장음표시 사용
171쪽
tus fidei siue non ita vocetur quod nec in Scriptura expresse con tineatur, nec ex Scriptura sola uidenter deducatur . Haec qua stio tunc urgebatur, nec obiter tantum, sed ita a nostris constanter, ut cum aduersarisnon aliter ab ea quaestione, quam ab expan- δε eminus conspecto reti saepius agitatae vulpes quaquaversum diffugere niterentur non minus, quam tredecim iteratis vicibus Praedicantibus fuerit ingerenda. Et quia non solum ad nostru institutum peroportunum est, scire quid utrinq; circa eam quaestionem actum sit:Sed etiam per se Lectori commodum accidere o test, pudendam eius loci Praedicantium tergiversationem perspe clam habere, ut vel hinc intelligat, quanta Praedicantium animis fiducia sedeat sua quae alioqui tanto applausu jactant pronunciata defendendi, operae precium esse duxi,utriusq; partis dicta, circa hanc quaestionem ex Protocollo descripta reddere. Proto. Monae Cum igitur initio Sessionis i 3. proposito a me argumento, adp-ς eomprobandam Ecclesiastici judicisauthoritatem, Iacobus Hailis bronne rus respondentis ossiciu in assumens,inter caetera praefare tur, eas tantum traditiones hactenus a nobis in medium prolatas fuisse, de quibus nulla interno semet controuersa, hoc illi a me exprobatum est, cum probe sciret Praedicans, illam ipsam praecipuam nobis esse de eiusmodi traditionibus controuersiam, an vi r . delicet quippiam in materia Religionis extraScripturam necessario aut credendum, aut obseruandum esset cuius quaestionis aia firmativam partem nos eiusmodi traditionum exemplis euinceren d niteremur, cum ipsi negatiuam ex Deuteronomi locis probare operosissime conati sui sient.Quod si tamen aiebam hoc ita non esset,lunc ergo ut suam mentem denuo panderent, lapalam sine tergiversatione edicerent, anne traditiones aliquas non scripta quae ad cultum aut fidem pertineant, tanquam necessarias ex Ecclesiae constitutione, recipere obseruare licear Ad hoc satis prolixe respondit Hailbroniae rus,& summa est: An ex traditioni Dias allatis sequatu ripturiim seram quoaddogmata no esse iudicem.
quia de dogmatibus praecise non erat quaestio. Sed generatim de rebus ad cultum, & fidem pertinentibus, ideo his verbis eius te xiv s
172쪽
uersitionem notini regiuersatur Aminin mirum in moia,ta non Protae. - . audet respondere adpropositam quaestionem me di speto, an Ecelsa P-PAE post aliquas traditiones ad cultῆ pertinente credendinproponere, qua nec ιnscriptura expresse extent, nee inde euirinter deduci ossint e rahocr pondeat diserte Respondit Iacobus Hailbronnerus. De his omnibuι his diebitistis dictum, quod Eetas non habeat potestarem nouos articulos cir fidem tacuitum constituendi. Sed quia de articulis non erat quaestio, sed generatim de re quacunque extra Scripturam credenda, his verbis hanc secuntam eius tergiue sationem acrius notaui de quam versipellessitis non credo
.e tris dictis r Intestium omnes fraudem, scilicet tergiversatio πα
nis desinutati controuersiae status. Dicat mihi diserte, ta non tatur terminusiuufallacibus an aliquias ei assibili credendumsitsiue vocetur articulus es, e non sit, quod nec in Scriptura expresse contianeatur, nec exscriptura, sola uidenter deducatur. Videt hic Lector. semper urgeri illam quaestionem, non de historia aliqua siue traditione scripta, sed de non seripta At frustra.Tertio enim iam tergiversatur Hailbronnerus his verbis. Ad istud aliqui responden quod ibi lateat aliqua amphibologia. Dixi ego omnino non Responden mihi disertie. Vos vultu iterum tergiversari, allere Respondit Iacobus Hailbron nerus. Ne me interpellar, quod in clibus est pro hibitum . Dixi Nunquam interpellabosiadformam liboest ad propositam quaestionem responderitis. Et quisposset alias cum eiusmodi
hominibiu dissutare, ne quidem Christus ipsi Subuenit hic Hesubronnero Hunnius: Hudivitertius, inquit, antemeridiana Sessione distinximus inter dogmata, sartiolossidet, sinter historia biblicari suod attinet articulos Christiana 'ligionis, nustos licere gere, vel sub pratextu authoritatu Ecclesiapraripere taproponere opulo Chri Πιam. Quod autem omnia quae tenemur credere desuis ni articus dei, o dogmata diero ex indubitatis fundamentis negatum fassa clarata res,exemplo historia Thamar. Sed quia haec meriter uerissatio erat non solum ii odiam minime controuersum esset, an omnia quae tenemur credere, sint articuli fidei &dogmata,sed etiaquiam distinctione, quam facere occipiebat Praedicans,principale distinctionis membrum callide praetermittebat sterens videli.
