장음표시 사용
291쪽
ut si vel hi gratia quatuor ex terti js partibus haeredes scripti sint, perinde habeatur ac si unus quis p ex quarta parte haeres scriptus suisset .Etsi plures viaciae quam duodecim distribu tresvir, is, qui sine parte institutus est, quod dupondio do , est habebitademque erit, si dupondius cxpletus sit quae omnes partes ad assem postea reuocaim tu quamuis sint plurium unciarum.
SUMME IV M. .r In tres articulos haereditatis diuisionem recu
i et Summa diuisio irrumpar raphorum. 3 Emendata lectio apud Labeonem. De dupondio σ Ῥeteriίus allibus.s Explicatus locus infra de iniuri . in F. poena. .
c o sed in supra dis, sit correctam. Iustinianum quadam non satis pensiculate corro. Nise.
Iste Α haereditatis diuisionem multae incidunt qua i stiones&species, i quae tamen tribus serὰ articulis comprehendi possunt, aut enim plures haeredes sine partibvi scribuntur, aut cxcertis omnes partibus, aut quidam ex partibus, quidam sine δ partibus. Primus casus omni caret scrupulo: Nam nulla facta par- . tium mentione aequali iure omnes veniunt,& haereditatis in assem diuitio inuenta est, quo expeditior sit i statoris voluntas,cum quibusdam plus, alijs minus relinquere cupiat secundana speciem tripliciter conside- , rare possumus,aut enim infra assem palles relictae con sstunt, aut completus cstas, haut plures Vnciae, quam 5 V Lmita duodecim distributae sunt. emadmodum aut acan Misim. tes partes tacit)accrescunt, ita quae excedunt μ dζςr e Fatisi Lscunt: Nam medius casus dissicultate non habet. Tertius quoq; articulus eande diuisione reeipit. Etenim si 'quidam cum partibus, quidam siue partibus saeredes instituti
292쪽
instituti sunt,tunc aut partes datae assem non confic etum,&quae supersunt, sine parte scriptis concedun- ω tur aut compi eius est as,&sine partessera ptialium ha- χ bebunt assem, id est,haereditatis totius semissem; aut cili plures,quam duodecim unciar distributae das,
si e parte institutus est, quod dupondio deest habe- a' i I bit Halesumma diuisio trium horum thematum seu α ita
I cI AI'oaraeraphorum,quos una enarratione complexi su- i ta
habe iuris decisionem. Hoc tamen S nouissi iunycit Imperator, Etiamsi complures partes fecerit is lec stator,omnes tamen ad unu postea assem reduci: Nam si Titium in besse,Caium in besse, Meuium intri ni lon&item Semproninmin triente instituerit, cum hic sit Fucdupondius completus reducendo rem ad assem, qui- zonbus triens sextantem Hii ac cum dupondius esset ex- 3ltius pletus,& quidam sine parte scriptus esset,hunc non in in th L. item bium ast em,sed in trientem venire,Labeo scripssit;r Sasi- ducta scilicet re ad assem. Quanquam non recte vid ni .ff n. tur negareLabeb,hunc non in aliuassem venire: Namm eodem qui truens estinasse, in tripondio estas: Quamobremi In edi- melior forsitan est lectio completo dupondio non intione alium dupondium,sed in trientem sine pMinscriptum Numb. venire. Videbatur eminutasse completo, qui p'em non habet,asi emaccipit;sic&completo dupondio du- rto, pondium accipere. Dupondium autemVarr' dictum ni ait.aduobus ponderibus,id ideo,qubdas erat libra p5dus,unde&vnum pondus assipondium dicebatur. Po- si steaveth in magna populiRomani inopia, belli punici I Fest. Post tempore,exuno liberali asse seni facti sunt,&librarijs um merb. quidem,sine libralibus assibus viginti quinque, min- u raue aes. riae olim aestimabantur, quae sat grauis erat poena, in Urat poena. magna veterum ut inquit Iustinianus in paupertate; i iii fr. de i quod&sex.Cecilius apud Gellium' disputati ii iniuri obrem ineptE ' Accur talionis poenam inductam in- Im Cay. . terpretatus est,obveterum inopiam; cum libralium a1-
