장음표시 사용
281쪽
om. CL P. XXXIV. v. I . λυ-m constituit alium se per terram. aut quem pesuit super orbem
quem fabricatus es rVidetur quod tota corporalis
creatura non guberiaelux prouidentia diuina, mediante angelica
2. Corporalium effectus, & debiti cursus frequcnter impediuntur: sed hoc non estet si mediantibus An - gelis gubernarentur; quia aut defectus isti acciderent eis volentibus, quod esse non potest ; cum e Gnt ad contrarium constituti , scilicet ad
XXXIIII. Versin. 37sstentes : sed quasdam rationales, α quasdam per se existentes, & alias existentes in alio, scut accidentia; ergo videtur quM ad maiorem sui manifestationem non solum condiderit creaturas quae indigent alieno
regimine ; sed etiam aliquas quae nullo regimine indigent ; & sic idem quod pi uis.
Sed contra, In omnibus coordina tis ad inuicem, prima agunt in posteriora, & non e conuerto: sed subis stantiae spirituales sunt prioIes co
poralibus, utpote primo principio propinquiores ; ergo per actionesipiritualium gubernantur corpor
Ies, & non e conuerso. gubernandum naturas in suo debito Praeterea, homo dicitur minor Ordine ; aut acciderent eis nolenti- mundus; quia anima hoc modo rebus, quod iterum esse non potest a git corpus, quo Deus uniuersum ἔquia sic beati non essent s aliquid in quo etiam anima prae Angelis est eis nolent ibus accideret. l ad imaginem Dei: sed anima nostra 3. Quanto aliqua creatura est corpus gubernat mediantibus qui- nobilior, dc potentior, tanto habet busdam spiritibus qui sunt quidem persectiorem ess ctum e causae au- spirituales respcctu corporis , sed
tem inferiores tales effectus produ- corporales respectu ammae ἰ α- eunt quod possunt conseruari in es- so di Deus regit creaturas corpor se, etiam remota operatione causae les mediantibus spiritualibus.
producentis; sicut cultellus remota l Praeterea, Anima nostra quasdam operatione fabri ; ergo multb for- operationes immediatὶ exercet, sitius effectus diuini per seipsos sub- cui intelligere& velle; quasdam vessiere possunt absque alterius causae th mediantibus corporeis instr producentis gubernatione. Et ideo mentis, sicut operationes animae non indigent per Angelos gubet- sensibilis & vegetabilis. Et Deusn Ci. quasdam operationes eaercet imme-Α. Diuma bonitas ad suam mani-idiate , sicut beatificare animas, dcfestationem totum condidit uniuer illis qua agit in substantiis summis, Pisu.M. sum secundum illud, vmnemaprosa mergo aliquae operationes eius erunt , -- semetipsum operaius est D mnus riin infimis substantiis mediantibus magis autem mani atur diuina supremis. bonitas in disectitate naturarum , Praeterea, Prima causa non aufert quam in numerositate earum quae operationem suam a secunda causa, eandem naturam habent. Et pro- sed fortificat eam. ; sed si Deus im-pter hoc etiam non fecit omnes mediath omnia gubernaret, tunc se- greaturas rationales vel per se exi- cundae causae nullam operationem
282쪽
habere possent 1, ergo Deus gubernat inferiora per superiora. Dicendum, quod causa productionis rerum in esse. est diuina bonitas: voluit enim Deus perfectionem
suae bonitatis. secundum quod poses bile est creaturae, alteri communi
Diuina autem bonitas duplicem habet perfectionem ; unam secundum se, prout scilicet omnem perfectionem supereminenter in se continet: aliam prout influit in res, secundum scilicet quod est causa rerum. Unde & diuinae bonitati congruebat ut utraque creaturae communi in caretur ; ut scilicet res creata, non
solum a diuina bonitate haberet quod esset, & bona esset ἔ sed etiam quod alii esse de bonitatem largi
