장음표시 사용
161쪽
i s ELEMENTORUM PHYsIOLOGIAE Lien situs inter ventriculum & nothas cos.
tas , praedictis partibus haerens huic pressioni subjicitur ; hinc facile innotescit hujusce visceris usus respectu bilis secretionis. Inconcussum manet bilem materiae chylaceae elaborationi ; & praesertim materierum heterogenearum mi cellae plurimum inservire ; cur bilis proventus debet esse ut copia alimentorum : quo magis turget Ventriculus , eo
pleniori gurgite fluit bilis in cavum intestini
duodeni , ex noto enim situ stomachi, heia patis & lienis facile intelligitur haec mechanice. Si enim eduliis distentatur stomachus; dextra comprimitur vesicula fellea ; laeva premitur lien : quoad primum effectum, bilis cystica, una cum hepatica, ad duodenum certo nisu cogitur : quoad secundum, cruor hospitans in lienis cavernulis vi quadam propellitur per venam splenicam ad hepar ; ut digestionis tempore, noVO accedente sanguine,copiosior fiat bilis secretio. Ex quibus inferre licet lienem genuinum esse sanguinis bilis separationi dicati receptaculum ;cum ex observatis circa fabricam & situm hujusce visceris facile hunc usum eruisset cuivis obvium sit. Nec silentio praetermittere debemus omentum summam opem praestare ad bilis genesim: haec membrana retiformis , levis & tenuis , duplici lamella conflata , hepati, Ventricu lo , lieni, intestinis, mesenterio , aliisque
partibus adna ta excipit vasa summe conspi-Cua, e coeliaca OrIunda ; venae vero desinunt in 'enae p'xtae ramos. Binae membranae Pel
lucidae quibus constat omentum, dc inter
162쪽
quas propagantur vasa , haerent beneficio corporis cellulosi, quod Tetinet materias
pingues , quas insensibilis perspiratio omnia solida trajiciens huc devehit : idem evenit in mesenterio & processibus adiposis intestinorum quae haud absimili gaudent fabrica . Juxta Observationes Severint, Charietoni , &s pighis ultra omne dubium positum esse
videtur pinguedinem extremis venarum Propaginibus absorberi, & quasi exsugi ; adeo
ut brevi exhauriatur , ni a chylo & sanguine rite elaboratis reficiatur : hinc conspicuum fit reducem ex hisce panibus sanguinem ad hepar devectum moleculis oleosis & sulphureis scatere ; & ideo majorem bilis copiam suppeditare. Per alium ductum a Misuetis sistectum. succus
qui eodem loco , & plerumque communi pancreati '
ostio perforat duodenum, stillat humor fere cus. 'insipidus, aqueus, limpidus, salivae analogus , qui e sanguine arterioso secernitur trans varias glandulas invicem connexas , quibus constat pancreas. Illud viscus transversim situm circa primam lumborum vertebram, sub fundo ventriculi, a liene cui annectitur ad duodenum, cui incqmbit, extenditur ;& vicinioribus partibus 'peritonet beneficio haeret. Ab affusione illius liquoris bilis diluitur & temperatur : integrantes cibari rum moleculae ulterius subiguntur', intimiusque pernustentur ue craine solvuntur ;mobiliores extrahuntur, a vinculis scilicet viscidiorum extricantur & evolvuntur. Ita demum immutatur haec massa chylacea , ut
unam quasi formam induat, & sola transco-
163쪽
εψ8 ELEMEN RUM PHYsIOLOGIAE latione egeat ut liquidum albicans , chyli
nomine notum , praebeat. Adeo ut ingesta poli ilitas elaborariones in duas facessant partes ; in succum scilicet albescentem & lacteum , qui adigitur in patentia Venarum lactearum Oscula , ex omni puncto cavitatis intestinorum emergentium , & in aridam &exsuccam partem quae premitur & emulgetur atque sens1m exhausta inferiora versus
pellitur, in crassiora scilicet intestina , &per podicem foras ejicitur. Sphincterem, intestini recti sinum complectentem , superant
faeces alvinae, quae retento acte & arctato
