장음표시 사용
241쪽
num It in ergo homo mortuus num- eatione. ut patet; sicut & mors spiri- -- α quam resurget. tualis quae est separatio animae
2. DOm nus probat resurrectio- Deo, est in si cha homini pro peccaronem per auctoritatem illam. Eoosem mortali : sed de morte spirat uali Deus Abraham, Deus I ac, Deus i numquam redeunt ad vitam post Iacob f, quia non est inus mortuo- lementiam damnationis accrptam λrum, sed viventium t sed constat ei go nec de morte corporali ad vi quod quando illa verba dicebantur, δε braham, Isaac, de Iacob non vivebant corpore , sed solum anima;
ergo resurrectio non erit corporum, sed solum animarum. 3. Apostolus videtur probare re surrectionem ex remuneradione laborum, quos in hac vita sustinent moti, qui si an hac vita tantum considentes essent , miserabiliores essent omnobus hominibus: sed lassiciens remuneratio omnium laborum hominis potest esse in anima tantum; non enim oporter quod instrumentum
simul cum operante remuneretur, corpus enim animae instrumentum tam corporalem erit regrcssus, & se resurrectio corporum non erit.
Sed eontra cst quod dicitur, Seio I b.
quod redemptor meus υιust , or in no- uissimo iue de terra surrecturussum, rrursum circumdabor pelle mea; ergo resurrectio crit etiam corporum . .
l)i aeterea donum Christi est maius Rom. 1 quam peccatum Adae, ut patet: sed v. i I. mors per peccatum introducta est; quia si peccatum non fuisset, mors nulla esset, ergo per donum Christia morte reparabitur ad vitam.
Praeterca,membra debent esse corpori conformia: sed caput nostrum vivit, &m aeternum vivet in corpO- est : unde ctiam in purgatorio ubi re& anima ; quia resurgens ex morin animae puniciatur pro his quae gesse- tuis iam non moritur, ut patet, ergo runt in corpore; anima sine corpo- & homines qui sunt eius membra, vivent in corpore dc anima: & licoportet carnis resurrectionem esse. Ad 1. R. quod coelum numquam atteretur quantum ad substantiam, sed atteretur quantum ad effectum virtutis , per quam mouet ad generationem & corruptionem inferiorum, ratione cuius dicit Apostolus, praeterit figura huius munda.
Ad i. R. quod anima Abrahae non est propric loquendo ipse Abraham, s. est pars eius ,& sic de aliis. Vnde vita animae Abrahae non suffceret ad hoc quod Abraham sit vivens, vel quod Deus Abraham sit Deus
viventis: sed exigitur vita totius con
iuncti scilicet animae dc corporis. Quaequidem vita quamuis non esset actu quando verba proponebantur, i rum
Ie punitur 1, ergo non oportet ponere resurrectionem corporum, sed sussicit ponere rusurrectionem animatum ; quae est dum transseruntur de morte culpae de miseriae, in vitam gratiae N gloriae. Vltimurn rei est persectissiarii mitare; quia per illud attingit finem suum: sed perfectusimus status animae est ut sit a corpore separata; quia in hoc statu conformior est Deo &Angelis; & magis pura, quasi separata ab omni extranea natura, ergo separatio a corpore est ultimus itatu scius ; δc ita ex hoc statu non redit ad corpus; sicut nec ex viro fit
S. Mors corporalis in poenam homini est uadusta pro prima Praevari
242쪽
erat tamen in ordine utriusque par- ltis ad resurrectionem. Vnde Do-
minus per verba illa subtilissime Ae lessicaciter probat resim ectionem. Ad 3. R. quod anima non comparatur ad corpus solum ut operans ad m-stimnentum quo operatur , sed letiam ut fornia ad materiam: unde loperatio est coniuncti, dc non tan- ltum animae. Et quia operanti de- lbetur operis merces: Oportet quod
ipse homo compositus ex anima &Corpore, operis sui merccdem ac- lcipiat. JVenialia autem sicut dicuntur ipeccata quasi disponentia ad peccandum, non quod simpliciter habeant &pei sectὸ rationem peccati; lita poena quae eis redditur in purgatorio, non est simpliciter retri-hutio : sed magis purgatio quaedam, quae seorsum hi m corpore per mortem & Incineration. in ; & in anima per purgatorium ignem. Ad . R. quod caeteris paribus.
