장음표시 사용
71쪽
M. TVLLII cIcERONI Izine turpitudo: bine continentia, illinc libido. Denique equitas, temperamna, furtitudo, prudentia, virtutes omnes amni cum iniquitate, cum Iuxuriae, eum ignauia,cum temeritate,cum viiijs omnibus.Post emo copia cum egeAge, bona ratio cum perdit mens sana cum amentia. ona denicli spes,cum omnium
rerum defrutione configit. Quintillanus autem de hae Rura locutus: Non uno,inquito modo.num σμ si singula singulis opponuntur: ut licit pudoarem libido,timorem audacia. Cr bina binis: non nostri ingenij est, uestri auxia iij eg er sententia sententiis' dominetur in concionibus,taceat in iudici js. Reis
latam ad idem uerbum. Vt,Neque is es catilina, ut te aut pudor a turpia ludis,aut metus a periculo,aut ratio a furore reuocarit. ad idem enim verbum
plura referuntur: quod' aut praeposito uerbo, aut in ultima parte collocato. ut his: aut in medio. Et geminata. Vt, Perturbatio illum mentis,er quodam scelerum risu a caligo,er ardentes furiarum fices excitarunt. E t illud: Inis sustiga comperta, patim, sublut deleta, extium. Et illud Pater hie tuus, patrem hunc appetas patris tui filius est. Constructio. Vt, Tect φ, I rems, Amas,AmIclae s canem,cressam; pharetram. Dissolutioni,hus. Vt,Alexandro Aquila in delibreando consilium, in praeliando uirtus, in beneficio benignitu non deerat, sed duntaxat in supplicio crudelius. nam cumuliqua res dubia accidisset, apparebat sapientisimus.cvm autem configendum e et cum bossibus, 'tonim: crum uero praemam dignis tribuendam, liberalissimus: Cr cum animaduertendum, clementisimus. E t apud vergilium: Ilum uidi iuuenem Meliboee, quotannis Bis simos cui nostra dies altaria f. mant, Hic mihi responsium primus dedit,ille petenti. Sed utrum' horum, inalluit Quintilianu coaceruatio. etenim tantum iuncta aut Ab oludi, omnibu scriptores sua nomina dederunt, sed uaria, Cr ut cuique 'gere placuit. Ions quidem unus, qui acriora scit, er instatiora quae dicimus er uim quandam prae se ferentia vclut sepius erumpentis allictus.
Fit etiam suauis oratio,cum aliquid aut inuisum, aut inauditum, aut nouum dicas. Delectat cnim quicquid est admirabile, maxinaci mouet ea, quae motum aliquem animi miscet,oratio, quarΦ signi sicat Oratoris ipsius amabiles mores:qui exprimuσtur aut significando iudicio ipsius ex animo humasno ac liberali: aut inflexione sermonis,cum aut a
72쪽
gendi alterius, aut minuendi sui caussa, alia dici ab Oratore,alia existimari uidentur,idq; comitate ficiri magis, quam uanitate. Sed multa sunt suavitatis
Praecepta, quae Orationem, aut magis obscuram,
aut minus probabilem faciunt.Itaque etiam hoc lo,co nobis cli ipsis, quid causa postulet, iudicandum.
