장음표시 사용
251쪽
conjunestio induiscit unita istem, dum amovet
iVε . Ibi non est uni. ta . ubi adhue est divisio.
228 Metaphusicae disp. II. Art. IV.
transcendentali, nisi quod cie ista quidquid dccidetur , refcrcmus ad unitatem individuam ; ut sic componamus litein illam intricatissimam, quae agitatur inter Metaphysicos circa principium individuationis.
Unιtas transcendentalis entιum consistit in conjunctione seu indi isione attributorum ex quibus constat.
P Ros Aru R Pri .. Ens constituitur sormaliter unum per id.
quod formalitor amovet Onan in illius pluralitatem : sed praedicta conjundito attributorum id ciscit : crgo &e. & sic unitas in ea conjunctione consistit. Major patet in terminis; quatenus pluralitas opponitur formaliter uni rati; minor autem probatur in hunc modum. Illud sermaliter amovet Omnem pluralitatem entis, Per quod ac propter quod contingit , ut attributa sint illius entis & non alterius r scd id contigit propter conjunictionem attributorum : ergo Sc. Major rursus constat cx terminis r u attentis: quandoquidem donec innotescat cujus cntis sint siqua attributa, tanadiu cias illud manci confusum cum caeteris ; sicque non cst liberum a pluralitate: minor autem probatur ; quia hoc ipse quod aliqua attributa sunt hujus entis & non alterius, hoc ipse , inquam, vim culus attributa talia sunt , non confunditur cum alio quocunque: at non nisi per conjunctionem attributorum innotescit cujus entis attributa talia sint: Igitur per istam conjunctionem ut omnis pluralitas tollitur , sic inducitur
vera unitas , quare merito asseruimus unitatem entium transcendentalem consistere in praediista conjunctione attributorum. Probatur Secundo. Repugnat ens esse unum ante conjunctionem suorum attributorum , & repugnat non cssc unum secta jam consutaeit ne talium attributoriam : ergo unitas illius consistit in ca conjunetione. Consequentia recte deducitur ; ac tum antccedens sic probatur quoad utramque partem. Et primo quidem ens esse unum non potest ante conjunctionein suorum attributorum et quia antcquam conjungantur, intelliguntur divisa; at prout divisa non magis constituere possint unitatem entis, quam constituere possint unitatem v.g. domus saxa, quae citra& ultra mare di spersa sunt, aut quae nondum E lapicidinis fuerunt eruta. Tum Seeundo non potest non esse unum illud cim , cujus attributa conjundia sunt, quia conjungi idem est ac uniri: unio aulcm tam necessario 4initatem procreat, quam divisio multiplicitatem. ae omnia clarius inici-
252쪽
De proprietatibus entιs sn commum.
liges hoc exemplo: cogita cnim seorsi in attributa hinc corporis humani, hinc animae rationalis ; illa itaque sic seorsim spectata non constituunt unum hominem ; constituunt autem si conjunctim accipiamur: quin etiam idem dici potest de ente prorsus simplici, uti de Angelo; nam nec attribua intellectus Angelici, nec attributa voluntatis , aut inemoriar, aut immortalitatis Angelicae, &c.constituunt naturam Α gelicam , si icorsiin illa accipias ; sed tantummodo si conjunctim spec-tcntur. Igitur ad veritatem transcendentalem entium explicandam non potest convenientius recurri, quina ad conjunistionem, seu, quod idem cst , indivisionem attributorum , ex quibus cntia illa constant. Sed si deinceps ad particularem acceptionem entium hinc materialium , hinc immaterialium devenitur. istorum quidem unitas erit conjuinctio; sed identitativa attributorum, ex quibus constant : illorum autem unitas Urit , ut distineticis loquamur , conjunctio; sed non identitativa partium , cx quibus coalel cunt. Ex dictis autem circa unitatem satis .pparet qualitor discurrendum sit circa multitudinem huic unitati oppositam
objicies prim. . Unitas transcendentalis non est aliquid negativum , imo est aliquiis positivum : Ergo gratis assctitur illam consistere in indivisione attributorum , ex quibus constant entia. Antecellens constat, qtna non aliter de unitate, quam de caeteris attributis transcendentalibus discurrendum est, de quibus utique supra dictum est, qualiter consis, tunt in persectione aliqua positiva. Consequentia autem recte deducitur , quia indivisio nihil aliud , quam negationem divisionis sonat. Aut si unitas, de qua agitur, contacret in aliquo negativo , quid aquilis aut expeditius ilica plas et , quam quod non pauci Philosophi dixerunt illain constitui per puram negationem multitudinis ita utens sit serinaliter unum per id praecise , quod non in multiplex : Er
Resp. Et concesso antecedente nego consequentiam , pro cujus probatione solvenda dico indivisionem, etsi per modum negati vi exprimatur , osse tamen quid positivum : quia in sensit germano ac formali, in quo accipitur, nihil aliud significat, quam conjunctioncm scilicci attributorum. cx quibus cntia constant. At haec coniunctio est aliquid positivum, vel maxime, quia quidquid interim sit de discrimine logico , certissimum cst nullum reale dari inter conjunctionem , de qua agitur ,& attributa, quae supponuntur conjuncta. De caetero, ut jam conccssi, uni tas non est aliquid n gativum , noc proinde minus indoctum cst cxplicate illam per puram negati nem multitudinis, quam si quis veritalcm transcendent alcm explicet per puram negationem falsitatis: aut bonita-
Unita male hnobis expliea ivr petaliquid
253쪽
23o metapbmica disput. II. Art. IV.
