M. Tul. Ciceronis, De partitione oratoria, dialogus, Iacobi Strebaei, ac Georgij Vallae commentarijs illustratus

발행: 1538년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

si M. TVLLII CIcERONI s

C. F. Quonam tande modor C. P. Quia quis

nil sitis νης bus in orationibus delectatio finis est,uarn idiat oram dines collocandi. Nam aut temporu seruan rur graσdus,aut generudistributiones,aut a minoribus ad maiora alcendimus, aut a maioribus ad minora des

tabimur, aut haec inaequabili uarietate distinguiumus:cuparua magnis, simplicia coluncis,obscura dilucidis,laeta tristibus, incredibilia probabilibus

inteximus: laeta in exornationem cadunt omnia.. et .. . CON τὸ τ v VNTVR hic fines non generum, sed motuum, qui

lingvus generibus conuenituit: ad quos se distositio accommodar. Post enitet generum me alios asignat. In eramatione dest, motararionesibi proaponu Urator dela senem audientis: in iudicio saeuuium,aut clementiam tua dicis: illa ut accusator, Me ut patronus. In sua lane aut em, aut reformitiationem risiberuntιs: illac uisuasor: Me, ut di suasori De alio autem. Io do instes,re Matio, sunt motus animi,in oratione lueectandi: quod Iupra commonuit. In definis, inquit, actibenda sunt etiam, quae ad moutus animorum pertinent. Haec autem generibus proponuntur collocandi v tia : qua de re nunc agitur. Planius explicabuntur quum ad orationis ipsius. qum os rationem ventum erit. Sed quid omnino ad eo Marionem pertineant, non sine re quaeri potest. Nam Giloratio uel dii itio est ordiam rarione 3uadam contauri : haec autem μέ per omnem orationem Masunt. Iam restonbum uidetur ex eo quod ante diccbamus, in quaenione isnta propter allectus, ordinem solane commutari: quoniam Cr iucunda, Cr aricerba, Cr mitia, Cr milia, ex aliqua parte suboriri necesse est, quae pars darum locum reqcienda est, cui maxime ei modi conuenit ascius. Propterea percontatur: cur ex uιs boc Ioco genera controuersiarum, ut rationem coia lacundi admem cuiusque accommodem , Atqui sinu etiam motus est, in ante ricebat 'c igitur tractantur ab eo ad bistruendam collocutione. Non hιc agit de tota ratione demon alams, de qua grauiter, σ copiose in hoc opere tandem praecipiet. Sed quoniam de collocariones oluerat institutus. M plurimu ea tantum desumi quaead collocation mere uidentur. In deamo ratione duo sunt ordines collocaussi: nam aut temporumberirantur priam: aut Muerum diaributioncs. In tua oris grado s casunt, quae lum

42쪽

runt Gie nos, ut natis,patria, genas id est, poenies, ias mitores. Deinde quae nobiscum, ut sexus, ctu, indoles. habitus corpora, ita natura, Acta diactat p critiae, iuuentutιs, senectae. Post nos erunt exequiae, funera, pompa, honores, bo num, exinimationes. Hunc ordinem cicero re struat, res, describit temporibus, in Verrem, in Pisonem, in Anton. shilippica fecunda.

Hoc enim modo recta est expositio, Cr amplior materia, promptior incinοαria. Generam distributiones non uno modo diuiduntur. Num diuidimus bona malaue, in externa, er antri Aut Ma dictasve reducimus in quaedam genera uirtutiam, siue vitiori : non utique quatuor, sed quot res ipsa πρdiderit. Ut pro Lege Manilia, bona fuimia imperatoris partitur in scientiam rei militaris, uirtutem, autor intem, uicintem: ubi subest quaedam ratio trimporis. Aut res ge)tis concidimus in maiores, Cr mnores. Vt pro Marcello,

