장음표시 사용
321쪽
vitiorum genus praeceps ruunt magnoq; ob id ciuium odio laborant. .s Lipartem admittitur J f Accursus semissem tali tum haereditatis diuidi inter substitutum & dominum putat,de altero semisse quid fieri debeat deinceps, longa est altercatio, obtin tui tamen,Vid Onaino adijciatur, , , cxeiqudd veritas&scriptura opinione &voluntate potior sit habeda, vel lubdita diuisisse haerediuateTiberium Caesarem verisimile sit: Nam cum ipse ius sibi diacere,ac pro arbitrio statii ere 3otuerit,vix est verisimile peiorem ipsum partemisibi sumpsisse contra eligenti um consuetudinem. Sed tamen haec leonina procul dubio fuisset diuisio,' quale fecisse vulpem inita cum leone Scasino societate, Apologus resert ; nec verisimile est ex aliorum iniuria Principein compendium sibi ηρ ε voluisse' quaerere.' Et hanc quoque opinion lon f erint sto tractatu Politus' reprobat, qui magis putat la aer 'δitatem totam intersubstitutum&dominum ex aequis pro portionibus esse diuidendam, scilicet ut alterum seini C t Arg. l. pr. sem neque substitutus neque dominus praecipuum ha- VAehaeribeat: Et certe si alteriis deberet adijci,fauorabilior tua iusti, di stiorque esset substituti causia. Itaque ne illa verba Vox quali diuisioni obstent, quae in Iuliani p responso h est C. Lbentur, ita ut alter semis inter eum, quiDominus iusti- ο In ira tuti haeredis fuit & substitutum aequis portionibus di- AD. uidatur, intelligit Politus fuisse illic alium cohaerede, ρ L. ipatercati unus semis separatim acquisitus fuerit ue atque eam sumst de sententiam videtur etiam suisse secutus Andreas 9 Al- haer. inst. ciatus, qui in antiquo codice ait legi Sempronium fui L q Lib. i.ca. se cohaeredem. ExTheophilo sane veritas huiusce quae a. distu .stionis plene habetur; aperte enim dicit, substitutum r Da Grae. solitiem haereditatis habiturum: quod in Politi& Al- institiciati sententiam incidit. Quod tamen alter intelligit, alter ad dedum censet ex veteri exemplari cohaeredem, id forte non aequc omnibus probabitur. Nec erit fort. nimis absurdum, ut supra scripta quoque verba ad ae-
f. qualem diuisionem trahamus, quodque de altero se mine tantis, dicitur, de utroque intelligamus. Alter enim, deduobus saepe dicitur; eluti sic loquimur: Vn aiax altero die peragi haec res potest Sic quippe e
322쪽
ponere olemus uno aut duobus, atq; eius exei tu est apud Terentiu in Andriae prima scena: Sed postqirum amans accessivi, pretium pollices unus&item alaeodq; postea explicat:Phaedru, i nquit,aut Climam dicebant, aut Nicerati m. Nam bi tres tum si mul amaban i, quod ibi etia Donat. indicat:Postvnu ait duo, exquib. aiter, ut sint tres; inquit enirnpdst,Nam hi tres,&c.Ide etiam compositio arguit: Compositum chimim ex utroque
ἴλλορη a quod colorem quidem alique ha
bet,sed refelli posse non nego.Vcrum cum Theophilus quoque manifest)ostendat, aequaliter diuidi haerecit tem,aliquid fuit adducendum in mediunt, donec a catiores probabiliora protulerit: t. C di nautem ostende- Irimus quae partes fieri debeant ii tersubstitutum &drminum: Videamus nunc quo argumcnto ad matti sub