perfectior est status animae in corpore quam extra corpus ; quia est Pars totius compositi: dc omnis pars integralis materialis est respectu totius ; quamuis sit Deo conformior secundum quid. Tunc enim simpliciter loquendo est aliquid maxime Deo conforme, quando habet quicquid tuae naturae
conditio requirit; quia tunc pei fectionem diuinam maxime imItatur. Vnde cor animalis magis est conforme Deo in mobili quando mouetur, quam quando quiescit ἱ quia perfectio cordis est etiam moueri ;& eius quies. est eius destructio Ad 3. R. quod mors corporalis introducta est per peccatum Adς, quod est morte Christi deletum : unde
poena illa non manet In perpetuum. A p. X l. Vers 12. Sed peccatum mortale quod mor
tem aeternam per Impoenitent am
inducit ultra non expiabitur,& ideo mors illa aeterna erit. Lib. . sent. I9st. 43. q. r. ara. l. Dpplem. q.
Homo cum Armierat, non resurget, donec atteratur contam , nec emgilabit
ut resurgat de somno suo. Videtur quod tempus resurrectionis non oporteat differre usque ad finem mundi. ut omnes simul reta gant; quia maior est conuenientia capitis ad membra, qu in membrorum ad inuicem , sicut causae ad effectus, quam effectuum ad inuicem : sed Christus qui est caput nostrum, non distulit resurrectionem sitam usque ad finem mundi, ut simul cum om nibns resurgeret; ergo non oportet quod priorum sanctorum resurrectio vique ad finem mundi differatur, ut simul cum aliis resurgant.1 Resurrectio capitis causa est resurrectionis membrorum : sed re sui rectio quorumdam membrorum nobilium propter vicinitatem ad
caput non est dilata usque ad finem mundi; sed statim resurrectionem Christi secuta est sicut piὸ creditur debeata Virgine, & Ioanne Euangelista Iergo& aliorum resurrectio ramo propinquior erit resurrectioni Christi, quanto per gratiam dc meritum magis ei fuerint consor
. Status noui Testamenti est perfectior. &expressius portat imaginem Christi, quam status veteris: sed quidam patres veteris Testamenti Christo resurgente res urexerunt, sicut dicitur quod Multa com M in .pora sanctorum qua dormierant, risur T VIR rexerunt ἔ ergo videtur qu bd nec sanctorum nuui Testamenti resurre
243쪽
3 o LIBER IOB. CAM XIV. Vers. n. ctio differri debeat usque ad finem membra qua membra carent, & in mundi, ut sit omnium simul. 4. Post finem mundi non erit laliquis annorum numerus; sed post tresurrectionem inor tuorum adhuc compulantur multi anni usque ad Q. Iesurrectionein aliorum , ut patet, Lo .v. . . dicitur enim ibi, Vida πιmas decollatorum propter testimonium Iesu, o propter verbum Dei. Et infra, Et υι-xtrunt , ct reenauerunt cum Christo
n ille annis, cst catera mortuorum non
vixerunt donec consementur mille an ni ; ergo resurrectio omnium non
differtur usque ad finem mundi, Vt fit omnium simul. Sed contra est quod dicitur intextu, Homo cum dormierit non resurget donec atteratur caelum, nec eui
gilabit ut resurgat de somno suo: de loquitur de somno mortis; ergo usque ad finem mundi quando coelum
atteretur resurrectio hominum differtur. Hebriri. Praeterea dicitur, Hominestestimo- . ' niosideIprobati, non acceperunt reprθ-musionem; id est , plenam animae de icorporis beatitudincm, Deo ab quod aliud pro nobis prouidente i ne fine no- Γιs consummarentur, Id est , perficerentur; Vt incommuni gaudio om- lnium, maius fieret gaudium singulorum , sed non erit ante resurrectio quam corporum glorificatio ; quia
reformabit corpus humilitatιs nostra, consiguratum corpora claritatis sua ;ergo resurrectio differtur usque ad finem mundi, in quo omnes simul
magis conueniat cum membris con-ue mei uia proportionis quae exigitur ad hoc quod in membra fluat,quam membra ad inuicem: tamen caput habui caulatitatem quandam super - δε. δ
hoc membra differunt a capite, dcconueniunt ad inuicem.
