장음표시 사용
221쪽
tus sum; quod & .ipse Plutarchus in vita Coriolani. ' sentire videtur. f Caeterum, illa fere integrE non scri- Ibebant; sed aut una litera; ut T. L. C. P. A. D aut
duabus; ut Cn. Sp. aut tribus, ut Sex. Ser. Igitur non certa erant praenomina in una familias etiani suci uaedam Iubentius assumebantur, quaedam vero penitu, repu'
diabantur;scilicet siquis id antea in ea familia gessisl et, , A. Gel. h. qui ignominiose, vixistet; qubd si vero & illic continas. cap. a. gebat commune pluribus esse praenomen, patris atque etiam aut interdum nomen subij ciebatiu;vt, Q. Mutius P. F. nepos scaevola. Sed de primis nominibus haec sufficiunt quae vel inde propria esse liquet, quod cael xis f proponantur Huic subiungitur sentis, seu fami- stiae propriu nonae quod nonae simpliciter saepe vocatur, atq; oes gentiles & agnati ipsum vi urpabant;a quo ser. leges in iure nostro denominatae sunt, ut Cornelia, Iulia, Aquilia,Voconia. Quod tertium deinde subiun- νgitur nomen, cognomen dicitur ; hoc principio adie. um fuit,ad ipsorum inter se gentilium discrimen ue ut Cic. Ib. 1. cum duae essent familiae Claudiae; μ una Marcellorum, - de Orat. altera Pulchrorum habuit cognomen ; qui quidem ab o. eadem origine descenderunt; maiores tamen magis
Paeae eosdem habuerunt, quam rarentes: QNnqua de hoc exemplo dubitari potest, cum alteri fuerint patrith, alteri plebei j Apertius id constat in gente Cornelia; alij enim Scipionum,alii Syllarum,alij Asinarum, alij I ei
tutorum cosnomen nabuere; ex eadem tamen omnes
gentes, siquis ab antiquitate repetat, sed liberorum multiplici progeneratione successioneque,dissiuncti sunt, , distinctis. TIta rursus&inter ipso Scipiones dissere Dii a constituta est: Nam Nasicae, & Aphricani cognomes postea additum fuit. Hinc factum arbitror, ut is pleriq; tradiderint, cognomen ad familiam pertinere.
Adiectum est sane ad magis specialem familiae demonstrationem. sic apuiu Macrobium Vectius ait, Praetextati cognomen in nomen haesiste, & ex coP nominibus facta nomina, atque itero ex nomini-- bus cognomina. Nam qui adoptabantur, cum in aliam familiam transirent, prioris tamen & naturalis gentis E notam caelare in cognixiouς volueruo ic scipio a Am
222쪽
Amylianus, si aes at Octavianus cognominatus est. Et si quis exactius rem istam . perpendere voluerit, comperiet prima gentis nomina filisse cognomina, Maonomina ; rursus cognomina. Agnomen voco, quod deuentu principio impositum est; sive, ut Plutarchus ait, a rebus gestis,aut a fortuna,aut sorma, aut virtute. Nam Fabiorum, Porciorum , Mutiorumque appellatio, a fatis notarum rerutri significatione, familiae posta ea fuere adscripta Et Scipiones,Frontones, Labeones, Capitones,Cicerones,Catones prius fuerunt agnomiana; deinde cum a liberis continua successione assumerentur, facta sunt cognomina. Et quonia' in semilia perdurabant, non vana persuasione creditum est a plerisque ad familiam pertinere. y Est igitur cognomenim ea quidem sententiat specialior quaedam familiae
nota. Caeteriim, agnomen quidam Latinam vocem vix esse admittunt, quam tamen in iure legimus: Et Probus, veteresque Grammatici non sine authoritate antiquorum, eamin propriorum nominum expos
a tione retulisse mihi videntur. Supra dictam porrbRomanorum consuetudinem nostro usui dissicile suoxit per omnia accommodare.Et in hoc videmus pleros que hodie vetustatis studiosos magis, quam doctos vel peritos,ridicule san E ineptire. Maiores autem nostri Germani, ouantum ex historijs licet cognoscere,unum tantum &simplex habuisi e nomen videntur,quod pro- . prili appellatur, Graecoru,Iudaeoru reliquarumq; gentium more, ut Homerus, Plato Ioannes, Petrus, Pa
lus : sic Vigilus,proprium est apud phrysios nostros nomen: Nam quod patris. patriaeque nomen additum proprio nonnunquam ruit, demonstrationis ape tioris caussa factum est; at hunc etiam mos inolevit familiae nomen subi jcere;&qui obscurioris originis sunt, ij feris cognomen aliquod quaerere solent, quo gentilis nominis vice viantur. Sic fit,ut pluribus sepe coniunctis nominibus, quod proprium est praenomi-i1 nis loco sit. 4 His illudadijcia,seruos apud Rom unicutantum habuisse nomen. 33 Et sere vocantur a Iurec5. in
223쪽
iset Co MMENT. VI GLII IN TIT.