s v A v I S oratio conficitur uerbia,ut ante dictum 6 π rebus,dc qμibus f x x a ,. nunc agitur. Res numero quinq; sunt. Inuisum,id est,non ante usum, Inaudiaditum, Nouam,Adictus,CI Oratoris amabiles mores.DeIectant haec omniassuri scitant attentionem,animums reficiunt: ea de re suauia dicuntur. I nuisum crinauditum distore sciunt omnes: gem priscorum non uidimus, sed audiuimus: verum ab his duobus noua quantum diti runt,haud forte cuis notum est, quia inuis Cr inaudita videntur ese noua. Novum temporio est: in citum,er inavit ignorationis,Cr rei quae non uenit in sensum.Ita quaedam prisca posuntelle nova. Tamen aliquando contunduntur. cicero in Academcn:In rebus in sitatis utamin uerbιs interdum inauditu.Et paula post de re eadem: N oua sunt rerum nouarum facienda nomina. Illa in diri vcrba σnoua dixit eadem. Hoc itaq; imbi videtur,ciceronem duos praecipue facere sensius a Mum,Cr auditu, quibus Orator multa cognobcat: reliquos Oratori non in jaepe confiderandos existimare. Deinde inuisa Cr inaudita non accipere,quae nemo unquam vel uti derit,aut audierit hoc enim modo noua essent omnia sed quae nemo eorum ad quos habetur oratio. Praeterea noua appellare quaecunque recenter asti sunt. Laudauit poetas cicero in oratione pro Archia poeta. Hoc novum ilit in iuditicio Romano. inquique ira benignitate, quoniam me in hoc nouo gremdicendi diligenter attenditu. Safiu cluenti1 mater silio diuortium scit, nupsis genero suo Melino. Hoc Romae fuerat inaudιtum.G mulieris inquitocclus in credibile,Cr praeter hunc unam ιn omni uim in dirum. Octauius caesar pene puer exercitum uastonte comparauerat in Marcum Antoni Moc inui iam,Cr inauditum. Cicero Philipp.quam: Laudo audo uos Quirites, cum gratisa simu anima prosequimini nomen clari sim adolescentis,uel pueri potius. Sunt
enim acta cius immortalitatιs,non aetatis. Muta me ni,multa audιui, ita leas iihil ex omnium seculorum memoria tae cognoui. Suavis oraris,multum spopularis. Iam quaeris orationem,quae motum aliquem animi conlistat. In pera
orationibus frequenter inuenisso in alis partibus actio nused multo pulcherrima est tertia actione in Urerem de casu Philodanu, sed longior est, quam quae commentariis inferi tibeat. Amabilas mores ostendit Orator, i commentia
73쪽
1ο M. TVLLII cIc ERO Nistione uirtutis,aut insemtione uitiorum,cut iudicio animi liberalis, r ad Mycia subeunda prompti. Multa sunt exempla tu Seruiliu Rullam,Cr in Veria cirhoc pro cluentio: Abs te peto Oppia iccivi me inuitum de parris tui caussa dicere ex Emes adductum fide,atque osticis 'torus. Sermoni, inflexio non
eo lupo trapes,ut quidam Abulatur : sed uelut egreseo, quum dilectit orator a
cursu aut augendi alterius,aut minuens fui caussa. cicero pro cornelio Bati : Et succedo orationi,quae non praeteruem it aures utaras, sed in animis caniniu penitus insiderit,ut plus uoluptatis ex recordarione illius orationis, quam non modo ex mea, sed ex cuiusquam oratione capere positis. Hic se comitate,
cr benignitate quadam imminuit, ut Pompeiam, crass uras, qui eadem caussa ante dixerunt,augere possit. N ec id Acit per ironiam,as essemulationem caut ine dicit, per comisas . Ponca videamus, quae suaviniιs praecepta magis obscurum,minusq; probabilem Aciunt orationem. E lagantia uerborum, ars iucundii persaepe figurata,dcinde compossitis,quae transgresione sepe utitur, hoe est,uerba de loco in locum traducit, CI figurae comptiores, Crsimonis inis flexiones,non s per quid , scd pleruns orationem,aut magn obscuram,aut
minus probabilem sciunt. Quamobrem suauitati non utique dabitur locus, sed nobis est ipsis, quid caussa possidc iudicandum.... ιι A. Fit etiam suauis. Vt ipsie cicero pro Caelio: praegestit animus iam uidere primum lautos iuvenes mulicris beatae ac nobilιs miliares: deinde fines viros ab I inperatrice in infidijs,atque in praesidio balnearum locutos: ex quibus reisquiram quonam modo latuerint, aut libi:Hucus ne ille, equus Troianus Learit,qui tot inuictos uiros muliebre bellam gerentes tulerit,ae texerit. I llud utror pondere cogunt, cur tot viri ac talas,hunc Cr unum,er tam imbecili quam