Vnde resurrectio Christi exemplar quodd.ura nostrae resurrectionis est; ex cuius fide spes nobis de nostra resurrcctione consurgit; non autem resurrectio alicuius membri Christi est causa resurrectionis caeterorum membrorum. Et ideo resurrectio Christi debuit praecedere resurrectionem aliorum , qui omnes simul resurgere debuerunt in con summatione saeculorum.
Ad 1. R. quod qtiamuis inter membra Christi sint quaedam aliis
digniora,& magis capiti conformia non tamen pertingunt ad rationem capitis, ut sint causa aliorum Et ideo ex conformitate ad Christum non debetur eis quod eorum resurrectio praecedat resurrectionem aliorum .
quasi exemplar exemplatum , sicut dicitur de resurrectione Christi. Sed quod aliquibus hoc suit conccisum,
quod eoru in resurrectio non sit v que ad communem resurrectionem
dilata; est ex speciali gratiae priuilegio; non ex dubito consormitatis ad Christum.
Ad s. R. qubd aliorum resurrectio
non propter ipsos accelerata est. sed propter resurrectionem Christi testificandam: quodquide in rcstimonium erat ad fundandum fidem no- iii Testamenti ; unde decentius factum est per patres veteris Testamenti, quam per eos qui iam nouo Testamento sundato decesserunt. j Illi tamen peracto resurrectionis Testamento ut probabilius cre-l ditur iterum momu sunt ; Vt sceorum magis fuerit resuscitatios quaedam sicut fuit Lazari,quam vera resurrectio, qualis erit in finet mundi.
244쪽
LIBER IOB. CAp XIV. 'υ 0. 34 Tamen sciendum eliqubd etsi de quod resurrectio non eryt noctis
resurrectione eorum in Euangelio tempore, quia resurrectio non erit mentio fiat ante resurrectionem donec atteratur coriam, ut patet in Chr sti; tamen ut pertextum Euan- textu : sed ce ssante motu coeli, quod gelii patet, intelligendum est per an- dicitor et iis attritio, non erit teinpusticipationem esse dictum; quod fre- ' neque dies, neque nox, ergo resur-quenter I iistoriographis accidit. rectio non erit in nocte., c. .,, Nullus enim vetareturrectione ante i 2. Finis uniuscuiusque rei debet ,α Christum resurrexit, eoqubdin. est esse perfectissimus : sed tunc erit βrimitιa dormientiu ut dicitur quavis finis temporis, unde dicitur qubdaliqui fuerunt resuscitati ante Chri- t tempus amphus non erit, ergo tunc stι resurrectione .ut de Laetaro patet. debet esse tempus in sui optima dis- Ad 4. R. quod Aug. dieit illa positione, & ita debet esse dies. verba esse intelligenda de resurre- 3 litas temporis debet res-ctione spirituali , perquam homi- pondere his quae generantur in temnes a peccatis dono gratiae resur- pore: undefit mentio de nocte quangunt. Secunda autem resurrectio est do Iudas exiuiti consortio lucis: sed corporum. Regnum autem Christi tunc erit perfecta manifestatio om- . dicitur Ecclesia , in qua cum ipso nium quae nunc latent, quia cum e- non solum martyres; sed etiam alii nent Dominus, ita minabit abscondita electi regnant, ut a parte totum in- tenebrarum, ct mamfestabit confitiatelligatur: vel regnant eum Christo cordium, ergo debet esse in die. in gloria quantum ad omnes ;& fit bed contra , resurrectio Christi specialiter mentio de martyribus; est exemplar nostrae resurrectionis equia ipsi piaecipite regnant mortui, sed resurrectio Christi fuit in nocte, qui v lque ad mortem secundum ve- ergo & nostra resurrectio nocturno
Litatem certauerunt. tempore erit.
