장음표시 사용
241쪽
dationem manifeste iniquam tolerasse; sed ego id con- e di lcessum aibitror,ob maximum patriae potestatis ius; ait os, cenim ς Iurecons Nec obstat quod exhaeredare licet, re delis cum & occidere liceret: Quemadmodum autem pau- M. IPlatini ius vitae&necis teinperatum, inita quoque exha - d Arst ό si redandi licentia, querelae auxilio mitigata fuit. Saepe tamen haec ex haeredatio quantumuis iniqua erectum hesisti, consequebatur; multi enim lites fugi ut, multi setius, 'id est,post quin aennium instituunt: Multi ante prae- l, . paratam querelam moriuntur, i quibus casibus exhae--r credatio sustinebat testamentum, &instituti haeredit, te potiebantur: 'Hodie visaepemmea nobis dictum Iest secundum cominianem opinionena, posthamus e
haeredari nequit; non cadit enim in non natum caussa ingratitudinis. quae nisi adiecta fuerit ,restamentum/: urso iure nullum est: idque ex iuris nouissimi emenda ritiones collinitur. l Nam constitutiones Codicis ex ihaeredari post posthumum consentiunt h&quod pie I ' 'o y
rique Iustiniani constitutionem x contradicere aiunt, vanum est. Illa enim alijs,quae postea lat , ut, antiquior est, & negat infantem a matre prac jituin, ob 'odium patris, a querela repelli; de ex narre lationis li- ςςntia iublata, nihil attingit O uod Theodorus Letiam 'V Graecus interpres indicat: γυ Ἐκφ iτεuσκ- πία g log τορ ανοῆα tib tr . euτα - τη-υπτο U. Idem quoque ι- μDecius,' ac ante eum Raphael voluit,cuius sententiam in illo b paulus Castrensis '' recitat ex eo itaque iure, quod est ASD c d .. Codice A in institutionibus nosthumus exhaereda iu's. si. a
qui in sui haeredis locum sit ccedendo quasi adgnascendo fiunt parentibus
sui haeredes; Yt ecce, si quis silium Cc
ex eo nepotem neptemve in potestate habear, Parad.
quia filius gradu praecedinis solus iura sui haere In da si qὲβ habet; quamuis nepos quoque es neptis eX qui insu
242쪽
eo in eadem potestate sint. Sed si filius eius vii eo moriatur, aut dualibet alia ratione exeat de potestate ei is; incipit nepos, neptisue in eius loὸ cum succedere; Sceo modo iura suorum haere dum quasi adgnatione nanciscuntur. Ne ergo eo modo rumpatur eius testamentum c sicut ipsumsilium vel haeredem instituere, vel nominatim exhaeredare debet testator, ne non iure faciat tona inclinii; ita nepotem neptemve exsilio ne cesse est ei vel haeredem instituero, vel exhaered, Te ; ne sorte eo Vivo silio mortuo ; succedendo in locum eius nepoS neptisue, quasi adgnationexum pat testamentum. Idque lege Iulia Velleia prouisum est, in qua similis exhorredationis inq=dus ad se militudinem posthumorum denion
ae prouisio lex sit an iureipretatio.
D casu Galli. a garis lex . ostia' douo an de alieno ρ humoc De a. p. l. Peiae,quod huic. g. proprium est. ro Noua declaratio se s resi ae. ai Q re nepote, natisuccedentesque patri in litui non possint. Ia Legem quiliam'Velleiam ho Se quoque D cum habere in materna haereditate.
243쪽
&secundu caput legisVellesae compsectitur;hciuod . ut melius percipi possiit,nos a fonte&primis princip pote illiciae explicabimus. f Sciendum itaque posta
humos nepotes praeteritos agnatione testamentum rumpere, quod supra tractatum est.Hinc plerique usu et ora dentes viri,cum testabantur, instituere ipsos solent at tamen consilium piopemodum effectu carebat. Nam aure antiquo,qui nati no eram,id est posthumi, tamet ' f nerant in utero,inutiliter instituebatur. Inutilis verorultitutio, loco praeteritionis erat: Quapropter sive Grant posthumi nepotes praeteriti, siue instituti, sena nerolim rumpebatur ipso iure testamen tuni .. Ratio alitia si s r --. oui iuris videtur alia fuiste, quod institutio certa esse debeat: At hic,qui nondum natus est, nullus L adhuc; & praeterea incertum est; nasciturus sit, an non otiae iam ratio est, quare ab initio testamentum vale , in V, q'o praeteritus est sposthumus. Filium tamen posthu /uin mum ex legibus duodecim tabularum institui utiliter potuisse omnes consentiunt: Et quanquam etiam.hie ς AE f erat ancei us, ipsum tamen & stadiis praelo aliua,& pshμm
rus sit,&aliae forsitan cauilla,quas no diuinafeti ce I Ursinaus,sustinebant Non defuere sese nec filium quidem nondum natum iure abii tu itisti de sex yidebatur,f L. ciuila eri, si h potuist e, ac seruum.