h. ao. sum poenam grauem fuisse pauperi populo iisni ς π l bis D dis Iustinianus voluerit; quo postea pronuinciarii sp
haemia liis locupletato,&diminuta assii aestimati ne, cet- δ' sauit nurnimanae poenae constitutio, alius inuentus
293쪽
est modus puniendae iniuriae; sed haec non praesentis sunt scenae. Dupodij certe vocabulum in scholis etiam . nostris olim intimae classis auditoribus inditum fuit, 6 sed id Iustinianus reiecit 'POrrdin illa specie cdmplures, quam duodecim unciae distributae sunt, non putato Accurs. hodie ad dupondium transitum fieri, nisi ex- o Gl. stiper, pressid&clare de voluntate testatoris constet; quod qui mer. ide-dem tum non est verum, cum 'uidam sine parte scri- re erit. plus est Constitutio enim P Iusimiani, cuius argumen B L. camto mouetur, in eo casu loquitur, cum quibusdam duodecimvnciae haereditatis relictae sunt,&alij postea sex; c. delem interpretatur enim Imperator voluntatem tuisse testa Ptoris , ut ex asse sex adimeret, non vero ut videretur in octodecim uncias haereditatem distribuisse, vel ut portiones assem excedentes tacitd decrescerent. Vna igitur species ex supradictis' correcta est, non ita magna q In mi sui mihi quidem videturi ratione; quamobrem ad ali- deamus.7 os casus ea correctionsi est producenda. Illud tamen miror, cur manifestissimum dicat esse Iustinianus; ν eum, qui ab initio duodecim ncias reliquit cuidam, cumquae- . atq; alij postea sex, recessisse a priore voluntate,& sexunc ijs minui eam voluisse; cum Vlpianus in Digestis sa tute scripserit, uno ex duodecim vncijs haerede instituto, te i alio ex sex, illum bessem, hunc trientem haereditatis; sed ei eae nec usquam apertPea species correcta legitur, sed ab Iu- cesserit. stiniano diuersa sententia non aliter in argumentum mer adducitur, quam si veteri iure obtinuisset: Mihi certe M. in praesenti specie, non minus aequa id crur Vlpiato, hae equam Iustiniani sententia, tametsi uni tota domo lega- ta atque alteri postea dimidia, non nego videri dimi- diam priori voluntati adempta; sed in via chs non aequ) b. euidens est voluntas; sed tamen imperatoriae authori- oti tali cedere par est Iurec.sententiam, maxim)posteriori.
ERasd purie, de sub conditione insti tui potest; ex certo te rapore, aut ad certum tempus no potest, Veluti postii quinquennium, quam moriar, vel ex
catendis illis, vel usque ad calendas illas ho res si Denique diem adieetum haberi, pro super
294쪽
rro cora EN r. VI CLII IN TI 'uacuo placet; Sc perinde esse,ac si pure haeres imstitutus esset.
Tripliciter feri institutionem Db diei adiectione.
infra de Iimitatio huiuN paragraphi.
De institutione haeredis, cum morietur. Declaratio L extraneum. C. de haeredibus in a. tuendis.
Dea ore in 'iosum instituta, isse pes E eius
Haeredem ex calendSs institutum pro adyecto his heri. Uer, ob- 8 De conditionum appositione in Astitutionibus. .