videtis,non aut Itinim comprehenderint,aut fugientem consecuti simi. qui se nunquam prosicto, si istum in locum processerint,explicabunt. quam uolent in conuiuijs methdicaces,nonnunquam etiam ad uinum di sorti sint. alia fori uis est,alia triclinis alia subsiduorum raris,aria Iectori non idem iudicis,comessatorums conspectus lux denis alia est solis, CT Uinnorum. Delectat. Vt ipse in pisionem: Sed mula carne subrocida strui sordidati ministrant, nonnulli etiam senes: iam coquus,idem atriensis:pistor domi nullus, nulla cellar paniser uinum a propola,atque de pa.Graeci stipati, quo in lectulussaepe plures, ine solus bibitum, quae eodem de solio minist entur ubi galli cuntum audiuit, auum suum reuixille putat: mensam tolli iubet. Quae significat. Vt pro caelio: Adulterum ego putarem,siqius hanc paulo liberius saludisset Et contra
catilina sera instercula,meisi me isto pacto metuerent, ut te metuunt omnesciues tu domiam meam relinquendam putarem. Et rursus pro Caelio:O' magnauia uerritis: quae contra homissum inῖcnia, ratam, olertia,contrum lictas
74쪽
fp ARTITIO NEs ORATORIAE. etii emnium insidias fatare se per seipsam definiat. la flexione sermonis. Quae: fgur apodrophe dicitur a Graecis.haesivi inquit Quintilianus, mire movet: i Siue aduersarios inuadimus,Qnia enim tins ille Tubero in acie Pharsalica glai dius agebais siue ad inuocutionem aliquam conuertimur, Vos enim Albani tuai muli,atq; lactinos inquum imploro. Sive ad inuidiosam implorationem,σ lex, Porti legesin Semproniae. Augendi alterius. Vt in Tuberonem memorari, to in exeplo. Minuendi sui causa. Vt pro Nilone,ct me nustrum s G mei inflicem reuocare tu me in patriam Milo potuilli. Alia dici ab Oratore Ilaec figur Ironia dicitur:ut illud in catilinam: ae quo repudiatus ad sodalem tuum uirum optimum Metellum d igra fit. Unde quoniam Socrates ea pluriai mura usus est.appellatus est et is sinudator. Quae orationem. Ideo illa a; nobri repudiati sunt praeceptae
C. F. Reliquum est igitur,ut dicas de coversa ora De oratione ma
tione aloe mutata. C. P. Est itam id Renu S totum . situm in comutatione uerboru, quae iamplicibus in mutiadae oratio uerbis ita tradiatur,ut aut ex uerbo dilatetur,aut in nis in uerbo. uerbum contrahatur oratio. EX uerbo, cum aut
proprium, aut idem significas, aut factum uerbum
in plura uerba deducitur. Ex oratione, cum aut des finitio ad unu ucrbii reuocatur, aut assumpta uerbarcinouentur, aut in circuitus diriguntur, aut in coniunctione fit unum uerbum ex duobus.
Divis Io β', est orationis Genus est,inqui eloquendi sua sponα s τ a x s.
te Iusium,alterum uersum,atque murat m,nunc de conuersa oratione praecipit, atque mutata, in cuius non dicam interpretatione, sed inuentione interpres ille Georgius frustra laborauiti doctus quide bene tradis in improbum sensum conis vertere,atque mutare. Vidit claro proprijs,Crsimplicibus vectu, Cr orationestonte . a,atque naturali,non semper utendum:quod nes iucundum si neque uarium neque uehemens uno simper vii genere dicendi uoluit igitur,er verbus ingula,cr coniuncti aliquando mutari: ut plus iucunditatis este plus uariet tu, plus cuiusdam uirtutia in oratione. Est has id genus totumisi tum in cominutatione vcrborum. comutatio duplex. Altera verba de loco mutat in locum, aptius ordinandi gratia: altera dilutat, aut contrahit verba, i ad uarietatem, aut ad
75쪽
dut ad gnificandi uim ampliorem. In qμή mutatione plurimum uersatur Ora tori Rine illud insta, Eloquens,inquit, crinatio maxime in hoc toto conum tendi genere uersitur. Nam quod antς dixi genere stonte lusio perrum titi possumus,propica ea quod ordo nam sit,ut ni multo optimus quando resto det, ita uotis eloquentiae non sepe restondet. Mod si antea de commutatione uerborum Iacta est mentis,ne quid muere: aeterum enim genus sine ultero ex
plicari uix potesti Nee stonte lusa in Popcre egent praeceptione, iis quod
explorare oporteat,sint ne per se bona, commodius immutentur. Igitur sua periora tanquam naturalia considerantur, qu si Wrtenda sunt, atque muranada posuit ruriones immutandἰ Verba duarantur. Oratio in pauciora quodani contrahitur, uti etiam in unam v bam. Proprium est uerbum, bellum
ad significans assumpta figura, mari. Neq*c enim dicit idem signiscantia, onondima,quae er ipsa propria sunt: sed in tiggrii Uurpata loco propriorum.
