장음표시 사용
281쪽
. n hodie in flijs praecedere iussus debeat. ahen'. .
Monachi inobedientia noceat monasterio. de condi. HIc de alieno ago e incipit, 'qui cum libertate hae-l.
res institui nequit; nisi forte 'sic, cum liberberit;&' tunc expectanda est conditio: Nam si liberum iusserit , . esse seruum alienum simpliciter,eundemque haeredem scripserit, neutrumς tenebit. Sed salienus seruus tantum fuerit institutus,domino acquiret, in cuius pol state tempore aditae haereditatis erit; etiam sin mille ς sinam' personam ambulauerit. Sequitur enim seruum haereditas, ut caput noxa, quod ius& in monachis sertiandum, qui de uno monasterio ad aliud migrant. Disserentia' tamen circa hoc est inter legatum&hae , di reditatem : Nam in legato pure relicto solum mortis
tempust spectamus; tunc enim dies eius eedit, etiam si g Glin in L nonveni t,id est, peti non s potest, ni si adita haereditate. i ipsa verbhaereditas in extraneis cedit tantum cumadi te 3 tur. Obseruandum est autem 'olim per nas in alitarius potestate constitutas,non potuisse adire haeredit, b L si quistem sine iussu. Debet autem iussus praecedere: Nam hie m hi ho vi&mandatum adfutura, authoritas ad praesentia, no si ii 'rati habitio ad praeterita refertur, consensus autem feta si mμ de se ad haec omnia. Iussus ergo actum praecedit, rati ha--h tribitiosequitur,aut horitas inisse actu interueniret de L. verb bet. Rationes autem cur iussus hic requiratur, multae remis quidem sunt, inter quas est&m illa, ne inuitos haeredia Nerandi. tati obligent eos, in quorum sunt potestate:cum saepe L sipom damna emergant, nec semper lucrosa sit haereditas. V. maii. Hoc' tamen an filijs immutatum est: Nam cum recu- Osril. f. C. sante ψ patre adire possint, posse etiam eo ignorante dc ad Macri non iubente eonsequens P est. In prosectilijs tamen a L l L. Oόliga. huc ex communi sententia iussum filius expectare de- tuto. . bet; caetera enim sibi acquirere potest, hoc totum ad ritu tu i atrem pertinet. Est&in eo hodie differentia inter fi- m L. gina ium&seruum; quod seruo nolente adire domin s ni- alle. . e
282쪽
q L. cὰm hil l consequitur;sed tamen filio recusante, sue pros proponas ctitia, siue aduentitia, siue castrensis fit haereditas, acci- C. eodem. pere eam pater potest. φ Quaeritur &deymonacho,r in quo potestas quaedarn est similis patriae&dominicae. c.debon. Bariolust& caeteri, filio magis eum hic aequiparant; quae lib. Iroinde eo nolente adire,acquiri tamen haereditatems Ang. hic. monasterio. Cui opinioni&egoas entior neque enime In nionachus tolerandus est,qui iusiui superioris non estae muβ. audiens, contra obedientiae professionem; & monae pupill. chum, prout c5modum est, vel res patitur, aequiparare solemus modo filio,modo servo: Nam non dubito monachum sine iussu adire haereditatena non post e,cunau G. cam sibi acquirere ' nequeat; & damno afficere nionasteri- ad mona um non debeat,in hoc ergo seruo similis est; in altero,
sterium. magis filio. ERvus etiam alienus post domini mortiem redi. haeres instituitur quia is coinhaereditarijs seruis est testamenti facilio. Nondum enim a ' haereditas, pers nae vicem sustinet, non li edis suturi, sed dolandi quum etiam eius, L ii in utero est, seruusi recte haeres instituatur.
1 Noua huiusparagrasthi declaratio. ,
a. re seruum posthumi instituere licera ostia .
3 Noua declaratio de posthumi aheni institutione. alienusposthumus dicatur. - ς De alieno non Isensisse Gallum
c Declaratis Flosthumus.infra de leat. Declaratio Denui. δε legat. I.
a GLLIqui domini mortem J f Non dubium est,posse sica silio. θ. eo. liquem institui: Post mortem Semproni j dominis L. non sui,Stichus mihi haeres Resto. Aliud tamen hic voluit Imperator significare: Nam cum seruus non possit
'de . haeres institui, nisi ea domini h p ersona , ae Stichus
haerea extra de statu monacho.