Millenarius autem non significat Praeterea, aduentus Domini como tuta I aliquem certum numerum, sed desi- paratur aduentui furis in domum , v. gnat totum tempus quod nunc agi- ut patet : sed fur in tempore noctis tur, in quo sancti cum Christo te in domum venit, ergo resurrectio gnant: qui numerus millenarius de . fiet tempore nocturno. signat Vniuersitatem magis quam Dicendum quod determinara ho- centenarius , eo quod centenarius ra temporis qua fiet resurrectio,
est quadratum denarii: sed mille-ipro certo sciri non potest: tamen sanarius est numerus solidus ex du- tis probabiliter dicitur qubd resur plici ductu denarii in seipsum sut- rectio erit quas in crepusculo Sole
gen i quia decies decem , centum existente in oriente , & Luna in oc- dies sunt :& decier centum mille cidente, quia in tali dispositione Sol sunt. Et seniliter dicitur , Verbi & Luna creduntur creata, ut sic eOcy od mandauit in mille generationes, rum circulatio compleatur penitus N O . id est, omnes. Lib. .sent Dist. 43 q. i per reditum ad eundem punctum: V r. ant. 3. ct supplem. q. 7. an. i. t unde de Christo dicitur quod resur-Homo cum dormaerιι non resu et i rexit tali hora.' donec atteratur caelum. Videtur l Ad ι. R. quod quando resurre-
245쪽
3 i LIBER IO B. C Ap. XIV. Vers. D.
ctio erit, non erit tempus, sed finis incorruptibiles erunt, a tota erratura temporis, quia in eodem instanti in corporali tolletur generationis &quo cessab: t motus coeli, erit resur- corruptionis status. Et hoc est quod rectio mortuorum ; & tamen erit dicit Apostolus quod τίν creAtμr a. situs siderum secundum dispositio-lliberabitur a sermtute corruptionis in v at. nem qua se habent nunc tu aliquallibertatem gloriae filiorum Dei. determinata hora, & secundum hoc Generatio autem & corruptio quα dicitur resurrectio futura tali, vel est in inserioribus corporibus , exrali hora. motu coeli causatur. Ad hoc igitur Ad α. R quod optima dispositio quod in inferioribus cesset genera' temporis dicitur clie in meridie pro tro & corruptio; oportet quod Pter illuminationem Solis: sed tunc etiam motus coeli cesset. Et propter Liuuas Dei non egebit bole, neque hoc dicitur quod tempus amplius non Apo Io. Lunasq a claritas Dei illuminabit erit. et . 6.cam , ut dicitur. Et ideo qua nilim Non debet autem impossibile vi ad hoc non refert utrum in die, vel deri quM motus coeli cesset ; non in nocte resurrectio fiat. enim in olus coeli sic est naturalis, Ad s. R. quod tempori illi con- sicut motus grauium de leuium; vegruit manifestatio quantum ad ea ab aliquo interiori activo principi quae tunc gerentur : & occultatiolinclinetur ad motum. Sed dici tue quantum ad determinationem ipsius naturalis inquantum habet in sua temporis: & ideo utrumque con- natura aptitudinem ad talem Ino grue fieri potest, ut scilicet resurre- tum: principium autem illius in cito sit in die vel in nocte. Lib. . tus est aliquis intellectus; mouerurJς-- D st 4:.q r. art. 3. q. 4. igitur coelum sicut ea quae a volun-Homo cum dormient non refreget,itate mouentum voluntas autem in donec atteratur coetum: non emgilabit, . uet propter finem : finis aurem
'eque consurget desomnosivo C umitus coeli non potest esse ipsum mo- utem non potest intelligi quod at- ueri; motus enim cum semper lateratur secundum subitantiam;quia aliud tendat, non habet rationem semper remanebat; ergo quando ultimi finis.