sti tutum Imperator colligat, in quovis tota liua ulce ascisionis consistit, tametsi caeteri parum anni parum animaduertat. Probat igitur boc modo, Aut cnam, inquit, sciebat testator conditionem serui:& illa verba, Si haeres no erit, sic accipiuntur: Si neq; ipse bae reserit, neq; alii ba redem cffecerit 3 cum autem alium haeredente ecerit sexcludetur substitutus,quasi deficiente substitutionis 'conditione;aut nesciuit eum seruum esse, id est, patrem familias esse arbitratus est: Et tunc illud praedictas stitutionis verba,Si haeres non erit, significantisi haereditatem sibi vel ei, cuius iuri postea subicctus esse coeperit,non acquisierit. Qui est noster casus. Cum ergo' nec sibi, nec ei cuius iuri, &c. Nam non mutauit conditi
nem, cum ab initio fuerit seruus, ergo euenit conditior Ind. l. si substitutionis,sdque clarius exponit Iulia. ex hoc viti- putersam mo casu inferens substitutum admitti. 'Quamobrem z ' r Glos hic. miro cur Accurs & caeteri, posteri rem hunc calumita acceperint, quassi ab eo, qui principio propolitus et 3 alius sit; cum per ea de verba preratur, cumq; Verbita ψ . bitrari; opinione inducat;nec recthdicitur,putab*t&ve Hierat,opinio enim proprie uo est,cum quaveritas e currit,ut nec stientia eius, quod falsum est: Et secudum' communem sensum ad propositum non facerent duo . illi casus, cum tamen ex ipsis velit colligere Iustin. prae-
sentis species solutione; quod ille etiam certius intelli-- , g t
323쪽
set, quibunc f. cum Graeca iliterpretatione contui ritIt nos certe duos casus inter se opponi t etiam Iuli nus, unde hoc therua sumptu est: Non recte ihitur cre- didit Accursius tres hic casus reserri. Caeterum illud . non modicam habet dissicultatem, cum haec ratio probet voluntate testatoris substitutum admitti, cur tantum in partem re non in totu,&curvi ratio in toto probat, non ita etiamsonstitutio permisit' TLeoph. illani videtur rationem reddere: Quoniam aliquo modo coaditio in futurum destinata impleta videtur, quae a principio extitit. Nam si hic postea alicuitis iuri Idisi et lub- iebus, ei acquirere & substitutum excludere potuisset; at iam erat subiectus: Ergo non vidcbatur omnino excludendus. Cum scribat etiain Paulus,vsi ea, quae con- favi' ditionis loco ponuntur, iam facta sint; eaq; facta testa- tor nesciat praesenti die deberi; & hic etiamsi nullum ιο ῖd. habuisset substitutum dubi procul adice potui liet; G Hem Anon debet ergo rotum illi adimere substitutio. Hiic jacri L.
etia acceddit,quod c5mii niter dicitur,no debere peni- Titius. filis praeualere opinione veritati. Ob hae ergo rationa Lucii . t est aliquando recurrere,cum Iniquum ram partem totumi inclinare, nisi malimus more vete- siquis ruin' iurare nobis non liquere. Obstat laineti adhuc rem. Alexandri*responsum,quo substitutuso in uino adini a Pro quotitur; atq; ob id Acci . noua distinctione c5mentus cst. miri De. Mihi tamen videtur eodem illic modo distinguere Im- coni, II 6.perator, quo hic,idest, nesciuerit scruum esse,an sciue- et sic. Ine rit. Onare ergo illic tantum valet opinio&voluntas, Ut e text. totus a substituto deseratur, cum hic tantum in pam in Lide. . tem voceturὶ ego noua id ratione puto;quoniam scili- siti. d. de eet illic testator eques & miles erat, quae verba non te- reces , ar.
