장음표시 사용
61쪽
Petrum Longobardum , uniuersamq; Chrisianam Scholam eandem sententiam avfflicti , CP fovere. CAP. V. Ota etiam Schola Christiana uel ita tein ea dum catholicam absque ulla disterentia aniplexatur, ibuetque; quamobrem libuit P tri Longobardi aliorumque Doctorum sententiam hoc loco ponere. Ille igitur in haec uerba loquitur, Unde excellenter Euchari stia dicitur, idest, bona gratia; quia in hoc sacramento non modo est augmentum uirtutis & gratiae, sed ille totus sumitur, qui est Qiis, S origo totius gratiae . Idem paulo post ait, Hic etiam alia conssideranda occurrunt quatuor, scilicet sacramentum, institutio, λrma, & res. Explica do autem primum, N secundum horum, inquit, Sacra mentum Dominus instituit, quando post typicum Agnum, corpus, & sanguinem suum discipulis inccxna porrexit. Vnde Eusebius Emissenus, Maia corpus assumptum ablaturus crat ab oculis, S illaturus sit deribus, necesse erat ut die coenae sacramentum nobis corporis, & sanguinis consecraret; ut coleretur iugiter per mysterium, quod semel offerebatur in procium . Explicando tertium horum dicit, Forma uero est, quam ipse ibidem edidit dicens, Hoc est corpus meu . & post . Hic est sanguis meus. Cum enim hac ueIba proseruntur, conuerso si panis, S uini in substantiam corporis, & sanguinis Christi. reliqua ad laudem Dei dictitur. Vnde Ambrosius, Sermone Christi, hoc conficitur sacramentum , quia sermo Christi, creaturam mutat : & sic ex pane si corpus Christi, & uinum cum aqua in calice missum, fit sanguis consecratione uerbi coelestis. Consecratio quibus fit uerbis λ Attende quae sunt,uerba,
Accipite & comedite ex eo omnes. Hoc est corpus meum .
Et iterum, Accipite & bibite ex hoc omnes, Hic est sanguiS meus. Explicando autem quartum, ait, Nunc quid ibi sacramentum sit,& quid res, uideamus. Sacramentum est inuisibilis gratiae uisibilis inima. Forma ergo p
nis , & uini, quae ibi uidetur, est sacramentum: idest, m
62쪽
gnum sacrae rei, quia praeter speciem, quam ingerit sensibus, aliquid aliud facit in cognitionem uenire. Tenent
ergo species uocabula rerum, quae ante fuerunt, scilicet panis& uini. Huius autem sacramenti gemina est res: una sacrameli. scilicet contenta, & significata; altera significata, & non contenta. Res contenta,& significata, est caro Christi,
quam de Virgine traxit, de sanguis , quem pro nobis fudit. 'Res autem significata, & non contenta, est unitas Eccle- Res sigsti.
siae in praedestinatis, uocatis, iustificatis,&glorificatis. scata GHaec est duplex caro Christi,& sanguis. Vnde Hierony. Dupliciter , inquit, itelligitur caro Christi, & sanguis eius . vel illa quae crucifixa est, & sepulta, & sanguis, qui militis lancea estu sus cst; ubi illa spiritualis, ac diuina, de qua ipse ait, caro mea uere est cibus, & finguis meus uere est potus, &c. Idem in eode loco nonnullis interpositis, fatetur quod corpus Christi uerum, quod in hoc sacramento significatur,& continetur, est secramentum, idest, signum, corporis Christi mystici, quod in hoc sacramento non conti netur, sed significatur. Vnde de corpore Christi mystico
agens, dicit, Cuius etiam sacramentum est, corpus Christi proprium de Virgine sumptum ; quia ut corpus Christi ex multis membris purissimis, & immaculatis constat, ita societas ecclesiastica, ex multis personis a criminali macula liberis consistit, &c. Idem auctor firmiter credens uerum corpus Christi in hoc sacramento contineri, docet quod etiam malus homo communicans, proprium Christi corpus uerum sumit: rem uero aliam, idest, spiritualem Christi carnem, non sumit: Adhaec asserit quod bonus , utranque Christi carnem accipit simul, suscipiens sacramentum . postea eos refert, impugnat, & relinquit, qui, ut Berengarius, asserebant, in altari non esse corpus Christi , uel sanguinem, nec substantiam panis, uel uini in substantiam carnis, & sanguinis conuerti: sed ita Christum
dixisse, Hoc est corpus meum . sicut Apostolus dixit, P - . . .