Sicut etiam sol per diffusionem
radiorum suorum , non solum facit corpora illuminata, sed etiam illuminantia: hoc tamen ordine seruaro, ut illa quae magis sunt soli conformiora, plus de lumine recipiant , ac per hoc non solum sufficientersbi, fed etiam ad influendum aliis. Vnde & in ordine uniuersi creaturae superiores ex influentia diuinae bonitatis habent non solum quod in se ipsis bonae sunt , sed etiam quod sint causa bonitatis aliorum I quae extremum modum participationis diuinae bonitatis habetix: quam scilicet participant ad hoc sollim ut sint, non ut alia causent. Et inde est
qubd semper agens est honorabilius
patiente. Inter superiores autem creaturas
maxime propinquae sunt Deo creaturae rationales, quae ad Dei similitudinem sunt, vivunt & intelligunt. Vnde eis non solum a diuina boni- p. XXXIV. Vers II. rate confertur, ut super alia inquant, sed etiam ut eundem modum influendi retineant, quo influit Deus, scilicet per voluntatem, & non pernecessitatem naturae. Vnde omnes in seriores creaturas gubernat, dc per creaturas spirituales , & per creaturas corporales digniores : sed per creaturas corporales hoc modo prouidet , quod eas non facit prouidentes, sed agentes tantum. Per spirituales autem hoc mo G prouider, quod eas prouidentes facit. Sed in creaturis etiam rationalibus ordo inuenitur ; ultimum enim gradum in eis rationales animae renent, & earum lumen est obumbratum respectu luminis quod est in Angelis, Unde S particularem CO-gnitionem habent. Et inde est quod eorum prouidentia coapinatur ad pauca, scilicet ad res hun anas, Mad ea quae in usum vitae humanae venire possunt. Sed prouidentia Angelorum vniuersalis est, & extenditur super Omnes creaturas corporales Et ideo tam a Sanctis quam a Hiib sophis dicitur quod omnia corporalia in diantibus Angelis a diuina Fouidentia reguntur vel gubernantur. Vnde oportet ponere qubd administrentur mediantibus Angelis huiusmodi corporalia, per viam motus tantum; scilicet inquantum mouent
superiora corpora, ex quorum mOxihus causantur inferiorum corpo
Ad i. R. qubd dictio exclusiua non excludit ab operatione instrumentum , sed aliud principale agens : ut si dicatur, hic faber cultellum facit, non excluditur Oper tio martelli, sed alterius fabri. Ita Diuiligod by Cooste
283쪽
etiam quod dicitur quod Deus per
se mundum gubernat, non excludit operationem inferiorum causarum quibus quasi instrumentis Deus agit: sed excluditur regimen alterius principaliter agentis. Dices. Secundum hoc corporales creaturae reguntur prouidentia, quod ordinantur in finem : sed corpora ordinantur in finem per suas naturales operationes, quae consequuntur naturas determinatas ipsorum ; cum igitur 1 spirituatibus
creaturis non sint naturae determinatae naturalium corporum, sed lDeo immediate ; videtur quod non regantur mediantibus substantiis spiritualibus. Ad argum. R. qubd quamuis institutio naturae, per quam reS corpo rates inclinantur in finem , sit tm- mediath a Deo : tamen earum motus& actio potest esse mediantibus Angelis. Sicut etiam rationes semina-Ies sunt in natura inferiori tantum a Deo : tamen per prouidentiam agricolae adiuuantur , ut in actum exeant. Unde sicut agricola gubernat pullulationem agi i ; ita per Angelos omnis administratio creaturae corporalis administratur. Ad i. R. qubd sicut voluntas Dei gubernantis non est contra defectus qui in rebus sunt, sed permittit eos ;ita etiam omnino est de voluntatibus Angeliscum, quae diuinae voluntati conformantur perfecte.
