Hippocratis et aliorum medicorum veterum reliquiae, volumen tertium

511쪽

αDL AI H πρότεραι των διαχωρησίων καὶ μερ πυρετων γιγνύμεναι καὶ ἐβδομαῖαι, καὶ θάσσον κρινόμεναι, λυσιτελέες, ἐς απαξ 'πασαι γιγνύμεναι καὶ μῆ υποστρέφουσαι ues δ' ἐπιπυρεταίνοιεν, ν' υποστρέφοιεν αἱ διάρροιαι,8 μακραὶ γίγνοιντο, παντως amissραὶ, εἴτε χολῶδεες εἴησαν, εἴτε φλεγματώδεες, εἴτε διαὶ καὶ διαιτημάτων, τε ἰδίων προσδεόμεναι ἔκασται καὶ φαρμακευσίων ἀλλ ρ AM M.

Oυρον δε χρὴ κατά τε τι του πινομένου πλῆθος διουρέεσθαι καὶ Βον αἰεὶ καὶ αθρύονος,μάλιστα καὶ kοπρ 'θλίγ* πα τερον θοἷον ἐπόθη. Εὶ δἐ εῖ υδατῶδές τε καὶ πλεῖον

τού προστασσομένου πίνεσθαι, σημαίνει μὴ πείθεσθαι τὸν ἀνθρωπον, αλλὰ πλέονι τῶ

κατ' θλίγον τρυζοι το ουρον, σημαίνει βοαρμακεύσιος δεῖσθαι τὸν ἀνθρωπον, γ , νοσημά τι των περὶ κύστιν ἔχειν. AIμα δὲ οὐρῆσαι θλιγάκις μἐν καὶ ἄτερ πυρετού καὶ ιδύνης οὐδἐν κακὸν ' σημαίνει, α ἡ κοπων λύσις γίγνεταν εἶ δε πολλακὶς φορέοι , t η τι τούτων προσγίγνοιτο, δεινω ἀλλὰ προλέγειν, θν τε gen/ ' ὀδύνησι οὐρέηται, ὴν τεξον προετίμ, πύον ἐπιδουρή σειν καὶ ουτωρ παυσεσθαι των ἀλγέων. Παχῖ H ουρον

λευκην υπόστασιν ἔχον σημαινει ν, περὶ τα

ἄρθρα τινα ιδύνην καὶ ἔπαρσιν, ' περὶ τα σπλάγχνα χλωρὸν Π, ακαθαρσίην του σώματος δηλοῖ AI δ' αλλαι υποστάσιες αἱ ἐν

τοῖσι οὐροισι των γυμναζομένων-π α απο utiles, si semel universae einuant, neque repetant. Quodsi febris accesserit, aut alvi profluvia repetant, aut diuturna fiant, omnino vitiosa, sive biliosae fuerint, sive pituitosa, Sive eruda, egentque singula cum propria victus ratione. tum meditatione: Urinam, autem copia poenirespondentem reddere oportet et semper aequa. lem et quam maxime effusam et ad paulo cras.

sius inclinantem quam quod potu sumptum est. Quodses diluta fuerit, et copia maior quam quod potui sit assignatum, hominem dicto non amdientem significat. sed abundantiore uti potu,

aut non posse nutritionem Mespere, quaeradiutalis urina reddetur. Si vero paulatim cum stribdore urina emittatur aut medicamenti potione hominem indigero, aut vesicam quodammodo malis affectam denunciat. At sanguinis, mictus rarus quidem et sine labrae ac dolore nihil mali indieat, verum lassitudinis sensum ses it. Quodsi saepius mictu reddatur, aut horum albquid accesserit . periculum. minaturia At praedi, cenduma est, sive cum dolor οὐ sive cum febre mictu reddatur, pus insuper per urinam dests xurum, atquρ eo pacto dolores tolli. Urina vero crassa, in qua quod subsidet album est, aut circa articulos, dolorem quemdam et tumorem significat, aut circa viscera;. in qua vero quod subsidet viride est, corporis impuritatem denotat. Quae4 autem sunt reliqua sedimenta inurinis eorum L qui exercentur, ea omnia a modibis' fiunt, qui circa vesicam affigunt. Quod manifestum sagient dolores, qui aderunt et u

512쪽

των νο τρομάτων γίγνονται τίν περὶ την κύ

ἔσονται:καὶ δυσαπάλυακτοι. Καὶ ταυτα μεν γραφω περὶ τούτων καὶ λέγω τοιαυτα σερα.

