장음표시 사용
41쪽
4o L. ANN AEI SENE O AE tur, dc minus agilis est. Itaque, quan ,γ-tes, circumscribe corpus tuum, & animo locum laxa. multa sequuntur incommoda huic deditos curata Primum exercitationes, quarum labor spi- virum exhaurit, 3c inhabilem intentioni ac stuchis acrioribus reddit: deinde, copia ciborum, subtilitas animi impeditur. Accedunt pessimae. notarmancipia inare, sterium recepta, liomines inter oleum 6c vinum occupati: quibus ad votum dies est actus, si bene desudaverunt, si in locum ejus quod eaeuxit, multum potionis alterius, jejuno Sutaure ingessisunt. Bibere & sudare, vita cardiaci est. Sunt exercitationes & faciles & breves, quae corpus & sine mora laxent, Zc tempori parcant: cujus praecipua ratio habenaea est. Cursus, & cum aliquo pondere manus motae, & saltus , vel ille
qui corpus in stum levat, vel ille qui in longum mittit, vel ille sui ita dicam saliatis, aut ut contumeliosius dicam in sullonius. Quodlibet ex his ige, usu fit facile. Quidquid facies, cito redi a
corpore ad animum , illum diebus ac noctibus exerce. labore modico alitur ille. Hanc exerci-tionem non frigus, non aestus impedit, ne senectus iquidem. Id bonum cura, quod vetustate fit me- lius. Neque ego te jubeo semper imminere libro, aut pi illaribus. dandum & aliquod intervallum animo: ita tamen ut non resolvatur, sed remittatur. Gestatio re corpus concutit, & stud o non os.ficit: possis legere, possis dictare, possis loqui, pos. sis audire : quorum nihil nec ambulatio quidem
vetat fieri. Nec tu intentionem vocis contemps ris: quam veto te per gradus & certos modos attollere , deinde deprimere. Quod si velis deinde
quemadmodum ambules discere, admittes istos, quos nova artificia docuit fimes: erit qui gradus tuos temperet ,-buccas edentia obstinet, re in
42쪽
tannim procedet, inquantum ejus audaciam parientiae lenitate produxeris. Quid ergor a clamore protinus dc a jumma contentione vox tua incipiet 3 Vsque adeo naturale est, paullatim incitari, ut litigantes quoque a sermone incipiant, ad voci se rationem transeant. nemo statim Quiritium G dem implorat. Ergo utcumque tibi impetus animi suaserit, modo vehementius fac vitiis convicium, modo lentius, prout vox quoque te hortabitur Mitus. Modesta, cum receperis illam revocarisque, descendat, non decidat: moderatoris sui tem peramentum habeat, nec indocto S rustico more deseviat. Non enim id agitur, ut exerceatur vox, sed ut exerceat. Detraxi tibi non pusillum negotium : mercedula, dc munus gratum, ad haec be- reficia accedeta Ecce insigne piaeceptum. Stulti vita ingrata est, trepida est, tota in futurum fertur. Quis haec, inquis, dicit 3 Idem qui supra. Quam . tu nunc vitam dici existimas stultam 3 Babae de Ixionis 3 Non ita est. nostra dicitur: quos caeca cupiditas in nocitura, certe nunquam satiatura.
praecipitat: quibus si quid satis esse posset, fuisset: ut non cogitamus quam jucundum sit nihil posi,
cere, quam magnificum sit plenum esse, nec ex fortuna pendere. Subinde itaque, Lucili, quam multa sis consecurus, recordare: cum adspexeris quot te antecedant, cogita quot sequantur. Si vis gratus esse adversus deos, dc adversus vitam tuam, cogi in quam multos antecesseris. Quid tibi cum ceteris te ipse antecessisti. finem constitue, quem
transire ne possis quidem, si velis: discedent aliquando ivia insidiosa bona, sperantibus meliora. quam assecutis. Si quid b illis esset solidi, aliquando re implerent: nunc haurientium sitim. concitant, & invitant speciosi apparatus. od. futuri temporis incerta sors voluit, quare potius 1- fortuna
43쪽
41 L. ANNAEI SENxe AEsortuna impetrem, ut det, quam a me, ne petruri QPre autem petam, oblitus fragilitatis humanae Congeram Z in quid Θ laborem ecce hic ultimus dies. ut non sit, prope ab ultimo est.
