장음표시 사용
311쪽
na, ut pote quaestuosa , ei praesertim a patro fuerat destinata, operam dedit. Raro tum domo prodibat , nisi studiorum 8c relistionis caussa , quam impensissime tota vita coluit, sc mirari. vel potius dolete eos videbatur, qui hominem in solitudine, quast haec omnem voluptatum fructum auferat. beatum esse posse negabant. Eiant illi obtein Elamenta & solatia majorum studiorum poeticae exercitationes, per quas brevi ad hominum famam pervenit ; & quoniam arte valebat in legendis verbis benesonantibus , etiam eos delectabat, qui turgidum Sc inflatum dicendi genus sequebantur. Nunquam illa plus solatii a Musis accepit, quam dum nobilissimae M eassissimae puellae , quae Pro pe ejus domum habitabat . amore sane improbo captus est. Canebat saepe amatoria. quo uno levari sta videbatur: postea cum a vivis illa jam nupta erepta suisset , cum
gemitu M lamentatione fundebat carmina. quae Orcum commovere potuissent. Animi plaga . quam nec diuturnitate vanescere . nee ullis amnibus elui posse putabat , tan d m, tu fit, evanuit, tantaque vis suit poe-
312쪽
A F I L I C A I A. a 3 nitendi, ut flammis tradiderit, quae condiderat, amatoria , seque sacramento obligaverit non canendi Μusis nisi sacra & heroi- ea . Quod & fecit. Imitari prophetas, quinimmo prophetico spiritu totus accendi atquctant mari videbatur, cum de rebus divinis diceret . Servabat ad extremum usque carminis magniloquentiam omnino singularem .serebaturque huc illuc , tanquam plenus Deo, potuitque essicere , ut nihil majus meliumque ejus lyricis carminibus eonditum sui existimatores docti & intelligentes judicaverint. Porro quid nobilius Sc grandius excogitari potest iis odis, quas consecit, cum Vindobona dira Turcarum obsidione liberata est ρ Videberis tibi, eum eas legeris, in a elem dimicationemque venisse. 8c cum pOtenti Deo, sine cujus numine nulla sunt arma hominumque consilia , audenter loqui , ερ id quod cupis, exigere magis quam
petere aut contendere. Docuit quoque se
paratim consecrari Musis nomina & gesta eorum , quorum virtus in bello enituit, nee miraberis magis aut Ioannem Poloniae Regem , aut Carolum V. Lotharingiae D
313쪽
us6 VIN CENTI Uscem Barbarorum agmina vasto diruentes impetu sine clade victores, aut Leopoldum . qui copias & suos praebens Divos , & vota ad caelum allidue sun dens, belli secundos redis didit exitus, quam artem poetae , qui P tentior vel ipsis strenuissimis ducibos videtur,
dum servet, & immensus ruit, ut a jebat .sOe ta ille , ore profundo novis suorum heroum tempora vincturus coronis. Sunt qui puram esse in his carminibus pauca quaedam ,
in quibus nimis ingenium emicat ; Sc sanctis omni re lyrica indignamur non modo siquid sit humile aut inlepidum , sed etiam si quid sit nimium attenuatum, quod omnia instinctu , inflatuque divino fusa apparer debeant. Verum ego minime paucis offendat maculis , praesertim cum aliquid dandumst ipsi, in quo poeta Vivebat, saeculo. Iste
tes magnorum maximus Regum cecinit quoque laudes Christinae Suecorum Reginae. eui nihil magis laetabile in orbitate Regni
videri solebat, quam celebrari a magni nominis poetis. Praeter ceteras enim φῖλαυτ, M. erat & habebatur. Sed quem non titillan
iat o de illa Filicajae , cujus initium; AIta
314쪽
copia ornatissimorum verborum ac sententia rum , tam helle multae 8c variae res inter se junctae , adeoque ab initio usque ad linmum servata vis, magniloquentia , Omneque id quod ad sublime pertinet , ut nunquam melius ornatius Virtutem celebra in
tam fuisse facile assirmes 8 Nec verebatur Filicaja ne sua praedicatio non grata potiusquam blanda videretur , postquam magnis coepit Reginae obstringi beneficiis. Litteras ab ea frequenter accipiebat amoris plenitarnas, Sc hoc praesertim illa se gloriari dicebat , quod quae optima erant degustaret, atque sciret Fili calae meritas tribuere laudes , cum ei primas in lyrica poesi deserret i . Hunc quoque , quamvis absentem , privatae suae Academiae adscriptum voluit; saepe ad se invitavit; auctumque filiis c nam anno
Φl DCLXXII. Annam Capponiam uxorem du-
Io m pregero che si dira an Te Cristina be chὸ stantera tesse e gob le opere dei gran Filieaja. V d. ejusdem Reginae epistolas quasdam , quas Thomas Bonaventurius retulit in commentarium Italicum de vita Filἰeaiae Legenda .et tam Latina ode ejusdem Filicatae , cujus itu- sum a Regum maAima graudioreque regno Oc.