Ad 3. R. qudd nullus effectus potest renia iere, si auseratur id quod lcrat caula eius , inquantum huius modi. Sed in cacissis inferioribus quaedam sunt causa fiendi , quaedam essendi: & dicitur causia fiendi quae educat formam de potentia materiae rix motum : licui fabet est causa. XXXIV. Vers. rs. 38i efficiens cultelli, causa verbessendi rei, est illud a quo esse rei dependet ;sicut est e luminis in aere dependet a sole. Ablato ergo fabro, cessat ipsit m fieri cultelli, non autem esse eius zl absente vero sole cessat esse luminis in aere. Et similiter actione diuina cessante, esse creaturae omnino deficeret ; cum Deus non sit solum causa fiendi rebus, sed etiam essendi. Ad . R. qudd ista conditio non est in creatura possibilis, ut habeat esse sine aliquo conseruante ἱ hoc
enim rationi creaturae repugnat ,
quae inquantum huiusmodi .esse causatum habet, ac per hoc ab alio deis pendens.
Nota qudd diuinae prouidentiae &bonitatis magnitudo magis manifestatur in hoc qubd inseriora per superiora gubernat, quam si omnia gubernaret immediate; quia secundum hoc quantum ad plura diuinae
bonitatis perfectio creaturis communicatur. In quaest. dis'. q. s. de e
constituit alium super terram, i aut quem posuitsuper orbem quem fabricatus est ' Videtur qubd Deus non immediate omnibus prouideat; quicquid enim est dignitatis, Deo est attribuendum : sed ad dignitatem alicuius regis pertinci quod habeat ministros, quibus mediantibus subditis suis prouideat : ergo multo magis Deus non Immediate omnibus prouidet. i. Ad prouidentiam pertinet res in finem ordinare : finis autem cuius tibet rei est eius perfectio & bonum. Ad quamlibet autem causatripertinet effectum suum perducere ad bonum. Quaelibet igitur causa agens,est causa effectus prouidentiae.
284쪽
,ti L I B E R I O B. C A p. XXXIV. Vers r s. v. I8. v. 24. Si igitur Deus omnibus immediatε
prouidet, subtahuntur omnes causae secundae.
3. Melius est quaedam nescireces huius orainis.
non cognoscere mala & vilia , inquantum per ea impedimur a con- quam scire, ut vilia: sed omne quod sideratione aliquorum meliorum ;est melius, Deo est attribuendum s quia non possumus simul multa in- ergo Deus non habet immediate telligere ι & inquantum cogitatio prouidentiam quorundam vilium de malorum peruertit interdum vo minimorum. luntatem in malum. Sed hoc non Sed contra est quod dicitur in habet locum in Deo, qui simul omtextu. Dicendam quod ad proui- nia uno intuita videt; de cuius vo- dentiam duo pertinent, scilicet ra- luntas ad malum flecti non potest. tio ordinis rerum prouilarum in finem; dc executio huius ordinis, quae gubernatio dicitur. Quantum igitur ad primum horum , Deus immediate omnibus prouidet, qui in suo uitellectu habet rationem omnium etiam minimorum : & quascumque causas aliquibus essectibus praeiecit. dedit eis virtutem ad illos effectus producendos. lVnde oportet qubd ordinem illorum effectuum in sua ratione prae- habuerat. Quantum autem ad secundum sunt aliqua media diuinae prouidentiae; quia inseriora gubernat per superiora; non propter desectum suae virtutis, sed propter abundantiam suae bonitatis; ut dignitatem causa
litatis etiam creaturis communicet.
Ad i. R. qubd habere ministros executores suae prouidentiae pertinet ad dignitatem regis. Sed quod non habeat rationem eorum quae per eos agenda sunt, est ex defectu ipsius. Omnis enim scientia operativa tantb perfectior est , quanto magis particularia considerat, in quibus est actus.
habet immediate prouidentiam de Lebus omnibus , non excluduntur causaesecundae, quae sunt executri- s
Idem locus explicatur infra de tuis diearia Christi potestate circa M- gelos; Apacia. I. v. u ex s.' q. m
EXplieatur supra Lib. y. Regum
IOB Cap. 3 . v. 24. Conteret mustos est innumerabiles, instare faciet alios pro est. ARguitur, Loeum vitae aliis ea, dentibus alii sortiuntur : sed locus vitae est ad quem praedestinatio ordinat , ergo ad praedestinacionis effectum praedestinatus deficere: potest; de sic non est certa praedestinatio.