ut liberi C. Seius: L.Titius,P.MGuius. T. Sempronius, Aulus Numerius, Sextus Axigerius. Sed tandem sine mi istis imponam , quae etsi non debeat iuris studiosus ignorare,cum multus eorum sit usus, huic tamen loco non satis conueniunt: nisi cludit olim ex confusione vel errore istorum in haeredum institutione, legatisque dubium saepe exoriebatur, & exhaeredatio has nominibus plerunque fiebat : QNnquam suiliciebat vel' unum ex insis ad ij cere, modo tamen appareret,de quo 'o GAU. iv l. testator sentiret. φ Non me latet inferius de legatis a. deli. - theophiluia 'alia de hac re tradere; sed ille suo tempori
psb. . inseruiuit; iuc Romani usus sitis peritus fuit,qui & ipse
saepe variatus fuit; ut nihil est in rebus humanis stabile. , i In nominibus certe magna omnibus seculis suit & va- rietas&licentia, atque etiam hodie perdurat. l Nunc is ad ea redeamus, quae Accursius hic mire intricat, dum ostendere nititur, posse & alijs modis nominatim 2 exhaeredationem fieri. Acin primis tale subijcit exemplum: Omnes liberi sint ex haeredati. Nam si unus tantum testatori filius fuerit, de eo necessarium est nos in telligere. Sed tamen aliud postea adiungit exemplum: Filium meum instituo, coeterosliberos exhaeredo, quod Detsi non videatur a priori differre, tamen negat illic no- minatim ritE factam exhaeredationem: Nec est veris mile Accursium inter caeteros & omnes aliquod post
p Arg. l. cae is er discrimen,&quod ait, non repeti dictionem: Orerorum. mnes, ad proximum exemplum referendum est, cum
dixit testator simplicite Liberos exhaeredo. Quid igi-όor. gni. luctan non valebit exhaeredatio, quasi nominatim Mela cum quis omnes liberos .exhaeredauit, qui unum et L libero- selum habuit Θ & videtur non valete; aliud enim est, si rum. U. dixi si et: Filios omnes,aliud si Liberos. Filiorum enimae e roo, appellatio primo tantum gradui congruit,&specialior signi sar. est; liberorum omnibus descendentibus conuenit, Μ Min ι μμ nepotes etiam caeterosque comprehendit. Nec videtur
in princi. nominatim quisquam exhaeredari aded generali vocabulo; eaque sententia odio exhaeredationis fauorabili- r l. Tin or est; proinde ipse Accursalibi, doctoresque omnes ab e lib. hac si ossa recedunt. xi Ego tamen non video, si unus I 'po . tantum est filius, cur non aeque valeat exhaeredatio,
224쪽
iam omnes liberos, quam cum omnes filios inhaere- , dat Ratio enim in utraque specie eadem est. Et quanta s Argu.d. l. tumcunque generalibus verbis pater usus fuit, de uno D:ius.