Phili siphiam vita necessariam , sed illam veram, esse . qua in factii st, ct profectu. Dissoni ab ea actiones O eonsilia. Non obstare, si Fatum sit,
aut Fortunast: nam ct illa docebit Deo parere,. Fortunam ae fortuita adlisternari Clausula irem ab Epicuro: Secundum naIuram qui υivit, Sues osterne opinionem.
T Iquere tibi hoc scio, Lucili, neminem posse beate vivere, ne tolerabiliter quidem, sine lapientiae studio: dc beatam vitam perseita sapientias; ssici, ceterum tolerabilem etiam inchoata. Sed hoc, quod liquet, firmandum,dc altius quotidiana editatione figendum est. Plus operis est in eo, ut proposita custodias, quam ut honesta propo- nas. Perseverandum est, Bc assiduo studio robur addendum, donec bona mens sit, quod bona voluntas est. Itaque tibi apud me pluribus. verbis
opus non est, aut inirmatis, aut tam longis: inteuligo te mutrum profecisse. Quae scribi , unde veniant scio: non sunt ficta, nec colorata. Dicam
tamen quid sentiam jam de te spem habeo, no dum fiduciam. Tu quoque idem iacias volo. non est quod tibi cito dc ficile credas: excute te,dc V --rie scrutare, dc observa. Illud ante omnia vide, utrum in philosophia, an in ipse vita profeceris..imon est philosophia populare artiscium, nec ostentationi palatauri non in verbis, sed in rebus est. Nec in hoc adiit tur, ut aliqua oblectatione
consumatur dies,ut dematur otio nausea: animum
format dc fabricae, vitam disponit, actiones regit,azenda
44쪽
i agenda dc omittenda demonstrat, sedet ad gube i Iiaculum , dc per ancipitia fluctuantium dirigiti cursum. sine hac nemo securus est. Innumerabilia accidunt singulis horis , qvie consilium exigunt, quod ab hac petendum est. Dicet aliquis: Quid
mihi prodest philosophia, si fatum est quid pro- , dest, ii Deus rector esξὶ quid prodest, si casus im-
perat Z Nam 8c mutari certa non possunt, & α- hil praeparari potest adgersus incerta: si aut consilium meum Deus occupavit, decrevitque quid sacerem , aut consilio meo nil λnum permittit. -Quidquid est ex his Lucili, vel si omnia haec sunt, philosophandum eth sive nos inexorabili lege ista constringunt, sive arbiter Deus universi cuncta disponit, sive casus res humanas sine ordine impellit de jactat, philosophia nos titeri debet. Haec adhortabitur, ut Deo libenter pareamus , ut γrimae contumaciter resistamus t haec docebit ut Deum sequaris, seras casum. Sed non est nunc in hanc disputationem transeundum, quid sit juris nostri, si providentia in imperio est, aut si fato- rum sexies illigatos trahit, aut si repentina, aut subita doeninantur: illo nunc revertor, ut te moneam 8c exhorter, ne patiaris animum tuum d
tibi Ac refrigescere. Constitue illum, & contine, ut habitus bat quod est impetus. Iam ab initio, si bene te novi circumspexisti ecquid haec epistola munusculi attulerit excute illam, invenies. Non est quod mirecis animum meum: adhuc de alieno liberalis sum. Qirare autem alienum dixi quidquid bene dictum est ab ullo, meum est. Sic quoque quod ab Epicuro dictum est: Si ad naturam vives, nunquam eris pauper r si ad opinionem, nunquam dives. Exiguum natura desiderat, opinio immensum. Congeratur in te, quidquid lmulti locupletes possederivit: ultra privatum pecuniae
45쪽