Ad arguiti R. qubd verba illa Iob referenda sunt ad statum praesentis iustitiae, quoa Equi aliquando deiscidunt aliis subrogatis. Unde per hoc non potest aliquid concludi.
contra praedestinationis certitudiis nem; quia illi qui finaliter a gratia deficiunt , numquam praedestinata Diotiri
285쪽
In quast. Dsyue. q. s. de s augetur nisi propter grauitatem culpae ἱ ergo peccatum ex hoc aggravatur, quod est ex industria , seu certa malitia.
est ex certa malitia, est grauius pe eato quod est ex passione triplici ratione :primo quidem quia cum peccatum principaliter in voluntate consistat ; quanto motus peccati est magis proprius voluntati, tanti, pec-
Derunt veru .art. s. ad quintum. Amiis r. pl. L . ara. 6 ad primum. I o B Cap. 34. v. 2 s. or 27.
Prasi impios percussit eos an Deo videntium, qui quasi δε in stria
TIdetur qubd ille qui peceat ex
V eerta malitia, non peccet Era
malitia, non peccet grauias, quam ille qui peccat ex passione , ignorantia enim excusiat peccatum vel in toto, vel in parte: sed maior est ignorantia in eo quiratum est grauius caeteris paribus. Cam autem ex certa malitia peceatur, motus peccati est magis pro I rius voluntati, quae ex seipsa in m tum mouetur, quam quando ex pasiqui peccat ex passione . nam ille qui l sione peccatur, quasi ex quodam ex-
Peccat ex certa malitia,patitur ignorantiam principii ; quae est maxima, ut Philolophus dicit ; habet enim malam exutimationem de fino, qui est principium in operatiuis I ergo magia excusatur a peccato qui pec-gat ex certa malitia , quam ille qui peccat ex passione. x. Quant , aliquis habet maius impellens ad peccandum, tanto minus peccat ; sicut patet de e qui maiori impetu pastionis delicitur in peccatum: sed ille qui peccat ex certa malitia, impellitur ab habitu. cuius est fortior impulso, quam pasisionis; ergo ille qui peccat ex habi- ruminus peccat, quam ille qui peccat ex passione. . Peccare ex certa malitia, est
peccare ex electione mali : sed ille qui peccat ex passione, etiam eligit
malum ergo non minus peccat quam ille qui peccat ex certa malitia.
Sed contra est, quod peecatum qnod ex industria committitur, ex hoc ipso grauiorem poenam meretrinseco impulsu ad pccandum. Vnde peccatum ex hoc ipso quod est ex malitia, atarauatur ; & tant bmagis quanti uerit vehementior malitia. Ex eo vero qubdest ex passione , diminuitur tanto magis , quantb passio fuerit magis vehem
Secundo, quia passio quae inclinat voluntatem ad peccandum , citi transit ν & sie homo citi, redit ad bonum propositum poenitens de peccato. Sed habitus quo homo ex malitia peccat, est qualitas perm nens : & ideo qui ex malitia peccat, diuturnius peccat. Tertio, quia ille qui peccat ex temta malitia, est male dispositus quantam ad ipsum finem, qui est principium in operabilibus : & sic eius desectus est periculosior quam eius qui ex passione peccat, cuius pro . positum tendit in bonum finem; lueet hoc propositum interrumpatur ad horam propter passionem. Semper autem defectus principii est pessimus. Vnde manifestum est rur, ut patet in temn: sed poena non qu)d grauius est peccatum quod Diuitiaco by GOrale
286쪽
LIBER IOB CAP. XXXIV. Vers. as. O 27. 384 est ex malitia , quam quod est ex
passione. Adi. R quod ignorantia electi nis, de qua obiectio procedit, neque exculat, neque diminuit peccatum. unde neque maior ignorantia talis facit esse minus peccatum.