315쪽
198 V I N C E N T I U sxerat ) hos in liberorum suorum loco se habituram sancte pollicita est. Atque illa, quae postea gessit ad fidem suam solvendam , omnibus occulta esse voluit, quae quidem Scalia hujusmodi, Se domesticarum sollicitudionum aculeos omnes ta scrupulos innuit Fili ea j a iis in nobilissimis carminibus , quae ocri feta inseripsit; nec fateri ipse dubitabat ,. quoties liberos ipsos, quoties conjugem, quoties do in mum videret, toties se beneficia Reginae videreis Ipse vero animo recogitans haec aliaque hona.& magnam , qua fruebatur, famam sibi a poesi di manare, in hae excolenda sibi magis magisque elaborandum esse putavit , ita tamen, ut quid quid conderet, id totum esse a Deo, quo praesertim ex sonte co, minime vero
ex obseuriore aliqua scientia, neque ex aer thologiae fabulis promenda atque sumen da nobilissimorum carminum argumenta effadicebat. Hoste religiosi animi sensus praeseru
316쪽
licet eluceat magna eopia nobiliis inarum sententiarum cum elatione atque altitudine . orationis, non meditata tamen, sed coac a dicere Poeta videtur . Deploravit autem eos,
qui genus invehunt injustae servitutis, cum Desim famulari cogunt amatoriis ineptiis; iacum ipsam poesim lamentantem induxisset pristinas calamitates suas , atque impia detestante in saecula, gratulari aetati suae videtur , quod factum Christinae Suecorum Reginae opera suerit, ut Italicae fidicines. lyras toti ηss- aut in divinis hymnis aut in Heroum ἰaudibus canendis. Atque hujus carminis eo libentius mentionem feci o quod in eo insit vera sublimitas . magnificentia ες Ditor, Sc quod ex eo maxime intelligi possit novi sse Filiea jam artem distribuendi ornamenta, moderandique sibi ipsi in maxima coinpia imaginum, me mosi senipuliae Apellis, qui pictores eos , ut est apud Tullium , aberraro
317쪽
3do V N C L N T I U sdicebat , qui non sentires quid esset satis. Dicenti vero de poesis sertuna, vicissitudini-hii Rite opportuna occasio videri poterat, ut est in more positum poetis , suas quoque laudes praedicandi; sed cave putes hominem
fuisse modestiorem Filieaja , qui ita solebat
ad scribendum accedere , ut aliquid tentaret magis , quam perficeret. Quanquam minime ei opus erat mentem concalefacere . imitarique eos , qui primas hastas ita lenitet jactare solent . ut 8c venullati serviant , Sereliquis viribus consulant. Continuo videbatur se universum prblandere; & cum plane ipsum satisfecisse argumento , & inopem Minhaustam jam iactam fuisse poetae pharetram existimasses, novis iisque validioribus ipsa pollebat armis, non extrinsecus quaesitis, sed ex ipsis rerum visceribus depromptis is Quare minime est mirandum si a sapientissimis judicibus lyricae poesis principatus ei datus fuerit I . Neque minus selieiter
318쪽
- F I L I CAIA: 3or ipse expertus est quid posset in minoribus
earminibus , & quaedam hujus generis re liquit, quae memoriter ab omnibus Musarvincultoribus recitari solent. Nemo vero ignorat quantae dissicultatis sit aliquid in hoc genere condere , quod persectum expletum
que sit omnibus suis partibus, quod iis satisfaciendum sit, qui cum gaudeant per se
