장음표시 사용
271쪽
inen cum titul um suum inde ii aere leducat, idem omnino csse dominium videtur. Nec medio tempμre sine domino fuisse haereditas 'tingitur; a morte videlicet in o D. l. om haeredem cotinuata. Hoc quide s ubtile magis est, quam nis haere. nile. Seducleo nomine explicare volui, nequisse dein- p ceps in eiusmodi inanibus quaestiunculis torqueat. Hreper
Permissum est j Regula est, ' omnes posse haeredes is omne.
institui, tam liberos, quam seruo, Sub qua diuisione qL. cule omnes homines p comprehenduntur;&descruisqui- F. dbi Adem satis exacte omnes pene species Iustinianu, hac cae- rL. qui u. plicauit, deliberis vero nihil tradidit,in quibus tamen cno semper stipeta dicta regula procedit. Multi enim simi te. Itii liberi homines, qui iniritui nequeunt, ut improbi,& lintestabiles, ut si ij eoru,qui laesae maiestatis rei sunt, si Cut deportati,&peregrini ε Atque adebolim nulli a ciue Romano institui poterant, nisi ciues quoque ipsi Ro- imani essent; quod in Oratione Ciceronis pro Cecinna
notare licet,nec parua haec erat Romanae ciuitatis viilitas, ibon apud ciues permanerent; quod Aiam ho-
die obseruari apud aliquos populos animaduertimus& tamen non est dubium barbaros, hostes, peregri- raros exterosque liberos censeri. No possunt etiam u- iij haeredes institui, sed duntaxata patre: Autis enim λ . eκ filio notho natum,vel ex legitimo filio spurium ne- . . potem instituereminimξ prohibetur, hodie quoque monachi quidam inutiliter testamento haeredes rin- stituuntur; olim etiam cum incertis persenis non erat testamenti factio; quae ratio videtur quoque fuisse in postesimis alienis. Acin summa quibus iton potest l. .ari, ij demetiam inutiliter haereditas relinquitur: ac sic restringenda est regula,quae liberos homines haer des institui permittit. 7 Proprios autem olim qui fAntiqua est haec quaestiod quanquam fere scruitus nobis est incognita, praesens tame iuris decisio alijs saepe casibus accomodari potest. c illud enim hic notatu dignum : Voluntatem testatoris simplici scripturae, item aequitatem rigori praeseredam , se esse; plurimaeautem quaestiones exori litur, nec igno ae. etiam rhetoribus, de scripto & voluntate, rure & aequi-:. te. Nam cum quidam proptium seruum haecedem in
272쪽
stituisset, nec det sertate quicquam meminisset, plerisque visum est liber i eum esse non post e, cum de nocnihil testator scripserit: attamen quomodo erit haeres, si in seruitute manetZVerisimile est ergo eum de libertate etiam sensisse, quam interpretationem ipsa aequitas, , . . . quae voluntati maxime sum agatur,& libertatis sa uocinducit, suadetque. Quanquam ergo veteres sere Iure- Iu i euo' -eredideripi hunc nec liberum nec haerede fore nisi delibertate testator volutatem suam expres-μς αρ' Nerit imperator tamen noster aliud constituit, maximEcum aliquos ex antiquis etiam idem voluisse comper-ye D tum sit,' &Attilicinum, qui Proculiς fuit auditor, in L Amor ea opinione fuisse Iulius Paulus citet in Annotationi- cinui, de bus sitis ad commentaria Masurij Sabini & Plauti j. In quo hoc obiter quoque annotandum est i d Masuri u 9 it tib si, non hic nuncupationem significare, seu dedicatione naoperis, verum annotationem, vel uti ad edictum, adle-iΠry Dp gem Aquiliam,ad senatusconsultum Macedonianum qu 'μ quis enim temporum peritus ignorat Masurium toto
Nu.n0 lic, seculo antiquiorem fuisse Iulio Paulo Z Quoniam verbes rellon' Attilicinus in eadem fuit sententia, fatetur imperatorsa, ii pro non se per innovationem hanc qiustionem induxisse; 'de iure alibit men ait, nouaseratione iaμ constituiss); nec ta- . Naigent, men id huic aduersari Accursius ostedit: i Vetus enimes, ciuil. fuit prudentium de hac quaestione altercatio, Et quan- si ide Sa- quam prudentium responsa magna nitebantur autholom. tu ritate,' cum tamen inter sedissentiebant, plurium sententia praeponderabat, &aliquando meliorum ori-yonsa. nio, plurium consensuix praeferebatur. Sic in Codice Iig Lib. r. ing Theodosiano iis responsis prudentum legimus, Vbi.
