장음표시 사용
331쪽
dubito, an in proprijs bonis pupilli. idem ei liceat, vesci licet ex paterno priuilegio videatur filius in suis bonis pro parte testatus, pro parte intestatus decedere. Supradietiis etiam subistitutionis effectus cessat, in arrogati puellii bonis, cui per arrogatorem substitutio pupillaris, facta est: Nam ea non in omnibus impube I ris bonis, sed tantum iii ijs, quae ab arrogatore quaesita γ' sunt, valet; alia enim ad legitimos haeredes, vel ad substitutum a naturali patre S redeunt. Quid igitur si decedet, nec pro parte tcstatus & pro parte hincestatus, vel I
cum duobus testamentis, quod est aeque absurdum 3 mihi illa magis placet sententia, ut legitimi vel substita tuti haer)des, qui non interposita arrogatione impube- Vxi illic cessisset,bona arrogati no iure successionis, s ed ex ' λυ cautione x accipiant: Hoc enim & lesibus & ratioui
magis congruum test. Unicuin ergo eius est testamen. tum, & una haereditas in rebus ab arrogatore relictis; Gnc nec pro parte testatus, pro parte intestatus decedet, culegitimi vel substituti bona iure successionis non accipiant, C hoc casu crediderim mortuo arrogatore non tem insuco ualescere tabulas pupillares factas a patre naturali ue bes sup
ne iure quidem ' praetorio, necesse enim esset interuenire noKam' voluntatem, quae in pupillo infirma est, i Glti . cr& iure cautionis securitati substituti, satis certe est: veteres
prospectum. Qui nimb ego de hoc etiam dubito,an l. si
patre arrogator, instituendo filium necesse habuerit arrogat. Olli re, praeterqii artam omnia ipsius bona restituere. QEt m y. voluta cum ipse potuerit etiam luti arbitror alijsca relinquere me. t r. repcohaeredibus, nec est eusteueniente cautionis cona titul.1. ditione ad ipsam recurrere. Nam ut etiani successio per- u L. Pisπmittatur, ea tamen non plend legitimis vel substitutis liberis. . prospicit ; atque ideo lex dicit haeredes arrogatoris ob- testanneuli 3ari, ut frestituant: De successione verbia uila usquani V., eit quod scia in J mcntio. Iam autem ad alios pu- όον r. Do illaris substitutionis esset, iis v iamus , quorum se unu alle proximo cohaeret, quod hac expressa rubstit, tu sui tione cum pupillo haeres fiat substitutus, marer at- o Quidque germani, omnesque legitimi successbres e
332쪽
cludantur, qui nulla facta substitutione bona pupilli
habituri erant; quod plerique durum putant, & super-s Archi. ca. stitiosis hominibus religionem* iiiij ciunt, quasi id ius
ripater.de contra legem diuinam sit, cum & pontifices approba-iessi ex rint& multarum ciuitatum institutis vel moribus e D Dec. in cludi & ab intestato matres videamus. Ex hac porro su- preci- perstitione ali apaulatim in scholas venit opinio matre sus. Polii. &plerasque alias personas non excludi ab luctuosa ima in a. tra H puo erum haereditate, ex tacita substitutione pupillari, o i L. ia' hoc quae ex vulgaris exprestion ex colligitur.' ae tamen is iur . eo sententia unius solum constitutionis v authoritate su u L. preci. stinetur: Ac cum contra regulam inducatur, alij aliter c. eodem eius constitutionis verba acceperunt. Fulgosius ideo omnino matrem admitti putat, quoniam substitutio
pubertate expirarat. Salicetus quoniam tantum in primum casum erat facta substitutio, expressa voluntate
defuncti. Ego aliquando credidi primum illic casum esse pupillaris, secundum compendiosae substitutionis,
propter sequentia verba, quae interpretationis clarioris caussa adiecta videbantur,An si intra decimumquatium annum aetatis suae,an postea decesserit, substituit. . Sed hoc mihi nunc non satis placet, ac si aliquo modox Ias in l. a communi opinione descis ere licet, Catonis& qu a. . eod. rundam aliorum quaquam vulso reprobatam opinio-Poli.iu nem amplecti malim;xt scilicet in Diocletiani&Maxi mari mul. miani F constitutione per tacitam pupillarem non e a D. l. prec. cludatur mater, quoniam de militis agitur testamen-