pectore facilius propelluntur. Chylu praeparatur exquisitissimus ille succuse quo prodeunt caeteri latices; qui exhausatum sanguinem reficit & instaurat ; qui sic cum nutritium praebet, & omnium secretionum materiam suppeditat. Animalia & vegetabilia quibus vescimur tantam esculentorum & potulentorum supellectilem exhibent , ut vix de genuina cisti indole quid. quam proferre liceat: his addere juvat aerem & aquam, quae e diversis mineralium moleculis referta chyli naturam immutare Valent. Hinc patet quam arduum si intricatam chyli compositionem evolveres; &quidpiam circa ejus principia, quod animum veritatis avidum expleat, in medium ad
Quomo C lus est humor lacteus ex ingestis, indo confii ventriculo subactis & tubo intestinali disso- si/xur, tu is genitus. Ex superius enarratis factici colligitur edulia Ore assumpta, duplici dentium serie incisa & attrita, saliva e pluribus
164쪽
SECTro SECUNDA . I 'ductibus in oris cavum hiantibus imbuta;
crebro linguae , genarum & labiorum motu sursum , deorsum ad dextram laevamque coagitata, volutata & collecta ad fauces detrudi ; summam opem conferentibus linguae, ossis hyoidis', laryngis & pharyngis
musculis 3 ac demum per lubricam cibalem fistulam ad ventriculum mucoso rore madidum demittuntur cibaria; ubi saliva & materia potulenta calore loci actualis macerantur: Ventriculi, caeterarumque partium motu contractili subiguntur : ac tandem eliqua-
ta edulia , & pultaceam massam referentia , praedictis potentiis ad fibrosum pilori circulum adiguntur ; ut hinc amandentur ad flutulam intestinatem , duodenum nempe , quod quasi succenturiatam Ventriculo opem fert: circa duodeni finem succo pancreatico& bile impraegnantur , quorum ope Particulae diveris sortis, & ab omni connubio alienae intimius permiscentur; & tota irrigara haec massa ulterilis diluitur & solvitur , ut facilias per ostiola crustae villosae intestinorum, Vel, ut inquiunt, tunicae bombicinae , quae incerniculi munia gerit, aditum ad vasa lactea& venas mesaraicas sibi parare queat.
rasa lactea non secus ac venae mesenteri--εccae, inter mesenterii duplicaturam excurrentia, tam exilia sunt ut omnino sint incons- 1i. SPicita, ni chylo turgeant: angustissimis ostio-liS ortum mutuantur a tubo intestinati, sed praesertim a gracilibus intestinis : haec sunt Venae lactere , ut inquiunt, primi ordinis, quae lusu miri bili ad acutos angulos adunantur, vasaque paululum crassiora essiciunt,
165쪽
a1o ELEMENTORUM PHYSIOLOGIAE quae iterum a se mutuo recedunt; iterumque facta insula coeunt in majores fistulas , quae tendunt ad glandulas me sentericas , quas sub- ingrediuntur, ubi ab hospitante lympha denuo diluitur chylus ; a quibus exeunt venae lacteae minus ramosae, Paulo amplioreS , Variis valvulis non secus ac priores instructae, chylo magis diluto & aquosiore turgentes satque ad cisternam lumbarem seu receptaculum Pecqueti pergunt; in quod varia sese exonerant vasa lymphatica quae reducem e vicinioribus partibus lympham huc effundunt, ad praecavendam omnem morantis chyli concretionem ; venae lacteae secundi ordinis audiunt. Situm est illud receptaculum circa superiorem lumborum vertebram & constat ut plurimum tribus aut quatuor loculis racematim inter se cohaerentibus : pars superior e longatur in ductum ampliorem, thoracicum dictum, qui perreptans iuxta longitudinem vertebrarum venae subclaviae sinisse trae inseritur, juxta cujus ingressum valvula semilunaris . Occurrit quae situ & fabrica impedit quominus chylus cruori immiscendus-
gradum reUOcet. Illud notare expedit venas mesamicas , circa intestinorum ambitum Occurrente8 , certam chyli copiam haurire, qua cruor hac compendiosiori via subito refocillatur ; quod rationi variis observationibus suffultae consentaneum videtur. Vix enim concipere licet quomodo ab assumpto vino generoso, Vel alio cardiaco ex alimentis euchymis aut medicamentis petito vires brevi instaurentur 3
