장음표시 사용
51쪽
L ANNAEI sE NE C AEminus inter seria, quam inter lusus 8c jocos. Nee interest, ex quam magna caussa nascatiar, sed in l. qualem perveniat animum. Sic ignis non resertquam magnus, sed quo incidat. nam etiam maximum solida non receperunt: rursus arida, bc co ripi facilia , scintillam quoque fovent usque in im cendium. Ita est, mi Lucili, ingentis irae exitus,smror est: dc ideo ira vitanda est, non moderationis
E P I s T. XIX. Omittendas aut abjiciendas oceupationes, ctoriam eaptandum : sed otium , non latebras. Monet ab aula se splendore abire: qua tumultus er divi suos habent. Clausula ab eodem magistro: Vide quibuscum mensa communices.
C Xsulto quotiens epistolas tuas accipio. implent enim me bona spe : jam non promittunt de te, sed spondent. Ita tac, oro atque obsecro et quid Aenim habeo melius, quod amicum rogem, quam quod pro ipso rogaturus sum si potes, subduc te istis occupationibus: si minus , eripe. Satis muti tum temporis sparsimus, incipiamus in senectute vasa colligere. Nunquid invidiosum est in freto viximus, moriamur in portu. Neque ego suaserim tibi nomen ex otio petere,quod nec jactare debes, nec abscondere. Numquam enim usque eo te abigam , generis humani furore damnato: ut latebram tibi aliquam parari Sc oblivionem velim. id age, ut otium tuum non emineat, sed appareat. Deinde videbunt de isto, quibus integra simi repropria consilia: an velint vitam per obsturum transmittere. tibi liberum non est. In medium te protulit ingenii vigor, scriptorum elegantia, Clarae nobiles amicitiae. Tanta notitia te invasat, ut si in extrema mergaris, ac penitus condaris, tamen priora
52쪽
ptiora te monitrabunt. tenebras habere non potes t sequetur pristinae lucis multum, quocumque suetis. Quietem potes vindicare, sine ullius odio, sine desiderio, aut morsu animi tui. Quid enim relinques , quod invitus relictum a te possis cogitare clientes quorum nemo te ipsum sequitur, sed aliquid ex te. Amicos t olim amicitia petebatur, nunc praeda. Mutabunt testamenta destituti senes 3 migrabit ad aliud limen salutatorὶ nospo-test parvo res magna constare. A stima utrum te relinquere, an aliquid ex tuis m. alis. Utinam tibi se quidem senescere contigisset intra natalium tuorum modum , nec te in altum sortuna misisset l. Tulit te longe a conspectu vit. e salubris rapida selicitas , provincia dc procuratio , & quidquid ab
istis promittitur: majora deinde ossicia te exci- sient, δc ex aliis alia. Quis exitus erit Z quid ex- ectas, donec desinas Z habere, quod cupias Nunquam erit tempus. Ualem dicimus esse seriem causarum, ex quibus nectitur fatum , talem dc cupiditatum : altera ex fine alterius nasci mr. In eam demissus es vitam , quae nunquam tibi miseriarum terminum ac servitutis ipsa factura sit. Subduc cervicem jugo tritam. semel illam incidi, quam semper premi, satius est. Si te ad privata retuleris, minora erunt omnia , sed affatim implebunt : at nunc plurima dc undique ingesta non satiant. Utrum autem mavis, ex inopia saturitatem,
an in copia famem 3 Et avida felicitas est, dc alie-tiae aviditati exposita. Quamdiu tibi satis nihil fue-rit, ipse aliis non eris. Quomodo , inquis, exibo
Utcumque. Cogita quam multa temere pro pecunia, quam multa laboriose pro honore tentaveris: ἀaliquid Zc pro otio audendum est , aut in ista soli. citudine procurationum, de deinde urbanorum ossiciorum , senescendum in tunati itu , ac semper
53쪽
s x L. A N N AT I S E N p c ΑΗ novis fluctibus, quos etlugere nulla modestia, ritala vitae quiete contingit. Quid enim ad rem pertinet , an tu quiescete velis fortuna tua non vult.