Ων δε δι' ἀκρίβειαν κατηγορέονται-των προρρησίων, τοῖσι μῖν ' αὐτων αὐτος ξυνεγενιριν γ, των δε παιπί τε καὶ μαθητησι ἐλε-

σχ ευ ρω ν, των δε ξυγγράμματα ἔλαβον

τὰς ἀκριβείας οὐδαμου ευρων ἐπεχείρησα τάδε γράφειν.ε . Περὶ δὲ των Οὐίπων τε καὶ των φθισίων καὶ των ποδαγρων των τε λααβανομένων υπι τῆς ἱερῆς νόσου καλεομένης, ταδε λέγω - κατὰ ' μέν τι περὶ πάντων τι αἰ τι, - . γαρ ξυγγενές τι τούτων τίν νοσημάτων, εστι εἰδέναι δυσαπάλλακτον ἐοντα - τὰ nEλλα ' καθ' ἔκαστον γράψω.ς . Xρὸ δε τιν bH του 5δρωπος ἐχομενον καὶ μέλλοντα περιέσεσθαι εὐσπλαγχνόν τε εἶναι, εἰ πνοόν τ' ἐύντα ἀνώδυνον εἶναι καὶ χλιαρω ομαλώς πει τὴ σωρια ' ἔχειν καὶ μῆ περιτε σκος περὶ τὰ ἔσχατα κρέσσον nἐπάρματα μάλλον ἔχειν ἐν τοισι ἀκρωτηρίοισι, ἀριστον δε ' μ δετερον τουτων, ἀλλαμαλακά τε καὶ ὶσχνὰ εἶναι τὰ ἀκρωτέ ρια καὶ τὸν γαστέρα μαλθακὸν εἶναι ψ αυομένην

τὸν γλωασαν ἔπι Γηραίνεσθαι ἔν τε τ* ἄλλη θνω καὶ , μετὰ τοὐς υπνους, γίγνεται δε quibus vix liberari queant. Atque haec quidem de his scribenda, aliaque id genus dicenda existimavi. Cum his vero, qui praedictionum exquisitas narrationes praedicant, partim ipse commercium habui, partim cum eorum filiis et discipulis diu disserui, quorumdam etiam scitapta nactus sum, ideoque cum cuiusque sensum probe percepissem, neque usquam exactam disciplinam comperissem, ad hoc scribendum sty5. De his vero, qui aqua intercute et tabo laborant, et podagricis et morbo sacro dicto correptis haec dicenda existimo: aliqua quidem ex parte de omnibus idem; qui namque modibos illos cognatos habet, eum ab his non facile vindicari posse compertum est; de ceteris vero sigillatim scribam. 6. Qui aqua intercute detentus est et servati

volet, eum robustis visceribus esse convenit et bene spirare, sine dolore esse totoque corpore aequaliter calere neque extremis partibus contabuisse. Praestat namque potius extrema tumefacta esse, etsi optimum est nihil horum adesse. Verum tum mollia tum gracilia extrema esse oportet, ventrem contactu mollem. At neque tussim neque sitim adesse convenit, neque linguam cum alias tum ne a somno quidem, quod admodum fieri assolet, inarescere. Cibum autem suaviter assumere; et ubi quis abunde

513쪽

τα τα κάρτα δετα δε σιτία 'Hως δέχεσθαι καὶ ἐσθίοντα ἱκανὰ μῆ πονεῖσθαι ' τὸν δε κοι- λην πρὸς μἐν τα φάρμακα δειαν δεαι, τινδ' αλλον χρόνον διαχωρέειν μαλθακιν, ἐκ -

τυπωμένον ,τι δἐ οὐρον φαίνεσθαι περαιούμενον προς τα ἐπιτηδεύματα καὶ τῶν οἴνωντας μεταβολας ' τὸν δε ταλαιπωρ'ν εὐπειτως φέρειν καὶ ἀκοπον λαι. Ἀριστον ' μἐνο5τω παντα.διακεῖσθαι τιν ἁνθρωπον καὶασφαλέστατ' ἀν γένοιτο ογιες εὶ δἐ μη, ὼς πλεῖστα τούτων ἐχ έτω, ἐν ἐλπίδι γαρ ἔσται

περιγενέσθαι . I i δ' ἀν μηδὲν τούτων ἔχη, ἀλλα τα ἐναντια, ἀνέλπιστον ἐύντα Mδέναι