173쪽
cet solum nulla dogmata, articulos nullos extra Scripturam credendos, sed non explicans,an aliquid aliud siue articulus aut
dogma esset, siue non ellet extra Scripturam nece tiarao creden dum ut , quod tamen in mea Quaestioli unice postulabatur Idcirco rursus iis verbis hanc quintam tergiversationem Praedicantium notavi. Nihiliadrem. Nonne diserte excludo eam distinctio nem, dicens siue articulus ei siue non articulina Vultis iterum ter- gruersarita fastere Respondit Hunnius Tu fa smihi iniuriam; G ad Serenusinum Ducem Rauaria conuersin, ait Serenissime G ID ' lustris e Pranceps essectisumus niuria, dum alit uotres vocat/Jumus versipelles Serenissimus Baliariae Dux dixit. Vos appeEUM Koma, num Pontificem Antichrotum, quae eH iniuria signi sciarusma,ta hoc nunquam probabitis. Respondit Hunnius pro sua milli dentia Serenissimeor serissime Princeps,oportet caphamsi pham, figonem tigonem appetare, praesertim in aes Confessionis tam nos=u
86εΛε. Mota Vbi nimi um Praedicantabus fas atque nefas idem estira irri id noηe Uiniuria Serenissimus Bauariae Dux dixit Lmo αἱ insignis, iniuria, qua redundat in omnes Catholicos. Hac digrcssione finita post sextam tergiversationem, ad propositum rediens dixi: --ro, an aliauid credendumst fidem adibιώ, quod nee in Scriptura ex, tet expresse, nec ex ea uidenter deducatur Vbi rursus videt Lecto eandem semper quaestionem, non destiastoria scripta, sed detra ditione aliqua non scripta iterari. Sed rursus tergiversando Hunnius ait Perdistinctionem tergiversationem scilicet illam, de qua superius restonsum ess, ta distinctio nostra probata, ta aduersariu/ad absurdum absurdi scilicet Praedicantis iudicio)-u Mala
sereret, quod Thobias canem habuerit caudam mouentem esse articulum ei Sed respondi; Sirium distinguere,recte Usuo loco disti guste, iam categorice respondete. Et facite hoc ingratiam auditorAm, quia ego excludo omnem vestram distin Iionem Categorice uitur re . . pondendum erit. Quia videlicet Quaestio illa generalis erat, anne aliquid omnino nece stario credendum esIei excia Scripturam siue ellet articulus, Ia uenon.
. Sed septimae tergiversationi annectit Praedicans octaua Distincti Lansra extra propositiun allata, quoad alterutu
174쪽
membrum nunquam explicata Iselido se immoto uendament sis.
perstructa, E quod ostensum e F exemplis modo allegatis. Si ver. υό- Iet Dominus Dodit improgrediamur ad argumenta classis tertia nobismon displicet. Vides Lector, quam libenter ab illa quaestione disc in eret Hunnius Sed respondi: Non progredior, donec adpropositam quastionem respondein oras da goriam DEO, 'U'Onde disererie, utrum At aliquid prater Scripturam credendum siue δε- ma sit, eison, siue A. ei. siue C. equomodocunque vocetur.