mere videntur illic adiecta ecte, maxime cum subi ciat a L. cui voluntatis esse quaestionem a nec obscvii iuris est mi- prodibui. luis voluntatem ubique hobseruandam esse reiectis C.de haeriburis subtilitatibus f idque bene expensis Ulia omni- itistit.bus verbis apertius constabit. Credidit enim libe- b L. 1. de xuna , quae Verba nostro casui conueniunt; nec voluit rex eum adquenquam haereditatem pertinere, quod -- d bie
324쪽
Se hic est concedentibus scilicet omnibus, rem ad substitutum venire, si opinionem & voluntatem testatoris sequi voluerimus. Deinde contrariu casum ponit Imper. Quod si verba, &c. in quo ego interpretor sciuic se eum ierui conditionem. Cur enim ad ius retulisse ea substitutionis verba interpretaremur, nisi sciuisset eum seruum esseὶ vel quomodo colligemus volui ne eum, xt &alij in cuius iure in praesentiarum erat, acquireret, si eum in nullius manu vel iure esse arbitrabatur. Ex ista autem interpretatione credo, verum huius praesentia casus intellectum satis esse enucleatum. f Addit Angelus vulgares articulo ς,an filio rcpadiante pater, vel anta aerede intra deliberandi tempora mortuo ipsius haeres, an ve id utroque calii sabilitatus sit admittendus. Communi autem se trientia substitus utrobique excluditur, tametti non leves, rationes sint e contrario.
Ia Tabertus Cae urJ In vulgaribus exemplaribus Inui lucionem legitur, Titus Caetur Theophilus ad Pium refert; quanquam in altero exemplari, Antonino hoc ads cribitur. Alciatus in maluit id nos de Tito Imperatore intelligere, ob P.irthenium, qui Decis Do
mitiani fratris Tui conicius fuit. Sed ego nescio an is is L. in hoc Taberius V . de hae- ed. in h.
Parthenius seruus Titi fuerit; liberum luisseno eadu bium eo tempore, quo Domitiario fulta cubiculis. M minit autem Suidas Parthenij celebris Poetae, qui captus apud Romanos fuit, & ad Tybeiij aetatem vixit. Scribit S Tranquillus Tyberium Graeca feciste poena ta, i ipitatum Euphorionem, Arrianum & Parthenium, ut & ab hoc seruo eum indidisse nomen versimile sit. Et hoc exum plum apud Sextum Pompeium recitari Pompeius indicat. Fuit autem sortassis is Sextus Pompeius, quo consule mortuus est Tyberius. Nam alter Sextus Pompeius Iureconsulti Pompei j Magni patruus antiquior est, quam ut de Tyberio id referre potuerit. Certe librariorum errore Tyberi j praenomen sepe obse uauimus in Titum esse deprauatum; quod forte Gra cos Institutionum compositores decepit. Et ut etiam Tito hoc adscribamns, non tamen potest de Vesipasiani filio intelligi s dAntopinoPio,cui Tito praenome sis: cui sentenciae Graecarum Institutionum, lexemplaria
325쪽
1 De differentia νulgaris pupissarii substitutio
omni pupillari substitutioni posse coniungi γuL
Pupillarem substitutionem inspectione pupilli pi
mam esse institutionem. Secundae rasulae quare dicantur.
Vnde dicatur pupillaris substitutio.
UTsi multa inter superiorem substitutionis speciem hanc sint comunia, certissimis tamen quibusdam 1 notis distingusuur. Vulgaris enim latius se extendit, . cum a quocunque testatore fieri possit: Pupillaris e Galis parentibus, neque tamen omnibus i &multa sunt, quae vulgari substitutioni locum faciunt, videlicet,si haeres scriptus ante testatorem decesserit, si repudiau rit haereditatem, vel si fortassis conditio, sub qua in stutulus fuit, defecerit, in pupillari tantum aspicitur, si 2 mortuus fuerit intra pubertatem*pupillus. f Quini-hi md omni pupillari substitutioni coniugi potest vulga- f. quam iis quaedam species: Nam si pupillo ante pubertatem tione. eo. morienti Titium substituero, ac Titio' Sempronium, titui. erit Sempronius Titio pupilloque mortuo, non modo b Ar .lpa pupillariter respectu pupilli, verum etiam vulgariter ter a. . quodammodo respectu primi substituti haeres substi---otist
3 tutus. Est enim pupillaris substitutio, quasi qum in pupitidam institutio: .apropter si pupilli selius perso
nam intuebimur, cui succeditur , prima institutio non inepte dicetur. Nam secundum haeredem sub situlum hic vocamus, respectu ipsus testatoris, qui sibi antea aliquem haeredem scripsit: Atque ideo alia: . .