ni venae mesentericae, imo & gastricae certam
166쪽
SEcTIO SECUNDA. IJ rharum materierum copiam exciperent , Scnulla mora facta in sinum massae sanguineae
funderent. Haud nos fugit quamplurimos prioris notae Physicos hunc effectum referre vellicationi nervorum Oris, oesophagi &ventriculi, qua concitantur spiritus animales , & hinc intenduntur elateria ; quod luculenter apparet in syncope laborantibus , qui ab inspersa in faciem aqua frigida expergiscuntur. Illud per transennam notasse haud abs re erit duplicem esse generalem defectus virium causam ; nempe languidum spirituum motum ; Vel exhaustum sanguinem :in primo casu plurimum confert quaevis Uellicatio , quocumque modo excitetur ; qua torpescentes spiritus in motum aguntur , dca periculoso lentore liberantur. Irrita & futilia essent haec praes1dia in secundo casu , ubi sanguis secretionum materia orbatus testudineo gressu suum circulum agit; hinc alia in usum trahenda quibus sanguis recreatur re reficitur , ab accessu scilicet materiae quae
hunc effectum exerere valeat. Variis praeterea argumentis probatur immediatus chyli ingressus in venas ; 1'. Defectu vasorum chyliserorum in pennatis , adeo ut chylus
per mesaraica totus absorbeatur ;a'. Uberiori venarum mesaraicarum proventu in homine quam requiritur ad tubi intestinatis nutritionem ; quod neminem anatomicum ferme fugit ; Conspectu
sanguinis in praedictis vasis contenti post pastum qui quamdam albedinem prae se ferre
Videtur : Plura addere vetat angustior Pagina.
167쪽
i 12 ELEMENTORUM PHYsIOLOGIAE Mechani. Ex perspectis longitudine inrestinorum &ce chyli fabrica, eorum giris Sc anfractibiis, flexili-
secretio' & rnotu contractili, quem Vermicularem vocant , facile innotescit cisti secretionis mechanis1mus. Cibaria triplici elaboratione subacta & soluta , placido motu& quasi testiduneo gressia , per anfractuosos intestinorum orbes & numerosissimas
spiras feruntur ue summam opem conferentibus segmentis valvulosis, ex amplitudine interiorum tunicarum efformatis , quae impediunt horum praecipitem descensum. Praeter vim contractilem membranae lacertosae , intestina aliis potentiis subjiciuntur ;nempe ictibus diaphragmatis, contractionimusculorum abdominis, vibrationi arteri rum abdominalium dc pretessertim aΟrtae , Omniumque viscerum ambientium actioni: adeo ut validiori sane quidem vi comprimantur materies cin tubo intestinati contentae 3 cujus ratione tenuior dc defaecatior cibariorum portio exprimitur, atque adigitur in hiantia vasorum la reorum oscula,& patentes venularum mesaraicarum porulos. Ex praedictis minime mirum si elactescens haec materia , chyli nomine nota, tota absorbeatur, & a reliquis sordibus separetur ; dumnodo certam moram trahat in
intestinis , uti ex superioribus patet. Sic
mercurius coactus alutae porulos penetrat ;sic aqua vesicam , aut quamvis membranam sensim trajicit 3 sic variae substantiae in
ossicinis percolantur, & a crassioribus separantur ; dummodo vis liquido secernendo impressa angustorum porulorum obicem
168쪽
SECTIO SECUNDA. Is 3 superare valeat ; cIuod evenire in secretione chyli ex superitis allatis ultra Omne dubium positum este videtur. C lus a faecibus secretus , & vasis lacteis exceptiis motu gaudet progressivo , qui pendet a supra memoratis potentiis, quarum actioni subjiciuntur vasa lactea ; non secus ac viscera abdominalia. Chylus a tergo appellens morantis motum promoVet ό mire faventibus valvulis semilianaribus quibus instruuntur vasa lactea : talem situm obtinent praedictae ValVulae, ut compulsum ab intestinis chylum admittant, recurrenti Vero regressum denegent. Sic chylus trajicit glandulas mesentericas ; petit cisternam lumbarem , & ad subclaviam appellit ; ubi minor superandus objicitur obex ex parte sanguinis, cujus motuS Versus Venam caVam