Audis lector, iam quarto eandem quaestionem sempere a licari. Sed Hunnius iam nona vice tergiversando respondet: Osenis tu,quod aliquis Patrum historiam aliqua euparriculam hiaria vocaverat dogma, siue articulumsides. Deus bone Hunni, ubi iam tuum illud praeceptum Apostolicum, cum in prima Secione diceres Petrus ait,quovis tempore reddendam esse rationem LPi, saltem interrogantis Estne hoc omni tempore rationem i terroganti reddere; iam nono interrogatum ad propositam quae stionem nihil respondere nec possie, nec velle Responsim ergo est Hunnio. Dicis igitur, quodaliquid eis letibili credendumst. Protoem iaetiamsinon habeat rationem dogmatis, nec ita vocetur, modo tamen P s eiusmodi sit 9 quod nec in Scriptura extet, nec inde euidenter δε-
Audis Lector, semper quaestionem de aliquo extra Scriptu ram credendo urgeri. Sed Hunnius adhuc nihilo maeis hoe auterum suae distinctionis membrum, de quo omnis quaestio erat riplicat sed decima tergiversatione rursus ab omni proposito alienam quaestionem ingerens respondit Probet dominus , quod particula istoriarum biblicarum, appellat mi ab lustriptore Scri fastico dogmata Religionissem articul dei. Sed respondi: Nihiladrem nihiladformam. Re pondeprius admeam quaestionem, dicas m kidserte sue unovidebis quodaliquid sit prater Scripturam creden Eum Da gloriam DEO, quase te Respondit Hunnius uod a liquid se ratione dogmatis, vel cultvi velarticuli Mei, quod in Ecripturisve exprestem n extet, vel ex asina consequentia δε--
175쪽
o nequit, credendum sit eis stibili, iterum atque iterum negamin. Ita enim in Biblicis historiis necessario credendasunt propter auth rem Spiritu anctum,qua tamen nec Patres, nec uniuersa antiquitas..ee vi Ieriptorum Ecclesiasticorum quod est fallum P unquamdumata,velari culo vel custin appellare ausi uis, quod demonstrari posset multis, inter cetera exemplo Ana inuentoris mulorum in deserto. Gonemus. Num enim quaeso hac historiolae Zarticulis ei Sed quia iteruin nequiter hie dissimulabat Praedicans alterum distinctionis membrum , de quo solo erat quaestio, rursus eum visi his verbis: Oro per Deum ut eategorice restondeas. Non quam de dogmati sed Quomodocunque aliauid voceturi suaticunque ictaeomen detur. Respondit Hunnius,iam tertiadecima tergiversati ne Relinquo iud eium omnibin auditoribis. Sed adhue a tergo fugienti institi. Nihil ad rem restonde obsecro eategorice, an aliquid sit redendum Dei assibili, quod ne in Scriptura aperte extet, nec ex ea seu euidentur deducatur detur id, nomen quodcunque, vel AB.
