장음표시 사용
61쪽
co Ec quidem prudentiores quam ipse sim , ad quos soleo reseris , si quid delibero. Epicuri epistolam ad hanc rem pertinentem legi, Idomeneo quae scribitur. quem rogat, ut quantum potest imgiatdc properet, antequam aliqua vis major interveniat, dc auferat libertatem recedendi. Idem tamen iubiicit, nihil esse tentandum, nis, cum apte poterit tempestiveque tentari: sed cum illud tempus diu captatum venerit, exsiliendum ait. Dormitare de suga cogitantem vetat , dc sperat etiam ex dissicillimis salutarem exitum : si nec
Properemus ante tempus, nec cessemus in tempore. Puto nunc dc Stoicam sententiam quaeris. non
est quod quisquam illos apud te temeritatis ins mei: cautiores quam sortiores sunt. Exspectas Brittan, ut tibi haec dicantur Turpeest cedere oneri: I re cum officio, quod semel recepisti. Non est vir sortis & strenuus, qui laborem fugit: verum ibi crescit illi animus, ipsa rerum dissicutitate. Dicentur tibi ista, si ope pretium habebit perseverantia, si nihil indignum bono viro facie dum patiendumve erit: alioquin sordido sedc co tumelioso labore non conteret, nec in negotiis rit negotii causa. Ne illud quidem, quod existimas eum se mirum,faciet ut ambitiosis rebus implicitus, earum semper aestus ferat. Sed cum vid rit brevia in quibus voluintur , incerra, ancipitia: Iepetet pedem, nec veriet tem sed sensim recedet Mn tuturm Facile est autem, mi Lucili, Occupati nes evadere, si occupationum pretia contemps vis. illa sunt, quae nos moranrur 6c detinent.Quid ergo tam longas spes relinquam 3 ab ipsa messe discedam 3 nudum erit latus incomitata lectica γ urium vacuum Z Ab his ergo inviti homines rec dunt, di mercedem miseriarum amant, ips, ex eisi ramur. Sic de ambitione, quomodo de amica
62쪽
queruntur: id est, si verum affectum eorum inspicias, non oderunt, sed litigant. Excute istos, qui Aquae cupiere, deplorant, dc de earum rerum loquuntur fuga, quibus carere non possunt: videbis voluntariam esse illis in eo moram , quod, aegre ferre ipsiss dc misere, loquuntur. Ita est, mi Luci li, paucos servitus, plures 'ruitutem tenent. Sed si deponere illam in animo est, dc libertas bona fide placuit: in hoc autem unum advocationem petis, ut sine perpetua solicitudine id tibi lacere contingat: quid ni te tota cohors Stoicorum probatura sit 3 Omnes Zenones & Chrusippi moderata, & honesta, dc vera suadebunt. Sed si propter
hoc tergiversaris, ut circumspicias, quantum feras tecum , dc quam magna pecunia instruas otium: nunquam exitum invenies. Nemo cum sarcinis enatat. Emerge ad meliorem vitam, propitiis diis. λsed non sic , quo modo istis propitii sunt, quibus .