Iesurrectio mortuorum erit, coelum Cessante tamen motu C i&ge atteretur quantum ad motum quilneratione de corruptione ab cle cessabit. In quaest. disput. q. s. depo- mentis; eorum substantia remanerent a ara. s. sed contra bit ex immobilitate diuinae bonita-Homo cum dormIerat non refurertistis; creauit enim res vr essent: unde donec atteratur cisum. Peracto finalitesse rerum quae aptitudinem habent audicio natura humana totaliter in ad perpetuitatem , in perpetuum I. suo termino constituetur. Quia ve-imanebit. rb Omnia corporalia facta sunt quo- Habent autem naturam ut sint dammodo piopter hominem; tunc perpetua secundum totum&partem, etiam totius creatulae corporeae corpora coelestia, elementa verb se conueluens est ut status immutetur, cunctum totum , licet non secun ut congruat statui hominum qui tunc erunt. Et quia tune homines
tem cor ruptibilia lunt. Homines
246쪽
LIBER IO B. C Ap XIV. XV. V. 1. 34
verb secundum partem, licet non causatur enim ex tristitia; ergo non secundum totum; nam anima ratio- est vitium capitale. natis incorruptibilis est , composi- t. omne vitium capitale est spe tum autem corruptibile. l ciale peccatum t sed ira videtur esse Haec igitur secundum substantiam generale ; quia non contrariatur remanebunt in ultimo illo statu uni soli virtuti,sed pluribus: contra- mundi, quae quoquo modo ad per- riatur enim & charitati, dc iustitiae. petuitatem aptitudinem habent; & mansuetudini; ergo ira non est Deo supplente sua virtute quod eis vitium capitale. ex propria infirmitate deest.'. Alia 3. Aliis vitiis capitalibus quaedam vero animalia ut plantae , & cor- alla vitia opponuntur, scut superpora mixta quae totaliter sunt corru-rbiae pusillam mitas, acediae vana lae piabilia, & secundum totum N par- titia: sed irae non Opponitur aliud tem, nullo modo in ipso incorru- vitium; ergo non est vitium capitale. ptionis statu remanebunt. , Dieendum quod vitium capitale Sic igitur intelligendum est quod est ex quo alia vitia oriuntur secun- Apostolus dicit, Prat ingura huiusldum rationem cauta finalis: contin-
mundi: quia haee species mundi quaelgit autem ut in pluribus, ad finem nune est, cessabit ι substantia verbii racundiae, id est , ad vindictam su-
remanebit. Sic etiam intelligitur
quod dicitur in textu : Homo cum
tur caelum, Id est, donee ista dispositio coeli cesset qua mouetur, dc in laliis motum causat. Contra Gent l. Bb. 4. cap. yr.
I O vit Cap. XIV. v. s. Alluuione paulatim terna constamitur. Explicatur infra . Prouerbis cap. 3.
I o a Cap. XIV. v. 2I. Sive fuerint silii eius nobiles ,siue ignobiles, non inteliget. Explicatur supra. I. Regaeu 28.v. s. Ioa. Cap. XV. v. 2. Numquidsvren; impubit ardore stomachum suum'
VJdetur quod ira non sit vitium
carrate , capitis enim non est
caput : sed ira habet. aliud caput, mendam multa inordinate fieri stquaequidem inordinate facta, sunt quaedam peccata; Et ideo ira est vitium capitale.
Et huius ratio est, quia ira potest tri considerari tripliciter : uno modo secundum quod est in i corde i alto deratur modo seeundum quod est in ore; terrio modo secundlim quod procedit usque ad opus. Secundum autem quod est in corde, unum quidem vitium oritur ex parte suae causae, quae est iniuria illain s non enim nocumentum illarum prouocat ad iram, nisi inquantum consideratur sub ratione iniusti; sic enim ei debetur vindicta. Quanto autem aliqua persona est Vilior, veI magis obnoxia alteri .tan to iniustius est quod ei nocumentum inferat. Et ideo iratus conlidetulis nocumentum sibi illatum, magnificat in animo suo iniustitiamide ex hoc procedit ad vindicandum in dignitatem personae inferentis no curaentum. Et haec est proprie in
dignatio. I i iij Disiligod by Gorale
247쪽
Aliud autem vitium causatur ex lira in corde cxistente ex patie eius iquod iratus appetit i excogitat eni in iratus diuersas vias Sc modos, per
quos possit se vindicare. & talibus
cogitationibus quodammodo inflatur animus eius λ ut patet in textu: Et sic ex ira oritur tumor mentis. Procedit etiam ita in locutionem& contra Deum, qui permittit in- tu ipm inserri: dc sic ex ira causatur blasphemia. Et contra proximum