comparat reliqua caesaris Ma cum tabericordia in uictos, tanquam vanus cum maiore. Hoc modo tri aeriam genera druiduntur. QMd utilem in iutis rerum quaedam disimilitudo est, singula rusus progrediuntur, aut a mirinoribus ad maiora, aut a maioribus ad minora, aut inaequali uarietate di pinguntur : aliter insta praecipit his uerbis, sed quoniam in tribus generiabus bona malaue versantur, exterius, corporis, er aniam, prima sunt exaterna, postea corporta bona, deinde eit ad sim veniendum: quorum collo. catio triplex est: aut enim temporum seruandus est ordo: aut in primis rearenti amum quodque dicendum: aut misi, σ uum Acta in propria virtuatum genera sunt dirigenda. Quae ut consentiant inu, primo generum distris butio eg Deinde temporum gradus, quibus uri astendimus , vel delabinum. Tandem inaequabitis uarietas. Res est prope eadem, tractatio, er uerba diuersa. Inaequabius uarietas coniungit res generis diues: caro bellum gerebat, ut summus imperator: rem similarem administrabat, ut bonus prater semiliis. Nec mu iudices an fuerit domi fons ne praemntior. Haec inviqualia. Hic parua magnis intexuntur. Simplicia unam modo rationem,

coniuncta plures habent. claram Philippica secunda: Patruum in Septemviratu nonne dcctituistis Hoe crimen 6i simplex. Probri in uilani pudicibissimuin focininam. Hoc quoque simplex s. contentus eo non Fidi: Freque ii fimo senatu calendis Ianuari ,sedente patruo hanc tibi este cum Dolabella odii caussam ausus es dicere, quod ab eo sorori, Cr uxori tuae stuprum oti tum esse comperillies. Qisu interpretari potest impudentior ne, qua in senatus an improbior, qui in Dolabellam san impurior, qui patre audientes an cruderilior, qui in illam imberam tam sturae,im impie Axcriss vides ne ut in uno dicto multa sunt scelera coniunctas Ne dixeris simplicia dici, quaesolus quis aut primus cerit: coniuncta uero, q- cum pauci in etiam cum pluribus.

sic impe

43쪽

inplicia communia non coniuncta dixiset. Factorum praeterea alia obscuaera,esia dilucida rasiunt maioris minoris uestiendoris. Qisa translatione dictismus claros natales, Cr obscuro Cut, Quod Oratius cocles pontem aduersia hostem scius tenuit, dilucidum praeclarum pyctum: reliqua uiri Acta sunt obstu

ra. Laen Cr resilia, quae uel a d te,uel aduersante fortuna gr1ti sunt. cia cero de senectute, posteaquam Quinti Fabii Maximι latiora quaedam sciariora comendauit, ad D, Multa praeclara in eo uiro cognoui, sid nihil hi uia mirabilius, quam quo modo ille mortem Marci filii tulit clari viri, G consula ris. Incredibilia,quae superant boli iam sidem Probabilia citra.cicero in P radoxis: Sed nihil eii dira incredibile, quod non dicendo fiat probabile. caesar in Alexandriani eruptione hostium subita compulpus, cum sit bet in mare, nando per ducentos puIus euasit ad proximam naum, elata laeua, ne librili, quos tenebat,madcferent paludamentum mordicus trahens, ne stolio potirratur hostis. Factum quidem isthuc, sed multis ni incredibile. Iunge simili mo, Idem caesos flumina morarentur,nando trui ciebat,uel innixus inflatu utriabus. probabile est... v ALLA. Desectationem. Quod in demonstrativo uelaudativo,vel ut nunc libuit ciceroni appellare,exomativo,nihil pri aliudsibi proponit, quam ut Lliaci. Iudicio i d est genere iudiciali. Saeuiuam. Si accusat, quam extorquere uult a iudice. Aut clementiam. Si di Ddit. In sumone. Id est, libera liuo genere,in quo Auademus,uel di uadcinus quid, quod fieri oporteat. Aut spem. cum stem habemus ita deliberatum iri. Aut reformidationem.

curn metuimus,nes natus contra nostram deliberet sententium. Collocatis di. Propria cuilibet generi accommodandi Nam aut temporum.