5 L. ei. qui Oluendo. Ixca haeredis institutionena,vi&circa alios actus iinsist eo. legitimos tres Rconditiones seu qualitate, inspici c L.ιmn0- dat sunt. Quaedaenimpure fit, quaedam sub conditioiae, Dum, de quaeda in die: i Diei tame hic adiectio vitiosa est;& let iresu. tui . f re rei jci obae pugnates iuri ciui ren quae dictat eu,quid Baria in haeres factus est,no posse exuere semel susceptum hii l. hin redi, men: Item paganum uno tempore testatum, alio into U. eod. CP statum decessiise,absurdum quideri, idque aded verum ibi vide est, Vt aduersus Bariolum ' inualuerit sententia, nee σοφι pressa quidcin testatoris voluntate, qua se dixerit nolle e Insin. g. Titium eue haeredem nisi ad certum tempus, impediri haeredi fu posse quominus pro si peruacuo adiectus dies habeatra eod. tur; quodq; supra de institutione in portione haeredis L. miles tatis duntaxat facta' diximus, idem quoq; ad tempus cum ita. trahendum est. l Quamobrem prima huius doctrinae ff. de test. limitatio x est in milite & in aliis, qui secundum ius gennariit. tium testantur: Nam viij possunt de una tantum rei a L. dies. 'stari, seruata in caeteris intestati lege,ita & in temporis ae conai. spatio priuilegium habent. Rursus non procedit secunc demo- dum Accursum , cum incertus dies appost s est ii fratio. stitutioni, qui conditioni s aequipollet; quod tribut
295쪽
et Ia exemplis declarat,vcliui si quisTitilina spurium filium
instituat, cum capax ' erit, id est, legitimi filij iura exhL. intem codicillis imperialibus obtinuerit : fCum Caius mo- pus. f.eo. rietur: Item etiacum ipsemet haere , qui instituitur, morietur; sed tamen tertium hoc exemplum non caret scrupulos quis enim ita est stolidus, ut aliquem sibi haere dem instituat tum, cum ipse sibi haerede aliquo opus habetῖnec ego fine memini tale aliquod institutionis exemplum in iure lepisse: Legata fateor sic relinqui,& i L. sicam ea quidem certum euadhaerede transmitti, mora enim haeres. V. tantumκ suspenduntur,alias pura sunt,& ipso iure ad qua. dies 3 legatarium eorum transit sominium. scio sic non- Ieg ced. nullos Imperatorum accipere rescriptum, quo dicitur L. haeres extraneum, etiam cum quis morietur, tibi haeredem mei. Uscribi ' placuit;sed tamenes ij legunt, ciam emorietur, de condi. η &diistio sibi, atque alia, quae praecedit etiam amplia' demo.tionis significativa, magis suadent, ut accipiamus eti- l L. a Tit. amtum,cum quis emorietur,posse extraneum aliquem C desur. haeredeici sibi scribi : Nam videbatur,si quis sano corpo m L. extra re extraneum haeredehi faceret, tolerandum id sore; nolim. D. nune & amplius deciditur,etia tum,cum quis animani a. C.eod.
agit s quod emori significati non liberos tantum, sed is Edit
etiam extraneos polle haeredes sibi ipsum nuncueare vel scribere 3 & quendam moriendi tractum significat . emori,quod huic sententiae melius couenit. Caeteri ai tem tradum, si quis, cum moriatur haeres institutus fue. rit,&purum&sinem'ra haeredem fore,ampliusq;.ha- o Videarebiturum legatario; quod mihi nonusquequaque 'oba- in hk- tur. 4 Similis quoque' institutionis species crebro usu p Vide doc, yenit: Nam plerique coniuges in vnifructu haeredes in il ex scribunt, post eorum mortem fratre s seu nepotesὶ tranenm
Sed hic nonnulli aiunt postea seriptos haeredes fidei- in L i commissi tantum vetitionem p habere, veluti & cum lima par ad calendas Ianu: rias Caium, ex illis deinde calen- tre. . de dis Maevium instituo; putant quippe Maevium ex si li. post deleommissi caussa a Caio haereditatem repetitu-ξ Faciunt