Quid si illi etiam nunc permiseris cresceret quantum ad successim accellerit, accedet ad metum. olo tibi hoc loco reserre dictum Me natis, v xa in ipso eculeo docuit. Ipsa enim altitudo ait
nat summa. Si quaeris, in quo libro dixerit, in eo
qui Prometheus inscribitur. hoc voluit dicere, a tonita habet summa. Est ergo tanti ulla potentia, i sit tibi tam ebrius sermo Ingeniosus vir ille suit, ma gnuna exemplum Romanae eloquentiae daturus, nisi illum enervasset felicitas, imo castras. Oti Hic te exitus manet, nisi jam contrahas vela, nisi quod ille sero voluit terram leges. Poteram tecum oc liac Macaenatis sententia parem facere ratio pem: sed movebis mihi controversiam, si te novi, nec voles quod debeo, in aspero dc probo accipere. Ut se res habet, ab Epicuro versura fa--cienda est. Ante, inquit, circumspiciendum est,
cum quibus edas & bibas , quam quid edas de bi-
has. Nam sine amico visceratio, leonis ac lupi vita est. Hoc non continget tibi, nisi secesseris: alioquin habebis convivas, quos ex turba salutan, cum nomenclator digesserit. Errat autem qui amicum in atrio quaerit,in convivio probat. Nullam habet majus malum occupatus homo, dc b
nis suis obsessus, quam quod amicos sibi putat, quibus ipse non est: quia beneficia sua essicacia
judicat ad conciliandos amicos, cum quidam, quo plus debent, magis oderint. Leve aes alienum debitorem facit, grave inlinicum. Quid ergo beneficia non parant amicitiast parant, si accepturos licuit eligeret si collata, non sparsa sunt. Itaque dum incipis e lie mentis tuae, interim hoc consilio sapientum utere, ut magis ad , rem
54쪽
rem existimes pertinere , quis, quam quid acceperit. Ε v I g T. XX.
Philisophiam in factu , non verbis esse : Itaque ad
illa eundum. Et consanter eundum. nam Sapientia , eu eon Penientia, cir renor Ansu volun- ratum, ac vita. Paupertas etiam non timendare' diυitiae , Uint , non amanda. Iterum mo-nirio, pauperem certis diebus agere, ct imitari.
j I vales, & te dignum putas qui aliquando fias
tuus , gaudeo. mea enim gloria erit, si te istinctu ubi sine spe exeundi fluctuaris, extraxero. Illud , autem , mi Lucili, te rogo atque hortor, ut philosophiam in pr. aecordia ima demittas, re experi- mentum tui prosectus capias , non Oratione, neci scripto : sed animi firmitate, dc cupiditatum de- inutione. Ucrba rebus proba. Aliud propositum, est declamantibus,& assentionem coronae captans tibus , aliud his qui juvenum & otiosorum aures disputatione varia aut volubili detinent. Facere : docet philosophia, non dicere : 8c hoc exigit, ut ad legem suam quisque vivat, ne orationi vita dissentiat, ut ipsa inter se vita unius , sine actionum dissensione, coloris sit. Nfaximum hoc est dc os-ficium sapientiae, & indicium, ut verbis opera concordent, ut ἰκ ipse ubique par sibi idemque sit. tariis hoc praestabit 3 pauci, aliqui tamen. Elt din icile hoc: nec dico sapientem semper uno itu-xtam gradu, sed una via. Observa itaque, nunquid vestis tua domusque dissentiant: nunquid in te li Decalis sis , in tuos sordidus: nunquid caenes fit scat i ter, aedifices lux uriose. Unam semel, ad quam vivas, regulam prende, dc ad hanc omnem vitammam exaequa. Quidam se domi contrahunt, dilatatic foris dc extendunt. Vitium est haec dive
55쪽