tu. i. diuerse sententiae proseruntur, potior authorumn
h Facit 7 merus vincat; vel si numerus aequalis sit, eius parti a idicitur , cedatauthoritas; inquat excelletis ingeni j vir Papinia- iicundum nus emineat, qui ut singulos vincit, ita cedit duobus. . pluri fen- Non dubito itaq; diuersam sententiam tanquam plutentiam, rium, prius obtinuisi e; quum altera,in qua cum Attili- ic. de ne- cino sorte Paulus fuit, pauciores habuerit assertores,cep. Ier, quam nouo deinde argumento' approbauit Iustini haerunst. nus,ut in eius constitutione apertius legitur. Quid a
273쪽
Notiti m ditaSenim nullo modo, nisii tib id si
Quapropter citra libertatem exitum inue rei
taS defuncti pia equit. Nam id ideo inductum ea.
seruo haerede instituto,fauor etiam aliquis testamenti consideretur, mihiqnon placet; cum in Iustiniani con λ stitutionc seruum hunc cohaeredem habuisse appar at, per cuius additionem testati caussa cons eruci ho dominis instituto Aretinus;&ouidem si libertatem se et liquisset,non est dubium posse eruum ab alio dominoora I L
sese redimere; cum verbde ea nihil dictum sit eoiis dii '
turiat omnes inseruitute hunc permansurum, domino alij acquisitu xurum, quae opinio mihi videturaduersari defuncti vo G C. luntati: I'roinde crediderim libertatis fauore&ad huc ς sum Iustri iam constitution in praeferendam,&qua θ ' ' quam hie subest persona,cui seruus institutus haereditatem acquirat, ex voluntate tamen defuncti definien- potuis haec quaestio est,cum etiam iri Iustiniani conastitutione cohaeredem hic seruus habuerit, atque ipse U etiana alteri legatus post institutionem fuerit, cui acquirerepotuit ; & nihilominus tamen liberum haeredem ue illum fieri Iustinianus linmaniter constituit Certe si communem seruum tutorem quis scripsisset non dubito quin redimi dcbeat, etiamsi nulla libella' tis facta esset mentio cur ergo non hic idem dicimus. quando di uersitatis ratio reddi uneduit 3 Argu. Liltare. ν- S τ tamen casus, in quo nec cum Ib ad legem bertate utiliter seruus a domina het, Affssu
274쪽
res instituitur,ut constitutione Diuorum Seue/ri de Antonini cauetur, cuius Vetha haec sunt et Seruum adulterio maculatum,no iure testamen to manumissum ante se litentiam ab muliere VP deri quae rea suerat eiusdem criminis pollulata, rationis est. Quare sequitur, ut iii eundem ado mina collata haeredis institutio, nullius momen ti habeatur.