tame isthoc ipsum sensist e certum est. Nec obstat quod liberorum appellatio latius extenditur quam filiorum; tio latissimE patet j cui ad unicum filium restringit ui
neque enim tum omnino nominatim facta est exhae- tDδLTi-redatio; sed quia alius non extat filius, de oc necessa- titis .miae rid intelligendum est 3 & ea relatio, demonstrationis Fabrum nominisque vice fungitur;&visit etiam odiosa cxlim hic. reflatio,tamen no maior est odij ratio in hoc casu, cum deliberis dixit, quam cum filiorum memi ait. Posset tiam dubitari,an cum liberos exhaeredasset, valeren Eid posset,si unicum tantum filium habuit: Item cum talios, si duos V tantum s sed tamen si, peruacanea est ho- Aret. in die omnis haec disputatio; neque enim quaerimus an d.l. Titi. exhaeredatio nominatim facta sit, an non, sed an cum x k. aliud. certa caussa: Nam nisi parentes filios vel filij parentes, G p. causcum iusta causa ex haeredent, testamentum est nullam, sas in au. sine ulla differentia sexus. Caussa autem nominis vi- the. mice fungitur; respicit enim eum qui exhorredatur, idque cci deperinde habetur,ac si nominatim esset facta exhaereda- pel.cta. tio. F. a Ialo. in L
. prsterito; valet quidem testamentum, sed postea ad pia natio ne posuiu mi inie posthumae iii/pitur, ea ratione totum infirmatur.Idebque si mulier, ex qua p0si humus aut posthuma spe rabatur, abortum secerit; nihil impedimento est scriptis haeredibus ad haereditatem adcundam. Os et Hubii quoque liberi, vel haeredes iiiiiiiiii debent, vel exhaeredari. Et in in eo par omnium conditio est; quod Cesilio postli no, α quolibet excate, es de liία
ris liberis, siue staminini sexus, siue masculini sed staminini quidem sexus personae, Vel non ν
225쪽
natim, vel inter caeteros exhorredari solebanti ira tamen ,si inter caeteros exhaeredarentur, a liquid eis legaretur, ne viderentur praeteritae es se per obliuionem. masculos vero posthumos, iid est filios , dc deinceps, placuit non aliter rei te exhaeredari, nisi nominatim exhaeredarentur, ihoc scilicet modo : Quicunque mihisilius gen
s in sint correcta circa si radictas isserentia. c Institutionem,cum uorabilis sit, extendi. γ exhaeredatio posthumi ad caeteres sit extet, s Hodieposthumos exhaeredari nonpos*e.. Io Concit atae . fidentes interse constitutiones.
Osrqv1M i deliberisiana natis dii humest, sequi.
de nondum natis,id est,posthumis tractemus; qui etsi fere cum illis c5ueniant scum & ipsi institui&exhaeredari debeant in nonnullis tamen aifferunt.Ecce enim cum olim inter masculos &sceminas esset di- 4 ῖ. : . . io circa praeteritionem,in posthumis par fisit codicio, praeterita itaque filia iam nata, habe ius ac- is , vero rumpebat testamentum, ra-κ 'V-φ 'I-tio in promptu est,atque per se nota. Cum enim filiaru lin, o. pi a xlxio pro exhaercitatione habeatur, non idem in si lius posthumis recipi potest; videtur enim eas, quae non- Iacit cir- dum erant natae per errorem omisisse,noqubd volebat 'aere are 'Atque idebetiam, clim inter caeteros ex- mil. dabantur, necesse erat aliquid legari, ne per obli- μγ u Onem aderemur praeteritae. Id tu &Ias nivicit
226쪽