283쪽
haeres scriptus estet,cuius dominus erat mortuus, nec adhuc haereditatem alius adierat, videbatur hunc seruum haereditatem acquirere non posse, domino non amplius in rerum natura existente.Inductum tamen est iuris ictione, ut haereditas defuncti personas sustineat, ac sic utiliter ille haeres institutus reperiatur; expectare tamen debet futuri haeredis y ii: si uni, qui sensus Graeca 3nterpretatione comprobatur: Vtilius autem est, ut d functi personam haereditas repraesentet, quam haeredis futuri: Quid enim si non possct futurus haeres a nobis instituiὶVeluti si spurius mihi filius sit, vel posthii mus alienus; non leue tamen dubium est, quid iuris sit, cum desunctus etiam non fuit haereditatis nostrae capax; de quo hic amplξ apud Tabrum disputatur. 4 De eo miror doctores nosti os mirari,curpossimus seruum post humi alieni haeledem institiac re, ipsum vero post-numum non possimus, cum ratio ex textu satis appareat.Nam post humus alienus, ut dominium rerum aliquarum atq; serui habere fingatur, neces le est, ut&ipse alteri haeres sit futurus; seruus autem non ipsius, sed defuncti personam repraesentat; te ipsb autem posthumo alieno, obiter lire sententiam meam apponam, cum locus hic nos admoneat,& saepe de hoc dubitetur. 'A li num puto omnem eum,qui natus inter suos no est i suaturus, nec usquam comprobatur cum post huiuum ne .
potetm,de quo lex Aquilia & Velleia prouidit alienum Evocari, cum ubique illic suitaris fiat mentio; non poterat autem alienus institui propter ' inccrtitudinem,&quia natus non erat, quae ratio idem ieris de insito post humo, id est, filio esse euinceret, nisi dominij continuatio &praetersuitatis essectum,primi quoque gradus praerog tiua accessisset, quae incertitudinis obstaculo potiora sunt visa. Alienus aute post humus ante tempora Iustiniani, ut i me ciuili succederet, institui nunquam potuit.' Et errant 'graviter, qui eam inue-tionem Gallo attribuunt, quid enim ' addisset Iusti nianus,&si iure veteri potuit institui haeres, cur no quoque legatu accipere potuitὶ Scio duas leges Q sortiter obstare sed tame meo iudicio, si quis subtiliter intueatur,clar ac ibabilirer resolui poterut. Nari dicitur N infra,c L. haer
284쪽
infra,posthumum alienum&antea potuisse institui,& nuc posse ad effectum,non ad iurissimilitudinem meo iudicio refertur; potuit enim antea, potest&nunc,ali ter tamen antea, aliter nunc; quid enim alioqui opus crat nunc de eodem aliquid addere ξ ergo antea pote rat utiliter institui: quia per bonorum possessionem si coddin tabulas haereditatem V acquirebat: nunc etiaam iure ciuili potest adire, quae interpretatio. Accursij quoque sententia comprobatur Innuit autem Imperator tacite differentiam haereditatis 3 legati; haereditas enim utiliter relinquebatur posthumo alieno etiaolim ob beneficium praetoriae bonorus ii possessionis. Sed nullum reperio veteris iuris auxilium ad sumnenda legata iures ciuili infirma; antea ergo posthumo ali no inutiliter legabatur; at utiliter haereditas relinquebatur. Alius nodus ' ex Pauli nectitur responso, is scribit Galli Aquilii sententiam obtinuisse, posthurnos quoque alienos legitimos nobis haeredes neri: verum mihi no videtur id voluisse Gallus, ut ij institui iure ciuili possent; triplex est em V haereditas, testametaria,t hitima,honoraria:&ubique scripti haeredes a legitimis
destinguuntur. Et quanouam testamentarijs lege etiam haereditas obuenirer dicatur,non tamen proprie
legitimi dicendi sunt; in Pauli autem responso fuit legitimus posthumus, id est,agnatus, fratris scilicet filius, ut in emendatioribus legitur * exemplaribus,qui de fideicomisib erat rogatus: fideicommissam autem vi plurimum intestato praestatur. Et cur c cit ideo valere fideicommissum,quo in eo sola voluntas spectetur,nisi ut significet legatum non similiter ab eo pol iste relinquii quippe quia institui non potuit; &qu niam ne fideicomissum quidem ab intestato, per eum praestandum valuisset, nisi ab intestato haeres esse potuisset,addit Gallum voluisse posthumum alienum ab intestato haeredem esse posse: id est enim fieri posset gitimum. Cur autem iure ciuili possit ab intestato si1
cedere, non autem ex testamento, qui antiquamdc praesertim intestamentis subtilitatem considerabat, facilEper sese animaduertet. Ego itaque nihil ad communis opinionis confirmationemPaulinum responsum fac
285쪽
re arbitror; quam certe nostram semetiam approbabit, quicunque expenderit diligentius ea,quae infra de bo- αῖ norum possessione in principio scribuntuT E R v v s alitem plurium, cuin quibus testamenti laetio est, ab extraneo institutus haeres, unicuique dominorum;
cuius iussu adierit, pro portione domi nil acquirit haereditatem. SUMM RIV M.