326쪽
substitutiones ad testatoris haereditatem pertinent: ξ Pupillaris vero non ad testatoris, sed ad pupilli bona φrefertur Hinc istam substitutionem, secundi testamenti, secundaria. inue tabularum appellatione signamus. Pater enim primo sibi, secundo filio testamentum fatacit; estque pupillaris substitutio quas quoddam impuberis testamentum. - Pupillaris autem inde vocatur, squod pupillo fiatiui spectatamen magis aetate, in quam confertur vimque habere incipir, quam praesemiuata; cum pupillum proprie cum vocemus, qui in patris potestate esse desij t. At cum fit substitutio nec tale est, ut sit in potestate patris; sed tamen morte eius desinit; vel in de etiam fortassis cognominata est, ludit pupillos pueros vocemus secundum antiquam huiulce verbiori-inem,quae a pupis derivata est.
Α Is εκ is suis impuberibus, quo Sin po testate quis habet, non solum ita, Vt supra diximus, substitii ere potest, id est, Vt si haeredes ei non extitet unt, astius sit ei haeresi sed eo amplius, ut si haeredes ei extiterint, Sc adhuc impuberes mortui fuerint,
sit eis aliquis haeres:veluti si quis dicat hoc modo,Titius filius meus haeres mihi esto S si filius
irae iis haere S mihi non erit, prius moriatur, quam in suam tutelam Venerit tunc Seius haeres
esto: Quo casu,siquidem non extiterit haeres si lius tunc substitutus patri sit haeres.Si verbexti terit haeres silius, 'c ante pubertatem decessem; ipsi filio sit haeressubstitutus: Nam moribus in/nitutum est, ut cum eius aetatis situ sint, in qua ipse testamentum iacere non possunt, parentes eis faciant '
a requirantur infulstitutionepupillari. 3 insibus oberis liceat sudistitu re. Iucam h snc ut stir liolam : tum in impulo
327쪽
. s Necesse hic esse, et in potestatesint liberi.' Matrem quasi pupiliaritersiubstituereposse
γ tempore requiratur, ut filiis sit in potestate. 3 Declaratio panagraphie sed G si extraneum. in a. s.codem. y Mixtae; ubstitutionis exemplum.1 o Pupillarem substitutionem quibuscunque Ῥerbis
feni posse. ar Tutela quid significarita Primus effectus substitutionis pupillarii.
13 is sectus in milite procedat. a 'procedat in popliti arrogato contra communem opinionem.