Ad E. R. quod impulsio quae est ex passione, est quasi ex exteriori defectu, respectu voluntatis. Sed per habitum inclinatur voluntas quasi ab interiori. Vnde non est similis
Ad 3. R. quod aliud est peccare
eligentem, & aliud peccare ex electione. Ille enim qui peccat ex passione, peccat quidem eligens, non tamen ex electione ; quia electio non est in eo primum peccati principium, sed inducitur ex passione ad eligendum id, quod extra passionem
Sed ille qui peccat ex certa malitia, secundum se eligit malum : &ideo electio quae est in ipso, est priri, potest ex certa scientia peccare. 3. Contingit interdum quod aliis quis aliquod leuissimum peccatum
ex certa scientia committit, putidi- 'cendo verbum otiosum , ari mendacium iocosum e sed peccatum quod est ex malitia, dicitur esse grauissimum; non ergo peccare ex certa scientia, est peccatum ex ma
litia. 4. Bonum est principium id sinis cuius ibet actionis: sed illud ex quo aliquis peccat, vel est principium interius inclinans ad peccandum , sicut habitus vel passio aut aliquid huiusmodi ι vel est finis intentus;
nullus ergo ex malitia peccat.1 Si aliquis ex malitia peccat, maxime hoc videtur de eo qui eligit peccare: sed omne peccatum est ex electione; ergo omne peccatum es set ex malitia.
Dicendum quδd irrationabile est
dicere quod aliquis velit adulterium committere, & non velit esse iniu-cipium peccati ; & propter hoc di-istus cuius ratio est quia voluntacitur ex electione peccare. ia. q. 73, ' rium dicitur aliquid non solum ii
de indusisia recesserunt a Deo,
oe vim eius intelligere voluerunt.
Videtur quod aliquis non possit
ex malitia, seu ex certa scientia peccare; ad illud enim homo intendit quod ex certa scientia operatur. sed nullus intendens ad malum ope
ratur; ergo nullus ex certa icientia malum operatur.
2 Nulla potentia potest moueri nisi in suum obiectum : sed obiectum voluntatis est bonum apprehensunt; erso nullus potest velle id quod scit esse malum : & ita nullus voluntas feratur in illud primb de per se sicut in finem; sed etiam si feratur in illud ut ad finem.
Sicut etiam infirmus non solum vult consequi sanitatem, sed etiam vult bibere medicinam amaram , quam alias nollet, ad hoc ut sanitatem consequatur. Et similiter mercator proiicit merces in mari voluntarie, ne depereat maius. Si ergo contingat quod aliquis in tantum velit aliqua delectatione frui, puta adulterio uci quocumque huiusmodi appetibili; ut non refugiat incurrere deformitatem peccati, quam percipit esse coniunctam ei quod vult έ non solum disetur
velle illud bonum quod principali-
287쪽
LIBER IOB. CAp. XXXIV. 'ς v. 17. 3 ster vult, sed etiam ipsam deformita- Ad et . R qubd voluntas semper
tem, quam pati eligit, ne bono cu-lfertur principaliter in bonum ali- Pito priuetur ; unde adulter dele- quod ἔ & ex vehementi motu in alictationem vult quidem principali-lquod bonum contingit qubd sustiter , & secundarid vult deformita- neatur malum quod est illi bono
Sed ad hoe qudd aliquis intan- Nota quod cum dicitur aliquis
tum velit aliquod bonum com-lpeccare ex aliquo , datur intelligi mutabile, quod non refugiat auer-iquod illud sit primum principium ti a bono incommutabili , potest peccati. In eo autem qui peccat ex contingere dupliciter et uno modolinfirmitate , voluntas mali non est ex eo qubd nescit illi bono commu- prunum principium peccati, sed rabili talem auersonem esse coniun. caulatur ex passione.ctam:&tunc dicitur ex ignorantia Sed in eo qui peccat ex malitia , Peccare. Alio modo ex aliquo in- voluntas mali eli primum princi-teruis inclinante voluntatem in bo-lpium peccati; quia ex seipso, di pernum illud. habitum proprium inclinatur in