to, qui cum filium haeredem instituerit,&s filius limres non erit, Maevium substituit, non videtur cogitasse de casu, quo intra pubertatem puta illus decederet. Narasi contrarium substitutionis sensum inspiciemus,vide et Pau-G- detur potius vetuisse Maevium *quicquam accipere sistr. in Li; filius haeres fieret. Et quod vulgari substitutioni tacitE 'hoc iure inest pupillaris, ex iuris interpretatione magis, quam . eodem. lex voluntate defunctorii accidit. Militu aut meram intuemur voluntatein quod no cultarut,nos per legum a Ind. l. r. subtilitate, qua ipsi soluti,fiunt rupplere non debemus. 5 L. intest. Nec fine mouet, quod Ia n Robij citetia intestameto r7. C. detest. militu coniecturish locu esse: Namsi de coniecturis lomilita. quimur,quae ex facti circustanti s colliguntur, haud id
333쪽
negarim. Verum illas coniecturas non credo admitti, quae magis ex iuris subtilitate,quam mete & cogitatione testatorum supplentur; quales sunt istiae, quae taci tam inducunt p'pillarem, quae neque ex voluntate sunt, neque contraς voluntatem s atque ideo si in alte cpac. quod ram partem aliquo modo inclinant, mox euanesi it illa no. C. tur. tacitae pupillaris interprGatio.Inmilitibus vero, nihil inhqrtam:8
admittimus, de quo eos existimari potest non cogitas uis. C. eo se ; vol untatem vero cogitatio praecedi t: Et quanquam subtili interpretatione a quibusdam dicitur, Si id sorid 'ci in mentem venisset, consensum utique accomodaturum fuisse, mihi tamen in milite satis est hoc eum non cogitasse.Proinde ego substitutum hic non luma matre pupilli, sed a quocunque ipsius lesitimo haerede excludi crediderim: In paganorum vero testamentis secus arbitror,cuius opinionis multa sunt argumenta, passima disputantibus excogitata ; in quibus illud e- , r . tiam refertur,quod Paulus ' iureconsultus in recipro- ca substitutione duobus impuberibus inuicem tacta dicat; successionem non ad matrem, sed ad substiti tum deuoluit: Aperte etiam dixit Modestinus,' ita in e In dict. l. reciproca,ut in simplici vulgari tacitam pupillarem fa- iam hoc .ctam intelligi;&s intelligitur, ergo tacita est non ex- tui c. pressa; idque maxime apparet, cum imparibus facta est: Nam si est expressa,cur non in altero saltem vallat pupillarisi neque unquam potui credere per illa verba, TEt vos inuicem substituo; puppillarem x exprimi. Neque Lenim vox inuicem,quicquam facit, substituendi autem I. U. eod. verbum nullo adiei sto, de ea substitutione intelligitur, quae communiter fit,id est, de vulgaris atque ea potius ratione credo a Modestino commune Verbum suo g Indict. l.
ti ; quam quod vulgari & pupillari, vel directo & obli- iam hue
quo sensui conueniat,ut a plerisque vulgo traditum est. iure. Sed & alia quaedam Iustiniani constitutio id optime probat, ubi filio & uxore institutis, & in v ulgMem c bsum facta substitutione filio, ideo mater substitutum instit. Qexcludit : Quoniam si suae substantiae partem uxori do substi reli uit, multo magis & luctuosam haereditatem adi Per doct. matrem venire voluisse praesumitur. Huic deinde , in l. i. offitiis notabilis effectus cohaeret in multas quaestiones eodem. diffusus
334쪽
diffusus. Quod quernadmodum vulgaris tacitam continet pupillarem, ita viceversa expressa pupillaris taci-
h GAss e. tam vulgarem quae catholica omnium est sententia,
.de mei. nisi quod solus Politus alii entit, qui Diuotum stat cumiisHic. . Marci 'm&Veri colastitutionem intelligit, in vulgari,ind. iam tantum, qua ad pupillare porrigi fatetur, de qua de om
ra mari quae viceversa de pupillari aperte id probet; neque ca- , rabis bit cem est in ea affumendae voluntatis ratio, cum imputa- litinD.Mam. ri possit testatori, cur non expresserit vulgarem pupillo 3hoe iis e. veri, nihil obi jci potest, cuius fauor interpretationem ej voluntatis adiuuare debet. Ex huius autem effectus iciveritate iudicium illud Curianum pendet, cuius crebra ' tris Iuri, est apud Ciceronem ' & Quintilianum mentio, quod is i 5 j dὰ iri consul res Q Mutius Scaevola,&L. Crassus, am- lia iis bo eloquentissimi, ambo iurisperitillimi, in diuersas aB istis partes irent. Nam cana Coponius quidam testamen tu isti μ' postbumo haerede scripto, & si is in Orciei ire prius, quam in suam tutelam,veniretM. Curium substi- : ituist et, nec natus posthurnus vitus fuisset. Crassus con- 15 tendebat voluntatem testatoris est e,ut is non nato filiost δ' ἔ haeres esset, qui mortuo futurus erat, id est, ut pupillari illi
