cano nico, dicere quod aliquid sit iuris canonici, si non ostem dat locum, sic etiam in iure ciuili unde erubescunt Iure- consulti cum sine lege loquuntur) ita &in iure diuino. Deinde, quia qui dicit aliquid esse iuris diuini, quod, reuera, non est iuris diuini, mutat legem Dei,& blasph mat quodammodo contra illam, addendo illi: atque facit contra ipsam legem, quae praecipit ut nullus ei quicquam addat. Rursus, quia qui dicit aliquid esse iuris diuini, quod non est iuris diuini, mentitur contra Deum; quia asserit Deum aliquid dixisse aut praecepisse, quod Deus nodixit, nec praecepit. Non igitur licet alicui pro suo libito fingere diuina praecepta, & secundum suam fictionem do cere: sed qui dixerit aliquid esse iuris diuini, oportet oste-
dat ubi est, aut omnino taceat. Asserimus creto nullum
esse tale praeceptum clitanum: idque sufficientis,inio pr6-
246쪽
banaus, dicentes quod non reperitur in aliquo locorum, in quibus & non alibi reperiuntur diuina praecepta, quae nos obligant. Omnia enim loca in quibus diuinum praeceptum reperitur, reperiri solet, & reperiri debet, ea sunt, diuina scriptura , uniuersalis consuetudo antiquissima Ecclesiae Christianae, decreta sanctorum conciliorum uniuersialium' legitime congregatorum, de consormis sententia docto - , rum sanctorum :& si quae alia sint similia. Ad haec igitur nobis nunc respicienduin est; & constat, quod in nullo h
rum reperitur tale praeceptum.
Dicimus, praeceptum diuinum reperiri in scriptura dia uina. Hoc autem non ita intelligendum est, quasi omnia praecepta, quae in diuina scriptura reperiantur sint diuina: quia immo in scriptura diuina, nonnulla reperiuntur, aut reperiri possunt praecepta humana, siue Ecclesiastica . sed hoc dictu est, quia diuina praecepta sunt omnia, quae apud diuinam scripturam expersona Dei reperimus, re quae ex illis deducuntur. Alioquin praecepta Apostolorum & seniorum in diuinis scripturis reperta, diuina dicerentur et quod non est, nisi alias ipsa praecepta diuina sint. Constat hoc, in bigam is, & homicidis: in multis aliis, quae facile possent adduci. Simile est de consuetudine uniuersali , antiquissima. non enim ita intelligimus, quasi omnis illa Hiat. -- sit praeceptum diuinum: sed dicimus quod illa est audien
da, & si ipsa dixerit aliquid esse iuris diuini, firmiter do
cendum est illud esla talis iuris. Dicimus insuper eam con- Axisma siletudinem esse omnino seruandam, nisi sancta mater Ecclesia aliter ordinauerit. Idem de conformi sententia fanctorum doctorum, de traditionibus Ecclesiasticis, & sinu-libus . Non sufficit si in aliquo horum reperitur aliquod factum, praeceptum, aut determinatum, ut statim credamus 'illud esse praeceptum diuinum: sed sufficit si in aliquo h rum declaretur aliquo modo susticiente, id esse diuinum
praeceptum . Multae enim traditiones uenerunt ad nos ab
Apostolis antiquissimae, uerbolenuS, & non scripto, ut palam confitetur Dionysius in de Ecclesiastica Hierarchia, de confitentur omnes doctores sancti, & notum est omnibus: inter quas, nonnullae fortasiis reperiri possunt, quae non
247쪽
uenerunt ad nos, nec unquam fuerunt traditae, ut a Deo praeceptae: sed tantum ut bonae, iustae, ac sanctae . Glossa in cap. Coepiscopi : praesu nitit Coepiscopos fuisse ab Apostolis uel conciliis institutos: quos tamen tanquam non im stitutos a Christo, Ecclesia bene prohibuit. El.abstinentia a sanguine & su cato & immolatis simulachrorum, ab Apostolis praecepta,& in diuinis scripturis expressa, iam