s L. ANNARI SENECAE sitas, & signum vacillantis animi, ac nondum habentis tenorem suum. Etiamnum dicam unde sit ista inconstantia, & dissimilitudo rerum consili oumque. Nemo proponit sibi quid velit, nee si proposuit, perseverat in eo, sed transilii: nec tam tum mutat, sed redit, bc in ea quae deseruit ac damnavit , revolvitur. Itaque ut relinquam definiti nes sapientiae veteres , dc totum complectar h manae vitae modum , hac possum contentus esse: Quid est sapientiar Semper idem velle atque idem nolle. Licet illam exceptiunculam non adjicias, ut rectiun sit quod velis. Non potest cuiquam semper idem placere, nisi rectum. Nesciunt ergo. homines quid velint, nisi illo momento, quo volunt. in totum, nulli velle aut nolle decretum est. latiatur quotidie judicium,& in contrarium vertitur: ac plerisque agitur vita ter lusum. Preme ergo quod coepisti: Ec sonaste perduceris aut ad summum,aut eo quod summum nondum esse so--lus intelligas. Quid fiet, inquis, huic turbae tamiliarium Turba ista cum a te pasci desierit, ipsa se
pascet: aut quod in beneficio ruo non potes scire, pauperinus scies. Illa veros cerimque amicos retinebit : discedet quisquis non te, sed aliud seque. aciu. Non est autem vel ob hoc unum amanda paupertas, quod, a quibus ameris, ostendit 3 Ο quando ille veniet dies, quo nemo in honorem
tuum mentiarur Huc ergo cogitationes tuae tendant , hoc cura, hoc opta, Omnia alia vota Deo ramissurus, ut contentus sis temetipso dc ex te
nascentibus bonis. potest esse felicitas Deo -lropior Redige te ad parva,ex quibus cadere noen possis: idque ut libentius facias, ad hoc pertinebit tributum epistolae hujus, quod statim conferam. Invideas licet: etiam nunc libenter pro me depen--det Epicurus. Magnificentior mihi crede sermo
56쪽
Ε v I s T O L AE. ssmus in grabato videbitur & iii panno. non enim dicentur tantum illa, sed probabuntur. Ego certe aliter audio quae dicit Demetrius nostir, cum illum vidi nudum, quanto minus quam stramentis incubantem Z tunc enim non praeceptor veri, sed
testis est. Quid ergo Z non licet divitias in sinu positas contemnere t Quid ni liceat 3 & ille ingenti animi est, qui illas circumsutas sibi multum diuque miratus, quod ad se venerint, ridet, sua que audit magis esse quam sentit. Multum est, non- corrumpi divitiarum contubernio. Magnus est ille qui in divitiis pauper est : sed securior, qui caret civitiis. Nescio, inquis, quomodo iste pauperta tem laturus sit, si in illam inciderit. Nec ego Epicuri angelus scio , an pauper iste contempturus sit divitias, si in illas inciderit. Itaque in utroque mens aestimanda est, inspiciendumque,an ille paupertati indulgeat, an hic divitiis non indulgeata alioquin leve argumentum est bonae voluntatis grabatus, aut pannus , nisi apparuit aliquem itia non necessitate pati, sed malle. Ceterum magnae indolis est, ad ista non properare tanquam ad me- Iiora , sed praeparare tanquam ad facilia. Et sunt,
Lucili, facilia. cum vero multo ante meditatus accesseris , jucunda quoque. Inest enim illis , sine qua nihil est jucundum, securitas. Necessarium ergo iudico id, quod tibi scripsi magnos viros inesecisse, aliquos dies interponere, quibus nos imaginaria paupertate exerceamus ad veram: quod eo magis faciendum est, quod deliciis permaduimus, re omnia dura ac dissicilia judicamus. Potius excitandus e somno , dc vellicandus est animus, admonendusque naturam nobis minimum consti--cuisse. Nemo nascitur dives. quisquis exit in lucem , jussus est lacte dc panno esse contentus. ab his initiis nos resua non capiunt.