inquit Quintilianus, alias entis gradus gelisumq; rerum ordinem ρqui spe clasius fuit,ut in prima annιs laudaretur indoles,tum discipulin post hoc,opcorum id hisctorum dictorums contextus. Aut generum. In Declas,ibiadem inquit Quintilianus, virtutum divi re laudem, riuulseri,iusau continentiae, exterarum prae singulis asinare, quae siccundum quans earum ge Iti erant. Aut a minoribus. A boni, externn uri corporis, ad anuia b na: aut quae pusilla, er inde ad maiora. Aut haec in aequis. De omnibus p ta iter de tempore uno bonis tractabimus. Simplicia. Qis e solus qui , aut

primu Mise dicitur. Coniunctis. ut si cum paucta, vel etiam pluribus, Cr- eisdem illustribus Mit quis. Obscurae Minus cognita. Dilucidis. Qisae patim sunt omnibus. Lxta tristibus. Ubi cordis magnitudinem in a Mersis ostenderit. Incredibilia. Qiμ candisua magnitudine non posse vi

44쪽

C. F. Quid,in deliberatione quid spectas C. P. Principia,uel non longa, uel saepe nulla. Sunt enim ad audiedum, qui deliberant, sua caulla parati. Nec

multum sane saepe narrandum est. Est enim narra. tio praeteritarum rerum,aut praesentium: suasio austem,suturarum. Quare ad fidem,& ad motum adhibenda est omnis oratio.

D E deliberatione permulta, atque praedura scribit ad huius operis finem: ,

nune tantin praecipit, hoc genus quonam ordine dirigatur. Principium,si quod erit,initio collocabitur: dcinde narratio cui proxima consimatio: extre ma peroratio. confrinatio adsidem, peroratio ad motum pertinebit. Quod si principium nullum luerit, nullail; narratio, duo restini collocanda. Probatio antecedet: Motus autem subsequctitio . Principia ne1int longa, ut Philip. priama, Antequam de Republici Patres conscriptι dicam,Crc. Aliquando nulla,ut Philippica decima linia,Cr quarta. causam ponit utriusque: Sunt, inquit,ad audiendum qui doliberunt,id siconsilium petunt, ua caussa parali hirc Quinatilianus interpretatur bri ueris, Pars Miserativa prooemis, quale ni in iudiariatibus,non ubique eget, quia conciliatus est ei quisque quem consulit .initium tamen quodcunque debet habere aliquam prooemis speciem: nec enim abrupte, nee unde libuit incipiendam: quia Wi aliquid in omni muteria naturaliter priamum. Infimatu utique,Cr in concionibus,eadem ratio,quae apud iudices,acquia rendae sibi plar que eorum, apud quos dicendum sit, beneuolentiae. Affirmater in senatu, Cr in concionibus prooema ad beneuolentiam comparandam duaci pose, quae plerunque longa ducuntlir. Eiusmodi principium eji ciceronis in Seruilium Rullum ad populum. Nec nurum, quia rationi paret ars, ut optime duci. In hoc genere non multam sane saepe narrandum est, quia narratio est praeteritarum rerum , aut praesentium: Sua1io autem, Iliturarum. Quintilianus er haec interpretaturi. Narrationem, inquit, nunquam exiget prium deliber tio eius duntaxat rei,de qua dicenda sententia es: quia nemo ignorat i de quo considit. Extrin ecus polyunt pertinentia ad deliberationem mula norari. In concionibus saepe est etiam illa, quae ordinem rei docet, necessaria: er astra elus, ut quaes maxime postulabit. Hac sententia duplicem mit narrationem. Vnam eius rei, de qua dicenda sententia est, quam cicero voluit hic accipi. Ea in privum deliberatione minime necesria: in concione saepe texenda. Exp

tumas enim, er q*ii sed sit, ex quid fiat, er quid fit Aturum: quae omnias in Rulla

45쪽

4ι M. TVLLII cIcERONI sin Rullum ficile reperies. a. v ALLA. Principiae Hoe diciti In deliberatim genere aut breui aut nulla esse exoris diu expetit. Praeteritarum. Ut in iudici js. Praesentium. Vt in D. monstrativo genere. Admotum. Ut concitarum habeat auditorem.

Distositio σαπη C. F. Quid in iudicris, quae est collocatior C. P. y - Non eade accusatoris, & rei: quod accusator rerum ordinem prosequitur,& singula arguincta quasi hau

sta in manu collocata uehementer proponit: conclusdit acriter: cofirmat tabulis, decretis, testimoni is, a

curatius* in singulis commoratur, perorationi praeceptis, quae ad incitandos animos ualet, R in ressiqua oratione paululum digrediens de cursu dicen, di,utitur, & uehementius in perorando . Est enim propositum,ut iratum cssiciat iudicem.