mim. Primum certE exemplum valde controuersum asiegat. est: Et si voluntatem tantum testatoris quaereremus, per Dec. sortξ non esset abs redum, ut voluin e cum interprete a cons. I. Gallos post mortem co niugisqvsumfruct ii primum
296쪽
ccipere. Nam cum in usufructu loconiugem tuit, videtur tacitEeos in P prietate instititisse, ad quos omnia venire post uxoris morte voluit.In altero autem exemplo diuersum hic tradsilit Faber; scilicet non fidei commissarium esse ex calendis institutum, sed pro ades Vt in L iecto haberi, quod&Bart. voluit,&Alexand. contra merbis.s caeteros tuetur. Vterque ergo semissem auferet & tande must. quam pure scripti cohaeredes censebuntur. Con- T pusil. ditiones autem institutionem admittere certissimi is In l. haere iuris est. Nam & titulus extat de conditionibus in lituus. stitutionum; conditio cum euenit retro trahitur, eodem. perindeque habetur,ac si institutio ab initio surai Is d. l.ex suillet. Nec huic etiam refragatur iuris regula, qua trauere m. dicitur actus legitimos per conditionis adiectionem ti L nece Vitiari; ea enim tantum de ijs intelligitur actibus legu rio. timis, in quibus conditio apponir vetatur; tales au- qtio ἰὴ e tena haud multi sunt, nec satis video, quae& in ipsis rata aenie. θ. xi Oesse possit, quod aded conditionem respuant,ac perde perti Q in Vitientur. γM possis Itis conditio in institutionibb his Sc legatis, nec non inside icona missis Sc libertatibus, pro non scripta
ir de ver 1 inusit ratio hic disserentiae inter contractus σ
1 QAd in donatione caussa mortis. 3 Declaratio si. o. insita de ter Conditionum duo genera.s Tripliciter imp bilem d ch. De institutionesub conditione d icili.
- 7 Doctor nugae de aureis montibus. 8 De perplexa conditione o Des a conditione.
297쪽
i non perinde Rereo& tunc erit a L. nons - aesi pur)haeres institutus esset: Dii ierium est in co lum. f. detractibus; neque enim obligare se velle videtur, qui sub amon. impossibili conditione promittit, ac in testam elis quae- obhga.dam pro non scriptis ς habentur, atque id ob ultimaevo b M. ii i luntatis fauorem inductum traditur. Quanquam cer po Ibit,is. te nec hic de voluntate restatoris satis constat; quod ta- infra. demen cum ea limitatione recipitur, si is impossibile eam iistitit i. conditionem esse sciat. Quidam&illa rationem ad- c Ti. Ahi, ducunt; uia contractus ex duorum consensu pendent; quiae prout imputandum ei sit, qui apertius legem non dixit; DT script. quam rationem si sequi voluerimus, Alexan dri conse- hab f quenter probabimus Sopinionem, licentis, i non va-d Glo. hic. lere quoque donationem caussa mortis, cui impossibi- Imo iis Llis conditio adiecta est. Nam cum praesens sit donata- i. f. decorius,& cum donante contrahat, cur non cautius sibi dii. - ae prouiditὶ Ego tamen communem Opinionem sequi mon. malo, cum regulariter donitio legatis arquiparetur, e GL ibiciusq; fauorabilis caussa esse debeat, ut& aliarum viti-3 marum voluntatum. Obstarci autem huic textui,quod lem,
insea de legati si traditum est, impossibilia legar no si more
valere, sed nocalium sensum habet Aliud enim est sim pliciterlegare centum, si digito coplum tetigerisi aliud do ais legare centum in poenai aeredis; prout illic loquitur Iustinianus,si ipse coelum non tetigerit. C sim enim im possibilis haeredi conditio ea sit, poenam certe non meretur: Legatum erro illic fit inutile, non propter impossibilem conditionem, sed quoniam punire voluit A testator eum,qui non fecit id,quod secure non Io Rix, do Ebisa