εDαι τιμ υδρωπιώντι, προσεόντα, θλίγαι ἐλπίδες αὐτῶν. s1I δ' ἀν ' αἱμορραγέν πολλὀν ανωκαὶ κάτω καὶ πυρετος ἐπιγένηται, οδατος

ἐμπλησθῆναι πολλαὶ ἐλπίδες τουτον, και τώνυδρίπων οἶτος iὀλιγοχρονιῶτατος τε καὶ ἐν τοῖσι ἀφυκτοτάτοισι ' αλλφ δε προσημαίνειν περὶ τούτου. Οἶσι δἐ οὶ ιατα μεγάλα γενύμενα καταμαραίνεται καὶ αὐθις ἐπαίρεται , οἴτοι 'δὸ μαλλον περιγίγνονται τῶν ἐκ τουαῖματος τῆς αναρρ ιος ' ἐμπιπλαμένων ἐξαπατέουσι δε τούς ἀλγέοντας οἴτοι οἱ

ὐδρωπες, Ξ στε ποιέουσι αὐτούς ' ατιστέοντας τοῖσι hi τροῖσι ἀπολλυσθαι.

IIερὶ δε των φθινύντων κατα μἐν τοπτυελον καὶ τὸν βῆχα τα τα λέγω ἀπερ

πτύελον τψ μέλλοντι καλώς απαλλάξειν εὐπετέως τε αναλσσεσθαι καὶ εBαι λευκον και ομαλθν καὶ ὁμοχροον καὶ αφλέγμαντον,

σι δ' ατι τῆς κεφαλῆς καταρρέον ἐς τας

eomederit, nihil affligi. Ventrem quoque medicamentis quidem celeriter moveri, alias vero mollia et figurata excernere. Urinam in trans itu pro instituta victus ratione et vinorum mutatione mutationem sentire. Defatigationem L cile sustinere, nec lassitudinem sentire. Atquesio quidem in totum hominem se gerere opti. mum, ut quam securissime convalescat. Sin minus, horum ut plurima habeat. Sio enim spes erit, ut evadat. In quo vero nihil horum inest, sed contraria subsequuntur, in eo spem tolli animadvertendum est. Et cui ex his, quae in aqua intercute laborante probavimus, pavea affuerint, parum relictum est spei. At ne is, cui multus sanguis supra infraque perruperit praetereaque febris accesserit, aqua impleatur magnus metus est. Et huius generis aqua in tercus brevissimi est temporis et inter inevit, biles numeranda idque alteri denunciare oportet. Quibus autem tumores magni suborti desinunt rursusque assurgunt, hi potius supersunt quam qui ex sanguinis eruptione complentur. Fallunt

tamen aegros huiusmodi hydropes, quippe suciunt ut medi eis fidem non habentes aegri pe-7. At de sputo et tussi eorum, quos tabes male habet, eadem mihi dicenda sunt, quae de purulentis scripsi. Eam namque, qui probelevari volet, convenit sputum facile tussi relicere esseque album et aequale, unius coloris

et sine pituita. Quod autem a capite defluit ad nares vertatur, neque febris prehendat, vel

515쪽

370 - ται ἐκ τίν σου αἶματος ἀναρρηξίων οἴσι ἀν

οὐ κάρτα ἐπιγίγνονται καὶ πυρετοὶ οἱ πλεῖστοι οὐ διατελέουσι ἐόντες καὶ διαν εὐπει

μαλιστα γίγνονται τουτοισι, ὴν μῆ ἀποστα- σιες ' ἐπιγDωνται ἀρισται δε τῶν ἀποστασίων αἱ ' αἱματηρόταται. Oκόσοισι δε ἐν τοῖσι στῆθεσι ἀλγῆματα De ι καὶ διἁ χρόνου λεπτύνονταί τε καὶ βήσσουσι καὶ δύσπνοοι γίγνονται, οὐτε πυρετών ἐπιλαμβανοντων, οὐτε ' ἐμαγημάτων ἐπιγιγνομένων, τούτους ἐπανέρεσθαι, οκόταν βῆσσωσί τε καὶ δύσπνοοιωσι, ' εὶ gυνεστραμμDον τι καὶ μικρον, ὀδμῆν ἔχον, ' ἐκ-ήσσουσι. η . Περὶ λ ποδαγριῶντων τάδε ε ἶσοι μῆν γεροντες περὶ τοῖσι δεθροισι Drιπωρίματα ἔχουσι καὶ τρόπον ' μαλαίπωρον ζῶσι κοιλίας