et Dominam feruo tuo nuberes osyς impune. 3 sit poena musieris laxuriosis. Foeminas magis, quam viros er decet maz pudicitia. s Vio huius constitutionis. c I ricilio huium constitutionis. . I De intricata quaestione huius par rapui. 8 seruus pendente iudicio manumi in i abs uatur,ubertate sivi posit p Declarata l. cum silisis. f. seruus.de legat. 2. Io h hae reditatoni supra dicitus seruus accipe perepsit. n cismodo i telligendum Ῥltimam γοluntatem
NOTA Bic i s hic recitatur casus,' in quo seruus proprius haeres institui nequit,qui a supra dicta regula excipitur:Nam cum manumitti no possit, nec bublut re in eo sine libertate haereditas queat, cetium est non valere institutionem ; quod tamen intelligendam ei tinseruis,non liberis hominibus nobis seruientibas, id
est, operam dantibus vel locantibus,' M pendente accusatione 1dulterij institui possunt, cum liberi sint, G
accusatio mihil impediat haeredi;arita: mi Gm-
275쪽
D v I ED. INSTIT. rsi Quod autem de adultero scripserunt Imperatores S
videriar ad omnem consuetudinem dominae cum proprio seruo extendendum ex. nubered a Li Cmina ieruo suo voluerit, neque eitim ulla tum erit noena,cum hoc pontificia h lex permattat ;& forte libet Item in hoc matrimonio seruus consequetur: Nam si permittendo,ut ancilla nubat libero, dominus manumittere ς Vadetur,curnon etiam dieamii, mulle, berum eum esse velle quem sibi maritum delesti 3
od si verb in simplici fornieatione seruit, ne u
satus ignibusq traditur, multd magis idem erit clim adultera; crimine, duplicique delicti aculatus est Mulier certi apatalem sustinebit sententiam, qua numortem doetores' interpretantur, quod etiam comprobatur ex latioribus verbis constitutionis D. Con- T stantini,quae in Codice Theodosiano refertur. Verum an idem etiam erit, si rei deosculatus dominam fuerir, vel prooemia illicitae luxuriae dederit, quaeritur 3 E. o non puto, praesertim cum eiusmodi apud nonnullos populos sine delicti suspicione tolerentur. In hoc poena dominum tene fit,qui cum ancilla Srem habuerit: Hic enim partus seruus nascitur, at libera mulier tali coitu liberorum in- gznuitatem inficit;&matronas alioqui maxime decet g '
pudicitia, qua non iammtiosiorem dotem habent. P hibetur manumissio serui non
adulterium cornmiserat; sed hic tantum usque ad sexaginta dies, ibi usque ad finem iudicii, id est sententa L L hro etiam; & quidem quando cum alio contractum est eri dii iti
menstruus nondu fuerit insimulati te in mi,
sisoluo ucabitur. auquam dubitari possi de
276쪽
is , O. C. de adult. adulterio seruus accusari posti,atquei merea ad uxoris delictumi conniueri. Constitutio certe Seueri&An-
Constitutio certe Seueri&Antonini indicat utrunque fuisse stipui accusatum. Ante alterutrius vero accusatione na tenere manumissionem non est dubium, dummodo tamen non fuerit factu diuortium : Nam tunc etiam ante accusati nem intra sexaginta dies impeditur m libertas, ut rectὶ annotatum est a Fabro atque Aretino; Olim vero con- asstante matrimonio adulteri j iudicium peragi nequi- tu bat.' Porid illa in hoc para rapho in primis intricata 7 i ii quaestio est,' nec satis vulgo expedita; Anis,qui pen- l ei dente iudicio manumissus inutiliter fuit ibertatem haereditatemque saltem conseo ut possit, si absolutus iii
fuerit Z Plures in ea sententia esse videntur, ut non te- ubi Deat institutio. Ego diuersum puto, quamobrem do tali amelius haec enucleetur dilficultas, separati in primo derlibertate videamus, an illa scilicet competat post abs iiiii lutionem, quae quidem si conciderit, frustra de hars thiditate di sputabitnus; sin vero illa competit, tum vit artu, de haereditate&institutione quaerendum est 'VLadetur autem prima facie libertatem nunquam competere, cum ab initio inutilis sit manumissio Et quid dubii est habitura haec Imperatorum constitutio, si . eo tantum casu libertas Impedieur; quo c'ndemnatoria sequitur sententia, quae Vitam etiam aufert ; quo casu nihil cert) profutura est libertatisdatio: Quapropter intelligenda erit constitutio, ut etiam post absolutionem praecedens manu illo nihil momenti adserat; diuersa tamen sententia aequior est, ne falsa & calumniosa accusatione libertatis beneficio seruus fraudetur; cum ob eam caussam prae-