inuenitur autem aliquid in alte- voluntatem mali. non ex aliquo ex-rum inclinari dupliciter: uno mo . teriori principio. do quasi ab alio passiim, sicut eum Nota secundi, quod forma per lapis proiicitur sursum : alio modo quam peccans operatur , non solum per formam propriam ; & tunc ex est ipsa potentia voluntatis, sed ha- seipso inclinat ut in illud, sicut eum bitus qui interius inclinat pcr mo- lapis cadit deorsum. dum cuiusdam naturae. Et similitet voluntas inclinatur Nota tertio quod cum dicitur ali- in bonum commutabile, cui adiun- quis ex malitia peccare, malitia po-gitur deformitas peccati ; quando- test ibi sumi vel pro habitu qui ap-que quidem ex aliqua passione : & ponitur virtuti ; vel pro culpa, se-
tunc dicitur ex infirmitate peccare. cundum quod interior voluntatis Aliquando autem ex aliquo habi- actus seu electio dicitur culpa, & est tu , quando per consuetudinem in- causa interioris actus. clinari in tale bonum est ei iam ver- Ad 3. R. quod malitia opponisum quasi in habitum & naturam. tur virtuti, quae est bona qualitas Et tunc ex proprio motu absque mentis: peccatum lutem veniale aliqua passione inclinatur ad illud. non est contrarium virtuti. Vnde si Et hoc est peccare ex electione , si- aliquis de industria peccatum veniaue ex industria, aut ex certa scientia, te committat, non est ex malitia.
aut etiam ex malitia. Ad 4. R. quod bonum est prin-Αd I. R. qubd nullus operans in- cipium & finis actionis primo &tendit ad malum quasi principaliter principaliter i sed seeundarib MVolitum : sed tamen ex consequentixconsequenter etiam malum potest fit alicui ipsum malum volunta- esse volitum, ut dictum est. rium, dum non refugit incurrere in Ad ue. R. quod etiam in peecatom lum, ad hoc qudd perstuatur bo- infirmitatis potest esse electio, quaeno concupito. I tamen non est primum principium Diuiligod by Corale
288쪽
LIBER IOB CAp. XXXIV. Vers. so.&cap. vi. v. c.
peccandi. cum causetur ex passione. l lus seipsum habete odio potest: sed Et ideo non dicitur talis ex electione peccare, quamuis eligens peccet.
Nota quod sicut passo in irascibili luel concupiscibili existens caulatelectionem inquantum ligat rationem ; ita habitus in his solentiis in illum peccamus quem odio habe mus ergo nullus in seipsum peccat. 3. Peccatum charitata opponitur: sed in praeceptis charitatas non datur distinctum praeceptum homini de dilectione sui ; sed includitur in
existens caulat electionem inquan-idi lectione Dei&proximi, ergo non tum ligat rationem ; non iam per modum passionis pertranseuntis , sed per modum formae immanentis. Nota secundo quod non omne peccatum quod ex alio peccato cau-
fatur , potest dici ex malitia esse commistum; quia potest esse quod deberet poni unus determinatus modus peccati, ex hoc quod peccatur in seipsum. 4. Quicumque peccat m proximum , peccat in seipsum , & in Deum I ergo peccatum in proximum non debet diuidi contra pec-
illud primum peccatum quod est catum quod est in se ipsum & in
causa alterius, est comniissium ex infirmitate vel passione. Ad hoc autem qubd aliquis ex malitia peccet, oportet quod malitia sit primum
peccandi principium. In quast. disp.
dius regnare facit homiuem hypocri- am propter peccata populν.