Vbi cum septimo semper eadem me quaestio sitisset inculca ta hic iam tandem subsequitur illa respontio Hunnii, de qua in ter nos est controuersia. Nam sic in Protocollo iam responsum legitur: Multoties responsium erit hoe ne sit mendacium, si particula TRADITAM legatur, ad praecedentes Sessiones referendum erit esse aliquid necessari credendum, tanquam historiam a Spiritu sancto DESCRIPTAM nos TRADITAM dictum ese probamus squidemside infassibili quod tamen nee custin, nee dumatis, nec Amtieuli rationem habet. Vbi certe manifestum est, Hunnium ad propositam quaestionem nihil penitus dixisse, si vox DEsCRI FIAM legatur At si TR AD TAM tunc fassium esse aliquid ut nosv
Iebamus traditum , atque adeo non scriptum essent cellari credendum a
Atque haec erat oecasio, hie processius Mordo huius totius non tam disputationis, quam Redissimae tergiversationis, quae si vel sola in Proto collo extaret, euique prudenti satis esse posset, saltem ad dubitationem si non etiam ad te sperationem V e Piae da tium cauta luscipi edam, Ad propositum lassicit. hoc iam de,
176쪽
monstrasse, omnia antecedentia indicare, ab Hunnio dicendum fuisse TRADITAM, non D EscRIPTAM : quin adeo etiam ab Hunnio sic dictum re ipsa fui me; nisi forte Hunnius fateatur, se nec post decimam quidem,& tertiam tergiversatione ieipondisIe adpropositam sibi uastionem. Sed quarto hoc idem luce clarius probatur ex consequentibus, ex quibus patet nos eiul modi responsionem aduersariorum s audita procul dubio voce TRADi TAMyratam fratam habuisse, eisque idcircδ. quasi in principali cotrouersiae puncto dejictis insultaste. Sic enim accepto illo Hunnij responso verba mea in Pro-tocollo habent: RECTE. Dixerant autem Domini non se hoc controuersium sed an aliquid sit addendum Scripturae scilicet tanquam dogmastu articu fidei Vuod imprimis diseri epugnat contra omnia vestra dicta quibus couincere volebatis,nihil omnino debere credi quod inscriptura distriae non extet Iam vero corruit omnis impetus, ct strues argumentorum vestrorum si vel unum aliquidsi credendum suod nec Let insciriptura, nec indesolum euidenter deducatur 'T IAAM CONCESSUM EST 'Nua de re iudicium iam relinquo audiatoribus Uides lector,ine responso illo accepto dixisse: Recte. Cum tame si usurpata fui siet particula DEscRiPTAM, ego illud haud dubie, ut antea, multoties feceram tanquam meram tergiversatione illiam reiecturus. Audis deinde, quod plus est, me percepto eo response, dixisIe, iam ab Aduersarijs concessu uisse, ALLUVID credendum esse quod nec inscriptura extet, nec ex easeolum e uiaenter deducatur. Audis demum me hinc in sellasse omnibus argumentis aduersariorum, pro sola&unica scripturae norma al- Iatis. Vt omnino lectoraliter cogitare non possit, quam a nobis auditam,atq; adebat taedicantibus usurpatam fuisse vocem TR
Ne autem fortasse Lector suspicetur, contra eiusmodi ratia habitionem nostram protestatos fuisse Praedicantes, audiat, quid responderit Hiinnius: Finaliter, inquit, concludo, quod non sit alia quid incultu, sin articulu, reis dogmatibis credendum, quod non pes expresse contineatur inscriptura vel inde personam conclusione pe- mivi
177쪽
consequentiam deduci queat. In qua ηοHra finali conclusone ρε- nitus aequiescimus, diiudicium committimm Deo, re Ecclesia ipsius. Ita Hunnius, qui ut omnes vident, nullum verbum de protestatione facit,neque negat in hac sua finali conclusione,quin aliquid tandem in materia Religionis sit credendum extra Scripturam, sed solum hoc negat de quibusdam sipecialibus fidei obiectis, quae viae, . is . Videlicet aut culsum aliquem contineant,aut articul seu dogma ' V P silet, eum tamen ipsi met Praedicantes tum hic,tum in praecede libus sessionibVaepius alioqui dixerint, multa adhuc alia esse credenda, quae necessent cultus, nec dogmata, vel articuli fidei. Quocirca cu aduersariu nostrae rati habitioni minime aduersantexi aduerterem, ego quoque totum hoc negocium his verbis finalia ter conclusi Egosimiliter eo ipsi Ecclesia, stoli auditorio committo iudicium, quodsiilicet illa loca Deut. .s ta a maleta con- tra suam conscientiam adduxerit aduersarius,dum uniuersaliterprobare conatu uit, nihilcredendum, nisi quod inscriptura extet, aut ιnde euidenter deducaturi ua in re ad Trotocollume refero Atque
