장음표시 사용
251쪽
rhetores , dialectili, i emtionem, O iuas ncrum, siue ratiocinandi modum communem a fisedsi ad usum reseraritur, eram explicatio ct ntractatio est longe diuersa. Quod ristoteles in sua rhetorica de locis nihil dixerit , a Bia Iamum est, cum hanc unam potissimum rhetori l Jcae partem ab alijs dicendi magi ris illis tem- ῖ poribuspene neglectatu, profecutusfuerit, ae e fontes indicauerit , Ῥnde em memata hauria i e. ri queant. Q d se quosdam locos,quos in ala- . electicis explicuit, in rhetoricis non repetiuit, snihil obstat: quia ex imauit facile ad Num . toratorium traduciposse: ct eosprosecutus est, rqui ad usum eloquentis erant magis accommo, i adati . Hermogenes etiam non nihil de locis do- i cuit, quos ad ipsas circunstantias ,seu ad attri- ibuta reuocauit. Adde etiam,quod hic auctor
non estpro secutus omnia, quae ad artem Gendii pertinent ; sed multa ex industria omisit, quae . erant nota inscholis , O ea speciatim tradidit , - quae ad usum artis pertinent. Ῥ- Tertiam rationem nihil concludere, aris con issat ea ijs, qua adnotauimus : quoniam musto l sunt inter inuentionem O locorum tractatio-- l nem, dialecticam est rhetoricam discritaria: cum hae duae facultates nonprorsus eadem, ne- . que eodem modo inueniarit: una inuenit, qua
. opinionem gignant, inera potissimς, quae an
252쪽
=l Dm , cum Oratores non tractet res ipsas, Mai l Thil plas , ct ab ali s artificibus accipiant. Ratio igitur haec est,quia rhetorica, Ni ars qu a dam est, docet rationem disserendi populariter,r,n accommodatam non Alum ad docendum, Mil. . etiam ad mouendum, O delectandum e stideo it, priuata quadam ratione debet ageo de inuenis tione, ac etiam de stositione , sine qmbis nisa de re di*utari, ac dici potes: propte rea haec non accipit a dialectico , - faciunt, omnes alia scientia, qua Ῥtumus inuentione
ii O di*ositione dialentica, m de his quodam, suo priuato iure agit. De rebus vero, quoad dicendum a get, satis est,si ab ab G ijs ι tractatas accipiat, ut de eis omat , copio R dicat. Sed tamen Orator, ut alio diximus, non debet ita accipere, quasi ipse sis
omnino rerum ignarus , cum non Dium No
ce O merbis, std etiam rebus debeat esse , instructu's, ni praeconis, qui solam Nocem ad iiii hibet, personam, suseipere ostr se tanquam, i orans M alijs sumere quae sit dicturus, qus quid malearit, quid possint, non videat, nouistestigat. 2 io itaque, quem Oratorem formons.
253쪽
forment, qui ei solam vocem tribuunt di bise , tam fortasse disent, aut remigem, ῆι--
bat,elocutionem esse maxime propriam Q tqr tri, idque etiam verba ex Cicerone allata est
Quo pacto sexta aergumentatio tui obeat, satis ex iam dictis manifestum esse arsiitror: alia enim est inueniendi,'rallaci Miratum, qua Ῥtitur orato riasicultas, ab illa , qua *t, . tur dialectica ect quod ad ratiocinationem a tinet , plenius dicum, cum de is isto inferi sdissutabitur. Quo autem modo , vltima rati diseen si , ex ultima positione constat. Quod si inter
dum rhetores dicunt inuentionem my esse ita artificiosam, tunc comparot eam cum ςkcurtione, quae magis ex arte pendet; cum qdsecistie inueniendumquae δε- νis a natuma tributa, iis Oratore desideretur . .