eqsem inest et vulgaris. Contra Scaevola noster, cum ex V urbis pr. Lib co' id colligi non possit; sed Crassi sententiam nostri in te ni in pretiis conampni fere calculo D. Marci moti constitu-ρmnci tione sequi malueruntue tametsi Ancharani quoddam 4 ι' u responsum Marius8Salomonius cotrari uallegat quod 2 L- de ab Alciato atque alijs confutatum est. Ego autem hac mer, gui, de re saepe dubitaui ob Scaeuolae q authoritatem, quae r Criero in semper apud omnes adtiquos maxima fuit, neq; ex uno Brut, scalmo captionis ivt Crastus iocabatur hanc illa mihi L. Qui hae- litent constituisse videtur. Et quanquam communiborea.de cο- die calculo secundum Crassum haec quaestio decisa sit, dit. c de cogitabam tamen, quae Scaevolam mouere potuissent, mon. i. si ut hanc sententiam defenderet: Cicero in Bruto obscu- am dote re notat. Ego vero illo tepore iustam eius fuisse opini Iola ma- item non dubito, videlicet cum tantum vi, usquisqua
tri'. velle crederetur, quantum' expressisset in vulgari ce D. l. iam theam interpretationem longe pbst diuus Marcus in-
hoc iure. . troduxit. i Movit sortassis S aeuolam qud absurdum lxidebat
335쪽
videbatur in pupillari substitutione,quae testamentum m i. filh censetur,inesseμ vulggrem,per quam patri succeditur,vel ut triuialibus utar verbis liti sequela&acces m L - me, rio contineri principale, cum pupillaris natura sit sub- c Qsequi primas tabulas, non vero illis ex se vim dare. Sciamus quoq; non adita haereditare extingui pupillarcin , 1 b. et substitutionem; quod si aute est adita saereditas, iam Τnec vulgari quidem locus esse potest; aut igitur no adiatur&euaneicit pupillaris, aut aditur & non est locus y vulgari: nequ* videtur pupillarem emortuam aliquid ex sese posse producere. Legimus praeterea omisi a pera D. l. a. calliditatem caussa principalis test amenti,cum reliqua mer. pla. ex aequo & bono seruentur,tum & pupillarem substi tutionem manere , at cur non illic substitutus praefertur a D. l. a. f. inhaereditate testatoris,quasi ex tacita vulgari Zcucaus interdi7.sa testati caussae ab intestato praeserenda sit, &cur hae- ό L. apud res institutus adire compellitur ob fidei commissum in Iulianu pupillaribus tabulis 'relictum,si sabstitutus pupillaria fidem Iuter ex tacita vulgari haeres testatori esse poterat i Cur hantis. .n5 ipse potius cogitur, qui deinde, ut substitutus,adire ad Treb. cogi in potest λ&qui cohaeres est apatre institutus, non cillieo intelligitur pupillo substitutus esse;at substitutus, bri. pupillo quas primo loco apupillo haeres institu detur: Cur ergo hunc magis inducimus sustitutum esse Ahim, oui vulgariter, quam illum pupillariter, cu caeteris paribus. Lepatri. plus possit patris testametu, quam iiiij illud enim prin j do aetacipale, hoc access ,rium est;&Vt illud aliquid operexur, qui.haere. ad filij tendit prouisionem ; pater autem siquid voluis- pure
set,cautius,disertiusque exprimere poterat, debebatq;- famitar. Quamobrem nisi institutus,vel expresse vulgari modo substitutus haereditatem adiret, dici posset concide- cum tibia re put illares tabulas; nec suitatis certe existentia eas ait. co firmat, nisi se immiscuerit filius,quod corra com- diriuile mune defendi forfitan poterit. Et quaquam legimus inter dii substitutionem pupillaremvalere,in filio abster, coto id poterit accipi, quado x scilicet antea immiscuit, h c deinde per praetorem separationem impetrauit: Atq; a Iaboleni forid intelligendu est responsum;ait qui r- e substitutum,qui haereditatem adluit postqua pupibasse maternae immiscuerat haereditati, creditoribus omnibus
336쪽
omnibus teneri : quo tamen non adeuntes negat pos.