qui infert: de sic sunt duo gradus
Mat. s. irae . qui tanguntur , quorum unus
est clim aliquis prorumpit in verba inordinata sine expressione specialis iniuriae; ut qui dixerit fratri seo racha, quae eli interiectio irescentis. Et sic ex ita oritur clamor, id est, inordinata & confusa locutio indi
Alius gradus irae est, cum aliquis prorumpit usque ad verba iniuriosa: sicut cum qui dixerit fratrisuofatue ad quod pertinet contumelia. Secundum autem quod ira procedit in actum; sic causantur rixae, in quibus includuiarur omnia consequentia, sicut vulnerationes, homicidia, ochuiusmodi. Ad i. R.quod tristitia ex qua oritur ira , non est solum illa tristitia quae
est vitium capitale ; unde non continetur sub aliquo capitali vitio. Ad a R. quod ira est speciale vitiu:
opponitur t mendiuersis virtutibus secundum diuersas rationes. Nam quantum ad ipsam inordinationem passionis, opponitur mansuetudini. Quantat aute ad nocumentum quod intentat inserre,opponitur charitati. Quantum autem aὸ rationem appa rentis iustitiae, opponitur verae iustitiae. Magis tamen opponitur mansuetudini, quae est moderatIua irae. CAP. XV. Vers. UAd 3. R. quod etiam irae contrariatur aliquod vitium quod est inordinara remissio irae. Quia tamen illud vitium est innominatum , iracundiae non videtur opponi aliudi virium In quast.dio g. lλ. de ma.ar. ΡNumquid sapiens implebit ardorei stomachumsuum P Videtur quoq in- conuenienter assignomur sex filiae
irae, quae sunt rixa , tumor mentis, contumelia , clamor, indigna-l tio, blasphemiae, blasphemia enim est filia superbiae; non ergo debeti poni filia irae.1 Odium nascitur ex ira; ergo deberet numerari inter filias irae. 3.Tumor mentis videtur idem esse quod superbia: superbia autem non est filia alicuius viiij, sed mater omnium vitiorum, ergo non debet nu' i , , inerati inter filias irae. plienet-Dicendum quod ira potest tripli- consi- citer consideraru et modo secundum de V, quod est in corde ;& sic ex ira nascuntur duo vitia: unum quidem ex parte eius contra quem homo irascitur,quem reputat indignu ut sibi tale quid fecerit. Et sic poniturindignatios Aliud autem vitium est ex parte sui ipsius inquantum scilicet excogitat diuersas vias vindictae, Sc talibus cogitationibus animum suum replet, ut patet in textu, dc sic poni
lio modo consideratur ira secundum quod est in ore; & se ex ita duplex inordinatio procedit : una quidem secundum hoc quod homol in modo loquendi iram suam des monstrat; sicut de eo qui dicit fratri uo, Racha. Et sic ponitur clamor, i per quem intelligitur inordinata fel confusa locutio. Alia etiam est inordinatio , secundum quod aliquis prorumpit in Diuiligod by Cooste
248쪽
LIBER I O B. CAPverba iniuriosa; quae quidem si sint
contra Deum, erit blasphemia ; si
autem contra proximu, contumelia. Tertio modo consideratur ira secundum quod procedit usque ad factum
re sic ex ira oriuntur rixae per quas intelliguntur omnia nocumeta quae facto proximis inferuntur ex ira.
Adi. R. quod blasphemia in quam
aliquis prorumpit deliberata mente, procedit ex superbia hominis contra Deum se erigentis , quia ut dicitur, Euli. o In Dum seperbia hominis apostatare a Deo, id est, recedere a veneratione
eius ir est prima superbiae pars: & ex hoc oritur blasphemia. Sed blasphemia in quam aliquis prorumpit ex
commotione animi, procedit ex ira. Ad i .R. quod odium etsi aliquando nascatur ex ira; tamen habet aliquam priorem causam , ex qua dilectilis oritur, scilicet tristitiam: sicut e eontrario amor nascitur ex delectatione. Ex tiistitia autem illata, quandoque in iram, quandoque in odium aliquis mouetur.Vnde conuenientius suit, quod odium poneretur oriri ex acedia, quam ex ira. Ad 3. R. quod tumor mentis,non
accipitur hic pro superbia ; sed pro
quodam conatu , siue audacia hominis intentantis vindictam. Audacia autem est vitium sortitudini oppositum. 22 q. I S. art. 7.I o s. Cap. XV. e. II. Inter san hos eius nemo immutabi sis.
