Expositio de psalmo CXVIII (CSEL 62)

221쪽

10 11 14

opus esserat gubernato suetuante nauigio plus laboris in sit quam eum oeundo remigio labitur uel et uontoni satius suppar superant praocurrit. 13. M am ii s ira o inquit plasmaveru ut me. ma- nus diei pluralitor noti manun . at uero alibi ait: ogo manum se a solida ui eaolum et manus mea sei haec

in horninis constitution uid titi non abundasso quod toto mundo ut sero abundauit eaἡlum manus una fruauit ut seriptum est. et utram do manus hominore figurauit, ut simus ea lumi non ad similitudinom homo ad similitudinom an his enim administh iure homo ad imaginem 14. Esto ut 6 anhli ad imaginem seriptura amon do hominρ loeuta si quod sit ad ima nona ha bomus nim aliquid quod angeli fortasso non ahoant tibi iam ah undauit e eemihium sup ora hundauit gratia nobis ori natus Christus ex uirgino Jhgimus enim puε natus si nobis filius datus os nobis. nobis earnem sus epit immo potius nos in illa earn suseo pii quod filium hominis in si sede constituit non lego an los in hi sod nisi stantos nisi minist riura delorontes, 2 n0 logo angolos; sed hominos onsopultos Christo hi es chrigio suseitatos doniquo ait apostolus quia onuiuifieauit nos in Christo euius gratia ostis alui laeti et simul sus ita ui simulque se ei sodere in ea elo illius in Christo Iosu lilius ergo hominis ar ad domortim bi non an plus non archangelus ne che hin t raphim illa laudant filius hominis sodot filius hominis ango-

222쪽

212 Eaepositio hyalmi XVIIIlorum oro laudatur quod angelo malos uieorii de no quiliis spiribialilius qua sunt in ahi stibus triumphauprii quod locori similes

angelorum homines in quibus anti orant ontagia mortuorum

15. Verbo inquit domini ea et firmati gunt. spiritu oris eius omnis uirtus orum homo quoque spiritu domini ecloetiononi uitae eonsumniati inonique uirtutis deopit inspirauit in eum dotis spiritum uita a laetus si homo in animam uiuem te in uita ergo nostra eo pit ex inspiration diuina. od uita haec speessione anima eorporisque dissoluitur inspiratio autoni diuina udi non soluitur. t dou tithil re aliud esso quod iguratum est aliud quod laetum os uel paratum moritoque duplieitor habes seriptum do homine primum senim seriptum si tu e La n e m

a puluero ira de terra o plasmauit hominem ubi puluis ihi plasmatio ubi autem non puluis ibi non terra non materia sed incorporeum sed admirabilo ibi non matoria sed flinmateriato quod enim Dei dum imaginem ogi non est in eo ore n. ira materia sed in anima rationabili ibi opseratur ibi osten ditur homo ad sinissitudini in t imagini iti di i ubi iustitiae. hi

sapisentiae ubi ninis sorma uirtutis adsumitur.

non os imago dei sod ad similitudinom a ius ost alius est imago dei inuisi hi lis primor nitus uniuersae ereaturae per quem aeta sunt omnia illa non ad imaginem sed imago tu non ima sed ad imauinem halu s sergo in tua substantia aliquid si mastino hi similitudine aq1 hi quod sit diuinae simit imaginis propthro imago ad eum

223쪽

qui est ad imagin m uotii sit quaorit imago sum qui os ad similitudinem sui ut iis re si ei uicitorum onso et quia amisisti quod ae episti insufflauorat niu tibi dous ut inspirationis suas dono hahpro gratiam quam tibi tua eulpa sustulserat laetus eras in animam uiuontoni audi quid dieat non in earnsem, sed in animam uiuontore sod quia phoeator simaeulum tonore non potuit se in erim inspositus non haliabat qua dot sunt. sed quae hominum. propterea uenit dominus nostor Ipsus christus ut legisti in euangolio et a mortuis surgon eum clausos diseipulos repperissol elaustrisi ingressus est manentihugst dixit pax vobis: te ut misit me pater o tego mitto uos eum lio dixisset