1 De difFcili Tertulliani restonso. 2 Excuba Barioli opinio. 3 Noua solutio.
PLVRIVM seruus non pro parte virili sed dominica; 'neque omnib. dominis,sed ij s solis, qui adire ipsum
iubent,item cum quibus testamen tinctio est, haerediatatem acquirit Testamenti autem factio tribus tempor ribus consideratur;δ legimus f tamen apud Tertulli, a s λα--num,hseruum eius,qui capere non potest manumic traneis.sum,antequam agite iubeatur adhaereditat admitti, miri de & tamen illic non erat tempore institutionis cum eo haec qui testamenti factio, haec contraria lex multos torquet. in diis: Bart.' ait, id ideo esse,qudd seruus illic non domini, b L. fi ser-- sed sui contemplatione haeres institutus fuerat; at ego uus. f. de fere semper sui contemplationeticeredem eum institui ait'. hae- crediderim, cur ad quemcunque dominum cum c Ind. l. si . eo ambularet q haereditasὶ cur manumisb sibi acquire- sierum. retur, nisi quia ipsum voluit desuctus sibi demererit & d L. a. si. tamen,bique leges in seruorum institutione requiriit, de Io. posui eum dominis sit testamenti 'sactio ; ipsi enim pro se n. ta. nullis babentur. Quidams putant domini conditio- e L. non Inem inspici tantum, quo ipsi acquirati mihil tamen minus. Mimpedimento esse vel ipsis uolam manumissovel no- eod. 1ac. uo eius domino,sed hoc erroneu in i requiritur enim g noster. in domino testamenti Actio, quo subsistat institutio, quae ex serui persona non valet, quod &Bartolo obijci potest: Nusquam enim lectum estposse valere institu-xionem serui,si ipsius fiat cotemplatione,tametsi c um domino non sit testamenti factio,praesertim cum si '
286쪽
2orco MENT. VI GaD IN TIT. plieiter fit institutio;quod si dixerit express) tunc, cum erit, aliud respondebo; hic enim in tempus est su tDeci per sipensa. Mihi igitur magis Iacobi ab Arenas placetio- 1
Pau. ind. tellectrus,vel ut in Tertustiani responso suetit quidem L sertim. cium domino testainenti factio, etiamsi illius haeredi in xis vulportionis dominus h capax non extiterit.
r hominem, de phi res usque in
dein in sinitum, quot quis haeredes Velit cere, licet. SUMMO IV . 1 inflaturio de infinitis valeat. US iue in infinitum J f An ergo infinitos & incerto in umero haeredes instituere aliquis poteritὶ&s qui dem dictionem usque inclusiud accipiamus, crit hoc a De - ' concedendum Sed probabilius est, posse tot scribi hae
dio. mide redes, quot voluerit,m Odd tamen non vagetur volum.
Bae . in l. tas sub incerta dinumeratione: Nam vel Croesi & Cractat, Ouim. si haereditas omnibus horninibus in mundo non suffi Seis pro ciet,ut singuli aliquam pbrtiunculam auferant. Sed nec . ni. θ. de hostes,nec peregrini admittentur. Quid igiturian erit legat. s. facultas unicuique diripendi bona huiusce testatoris', mihi quidem ea institutio non videtur sani hominis, Art. ip . hesse; nec scio an quisquam sic unquam testamentum ff.de eois seceri et, si tamen se inum acciderit, sorte non esset ab .ctast. surdum ut fiscus vel Respublica admitteretur, quae viii uersos ciues repraesen tat.Pium etiam fuerit pauperibus talem haereditatem distribuere, simoddaliquod fuerit talis voluntatis indicium. . AE R E D IT A s plerumque diuiditur in duodecim Viacias, quae assis appella tione continetur abent autem Schoepartes propria nomina,ah uncia usq; ad assem haec: sescunx, sextans, quadrans, triens quinci inη, semis, septunx, bes, dodrans, de tans de in X. No' autem Vtique semper duodecim uncias esse oportet: Nam tot unciae amem efficiunt, quot testator Vol*ς iti 5 si viiii xantum quis ex
287쪽
assia iemisse erit. Neque enim idem ex parte te stitus 5 ex parte intestatus decedere potest; nil sit miles, cuius sola voluntas intestando spectatur.Et econtrario potest quis in quodcunque vo luerit plurimas uncias suam haereditatem diui
S V M MEA ILI V M. 1 Emendat i lectio huius. F.