Ioa CAP. XXXV. v. 6. Opeccaueris, qvid ei noωbit 'Videtur, qudd ineo enienter dicitur aliquis in Deum peccare in se & proximum ; quia dicitur
in textu, Si peceaueris quid es πο λι ρ Etsi multiplicata fu/rint iniqui rates tua, quid facies contra illum
a. Illud quod est ratio diligendi. non potest odio habeti : sed homo est ratio diligendi respectu sui linsus ; quia nihil homo diligit nis inquantum est bonum sibi; ergo nul-
Dicendum quod homo aliquid debet Deo. sibi, di proximo : Deo
debet amorem & reuerent iam, &huiusmodi : unde quando ab his deficit , dicitur peccare in Deum. Sibi debet munditiam, εc ordina tionem sui sub regimine rationis, &huiusmodi. Et quando in his deficit, dicitiat in seipsum peccare. Proximo autem quae debet planum est:& quando in his deficit, dicitur in proximum peccare. Et idem est si
mo in Deum peccare quia Deum in aliquo laedat: sed quia Deo subtrahit quod ei debet I & inquantum in ipso est, eius gloriam minuit . quamuis hoc facere non possit. Ad a. R. quod quilibet naturaliter seipsum amat : dc ideo unusquisque amat hoc quod se esse aestimat. Quidam autem aestimant di verὰ se esse id quod te uddm intellectum sunt quia ex hoc homo est homo r& ideo appetunt sibi ea quae sunt bona secundum intellectum, & rationem ; vel directe vel indirecta. Quidam Diuiligod by Cooste
289쪽
Quidam veto aesturiant se esse Uida non sum, Ac subo propter naturam sensibilem, ciuae exterius apparet: R ideo diligunt in senaturam sentiatilem, appetentes ea quae sunt secundum sensum delectabilia. Et quia huiusmodi sunt mala eis, &nociva secundum id quod vere sunt et
ideo sibi ipsis nocent , α se odium
Ad 3. R. quod hominem diligere se, nihil aliud est quam se Deo velle uniri; quia homo se propter Deum debet diligere. Et ideo in dilectione Dei includitur dilectio
sui ipsius r non autem peccatum
quod est in Deum , est ratio peccati quo homo in seipsum peccat ἱ &ideo non est similis ratio vir i-
Ad 4. R. quod distinctio istasimiatur secundum illud in quod directe
Peccatur: sed quando aliquis peccat in proximum peccat quidem in selysiun. & in Deum; sed ex consequenti. Et similiter quando peccat in se,
Peccat in Deum, di e conuerso :&jdeo obiectio non procedit. Lιόν. 2.ient. Dist. εχ.',2 art. a. q. 2.
Idem locus explicatur infra. EccL
Ioa. Cap. 33. v. 6. Si multiplicata fuerint iniquitates tua, qMrd facies contra altam I
quis irascatur propter aliquid .contra se factum I homo enim peccando , nihil contra Deum facere potest, ut patet in textu : dicitur tamen Deus irasci contra homines ps io py pxpr peccata, secundum illud, ... . o I t i sorore Dominus in populum em ; ergo non semper aliquis iras-ν. XXXV. Vers cp. 3s citur propter aliquid conita se factum.
2. Ira est appetitus vindictae r sed aliquis appetit vindictain facere etiam de his quae contra alios fiunt ;ergo non semper motivum ira est aliquid contra nos factum. Dicendum quod ira est appetitus nocendi alteri sub ratione iusti vindicatiui : vindicta autem locum non habet nisi ubi praecessit iniuria : nee iniuria omnis ad vindictam prouocat; sed illa ista quae ad eum pertinet , qui appetit vindictam. Si eueenim v numquodque naturaliter appetit proprium bonum ; ita etiam naturaliter repellit proprium ma
Iniuria autem ab aliquo facta non pertinet ad aliquem, nisi aliquid se .cerit quod aliquo modo sit contra' ipsum Unde sequitur qudd motitium irae alicuius semper sit aliquid
contra ipsum factum. Ag i. R. qubd ira non dicitur in Deo secundum passionem animi. sed secundum iudicium iustitiae ;prout vult vindictam facere de peccato. Peccator enim peccando, Deo nihil nocere effective potestt tamen ex parte sua dupliciter contra Deum agit; primo quidem inquantum eum in suis mandatis contemnit. ecundδinctuantum nocumentum aliquod
inseri alicui, vel sibi , vel alteri ;quod ad Deum pertinet; prout illet
cui nocumentum infertur , sub Dei prouidentia & tutela continetur.