o De secundo essectu Abstitutionis pupillaris. De intestem precibus. Ccodem. AJT Dulices esse coniecturis. fabre merbum, ubstituo,commune d erit o- λθ De tertio es tu. destinus. . ZO De controuersia scaevola cr Crasii , in caussa Curiana. positis - 2I Quibus argumentis 'Scaeuolae opinio dfendi 22 QEd reconsili. dicant moribus institutum. M Consuetudo quomodo dignoscatur abstatuto,
am enim inquiunt videri,cum sequentiaverba satis de- Mode. i monstrent deliberis hoc intelligendum Iasen ad exclu dendos seruos adiectum putat, sed pura Grammatices ratio adiectivo coniungi substantivum dictat; nec his x minurijs iuris interpretem inhaerere decet. ' Caeterum Accu. expensis diligenter huius tex. verbis, quaecunq; fere ad constituendas pupillares tabulas necessaria sunt annotat; alij alia adieceriint,quae nobis prosequi
328쪽
noti lubet,cuse ab singulis prope scriptoribus sushe c In l.a. f. plicemur, ς nec ita taedium saepius repeti ponent. Et eodem. nos non eo consilio ista scribimus tanquam sola legi, velimus, pleraque enim bene & ab alijs dici a sunt, quae inde petere stucliosi debent. Hi De liberis autem quod di 3citur, exsequentibus declarationem recipit; neq; enima risis. de omnibus licet substituere, sed ijs solis, qui sunt inpa tria potestate, idest, in qui ex iustis nuptijs nati sunt,qui otii sitio. qui arrogati, item qui ex principis bene iitu se 1 alxcrius eadcm potestate praediti diplomate e L iis levi natalibus restituti fiant, quos hodie imitimatos voca . mus. Excludunturergo emancipati, spurii, naturales; h dat sed tanaen sub conditione legitimationis hos institui; λ, eisdemq; substitui posse receptum est. Sed&si filios ita
ih g turales legitimos succcstbres, esse iusserit, poterunt po- stea principi supplicare, S substitutio Iustinianaei con- C ae nat argumento conualcscet.' Necesse etiam est
impuberes eue liberos; pubertas verb, etsi natura satis dimn ita sit, principes tamen propter Impudicam cor- poris inspectionem maluerunt certum tempus eis praes' scribere , quod interdum municipalibus legibus seu imoribus prorogarit, solet: Et tunc quaeritur an substit i t ' i' tuere adhuevltra decimum luartum annum liceat. Ego pitu p/q rutoi nisi & hoc moribus quoque iii troductum' fueritiquanquam ipsis minoribus fauorabilius esse vi- a detur;viquamdiu ipsi testatori non possunt, per patrem cle od/m eis prouideatur; nisi ab iure ciuili nimium distbnaret.. Ἀ α Tertib annotat Accursui sint liberi in potestate, quae ue 't τ' est, cur mater pupillariter substituere pupillo non ιη T possit, neque enim filii sunt in matrum potestate; Vo- est em cattamen tabulas Dupillares Africanus,hi quibus ma- ci ν Jormi ter filio impuberi substituit; sed ob id ivt ego arbitror V e instit sed imater prudenti consilio , quae substituere morienaeo ut ti intra decimum quartum annum non potuit', haeret L, i mo- dem eum in 'ituit, si crit pubes, vel cum erit annorum. V eQ em quatuordecim : Elfectum enim haec institutio habet=u L. ob*' non plane dissimilem pupillari substitutioni, qua cau-re. - βm tione&extranei uti possunt, nisi malint per fidei com- m e Vm missu in huic casui Uprouidere. Hodie quoque fortas do emo sis mater differre iustitutionem non poterit in pu bc
329쪽
tatis annos; quidam tamen ob bonam matris mentemta prudens consilium sustineri institutione posset tra- n Pati. - dunt ' De hoc etiam multum disputatur, quando ne- stren..in celle sit pupillum cile in potestate, temporene sub- ά.Lsimastitutionis, an mortis testatoris ξ&communiter aiunt ter. sussicere, ut cum moritur testator sit in iure patris, idq;