idi litis Est&ina differentia internatos& posthumos, uod illi praeteriti hab initio, hi secuta demum natiuitate rumpunt testametum: Iniquum quippe esset hie ab ς ρος initio ruptione inducereὶquid enim si abortum venter siciat, quid si mortuus nascaturς partus vel prodigiosus, quid si ante septimumensemi nam & tunc ex quorundam sententia, cum vitalis non sit , testamentum tino sunt. non rumpit,& pro non nato habetur. Bene igitur testa. metum ad navitatem usque posthumi sustinetur. ' Est sto; illa etiam hic tradita differentia inter nat & posthu- 'mi mas; lubdhaenoaliter inter caeteros exhaereclari possut, ς am si fuerit aliquid legatum; illae etiam sine legato νής Alcia possunt: Nam siparios una instituist et,&caeteros ex--ἀ Liaeredati et, posthuma, quae post nata fuisset, licere pos et, testatorem de se non cogitasse, in ec generali exhaeredationis clausula sese debere S excludi; quae exceptio cessat, si legatum accepit. Quarto loco ex hoc para- in ra erigrapho diu erentia notari potest, qudd nepotes nati den*-&praeteriti non rumpant, α inter caeteros exhaeredari g, si cum pollint; posthumivero nepotes,nisi nominatim fuerint vel in m- exhorredati ,rumpant testamentum.Ait enim hic Impe- tero. C.derator, Masculos verbposthumos, id est filios,&dein test mili. c ps; scilicet nepotes, pronepotes,&caetera. cuius equi. ἡ d biec dem certam rationem Iason ignorare sentetur. Pleraq; quViem. tamen existis sunt correcta;h nec enim nati uitate posta in . eo Lbami totum testamentum rumpitur, sed tantsim insti- ditiones.Legata verb& fideicommissa firma manent, causa C. si tamen scien ' praeterijt posthumum. Namspereti de liber. Arem,putant doctores nec legata quidem esse praesta- pra trida, te quo inserius aliquid attingemus i Exhaeredation Bart. eraciem post humi in uniuersum nunc est sublata, ut i, doct. in Hfia demonstrabimus. 9 mobrem magna in parte hu- auth. ex
Institutio posthumorum, cum ob ipsos li- placet. f. ros Mob testamentum a
ius paragraphi ius est aboliturn.Illud etiam prima facie caussa. absurdum videbatur,posthumum nominatim deberet f. pen. in exhaeredari. cum nona iam nomen habeat, quodn iis fra eod. lustrico die imponi solet; verum demonstratio certa in nominis voce fungitur; idque est, quod sub sinem ydi- Nerone. citur. Hoc scilicet modo quicunque mihi,&c. ci LGlo ivl.
sustinendum si fauora de lib. bilis, pomum
227쪽
is v, bilis, etsi simpliciter far, latissime lainen extenditur 3m ri gin oui, isti tu tuosthumum instituerit,&s mille nascam g. si iii, iisi tu posthumum instituerit,&s mille nascanpDςς e, diuersis matrimonijs, omnes instituti '' cen et sebuntur. Quin&siquis post testamentum arrogabi-
, tur, quos instituere necesse fuit: Ergo & filius h legiti-ή ut hi maius &monasterium, Q quod facto testamento quis' '' est ingressus, hac nuncupatione veniet Naturales a zἰ - ia o i lloisi fimi eum oraeteriti norumpant testatem iiiij&illegitimi, Quin propteriti no rumpant tcst i' o tbς in emunt,ex hac interpretatione e non Vocantur. Con-hq Raphaes, eum in simili specie . si quis rosς oti
Wς 'μς haereditatem restituere, s siric liberis decesserit, non f ' μ' sit eostendus restituete, si naturalem filium relinquat. Hii eccles qued tamen bon eadem omnino ratio est naturalis A.
p ββ in testitimi ae voluntatis quaestio esse videtur;ut si quis: bd .pbice, tempore cocubinam habebat, videatur oe na -
per i turalibus intellexisse,in eouexb, qui legitima habebat ex Vm uxorem, contraria praesumptio praeualet. Aretinust qL ex s. - men&x Alexan personae conditionem inspiciendam dicedio qui esse aiulit, quos alij sequuntur An autem ea haer' 7 sibi rUGt ii, dato posthumo tam lata interpretatio fieri debeat, odi rebel. sputatum etiam est. Et quod hic Accurs negat,alibi ait. I iii x Iason quoque ex hoc text. colligit, ς haeredato qu ir Iud l pla eunque posthumo filio, nepotem comprehendi. V FG cet. bet dictionem uniuersalem hoc admittit ,Aretinus Baue.hἰc- Gallicorum doctorum Raphaelisque sententiam quitur,vi nulla sit in hoc inter natos 4 posthumos di c. R iariu- ferentia, nisi quod hic generalis exhaeredatio exprimi uxtius. ext posthumi natiuitate demonstration citi