57쪽
1ς L. ANNAE T sEN Ee AEE P T s ri XX LV rum stlindorem a Philosophia, non ab honoribus aut titulis esse. Dare illam nomen mansorum e famam, habenti; se adhaerenti quoque. --blema ab Epieuro: m rivitiar augeas, cupidi-
Vm istis negotium tibi esse judicas, de quibus
scripserast maximum negotium tecum habes:
tibi molestus es. Quid velis,nescis: melius prinbas honesta, quam sequeris. vides ubi sit posita selicitas, sed ad illam pervenire non audes. Quid sit autem quod te impediat, quia parum ipse dispiacis, dicam. Magna haec esse existimas , quae Telicturus es: dc cum proposuisti tibi illam securit,tem, ad quam tinnuturus es, retinet te hujus vitae, a qua rectaurus es, sulgor, tanquam in sordida dc obscura casurum. Erras Lucili: ex hac vita ad iu clamascenditur. Quod interest inter splendorem elucem, cum haec certam originem habeat acim, ille niteat alieno: hoc inter hanc vitam, de illam. Haec , quia fulgore extrinsecus veniente percussa est, crassam illi statim umbram iaciet quisquis obstiterit: illa vero suo lumine illustris est. Studia te tua clarum & nobilem essicient. Exemplum Epicuri reseram. cum Idomeneo scriberet 6c illum a vita speciosa ad fidelem stabile que gloriam revocaret, rigidae tunc potentiae mi--nistrum, & magna tractantem: si gloria, inquit, tangeris, notiorem te epistolae meae facient, quam omnia ista quae colis,dc propter quae coleris. Nu
quid ergo mentitus eliὶ quis Id enea noster,nisi Epicurus illum suis litteris incidissetὶ omnes illos megistanas dc satrapas, & regem ipsum, ex quo Idomenei titulus petebatur, oblivio alia 2ppres sit. Nomen Attici perire Ciceronis epistolae nou. sinunti
58쪽
sinunt. nihil illi prosuistet gener Agrippa, SI Tiberius progener, dc Drustas Caesar pronepos: inter tam magna nomina taceretur, nati Ciceco illum applicui siet. Profunda supra nos altitudo temporis veniet, pauca ingenia caput exilierent,dc in idem quandoque silentium abitura oblivioni resistent, ac se diu vindicabunt. Quod Epicurus amico mopotuit promittere, hoc tibi promitto, Lucili. FIabebo apud posteros gratiam, possim mecum duratura nomina educere. Virgilius noster duobus memoriam aeternam promisit, dc praeitat: Fortunati ambo, squid mea carmina possis ii,
Nulla dies unquam memori vos eximet κυor
Dum domus OEnea Capitoli immobile saxum ceolet, imperiumque pater P 'manus habebit. Quoscumque in medium fortuna protulit, quicumque membra ac partes alienae potentiae sue
rant, horum gratia viguit, domus frequentata est, dum ipsi steterant: post ipsos cito memoria desecit. Ingeniorum crescit dignatio: nec ipsis tantum habetur , sed quidquid illorum memoriae adhaesit, excipitur. Ne gratis Idomeneus in epiliolam meam venerit , ipse eam de suo redimet. Ad hunc Epicurus illam nobilem sententiam scripsit, qua hortatur ut Pythoclea locupletem non publica, nec ancipiti via faciat. Si vis, inquit, Pythoclea divitem iacere, non pecuniae adjiciendum, sed cupiditatibus detrahendum est. Et apertior ista sententia est, quam ut interpretanda sit, dc disertior quam ut adjuvanda. Hoc unum te admoneo , ne istiud tantum existimes de divitiis dictum : quocumque transtuletis, idem poterit. Si vis Pytho- clea honestum facere , non honoribus adjiciendum est, sed cupiditatibus detrahendum. Si vis Pythoclea esse in perpetua voluptate, non voluptatibus adjiciendum est, sed cupiditatibus detia- c s hcndain.