44 L ANNAEI SENTc AE aiae modum fortuna te provehat, auro tegari spurpura vestiat, & eo deliciatum opumque perducat, ut terram marmoribus abscondas, S non tantum habere tibi liceat, sed calcare divitias: accedant statuae 3c picturae, dc quidquid ars ulla lux riae Iaboravit: majora cupere ab his disces. Nam ratia desideria finita sunt: ex sessa opinione nas centia, ubi desinant, non habent. nullus enim tem .. mimis Bilibesti Via eunti aliquid extremum este error immensus est. Retrahe te a vanis i di cum voles scire, quod petis, utrum naturalem habeat, an caecam cupiditatem, considera an possit sic
isi consistere. Si londi progressb, semper aliqui longius restatι scito id nacitae non est
Ε P I s Υ. XVII. Philosophiam aurin non disserendam, amplectendam omissis rebvi. pauper ero. diuid si hoo expetendum 2 expeditivi philosophabois . Lanx
Natur pauea desiderate argua ea non deerunt. clausula , ω paverim gravit , etiam opes reunt: nam vitium est in animo.
Rojice omnia ista, si Mis, imo ut istas, de ad
bonam mentem met ocursu, ac totis viribus,
tende. Si quid est quo teneris, aud expedi,aut inci--- le. Morarur, inquis, me res familiaris. sic illam disponere volo, ut sufficere nihil agenti possit: ne aut paupertas mihi oneri sit,aut ego alicui. Cum haec dicis, non videris vim ac potentiam ejus de quo cogitas boni nosse: dc summam quidem rei pervides, quantum philoiphia prosit; partes vitem no dum satis subtiliter dispicis. nec dum scis,quantum ubiqi nos adjuvet: quemadmodum dc in maximis ut Ciceronis utar verbis in opituletur ,& in minima descendat. Mihi crede, advoca illam in concilium: rudebit tibi,ne ad calculos sedeas. Nempe hoc
46쪽
hoc quaeris, & hoc ista dilatione vis consequi, ire tibi paupertas ti menda si t. Quid si appeten1i est 3 multiscid philosophandum obstitere divitiae: paupertas expedita est, secura est. Cum classicum cecinit, scit non se peri: cum aliqua conclamatio est, . quomodo exeat, non quid efferat, quaerit. Si navigandum est, non perstrepunt portus, nec unius comitatu inquieta sunt littora; non circumstat illam turba servorum, ad quos pascendos transmarinarum regionum est optanda fertilitas. Facile est pa scere paucos ventres, & bene institutos, dc nihil aliud desiderantes, quam impleri. Parvo fames constat, magno fastidium. Paupertas contenta est desideriis instantibus satisfacere. Quid est ergo, ἔquare tu hanc recuses contubernalem , jus mΟ- res sanus dives imitatur Z Si vis vacare animo, aut
pauper sis oportet, aut pauperi similis. Non potest studium salutare fieri sine frugalitatis cura: frugalitas autem, paupertas voluntaria est. Tolle itaque istas excusiationes: Quantum sat est, nondum habeo : si ad illam summam pervenero. tunc me t
tum philosophiae dabo. Atqui nihil prius quam hoc parandum est: quod tu differs, & post cetera
paras, ab hoc incipiendum est. Parare, inquis, Unde vivam, volo. Simul dc parare dite. Si quid te vetat bene vivere, bene mori non vetat. Non est quod paupertas nos a philosophia revocet, ne egestas quidem: toleranda est enim ad hoc properantibus vel fames . quam toleravere quidam in obsidionibus. Et quod aliud erat illius patientiae praemium , quam in arbitrium non cadere victoris quanto hoc majus est , quo promittitur perpetua libertas, nullius, nec hominis, nec Dei timor Et quidem vel esurienti ad ista veniendum est. Per pessi sunt exercitus inopiam omnium rerum, vixe- tulit herbarum radicibus, dictu foedam tulerunt
47쪽