tra autem erat Christus. quasi ibi esset corpus Christi tam tum in sacramento, idest, in signo, & tantum in signo manducaretur a nobis. Referens enim Magister, & refellens
63쪽
hunc errorem, confirmat & probat uerum Christi corpus, in sacramento altaris realiter existere, ac realiter contineri : pariterque & optime, & late fatis argumenta adue sariorum soluit, atque ex proposito probat, uerum corpus
Christi esse in altari, & in id panem conuerti.
par. 3. S.I homaS manifeste asserit, quod in hoc sacramento sit corpus Christi secundum ueritatem ,& realem existenum non autem solum secundum figuram, nec solum tamqtiam in signo. Probat hoc primum auctoritatibus Hila xij, 8. de Trinitate; Ambr. 8. de Sacramentis, & Cyrilli super illud Domini apud Lucam, Hoc est corpus meum. Deinde ostendens latius hoc maxime conuenire multis de causis manifestis satis, dicit, Hoc autem conueniens cst, Primo quidem persectioni nouae legis; sacramenta enim ueteris legis, illud uerum sacrificium passionis Christi cona .is i. tinebant, solum in figura, secundum illud, Vmbram ha-' hens lex futurorum bonorum, non ipsam rerum imaginem. Et ideo oportuit, ut aliquid plus haberet sacramentum n uae legis a Christo institutum; ut scilicet contineret ipsum Christum passum, non solum in significatione, uel figura, sed etiam in rci ueritate . Et ideo hoc sacramentum, quod ne eit . ipsum Christum realiter continet, ut Dionysius dicit, est persectivum omnium aliorum sacramentorum, in quibus uirtus Christi participatur. Secundo competit charitati Christi, ex qua pro salute nostra corpus uerum nostrae naturae assumpsit. Et quia maxime proprium amicitiae est, conuiuere amicis, ut Philos ait, sui praesentiam corpora-Mau. i . lem nobis repromittit in praemium, dicens, Vbi fuerit corpus , illhic congregabuntur & Aquilae. Interim tamen nec sua praesentia corporali nos in hac peregrinatione destituit sed por ueritatem corporis, & sanguinis sui, nos sibi co Idali. 6. iungit in hoc sacramento. Vnde ipse dicit, inii mand cat meam carnem, & bibit meum sanguinem, an me m net, & ego in eo. Vnde hoc sacramentum est maximae
charitatis signum,&nostrae ipei subleuamentuna, ex tam
64쪽
iliari coniunctione Christi ad nos. Tertio hoc cona- petit persectioni fidei, quae sicut est de diuinitate C isti, ita est de eius humanitate; secundum illud, Creditis in Deum & in me credite. Et quia fides est inuisibilium, tacui diuinitatem suam nobis exhibet Christus inuisibiliter, ita & in hoc sacramento carnem suam nobis exhibet inuisibili modo . mite quidam non attendentes, posuerunt corpus & sanguinem Christi non esse in hoc sacramento, nisi sicut in signo. quod est tanquam haereticum abiiciendum, ut pote uerbis Christi contrarium. Vnde Berengarius, qui primus huius erroris auctor fuerat, postea coactus est suum errorem reuocare, & ueritatem fidei confiteri . Haec S . Thomas. Qui ubique fatetur, & docet hanc ueritatem, ut etiam est uinere in eadem parte, 3. quaest 6 s. art. cor . pri. & quaest. 76. per totum . N in suis scripti, lib. q. dist. Io. art. I. & distinc. II. prin. & contra Gentiales , lib. q. cap. 6 I. & I. Conrinth. II. lect. 3.