restrictionem detest. i. que accipit sed id ab Alexand. latius examinatum est, 'ili Di d.l pla, & nos referre supersedebimus, cum n ulla inde sit utili- cet, las. Quid enim refert hoc scire, cum exhaeredati hodie g. braece. omnino posthumus non possit irx. In l. sed . Rumpitur Jlsi verbexhaeredabatur, restabatque- 'bux L relae auxilium, quod postliuinis exhaeredatis sine con- ii, j. de trouersia dabatur; sacilia enim in eorum querelam au-ι- 'put. res praetor inclinabath, cum ingratitudinis nota nul- In seque. Iasubesset. Mirum autem fuit ius ciuile talem exhaeregis .isica. ' . dationem
228쪽
DE ExH RE D. LIB. ERO Is dationem manifestdiniquam tolerasse;sed ego id con cessiam arbitror ob maximum patriae potestatis ius; a cen: mς Iureconc Nec obitat qui, i exhaeredare licet, ia
latinariis vitae&necis temperatum, illa quoque e hi a
redandi licentia, querelae auxilio mitigata fuit. Saepe tamen haec exhaeredatio quantumuis iniqua eTectuiti consequebatur; multi enim lites fugi ut, multi serilis, post quin iennium 'instituunt. Multi ante prae . id est, paratam querelam moriuntur,x quibus casibus exti a redati'sustinebat testamentum, &instituti haeredit, c dictum
estis ecundum communem opinionem, posthimatis em a haeredari nequit; non cadit enim in non natum caussa
an ratitudinis: quae nisi adiecta fuerit , est,mentum/ 'i, ipso iure nullum est: idque ex iuris novi simi emenda tioneS colligitur. Nam constitutiones Codiei; ex
haeredari posse posthumum consentiunt h& quod plerique Iustiniani constitutionem i contradieere aiunt vanum est. Illa enim alijs,quae postea lao iit, antiquior est; &negat infantem a matre praem itum, ob odium patris, a querela repelli; de ex re lationi, li V centia iublata, laihil attingit. Quod Theodorus Letiani Graecus interpres indicat: γ υκ φκcri Zχα δερι-
ss Voluit cuius sententiam mitto. Decias, acante eum Raphael voluit,cuius sententiam Paulus Castrensis 'm recitat; ex eo itaque iure, quod est ita in C in tu Codice & in institutionit, 'e riri L ---L- itaque ture, quoa citati Codice & in institutionibus post unius exhaered, tu . tot op b , . , in v ,polinumus exhaered, ων. GRld Nouellae prohibent, ii tanquam non- Iulo. iiii hoc quidem admittant. 2. C. Otinos THvMo RuM autem loco sunt Echi, .
qui in sui haeredis locum suecedendo, k
quasi adgnascendo fiunt parentibus , sui haeredes; Vt ecce, si quis silium Cc .eX eo nepotem neptemve in potestate habear, Pti, gradu praecedit, is solus iura sui horre- ni Ind D habet; quamuis nepos quoque dc neptis e3 quii in su
229쪽
legitima hoc modo erit relictum, ad supplementum c&mς ' petcti ac io, oli in quoque, qui&in re particulari haeres crat institutus, non reddebat iniustum testamentum,nmod biolus es et, nec ullum haberet scohaeredeam. ἔ i stabitur J Caeter una, si inutile est testa- naeniam, cur datur lilaic praeteritostio bonorum posseL R contra tabulas, cum haec rescindere dicatur li testare in incti uni ZAt quod nullam est&in te, rescissione miti ni me in i 'et In hac re variae sunt Interpretum soli μή rich iii, ite . Paulum tamen Castrensem maloi pars sequire-θμαμ- emancipati per bonorum postessionem contra in i t - tabulas testa inestani vere rescindant,sui vero praeteriremedio utentes, tantum id agere videantur,qubb L- ti b--ebietestamentum ς declararetur. Bariolo aliud