eaque ratione nihil est clarius aut verius, tametsi docto με res valde se torqueat.Dei conditionibus hoc amplius
sciendum est, earum duo est Menerar Aut enim posti- , bilis aut impossibilis. Imposubilis dissinitur, cui na-otura impedimento est, quo minus existit 'Possibilis, quae per rerum naturam admitti potest, de hac' poste rius,de illa modo agamus. i Accur. 'tribus modis impossibilem dictait, led prima sola, quae natura euenire nequit,proprie sic dicitur. Nam quae iure adimpleri nequit, turpis dicitur, &latio rointerdum signincatione' impossibilis cu quae iure non liaci facere, nec fieri qui
298쪽
, L. L . dein posse credendum' sit.Tertio impossibilemvocant,ss de cod. quae obcaenins dissicultatem penu impossibilis est,idq; iustit. καθ' u ri COAE , sed in duabus prioribus speciebus
conditionem pro non scripta haberi, certi iuris est : Ino Pertex. vltimo generc dissicultasQ inest. Accursius pondsim-in l. cam pliciter ait, non valere institutionem, etiam si quis ali quem institi ierit, si aureum montem dederit,in quo ex Trista.hi. emplo Faber & Porc. videntur diuersum sentire:P 'H- τ . t i eo p In ca. D. gelus ex Imolae sententia distinguit inter artificialem de naturalem auri montem, in quo ipsiam non in iure' inodb,sed & in facto errare crediderim. Quis enim vn- huam intellexit de monte artificiali: Est enim mons naturae opus,&absurdum somniare auri tatam vim inq Vide D. unum colerri,ut mons coaceruetur. Qui vero de aureis i veliEras in montibus loquuntur,intelligunt de ijs,qui venas Jauri lilii i- adag. au. habent,qualibus etiamnum alues est Pannonia.Et ego moupro- sane puto hanc quoq; conditionem non nocere, quasi rimit. impossibilem expersonaequalitates ut & cum quis ita rL. si qui, institutus est, si monumentum post mortem testat i Iita. st. - ris in triduo proximo mortis eius fecisset,vel' cum is, cond. fur. qui seruos,quos Gadib'habcbat Romae moras triduo,s L. mibi quo mortuus fuerat,haeredem dare mihi damnauerat; Titio. temporis enim angustia, quasi impossibile id esse indi . r. dele.I cat. Aliud tamen esse fatendam,cum quis seruum post x D.L hae octoginta annos liberum esse iubet, vel aliam valde res f. a.de dissicilem conditionem libertati adijcit; ex qua tamen statu hib. : ppareat iudicium aliquod animi iesius testatoris, quin Pro quo aliter libertate dare nolebat, Ratq; ita ex exemplorummiae I a. qualitate & differentia dissoluendum est Pauli respon-h o. sum,ne ex eo inseramus vltimae voluntatis fauorem rex L. Tita stringi. f Vltimo perplexa conditio sempertiue in sero stium haeri uoluens in ut itumn si inueniat, impossibilis etiam 1 fue cou- abAccurso, caeterisq; dicitur; quae tamen institutionidi. iusti. nocet. Est&falsa conditior impossibilis, in praesens L. scilicet vel praeteritum concepta;veluti, si Titius est,ueliale. sal fuit consul; sed si ne id st,neq; fuit consul, nihil valet latis. de quod reti m est: Nam bic impossibilitas nocet,quod
condi. . tamen Vulgd verum est e tradunt, si conditiosotuit alia emos. quando e evera. Quod si neque vera reperitur, neq; di potuit esse vera,pro non scripta aiunt habui;quam i
299쪽
men opiniollem Petrus Stella Aureliensis doctor,vir apprime eruditus edita, dum nos in Callia legum stu dio operam dabamus, repetitione confutauit, sed eam rem apud ipsum, tui volet, legat; mihi non libet ab alijspi a transcribere. Multa quoque alia de conditionum impossibilium iure Arctinus accumulat, sed nobis visum fuit, ea tantula paulo latius prosequi & explicare, quae abAccursio ad hunc locum adnotata sunt.