ita omnis hac de re contentio utrinque cessauit. Et vero ad- C p praelia uersiarios alioqui uniuersaliter asseruisse, atque adeo etiam probare debuisse, nihil extra Scripturam credendum esse, satis ex iti orum thesi prima superius ostentum est. Quinto hoc ipsum etiam comprobatur ex iis, quae Praeditantes iam antea in superioribus sessionibus concesserant. Cum enim, ut supra ostensum est, iam pius admisissent, traditiones id ς ΝΠ quasdam non seriptas quas historicas vocabant uiuina infallibili fide credendas, non potuerunt sane negar necessario credendum aliquid traditum, non scriptum, nisi sua ipsi responsa retractare voluissent. Quod si hoc ulla ratione negare potui .sent, quam illis pronum mo verbetiam necessarium erat sacere, toties hac ipsa de re suam sententiam edicere iussis Sexto demum hoc confirmatur ex ipsam et consessione aduersariorum.Licet enim eos haec res magnopere torquear. ne omnino constanter fateantur, a se eiusmodi vocem esse supposutam, multis tamen modis idipsum in suis scriptis tacite eoniatenturi certe constanter non negant, quod est certissimum ar
178쪽
gumentum, eos in hac re sibi male conscios esse. PHmo enim Praedicantes Neoburgenses in sui Protoeolli appendice, quam seo& suorum Collegarum, qui Colloquio interruerunt, nomine conscripterunt, cum obiectam hanc sibi in praefatione nostra
priore squam alioqui refutandam sumpserant turpissimam staudem legere iri, tantum abest ut factum negarent, ut id etiam non obscure laterentur. Sic enim plane habet illorum responsiam. De voce , traditam, aut descriptam, cum pagina Monacenses, intelligunt etiam Proto collum Bauaricum authenticum a se subscri- ζων optum, S Obsignatum inpromptu nonsint, non ens, quod moneamus nisi quod false nostratibus tribuitur, tribuebatur autem in ea praefatione solum immutatio facta circa voces illas TRADITAM,&DEsCRIPTA, ob certum aliquod commodum. UNAM aut AZ TERAM VOCEMfuisse immutaram hac querela non tam n strates, qui in toto isto negocio candide scilicet Pta aperte egerunt, quamsuos quoque Reusorei ac Notarios accusant. At quod de Notariis di euiloribus nostris dicunt infra diluetur: liae satis est
aduertere, eos non negare, VOCes de quibus agitur, inter se comis mutatas, sed durataΣatallerere eiusmodi commutationem ob nullum certum situm commodum faetam esse. At prosecto nisi Praedicantes ipsemet conscientia criminis reos teneret,iactum hoc ab eis negari, non excusari intentionis prartextu oportebat. Iam nos hane minime obscuram confessionem libenter acceptamus,
sive lut euidens indicium malae conscientiae aduersariis, fidenter obiicimus. Nam si secundum regulam iuris, qui tacet, consentire videtur, quanto magis ille, qui cum ad obiectum crimen respondet, non negat,sed intentionis praetextu excusere conatur. Deinde non minorem tacita confessionis vim obtinet illud, polo Hunn. qaod in suo Apologetico ad hoe crimen sibi obiectum respondit 's . Hunnius. Cum enim id in mea relatione verbis grauissimis, ut parerat, Ptaedicantibus exprobratum diluere aggrederetur, hane rotam turpissimi, multilque argumentis probati criminis accusationem in iocum vertit. Ridiculus ea,inquit. A N N GA V S isto, quod nodum inscirpo quarens, ta in aere papiliones in-
179쪽
ueni, S ex musia Elephantem faciens, cum admiratione mirifica
refert. Rem miram ita enim mea sonant verba quam nisi euidentisfimis signis compertamunem dicereposset, nemo credere. Quid tandem inquit Hunnius illud Tannere .uaesumiti ne nos cela tantumprodiagium. Num forte monspeperit 'oc. In fine ver,etiam aliquid e manice ludens hoc epiphonemate rem concludit, ite iid)eii so