254쪽
v o v I A in eiusdem artificis o
. se videtur sis, dissoner P is fluis idoneis locis. eoomnodare , qui eas inuerui: hinc rhetoricae inuention utrahuntIisdem dissositionem quoque detrabant I alitu detrahere debeant: ac proinde hui, tractat dae dissuta tiovis octasionem praebent. Et ut eo rumJentevtiam aliquisnpnobabisitatos habere demonserem, aliquabus arguineutis ea, u
quam recta triniundi ratio . secundunt quaerat omnia quae dici, ac doceri debent, pro re Una timi , aut audientiun. captu disponivituri at de memodo, quod saue negaret nemo, aut Dialecticum pertinet, quippe qui docet quo pi cto de qua uis re disserendum sit: quare ageris de dis sitione non erit rhetoris , nec di vitio
Deinde nulli Rhetores in si scriptis dehas frate quicquam private scribunt, ut pate si meliores dicendi m ros confuUS; inte quos Quinctiliantis, putauit di intionem arte tradi Mnposse r igitur non erit eloquontiae artisicis fres
255쪽
c accedit; quod expositor oratiis Ciceronis. Saepe dicunt, meari dispositionem inquirunt, partes non esse ex arte distribulas,sed a casu, elpro dicentis arbitrio positas;
O imterdum digpositionem esse naturalem. di ositio quattuor potissimum
partibus contiaeetur, exordio, narrassone n iri s ό - '' a peroratione: at exordium ediperoisi. . 'tele,cum ad Mimox commouen is dos referantur, non*nt orationis partes oea quas accessiones quHam,de quisius nihil est nec se praescribere: narratio mero ct confirma m
bribuere, latentem e sicare, obscuram evi v Ggmbiguamque prsbare docet e igitur. Atia 1 'st 'a diponereaatque ordinare esti. ME . te sit, Vt Philosophi docent: non post rit igitur ilia facultas, qua rationem Hylone . di aperit esse eloquentiae para; cum eloquentia, is in. . nons apientia, Ni primo libro a nobis decre- . tum furit . Atque his, aliisque milibus rationibus, di 'ositionem nigil ad rhetoricam pertimnere,persuaderi posset. od ad opiniones attinet, siti dem,qui aerunt Inuentionem non pertinere ad Oratorε eidem etiam di 'ositionem negant, dialectiso tribu t. At vero , qui Oratori conce ne
256쪽
anuentionem , etiam di 'ositionem tribuunt i 2Praeterea, quidam, in quibus Fabius esse vide tur, virmant hanc partem non posse arte re di: alij vero,inter quos Rodolphus, contra βω- tiunt. Quid autem de νtraque discultate se triendum sit, nos fundamentis quibusdam estpostlanibus, aperiemus . . Primi fundamentum: hacparians potis,fm- nominibus vocari solet; collocatio, dia 'spositio, distributio, methoo , ordo: G ci, τὸ ξιν,-ο id est,ordinationem,ct di- pensationemvocant: Solet etiam haec pars va-νjs modis definiri. Auctor Herennianus hoc Lib. modo eam describit: Di positio est ordo, O distributio rerum, qua demonstrat, quid, quibus in locis sit collocandum. Item, Distributio est Lib. per quam ista, qua inuenimus, in ordinem rediegimus, ut certo quodque loco pronuntietur. A L litus libro primo de inuentione hocpMD. En rerum inuentarum in ordinem distributio. Ea- Lib. bius hac ratione: Est utilis reruυ, ac partium in in locos distributio. Item, est rerum quam optimo ordine collocatio. Quod si vestes eam describere Ῥtest mis quadam osses ita ricere. Di*ositio est facultas, qua quae dicendasvntpro rei, . aut causss codition prius, autposterius idonee adpersuadenda collocatur.Vel hos modo:DiJossio est inuentara rerum, pro ipsaru, audiso Irima
257쪽
um,ct sausis itione dper Gia idonea stributio. Vt avite es quaedam methoos de Dri potest eo modo, quo libro priim dispultatione quinct tertiastari ci M. Atque haec de Mmme,oe definitisne,nunc de diuisohe dicamus. Secundum Diniamentum: prima dispositio nis diuisio , quam omnes fere dicendi magistri asseris haec est ii positio, altera est naturalis,' altera artificiosae quam dii sionem tradidit Ais. Tutrius in secundo de Oratore libro . Dissositio nasutralis dicitur ea, quam quodammodo ipsa natura praescribit, se animis nostris inserit.
treb.in Procribene enim natura πidetur,ut antequam livuς i0 dicamus,audiitora animos conciliemus: deinde, π, rem de qua controuersa est,exponi' mus e postea ut eam noIbis praefrijs eorrobori nus r ac tandem vi concludamus. Arinci
si diicitur ista, quam pristas Orator suo iussic' pro locorum, te orum,per*narum, caussi 'rumq; diuersitate,adbibet. Hae duae dispositiones ita disser i qmodprior est magis certai p seri'r mero minus certar ac proinde de illa certa piscepta dari possum, de hac non ita , caempro cost utilitate immutanda site qua in re Orator suam indicabit prudentiam . 2 teque imia prior dicitur naturalis, qua si a sola naturahes eatur, cum de ea speciatim dicendi magistri praecepta tradant Ised quia naturae ordinem mquitur.