ιτα . DE GENERE lassiciali, postremo laco tandem plurima. Nune de cola locutione. Ea duplex est, una accusatores, altera recid est,eius qui uocatus est in M. Aecusator rerum ordinem prosequitur: quod ipsie acit in Verrem, ut expo. nal,que conrnaberit Quaestor, quid Legatus, drinde Praetor urbanus, tandem Siciliae Praetor. I n rerum gradibus , ingula argumenta, quasi iam in m .nu collocata uehementer proponit. Ac si dicat: Non debet in acie coortim denases sua aurumenta collocare, sed lube Crsparsim porrigere, ut singula aduerasarirum superare vidcantur. Proposita concludet acriter: ut tanquam secunda substruatur acies, nunc e simplici complexione, nune ex enumeratione muli rum se enim acerbitas exalteratur, quod plus colligamus, quam quod esciatis argumentis, σ msceamus alimus. Extendet argumenta, id est, inguiori morum probationes, si immoretur, multums loci capiat. Immorabitur, si non modo ratione vis argumentandi a rebus internιs contento Feri sed etiam extrin=cus ali Uerit,aut tabula ,id est,titera quales subinde producit in Verarem : aut decreta, ut Senatuscon ulta civitatin Siciliae in eundem: aut tenim nia' aut, si scri potest, uniuersa. l am duo sunt ordines, unus temporum tam. quam legionum uniuersarum. Alter Mnguloru,quae reprehenduntur uelut inatusque cohortn in exercitu. Tertius est bubiliciorum auxiliorumq;. I s est ordo

viores

46쪽

PARTITIONE IORATORIAE.

43uiores Iocos, ut hic ad elyctim egrediarπατ erumpat impetus. In quo proponenda singui deinde grauiter exponenda, lates firmanda, tandem colligenda. Subbequitur allestus, quo in reum accusator inuchitur, uelut ira grauiore perciatus. Exempla multo prolixiora sunt, quam quae scribi tibeant. Lege Actiones in Verrem: hunc ordinem scite collocatum reperies. Rerum ord. I d est,ut reus accusari pro commi la digiti sui atur acinoria a. v A i. ι A. ribus. Quasi hasta. infod is ata menta contorqueat, copungat reum, ut in militia hostem suum nutes ha)ta petit. Vellementer. Vehemens est σerectus,ut in Verrem cicero. Acriter. Iumdo,adurgedos. Confirmat tabulis. Haec uni exposita sunt, ubi de Iocis diximus, in expertibus. Acis curatius. Ut motus animorum maiores acies. In Perorationis. De quibus suo loco dicetur, ubi de partibus orationιs praecepta tradentur. Paululum. Od icit aliquando in Verrem cicero ait in Segemina Diana. Vt iratum. In rem iudicia animam exulceret.

C. F. Quid faciendum est contra reor C. P. OV oi - mnia longὰ secus. Sumenda principia ad beneuolen senis.

tiam conciliandam. Narrationes aut amputandae,

quae Ecdunt: aut relinquendari totae sunt molestio. Firmamenta ad fidem posita, aut per se dilueda, aut obscuranda,aut digressionibus obruenda. Perorastiones autem ad mitti icordiam conferendae.

HAEc stituuntur de collocatione patronisiue dcflas ri Sit in acie prima a V i,

principium ad beneuolentiam comparatum, quia auditores exseruuit accus tor. Narratio, A tota pro nobH,ordine secundo ponetur: Si tota contra nos,re linquetur,ne intromissa fundat aciem. Si partim pro nobis erit, partim contra nos,id quod proderit,in brum : quod nocebit,arcendumsuccedet acies aragmentorum,quae quium argumentis aduersari constrantur. Ea Armamenta uocat. Aduersarii probationes, aut superari possunt, aut in te constant. Vt uincuntur per se, id est, ut ipsa ratione Mament initio tentandam est: si neis queunt expugnari, aut obscurandae, aut digregionibus obruenLe. Obscuranatur, si multa dicendo jaciamus,ne uirtus earum stlandescat: Cr eludendo uerbis, vim omnem obtundamus, Cr lucem. Adulter est,injiciari non potest. Non restondeo,inquit,ad omnia maledim, quae inimicus excogitauit, nee siquid est commune magnorum girorum,σfrequenter eorum,qui caeteros accusant .suo.