cipu)pendente lite impediatur libertas, ne quaestioni subducatur, ob id, qubd liber sit ,n Eue ex eo mitius p
niatur: Nam innocentiam lex grauare noluit, sed in sed
niatur: am Innocentiam leX grauare nomis, Ica in
tum ne sontes per libertatem a supplicio elaberentur, prouidit; quod etiam ex difficili casu Pariniauit Q pla rifariam colligi potest,in quo dicitur serui libertatena, &statum ob quaestionem adulterij suspendi. Ergo V- paret sorte futurum,ut liber ille fiat, nec penitus inutians existat planumissio; dc cum dubitat an legata sp
277쪽
rare possit, nonne innuit libertatem posse adhuc coni petereὶ nam condemnatus vel seritus permanens, sine ullo dubio accipere ea nequiuisset i perpende etiam quod pure manumissus fuit, &pure data legata fuerint, quae emphasi non carent. nqyram ergo inutilis est ante sententiam manumissio, vires tamen postea accipi eis quod fauor libertatis&innocentia suadet sacs iis magnus interea effectus est impeditae libertatis, io quod quaestioni subductus non fuerit. Nunc dispi ciamus an haeres est possitὶ quod quoque arbitror. Naquae obstare pvidebantur,delegatis loquuntur: Certu pD. . seria est autem Iegata pure data, tunc cum adita est haeredi- otiitas cedentia, inutilia fieri, si libertas adhuc in suspen- alus. δώ- so fuerit; nequit enim legatiun pur)datum atque adi- D .a b. ta haereditate cedens in suspenso stare: Nam si semel ri cessit, non iam amplius q sulpenditur. fAt non idem in C. haereditate;ea enim non similitercedit,cum cessio eius commi una cum aditione differri possit, lonec de libertate eue pracd. niat conditio; quod ex eo comprobari potest, quod cum haereditaςpurd relicta est,libertas autem sub con ditione; eueniente demum conditione utraque com- rL. eruus. petat, at si legatum putefactumst,&libertas sub con- f. r. . eod. ditione relicta fuerit, nisi antequam cedat legatum co-ditio evenerit, ipsum evanescere' certum eu.Mea ita- s L. quae que sententia seruus absolutus si erit liber, erit etiam tum. f. Lhaeres; tametsi legata percipere sperarinue non possit. deIU.r. Cur tamen in Sylsaniani senatusconsulti impedimen- t L. pe. C. to legata inutilitercedentia debeantur, specialis sine is disian. dubio est r tio: Nam illic haeres etiam adire remoratus mL.siquirhaereditatem non aditam' transmittit. Iraui. f.
278쪽
ditumsuit; nec definitio hara tantum in alienos uoprocedit 'eritin in flaiba cunque etiam alijs proprium enim & alienum, meum & uuin . nodenominantur. ' Attingit porro hic eum nodan, Angelus, an usus fructus pars clo iiiii ij sit)inquo leges non intish conueniunt, sed eam tete probant .so ut Onc: D quod ad totum& plenum dominium constit en Quiri pars sit vshisfructus, non aliter ac paries do=Aus porrio est: Ac ita unum responsiim intelligunt, quda ait in multis casibus usu mirui tum domini partem est e. Sed id mihi non probatur, Kcc cuina Tatio non in multis casibus, sed omnibus procedit; & alia ς lex ait totum nostrum esse, etiam sustis fructus, alienus si i in toto vero nulla pars deesse potest; & tamen si absit usus sit ctus, aeque dicitur noster esse fundus. Dicendum ergo sum fructum non esi e partem domini j, sed aliud quod da mitis in re, ad reliquarum seruitutum ' instar: Nemo autem dixerit, eum , qui ius eundi per agrum habet, dotanti mini eius esse in Miqua parte. 