nidinis. Interim nullo verbo aperte factum negare audetestan tum dicit, no polle malae fidei accusari Reuiseres μοs, ni etiam Catholici aruansur eidem crimini confines. Deinde ostendere conatur, nullam potuille eiusmodi mutationis esse causim, quod tamen satis exuapradictis patet, falsum esse. Haec cum ita sint cum res haec adeo tibi antea ridicula videreturvi mure parturieti m5ti conferenda, qui fit Hunni, ut iam primum velut contra ternam depugnans tanta contentione oblucteris,&in examine tuo adeo ser&simul ac serib exclames: crimen falsi in praefatione commiLsum e me; impium uitamsai crimen vobis falso imposuisse. Aniam primum parturientis montis, aut triplicis lunae prodigium, hoc est tardi Isimieriminis nota Hunnio conspecta est atque ira quidem abominabile vissim, ut etiam Tubingenses Praedicantes in suo illo scripto germanico , quod nomine, in causa Re iuisorum ac Notariorum Pseudoeuangelicae partis, principaliter ad expurgationem huius criminis ediderunt, subsidio occurrere,& quasi deficienti Hunnio manus auxiliarias admouere coactis erines sed frustra iam sithiope lauant. Nimis tarde iam crastam.&palpabilem calumniam exclamant, quando Neoburgenses antea factum non negabant; Munnius id in Tannero non aliis . ter, quam papilionum insectationem interpretatus est. Quid e quod etiam ipsi me Tubingenses satis aperte fatentur, prius in Proto collo nostro scriptum TRADITAM.&postea in reuisione Proto colli suae partis studio suppositam sui me voculam DESCRI- A M. Aiunt enim nihil referre quod pars aduerse in suo Protocollo i d ι, 'onitio habere potuerit vocem TR A na in M. Eriti enim Reuiserespostea tantum comperisse. ut eiusmodi voculam prudenter ac scienter deleri, ei que co alteram rem DE scRIPTAM proposito conuenientem se b- situδ
180쪽
stitutasnerent.In eundem sensum respondent, ad alterum nostrum argumentum ex singulari ProtocolloBauarici Notari desumptu. Aiunt enim; Parum itidem referre, tametsi aduers partis Votarii ntu, veluteri vocem TRADITAM insu exemplari habuissent. Nam
etiam trai sumens inscit ei Pachfex sua mirum parte inuisse
homines, qui oculos, aures, calamos, atramentum, oechartam habu rint,vitam ex Protocollis Notariorum, quam ex contextu intelligere
possent,atrumne an albumIRADiTAM, an D EscRIPTAM legendum e sit. Vbi vides Lector, fateri eos ex sua parte,ab hominibus 94entasti m Sa*ggeste senὰ animaduersum esse, DESCRIPTAM, non TRADITAM legendum fuisse, atq; adeo fuisse orius in Protocollo scriptum TRAD TAM, non DE sc RipTAM: etstiantur, ex contextu eos collegisse descriptam, non legendum: nisi forte hoc ideo dicunt quia ex contextu animaduertebant, nulla ratione a se, salua causa sua, tolerari posse vocem Traditam; sed necessario per Afri nefas substituenda Deseriptam. Quod verissimum est. Quod ad secundunum videlicet Praedicantium opera haec iet Praedicantabus cotariis studio eiusmodi vocum per- Et ceste de Catholicis nulla hic potest ecse suspicio; sicut ex aduersariis, quantumuis impudens,eos nemo hactenus hae de re suspectos habere ausius suit quandoquide vox illa TRAD 1TAM Catholicorum parti adeo seruit, ut etiam victoria quoad principale totius disputatiois punctu eis transscribat. Curia ergo eam expunximent Ate contra vox DESCRIPTAM nihil penitus emolumenti poterat importare. Quanqua iam cognita fraude plus prodest haec ipse adueriariorum corruptela quam si vox TRADiTAM vel aureis litteris in Protocollo seruata fuisset. Nec etiam in tertia quaeltione opus est diu: ius immorari. Nam cum ipsi met Praedicantes negare non possint, prudenter a se eiusmodi vocem suppositam, utpote cum altera instituto Pra dicantium intellige nscisci conueniens,& ver,aliunde liqueat, seruata voce TRADiTAM de causa Praedicantium conclamatum esse, quisque videt, Praedicantes commodo sane suo eiusmodi vo-