ii decederent anteii c caniaececlerent. Sed tamen id praetor correxit of tristi
244쪽
3 bus casibus utiliter instituerentur.' Ego enim arbitror Gallum non interpretando vel disputando, sed rogando solenni more, qui in legibus serendis olim obseruabatur, obtinuist e, ut post inimi nepotes instituerentur; Not . . cur enim diceret Scaevola iis induxisse Galliam 3 cui inprinc. l. quod ab eo inductum est ius antiquam vocaret, relatio Guyus.co ne scilicet legis Velleiae Z Nec mos veterum sitit Iure ira tant; consultorum interpretationibus alias subi j cere inter Matrinis pretationes, sed notas tantum quasdam: Nam quael gis vim habent, ea quisque interpretari cons euit. Et si id poterati interpretatione fieri, quid lege Velleia erat sophis, quae in similibus canbus prouidit 'Et Gallum Aquilium leges tulisse,argum Zio est lex Aquilia dedano ini utia dato; non suit tamen ille consul sed conteam tus regno illo suo iudiciali ut Cicero inscribit ad Atti cum, praetoriam tribuniciamque dignitatem tantum gestit. Arbitror itaque legem hanc de post humorumtus tertio nepotum institutione, ut aliam illam de damno m pro-ς prie plebiscitum esse,& in tribunatu ab eo latam. Pisfra adle' biscita autem te es confuse vocati A. Gell. 3 etiam auge. Aq ι thor est. Forte init&lex Velleia plebiscitum. Nam in catalogo consulum, nullus reperitur quod equidem sciam ὶΙulius Velleius; tametsi Marius Q Salomonius o In pab eo latam hanc legem existimat, qui a senatuscon-Ga Put. sulti Velleiani autortuit. Sed cares ad ius non multum p L. a. t fad pertinci,&scire vix certo hodie por est,ac ut non etiam Velleia- fuerit Aquilianum ius, vel plebiscitum, Vellex, eam tamen authoritatem obtinuit, quam Velleia rugatio .Forte quoque per sententiam hor primum, dum praeturastinctus est, statuit, quae usu deinde obtinuerit, consensuque iii tacitam legis vim transierit. Gallus qautem in 'no tantum casu induxit post humos nepotes posse haeredes institui, si scilicet post aut mortem, ex filio praemortuo posthumus nasceretur: Nam si vivo auo, amputari poterat, cur non testamentum mutasset. Sed tamen de hoc postea Velleius. Forsitan hic casus non .ntanc de tunc tantum procedet, cum post testamerum mortuus leg. circa est filius, sed etiamsi antea: illud enim tantum specta .ru d. l. tur,ut mortuo auo filio anteae medio sublato posthu-Gasius. mus nascatur.Idem enim& in primo capite legis Velleiae
245쪽
leiae dicitur,quod per omnia casui Galli congruit; nisi quod ibi vivo auo, hic mortuo nepos nascitur. Quod sorte voluit etia Scaevola Aquiliae vel letaeque legis in iure res significare,cum ait: Quosdam credere vale re; posthumi institutionem, etiam si filij morte verba inuitutionis non fuerint concepta. Nam regulariter post humi nepotes institui non poterant, hoc est, siue erant sui futuri tempore mortis, liue etiam tempore t stamenti. Natos vero nepotes potuisse institui non est ambiguum , sed illorum Praeteritio pro exhaer . datione erat. Inepta autem tui siet Velleij prouisio oe ' μ ii superuacua, si lege duodecim tabularum posthumi nepotes, quos filius tem pore testamenti non praecedebat,s institui potuissent. ' Hinc tollitur vetus illa contro- , uersia de posthumo suo & alieno: Alij enim quia mortis tempore suus iste est nasciturus, de alieno non volunt agi in casu Galli: Alij testamenti facti tempus inspicientes,cum tunc eum pater praecederet, situm non recth vocari asserunt v & ob id legem Aquiliam deposta m Doct.cta humo alieno vulgbintelligunt S priorem tamen Opi- muniter. nionem Fortunius &Alciatus V defendunt. Ego vero in L Gaia etiam arbitror, illum casum, quo pater tempore testa- l .in pris. menti fuit mortuus,&scetiam suus iste nepos potius x In prius etsi in v tetonsi fuisset, id est,si fuisset batus, sub Aqui- cip. Gaia Eana formula comprehedi; qui alioqui fuisset relictus luc si tamen verum est, generaliter post laumum nepotem a . h. c. r. non potuisse haeredem institui Τ quod colligitur ex illis tibino diu verbis ue Posthum os nepotes; sic posse haeredes institui pej. Gallus induxit. Item porro*procedere debet,ut utiliter 'ius il ost institutus; quod nullo iure potuit, qui nondum na--iutus erat.