r I nciam asiis duodecimam esse. nandos. 3 Inferiores numeros a superioribus non esse sepa- Hodie non a cis sidpartis Ῥocabulo nos in instra tutione fere γti. s Ius accrescendi aliquando ex γoluntate,aliquando contra Ῥoluntatem induci. .c In testamento militis non spe accresienda. 7 Limitatio vulgatae regula. a LPap. 8 h nius accrescendi prohibere possit paganu , quoniam.
Legimus &sescunciam*pers: Componi tuti sesqui, astipulantet Budaeo,cuius deas e de eius 'ssic tes pariibus, pulcherrimum opus extat. Apud Vlpianum V prin tamen in emendatioribus si codicibus, sescuncis in i b distributione assis non fit mentio,&Theophi loco tac scunciae, uncia posuit; unde dinumeratio assis incipit. Nam Acc.valde inscitE aliud hic nomen quod duodecima astis partem significet, desiderat: i Cum Volusias j eo m. Ole tria Metianus cuius nupwdijt libellus de assis distribuo Nuriib. tione, notis&vocabulis dicata siem in duodecim par- edit.: tes duodecimas diuidi, i easq; singulas uncias vocari. F.;b.hἰ De etymologijs aut horu vocabuloria scribit M. Varro g R ferter paelingua Latina lib. quaru quaeda sumptae sunt ab hic Iason. unciatu numero, quaeda ab assis diuisione Acute prosci hGl si p. 3 ctbecillud hic Accu. annot. lno debere inferiores nu- li. mprm. a merosa superioribus', separari; gradu enim quo da pratai Aliud in
cedentibus unus numerus in numeratione accrescit. cons. Lu-; Huiusce autem rei exemplum est apud Lucianum sim, .
288쪽
in Philosophorum auctione, ubi Pythagoras empto
rem vulgari more unum, duo, tria, quatuor, numerantem eludit : Videsne,inquit, ea, quae tibi quatuor esse videtur esse dece3 Illud rectE Acc. astem,libram, & pondo ide significare,sed tamen assis appellatio, saepius pro haereditate accipitur, aliquando &ntimum significat apudLatinos; duo autem asses obolucraecoruualebant; de quo Budaeus exactissime,a quo caetera huc pertinentia repetere unusquisq; potest. Erat & harum parti ossis in usuris quoque magnus olim usus, sed a primnis voFabulis nunc prppd desueuimus;&rarb vid mus in nostris testamentis assis vel unciarum ni ticu em seri, sed semper partis vocabulo utimur, una cum numerali nomine,veluti: InstituoTitium in duabus tertijs, Caium in tertia tertiae; quod est perinde aes unum in besse,aliud in triente instituam, varie enim assem homines diuidunt. Solet aliquando & ipsa un- In d f. cia diuidi: Nam semunciae, duellae, sextulae, timquoniam. terdum fit mentio, quae unicae partes sunt. llud Cie runciae astem efficiunt, quod testator molueritJ pro certis Proinde si Titium in tribus, Caium in una uncia haer Da. dem instituerit, videtur totam haereditatem inquatuor
UE, distribuisse ac sit hic lubet considerare ius acta s
erescendi,id dubio procul ex testatoris venit volunt m Metui ea te aliter, quam cum aliquis unus ex semisse haeres insti mimiissis xuituri hic enim magis ex iuris subtilitate,quam destin ieodo, is cti voluntate reliquum semissem' accipit. Priori ergon Vihi, is casu erit extam meo iudicio in militis testamento ius rei, paccrescendi, posteriore non item. anqua Ace. hico L i c ah Spleriq; alijdid entiat, i sed Theophilus expresse ait, si cibi a vi ynum tantum ex semisse instituerit,alterum se
' φ missem habituros legitimos haeredes. Nec obstat Antonini P constitutio,qua diuersii nititur sentetia: Nam illa priori speciei omnino conuenit, in qua circa ius accrescendivoluntas testatoris concurrit; maximd clim filia in stituta s t,quae & ab intestato erat ventura; Vt nosit verisimile voluisse militem eandem,& ex testamento partem,& ab intestato aliam partem acipere .Vbi v xbin dimidia haereditate unus instituitur, quis audet dicere oluisse militem, ut scriptus haeres totum habe-
289쪽