bono ac benigno vultu mala magnifica tribuerunt : hoc uno excusati, quod ista quae urunt, quae eae cruciant, optantibus data sunt. Iam imprimebam epistolae signum: resolvenda est, ut cum sollenni ad te munusciato veniat, bc aliquam magnificam vocem secum serat.& ecce occurrit mihi nescio utrum verior, an eloquentior, cujus Z inquis. Epicuri. adhuc enim alienas sarcinas ado
o. Nemo non ita exit e vita, tanquam modo in-' traverit. Quemcumque vis occupa,adolescentem, senem, medium: invenies aeque timidum mottis, aeque inscium vitae. nemo quidquam habet faeti. in futurum enim nostra distulimus. Nihil me magis in is a voce delectat, quam quod exprobratur senibus infantia. Nemo, inquit, aliter, quam quomodo natus est, exit e vita. Falsum est, peios res morimur, quam nascimur. Nostrum illud, non
naturae vitium est. illa de nobis conqueri debet, dc dicere:
63쪽
ci L. A N N AE I S E N E e AEdicere: Quid hoc est 3 sine cupiditatibus vos genui, sine timoribus, sine si riurione, sine perfidia,ceterisque pestibus: quales intrastis,exite. Pe cepit sapientiam , si quis tam securus moritur,
--quam uiscitur. Nunc vero trepidamus, cum per Mum accessit: non animus nobis, non color constat: lactinue nihil profuturae cadunt. Quid esh iturpius,quam in ipso limine securitatis esse λliciatum Caussa autem haec est, quod inanes omnium bonorum sumus, quorum in fine vitae desiderio laboramus. Non enim H ud nos Pars ejus ulla subsediti transmissa est, & effluxit. Nemo, quam bene vivaa, sed quam diu, curat: cum omnibus possit contingere, ut bene vivant; ut diu, nulli. EPIs T. XXII Linonet verum gaudium quarere. quod illud8sti rum, O ex vero Tono natum. Reliqua fataeia
se fugaeia sunt, hoe selidum, O firmum; quia
in solido situm, O animo , optima nostriparte. Vno verbo,positum est in Conscientia. Epicuri de- inda dictum: Turpe se molestum, vitamsemper ineohare. O inconsantes damnantur. DVtas me tibi scripturum, quam humane nobiscum hiems egerit, quae & remissa fuit, & brevis : quam malignum ver sit, quam praeposterum frigus, δc alias ineptias verba quaerentium.
vero aliquid, quod re mihi & tibi prodesse possit,
scribam. Quid autem id erit, nisi utile exhorter ad bonam mentem Hujus fit amentum quod sit, quaeris ne gaudeas vanis. Fundamemum hoc inesse dixi: culmen est. Ad summa pervenit, qui scit quo gaudeat, qui felicitatem suam in aliena potestate non posuit. Solicitus est, & incerrus siti quem spes aliquaproritatilicet ad manum sit,licet
64쪽
non ex dissicili petatur , licet illum nunquam
sperata deceperint. Hoc ante omnia ta , mi Lucili , disce gaudere. Existimas me nunc detrahere tibi multas voluptates, qui fortuita submoveo, qui spes, dulcissima oblectamenta, devitandas existimo imo contra. nolo tibi unquam deesse laeti tiam. volo illam tibi domi nasci: nascetur, si m do intra teipsum sit. Ceterae hilaritates non implent pectus , sed frontem remittunt, leves sunt:
nisi forte tu judicas illum gaudere qui ridet. Animus debet esse alacer 8c fidens , dc super omnia
rectus. Mihi crede, res severa est verum gaudium.1An tu existimas quemquam soluto vultu, & , ut isti delicati loquuntur, hilari oculo mortem contemnere 3 paupertati domum aperire voluptates tenere sub fraeno 3 meditari dolorum patientiam 3
maec qui apud se versat, in magno gaudio est , sed parum blando. In hujus gaudii possessione esse te
volo. nunquam deficiet, cum semel unde petatur ianveneris. Levium metallorum fiuctus in summo est: illa opulentissima sunt, quorum in alto latet vena, assidue plenius responsura fodienti. Haec quibus delectatur vulgus , tenuem liabent ac perfusoriam voluptatem: dc quodcumque invecticium gaudium est, sandamento caret. Hoc de quo
Ioquor, ad quod te conor perducere, solidum est, re quod plus pateat introrsus. Fac oro te, Lucili carissime, quod unum potest re praestare felicem. disjice &conculca illa quae extrinsecus splendent, quae tibi promittuntur ab alio : ad verum bonum specta ,-de tuo gaude. Quid est autem hoc 3 de te ipso,& tui optima parte. Corpusculum quoque, etiam si nihil fieri sine illo poteth , magis necessariam rem crede , quam magnam. Vanas suggerit voluptates, breves, poenitendas, ac nisi magna m deratione temperentur, in contrarium abituras.