Factum,id est, compositum, de quo fit hic mentio quamuis quatuor modis uerba fiant ut armipotens. baam ducitur in plura, ut notus armorum in Mispili diseordia. Quid tum hoc Cr illo sic utemur,ut res ipsa persuadesi Bello uicit Aphros bonesto marte superauit Miaticos, in hoc amorum motu de Mallisi discordia nunquam cesit rebus aduersis. Hoc modo Cr copia, Cr uarie tu,σ iucunda uerborum compositio nis turi Armipotens dicitur a poetis nee enim omnia succedunt, neque tot membri, separantur. Experiare licet similem uariandi legem. cicero non dicit ubique Rhetoricenoci etiam Oratoris artem,
orandi Scultat orarionem discretid bene dicendi scienti dicendi lacundiam: dices tunicii non quod illorum uenerit in buccini sic jaciunt imperiti: sed optiis me prioribus de posterioribus cohaerebit: quod ine Iacit libro de Oratore. D finitio ad unum verbum reuocatur hoc modo, Rem sinit Orator, deinde quod pluribus intelligendum proposuit,uno complectitur uerbo : quae rario diacendisit amplior Cr grauior,quam si quid ieiune,atq; sicce uerbo tantum n
tetur:quod quando fit usurpandum, res ipsa monstrabiti cicero: Nos Deorum. immortalium res nos muros,nos domicissi scdos populi Roman penates, aras ocos, sepulchra maiorum nos leges,iura derrimit, coniuges,liberos,pari triam destndimus. Partibus desinit patriam, inde uerbo coprehendit,ut genere su mino. Dicet quiliam, hic uerbum in plura uerba deducitur. Fatebor quiisdem sed aliud est, progrediere ab uno ad plura peruenire: altaria pluribus ad unum.Restrantur haec dilatatio,Cr cotractioudeos in contraria dicuntur. Ta laesi illud vero j Vrbs antiqua luit,Tγrij tenuere coloni, Carthago. Nam descriptio carthaginis reuocatur ad uerbum. Alyumpta uota remouentur per negationem, non per correctionem, quae nihil remouet, sed magis id
76쪽
eulas una pars, pluresue negando tolluntur. De correctione sit Me exemplum,oc Milone tertia in verrem: Non enim iurem, sed ereptorem: non adriterum, sed expugnatorem pudicitiae: non sacrilegum, sedhostem sacrorumpreis ligionuras: non sit carium, sed crvdcli fimam carnificem ciuiu sociorums in uestrum iudicium adduximus. Haec in remouentur, ut in breuius non contra hantur. ma de re non idoneum sit exemplum, sed ea causa postrum,ne quis bitretur eiusmodi remotiones ab autore signari. In breuius contrahuntur hoc modo: Errauit imprudens, sensu Ianus 6 existimauit esse Pompilium qui esset Octauius. Sceleri non adiecit animam s Nihil est i lorum. Quid igitursoccidit inimicum. Priora tossuntur, ut apertius conjiciatur hoc extremam, tuae rei totius est summa. circuitus autem comprehensio est, me clausula ingioribus numeris comprehensa,quae dicitur a Graecis Periodos. De qua clacero in Oratore, intit tinus in nono,permulta dixerunt. Difficilius hibueexpedire, quid circuitus ad orationu contractione omnino aciat. Nam qui de verborum extensione putant hic scri mentionem, turpiter hallucinantur. Ego quidem sic existimo, esse plurima, quae dicendo ab Oratore longe, Iatri; funis tantur: tandem una periodo unguiuas omnia contrahuntur: ut sit in perora tionestequenti fime, quando repetuntur argumenta. Nec in peroratione solum,