Ad a. R. quia irascimur contra illos qui aliis noeent, & vindictam appetimus , inquantum illi quibus nocetur, aliquo modo ad nos pertianent; vel per aliquam assinitatem vel per amicitiam, vel saltem per
communionem natuIae. D. q. 67.
290쪽
LIBER IOB. C p. XXXV. Vers. c. 8.tripliciter se habere potest ad peccatum I quandoque enim nocumen-Simμltiplicaωfuerint iniquitates tua, tum quod prouenit ex peccato, est y id facies contra eum ' Homini praeuisum de intentum ; scut cumqμis ibi tus est, nocebit impietas aliquis aliquid operatur animo no- tua, eendi alteri , ut homicida vel fur. Et tunc directh quantitas nocumen
Videtur quod grauitas peccati ii adauget grauitatem peccati; quia
non vugeatur secundum maius tune nocumentum est per se obie- Documentum I nocumentum enim chum peccati. est quidam euentus consequens a-l Quandoque autem nocumentumetum peccati : sed euentus sequens est praeuisum, sed non intentum : si non addit ad bonitatem vel malitiam actus; ergo peccatum non ag grauatur propter maius nocumentum a. Nocumentum maxime inuenitur in peccatis quae sunt contra proximum; quia sibi ipsi nemo vult no-Cere : Deo autem nemo potest nocere, ut patet in textu ; si ergo pecca-cut clim aliquis transiens per agrum, ut compenci iosius vadat ad fornicandum ; inseri nocumentum his quae sunt seminata in agro, scienter, licet non animo nocendi. Et sic etiam quantitas nocumenti aggravat peccatum, sed indireces; inquantum scilicet ex voluntate multum inclinata ad peccandum , proceditrum aggravaretur propter maius no-l quod aliquis non praetermittat face-
sumentum, sequeretur quod pecca- l te damnum sibi vel alii, quod sim ruin quo quis peccat in proximum,' pliciter non vellet. csset grauius peccato quo quis pecca in Deum, vel in seipsum.
. Maius nocumentum insertur alicui cum priuatur vita gratiae , quam cum priuatur vita naturae Quandoque autem nocumentum nec est praeuisum nec intentum : Zetunc si per accidens se habeat ad peccatum non aggravat peccatum directε. sed propter negligentiam con- quia Vita gratiae est melior quam vi- siderandi nocumenta quae consequi λ naturae ; intinium quod homo possunt, imputantur homini ad debet vitam naturae contemnere, ne poenam mala quae eueniunt praeter mittat vitam gratiae : sed homo qui eius intentionem, si dabat Ops amδnducit aliquam mulierem ad forni-iret illicitae.*ndum, quantum est de se , priuat i Si vero nocumentum per se se-ς m vita gratiae, inducens eam ad quatur ex actu peccati, licet non sit pcccarum mortale. Si ergo pecca-lintentum, nec praeuisum I directε tum esset grauius propter maius no-lpeccatum aggravat, quia quaecum Cumentum , sequeretur quod simplex fornicator grauius peccarerquam homicida ; quod est manifeste falsum ; non ergo peccatum est
grauius propter maius nocumenis
Dicendum quod nocumentumque'per se consequuntur ad peccatum , pertinent quodammodo ad
psam peccati speciem ; puta si aliquis publice fornicetur , sequitur scandalum plurimorum , quod quamuis ipse non intendat, nec for te praeuideat ; directe per hoc ag-