insufflauit is ot dixit aeolpito spiritum

17. I idosne ergo quas manus Deo in homirem aut quom homii nem theorint illum utiquo quom seeundum Christum induimus. expoliant os uotoro in homi non eum et ibus eius et induimus nouum qui renouatur in agnitio non so eundum imaginem eius qui creauit oum ubi noti os seruus et libor. 26 sed omnia et in omnibus Christus Christum ergo induimus. leui et alibi dietur ost Christum induistis. a epimus spiritum sanetum qui non solum nostra poedata diniittit. sed otiare nos a fit saeordotos suos aliis poedata dimitiore ideo ait prophota diu linxisti me o posuisti super mea manum tuam. inritior lutum posuit porgratiam spiritalem. lieet pleriquo hune psalmum ex por otia letum saluatoris aeripiant. audi quia manus domini otiam spiritus dieitur clamat Iob: si iis itus diuinus qui lo ei mo istae sunt orgo manus qua ahuminom partiuerunt Christus o spiritus ergo dominus Iosus et

224쪽

214 Pso itio psalmi XVIII rporis auetor est nostri qui primunt diei hontinoui ad imaginhin t post id luto linxit et uoluit seruare quod eerat, saluare quod plasmauorat, ut totum hominem saluum adorei stetit ipso dixit inhvangelio mihi iras ei mini quia totum homi nom saluum Ioel in sabbato quod spodiastor heia si do et squia non solum anima, sed etiam eam nostra seruatur anima per gestionem dei eam per resurreetionem quorum aliorum doeuit diuini metoritat somnonis alterum propriae resurreetionis xemplo.

18. Si est ergo homo geminas substantiah alia est onim laeti sub tantia alia ligurati ista ora i spiritu illa d liuo propterea iusiit Iob me iam , t e a 4 m ni em m. quia quod de

limo est resuseitatur serra enim in torram odit quod autem laetum est ut principatum aboret super e teras animontes, id

prassiantius esso nullsos luit iure etiam hostiis nobiseum commimo onsortium est et id o homini spodialis raorogatiua a donata est id est anima qua oloris animantibus imporat sed ut possit imporare dolio do osso subisolus doeotur igitur seruire, ut ad regnum per uiro mereatur qui Um s ruit Christo placet deo qui seruit Christo placet utim noritati o doliat noseire menda tum qui seruit iustitia d b. r. illar iniquitatoni qui oruit sinmaeulato obet onoro astimonia diseisitiam qui si ruit lueid het disso tonebras peceatorum ergo, quia orpus infirmum est, uisitationere domini postulemus unde prophota est quid est homo quod momor es ius aut filius hominis quia uisii assum

225쪽

19. Et nutio in reliqua uorsiculi poni o ait: da mihi in tolle e tum ut dis eam mandata tua spiritalem igitur se esse eo ogesens pros sta petit gratiam spiritus saneti et uiui titoso elum dari a domino et intor uvifra gratiarum primo eonstitui loe in apostoli ea loetion dididisti quia uisci ei in imo datur inanisostatio spiritus ad utilitato m. et in propheta primo loe sapion ita ot itit ilo eius spiritalis gratia postulatur petitur orgo ut dei donunt. deindo uide ordinem dam in i inquit in tollo otum. ut dis eam mandatai tm intollo eius pra omittitur ut seipntia sequatur: nam nisi aquis intolloxorii doetus osso non poterit dod trinam igitur intello tus adit non uouoria nihil uim prodost multa togisso nisi intelli ips quas leghris et in apostolo post anilis station mspiritus sermonom setontia is isti posio substitutum ut se iasi intelloetum momoria praesorendum et illum osso hahors solo tiam eui anto tithil eius adsulserit 20. Simul humilitatem onsidera si prophota intolloetum dari sibi postulat quis tam arrogans qui prosito atur in sua potestato esso intollegontiana 3 intoli eiura potit ut ipse so nouorit et naturasa sua possit se ro rationbui at illi qui do rerum natura disputant. caeli serutantur plagas qui se ipsos sese non possunt putant intes gentiam in ubi dono posse oon odi undo et nos humilitatem debemus adsumere ne extollanur si sono unam aliqua ni de seripturis parabolani eo ou rimus aut quia in te uni se eundum litie a ram piam logius; si sorio detin dura littoram aliquid intellexerimus, di trinae nobis adsutiatinius ei nitana propheta ille qui ei epit a

Spiritum sanetum postquam unitus in regnum est utilius est in prDphotare eotitos iuni et cetarium decimum psalmum seri hons