omne quod mouetur, mouetur propter aliquem finem; quod ergo ianiperuenit ad ultimum finem, non mouetur: sed quaedam creaturae ramperuenerunt ad ultimum finem . sicut omnes beati: ergo ala quae creaturae. XV. Vers 2. eris. 3ΑΙ sunt immobiles.
a. Omne quod est mutabile, est variabile: sed scit mae sunt invariabiles;ergo non est solius Dei proprium esse immutabile. Dicendum quod solus Deus est
omnino immutabilis; omnis autem creatura aliquo modo est mutabilis.
Sciendum est enim quod mutabile potest aliquid diei dupliciter: uno
modo per potentiam quae an Ipso est; alio modo per potentiam quae in altero est : omnes enim creaturae antequam essent, non erant possibiles esse per aliquam potentiam creatam, cum nullum creatum sit aeternuin: sed per solam potentiam diuinam, inquantum Deus poterat eas in esse producere. Sicut autem ex voluntate Dei dependet quod res in esse conseruat ;non enim aliter eas in esse conleciauat,quam semper eis esse dando: v de si suam actionem eis subtraheret, omnia in nihilum redigerentur. Sicut igitur in potentia creatoris suit, ut res essent antequam essent in seipsis; ita in potentia creatoris
est postquam sunt in seipsis, ut non sint. Sic igitur per potentiam quae est in altero, scilicet in Deo, sunt mutabiles inquantum ab ipso ex nil hilo potuerunt produci in esse, & dei esse possunt reduci in non esse. l Si autem dicatur aliquid mutat bile per potentiam in ipso existentem, sic etiam aliquo modo omnis creatura est mutabilis. Est enim in creatura duplex potentia , i stilicet activa & passiua. Dico autem potentiam passivam, secundum quam
aliquid assequi potest suam persectionem, vel in essendo, vel incon sequendo finem. Si igitur attendatur mutabilitas
249쪽
secundum potentiam ad esse; sic non in omnibus creaturis est mutabilitas, sed in illis solum in quibus il
lud quod est possibile in eis , potest
Vnde in corporibus inferioribus est mutabilitas, de secundum esse substantiale ; quia materia eorum potest esse cum priuatione formae iubstantialis ipsorum : Ac quantum ad esse accidentale , si subie etiam compatiatur secum priuationem accidentis : sicut hoc subiectum homo, compatitur secum non album ;& ideo potest mutari de albo in non album. Si vero se tale accidens , quod consequatur principia essentialia subiccti , priuatio illius accidentis non potest stare cum subiecto. Vnde subiectum non potest mutari secundum illud accidens; sicut nix non potest fieri nigra. In corporibus vero coelestibus materia non compatitur secum priuationem formae ; quia forma perficit totam potentialitatem materiae.
Et ideo non sunt mutabilia secundum esse substantiale, sed seeundum esse locato; quia subiectum compatitur tecum priuationem huius loci, vel illius. Substantiae vero incorporeae, quia sunt ipsae formae subsistentes ; quae tamen se habent ad esse ipsarum sicut potentia ad actum , non compatiuntur secum priuationem thuius actus,quia esse consequitur formam,
α nihil corrumpitur nisi per hoc ruod amittit formam. Vnde in ipsa
orma non est potentia ad non esse: Et ideo huius inodi substantiae sunt immutabiles & inuatiabiles secundum esse. XV. Vers. 2r. Sed tamen remanet in eis duplex mutabilitas si una secundiim quolsunt in potentia ad finem 8c sic est in eis mutabilitas secundum electio . nem de bono in malum. Alia secundum locum , inquantum virtute sua finita possunt attingere quaedam loca, quae prius non attingebant quod de Deo dici non potest; quia sua infinitate omnia loca replet. Sic igitur in omni creatura est potentia ad mutationem ι vel secundum esse substantiale sicut corpora corruptibilia : vel secundum esse locale tantum . sicut corpora.coelestia :vel secundum ordinem ad finem, Zc applicationem virtutis ad diuersa, sicut in Angelis. Et uniuersaliter Omnes creaturae communiter sunt mutabiles secundum potentiam creantis; in cuius potestate est esse, he non esse earum. Vnde cum Deus nullo istorii mmodorum sit mutabilis, proprium eius est omnino im mutabilem esse.