Hugo Venerabilis, in De Sacramentis, per multa capi- lib. Liuia, hanc fidei ueritatem & constetur & probat. Dicit enim manikste, quod videmus, species panis est&uini; quod autem sub specie illa credimus, veruin corpus Christi est, & uerus sanguis I a s v Christi, quod pependit in cri re, & fluxit de latere: Nec per panem, & uinum, corpus,dclanguinem tantum significari credimus: sed sub specie panis & uini, uerum corpus & uerum sanguinem consecrari ;& speciem quidem uisibilem sacramentum esse ueri corporis , & ueri sanguinis, corpus autem & sanguinem, sacramentum esse gratiae spritualis. Et quemadmodum species ill hic cernitur, cuius res uel substantia ibi esse non crediatur : sic res ibi ueraciter, & substantialiter praesens creditur , cuius species non cernitur. Videtur enim species p nis & uini, & substantia panis & uini non creditur: creditur autem substantia corporis, & sanguinis Christi, & tamen species non uidetur. QSOd ergo uidetur secundum
jeciem, sacramentum est, & imago illius, quod creditur
65쪽
secundum corporis ueritatem; & quod creditur secundum corporis ueritate in , sacranae imim est illius, quod percipitur secundum gratiam specialen . Sacramentum ergo altaris, & Eucharistia diuina in uero corpore & sanguine Domini nostri Ι . , . Christi, imago est secundum speciem panis, & uini in qua cernitur: S: res est, secundum substantiae suae ueritatem in qua creditur illis atque percipitur. Et rursum , Q iod nunc uisibiliter secundum sacramenti speciem , & corporaliter secundum carnis & sanguinis ueritatem, Christum in altari sumimus, sacrainentum est,
re imago, quod ipsum eundem inuisibiliter & spiritualiter secundum gratiae in susionem , S: ,piritus sancti participatibnem in coide sum cre debemus. Ergo diuinissima Eucharistia, quae in altari secundum panis N uini speciem, α secundiam corporis & sanguinis Christi ueritatem uisibiliter & corporalitcr tractatur , sacramentum est & signum,& imago inuisibilis A spiritualis participationiS I s . . , quae intus in corde per fidem & dilectione perficitur. Haec ille.
raiae , i. s . Bonaventura super Lucam, circa illud , Et accepto pane, gratias egit & fregit, & dedit eis, dicens, Hoc est corpus meum, quod pro uobis datur. dicit multa ad hanc ueritatem, Primum quod Dominus consecrauit, di formam consecrandi instituit, in his uerbis, Hoc est corpus meum. Secundo quod, commutauit Dominus sacramentum agni, in sacramentum panis, quia iste est cibus magis communis & naturalis, simul exprimens uim cibatiuam,& connexitiam in corpore Christi uero, & mystico. Et post nonnulla dicta, adducit illud Gloss. Verbo solo con uertit panem in corpus suum: additque, Est ergo sentcntia uerbi ista, Hoc est corpus meum, idest, signatum per
hoc, conuertendum in corpus meum , est corpus meum.
Vel, Hoc transit in corpus meum, quod est integrum Npersectum . Efficacia autona uerbi est, ut hoc dicto fiat. Vnde Ambr. Si tantum ualuit sermo Eliae, ut ignem de coe lo deponeret, non ualebit tantum sermo Christi, ut su
66쪽
stantias mutet Et ite tu, ina id quaeris naturae ordinem . in Christi corpore, chira ipse praeter naturam sit corporatus de Virgine λ Haec ille. Dicit S multa alia pro hac ueritate in sidis sententiis, locis communibus, quae ibi facile uideri possunt.
Guillelmus Parisie. in tractatustio solenni, quem edidit de Sacramentis, etiam ad istam ueritatem catholicam multa dixit notanda. Probat enim illam ,ex tribus Ofucii quae .haVimi. Christus pro nobis suscepit, scilicet preSbyteri, seu sacer- ι. Sinepardotis, aduocati,& medici. Unde quia in Missast populi ti M. sanctificatio, necesse est Christum ut sacerdotem fidelissimum interesse pro expletione officii sacerdotalis. Hoc enim exigit fidelitas sacrificantis, ite adsit, cum ad sacrificium postulatur aduenire. Est autem officium sacerdotale, sacramentare, siue sanctificare; quod certe non impletur, nisi
per hostiam, qua gratia sanctificationis populo impetratur. Nulla autem hostia est, qua possit sanctificari populus , nisi illa, quam Christus in cruce obtulit, quae est ipsemet Christus secundum quod homo : sicut dicit Apostolus u.br. ad Hebraeos, mi od semel in consummatione saeculorum ad destructionem peccatorum per hostiam apparuit. Et ibidem, Sanctificati sumuS per oblationem I 1 s v Christi Hebr. 1 semel. Neceste est igitur hunc uenire, ex officio sacerdo