isme . haec omnia passi sunt pro regno quo ma- mireris in alieno: dubitabit aliquis ferre paupe ratem, ut animum furoribus liberet Non cibergo prius acquirendum. licet ad philosophiam etiam xnne viatico pervenire. Ita est, cum omnia habueris, tunc dc lipientiam habere voles. Haec erit utitimum vitae instrumentum, dc ut ita dicam asinitamentum. Tu vero, sive aliquid habes, jam philosophare: unde enim scis, an jam nimis habeas 3 sive nihil, hoc prius quaere, quam quissimum. At necessaria deerunt. Primum deesse non poterunt, quia natura minimum petit : nam aeautem se sapiens accommodat. Sed si necessitates ultimae inciderint, jamdudum exsiliet e vita, dc molestus sibi esse desinet. Si vero exiguum fuerit& angustum, quo possit vita produci: id boni comsulet, nec ultra necessaria solicitus aut anxius, ventri dc scηγulis suum reddet, dc occupationes diu, tum, concursationesque ad divitias euntium,sec rus laetusque ridebit, ac dicet: Quid in longum ipse te disrs 3 exspectabisne foenoris quaestum, aut ex merce compendium, aut rabulas beati senis , cum fieri pcns sinim dives Repraesentat , opes sapientia: quas cuicumque fecit supervacuas, dedit. Haec ad alios pertinent: tu locupletibus propiores. Saeculum muta, nimis habes. Inest omni saeculo , quod sat essi Poteram hoc loco epiliolam claudere nisi te male instituissem. Reges Parthos non potest quisquam salutare sine munere,tibi valedicere non licet gratis. quid istuc3 ab Epicuro mutuum sumam. Multis parasse divitias, non finis miseriarum fuit, sed mutatio. Non hoc miror. non est enim in rebus vitium, sed in ipso animo. Illud quod paupertatem gravem sece-aal, dc divitias graves secit. Quemadmodum nihil dissert, utrum aegrum in ligneo lecto, an in aureo coIloces:
48쪽
colloces: quocumque illum transtuletis, morbum suum secum transfert, sic nihil refert, ut manimus aeger in divitiis, an in paupe te ponatur. nulum suum, illum sequitur. ΕPIsΥ. XVIII. Sapientem, in publica lascivia, temperanter se e
rere: eis aut nihil aut parum ex moribus libare. 2uomodocumque: utile esse, eertis diebus abs nere, parcere, pauperes ad milare. Praexereia
ratio est ad veram inopiam, sea venit. Clausula ab Epicuro: Ira insania a ridens, Ecember est mensis, cum maxime civitas dein se sedati Ius luxuriae publicae datum est: ingenti apparatu sonant omnia: tanquam quidquam inter Saturnalia intersit, dc dies rerum agen m. Avim nihil interest, ut non videatur mihi errasse, qui dixit, olim mensem Decembrem fuisse, nunc annum. Si te hic haberem, libenter tecum conserrem quid existimares esse faciendum, utrum nihil ex quotidiana consuetudine movendum: an, ne dis Mere videremur cum publicis moribus, & hilarius caenandum & exuendam togam. Nam quod fieri nisi in tumultu oc tristi tempore civitatis non solebat, voluptatis caussa ac sestorum dierum v stem mutavimus. Si te bene novi, arbitri partibus iunctus, nec per omnia nos similes esse pilleatae turbae voluisses, nec per omnia dissimilest nisi rie his maxime diebus animo imperandum est, ut tunc voluptatibus solus abstineat, cum in illas omnis ruina procubuit. Certissimum argume
tum infirmitatis suae capit, si ad blanda oc in lux
riam trahentia nec it, nec abducitur. Hoc multo --
seritus est, ebrio ac vomitante populo, siccum ac sobrium esse: illud temperatius, non excerpere se,
nec insigniri, nec misceri omnibus: dc eadem, sed
49쪽