Ad i. R. quod Angeli boni supra
immutabilitatem essendi, quae competit eis secundum naturam; habent immutabilitatem electionis ex diuina virtute s tamen remanet in eis mutabilitas secundum locum.
Ad a. R. qudd forniae dicuntur invariabiles; quia non possunt esse subiectium variationis: iubiiciuntur
tamen variationi inquantum subiectum secundum eas variatur. Vnde
patet quod secundum quod sunt, sievariantur: non enim dicuntur entia
quasi sint subiectum essendi ; sed
quia eis aliquid est. I. p. q. 9. art. 2.
250쪽
I o a C Ap. XVII. v. ls. In profundissimum infernum descen-GAt ossa mea.
Idetur quod Christus animas extraxerit etiam de inferno ldamnatorum, ipse enim dixit, Eruι-
anιmam meam ex inferno inferiori . l
' Et textus. In profundissimum iUς num descenisnt ossa mea : sed pro fundissimum inferni in quod descendit Iob. &de quo fuit eductus, constat quod fuit infernus inferior λ& infernus inferior est infernus
damnatorum; ergo animas eduxit de inferno damnatorum. ,- 2. Dicitur Sapientia vincit mali-υ. ι o. tiam sed hoc non esset si non omnes qui per malitiam in infernum descenderant, per sapientiam quae C hristus est liberati sunt , ergo Omnes sunt liberati, etiam de inser no
damnatorum. El - Φ. 3. Congregabuntur congregatione uniusfascis in lacum , ct claudentur
in carcerem ; er post multos dies vj tabuntur. Et loquitur ibi de tam natis ; quod patet per hoc quod ipseptae lit de militia coeli; ergo videtur quod etiam damnati per Christum visitati & liberati sunt.
a. ιι. Sed contra, Igms eorum non extin- . 1 . guetur , ergo inde aliqui liberati non sunt a
Dicendum quod poena non po test tolli manente culpa r illi autem qui sunt damnati in inferno, sunt obstinati in malitia sicut daemones;& ideo de poena illa liberari non Potuerunt: de hoc non fuit ex insufficientia liberantis, sed ex indispositione ipsorum. C p. XVII egis. 36 Ad i. R. qiidd limbns patrum
dicitur insernus inferior, non simpliciter; sed respectu huius habitationis ; de qua anima Daulia, vel etiam Christi educta fuit. Similiter etiam ille locus potest dici profundissimum Inferni com-. parati vh ; ut profundum sit respectu coeli aer caliginosus,in quo sunt daemones 3 profundius locus habitationis nostrae; profundissimus autem limbus patrum,de quo Iob liberatus
Ad x. R. quod quantum in se est
sapientia omnem malitiam vincit:
sed quod in aliquibus non vincitur , est ex eorum indispositione. Ad 3. R. quod loquitur de visitatione quae erit in generali resurrectione, quando educentur de inferno, iterum in perpetuum includendi.
l Lib. s.fent. Dist. 21. q. l. art. 2. q. L.
t o profundissimum inferni dejienis dat anima mea. Videtur quod limbus insat ni sit idem quδd infernusi d)mnatorum; Christus enim dicitur infernum momordisse, non ab-l sorbuisse , quia aliquos extra
i xit inde , non autem omnes: non autem ι diceretur momor
disse infernum , si illi quos liberauit non fuissent pars multitudinis in inferno contentae; ergo cum illi quos liberauit.in limbo inferni continerentur, iidem continebantur In
limbo de inferno; ergo limbus est idem quod insernus, velpars in-l ferni. a. Christus dicitur in stmbolo descendis se ad infernum: sed noni descendit nisi ad lymbum pa1rum ergo limbus patrum est adem quod
infernus. 3. Dicitur in textu , Inprofundisissem inferna descendae amma