226쪽

2is Expositio psalmi XV HI intolloetum sibi dari poseit ut mandata hi intollo at o seit nisi a domino aeeoperit gratiana in pilogore ius se mandata non posse. in uangelio quoque logo quia proponohat parabolas dominus Iesus et apostoli non intellegotiant deniquo explanati noni propositae parabola postulabant. 21. Ipse dominu Iosias eum dioeret ut hosti in libro uan olliseeundum Matthaeum seriptum boati pauperes spiritu suhioeit in post oribus omnis qui audierit orba mea hae et heorit ea. imilis orit hominis a dii ei fi non seu qui audit tantummodo similis orit, sed qui iolaei quae audierit ergo neque laetum siti auditu si quo auditio sino laeto potest ess sapientis, sed qui audit o laeti audiamus igitur ut intellegamus laetamus ut intellosis; nos quod audiuimus

22. Sequitur uersus oeundus qui limen se uia D

s per Der aut sonasso aliquibus uidoatur hoe esse oontrarium

quia iustus dicit: qui timoni te uidebunt me ilaotabuntur: multis nim iustus grauis ost eum uidetur. donique in euangotio pthrique dominum Iesum uidere non poterani, o sicut Ghrasoni regabant eum ut abiret do hinnibus omni ei alii ei transitum do negabant quando tamen or hos transisse nolobat. unde puto quod sie ut illi Iudaioa Drma impiolati Oxprimitur ita hie celosia gratia rouolotur pro phottit nim totum ri, mroplendum osso timore diluino tricloo qua; timhtith doum saneto ea diuti dioii eo nitione aptari qui uim uidet tu tum et paudet etiam ipse uult osso iustus pulei rum os enim ut in aliis dolo totur quod

227쪽

uult ipse in se seruare si possit os enim insitum bonis ut eastum pudietis prudontoni sapion asso tu pio diligat miseri r liberalem et uirtutos sutis in aliis amotb lorisque nin iusti aspretus admonitio eorreetionis est porreetioribus uero notitia ost quam pulchrum igitur ut uidoaris o prosis bonum ergo uir iustus. 2s. Proptoro deniquo apostolus Paulus as endit IItorosolymam. ut iustos uidori t. st eum sim mansis diobus quindoeim ut sex eius illiquid echabitatione prosidoret propiore: ipse Paulus o Barnabas eum Hierosolymam ingrederontur magnises exeipiobantur ab a Melesia ah apostolis ot maioribus natu eum autem abire uolloni. ne Leodoron rogabantur 1 ut postsa de Paulo segimus eum lacrimis doduo ibatur nam si si tanta uis in naturalibus, ut animal visum Prosit et eis ita ut mortui quoque ornu eius animantis predosso didatur si mori domon iratum his qui hujusia modi incidorini passiononi dubitato possumus quod iusti sanet spectus orgo antina ullo inrationabito tintam uirtuton habet ut sanato hominois pos it momento Oxiguo quo uidetur homo iustus si tanas eum fide abis aspietatur qui utilitatem tibis pereipere desidorat nihil eon ori non se ipsi oeul rum radii uirilitoni ' quandam idolitur infundoro his qui idolito eum idoro

desidorant

24. Sod quomadmodum iustus laetifieat eo intineonitum eum uidetur ita inprobi tu torum eo uition torquentur quia uel Mitis Fanctorum moribus arguuntur in uot astitas incontinotitiam. auaritiam liberalitas impietat in idos. do ne quoque parile uili animaniis sumamus xkmplum nam stetit prodesse diximus utum animal hum uidetur ita cho se poreipimus lupum si aliquem