argumento cuiusdam responsi ' Vlpiani; luod tamen si O L. o. sed uis recte inspiciat,minime adprobat; atque omitten- lex o ea, quae alij lat) circa hoc scribunt, verum eius sen- traneum s sum secundum quod mihi videturi enucleabo.' Ait V eodem. ergo Vlpianus posse& ncpoti substitui, modo tamen, si pater eum praecedat, ex legisVelleiae consilio instituatur ire videlicet patre defuncto, successione in illius locum rumpat testamentum praeteritus. Addit deinde quod ad eb nepoti facta substitutio valeat, ut & extraneo impliberi haeredi scripto substitui possit, si patre
praecedente iam sit arrogat . Videbatur enim dubsum an hoc casu valeret substitutio,non tam quia tempore substitutic nis pater praecedebat, sed mulxo masis quia de institutione ambisi P poterat. Na etsi tuc cum p Videat. Dibstitutio facta fuit, erat in potestate,tamen extraneus in AE .su erat institutionis itempore: Quaobrecum non esset ta- permer5. qua nepos institui reperieturq; praeterit , rupere poc haeredem se videbatur; iubiis verb principale rumpitur testamen scripserit. tum,purillare quoque evanescere constat. Contrat q L. filiomen responsum est. Nam institutio valebit etiam in piem f. tata conditione, ut Papinianus expressius respondit; fis.1'. de cui consequens est &substitutionem subsistere cum pa hber. Crire, qui ante praecedebat,decedente, nepos succedendo postham. non rumpat, cum inueniatur institutusi actu conO-r D. l. lio. dus huiusce rei consistit. Quod autem . tempore su
sti tutionis nepos esset in potestate, ipsa textus verba ε sa tis probat, si recte intelligatur. Substituete enim inquit OVlpianu=ὶ poterunt , si modis arrogauerint EgOcnim ira, eum. mo id pro nunc accipi pose existimo,quae propria eius
est signficatio,neque ergo in futurum ea verba rese rentur, ut caeteri voluer tuesed in praeteritum, astipulante&in hoc Iasone,Polito, Zaso. Et post facium princrut Lyale testamentum ex interuallo pupillares tabulas poc ea/n se confici,nulli dubium est,quod etiam aliqui veterum
330쪽
u Vide An inpraesenti quaestione v inrerpretati sunt. Nec obstat
gel-bk- verbum potuit, cum in emendatis codicibus legatur x In Halo. poterit. Caetera porrd,quae ad pupillare testamentum editione. pertinent,aliund unumquenquam petere iubeo, cum
a passim sint obuia. sic est Velutisi qui, dicat hoc J In hoc exemplo mi 'ta est vulgaris substitutio cum pupillari, ut Accursus, cq etitam Theophilus voluere, ut ob id Graeca compositione gυλγαῖο ουπιλλαῆio; vocat, Vt Mod cx. 1 ff. stinus noster duplicem substitutionem 3 Nescio ta
eode, is tricas ex veterum commentariis resti
care Faber voluerit.' Sut autem &aliae multae huiusce substitutionis formulae; sed cum non sint certa in hanerem concepta verba,poterit unusquisque verbis uti quia Arg. b. buslibet,modo sensum huiusce substitutionis λ expri inst. de mat;optimum tamen est ad euitandam omnem dispi merb. Ob. tationem clarissima & quam minimum ambigua or 5 Saepe est tionς voluntatem suam explicare. Veteres videnturhil e . apud la forma delectari,Et prius moriatur,quam in suam i cie. telam venerit.Id hic interpretatur Imperator antequapubes factus sit. Tutela enim potestatem&d enuonem sisnificat; pubertate autem, aliorum in pupillosius expirat,&iam sui iuris fiunt, idest, in suam veniunt tutelami ac propterea cum plerunque tutelae succedat cura,haec verba devigintiquinque annis,quia tunc omdinaria cura expirat, si mens testatis apparet,interdum
gat. 3. Ipsi filio sit haeres substitutus 3 l Cum er o ipsi filio it
fiat haeres, perinde habetur,ac si ipse filius nunc instutuerinatque hic magnus est huiusce substitutionis ef-d L. sed si fectus, cum in omnia bona pupilli substitutus q succo
plures. dat, siue ea a patre, siue a matre,&undecunque tandem
ad hiib- quaesita illi fiterint. Hoc tamen Aceurnus ait, non is stimi. U. procedere in milite, si constabit eum voluisse,ut bona tantum sua ad substitutum venirent. Verum haec mihi e L. miles videtur non tam pupillaris fore tum substitutio,quam a. f. de militaris priuilegij. Potest enim miles ad tempus de i, Nil te . in tempore institi ere atque substitvvire: Ac propterea dubito