non eodum modo , ficere. Licet enim sine linis --ria agere sestum diem. Ceterum adeo milii placet tentare animi tui firmitatem, ut ex praecepto m morum virorum tibi quoque praecipiam: inte ponas aliquot dies, quibus contentus minimo ac
vilissimo cibo, dura atque horrida veste, dicas tibi : Hoe est quod timebatur In ipsa securitate . animus ad dissicilia se praeparet, dc contra injurias fortunae, inter beneficia firmetur. Miles in media pace decurrit sine ullo hoste, vallum jacit, & s
pervacuo labore lassanu, ut sussicere necessariorpossit. Quem in ipsa re trepidare nolueris, ante inem exerce. Hoc secuti sunt, qui omnibus mensibus pauperiatem imitati, prope ad inopiam accesserunt, ne unquam expavescerent, quod saepedia icissent. Non est nunc quod existimes me iacere te ad modicas caenas 3c pauperum cellas, dc quidquid aliud est per quod luxuria divitiarum tardio
AEdit. Grabatus ille verus sit, dc sagum,& panis d rus ac sordidus. Hoc triduo & quatriduo ser, interdum pluribus diebus: ut non lusus sit, sed experi---mentum. Tunc mihi crede, Lucili, exsultabis, d pondio satur, bc intelliges ad saturitatena non opus esse fortuna: hoc enim quod necessitati sat est, debet etiam irata. Non est tamen quare tu multum tibi facere videaris: facies enim quod multa milia servorum, multa milia pauperum iaciunt. Illo nomine te suspice, quod iaci es non coactus. Tam facile erit tibi illud pati semper, quam aliquando. xperiri. Exerceamur ad palum: ocne imparatos fortuna deprehendat, fiat nobis paupertas similiaris. Securius divites erimus, si scierimus quam non sit grave pauperes esse. Certos habebat dies ille magister voluptatis Epicurus , quibus maligne famem exstingueret: visiurus an aliquid deesset ex Plena dc coiilumnata voluptate, vel quantum d esset,
50쪽
Charino magistratu , ad Polyaenum. Et quidem gloriatur, non toto asse se pasci : Metrodorum, qui nondum tantum prosecerit, toto. In hoc tu victu saturitatem non putas este Et voluptas est.
Voluptas autem, non illa levis dc fugax, & subinde reficienda, sed stabilis & certa. Non enim ju- cunda res est aqua dc polenta, aut frustuna hordeacei panis : sed summa voluptas est, posse capere etiam ex his voluptatem, & ad id se reduxi sie, quod eripere nulla sortunae iniquitas polsit. Libe-ctora sunt alimenta carceris : sepositos ad capitale supplicium, non tam anguste, qui occisurus -st, pascit. Quanta est animi magnitudo , ad id sua honte descendere, quod nec ad extrema quidem redactis timendum sit 3 hoc est pr. aeoccupare tela fortunae. Incipe ergo, mi Lucili, sequi horum consuetudinem , dc aliquos dies destina , quibus secedas a tuis rebus , minimoque te facias familiarem. Incipe cum pauperiate habere commer
ude hospes eontemnere oper, ct te quoq; dignum
Finge Deo. --Nemo alius est Deo dignus, quam qui opes contempsit. quarum possessione tibi non interdico rsed essicere volo, ut illas intrepide possideas. quod uno consequeris modo, si te etiam sine illis beate victurum persuaseris tibi: si illas tanquam ex ituras semper adspexeris. Sed jam incipiamus epist Iam complicare. Prius, inquis, redde quod debes. - elegabo tibi Epicurum: ab illo fiet numeratio.ὶImmodica ira gignit insaniam. Hoc quam verumst, necesse est scias , cum habueris & servum, Minimicum. In omnes personas hic exardescit assectus: tam ex amore nucitur, quam ex odio: non