ὶ Cum itaque nepotes antea institui non pol iqui iissent,quia incertum erat,an nascituri erant, Gallus dia dis P, est,Instituantur,s nascantur, saltem ne nati rumpant testamentum; de valeat institutio etiam iure ciuili,cum praetores quoque dent institutis secundum tabulas. Gniprinci. Nec de instituendo Gallus consilium dedit, ut vulgb bonor. creditur; sed inanem antea&inellicacem ipso iure te stilpo statorum prouidentiam confirmauit; nec ut institu ῖVm s. m. rent nepos suasit, sed ut institui iure possent, plebem NU. Ro. rogando obtinuit. Idem & de lege Velleia dicen L dum est;
246쪽
dum est; neque enim leges vel plebiscita fieri solent, Vt aliquid suadeatur sit hisclipientium&Iureconsul.ος ficturni sed ut aliquid fieri permittatur, vel prohibeatur.
Porro Aquilius tunc tantum posse nepotes pessi humos, institui induxit, cum post mortem aut nascunt ut ille enim casus maxime reddebat perplexos testatores, cum nec instituere, nec praeterire nondum natos pos sent. Q uda si vero auo testatore nascebantur, iam ces-ῖD. l. Gall. sabat hoc impedimentum. Iulius tamen Velleius po- s. nunc de stea constituit, ut idem est et, si vitio auo nascerentur,leg. Velle. patre testamenti vel quo alio pbst tempore,ante posta . . humi natiuitatem dc aui mortem defuncto, aut alio' hilopiam modo e medio sublato snam multi riam iura ciuitatis amittuntur.ὶ Et quanquam hic poterat ipse auus ante mortem suam natum instituere utiliter; tamen Velleius prouidit, ut quoque tempore re 'Et stari liceret; alioquin enim erat expect anda nepotis natiuitas, ut utiliter institueretur. Nunc veniamus .e D ad secundum legis Velleiae caput, quod huius loci prsiis LGall. prium est, in quo no sequar tritam & receptam opinionem, sed quod mihi videtur verissimum simplicissi
mumque paucis proponam. In primis ergo animauco tendum est, nepotes natos pr. aeteritos, non potu uterumpere iure antiquo testamen tuna, sed ad insitar filia
rum habuisse ius accrescendi, quod stapra diserte expo-.ἀInbrinc. situmq est, etsi pauci ad hoc ius respexerint. Conthattit. huius. autem Velleium in secundo capite loqui de nepotibus natis λ&hic dicitur hosce in patris locum succedentes rumpere testamentum, quod stiperioribus aduersatur: . Quamobrem ego arbitror Velleium primum ius antiquum correxisse, in eo ,qubd hi nepotes olim praeteriti lino exbaere alis habebantur. Constituit enim lex vel eia,ut nepotes in parentis locum succederent, succecs6que haec agnationis vim haberet,nc ipsi quassi post . e Ponilem humi 'censere tur. Movit sorte Velleium,quod ini
merb.him quὰ hic praeteritio pro exhaeredatione habebat , cum patre eos tempore testamenti praecedente nonvideatur
fiasi sibim auus nepotes voluisse exhaeredare, sed per errorem,prae
D.ν. terijsse; quam etiam supra rationem diximus, cur est milt. Q pol humi nepotes praeteriti testamentii rumperenta
247쪽