C. Me coii i videtur, cuius vulgi, improbata est opinio; voluit quipc Loyom ex peis tunc, cum suus praeteri tus bonorum possessionem sis obc'M contra tabulas petit, Dcite ipsum quasi comprobare, d limie δε iure 3c rite fae uri testamentum; ut in hac bonorum dc ιυμ λ - pollellione deinde rescindi videatur,quod tacita conm pG probatione quodammodo substitit: ξ Quae opinio cod Ind. La, dolore potest defendi, quod modestius atque leuiust etibicΠr- tris iudicium per bonorum possessionem,quam perius e Paul. ini, dicendi nullum impugnaris videat 3 cui simile est,st ut, quod scribit Vlpi anus: I iberos contraratresnon posse in pote Z- de doloso famos m actionem dictare, sed eam ipsos vers Aebbe. bis deberet temperare, ut bonae dei sat mentio. Vt a
G posth- tem filius ex prei se etiam approbet testametum, tamen In d l. a. iuris subtilitate non conualescit proponendo autem g Ar. l. mu praetorium auxilium omisso ciuili, videtur approbaremmu Ui- testam et una tacite iure ciuili,ob id videlicet, quod ipsbrin. c. iure non subuertit. Satis autem eii, ut bonorum postes h prκter. fio contra tabulas competat, si vel color saltem aliquish L.non de sit, vel praetextu ς, quasi coniistentis testamenti. Aliquo b t. in hir. sane modo rci cindi vidctur testamentum,cum praeteri- . de Eo- tus tabulas praetorio iure impugnat;tacite cosciatiens, L. um co quasi iure criti linon intiti ualidae. Et ut dicimus illiuncoia. videri dedi ite bene lictuin, qui ciuiliter negat, ita&qui iL. Hioprae modeste improbat, probare videtur. Vnde sustineri u rein cunque potest Barto. opinio, abhs,qui rem non satis
230쪽
itioni solent,facile ex supra dictis tolluntur. EtseMo AElud. testamentum est inutile, pietas tamen & modestia filij l. a. exigit, ut quam ciuilii simό paternum rescindatur iudi cium. Quamobrem praetor aequissime&ad eos, qui hi: potestate sunt, hanc bonorum possessionem extendit. Ex qua & illud capitur commodi. quod simul successio ipsius praetoria authoritate confirmatur: Iuli ius autem videtur possidere lui authore praetore 'possidet: Qua- I rpropter etiam scripti secundum tabulas bonorum pos sessionem petere solent sine qua tamen non minus ipsi pisci adire possent iuris ciuilis beneficio satis adiuti, quam se praeteriti sui immiscere se bonis; qui etiavndeliberi bonoru, pos essione quasi ab intestatore tere possent seditamen significantior est testamento facto,&ob praeteritionem rupto, bonorum possiessio contra tabul. Hucetiani facit, iube filio praeterito iure tamen praetorio subsistat testamentum,quod nos alio loco infra dem*- m muta iliabimus '' tametsi vulgus doctorum contrarim ap- men. infriprobarit sententiam. In summa non minus per bono- quis mo. rum possessionem nullum testametu rescindi ur, quam top. in Aratum&per se validum per eandem confirmatur. D sitio Nemo Haeres ex eo testamento Jr Et id quidem in hoc praeterito casu indubitatum est, in quo nec aequitas quidem aliqua voluntatem tuetur. Quod ii tamen fili sis mortuo patri ra. test m.
superstes testamentum approbauerit quod accideren0nnunquam solet, cum aliquis ex liberis,cui opimis si sacerdotijs,vel aliunde satis prospectum est, praeteritus isti exiti. apat: e fuit sustineri tunc adhuc testamentum ex aequo i si dehib.&bono lex ait ' quod tamen ius non caret scrupulo; posth. cum enim testamentum semel ipse iure nullum fuit, caeteris exhaeredatis, atque etiam institutis, ius est quae- , Elad. stum,ut ab intestato'succedant;&ea via' maiorem for- F lt partem accepturi sunt,quam si testamenti dispositio- ρὰ hesit. Cnipadhaererent. Hinc latEdisputatum est a multis, an H, I host ' pprobatio praeteriti nocere debeat caeteris fratribus,& anne illi ante praeteritum possint bonorumposscssio- s. bonum contra tabulas Η petere, quae duo dc eodςm pxOpς rotis iis se filo pendent. Nec in emancipato tanta est dubitandi Atar bEratio: Nam hoc olim praeterito, testamentu tamen erat 'sidum: Quamobrem approbatione etiam ius confir- c