tali suscepto ad sanctificandum populum per hostiam. Non est autem Christus sacerdos, nisi in sorma humana, & in eo, quod homo: igitur ut sic, praesentem se facit in altaris
sacramento. Iuxta hunc modum, quia fidelis est noster aduocatus, necesse habet intercile causae, quam agendam suscepit: quoties causa nostra agitur, & praesentia eius desideratur. Causa autem totius Ecclesiae in Missa agitur, scilicet coram Deo Patre, per sacerdotem tanquam procuratorem . Necesse igitur habet interesse, & causam age re hic noster aduocatus. Non est autem aduocatus, neque
causam agit, nisi inquantum homo ; ergo inquantum homo necesse habet asi ere procuratori sacerdoti. Maxime
67쪽
quJa causa ista non agitur nisi per interpellationem, si non nisi ex ore eius digna est suscipi, di per munus quod ipsemet est .Tertio quia fidelis medicus, aegrum, quem curandum suscepit, habet uisitare quoties hoc requirit infirmitas :& hoc cum unguentis , dc medicinis, quae curationi eiusdem sunt necessaria. inata igitur unusquisque de Ecclesia ager est, & medicatione indiget, siue ad curationem , siue ad conscruationem, siue ad praeseruationem, siue ad consortationem : &unum quenque curandum mirabili miseratione suscipit , necesse habet ad curandum quoties Opus erit, aduenire. Opus autem est, quoties de medicatione eius agitur, & sanatione eius intenditur. Quia ergo ad hoc Missa agitur, & quicquid in ea fit, fit ut huiusmodi aegro medicationis impendatur officium, & Ω- Nitatis beneficium : necesse habet Missae officio interesse, &liocineo quod medicus; hoc est, in forma humana cum corpore suo, quod est uelut antidotum solidissimum contra omnes humores noxios uitiorum :& cu sanguine suo, qui est uelut strupus mulcebris & dulcissimus, & medicina liquida ualens contra omnes animarum languoreS atq; uulnera . quorum duorum uirtutes in ipsa Dominica passione potissimum claruerunt. Secudum hoc igitur, mi iauenerandum corpus Christi,naedicina est sal uberrima, qua curantur quotidie nostrae infirmitates, & sacramentu eius
est placabilissimum, quo lapsi Deo patri reconciliamur, di sanctificationis nostrae est sacramentum sacratissimum, quo Deo patri ut filij charissimi coniungimur & incorporamur': & cibus est nostrae refectionis , quo in uita spirituali subsistimus& solidamur: necesse est ipsius in Misi rum solenniis, in quibus omnia ista peraguntur, sacratis- simam & uerissimam adesse praesentiam. Idem auctor, Non enim sufficit designatio, siue figuratio corporis istius uiuifici, & sanguinis ad ista praedicta peragenda, sed necessario requirunt istius uiuifici panis praesentissimam ueritatem. Neque enim figura, neque aliqua designatio medicina, praestare potest ullo modo salutem; sed sola ipsius praesens ueritas, salutem facit. Simia liter impossibile est per solam, & inanem figuram,& de signationem
68쪽
smationem sacrificii placari iratum, aut reconciliari os- sensum, absque sacriscij ueritate: similiter neque sacrari, aut sanctificari possibile est quequam absque sacramenti ueritate, cum sacramenti scilicet Lia figura. Eodem modo impossibile est aliquem refici, pasci, aut potari sola figuratione panis & uini: alioquin sufficercnt nobis figurae& picturae ad ista quatuor peragenda,& frustra laboraretur circa Missarum solennia. Sufficerent, inquam, picturae sacrarum oblationum & sacrificiorum, ad reconciliationem , & placationem: figurae panis & uini , ad medicationem , & refectionem. Haec autem insania ad hoc deducit, ut pictura dissiluit sola, sine ueritate , mundum submergat:& pictura ignis, quo mundus inferior conflagrandus est, iam mundum exurat: atque pictura sola panis pascat, a que reficiat: sic & pictura uini potet, & inebriet: quae certe nemo admittit compos rationis. Venit autem in partem sic loquentium dementia, ut omnino non distinguant quantum ad uirtutem & efficaciam inter signa & res , inter figuram & ueritatem: cum eadem uirtutem attribuant signis, & ueritati. Nimium ergo desipiunt haeretici atque falluntur, astruentes, corpus Christi non realiter uere in sacramento altaris contineri , scd dumtaxat in quadam designatione & figura , contra Christi Euangelium & tot sanctorum testimonia patrum , in quo elucet ipsorum d testanda temeritas, & praesumptio temeraria, qua sensui proprio protervi innituntur, sententiam suam maiorum auctoritatibus praeferendo , contra sapientis exhortationem, Fili, ne innitaris prudentiae tuae, neque sapiens sis apud temetipsum.