tem per puram negationem malitiae. Perseditiones siquidem positiva quales sunt persectiones istae entis transcendentales , Omnino aliter, solidiusque ac distinetius explicandae sunt , quam per puras negatiΟ-
v i i objicies Secundo. Unitas transcendentalis entium est persectio quaedami initis illorum permanens: Ergo non consistiti in conjunctione attributorum,
turlagurale nobis ex ponitur per aliis
ex quibus constant illa entia. Antecedens indubitatum est: nam cum persectiones transcendentales entium sint proprietates illius, ipsum ins parabiliter comitantur. Consequentia autem sic probatur , tum quia conjunctio actio quaedam est , illa stilicet per quam attributa , de quibus qua tio est , conjunguntur: at talis aetio non habet permanentiam; neque illa opus est , cum jam attributa conju' ta sunt. Tum otiain, quia conjunetio praedicta nihil sorinaliter importat praeter unioncm , at unici non est Erinaliter unitas, sed potius cst via aci unitatem; aut etiam causa productiva unitatis : insolitum autem omnino est consendae causam cum suo essediu. Ergo M. Reis. Et concesso antecesente, nego consequentiam, cujus unam atque alteram probationem sic solves. Et primo quidem conjunetio, in qua asseruimus consistere formaliter unitatem , non est qualistunque conjunctio sive actio conjungendi; sed colunctio completa, sive complementum actionis consumtivae, quae praecesserit: at tale complemcntum est quid permanens, nec illitat ab eo, quod est attributa permanere coi juncta.Tum Secundo similiter conjunctio praedicta non a nobis accipitur pro qualicunque unione seu actione uniendi; sed pro unione completa rUnio autem completa importat statiun permanentem, sive talem , in quo permanenter verificatur attributa uniri. Ex quo advertis pro solutione totius objectionis hanc tantummodo distinctionem esse adhibe dam , qua respondeas unitatem transtendentalem , non quidem in conjunctione aut uuione inchoata consistere; sed in completa; quae nimirum non.est miniis permanens, quam ipsa attributa, quae conjungi sive uniri supponuntur. Inserendum nunc primo ex hactensis dictis in hoc articulo unitatem Quid si physicam qualiumcunque rerum individualem non alio modo inquirennitas dain ae statuendam esse , quam quo inquissimus & statutam esse voluimus transcendentalem, salvo tantum discrura ine , quod inter statum hinc meta- physicum, hine physicum reperitur. Quapropter statim concludendum est omne principium individuationis physicae esse intrinsecum,sicque turpissi-ine errareThomistas cum individuationem sive singularitatem v.g.animarrationalis reserunt ad materiam corporalem , quam informat et nequemlaus decipi, cum pro cujusvis compositi materialis individuatione assu
254쪽
ve proprietatibus entis incommunt. Is I
mitiat solam materiam , sive cum quantitate ; sive sub quantitate ; sive cum ultima dispositione ad sormam ; Sc. nam stupendum est in quot sententiarum varietates abierint quandoquidem cum individuatio cujusvis rei sit ipsi intrinseca, non est proinde extra ipsam quatrendum individuationis principium. Deinde etiam concludendum est omne principium individuationis,sive unitatis physicae, esse physicum : S sic conina omne jus fasque legitimi ratiocinii Scotistae principium illud explicant per gradum metaphysicum , quem vocant hacceitatem e quamquam praeterea su edtum hujuscc gradus advenientis hoc ipso. quod aptum est illum recipere & denominari hoc potius quam illud , hoc ipso , inquam , individuum cst. Denique concludendum quoque est principium individuationis physicae pertinere ad nareram ipsius rei individuatae r ac proinde omnino erroneum esse . quod quibusdam visum est res india viduari a multitudine accidentium , quibus afficiuntur; nisi forte Io- qui voluerint de principio individuationis extrinseco , quo res aliae ab aliis vulgo discernuntur; sed quaestio nulla unquam , ut puto , fuit de hujusnodi indi iduatione extrinseca. Uno verbo quidquid unum est. suam illam unitatem obtinet in se ipso S ex se ipso, id est, ex conjunctione, aut tantummodo suorum attributorum , si fuerit quid simplex ἐaut si fuerit quid compositum, ex ipsa conjunctioue suarum partium: atque ita vitamur Omnes ambages . quae circa principium in lividuationis rerum accumulantur , & confundunt serE univcTiam vulgarem Met