1μς ἔχοντες, οἴτοι μῖν πάντες ἀδυνατοιογιέες γίγνεσθαι ἀνθρωπίνη τίπη, δσον bis οἶδα -ὶIνται 'n τούτους ἄριστα μῖν δυσεντερίαι, ὴν ἐπιγένωνται, ἀταρ καὶ ἁλλαι ἐκτῆξιες ὐρελέουσι κάρτα αἱ ἐς τὰ κάτω χωρία ρέπουσαι. οστις δε νέος ἐστὶ καὶ ἀμφὶ

τοῖσι ἄρθροισι οἱ πω ἐπιπωρώματα ἔχει καὶτὀν τρόπον ἐστὶ ἐπιμελῆς τε καὶ φιλιπονος καὶ κοιλίας ἀγαθὰς ἔχων υπακουειν προς ἐπιτηδεύματα, οἶτος δὴ b1τρου γνῶπι ν ἔχοντος ἐπιτυ ν οιης ἁν γένοιτο. θ . Tων δ' ἰλπι τῆς ἱερῆς νύσου λαμβανο-nis eruptiones, nisi absceSSUS SUecedant, ex

quibus ii sunt optimi, qui maxime cruenti Qui vero in pectore dolores sentiunt et temporis tractu extenuantur, tussi et difficultate spi randi conflictantur, si neque febres prehendant. neque suppurationes succedant, ex iis percontari oportet, si quando tussiunt et dissiculter spicrant, num . etiam concretum quiddam et parvum, olens per tussim reiiciant.

8. At de his, qui podagra tentantur, ista nobis dicenda videntur. Qui in senectute callos induratos in articulis habent et citra laborem

vitam degunt cum alvo sicca, ii sane omnes, ut sentio, humana arte sanari nequeunt. His certe succedentes intestinorum dissicultates optime medentur, quin et quaecumque aliae colliquationes infernae eos valde iuvant. Iuvenis vero. Qui necdum cucum articulos calli induruerunt, cuique victus ratio curae est, ad laborem est impiger alvumque habet vitae instituto probe cedentem, is sane prudentem nactus medicum, sanus evadet. 9. Ex morbo sacro aegerrime emergunt qui-

516쪽

χαλεπώτατα ' ἔπειτα δε απο του πλευρου

τα δὲ ἀπὸ τρν χειρGν τε καὶ ποδων μάλιστα

tam νέοι τε και φιλόπονοι πλῆ jοαὸν αἰφρένες τι κακον ἔχουσι, ἡ εI τις ἀπόπληκτος γέγονε ' αἱ ' μεν γὰρ ριελαγχολικαὶ ἐκστῶσιες οὐ λυσιτελέες αἱ δε ἄλλαι οστάσιες αἱ ἐς τὰ κάτω τρεπομεναι πάσαι ἀγαθαί αρισται δε καὶ ἐνταυθα πολλω αἱ αἱματηρο- ταται. 'Oκοσοι δε γέροντες ξρξαντο λαμβάνεσθαι, ἀποθωκουσί τε μάλιστα καὶ hμὴ ἀπόλωνται, τά στα ἀπαλλάσσονται υπο του αὐτομάτου, υπο δε τῶν bi ἄν δει-

στα ωφελέονται.

. OBι δἐ των παιδίων ἐίαπίνης οἱ ὀφθαλμοὶ διεστράφησαν, ξ φιλεῖ sν τι κακὸν ἔπαθον,

γενομίνοισι οδύνη φοιτρε καὶ οὐκ ἐκταράσσεται, ἡ ἐν τοῖσι πλευροῖσι ' διαστρέμματα

εχουσι, sit φλέβας παχος ' περὶ τὸν γαστέρα κιρσί δεας, ἡ ἐπίπλοον καταβαίνει, ἡ ορχις