65쪽
Ita dico, in praecipiti est voluptas, ad dolorem
vergit, nisi modum teneati modum autem tenere
in eo dissicile est, quod bonum esse credideris. Ueri boni avidi , tuta est. Quid sit istud, icite
rogas, aut unde subeat dicam. Ex bona conscientia, ex honestis consiliis, ex rectis actionibus, ex contempru soritatorum, ex placido vitae dc conti' nuo tenore unam prementis viam. Nam illi qui ex aliis propositis in alia transilium, aut ne transiliunt quidem , sed casu quodam transminumur, quomodo habere quidquam certum mansurumve - possunt, suspensi dc vagi Pauci sunt, qui consilio 'se suaque disponant i ceteri eorum more quae fluminibus innatant, non eunt,sed seruntur. Ex quibus alia lenior unda detinest, ac mollius vexit:alia vehementior rapuit; alia proxime ripam, cursa languescente deposititi alia torrens in tus eiecie in mare. Ideo constituendum est, quid velimus,& in eo perseverandum. Hic est locus solvendi aeris alieni. Postum enim vocem tibi Epicuri tui reddere, S: hanc epistolam liberare. Molestum est, semper vitam inchoare. aut si hoc modo magis sensus potest exprimi: Male vivunt qui semper vivere incipiunt. Qirare, inquis detaerat enim e planationem ista vox. Quia semper illis imperfecta vita est. non potest autem stare paratus admonem,qui modo incipit vivere. Id agendum est, ut satis vixerimus: nemo hoc putat, qui ordit cummaxime vitam. Non est quod existimes,paucos esse hos. propemodum omnes sunt. Qiudam vivere tunc incipiunt, cum desinendum est. si hoc judicas mirum, adjiciam quod magis admireris :-quidam arue vivere defecerunt, quam inciperent. E P I 1 T.
66쪽
E v I s T. XXIV. Disola inter bonas, putihrasque. Hortatur non timere ventura, etsi minentur e imo proponere ventura, Osos tormare, examinando aut elevando. Suid enim omnes isti metus sunt Z ullimus eorum mors e te se ratione contemne. Mais
gni viri fecerunt, e plebe ct servitiis fecerunIecur tu non ad 'ires' Demepersonam rebus. quod-rimes, dolor eLE: quem muliercula in puerperio tulit. Denique in hac natus es, ta tari, dolere, mori : agnosce sortem. Tamen inpicuri praee-pto nec opta mortem, nec time.
Ollicitum te esse scribis de judicii eventu, quod tibi furor inimici de nunciat, & existinias me
sit rum ut meliora tibi ipsi proponas, dc acquie--scas spei blandae. Quid enim necesse est mala accersere, de satis cito patienda cum venerint, praesumere, ac praesens tempus suturi metu perdere Est sine dubio stultum, quia quandoque sis futurus miser, esse jam miserum : sed ego alia te ad securitatem via ducam. Si vis omnem solicitudinem exuere , quidquid vereris ne eveniat, eventurum. utique propone:& quodcumque illud est malum,
tecum ipse metire, ac timorem tuum taxa. intelliges profecto, aut non magnum, aut non longum esse, quod metuis. nec diu exempla, quibus confirmeris, colligenda sunt: omnis illa aetas tulit. In quamcumque partem rerum, vel civilium, vel externarum , memoriam miseris: occurrent tibi ingenia, aut prosectus, aut impetus magni. Nun--
quid accidere tibi si damneris,potest durius, quam ut mittaris in exsilium Z ut ducaris in carcerem nunquid ultra quidquam timendum est ulli, quam ut uraturΤquam ut pereat 3 Singula ista constitue,dccontemptore. eorum cita, qui non quaerendi, sed
67쪽
M L. A N N AH S E N A c AE eligendi sunt. Damnationem suam Rutilius sietulit, tanquam nihil illi molestum esset aliud, quam quod male judicaretur. Exsilium Metellas