Inferendum Secundo ex dictis tota hae disputatione aequissimum csic illum ordinem , quo inter enumerandas entis proprietates Praemisimus veritatem bonitati & bonitatem rursus unitati. Nam id primum, quod in cnte concipitur , est certus aliquis numerus attributorum ad naturam illius spectantium t tum statim secundo concipitur numerum illum non utcunque assicae naturam illius , scd omnino implere t aesine mora concipitur tertio talia attributa intra ipsum ens cujus sunt, conjungi intime. Unde consequitur veritatem , quae in certo illo numero attributorum consistit, esse primum cntis attributum a tum h nitatem , quae constituitur in tali attributorum plenitudine , annumerandam elic pro secundo i ae denique recenseri debere pro tertio unitatem , quae secum nihil importat , nisi eorumdem attributorum conis juniationem. Nec opus est ut advertatur non esse quaeretulam realem
ullam inter haec attributa distinistionem ; sola quippe distinctio metaphysica intercedit de sussicit , in quantum satis per praedictam eo
secutionem conmptuum obtinetur , ut innotescat quaenam persectiones transcindantales, & quonam Ordine conveniant enti , aut non conveniant.
255쪽
et ni Metaphsicae disp. II. Art. IV.
quapropter non inimcrito pcrsectiones illae possunt varie dcfiniri per orclinem ad varios status, in quibus res ab intellectit apprehenditur illas obtinere. Ae tandem multo minus necesse est ut annotetur caeteras proprietates, si quae simi , quae enti transcendentaliter spectato conveniant , ab histribus , de quibus satis hactenus aetum sit , derivari.
256쪽
existentia ae c. entis in communi.
Q U A r u o R articulis eompIebitur haec dispuratris. Agamin pruno de essentia , scu possibilitate entis in communi rin secundo de existentia , seu actualitate : in teνtro de suta sistentia , de in quarro de inhaerentia ejusilem entis in communi.
o T A N D U M Primo per essentiam alicuius di in rtis vulgo intelligi complexionem attributorum , quae Quid si ad conceptum illius attinent ; & sic quidem primatio essentia ac necessario , ut nec quid prius in illo concipi , nec quid minus possit. Attributa autem hujusmodi ves eo- ν i patibilia simi , ves incompatibilia r & siquidem compatibilia fuerint ἀens illud , ad euius notioncm spectint , possibile est i aut e contra si compati non possunt , est impossibile. Sic v. g. cum ad notionem hominis essentialem pertineant haee duci attributa, esse animal & r
257쪽
33 Metapbsicae disput. III. Art. I.
rionale, & haec compati possint ἔ capropter nunquam non fiat honia' possibilis et quia vero ad notionem essentialem lapidis rationalis pertinent haec duo attributa plane incompossibilia , non posse sentire &posse di1currere ; idcirco lapis rationalis nunquam fuit possibilis .& idem cogita de complexis aliis chimaericis quibulculaque. Itaque sumendo essentiam in hunc scia sunt praemissum res impossibiles perinde ac possibiles suain habent essentiam e nihilominus aliter ac strictius accipi solet essentia pro potentia ad existendum e Ae juxta hanc acceptionem , quae apud Metaphysicos usitatior est , essentia tantummodo tribuitur rcbus possibilibus , imo cum ipsa rerum possibilitate confunditur . qualiter & deinceps utramque indiscriminatim
Nolanctum Secuado ad possibilitatem alicujus rei adaequatam duo
esse , quae necessario requiruntur a unum ex parte res , quae denominatur possibilis ἔ alterum ex parte Dei . qui possi rem illam 8 statu possibilitatis in statuin actualitatis educere. Quia enim nihil seipsum producere potest , alioquin esset prius & posterius Ise ipsis.