buscum una a puero increscit morbus et in virilem aetatem simul adolescit; deinde quibus corpore maxime vigente ortus est; post hos, quibus morbus accidit, neque ante in corporis partibus aliquis venientis mali signum est. Quibus vero ex capite initium ducere videtur, aut latere, aut manu, aut pede, ii facilius sanantur. Haec tamen etiam inter se disserunt. Ex his namque molestissimi sunt qui a capite originem trahunt, deinde ex latere, qui vero a manibus ac pedibus praecipue sanitatem recuperant. His autem manum admovero medicum oportet, qui recte curationis rationem tenuerit, ubi iuvenes fuerint et laboribus dediti, nisi si cuI mens malo sit affecta, aut quis attonitus fuerit; melancholicae enim mentis emotiones non prosunt. Reliqui vero abscessus, qui ad inferna tendunt, probantur longeque optimi eo loco censendi sunt, qui maximo cruenti. At qui senes corripi coepti sunt praecipue moriuntur, ac nisi pereant, celerrime sua sponte servantur, minimumque a medicis iuvantur. 10. Pueri vero, quibus Oculi derepente pervertuntur, aut peius affecti gunt, aut tubercula sub cervicem enascuntur, aut aliquantulum lingua haesitant, aut tusses siccae trahentes permanent, aut, ubi adoleverint, ad ventrem dolor contendit, neque conturbatur, aut latera distorquentur, aut venae crassae circa ventrem in varices convertuntur, aut omentum descendit, aut testis intumuit, aut manus extenuatur et

517쪽

δία ἐρωτωμένοι ὁμολογεσουσι, 'τοὐς δε καὶ

λανθανει καὶ Os φασὶ ε δέναι, τοιουτον ουδεν γενόμενον. ια . Tον 'δε περὶ των ελκέων μέλλοντα γνώσεσθαι, δκως ἔκαστα τελευτ ει, πρί πον ἐν χρη τι, ε εα των ανθρώπων ἐξεπίστασθαι, τα 'τε αμείνω προς τα ἔλκεα καὶ τακακίω ἔπειτα τοις ἡλκίας εὶδέναι, ὁποίη πεκαστα τρν ελκέων δυσαπαλλακτα γιγνεται τα τε χωρία ἐπεσκεφθαι τὰ ἐν τοῖσι σίμασι,δσον διαφέρει 'τα ἔτερα των ἐτέρ- τά τε ἁλλα ὁκοῖα ἐφ' ἔκαστοισι ' ἐπιγίγνεται ἀγαθαρ τε καὶ κακὰ εὶ δίναι. Eὶδῶς μἐν γαρ ἁν πις ταύτα παντα, ' cindi ἁν καὶ δκως ἔκαστα αποβρσεται, μὴ εἰδῶς δε ταυτα, οὐκ ἀν εὶ-δειη, Oκως αἱ τελευταὶ ἔσονται ἀμφὶ τειελκέων. Εἴδεα μἐν ' γαρ αγαθά ἐστι τὰ τοιαδε ' ἐλαφρὰ καὶ ξύμμετρα καὶ ευσπλαγχνα, καὶ μῆτε σαρκώδεα ἰσχυρως, μετε σκλ ραρ κατα δε χρίμα εστω λευκA, ἡ μέλανα, sit ἐρυθρα , ταύτα γὰρ παντα αγαθὰ ἄκρητα

ἐοντα - εὶ δ' ε' ' μι χλωρον, si χλωρον, ἡ

πελιδνὸν το χρώμα, κάκιον γίγνεται. Ταδε εἶδεα δινα ἁν τοῖσι προγεγραμμυίνοισι τα ναντία πεφύκν, εἰδέναι χρη κακίω ἐοντα.

τὰ χοιραδώδεα, ταυτα πλεῖστα ' τὰ παιδία χουσι, καὶ ρ στα ἐξ αὐτων απαλλασσει τοῖσι ' δε γεραιτέροισί τε τῶν παιδίων καὶ νεηνισκοισι φύεται μὲν ἐλάσσω, χαλεπίτερονδῆ ἐξ αὐτῶν Σπαλλασσουσι. Tοῖσι δε ανδ σι

impotens redditur, aut pes et tibia tota citra aliam occasionem claudicat, - in his omnibus animadvertendum est, morbum ista omnia prae

cessisse; id quod plerique eorum, qui pueros educant, interrogati latebuntur; quidam etiam. quod eos lateat, tale quid accidisse se scire

negant.

II. At ulcera qui nosse volet qualem quaeque exitum habitura sint, is inprimis quidem

hominum naturas animadvertere debet, quaenam ad ulcera melius, quaenam etiam deterius affectae sint. Deinde aetates in quibus sua cuiusque generis ulcera non facile profligantur. Locos etiam corporis in considerationem adhibere quantum alii aliis praestent. Ao praecipue quaenam horum cuique bona malave aceedant, nosse debet. His si quidem omnibus cognitis, quaenam cuiusque eventa sutura sint facile assequetur.ΘΝeque existimandum est eum, qui haec non cognoverit, quinam futuri sint ulcerum exitus perspicere posse. Corporis autem naturae probandae sunt leves, moderatae, firmis visceribus praeditae, neque admodum carnOSae, neque durae, tum quae colore sunt albo, aut nigro, aut rubro. Hae enim omnes probandae, Si purae sunt. Deterius est, si ex pallido mixtum colorem, aut pallidum, aut lividum habeant. Quae vero naturae supra positis adve Santur, eas deteriores esse . constat. Quod ad aetates autem attinet, tubercula quidem suppurata , atque eadem strumosa magna ex parte pueros exercent facileque ex his levantur. At