47쪽

44 M. TVLLII cIcERONI stam si utam, si libidines,si adulterila requiramus,metuo ne pene omnibus peri aculum creetur. condonemus aliquid uoluptiti, quod citra reipubl. perniciem' aut omnes quicunque peccauerint ciues exterminemus. HACr similibus res obscuratur, ut caelii incontinentia. Plus autem est obruere, quam obscurare. Obscura uideri possunt: Obruta non possunt. Seditiosius,quis luit. Expone dummagnifice praeclaras illius,egregiasq; uirtutes. Hac digresione consequeris, ut unius mi memoria deleatur, si non in perpeturum, tamen in iudiciam praeastris. Peroratio subsidesit,ueluti cum triariis. In ea collocabuntur allictus tiores,quibus iudex iratus imi etur. De quibus alius suo loco dicetur. c. v ALLA. Aut relinquendae. Id est, nae narrationis partes refcrendae, ne molasti, quae narrata sunt, iudicis mentem actae in odism reficiant. Firmamenta. Quibus sublatu, defracto nulla sit, ut inquit Quintilianus in tertio libro, eest firmi fima argumenta, quibus magnopere nititur aduersarius. Aut per ESine alijs argumentis infimanda. Aut obscuranda. id est, non plana, non aperta ese ostendenda. Aut digressionibus. Hoc est, a proposito reis.

vocanda.

Qui modus in C. F. Sempetrare igitur ordinem collocadi, quem Jφηςη q uolumus tenere postumuset C. P. Non sane. Nam auditorum aures moderantur Oratori prudenti, dc Provido,& quod respuunt,immutandum est.

ANIMADVERTENDA praeceptio : er consilium tenendum. - τ R Distositio frequenter eum seruat ordinem,quem ante per genera describit. Tammen utilii caussi persona,t pus, Iocus, Cr ratio plurima commutant. Hinc ante narrationem refutatio est pro Milone: hine interreptiones narrationum pro cluentio. Verum igitur quod Quintilianus indicat: Nutantur, inquit, pleras eru's, temporibus, nec itate,occasione. Atq; ideo res in oratione prae cipua consilium est: quia uarie, Cr ad rerum momenta conuertitur. Et paulo

pon: Neque rogationibus, plabisve scitis, sancta suntlyti praecepta. Sed hoe

quicquid est,utilitas excogitauit. Auditorum moderantur aures Oratori. Hoc est, audiendo, quid dia - VALLA revisum Cr quid fugiendum sk,Oratori ostendunt: quod ex ipsorum vultu, αtus mile deprehendi potest.

De oratione.

C. F. Expone deinceps,quae ipsius orationis,ueroborum* praecepta sunt. C. P. Vnum igitur go

nus est

48쪽

pARTITIONES ORATORIAE. 4snus est eloquendi sua sponte susum: alteru uersum, atque mutatum .Prima uis est in simplicibuβ uςrbi. ori. . si in coniunctis secunda. Simplicia inuenienda iunc Ee, duri coniuncta collocanda sunt. Et simplicia uerba pars tim natiua sunt, partim reperta. Nativa ea, quae sis unificata sunt sensii : Reperta, quae ex his facta sunt.