se haeredes legitimos in pupilli bonis inquietari: Qiidd.si hic se post immixtionem non abstinuisset, cur ad saeredes beneficium separationis transmitteretur Zabstentio certe illa substituto non prodest. Quod autem de voluntate adferebat Crastus facile erat refellere; neque enim apertξ de ea constabat, dc captiosum est opinione quaeri yoluntates & interpretatione scripta simplicium hominum peruertere ; cum non sufficiat testatoris voluntas, nisi dispositio hac verba accedant: Nec putau rit,inquit Papinianus,quisquam nuda voluntate constitui testamentum. Elegaterque Baldus dicebat animi cogitationem voluntatsimque, 'uae in lucem noni roducitur, quasi abortiva censeri, eamque velut postiumus in utero existentem, nisi nascatur ac in lucem proferatur nihil esse: Et cum haec voluntatis interpretatio ex legis magis dispositione, quam defunctorum cogitatione proueniat, ut in praecedeti effectu demonstraui, &multae ratio nes iuris ciuilis huic interpretationi obstent, minimξ mirum hanc potius sententiam Scaevolam amplexum fuisse, quani etiam non infimae classis doctores secuti sunt. Sic enim cndradus, Ioannes Andraeas, Ancharanus, Socinus, Corneus,item
Paulus Castrensis, Signorolus,Romanus,ac alij partim consulti responderunt, partim in scholis docuerunt. Atque haec qualiacunq; sunt,efferri, tollunt pro Scaeuolae desentione, et si quisquam Crasso consentire malit,certe hodie pro dubitandi ratione, illum tamen dubito logd melioribus solidioriblisque rationibus suam colirmasse sententiam , &alij sorte magis acuti & subtiles, plura per se inuenire cogitabunt , fortassis restitui sententia Scaeuolae posset,si quis accuratius eam
controuersiam examinaret; vel non iniquus arbiter e
emplo' Tyberi j in hoc voluntatis&ciuilium rationumcoflicta haereditatem inter legitimum se scriptum haerede diuidet.Politus sanξ audacter asserit falsum esseid,
quo communis opinio maxime nititur:Pqrro in caussa Curiana dc alia c5currebant, cum ei morieti substitutiosacta fuerat, qui institutus erat, si nasceretur. Sed de his nimis fortassis multa; verum non potui tam celebre iudiciu silentio trasmittere. Moribus
337쪽
DE IVP ILL . SI BSTI. 'r moni)s hanc substituendi consuetudinem emanasse quoniam moribus dicatur essὸ introducta, quod peta Tquam absurdum est, cum ubique mores aliqui iure scri V xo antiquiores fuerint. Nec ideo tamen AEqusuetudoviget, illicd Laconibus est accepta sereda, quod solis moribus Lacones, ut Athenienses solis letibus Rcinpublicam gubernarint, cum Romani partiti scri noupto, partim non scripto iure usi sint. Etsi quid sorte ab inelegau. Lacedaemaoniorum moribus Romani accepcrunt, id de non stetit apud eos in morti appellatione; s d. decemia detur nauiras in duodecim tabulas translatum cst. Iureconia tu pen .c siviti autem, cum quid moribus inductum dicunt, siqni ciuil. hcare veste arbitror, id rus ante duodecim tabulas suis luna cum urbis primordijs obseruatum, vel postea usu Sc consensit receptum; curus interpretationis testis est Theophilus. Nam cum in Latini sitistitutionibus, ac-l Infra doquisito per arrogationem eo i ure, quod consensu rec per
cu'. εο l. Sic donatio inter virum& oie bonis ciuium moribus primum est η' prohibita. Sic patria potestas in consequentiam puppillaris substitutio 'admissa est, quod in simili re Vlpiani comprobatur testimonio: Lege, inquit, duodecim tabularum pro- digo interdicitur bonoru suorum administratio, quod '
Tribus quidem ab initio introductum Q est se Con
suetudo vero ea propri appellanda est, quae usu populi laruatur&mutari nonnunquam contrario usu solet: pDi propter fere instabilis est&incerta,&doctores ad-cu acta ea elle,&propterea probatione itidiocre, P de lebeten mi ipse de iure, non de facto respondere,&s,pe quod abolitum est I'ataui, manet Bononiae. Haud temere igitur cre-endum est lesum desuetudinem ob contrarios mores rileganti. Quod si autem consuetudo, non solo populi
338쪽
tacito consensu rectepta,sed principis constitutionevellege vel senatusconsulto, vel plebiscito consirin ta est, Iam in scripti iuris vim & nomen transit; & st tutum vulgo appellatur , sin nullius et authoritas prae ter tacitum v lentium consensim accessit, etsi a quibus dam diligentibus hominibus literis sit commendata, non ideo tamen non scripti iuris esse desinet. Et hc ego
accipio iuris scripti & non scripti differentiam. V Α ratione excitati,etiam constituti nem posuimus in nostro Codice, qua prospeetum est,ut si qui mente captos haheant silios, Vel nepotes, vel princepotes,cuiuscunque sexusUel gradu Si liceat eis,
M si puberes sint, ad exemplum pupillaris sub stitutionis certas personas substituere; sinam tem resipuerint, eadem substitutionem infirma/xi. Et hoc ad exemplum pupillaris substitutionis, qus postqua pupillus adoleverit,infirmaturis V M M EA . V M. et Exemplaris substitutio an Latἱnὸ dicatur. 2 culmodo olim licitum fuerit substituere furiose.3 4 n hic mente captim a furiose distingua n Extensio huiusce constitutionis ad alias sim opersonas.s Di erentiae inter exemplarem e V pupillarem substitutionem.