iisdem, ubi paulum aetate processerint, atque adesuerint, nascuntur quidem minus ac dissiciblius tolluntur. Viris autem id genus tubercula

518쪽

- 373 - τα μῖν τοιαυτα φύματα ου κάρτα ἐπιγίγνε-O MO δἐ κηρία δεινὰ καὶ οἱ κρυπτοὶ καρκῖνοι οἱ bποβρύχιοι, καὶ οἱ ἐκ τίν ἐπινυκτίδων υπητες, ἔστ' ἀν εγκοντα ἔτεα συχν* υπερβάλωσι πTοῖσι δε γέρουσι τῶν μῆνι τοιουτο-

τροπων φυμάτων οὐδἐν ἐπιγίγνεται οἱ δεκαρκῖνοι οἱ κρυπτοὶ καὶ οἱ ἀκροπαθοι γίγνονται, καὶ ξυναποθν κουσι. Τῶν δε χωρίον μασχάλαι, δυσι τιτεραι καὶ κεναγνές τε καὶ μηροί --στά-ς τε γὰρ ἐν αὐτοῖσι γιγνονται καὶ ὐποστροφαί. Tων δὴ περὶ ἀρθρα ἐπικινδυνότατοι οἱ μυεγάλοι δάκτυλοι καὶ ἄλλον οἱ των ποδῶν. οἷσι δε τῆς γλώττης ἐν γ πλαγι ἔλκος γίγνεται πολυχρόνιον, καταμαθεῖν τῶν θδύντων θν τις ogo M. των ιβ . Tἁλει τρίματα θανατωδέστερα μἐνσα te τὰς φλέβας τὰς παχείας τὰς ἐν πντραχελφ τεοκαὶ τοις βουβω τι, ἔπειτα τα ἐς τὸν ἐγκέφαλον καὶ ἐς το ἡπαρ, ἔπειτατα ἐς εντερον καὶ ἐς κυστιν. Ἐσrι δἐ ταυτατάντα,ὀλέθρια ἐόντα ὶσχυ ο οὐχ οἱ τως Epυκτα ῶς δοκέει 'τα τε γὰρ χωρία ὁ - ματα εχροντα ' ταὐτα μέγα διαφέρει καὶ οὐχ οἱ αυτοὶ τρωοι. Πολγ δε διαφέρει του

αὐτου ανθρώπου του σώματος ἡ παρασκευθε

φασιος ἐπ is, γε ἁν καὶ φλεγμανθε' τι του

σώματος πάντως. Αλλ' οτε ἔλκος εχων

'μὴ παραφρονέει εὐπετέως τε φέρει τι τρωμα, ' ἐγχειρέειν χρῆ τφ τρώματι ως ἀποβησομέν* κατἁ λογον τῆς bi ς τε καὶ τῶν

non admodum fiunt, verum savi formidabiles et cancri abditi, tametsi et ex pustulis noctu

inquietantibus, quas ἐπινυκτίδας vocant, ulcera serpentia, quos herpetes nominant, donec annos sexaginta longe superarint. Senibus vero ex huiusmodi tuberculis nullum accidit, at caneri latentes quique summa corporis infestant, fiunt et ad mortem comitantur. Ex loeis disseilius sanantur alae, ac laterum inanitates et semora. In his namque abscessus et recidivae fiunt. In his, quae circum articulos contingunt, in maximum discrimen praecipitant pollices ac praeci, pue pedum. Quibus vero ad linguae latus eseus fit diuturnum, animadvertendum ex dentibus, qui iuxta sunt, num aliquis acutus sit. 12. Vulnera autem sere quidem mortem afferunt, quae magnas venas quae sunt in collo et inguinibus laeserunt, deinde quae cerebrum et hepar, deinceps quae in intestina et vesicam pertingunt. Quae sane omnia magnam perniciem asserunt, non eam tamen, ut, quod quibdam existimant, nemo ex iis servari possit. Loci enim, qui eadem habent nomina, multum inter se disserunt neque iidem sunt modi. Multumque etiam eiusdem hominis corporis constitutio differt: interdum enim neque febricitabit,

neque inflammationem suscipiet ex vulnere; interdum vel sine causa manifesta omnino sebribestabit et inflammabitur pars aliqua corporis. At ubi is qui ulcere insestatur non delirat et vulnus facile perseri, ad vulnus aggredi opor-t , quod ex arte medica et eorum quae con-