258쪽
ue haec D arem fa,quod ab ipsa
solum explicetur, aut doceatur ; sed quia ex quadam industriam, O arte Oratoris pendet. Exempla proris doinitionis habes M tibnibus cicer is, ut earum expo*oressor hist. Trioris, in ora ne pro v. 6inctio,probe Mamilia , pro Cecinna , ct in nonnullis Posterioris vero, in Oratione pro Sylla, pro Archia poeta , Mi partes Nidentur per' otho
i rarunt, ct in quibusda alijs. ertur etiam exemplam orationis Ilionei apud Virgilium: Libro t. qui, quaepoterant obseprius cUutauit, quam ApD. quod solebat, ex Didone peteret. Idem Anton. ro in Miloniana fecit. Sunt qui aliter has duis Lustu.' dispositionis partes explicent: nam primam dicunt esse iuxta artem,ct ab arrepnoficisci: at teram mero non esse secundum artem , sed ex ' ρρο conssio Oratoris oriri. Denique,' ali' dis ut di positionem esse ex arte, cu omines adhibentur orationis partes: non ex arte, cum aliquaparspraetermittitur. Alia dissositionis diuiso, qua ex eodem Cicerone coirigitur, haec In pari.
est: quod alia sit dispositio quaestionis infinitae , Streb.in alia quasnonisfinitae, Pham, cum dispositio debeat esse accomodata quaestioni, pro quaestionu varietate,varia etiam erit dispositionum ratio. D quaestione, ita tractanda , Ni Cicero ait pari. idem
259쪽
ad fere est ordo, qui ct locorum : hoc est,ar nomenta ad fidem Dcitaam, eodem ordinesvit Streb.in tractanda,quo loci numerantur. Vt, si exempli hunς l0 gratia tractares hanc quasionem, An mors sit' coni nenda, primum regu entum duceres aciesinitione, deinde as enumerasione a notatione, a coniugatis, oesic deinceps. In caussa vero, seu quaestione nita, quoniam nonsolam fo i cienda est fides, sed etiam adhibendus est mο- tus, oportera iam adhibere ositionem, no ratem n iram, Nel artificiosam. Neque, . . quod Cicero de di positione propositi, siue quae- sionis infinitae ait , ita accipiendum est, ut d leamus semper eandem dissositionemseruare, quam ipseo locis recensendis expressi; cu non' eodem modo quaevis infinita quasio tractari deleat , nec eadem ratione ab OMnibus locorum series constituatur; ipsemet Cicero utriusque quasionis eandem esse dissositionem eodem k-co,doceat. ioctrina itaque Tulli, umuerse a cipienda est, videlice in quaestione infinita tractanda, em dispositionemfereseruandam esse. In Ian. Rursus,ex eodem Tullio haec tertia colligitur di l 'ositionis diuisio,quod alia sit accusaforis, Ma defenoris dies onendi ratio. Accbsator rerum . ordinem prosequitur, Ni Cicero facit in Verri- . nis epatro s Nero varie disponit, pro caussa- aram temporum, personarum varietate: Ῥt lino la
260쪽
m iratione pro Cluentio ,'pro Milone adema auctor fecit. Trapeuntius hunc in msdu- dADositionem diuidit. Dispositio, alia ab arte pro imiscitur , alia a natura causis,'temporum locorumque, acpersonam ratione,ut si rasicri
Nimus. Rursus alias dispositio caussae smpi
cis , vi est illa , in qua Nna est constitutior alia' est causis duplicis,ut est ea, que D is auiplures habet constitutiones,aut constitutionis partes et constitutiones,vel unt principales, νt siunt Dae, qua ex confictione, prima depulsone
oriuntur;vel incidentes, H quae ex alicuius r
aionis depulsione nasicuntur. In simplici cau1sa
consideratur dispositio partium orationis, H - exordij,narrationi aliarumque, argi et rura: at mero in duplichetiam costitutionum,ac
partium earu consideranda est. Rodq*bus aute ex triplici reru ordine, triplice facit distribuerisormam. m rem aliae siunt, quae inter se statu Lib. quedam certum habent; ut annus prior. ct poste cap. tarior rima es secunda diei hora:aliae,qui nutabun ordine,Nelsi que haberepossunt,quisque, in illis explicandis,eu ordinem seruat,qui si inccasione, st ratione dicendi, visus 'erit oportumor: aliae denique certo ordine gestae sed tamendata opera in illis expqnendis earum seriem, perturbamus, O priores posteriore loco poni--s: em rem no aprincipio, sed a medio exordi '