I plures conditiones in institutionibus adscriptae sunt; siquidem coniunctim. Ut puta, Si illud S illud laetum tuerit: omnibus parendum est, si separatim, veluti, Si illud aut illud laetum erir,cuilibet comditioni obtemperare satis est.
1 po Dbilium conditionum diuisio.
a Duae regulae circa conditiones. 3 4 n Latine dicatur ab alio condylio.
De diuersis institutionibus in eodem testamento ' s viis differentiae inter legata a haeredis insta
tutionem. ιυIc de ijs conditionibus agitur, quae possibiles sunt, i hoc est, euenire post unt; f quas δ Accursus trifariam hic diuidit sunt enim quaedam in potestate nostra penitus costitutae, vulgus potestativas vocat, nos &arbitrarias dicere postlimus; veluti si Cretioliu ascederis.. Sunt quaedam in euentum collatae&fortuitum casum, vocanturque casuales; veluti, si Rex Parthorum hoc anno morietur. Sunt & aliae in arbitrio quidem nostro positae, quas tamen nonnunquam adimplereimpedimur, quaecum utriusque conditioni ni participes, mixtae dicuntur. Alibi non bleuis momenti est harum differe tia,hic vero nullu ponendu est discrimen. Nam Acc.
pinio dicentis in pluribu casualib. cotiditionib. c5iunctim Positis sui et xl prima cristat, vulg5 reprobata - Ο est,
300쪽
est; neque enim vel iure vel authoritate vel ratione ulla 'ri' probatur,&tristini in aς iuris regula est, Generalem di L. finitionem non esse distinctionibus nostris restringe- '' dam. Hic igitur duae potissimae regulae traduntur zλ p Ir conditiones, vi in disiunctilio modo conceptis
. sufficiat alteram esse impletam; at si copula plures con
iunxprit,omnes euenire debeant: Prioris generis fal- 3 ternatiuam vocant,Latina luti' arbitror in voce. Nam
IL qt m. dei se Vlpianusi alternata nominat. Et ut disiunctumi & aissiunctiuu,ῖ datu ac datiuit, sic & alternatu alte natiuum 4, rectEdici existimo. Interdum autem con- a se V ditiones non coniunctiva particula connectuntur,sed t variξ,& in diuersis testamenti partibus scribuntur,V lutKCaium haeredem instituo, si nauis ex Asia venerit: si , Iterum, Caium haeredem instituo, si Titiam uxorem duxerit.In legatis quidem certum est,nouissimam con-hL iati '- ditionem deberet adimpleri, in institutionibus aliud νς pup tot videntur respondisse Iureconsi1lti, videlicet ut ad enfore. f. emplum alternatiuae unam existere satis sit: Si plures Gi L 'trad, nim inquiti Florentinus linstitutiones ex eadem pa st de v, te sub diuersis constitutionibus fuerint, conditio, quaec denr0- prior extiterit,occupabit institutionem. Quidam 'tat L. Dium inen hoc intelligunt, non cita ex interuallo, sed cum . de cod. incontinenti factae sint plures institutiones; quod mui .l fite hi non placet. Neque enim est verisimile saepius insti- forum . de tuendi verbo coniunctum usum, cum una oration tanhaer. in V tundem acbreuius peragere potuerit. 'tratio quidem si D.Lsiptu. disserentiae inter institutionem & legata ea videtur, nPau. in d quod non videatur testator per posteriorem instituti t. Ulures. nem a stiperiore velle decedere,1ed pleniorem eam' encirc. sine. ficere; quod non est in legatis, quae facilius adimuntur,n D. Lsi te quam naereditas Et haec receptior est Opinio. Praedi- olunt. . clarum aute regularum interpretatio passim est obvia: ο L.ex pari P Quamobrem de ea hic tractare superuacane idetur.
de ad ιν I, quos nunquam testator vidit, haere
t L fet in des iustiisti possunt, veluti, si fratris si lios peregrinantes, ignoras qui essent, ' a L, haeredes instituerit; ignorantia enim