519쪽

μῆ, γαρ φλέβες εἰσὶ καὶ λεπταὶ καὶ παχεῖαι, α ινες ' αἱμορραγουσαι ἀποκτείνουσι, ῆν αὐτ vG οργώσαι, ' ἀς ἐν ἔτυψ καιρ*διακύπτοντες ὐφελέουσι τὰ σώματα. Πολλὰ δε τών τρωμάτων ἐν χωρίοισί τε elam αμεσι καὶ οὐδέν τι δεινὰ φαινόμενα οὐτως DAνησε, ο στε μη δύνασθαι αναπνευσαι - ἀλλοι δε υποτῆς Θαγρος ' του τρίματος οὐδὲν δε τι δεινούἐύντος, τὐ μἐν πνευμα ἀνενεγκαν, παρεφρον σαν δε καὶ πυρεο ναντες ἀπέθανον δ τοιγ ἀν ὴ το σωμα πυρετώδες ἔχωσι ἡ τας γνώμας θορυβῶδεας, τὰ τοιαυτα πάσχουσι. 'Aλλὰ χρὴ μῆτε ταυτα θαυμαζειν, μῆτεθρρωδDιν κεῖνα, εὶ δότα δτι αἱ ψυχαί τε καὶ

τὰ σωματα πλεῖστον διαφέρουσι αἱ των ἀνθρώπων, καὶ δύναμ ιν εχουσι μεγίστην. VO μἐν Ουν των τρωμάτων καιρου τυχον, ἡ σώματος τε καὶ γνώμης τοιαύτης, ἡ θοίντος οὐτω του σίματος, ξ μέγεθος ' τοσαυτα ξν2στε μὴ δύνασθαι καταστῆσαι τον ἀνθρωπον' ἐς τὸν Ιησιν καταφρονέοντα, τοῖσι μἐν ἐξίστασθαι χρῆ οποὶα ἁν ῆ, et ν των ἐφημορ- λιο θυμώ τοῖσι δ' αλλοισι 1πασι ἔπιχειρέειν, νεοτρίτοισι ἐουσι, Δς ἁν τούς τε πυρετους διαφεύγωσι καὶ τας αἰμορραγίας τε καὶ τὰς νομὰς ' περιεσόμενοι. Ἀτρεκέστατα δε καὶ ἐπὶ ' πλεῖστον χρόνον τας φυλακὰς αἰεὶ των δεινοτάτων ποιέεσθαD καὶ γὰρ δίκαιον οἱ τως. ιγ . Αἰ δε νομαὶ θανατωδέσταται μὲν ων αἱ σηπεδόνες βαθυταται καὶ μελάνταται καὶ

sequuntur ratione adhibita, speratum exitum est habiturum. Ex cuiusvis enim generis vulneribbus moriuntur homines. Multae namque in corporibus venae tum tenues, tum crassae inia sunt, quae sanguinis proturione mortem adse runt, si sorte tumeant, quas alia occasione pertundunt atque ita corporibus prosunLENon pauca autem vulnera, quaelin contemnendis

locis ac nulla re lamidabilia esse videntur, tantum dolorem inserunt, ut aegri respirare nequeant. Quidam vero prae vulneris dolore licet,id minime periculosum sit, spiritum qui, dem traxerunt, delirio vero et sebre perierunt. Quibus enim aut corpus ad febrem est opportunum, aut mens prompte perturbatur, iis talia accidunt. Sed haec mirari aut sormidare desinet qui illud in animum induxerit quod et cuius. que animi et corpora plurimum inter se disse. runt et praestant. Vulnera igitur, quae talem

occasionem aut corpus, aut mentem nacta sunt, aut adeo concitatum sanguinem, aut magnitudinem tantam habent, ut homo ad curationem componi mentis licet compos nequeat, ab iis quidem, cuiusque modi sint, praeter diarias animi desectiones, abstinere oportet. Ceteris vero omnibus recens illatis manum admovere oportet, quo febres et sanguinis profluvia et depascentia ulcera effugere possint qui sunt superlaturi. Diligentissime autem ac diutissime adversus ea, quae maxime terrent, munire se I3. Nomae vero maxime sunt letales, quae putredines altissime descendentes habent, amb