sed in omni quaessione, si quid si us extet uim parit obscuritatem, id circunscribimus,unoq; circuitu comprehendimus, ut quid fit esctum inani: ius oneradamus. Et ne taedum alteramus in longioribus exemplis, ponamus hoc nostrum, Irritae sunt apud te preces amicorum: nulla te. manet necesitudo, non te redadit exorabilem allinitas, nihil te flectunt propinquorum uoces, nulla parenatum mouet te charitas. Quid est igitur, quod i si spreare posmuss Haec monabra sex, breuiter in circuitum dirigentur boc modo, si neque preces amicoario neque necessariori. neque assini ,propinquorum,neque etiam parenatum te mouent,quid est,quod i si sperare possumus Unde conmi illum circulatum, quo Dequenter utuntur bidorici, plurimam iuuare breuicitem,ae disipa di, distersus in unum congregare,atque etiam lauare taedium audientis, si forissan immorandum est, ins Cr idem saepius alio Cr alio modo enuntiandiam. In coniunctione,hoc est,in compositione uerborum, ' unum verta ex duo. bus,ut patrem occidit parricida. potest omnia Drtuna omnipotens. salutem fiaret saluti' exercitus. Cum aut proprium. Vt, Te nemus Angeriae: vitrea te Fucinus unda. c. v ALLA.. Et, Haec nauu on di praeda Siciliensi: cum Crina quoque es et ex praeda. Et, Multi Cr graues dolores inuenti parentibus Cr propinquis multi. Cum aut definitio ad unum uerbum reuocatur. Vt, Qui sunt,qui
77쪽
74 n. TVLLII cIcERovis gesserunt carthaginiensis. Qui sunt,qui Italiam deformauerunt Carthaginicit se,. Qui sunt,qui sibi ignosci pabitant carthaginienses. Assumpta per
correctionem, Hunc ego non immanem, sed stram duco. Circuitus. a d est, in clausulam uerba extendunt: ut quod dicit de Sexto Roscio Etenim cum umiij et elusimodi fit, ut solus dignus uideatur esse, qui in scena spectetur: tum uires inodi est,ut solus dignus uideatur,qui eo no accedat. Aut coniunctione. Fit unum uerbum ex duobus nouatione uocabuli,de qua dictum superius est.
Irr coniunctis autem uerbis triplex adhiberi po, test commutatio, non Uerborum, sed ordinis tanutum modo ut cum semel dicitum sit directe, sicut natura ipsa tulerit, in uertatur ordo,& idem quasi surssum uersus, retrow dicatur, deinde idem intercise, atque permistὸ. Eloquendi autem exercitatio maxis in hoc toto conuertendi genere Uersatur.
sTRlla. ORATIONI s ordo triplex est directus virus,inuc us alter,alius peris mixtus. Cicero Philippica septima: Num hostem Antonium iudicauictus Nee tum bonis est a uobis iudicatus Antonius Et paulo pta: Tum non hostem ii dicassis Antoniuras Et iterum:Tum ille bonis non studicatus Etrusus Non est iudicatus Antonius bossis Quoties unam Cr eandem comminuit sentenistiam Ouidius Anna soror,soror Anna. Directam . Omnia parent homini. Inae versiam: Homini parent omnia. Per tum: Omnia homini parent. Haec est illa commutuis non vobora sed ordinis tantummodo,quam tradit autor Crad eligendum id quod omnium est optimum, eT ad uariandam repetendorum
s. v A LL A. Vt cum semel dictum est. Quae figura Graecἰ ἰή -- regre vi diis ritur, ut propositis duobus secundum primo, inde primum cupimus, ut apud Vergilium : Forte sub arguta considerat ilice Daphnis, Compulera is groges Coodon m T risis in unum, Thyrsis oves, Cordidon distendis labe cripellac. Et idem quasi sursum. Haec Graece, Latinἰ gradatio notaminaturi haec restitit e quae dim fiunt: er priusquam ad aliud aestendat, in
prioribus resinit: ut, Asticano uirtutem industria, virtus gloriam, gloria talos eemparauit. Et Calui: Non ergo metu pomniarum repetuntiaram, quam maiestitis: neque maiestitis magis, quam Planciae legis: nee Plancie legis mitis, quum ambitus: neque ambitus magis, quam omnium legum iudicia perserunt. Deinde intercise, atque permisia.. Vt, statis pere
78쪽
p me gaudio. mi enim auditu coepit. Permixte:u Tam deest auaro quod Hisbe quam quod non habet.