quod implicat contradictionem manifestissimam ; hinc proinde necesse est , ut detur potentia pro luetiva ejus rei , quae suppouitur producibilis. Talis itaque potentia rerum producibilium productiva in Deo est , & in eo quidem QIor nam licet agentia creata possint aliquid educere ex uno flatu amisitatis in alium, quod est producere secundum quid, aut aliter generare: educere tamen nihil possunt ex statu incrae possibilitatis in statum actualitatis , quod est producere absolute, sive creare. Tum vero ut possibilitas rerum in praedilita attributorum compatibilitate consistit , ita planum est potentiam Dei pro linctivam consistere in vi ejus lem infinita , cujus operationi nihil opponitur ex iis omnibus , quorum attributis competit illa compati bili tis. Neque est huius loci fusius infinitam illam Dei potentiam explicare ἔ sicuti neque puto curiosius hic investigandum esse, ut aliqui solent, an rerum possibilitas Dei potentiam, an ex adverso Divina potentia illam rerum possibilitatem supponat equid enim impedit quo minus citra omnes ambages statuatur neutram alteri praesupponi Sed quini omnibus correlativis commune est , utrique convenire simultatem temporis & naturae; idque maxime ob reciprocam independentiam , ratione cujus nec potentia producendi in producibilitatem , nee producibilitas in potentiam producendi qui quam influit. Igitur tantum superest ut in assertione prima breviter ostendatur , qualiter rebus possibilibus, aut , quod idem est, essent iis rerum Possibilium , nulla competit entitas realis quantumcunque ,
258쪽
De essentia, ex . .c. entis in communi. 23
ut aliqui fingunt , diminuta ante eductionem ipsarurn ex statu possibilitatis in statum existentia . Ac tum in secunda paulo fusius probabitur qualiter possibilitas rerum sit independens etiam ii voluntate Divina
sentiae rerum possibilium nullius funt entitatis realia
quantumlibet diminutae antecedenter ad eductionem
ipsarum actualem ex flatu possibilitatis in statum
existentia : Totaque eapropter illarum entitas est
sime metaphysica , sive lutea.
P Ros Ατu R. Entitas illa realis quantumvis diminuta, quae
silponeretur competere Alcntiis rerum possibilium ves esset producta, vel improducta; sed neutrum potvi vcrificari r ergo &c. Sequela majoris patet: minor autem probatur sic quoad utraminque partem- Et prim. quidem non potest verificari productat sive quia res possibiles non essent deinceps possibiles contra hypothesim, scilicet non essent creabiles : nam creatio est eductio ex statu nullius entitatis in statum totius entitatis: sive etiam quia si quae entitas producta essentiis rerum possibilium conveniret , utique conveniret necessariortumque ab alio, quam a Deo produci non potuerit, sequoretur Deum ad productionem ill ius necessitatum filiae, quod cum summa libertate Divina durius pugnat , quam ut admitti possit. Tum Secundo neque potest entitas illa, si quae est, verificari improducta , quatenus non tantum foret ab aeterno , quod satis repugnat; sed etiam seret independenter a Deo et & sic quidem ut existentiam illius impedire Deus non potuisset , nec dest ruere deinceps posset. Ergo &e. Adde quod cum res postibiles sint aut spirituales , aut materiaIes, consequens est intitatem realem , quae supponeretur illis ante ipsarum productionem convenire, vel spiritualem sere,vel materialem. At neutrum propugnari potest: nam si possibilitas unius v. s. Angeli sit ab aeterno entitas qualiscunque spiritualis, non potest fieri qiui sit tota ejusdem A geli deinceps futuri cntitas : quandoquidem entitas spiritualis non suseiripit magis & minus : & ita Angelus qui tantum supponeretur possibilis ab aeterno , extitisset ab aeterno, contra hypothesim. Rursus si posisibilitati uinus v. g. Iapidis convenit ab aeterno entitas quantiae
rei positabilia necesset pro. ducta, nec impr..dust a IF Item ne que esset spiritua. lis , n.