Hi igitur nepotes, cum iure veteri praeteriti habereti. tur pro exhaeredatis, lege Velleia succedendo in sui hae redis locum quasi agnoscendo fiunt sui haeredes, Sctestamentum rumpere possunt.Hanc autem staccessonemat Velleio inductam illa verba attestantur; g Si g . viden- quis ex suis haeredibus suus haeres esse desierit, liberi dii est ii ieius,&caeteri in locum suorum sui haeredes succedunia d. l. Gaiato. Quod veroAlciatus ' putat, id in omnibus nepo- lus. tibus a Velicio constitutum, ac olim non potuisse ne- b Cap. I'. ' potes praeteritos rumpere testamentum, manifeste est lib. a. Pa- contra superiorum textuum i distinctionem 3 nati e- ωα.nim nepotes non rumpebant, posthumi rumpebant. i f. posthim in Innatis verd correxit id fi Velleius, cum pater praeco supra eo- debat tempore testamenti; ac posthumis eos compa- dem. . rauit, quod textus noster i aperid indicat. Sic igitur
intelligo, quod saepe legitur, lege Velleia ob nepotis i L. si quis
succedentis praeteritionem,rumpis testamentum. Sed silium. C. quomodo rursus accipiemus, quod vice versa dicitur, dein Velleiuin prouidisse, ne testamentum rumperetur tu rest. tuit enim 'rumpi; &hoc quidem exsuperioribus pen- m D. illa dct. Nam si posthumi non poterant baeredes institui: casus. QErgo nec quasi posthumi: Ganquam igitur lege Vel icta rumpendi beneficium praeteritis datum fuit ad similitudinem post humorum necesse tamen sitit, prout aere vlterius in hoc casu, ne quemadmodum non nati inutiliter instituuntur,idem in istis propter comparationem contingerct. Velleius ergo multos casus, pendi testamenti auferens, dan his inccessiemem pbsthumorum iura, vi posthumos
rumpendi testamenti auferens, dando his nepotibus per buccessionem pbsthumorum iura, vi posthumos lanxit recitataeredes posse institui, ita & nosce quasi posthumos; atque utrosque institutos rumpere vetuit. Non illa igitur ratione, quam plerique' tradunt, - n
debatur holce nepotes insti tutos etiam rumpere posse M. illa ca- testamcntum; quod succedendo in patris loςum non )ks. Dis videbantur,ut sui instituti prius, sed textranei illa iu f. etia. nim conditionis mutatio inefficax est φὶ sed quia post- ael. m. humis erant coparati, qui inutiliter olim institueban- o L. siti quetur,videbatur iure ciuili testamentum ruptu iri, Olim pater. f. aut id est,ante legem Velleiam institui isti nepotes po detis. terant; reuera enim nati erant & certi, non posthumi; H hum. a L 1 nihil
248쪽
nihil itaque opus fuit,ut hoc Velleius permitteret, se Liantu prohiberet ne rumperent; idque volunt illa ver ba: p posteriore non permittit institui, sed vetat rumpi,nsiue ob eam rem minus ratum sit quod silccedit Ratio itaque erat;quare videbatur hos rumpere posse: Quiasii ccedebant,& quasi posthumi agnoscebantur,qui nisi inprouisis & expretiis casibus institui poterant. Et haec est meo iudicio legis Velleiae lenta ' Iustiniani Iautem constitutione generaliter concessum estoni nes posthumos suos vel alienos filiosvel nepotes haerodes Vtiliter institui ; de qua nos alio loco plenius dicemus.) Hodie ergo cum omnes posthum1 haeredes in- istitui possint, idendum est, ut cauti quis testamentum faciat, ac ipses etiam instituat, ne agnatione testamentum rumpatur. Hoc aute ius successionis, hodie & in materna linea locum habet; atque ideo necesse est, ut auia filium instituendo cogitet, ne illo sorid praemortuo nepos succedens testamentum rumpat, sed & si filius testamentum scripserit, ac ex se natum instituerit, si forte contigerit illum decedere, pater locum eius subintrabit, & praeteritus sine caussa testamentum rumpet. Quapropter huius etiam respe- ctus habendus est. Ex his arbitror veteris iuris subtiliatatem,& quatenus ad nostruari usum pr*sens s. pertineat, statu posse percipi. Nam totos ea de re hic cosuere comentarios no est nostri propositi. Et passim ilio ii
integra circunferunturveterum recentiorumque commentariaad legem hanc Aquiliam & Velleia unde se auidus lector, qui istis nostris non est satiatus, ad ambas usque aures,quod aiunt, explere poterit.