C. F. Aetio igitur sequitur, ut opinor. C. P. Est Pepronu ita: quae quide Oratori & cum rerum, & cum uer,
horum momentis commutanda maxime est. Facit
enim Sc dilucidam orationem, & illustrem, & pro
habilem,& suave, non uerbis, sed uarietate vocum, motu corporis, uultu. quae plurimum ualebunt, si cum orationis genere cossentient,eius uim,ac uas xietatem subsequentur.
Ac Tlo pronaeiciatio est, quarta pars artis RHtoricae, ut hoc in opere s TR . cicero conniluit. E t ante rationem commonstrauimus,eos primus quod alibi quiuiam strerat partem. Omnis actio cum rerum Cr cum uerborum momen tis,id est,uarijs crebriis immutationibus commutanda maxime est. Est enim a elio sententiarum Cr aciis uerbora. Nec in oratione plura sunt,Cr omnιs actio est in uarietate voci ,motu corporis,uultu. Vox aurem strit. Motus corporiser uultus tangit oculum. Per quos duos sensus,inquit Fabiu3,omnis ad animum penetrat aflictus. Vox est in quantitare,grandi ,exigua nedia. In qualitate,candida,*sO,plen exilis,lanis, pera,contra ludusAdura exibilis,clara,obtusa. Voce utimur acuta, graui, flexa,lent citata, Notus corporis est uel in toto, vel in partibus,ut capite,humeris,brachijs,nMnibus,pectore, Iateribus,pedibus.
Vultus in stonie,ore,Cr adiunctis partibus. No quum de loco in Iocum mouenis tur,quod ad motu pertinet, sed cum indicio quodam ac prope necessario signo sanguinis aut spiritus, interiorem animum produnt. Haec tria plurimam ua labunis cum orationis genere,res subiccta cossentient,eiusq; uim ac varie, rem subsiequenturidi lucidam acient orationcm distinctione: itastrem,rei immuditione: probabilem,dignitate suauem,ncta quada modulatione.Quae rebus crverbis quidem fiunt, en incliora sunt quum pronunciatione adiuuantur. cum autem hisce de rebus ciceriim breuiters Quia limari quidEsed donari ab arte non pollivit. Quod ipsie libro de Oratore temturi.Haec,inquit,cum ipso homine nascuntur,linguae silutis,uocis sonus,latcrquire conlismatio quaedam,Crsi, gura totius orta Cr corporis. In Oratore tamen paulo plura scribit expresi ru, sed nos ad ea melius componet imitatio, quam musta praeceptorum truditio. Quintilianus uoluit rem omnem late fust, tractare,ac eloquetia vestire: quod xt minus est necessariam α certe ad cognoscendum non inutile. k ab Facu
79쪽
τε M. TVLLII cICERONI sa. v A L L A . Facit enim Sc dilucidam. cum sit clio, rhetorum omnium con ensu, in duas diuisa partes,uocm Cr gestur quorum altera oculos, altera aures m ne per quos duos sensus omnis ad animum penetrat almusmon dubium quin dilucidam orationem, Cr illustrem, σ probabilem, Cr suavem, si lucrit dec ru, elyctura sis. - modi autem eam esse conueniat, copiosisime expo uit Quintilianus.