v I S Oratoris in quinque rebus posita est, ex quibus exposivit ingentionem sT x s. atque dii sitioncmmunc ordine persequitur elocutionem, quam uocat orationnem. insoniam pars illa est unde nomen duxit eloquetis,unde Rhetores Cr o ratores nominati. Non ab urde igitur nomine totius appellatur. Et ne maneret ambiguitas,orationem interpretatus est praecepta uerborum. Idsic explica in Oratore : Quanquam,inquit,omnis locutio oratio est,imen unius Oratoris locutio hoc proprio signum nomine est. Diuiditur eloquendi genus in sua Diite fisam Cr in uersum,atq; mutatum. Genus uersum, atque mutatum est, quod uerba,aut orationem in plura dilatat,aut contrahit, vel orationis ordinem commutat Quod ut intelligassa tibi Iegenda sunt, quae paulo pon ascribit de conversa oratioticas mutam Genim sua lonte subum est,quod ipso naturae mapetu proiicitur, numero ac lege componendi solutum. mod perraro ni i sponte fluant numeri bonus Uurpat orator. Proponitur tamen ab autore, quia quum sit in cogitatione primum,arte perficitur. Haud aliter,quam lapides,Cr materia, quae natura parit,expoliuntur artificis industria, Cr aedibus aptantur. Proponarimus exemplum, quod rudiores uesint. Nusquam enim langius abereant a uia multi prodistores,quam quam elocutionis iter recta sequendum esti Milo occisdit clodium,in uia Appia. Sermo naturalis,erstonte Dus. re uri enim anteceadit uerbum subsequitur,uerbo μι casus apponuntur nec aut couenim aut maeuione uariatur. Hocsermone non utetur Orator, quia ponerior 6llaba uerabi primι cum prima sequentu intersita, vasuras reddit sonitum Eodcm modo tertium uerbum cum quarto,quintum cum freto discntiunt,quodq; peius est,nullus est cursus orationis, utpote quae claudicat,biulca, astera, insuauis, atque s stensa. Quid igitur uerte muri,ut ex stonte Do componatur illud uerbum ataque mutatum,caesus est a N ilone clodius in via maiorum siuorum. Omnia vitia

sustulisti. Ereto si quod genus sua Dnte Dum est, proprium verbιs, numero docorum, ubi nihil immutabιs. Si uero non restondeant, aut impropria uerba, aut solius orationis,aut figura dicendi, querendam genus. Illud uersium atque mutatatum. Genus sua stonte fusum duas habet uirtutes,unam in simplicibus uerbis, in coniunctis alterum. Quis ubi consceris, persape't illud enim immutatum

49쪽

.. VALLA.

6 N. TVLLII cIcERONI spiod est natura posterius. simplicia inuenienda sunt ab Oratore,quibus o Ame res exprimatur, quibusv ius ea peribatur ad aures, quam mens ante concea pit: cuiu mori ni ijssiue ciceroniam .importuni gladiatoris ametis,pro An tomo crudeli. Quanto uerba sunt ad significandum uehementiora sis uerbuq ritur ensus,uis; lan canes,Cr jura. Coniunm collocanda sunt,ut nurneis rose cadant cum decenti conformatione. ut pro caelis: Etenim semper magno ingenio ad Iescentes restaena A potius a gloria,quam incitanci luerunt. Tolle orationιs compositionem: Etenim adolescentes ιngenio magno lucrunt semper restaenandi potias u gloria,quam incitandi: peri' uirtus illa coniungens,ut duares optii, ludicant. Ergo prima uis, insimplicitas verbia, in comunctia fecunada. Sιmplicia verba,partim nativa fiunt, partim reperta. Nativa, ea quae stagnorari sunt sensu. Reperta, quae ex hi si di sunt. Dii boni, quam multi socia ac turpiter hie deciderunt. Date noris meliorem mentem Naliua Crreperta dico, quae primitu π derivativa grammatici uocant. Mid porro est aliud uerbum natiuium,quam primauu s T id quod est primae positionιss citatus originem sit quaeras, non restres ad aliud verbum, quia nullum, sed ad senasum,id est niciligendi facultatem. Sensius enim qui uellet expectorare, quod inateiligendo concepityet,inuenit gnaro sunt uerba rerum notc,quae ore premunt . . Verba igni licam igitur sunt signa rerum Sela, sensu, id est, hominum inistellectu,qvi laquι uellent. Sι quaeritur unde sit uerbum intestigentia, restre ad participium intelligens. hoc rursus ad uerbum intelligo. hoc deinceps ad uera bin lago.hoc postremum,sue Graecum est λίγω,siue Latinam,refretur ad sensum constat igitur infinita esse,quae repem dicantur,ut denon amaria ut possestu ut verbacta,ut verba,CT adverbia permulta, ut participia: quasi ad senasum relem poJunt ut primam omnium caussas tamen propiorem habent fonte, unde demiantur. Quamobrem mintilianus naticia dixit 1ignificaci dirimo secsu: quia siccundo,reperta Ha sunt. V genus est diuendi Postea quum de inuentione, simul que det itione locutus est, sequitum ut de clocutione, unde Cr cloquentia nomen habet, ica. E ius iraque duo esse ait genera, una in sua stonte lusum, hoc e L