- , Ut autem ostedamus nullum esse locum talem de praedictis, in quo reperiatur tale ius diuinu; placet omnia loca adducere sortiora, quae ad oppositu ab aliquibus adducuntur, uel adduci postunt,& simul ostendere nullum eorum probare, esse tale diuinum praeceptum ,quo teneantur si suli Christi fideles sumere sacratissimam Eucharistiam in utraque specie. Si enim id ostensum fuerit de locis illis tioribus, statim per consequens ostensum erit, & liquidum de aliis, per locum illum communem, quo satis probamus, quod si fortiora non possunt, nec minus fortia . Q uia uero ea loca pertinent adrabiectiones, & eas in tertium librureseruauimus; simul de ea loca in tertium libi um, quo p nuntur obiectiones, &λlutiones, reseruentur. Nunc Enim de his tantum agimus, quae ad seeundum hunc librum pertinent, id est, de articulis in se, de nostris Catholicis r
sponsionibus, & responsionum huiusmodi probationibus. Interim hoc facimus, quod ostendimus nec omnia, quae in diuinis scripturis reperiuntur, esse praecepta diuina, nec deberi praecepta diuina quaeri solummodo in sacra scripturae simul asserentes, quod,&isi etiam alias diuina praecepta quaerere debeamus, nullibi tamen diuinum praeceptum de communione omnium fidelium sub utraque specie reperi mus . Ergo nec omnia, quae in diuinis scripturis reperiuntur, sunt diuina praecepta, aut diuini iuris proprie dicti rnec diuinum praeceptum apud fideles Christianos quaerendum est in sola diuina scriptura, sed etiam & in multis aliis Iocis. Duo haec sunt ita nota, ut profecto non indigeant ulla probatione. Primum enim constat ex prohibitione bigamiae aut etiam homicidii in ordinandis ; atque in pro
hibitione eius sanguinis , suocati,& immolati simula
248쪽
ithrorum, de quibus iatu diximus. Q uae omnia si diuini . i. ituris proprie dicti,fassi ent aliquando in Ecclesia Christiana, ' neque dispensata nec abrogata fuissent unquam . Secun- α dum non minus patet , cum non sint omnia diuina eloquia, quae habuit ad nos Deus noster, expressa in diuinis scripturis: quin potius homines sancti , qui ab ipso Deo optimo .: Naximo audierunt l, nobis partim scripturis, partim non -scriptis, sed uerbo tenus tradiderunt .i Vnde diuina praece-ipta , non sunt quaerenda solum in diuina scriptura. Nec for maliter loquitur, nec sapienter, nec uere, qui dicit, diuia, num praeceptum sollim in diuinis scripturis esse quaredum.
Cia auidam errores, aduersariorum referuntur, O refel
Duersarii nostri huius temporis, uel quasi
diuinantes, uel tanquam a inanifesta ueritate coacti, pro omni praecepto, seu pro omni iure diuino, quod eis i trudimus, l petunt uerbum Dei: quibus nos in ea petitione non inficias imus , , sed potius pro omni, quod ius diuinum esse dicimus, uerbuin Dei damus. Errant tamen ipsi dupliciteri Primitin generaliter , quia Em, is iai non recipiunt uerbum Dei, nisi in sacra scriptura expres- Wrsarioris. sum. Secundo specialiter, quia contendunt in diuinis scri- .' pluris esse expressum Dei uerbum pro communione omniui .i fidelium, etiam laicorum, in ambabus speciebus sanctisiimi sacramenti Eucharistiae. Adversus hunc eorum erro- rem secundum, nos agimus in toto hoc libro praesenti ex proposito,&latius, quatenus nobis praesentes occupatio- nes permittunt. At uero contra hunc eorum errorem pri--mum, nonnulla, licet paucissima, libet producere. -- iod ergo dicunt, ius diuinum debere haberi ex uerbo iri A.Mah- diuino, uerum est, & nostrum est dictum , nostra fides, no halutar existra consessio, di nostra proseseio. Nos sumus priores illis sin Ecclesia, hoc ipsi a nobis receperunt, & in hoc nobiscum conueniunt, sicut & in multis aliis: quavis & in multis aliis a nobis differant, propter quae sita errata, a fide deficiunt Ee
249쪽
uenerunt ad nos, nec unquam fuerunt traditae, ut a Deo ἐφ . praeceptat: sed tantum ut bonae, iustae, ac sanctae . Glossa in cap. Coepiscopi et praesumit Coepiscopos fuisse ab Apo-- stolis uel conciliis institutos: quos tamen tanquam non i ibi stitutos a Christo, Ecclesia bene prohibuit. El.abstinen- . 'tia a sanguine & su cato & immolatis simulachrorum, aban. t s. Apostolis praecepta, & in diuinis scripturis expressa, iam