'modo ergo intelligemus, quod dicitur vltim fructum domi iiij partem es e in multis casibus Θ mihi non displicet,ut dicamus v sufructuarium in multis casibus pro domino haberi, & aliquando etiam credidi videri usum fructuna partem domi iiij esse in ijs tantum rebus,in quibus fructus est in corporuperceptione,ut in agri fructibus, & animalium foeta: Nam ibi videtur ususfructuarius partis unius dominus esse, quod non idem est in aedium usu fructu: ς sed hic intellectus subtilibus auribus luti sat scio non arridebit;reprehendi tamen a quo uis eum libenter patiar,dummodo fidem meliorem adserat. a Ea vvs autena a dominosito haeres insti, tutus: si quidem in eadem caussa inaim serit; sit ex testamento liber haeresque ei necessarius. Si verba vivo testatore manumissus fuerit; suo arbitrio adire haeredit tem potest: quia non sit haeres necessarius, cum Vtrunque Aci omini testamento non consequa/
279쪽
dominus sit haeres: Nam ipse alienatus, neque liber neque haeres esse potest, etiam si cum libertate' haeres institutus suerit, destitisse enim albher talis datione videtur dominus, qui eum alio
1 es O emi tori accuiratur haereditas per seruum proprium haeredem institutum. et legatum a eniat ad emptorem factum seruo
3 Seruum sub conditione institutum necessarium tamen sieri. M dici una fit seruum proprium haeredem hoste in
Nili tui, ulterius casus omnes Imperator prosequitur, qui circa eum accidere possunt: Aliquando enim permanet in domini dc testatoris potestates interdum m numittitur, iii terdum alienatur. Postremus hic casus maiorem habet dubitationem. Regula enim iuris est:
Libertatem seruo instituto haeredi non recid adimi: Quemadmodum nec haereditas, seruo solo cum li- a L. si irabertate instituto: Nam cum unum tantum ademerit, corio Dr tit, nece: leeli lateria nutilem elle libertatis lationem.
i h Sed an emptori per hunc seruum barreditas acquiri s re=tila. pollit, an vero&ipia cum libertate extinguatur, ilia rL Utur. Resipodet Imperator emptori &nouo domino per seruum acquiri haereditatem; diuersa tam en sententia
280쪽
libertatem ademerit,per alienationem scilicet, litura . nior erit sententia,si libertatem redempto competere dicamus, cum expresse non fuerit adempta; atque ideo cum non expressa voluntate libertatem ademerit, has reditas semper perdurat, quam vel domino,vel sibi,siue erit manumissus, siue redemptus acquisiturus est. F Sed jadhue de alio circa hoc dubitatur, an per alienationems L serui intestamento manumissi legatum illi factum e tinguatur,an vero ad emptorem perueniat. AccursusA γ c & differentiam constituit interia naereditatem&legatum, cuius sententia palam repro-ὶ balax est: Nam &legatum, ut haereditas noua, serui do- mino acquiritur,nisi expresscgadempta libertas fuerit; cum enim tunc siue permanserit in domini potestate,
ferim siue redemptus fuerit, ne sibi quidem ipse acquirere
possit, at quomodo dicemus per eum huiusmodiis lumentum emptorem deferri Z &haec ad istum casum duo nihil habent dissicultatis. Hoc ς ς' tamen sciendum, & si proprie seruus iacccssia ius haereser dem' sit; quia protinus a morte testatoris liberi sit &haeres; g Ita Bartsi tamen conditione libertas suspensa est vel aliunde, iud t Ii ' necessarium tamen seque fieri, meo iudicio, ubi liberi liau tis conditio aduenerit; vi&in illo casu, i cum scin stitutus est 3 Cum Titius haeres mihi erit, Stichus liber& se haeres esto: Expectandus quidem hic erit cohaeres, noni Infra de tamen sic ab eo libertatem accipit, ut vel ipsius fiat liah redum bertus, vel minus testatori necessarius existat.
LIE N v s quoque seruus haeres institu, tus, si ta eadem caussa durauerit, iussu eius domini adire haereditatem debet. Si vero alienatus fuerit ab eo,aut vitio te. ν de testatore, aut post mortem eius, ante suam ade at dehet iussu noui domini adire. At si mani missus est vivo testatore, vel mortuo, antequam adeat; suo arbitrio adire pstest haereditatem.' . I De in litutioneserui alleui. . et De disserentia inter legatum haereditatem. x