59쪽
3 L. ANNAEI SENECAEhendum. Si vis Pythoclea senem facere, & in plere vitam, non annis adjiciendum est, sedc iditatium detrahendum. Has voces non est quod Epicuri esse judicesi publicae sunt. Quod fieri in senatu solet, ficiendum ego in philosophia quoque existimo. cum censuit aliquis, quod ex parie mihi placeat: iubeo illum dividere sententiam, de sequor. Eo libentius Epicuri egregia dicta commemoro, ut istis, qui ad illa confugient, spe mala inducti, qui velamenrum seipsos suorum vitiorum habituros existimant, probem, quocumque i rint , honeste esse vivendum. Cum adierint hos hortulos,&inscriptum hortulis, Hospes hic bene manebis, hic summum bonum voluptas est: par tus erit istius domicilii custos, hospitalis, tam nus, oc te polenta excipiet, & aquam quoque la ge administrabit. Sc dicet: Ecquid bene acceptus..-Csὶ Non irritant, inquam, hi horauli lamem, sed extinguunt: nec majorem ipsis potionibus sitimnciunt, sed naturali 3c gratuito remedio sedant. In hac voluptate consenui. de his tecum dhsideriis
loquor, qu.ae consolationem non recipiunt, quibus dandum est aliquid ut desinant. Nam δε illis extraordinariis quae licet disserte , licet castigare
M opprimere, hoc unum conunoneiaciam: Ista voluptas non naturalis est, non necessaria: huic
nihil debes. si quid impendis, voluntarium est.
- Venter praecepta non audit, poscit, . aq=pellar. non
est tamen molestus creditor, parvo dimittitur: si modo das illi quod debes, non quod potes.
EPIs T. XXILFortiter exeundum esse ab oeeupationibus , sia vendos laqueos aut rumpendos. Sed tamen opis portunitas ct AE mmασ1'ectetur: nec ela
60쪽
. falsos. Tum ab Epicuro sententia e omnes exire pueros e vita e id es, vera ejud ignaros. TAm intelligas educendum esse te ex istis occii -
pationibus, speciosis Sc malis : sed quomodo id consequi pollis, quaeris. Quaedam non nisi a praesente monstrantur. Non potest medicus per epi- stolas cibi, aut balnei, tempus eligere: vina tangenda est. Vetus proverbium est, Gladiatorem in arena capere consilium. Aliquid adversarii vultus, aliquid manus mota, aliquid ipsa inclinatio corporis, intuentem monet. Quid fieri soleat, quid oporteat, in universum dc mandari potest,& scribi: tale consilium non tantum absentibus, sed etiam posteris datur. illud alterum quando fieri de-beat, aut quemadmodum, ex longinquo nemo suadebit: cum rebus ipsis deliberandum est. Non tantum praesentis , sed vigilantis est, occasionem observare properantem. Itaq: hanc circumspice laanc, si videris , prende : dc toto impetu , totis viribus id age , ut te istis ossiciis exuas. Et quidem quam
sententiam seram, attende. Censeo, aut ex illa vita
tibi, aut e vita exeundum. Sed illud idem existimo , leni eundum via: ut quod male implicuisti, solvas potius quam abrumpas. dummodo , si alia solvendi ratio non erit, vel abrumpas. Nemo tan timidus est, ut malit semper pendere, quam semel hcadere. Interim, quod primum est, impedire te noli, contentus esto negotiis, in qu. ae descendisti,
vel quod videri mavis, incidisti. Non est quod adulteriora nitaris. aut perdes excusationem, dc apparebit te non incidi fle. Ista enim quae dici solent, falsa sunt: Non potui aliter. Quid si nollem necesse erat. Nulli necesse est, selicitatem ciussi sequi: est aliquid, etiam si non repugnare , subsistere, nec instare sortunae serenti. Nunquid offenderis, si in consilium non venio tantum, sed advoco '