- Vt autem ostedamus nullum esse locum talem de praedictis, in quo reperiatur tale ius diuinu; placet omnia loca adducere sortiora, quae ad oppositu ab aliquibus adducun-mr, uel adduci possunt,&simul ostendere nullum eorum
probare, esse tale diuinum praeceptum, quo teneantur si
suli Christi fideles sumere sacratissimam Eucharistiam in utraquσspecie. Si enim id ostensuin fuerit de locis illis fortatioribus, statim per consequens ostensum erit, & liquidum
de aliis, per locum illum communem, quo satis probamus, quod si fortiora non possunt, nec minus fortia. Q uia uero ea loca pertinent ad rabiectiones, & eas in tertium librureseruauimus; simul & ea loca in tertium librum, quo ρο- nuntur obiectiones , & solutiones, reseruentur. Nunc Enim de his tantum agimus, quae ad seeundum hunc librum pertinent, fidest, de articulis in se, de nostris Catholicis r sponsionibus, & responsionum huiusmodi probationibus. M omnia. Interim hoc facimus, quod ostendimus nec omnia, quae in 1ν -- η diuinis scripturis reperiuntur, esse praecepta diuina, nec deberi praecepta diuina quaeri solummodo in sacra scriptura: simul asserentes, quod Stisi etiam alias diuina praecepta debeamus, nullibi tamen diuinum praeceptum de
communione omnium fidelium sub utraque specie reperi num pro mus. Ergo nec omnia, quae in diuinis scripturis reperiuntur, sunt diuina praecepta, aut diuini iuris proprie dictithritis . nec diuinum praeceptum apud fideles Christianos quaerendum est in sola diuina scriptura, sed etiam & in multis aliis Iocis. Duo haec sunt ita nota, ut prosccto non indigeant ulla probatione. Primum enim constat ex prohibitione bigamiae aut etiam homicidii in ordinandis ; atque in prohibitione eius sanguinis , suocati,& immolati simul,
250쪽
hhrorum, de quibus ima diximus uae omnia si diuini .riuris proprie dicti,suissent aliquando in Ecclesia Christiana, ' 'incque dispensata nec abrogata fuissent unquam . Secun- dum non minus patet , cum non sint omnia diuina eloquia, 'quae habuit ad nos Deus noster, expressa in diuinis scriptu- irris: quin potius homines sancti', qui ab ipso Deo optimo a: Naximo audierunt, nobis partim scripturis, partim non μ scriptis, sed uerbo tenus tradiderunt .:Vnde diuina praece-ipta, non sunt quaerenda solum in diuina scriptura. Nec fori maliter loquitur, nec sapienter, nec uere, qui dicit, diuti, num praeceptum solum in diuinis scripturis esse quaerellum.
Quidam errores i aduersariorum referuntur , O refel
Duersarii nostri huius temporis, uel quasi Divinatis
diuinantes, uel tanquam a manifesta ueritate coacit, pro omni praecepto, seu pro
omni iure diuino, quod eis Atrudimus,
i petunt uerbuiti Dei: quibus nos in ca petitione non inficias imus , , sed potius pro: omni, quod ius diuinum esse dicimus, uerbiani Dei damus. Errant tamen ipsi dupliciteri Primum generaliter , quia Emis, . non recipiunt uerbum Dei, nisi in sacra scriptura expres- ursarium sum. Secundo specialiter, quia contendunt in diuinis scri- pluris esse expressum Dei uerbum pro communione omnivi ii fidelium, etiam laicorum, in anababus speciebus sanctissi- mi sacramenti Eucharistiae. Adversus hunc eorum erro- η : rem secundum, nos agimus in toto hoc libro praesenti ex proposito, & latius, quatenus nobis praesentes occupatio-
nes permittunt. At uero contra hunc eorum errorem pri--mum, non ulla, licet paucissima, libet producere. Od ergo dicunt, ius diuinum debere haberi ex uerbo i., - diuino, uerum est, & nostrum est dictum , nostra fides, no habitur fui ira consessio,&nostra profestio. Nos sumus priores illis sin Ecclesia, hoc ipsi a nobis receperunt, & in hoc nobiscum conueniunt, sicut & in multis aliis: quavis 2: in multis aliis, inobis differant, propter quae sua Grata, a fide deficiunt Ee