titὶEt haec opinio dubio caret,s miles tantum ex fun- ν c. ν .do aliquem haeredem' instituat,vel solum in castrensi v peculio. Verum de his omnibus latius apud Ioannem Z 9 cImolensem. duos s7 Neque enim idem ex parte testatiM J Regula haec est iuris ciuilis, quae in militum & aliorum holbinum. λqui iure gentium non Romano reguntur, testamςnxi , , I minime obseruatur.Solet autem ei interdum & per leges municipales β derogari Non procedit etiam ipsa
in querela inossicios teitamenti: Nam pro parte inter ' dum expugnatur testamentum; sed tum ab initio omnino testatus decessisse videtur; adita quippe fuit haereditas, etiam si deinde emolumentum hae i- . tatis auferatur: Nec simile est, cum ex parte una ob praeteritionem testamentum ab initio validam v rum-ritur: Nam neque adiri ex eo potest haereditas,&ipso iure nullum est: At prius, quam querela datur, necesse est aditam est e haereditatem,&quum sententia iudi cis ad partem tantum pertineat , meri non amplius,t quam in parte rescindere debet.' Sedualde dubium est,
an ius accrescendi prohibere paganus possit , in milite Vς non est incerti iuris , veluti si quis in certare Titium, haeredem instituit, & praeterea nihil illum percipere
iussit,volens caetera ad legitimos haeredes venire. Bart. /bi Not de hac quaestione, docendo F & consulendo saepi li-- raaE scripsit, totum testamentum collabi, non aliter, quam cum quis proprium seruum haeredem scribit, & srum liberumtamen eum fieri vetat; eamque opinionem a L qtioticum pluribus alijsurgumentis, tum potissima ex quo- ties f stradam Vlpiani h responso adstruit ac passim inuenias olf eo. lios doctores huius approbare sententiam: Quanqua Ἀρ ΤΙ - communis videtur illa esse ψ opinio, ut etiam inuito III.
testatore&vetante,caetera pars haredi instituto acre-a GA.muescat,hanc Faber & Aretinus quoque hic sequuntur,& idemque' copiose ab Imol excutitur. Lamcunque tamen par- iur. str. temsequimur, in voluntatem testatoris peccamus,siue qui ma
eo scilicetvςtanter liqua haeredi scripto adij cimus; si- posse. uedc eam partem,quae testamento relicta est legitimis b Iud. si
290쪽
concedatrius haeredibus. AEquior fortasie esset nicdia sentent a vicum manifeste refragatur destincti voluntas,qui caetera bona cupiuit legri inais desciri dicamus eos tacite institutos esse; & quanquam solenniter eri x ubeia debet haeredia i institutio, in perionis tamen ab inte- .seu C de stato venientium de iuris subtilitate remitti aliqui o i , I let. Dubito tamen , ne non iure haec delenda senten-ι , ouj, tia possi, sed cum manifesti ilinae oppiret destincti vo- V Iunias cupientis legitimis haeredibus prospicere, circumscripta nonnunquam iuris subtilitate,aequius esse I hossh ducimus voluntati adhaerere.Imola de hac quaestione
multa aliorum commenta refert, nec certe icto,quae
is pytibi opinio sanior fit, in ambiguis tamen satius icii per est
sar. iud. plures instititantur haeredes, ita demu
si duo. hoc casu partium distributio neces, i Iu d. saria est si nolit testator ex aequis p Axcb' duo. o hus haered cfesse satis enim constat, nullis partibus nominatis, eX aequis partibus eoi haeredes esse. Uartihus autem in quorundam personis expressis, siquis alius sine parte nominatus erit, siquidem aliqua pars assi deerit; ex ea pat te haeres sit. Et si plu i es sine parte scripti sunt;omnes in eandem partem concurrunt.Si verb totus ps completus sit, si, qui nominatim expressas partes habent, in dimidiam partem vocantur Scine vel illi omnes in alteram dimidiam. Nec intere stprimus an medius,an nouissimus, sine parte haeres scriptus sit;ea enim pars dataintelligitur,qus vacat. Videamus si pars aliqua vaceti nec tame nquisquam sine parte sit haeres institutus, quid iuris sit: veluti si tres ex quartis partibus haere des scripti sunt. Et constat Vacantem partem singillis tacite pro haereditaria parte accedere δί' perinde haberi, ac si ex tertius partibus haeredes scripti essent: Et ex diuerso si plures h redes scri pti in portionibus sint, tacite singulis decrescere,