fortiter tulit, Rutilius etiam libenter. alter, ut rediret, Reipub. praestitit: alter reditum suum Sullae negavit, cui nihil tunc negabatur. In carcere Socrates disputavit, 3c exire cum essent qui promitterent fugam noluit: remansitque, ut duarum rerum gravissimarum hominibus merum demeret, ortis & carceris. Mucius ignibus manum imposuit. Acerbum est uti: quanto acerbius si id te
iaciente patiaris 3 Vides hominem non eruditum, nec ullis praeceptis contra moriem aut dolorem sit matum, militari tantum robore instructum, poenas a se irriti conatus exigentem . spectator distillantis in hostili soculo dextrae stetit, nec ante removit nudis ossibus fluentem manum, quam
ignis illi ab hoste subductius est Facere aliquid in
illis castris felicius potuit, nihil sortius. Vide quam to acrior sit ad occupanda pericula virtus, quam crudelitas ad irroganda. Facilius Porsena Mucio ignovit, quod voluerat occidere: quam sibi Mucius, quod non occiderit. Decantatae, inquis, in somnibus scholis fabulae istae sunt. jam miri, cum
ad contemnendam mortem ventum fuerit, Cato-
em narrabis. Quid ni ego narrem, ultima illa nocte Platonis librum legentem, posito ad caput gladio 3 duo haec in rebus extremis instrumenta
prost xerat, alterum ut vellet mori, alterum ut posset. Compositis ergo rebus, utcumque componi fractae atque ultunae poterant, id agendum existimavit, ne cui Catonem aut occidere liceret,
aut servare contingeret. & stricto gladio, quem usque in illum diem ab omni caede purum serva erat: Nihil, inquit, egisti, fortuna, omnibus Conatibus meis obstando. non pro mea adhuc, sed Pro
68쪽
E p I s T o I. AE. ς . pro patriae libertate pugilavi: nec agebam tanta pertinacia, ut liber, sed ut inter liberos viverem: unc quoniam deploratae sunt res generis hum vi , Cato deducatur in tutum. Impressit deinde mortiferum corpori vulnus. quo obligato ame- . dicis, cum minus sanguinis haberet, minus virium, animi idem, iam non tantum Caesari, sed sibi iratus, nudas in vulnus manus egit, dc gen rosum illum contemptoremque omnis potentiae spiritum non emisit ed ejecit. Non in hoc exempla haec nunc congero, ut ingenium exerceam,
sed ut te adversus id quod marime terribile vide--r, exhorter. Facilius autem exhortabor, si ostendero, non tantum lartes viros hoc momem
tum emandae animae contempsisse: sed quosdam ad alia ignavos, in hac re exaequasse animum is tissimorum sicut illum Cn.Pompeii .erum Scipionem , qui contrario in Africam vento relatus, cum teneri navem suam videret ab hostibus ,ferro se transverberavit, oc quaerentibus ubi In terator
esset: Imperator, inquit, bene se habet. Vox haec illum parem majoribus secit, & fualem Scipionibus in Africa gloriam non est interrivnpi pasta Multum filii Carthaginem vincere, sed amplius
mortem. Imperator, inquit, bene se habet. An aliter debebat Imperator,& quidem Catonis,m ri Non revoco te ad historias, nec ex omnibus taculis contemptores mortis, qui sunt plurimi. colligor respice ad haec nostia tempora, de quo-xum languore ac deliciis querimur. onmis ordinis homines succurrent, omnis sertunae, minis etet iis, qui mala sua mone praeciderunt. Mihi crede, Lucili, adeo mors timenda non est, ut beneficio ejus nihil anteferendum sit. Securus itaque ini-mici minas audi: dc quamvis conscientia tua tibi fiduciam faciat, tamen quia multa extra caussata valent,
69쪽