MANcipHos liberos iure Civili neque haeredes instituere, neque eΣhaeredare necesse est: quia non sunt sui haeredes.' Sed praetor omnes, tam sceminini ses us, quam masculini, si haeredes non instituatitur,eHazeredari iubet; virilis sexus, nominatim,sceminini vero inter caeteros, quia si ne que haere/
des instituti fuerint, neque ita cui diaimus) e
249쪽
DE EXII RED. ZIBEI . I exhaeredati, permittit eis Proetor contra tabulas testamenti honorum possessionem. 1' habuerit effectum differentia dietus inter suos emancipatos. a Correcilio huiusparagi abi. 3 Defensa communis opinio,praeteritione emanc
, pati sine cauis testamentum nultam esse. e An praeteritis cum caussa ab exhaeredatione dif
ferat. M semancipatorum liberorum,eorumve qui in ' potestate sui, multiplex in iure nostro disseretia it, ad rescindenda quoque parentum testamenta, diue eos iure admitti constat. Emancipatis enim praete
vitis, testamentum iure ciuili acetiam praetorio valet, eoa Ira. succurritur tamen eis alia via per praetores , videlicet ut per bonorum possessionem contra tabulas succedant; cum qui inpotestate sint, nisi instituti vel exhaer datis uerint ipso iure testametu subuertere possint.Nec ea res parui est momenti, cum bonoru possessiones Gliam longissimae, id est, quae filijs dantur, anno uno l. expirent; facultas aute succedendi per ius ciuile, lon- otempore,&vt omnes interpretantur, triginta annis u. k duret.Plenius ergo est iuris ciuilis, quam praetorij au-h . xilium&cum emancipati, nisi intra annum bonorum , 'possessionem agnoscant, a successione penitus ex- 9 j cludatur,ij, qui in potestate sun id est sui,trigesim id . in anni meta submouentur. Sed tamen an hoc iure
hodie viamurridendum est. Bart. alibi tradit, cuius μ' 'opinio vulgb recepta est,posse hodie filium emancipatum, sinapisciter praeteritum testamentum iure ciuili ad instar sui nullum dicere; nec illi amplius necessarium re bonorum possessionis auxilium. Vnde huius e r g f 'paragraphi distinctio nouissimo iure prope sublata ἔν est. bd si tamen praeteritioni caussi ingratitudinis coniuncta fuerit, nihil obstare credit, quominus & ius ἐζ ο' ctus adhuc duret. l Verum utrunque membrum etsi pri g-
250쪽
receptum in scholis, tamen contro
M . uersiam patitur; ait enim Nouella ex caussa praeteriti . . nisi euacuato rescissoque testamcnto. ab intestato suc-
s materni generis per querelam Hoc arsumento Accursius etiam h utitur, &dubitat an roi t o t- ctE transtulerit Irnerius in Authentica Codici inserta: . BJ Ex eausta praeteritionis irritum esse testamentum, cum iure infirmari testamentum. Sunt oi u μμ tiam, qui ideo de emancipatis nihil mutatum velint, quoniam Nouella constitutio emaci patorum non m
3 iut in ' inini t sed is obex facile tollitur. Nam cum dicat Im-ς ηας perator matrum quoque testameta per praeterisionem liberorum irrita fieri, satis colligi potest nullam fieti . Wr md differentiam respectu patris inter filios suos &eman- μμ - cipatos; constituti que generaliter loquitur de liberis 's & parentibus; & abvirdum videtur sic etiam restrin- g gere,cum lex etiam vetus non minus emancipatos ad
ν δ μή eg patrum rumpenda testamenta, quam liberos, Ut con-Jssit j tra matrum veniant iudicia,adiuuet. Siquidem praei tIn d l DN- ritus emancipatus habet contra tabulas,ac si hoc destia tuitur auxilio, habet etiam querelam, filij verb praeielerati- riti a materna linea solum extraordinarium, habentimGlli in querelae inofficiosi testameti auxilium. Iasoniv quo-
authe, ex que aliud argumentum non multum me mouetJ cum a su- communi sententia receptum ait, non esse sublatum per ver. patriae potestatis&emancipationis differentiam ext irritu. iux stamento. Hoc enim verum est,cum caussa praeteriti ta meae nis additur : Sectis vero, si praeteritio non ritὶ factan Baran d. est, cum tunc nullum sit testamentum; & sic omnes cathe. ex communem opinionem accipi ut. o tamen plenios, caussu, cum de querela tractabo, quid mihi videatur ,dicam. ODoc. ini. J lNunc videamus qualiter praeteritio cum caussa ab e lib prae haeredation e 'differat. Videtur enim non essevera pro c. per illis teritio,quae verbo magis, quam re fit. Nam quid Miud rexi. Pare. est: Praetereo te, quia vitae meae insidiatus es; quana, in benign) exhaeredo Θ quamobrem Q nonnesi dixerunt, hunc,qui cum caussa praetciitus suit, pro eoa redato habendum