Scotus etiam eandem ueritatem confitetur & probat cum aliis patribus , quos hactenus adduximus . Mouet enim quaestionem, Vti una possibile sit, corpus Christi sub specie panis de uini realiter contineri Respondet quod sic; iuxta illud, Hoc est corpus meum. & iuxta illud, Caro mea uere est cibus. Ad quod multas auctoritates Au-
69쪽
gustini, & Ambrosii poni dicit, De consecra. dist. a. ualde expressas, quarum aliquas adducit Magister in litera. Deinde particularius agendo ait , Hic duo sunt declara da, sicut circa alia credibilia. Primo , quid tenendum est, di propter quam auctoritatem . Secundo, declarandum est, qualiter illud est possibile, quod creditur. De primo dico, quod corpus Christi esse ibi uere realiter, est simpliciter de substantia fidei, eo modo quo ueritas alicuius sacramenti pertinet ad articulos fidei. Ista enim ueritas a principio fuit expresse tradita, ex quo Eucharistia fuit imstituta . Fundamentum autem auctoritatis est, Matth. 26.&Lucae a a. ubi in coena ait Christus, Hoc est corpus ineu,
Hic est sanguis meus. Et si haeretici uellent ista exponere, dicentes quod sint figurative dicta, sicut illud quod ait, Ego sum uitis vera.& illud, Petra autem erat Christiis, , istud omnino est contra intentionem Saluatoris. Miod patet ex Augustino 83. quaestionum . quaestione 69. S let circunstantia scripturarum illuminare sententiam. Vniuersaliter cirim intellectus uerborum Christi, an loquatur figuratiue, an ne, colligi potest ex praecedentibus, uel consequentibus ibidem, uel ex aliis scripturae locis. Vnde cum Christus ait, Ego sum uitis uera . sebiunxit, Et uos palmites, Constat autem quod discipuli non erant palmia mites naturales, sed tantum figurales . Sed cum dixit, Lucae 22. Hoc est corpus meum . subdit, Maod pro u bis tradetur. Cum etiam dixisset , Hic est calix sanguianis mei. subdit, Qui pro uobis fundetur. Haec ille.
Albertus etiam in lib. De Sa. aduersus eos , qui putarent in hoc diuino sacramento esse corpus Christi solum tanquam in signo ac figura, & non secundnui realem existentiam, dicit, Quid necesse est tantum facere apparatum pani & uino, nisi significarent corpus, & sanguinem Christi inuid ad hoc ordinarentur lacerdotes, consecrantur altaria, templa ac caetera, quae ad ritum & altaris cultum
pertinent, si nihil in his fieret, nisi quod panis benedicer
70쪽
tur, qui corpus Christi tantum significaret Adhuc autem
adoratio & ueneratio, quae fit a populo, exhiberetur creaturae. Sicq: in omni Missa, idolatria committeretur; quia cultus debitus Creatori, purae exhiberetur creaturae, quod
Durandus a Sancto Portiano hanc nostram ueritatem M. 4. catholicam tenet omnino, ad quam loquitur latissime, ist x atque exactissime. Mouet quaestionem, Vtru corpus Chri 'sti natum de Virgine, sit realiter in sacratnento Euchariastiae Respondet secundum partem affirmativam quaestionis, quod uerum Christi colpus natum ex Virgine, sit in hoc diuino sacramento. Probat, Primum ex illo, Panis I .cor. Io. quem frangimus, nonne participatio corporis Domini est secundo ex illo, Ecce ego uobiscum sum, usque ad consummationem saeculi. Ex quo loco ipse ita deducit, Hoc Mis. 18. autem non intelligitur de praesentia eius secundum diuinitatem, illam enim non oportuit promittere, quia illa communis est omnibus rebus; nec potest aliter sorte alias, alicui subtrahi, salua consistentia Dei. Intelligitur ergo de praesentia humanitatis, non in propria specie, illa enim
subtraxit, secundum quod ipsemet dixit, Pauperes semper habebitis uobiscum, me autem non semper habebitis. Relinquitur ergo, quod hoc dixerit de praesentia suae humanitatis sub specie sacrameutali. Haec ille. Idem postea in eodem loco, Dicendum est ergo quod uerum corpus Christi sumptum de Virgine, & passiim in cruce, est realiter in hoc sacramento. Et quamuis hoc probatum sit superius, maxime per secundam rationem adductam contra secundum articulum: tamen ad ampliorem declarationem
sciendum cst, quod ut dicit beatus Augustinus, Circun- stantia scripturae exponit scriptura, an dicta in ea debeant lis. 83. accipi proprie, an figurative. Verbi gratia, Christus dixit, Ego sum uitis uera . Si uolumus intelligere, an hoc si dictum proprie, an figuratiue, uideamus quod sequitur, bEgo sum uitis, uos palmites. Sic igitur Christus fuit uitis,