naturaile: ut omnes sequuntur. Versum atque mutatum. Hoc est,troa

sochmatius distinctum. Simplicia. Hoc dicit, Naturalis oratio aut in simplicibus,aut contundia confiseraris verbis. simplicia inuenienda, hoc eriingenda: ut Quintilianus libro vini. inquit: Sunt alia a ijs honeniora, subalin ora, nιlιctora, iucundiora, vocatiora: ut 6 abae ἡ litoris melius sonuntiabus sunt clariores, ita verba e ollabis magis vocalia: Cr quo plus quoque stiri ritus habent auditu pulchrius: Cr quod facit fractarum, itim uerborum quoa

50쪽

u M. nam rebus atrocibus uerba etiam ipso vultu sera magis conuenient. Quae significata sunt sensu. Id est, proprietate intrirectus. Proprietas, tuquit Quintilianus, non ad nomen, sed ad vim 1significandi restriur: nee audia tused intellectu perpendenda esti secundo modo dicitur proprium inter plura quae sunt eiusdem nominis, Cr unde caetera dicta fiunt, ut Vertex est contorta in se aqua: uel quicquid aliud similiter uertitur. inde propter flexum capillorum, pars si ma capitis, Cr ex hoc, inquam, in montibus eminent imum, rectἡ diis

xeris haec omnia,uertices. Et tertius est huic diuersius modus, cum res communis pluribus, in uno aliquo habet nomen eximium: ut carmen lunebre, proprie ncania: Cr tabernaculiam ducis, augu bile. Item quod commune est Cr alijs noamen intrilectu alicui rei peculiariter attribuitur: ut urbem, Romam accipimus: er uenalis, nouitios Cr corinthia, cra: cum sint urbes adiae quoque,Cr uena lia multa, Cr tam aurum Cr argentum, quam aes Corinthium. sed ne his quidem

virtus Oratoris inspicitur. At illud iam non mediocriter probandum, quod boe etiam modo laudari solet, ut proprie Actuam, id est,quo nihil posit inueniari significantius, ut cato dixit, c.Caesarem ad euertendam Rempublicam μὰ brium accesisse. ut Vergilius Deductum carmen. Cr Horatius Acrem tibiam, Annibalems dirum. in quo modo illud quoque est a quibusdam traditum, proprium genus ex appositu, quae epitheta dicuntur: ut dulce mustum,er cum dentibus albis. de quo genere postea dicemus. Etiam quae bene translata sunt,

propria dici possunt: quae sunt in quoque praecipua, proprij secum accipiunt,

ut Fabius inter plures imperatorias uirtutes cundlator est appellarus. R eperata,quae ex his. I d est, reperta dicuntur, quae ex nativis, hoc est, naturalibus, quibus omnes utuntur, a notis deducta repertas sunt: ut cicero ab eo quod

es beatus beata beatum, finxit reperiis beatitas Cr beatitudo quae dura cinis. tilianus quidem sentit ese, uerun men usu pMat posse molliri, ac ut a cicerone

etiam ollabarum,sta ab Asinio limbriarum,Cr gulatum. Et nouata aut similitudine, aut imitatione, aut illa Quatuor gene flexione,aut adiunctione uerborum. Atq; etiam est Hrborum nolia e distinclitio in uerbis, altera natura, tractatione 've an is, altera. Natura, ut sint alia consonantiora, grauiora, ita quomodocta

leuiora,& quodammodo nitidiora, alia contra. t r.

EX REPERTIS sunt novata: de quibus cicero tertio de Oratore: Nouantur,inquit, uerba, quae ab eo qui cicit ipso gignuntur ac fitini, uel conaiungenda uerbis,uel sapejine coniunctione. Novantur allicin quatuor modis,

similitu

SEARCH

MENU NAVIGATION