superiorem chyli ingressium juvat. dilus semulsionis instar) constat variis
substantiis quibus scatent alimenta , tam esculenta quam potulenta , saliva , succo Pancreatico & bile ; quibus addere licet lympham, quae uberiori proventu ad glandimias mesentericas, & receptaculum lumbare appellit 3 ut vehiculi munus gerens debitam chylo fluiditatem conciliet. Si accuratae autopsiae examini subjiciatur , innumeros propemodum exhibet globulos simplices , albicantes & pellucidos, copiosiori
sero innatantes ; praeter moleculaS aereaS quibus scatet, non secus ac sanguis , uti patet ex machina pneumatica. Minime mirum si molecula: tomentosiae , Pingu es ,
Oleos se & sulphureae aquae innatantes , ac Chyli
169쪽
a1 ELEMENTORUM PHYsIOLOGIAE multiplici motu actae , in sphaerulas abeant; cum substantiae oleos ae & iaponaceae, aquae immixta: & subagitatae , in numerossissimam globulorum congeriem facessant, & lacteum
colorem referant. Antequam manum e tabula amoVeamus,
haud abs re erit nonnulla addere circa succum gastricum se intesinatem , a neotericis summe celebratum. E parietibus ventriculi& intestinorum exidat praedictus humor, quem salivae aemulum pronuntiant licEt ab illo latice multum abludat, tam ratione craseos, quam ratione usus. Hunc derivant e variis emissariis quae e commentitiis ventriculi & tubi intestinatis organis oriuntur : sunt corpora glanduliformia, mole exigua , quae quandoque conspicua fiunt, si inversis & insustatis stomacho &intestinis leviter deradatur tunica villosia :diversa magnitudine & figura , variis agminibus se produnt in altera interiorum tunicarum tubi intestinatis ; majori copia occurrunt sub finem ilei : haec intestinorum tenuium corpora a Brunnero detecta vix milii magnitudinem aemulantur ; quandoque in areolas congesta apparent. Alia mole ampliora a Puero inventa , solitaria , in crassioribus intestinis occurrentia ad lentis fere magnitudinem accedunt ; ita ut forinsecus non raro transpareant, & citra dissectionem intestinorum oculis nudis consipici valeant. Hae glandulae, juxta recentiorum mentem , ductibus secretoriis instructae cructant in ventriculi & intestinorum cavum humorem limpidum & tenuem, si
170쪽
SECTIO SECUNDA . ISSjus ope ulterius diluitur massa eduliorum, solvuntur salina , intimiusque miscentur Uarite substantiae quibus scatent edulia : majorem denique fluiditatem conciliat succo
alimentorum, ut facilius angustissima venarum lactearum oscula trajicere valeat. Haec circa glandularum intestinatium usum& fabricam a neotericis luculenter excogitata parum autopsiae Anatomidae congruunt.
Enim corpora illa orbicularia paululuna depressa, quae passim in stomacho & intestinis occurrunt, haud in omnibus subjectis deprehenduntur ; sed in peculiari dumtaxat morbo defunctis. 2'. Corpora Praedictis plane simillima , eadem mole conspicua peritoneum, Pleuram, ceterasque membranas , in quibus nulla est secretionis suspicio, saepissime infestant. 3'. Nullis vasas sanguiferis debitae magnitudinis pro corporis mole instruuntur, nec tubo secretorio donantur , quod sane arguit colatorii munus haud jure praedictis corporibus tribui. Nec hinc inferre licet succum gastricum &intesmesem desiderari ; cum revera secernatur praedictus humor, sed crassior & viscidior quam vulgo fertur, nec non minori copia, perspirationis instar, trans interiores ventriculi & intestinorum tunicas. HO-rumce viscerum parietibus haeret mucus ga-
sricus se intesinistis ; hujus beneficio lu
bricae & flaccidiores fibrae sua obeunt munia : asperae eduliorum partes hoc muco irretitae nullas vellicationes praestant ; sed cmaa reliqua massa per lubricas vias ulte