cto completoque verborum ambitu , vim eti-
nostro eorrente secolo I ma non son mai veniato aropera , ancorchὸ potentissimi ed ineonirestabili motoui avessi di furto a favore di un civ. mis riveritissimo pa-drone ed amico . Veramente non P ho mai satio , pertae uno scrupolo superstitioso di amore m' ingombrava ral vosta P animo con certo apparente Gibio digiudice amoroso ed appassonato , e Per cons gurηῖ. abile a commertere qualche involontaria ingivstitia . mjeti dopo aver titta piu volte is Cantone di V. s. Illustrissima per tu beata Umiliana de' Cerchi , fuanita-rni Uni superstrione di servola, non solamente Pro- nunetiai la sentenIa net seg ero det euore , ma la Pale-δει altamente in presenta di numeroso popolo , e voltiche ne fossa presa una giuridiea testimoniania da molli valent' uomini, tra' quali num rerb solamente ii Sig. Conte Granio Magalotti, ed iI Sig. Priore Luti Ru cellai, c e per fortuna si trovarono presenti net solitorribunale delia mia casa . La sententa δ data e dataeon givst aia, n/ m' importa se quatita virato di eon tradditione voria stridarmi con direr
319쪽
am gravitatemque sententiarum desiderant x qui ex poeta exigunt , ut brevi quatuci decim hendecasyllaborum circuitu multa comprehendat , quae nulla ex parte claudicent,& quae non solum apte , sed etiam perspieue Sc eleganter juncta lint . perinde ac si sponte fluerent, Sc quae demum non voluptate solum, sed etiam admiratione quadam audientium animos perfundant . Quapropter multorum poetarum voluminibus anteposue-Or tu efii se' ehe v i sedere a Ioanna Per giudicar da Iungi mille migliacon la vetata eorta P una spanna 'perche non ne farb eonto, e se vorrὰ spera i mones..gli da b molto volemieri. Mi ractetro dunque eon U S. Gua bella can'ione , e supplico la sua modestia a non ι-s gnas me, , se invece delia erit ira impostamissi mando una siusti a favorevole sententa . Haec Redius epistola data VIII. Kal. Sext. Μ DCLXXXVI. Vel antea Redius eum Iegisset quae Filicaja eee inerat de Leopoldo Caesare, deque aliis heroibus qui Viennam S a Turearum obsidio ire liberarunt , haec scripserat τche narer arti fato , nelta nobilia e nes alteria grudis
320쪽
. rim illa Filicajae epigrammata. quae veluti laetissimos flores cineri conlecrat amitae
carissimae Camillae Filica jae o ; a at illa.
quibus lamentatur sortem Italiae . quod in ea acerbissima &. continua bella versa tenetur. ipsamque a desidia & languore ad indulli iam virtutemque avocat a); aut ea, quibus miras divinae Providentiae artes celebrat o Sc ex aliorum calamitatibus nos iram Dei ti
mere docet 4 ; aut illa demum c in unis
tum enim esset singula commemorare 9 quisbus omnes ad virtutis amorem , ac prae L ra mortuorum exempla imitanda . seque sepsum ad retinendam perseverantiam in bonis atque constantiam in advertis excitabat. Raro enim prospero fortunae flatu usus est. Siqui-ci Est quaedam veluti eatena novem epigramma tum , quae sic iuncta poema propriae cujusidiam naturae essieiune . Visus est Bellinlus , eum laudes caneret Benedicti Mentinii , hune morem induxisse i nam qui ante eum floruere poetae ad summum bina, de quidem raro , jungebant epigrammata.