259쪽
236 Metaphsica disput. III. Art. I.
cunque realis materialis, illa haud dubie esset pars quaedam lapidis deinceps futuri, sive centesima, sive nullesima sive centici aut millies nullosima, &c. at nulla est, ut satis patet , huIusmodi , pars , quae productioni totius p cxciterit : praeterquamquod aliunde implicat unam partem totius , este essentiam totius plane integram, de cujus possibilitate jam strino est. Nee postlint hujus argumenti vim effugere Adversa ij sub obtentu , quod citcntiis, de quibus agitur, non tribuunt nisi cntitatem valcle d1minutam : nam quamvis Met at ma , qua utique nulla minor unquam fingi potuit, perinde in ea admittenda error admittitur intolerabilis. Atque ita , ut supra insitauatum cst , non competit rcbus possibilibus, quandiu remanent inflatu merae possibilitatis entitas ulla nisi tantummodo logica aut
metaphysica , id est fidia & ad instar entis pure objeeti vi subjacens modis sive loquendi Iogicis, sive concipicndi inetaphysicis, per quos
tribuunt rebus illis possibilibus sua attributa, & desinitiones exsocietate apprehensa talium attributorum derivantes ἰ ac tum etiam divisiones, si opus suerit ; tkc. ut ex solutione objeetiolus sequentis magis intelligetur. Objicies. Res possibiles ab impossibilibus differunt. ctiam inde is pendenter ab intellediu : atqiu hinc sequitur rebus possibilibus convenire clatitatem aliquam malam , vel certe diminutam: ergo &c. Major constat, quia nisi distinguerentur ita scpendunter ab intellestu , evidens est quod nullo cogitante intollediu confunderemur : sicque rcs possibiles essent impossit bilus , & e contra: quod est valde absitdum. Sequcla vero minoris sic probatur. Onanu discrimen, quod est inde-peniiciator ab intelle icti , est realc : N aliunde omne discrimen , quodvst reale, supponit clatitatem tralem : ergo &C.
Adde quod quidquid differt a nihilo rcali est aliquid reale: sed
res possibiles disserunt a nihilo reali ; a quo tamen non disserunt impossibiles : ergo Sc.Major est certa propter evid tem oppositionem, quae est inter nihilum & aliquid ejusdem generis: sic nihilo lucis opponitur aliquid lucis ; & nihilo gravitatis aliquid gravitatis ; &c sic igitur nihilo rei , sive nihilo rcali , Opponitur aliquid res , sive aliquid reale. Minor autem probatur; quatenus si non distertent a nihilo rcali, ipsae offent nihilum reale: atque ita contra hypothesilunon Ment possibiles : quia Me possibile, est posse cxistere: at evidentissime rcpugnat nihilum possc aliquando cxistere. Erso &c. Rest. Vel hoc argumentum nimis probare , quia probat non mo- db rebus possibilibus, sed etiam impossibilibus convenire ab aeter no entitatem aliquam realem: cum enim omne i crimen sit teci
260쪽
De essentia, exf. oec. entis in communi. 237
procum, causa quoque discriminis debet esse reciproca: igitur si iee Miserςd 'te concluditur inesse rebus possbilibus entitatein realem eo , quod 'ab impossibilibus di flerant independenter ab ii tellectu οῦ non nunus recis tui. te concludcretur ineste rebus impossibilibus realem entitatem consimilem. Vel aliter respondeo distinguendo majorem in hunc modum. Res possbiles ab impossibilibus disterunt etiam independenter ab intolluetu indepcndentia negativa concedo majorem , independentia positiva , nego majorua: ac tum nego minorem & consequentiam propter eandcm distinctionem, quam sic explico. Itaque discrimen init pendens ab intellectu pre independentiam positivam supponit extrema positive cxistentia independenter ab intellectu : at in hoc casu patet extrema, de quibus agitur, scilicet res possibiles hinc, &illinc impossibiles non existere positive et quare si mutuo di flerunt independenter ab intellectu: illa independentia potest tantummodo esse negativa ; in hoc nempe consistens quod ab intellectu non pendeat
cogitare, ac tribuere iitrisque essentiam communem. Et ea propter
hinc intelligis non omne discrimen , quod independet ab intellectu, este reale, nisi talis independentia sit modo , quem jam explicui , positiva. Ad id verb, quod additur, selvenduin neque alia distinctione opus vi II. erit. Sic igitur distinguo major . Quidquid distere a nihilo reali Nequecst aliquid reale: id est, quidquid disseri positive ; concedo in orem et
quidquid di fleri negativo tantum , nego majorem et ae tum distincta consimiliter minori , n o consequentiam et & rursiis dico res poss- ia quam biles ideo non disterte nisi negative a nihilo reali , quia nulla pή- oppotiva ac physica existentia perfitiuntur e quapropter non recte insertur mιM. illas esse aliquid reale ; nam quaecunque esset ista realitas sipponeret positivam ac physicam praeexistentiam. Cum ergo rebus possibilibus, quandiu in statu possibilitatis manent , nulla conveniat existentia , sequitur quidquid illis tribuitur quoad attributa, ex quibus constant,& disterentias attributorum , & corumdem consequentias, aut quales.cunque alias considerationes , id totum esse logicum, aut metaphysicit .