bis C. F. Nunquidnam de Oratore ipso restat: C. P. Nihil sanὸ praeter memoria, quae est ' germana lites raturae quodammodo, & in dissimili genere persis
milis. Nam ut illa costat ex notis literarum,& ex eo in quo imprimuntur illae notae: sic confecitio memoσriae tanquam cera locis utitur, & in his imagines ut Iiteras collocati
ετ s. IN PARTIBVs extremam memoriam scit,ut aliarum custodem. Ea est duplex. Naturalis,quae no cadit in praeceptum Artifcialis quam una ratione cr similitudine perstringit. Vtendam,inquit, locis pro cham: imagianibus, pro literis, quia memoria est germana, id est, similis literaturae,quae est conformatio Cr v lut pictura siterarum. Literatura Cr conscriptio constat ex notu er signis literarum, Cr ex eo in quo imprimuntur notae, ut chari membran pugillaribus. Sic convio memoriae, quae est ars consciendae meminri locis utitur pro ceratis tabcssis: imaginibus, o literis. Loca sunt aedes, apessa, templa, viae. Imagines autem quisquis pro suo arbitrio fingit, ut Itois
nam,ursorum,amora rerumq; catcrarum. Verba collocantur Cr sentenis
tis uerba quidem, si admodum pauca sunt: quia permula collocare nunquam expediet. Sententiae melius risignantur, ut si dicturus Orator, quinque Ariat partes, Crin vestibulo domus stituat amatum Annibal , quia delibera dum sit de bello Punico. In atrio argentarium nummιs onustum, quod de coragenda pecunia locus Atre habeatur. In impluvio treis viros ingentes in equis, quia tertius est locus de praeficiendis tribus impreatoribus. In aula prima duas manus in latum diuulses Cr amatas,quoniam sit quarta pars de supplendis logionibus decem. In rati secunda fingat duas Lunas, quod stimus est locus seiscundσ mense copias educi oportere. Haec inducere satis est. Etenim memoria non tam arte, quum usu Cr exercitatione 'matur.
G. v A L L A. Quae est gemma. Tabhinquit,s mmoria, qualis gemma in qua scutiptae uni liter quae in cera disgantur: nam Cr ipsa quos ramoria in rerum fgurac
80쪽
pARTITIO NEs ORATORIAE. υfiguras continet impressu, vel etiam turba. Est autem memoria quidem diis
lexAia naturalis,alia arte comparata. Naturalis adiuuari ac augeri arte adahue potest. Arte comparatur aut per Mummit cicero in Rhetoricu ad Heis rennium tradit. aut solertia. Cr diligentia, quam exponit Quintilianus, meatior euadit. aut tertio medicamιne roboratur. nam quemadmodum medici propemodum omnes Cr philosophi tradunt,memoriae omnis imbecillitas aut a Garebro frigido est,aut a frigido cr arido, i a frigido cr humido M aliquantido etiam uarias mutat imagines propter calidum in humido, ut in biliosis Dalet accidere. bis omnibus causes instectis, medela singulis suae posunt ac ma
C. F.Igitur quonia uis Oratoris omnis e posita, ne parissia quid habes de orationis prsceptis dicere: C. P.Qua orationis. tuor esse eius partes: quarum prima,& postrema admotum animi ualet. is enim initi js est, & peroratio anibus concitandus.Secunda narratio,& tertia cons
firmatio fide facit orationi. Sed amplificatio quanσ
qu am habet proprium locum,saepe etiam Primum, rationis in re postremum quide sere semper,tame reliquo in curs tione. su orationis adhibenda est, maximeΦ cum aliquid aut confirmatu est,aut reprehensum. l tacp ad fidem quo uel plurimu ualet. Est enim amplificatio ues amplifieasib hemens quaedam argumentatio,ut illa docedi causisa sit,haec commouendi.
iN T RE Is partes distributa est omnis doctrina dicendi: primum in s et x ε s. ipsam uim oratoris, inde in orationem in quaesionem. Porro transit ad stacundum quae praeceptis orationis continetur. Orationis partes sunt quatuor, si resutatio confirmatione concludituri duae quidem ad docendum, totidem admouendum.quaru uis CT ratio ab interpretatione superiori peti potest. Primcipium delibat allectus. Peroratio conscii Cr absumit. Narratio docet quid sit in caussa. confirmatio, quid certi incertiue fit. Panibus iungit amplificationem, quoniam quum de motu anim paulo ante dixisset,er ad eum rem amplificatio plurimum ualeret,annectenda videbatur. Simul ut interpremaretur quo sensu motum diiuni duabus tantum partibus desistet,quin in reliquoa i cursu