ε8 L. ANNATI SENECAE valent, & quod aequissimum est spera, dc ad id te quod est iniquissimum, compara. Illud ante omnia memento, demere rebus tumultum, ac videre quid in quaque re sit: scies nihil esse in istis teresea bile, nisi ipsum timorem. Quod vides accidere pueris, hoc nobis quoque maiustulis pueris eve- . nita illi quos amant, quibus assueverimr, cum quibus ludunt, si personatos vident,expavescunt:non hominibus tantum, sed 3c rebus petiana demenda est, de reddenda facies sua. Quid mihi gladios Zeignes ostendis, 3c turbam carnificum circa te frementium 3 Tolle illam pompam sub qua lates, restiuios territas.mors es,quam nuper servus meus,
quam ancilla contempsit. Quid tu rursus mihi flagella Zc eculeos mκno apparatu explicas 3 quid singulis articulis singula machinamenta , quibus extorqueanrur, aptata, & mille alia instrumenta excarnificandi particulatim hominis Pone ista, quae nos obstupeficiunt: iube conticescere gemitus oc exclamationes, dc vocum inter lacerati nem elisarum acerbitatem. Nempe dolor est quem podagricus ille contemnit, quem stomachiscus ille in ipsis deliciis persere, quem in puerperio 'uella perpetitur. Levis est, si serre possum: brevis est, si ferre non possim. Haec in animo volu ea , quae saepe audisti, saepe dixisti: sed an vere a dieris, an vere dixeris, effectu proba. hoc enim turpissimum est, quod nobis objici solet, verbanos philosophiae, non opera tra re. Quid tu nunc primum tibi mortem imminere scisti, nunc exsilium, nunc dolorem in haec natus es. Qvid- quid fieri potest, quasi fiorum cogitemus. QMdiacere te moneo, scio certe fecisse. Nunc admo-
neo, ut animum tuum non mergas in istam solicitudinein. hebetabitur enim, dc minus habebit visoris, cum exsurgendum erit. Abduc illum a pri
70쪽
. Ε Ρ Τ s Y S L AE. ovata caussa ad publicam: dic mortale tibi & s .gile corpusculum esse, cui non ex injuria tantum aut ex potentioris viribus denuntiabitur dolor, sed
ipsae voluptates in tormenta vertuntur. Epulae cruditatem asserunt, ebrietates nervorum torporem
tremoremque: libidines pedum, manuum, articulorum omnium depravationes. Pauper fiam inter plures ero. Exsul fiam ibi me natum puta bo, quo mittati Alligabor quid enim Z nunc solutus sum ad hoc me natura grave corporis mei
pondus adstrinxit. Moriar hoc dicis, desinam aegrotare posse, desinam alligari posse, desinam
mori posse. Non tam tam ineptus, ut Epicuream cantilenam hoc loco persequar, dc dicam vanos esse inferorum metus, nec Ixionem rota voles, nec saxum humero Sisyphi trudi in adversum,nec ullius viscera& renasci posse quotidie, dc carpi. Nemo tam puer est, ut Cerberum timeat & te nebras, dc larvalem habitum nudis ossibus cohaerentium. Mors nos aut consumit, aut emittit. Emissis meliora restant, onere detracto: consumptis nihil restata bona pariter malaque submota sunt. Permitte mihi referre hoc loco tuum versum, sultius admonuero, ut te judices non aliis scripsisse ista, sedeciam tibi. Turpe est aliud l uqui, aliud sentire: quanto turpius, aliud scribere, aliud sentire Memini te illum locum aliquando
tractasse, non re e nos in mortem incidere, sed minutatim procedere. Quotidie morimur, qu tidie enim demitur aliqua pars vitae: dc tunc quoque cum crescimus, vita decrescit. Infantiam ambsimus, deinde pueritiam, deinde adolescentiam Lusque ad hesternum, quidquid transiit temporis, inperiit. hunc ipsum quem agimus diem, cum morte dividimus. Quemadmodum clepsydram non