520쪽

- 375 -

γροταται ' πονηραὶ δε καὶ ἐπικίνδυνοι, ξυι μέλανα ὶ ρα ἀναδιδ σι αἱ δε λευκαὶ καὶ μυί-ίδεες των σηπεδόνων ἀποκτείνουσι μῖν ησσον, ὀ ποστρέφουσι δε μαλλον καὶ χρονιώτεραι γίγνονται. οἱ P υπητες ἀκινδυνοτατοι

τάντων 'των ελκέων, ου νέμεται, δυσαπαλλακτοι δε μάλιστα κατά γε τους κρυπτοῖὸς καρκινους. Tetri πασι δε τοῖσι τοιούτοισι πυρετόν τε ἐπιγενέσθαι ξυμφέρει μααν ἡμέρην

λυσιτελεῖ δε καὶ σφακελισμος ναρου, ' θοστέου, ξ καὶ πιι οῖν, ' ἐπί γε τῆσι βαθείησι

σηπεδόσι καὶ μελαίνησι ' πυον γὰρ ἐν τοῖσι σφακελισμοῖσι αει πουλῖὸ καὶ λύει τὰς σηπεδόνας.

ιδ . Tων δὲ ἐν τῆξ κεφαλῆ τρωμάτων θανατωδέστατα 'μῆν τὰ ἐς τον ἐγκέφαλον, ως καὶ προγέγραπται , δεινὰ δε καὶ - τοιαυτα πάντα, οστέον φιλον μέγα, ιστέον 'ἐμπεφλασμένον, οστέον, κατερρωγύς εὶ δἐ καὶ το

του ιστέου ἐπὶ πολύ ' παρατείνοι, ἀκινδυν6-τερόν ἐστι , ταυτα δὲ πάντα δεινοτερα γιγνεται κατὰ Dpῆν τ' ἐόντα καὶ τίν χωριωνάεὶ τὰ ἐν τοῖσι Δνωτάτω τῆς κεφαλῆς. Πυνθάνεσθαι δἐ χρῆ ἐπὶ πασι τοῖσι αξίοις λόγου τρώμασι, ὴν ἔτι νεότρωτοι αἱ πληγαὶ εωσι, ἡ βλῆματα, εὶ κατέπεσε Iνθρωπος, ' 8 εὶ ἐκα-

κῆς ' πλειστης δεῖται, ως του ἐγκεφάλου ἐσακούσαντος του τρώματος. Σὶ δἐ μῆ νε -

τρωτος ε , ἐς τἀλλα σημεῖα σπέπτεσθαι καὶ βουλεύεσθαι. Ἀριστον μῖν οὐν μῆτε πυ-

que nigerrimae et siccissimae. Vitiosae quoque et in periculum praecipitant, quae saniem nigram reddunt. At albae et mucosae putredines mortem quidem asserunt minus, sed potius recidivas faciunt et diutius perseverant. Herpetes autem ex his, quae depascendo serpunt, minimum habent periculi, at secundum abditos cancros dissicilius tolluntur. M his omnibus febrem uno die succedere confert et pus quam maxime candidum et crassum. Prodest quoque in alte conditis et nigris putredinibus nervi sideratio, aut ossis, aut amborum. Pus enim

multum in siderationibus emit et putredine liberat

14. Quod ad vulnera capitis attinet, praecipue mortem asserunt, ut antea scripsimus, quae cerebrum attingunt; quin et huiusmodi omnia terrent, os insigne denudatum, os medium desidens, os diffissum. At si ulceris osculum exiguum fuerit, ossis vero fissura longe pertingat, maius periculum subest. Quae omnia magis terrent, ubi iuxta suturam accidunt, et in summa capitis parte exsistunt. Perserutari autem convenit in omnibus effatu dignis capitis vulneribus, ubi adhuc recentes plagae sunt aut ictus, num qui laesus fuit conciderit, aut profundo sopore correptus fuerit. Hoc enim in casu maiore cura opus est, nimirum quod vulnus cerebrum senserit. Quodsi recens plaga non fuerit, alia signa,in considerationem ac consilium adhibere oportet. Praestat igitur eum, qui capitis ulcere laborat, neque labricibiare, neque insuper sanguinis profusionem, aut inflammationem, aut dolorem aliquem accedere;