228쪽

uidendo praeuenerii uneoni enim Druntur amittere quos prius lupus uiuorit basiliseus quoque hoe est noxius serpens, si quo meumque idori prior animal sertur dei loro et allogatur statim ne ari qui potuerit a sorpento huiusmodi praeuidori ipse quoque a serpons mori dieitur si suori hominis praeuentus speetu. Non tanta uirtus uol in oeulis sor pontis iis in oeulis est hominis ut si althrum altor prior uidorit possit oeeitiro non ost uirtus in oeulis iusti qui optetus uirtutis os gratia eum raosortim tantum operetur ides ut si illa qua simhriam e mini toti it sanaretur otillo eui tithndit dominus Iosus statim x ius deuiis gratiam sanitatis hauriret 825 qui uid i iustum dolia sola quod uideat non hunuidet in eorpore. non in usstimonio non in patrimonio non in uultu sod intus ut tot non inquam illiini uidet nisi eius uidori mentoni, nisi eius sermotioni in pndorit nisi sonsus illius potuerit eonprohendore sapisntiam de tractatu eius ad umore tune igitur laptas itur eum ista podii xorii eum ista cognouerit ita orgo et nos, si ubi audimus iustum D tinemus uidoro. iout illa mulio quae audiuit in domo pharisadi di uitii re dominum Iesum et ingressa est et eius pedes perfudit unguento illius imita toros simus namque e losiam in illa muliere figuratam ossi qui dubii oi sieubi ergo iustus sedeat sieubi aeeumbat. 10stinomus uidero eum pretiosura os uidoro uirum iustum ut idoasci eundum initi inem sei quod soris si nihil prodocti quod intus est sanat sane et uiso qui oris illum qui intus si loquonte respicimus ut si uiderimus au peti ni illiun ad euius situ ilitudini in laeta est honoremus in

229쪽

10. 24 23

paupore, do quo ait: odistis mihi manduearo quia quod uni orum odistis mihi odistis qui uini eo nai imaginoni importitoris utique illum honorat euius imagin me ironauit o qui statuam contempsori importitoris imperatoria utiquo euius tatuam eonsputatioris eius uidetur iniuriam genis lignum dorant quia hi imaginora putant sod inuisibilis dolinaclo non in ob ost quod uidetur solis eo utique quod non uidetur 26 Eidos hi g, quia inter multas Christi imagines ambulamus.

i que Christus inposuit enustamus ne aliquid detrahamus his quibus debemus adiungoro ood, quod potus est, non solum non honestamus pauperes otiam dehonestamus destruimus persequimur, tignoramus quod has in imaginoni dei congregamus iniurias eum

saetos ad do initivium putamus esse laedendos, qui enim a Inrido pavphron odiae orbat oum qui se ei tiarum: hd adorit illo qui didat osurivi et non sedistis mihi mandueare siti ut o non odisti mihi

bibero astor oram et non uisitastis me et quanto ista loviora sunt quam si diecit: iniurias mihi Deistis. et nudastis,o vhrborastis itio' quom si quis interrogauserit quando tibi iniuri, Dei reus quando spoliavimus quando otiam uerbera uimus diohi quamdiu uni horum minimorum 1 eistis. mihi sedisti propterea ea amus dili titius n cui uel minimo contuinetiam inrogonius ne imi domino in illis a uinimis honii otiosi fuisse uideamur.

230쪽

22 Expositio galmi XVIII 27. Qua ratione autem dixorit qui timo ut te ido-hunt m et laetabuntur ipse exposuit illestis quia in uerba tua su por speravi ho os die is inius me ibderunt intus me uti runt inius o sp xorunt ubi pom amsumpsi se tuis uerbis ubi tua orba por opi beati orgo i qui uident iustum ei laetantur qui sphrant in do uerba quam multi autem sunt qui oderunt iustos quia perserutantur dot vhrba qui iusti sunt o eum aliquos Metos audiunt impii eos propior oetrinam

uitare eonfuserunt lys Soquitur uersus tertius ustii sui domine quo- inius iustitia iudiei luo in uari ut tua his, i ius ii is qui potest nullogore quae sunt diuinae prouidentias utitur sto seditione quo usus prophota si sanetus David. quin omnia iudieii dei sunt ut ovum horpus aliquis hahoat, ut salubre ut diues ut paupor sit, ut moriatur iuusnis se senex. 1 si quis intondat seripturis diuinis inihilogi has silari iudidio ei: nihil nim est rapier do seientiam. xempturi qua orimus 3 0n est a Neonditum siquidem Iob numquam amisisset proprias laeultates nisi esset traditus aduersaria potestati dodit nim du- minus potostatem diabolo in Iacultaths ius ut tomptaretur. qualem est amisso patrimonio habpro fisso tum d dii in filios dodii in orpus

Pius ut priabaretur quod non dolor lihororum deliinetorum aut crueiatu orp rica eonstantia mentis anima dololiseeret domini quidem nouerat ortem sed in illo do e re atquo, minare nos uoluit. utrum imitatores eius esse possi mus doniquo o Abraham tein optauit quando filium sonis unioum sibi polluit immolari sciebat