6 4 n pupido pos it feri exemplarissubstitutio. 7 n in exemplari substitutione dino filio instituto caeteri liberi furiosi praeteriri positaris Explicatio Glosse magna.s De tacita substitutione. Io Reprobatum dinum e ccurg exemplum. II Declaratio commmias vivioris,qua se reciproca
aiunt ubstitutiones generaliter esse expressitis.
339쪽
DE PUPILL AE SUBSTI. r ςri De compendios substitutione.
ruerbum sublituo,cοωnunesit,contra munem opinionem.
ic Fideicommissariam subnitationem improprafui Eitationem esse. r Dubi e decisiones e cursisas inlando expiret pupidariis c ex ptiri, μό-
pupillaris introducta est,exemplareinvocant, ibaud u l faex stato quidem doctis epitheto, nec a veteribus i quantuin ipse memini j recepto, sed cosuetudini commodi-e C ti, Qtati i loquelli aliquidindulgendu est,haud ad edtamcii a i , Vt hac lite moueainus,curno potius exemplata, id est , h. '' magis barbaro nomine vocetur.' Olim Vero prouide- 1 ri mente captis non potuit ,nisi per hiideicommisiim, 'quod solum in bonis prouenietibus a testatore locum habebat,uel si hoc beneficiu a principe ς impetrassent,
ut furioia substituere liceret; desinebatque etiam ctunc substitutio, cum suriosus respuisset. Nam si ad huc inquit Paulus valere dicamus, auferret test amen φρ π μπις--homini sanae mentis ex quibus verbii P liti' confutatur sententia,volentis tantummodo olim im retrari solitum , ut invio s ubstituere liceret, furioso vero etiam sine impetratione tunc potuisse substitui. τAlibi autem dixi, in gna dissicultate ea expediri, quae cum principibus i uenda sunt, atque ideo a quislimE , sanxit Iuthulianus, ut pitui legio deinceps ad eam rem g m impetrandam opus non esiet: Generali quippe lese 'ς posse parciues mente captis substituere . permisit; ux ergo olim erat priuilegiata, ut & compendiosam milicibus, ea 'nunc iure publico est concessa. Quam-
340쪽
sequi. - Quaobrem immeritb tertia haec habetur species s i. parata a vulgari &pupillari .Est autem constitutioi con cepta in mentecapto,quem veteres a furioso distingue bant; ac propterea dubitauit alibi Vlpianus' an con stitutio loquens de mentecapto ad furiosum esset extendenda, quae Iustiniani hic etiam dubitatio inaneret, ne videretur Pauli ν responsum correctum esse, nisi expressξ mentionem faceret alibi Iustinianus h uius ce substitutionis, quae furio so fit ; unde non puto Iustianianum,amissa prope iam tum linguae Latinae proprie late,quicquam inter furiosum&mentecaptum distinxisse. Atque ideo Theophilussc interpretatur, ἐαρτι δμ εμαυοτ xj ἔγρομπαῖα pqovgvταqεχ dem aute extendedi ratio etiam est in prodigis siti dis mutis quibusda duntaxat,cum alij sibi testari possint. Ego tamen no auderem ad exemptu mentecapti secundam quasi exemplarem inducere, nisi id iam communi opinione receptum η esset. Haec igitur substitutio generalis est,conuenitque omnibus prope personis, quae ipsae sibi testamentum facere nequeunt. Neque a solo patre haec fit substitutio, sed ab omnibus parentibus,id est, etiam a matres constitutio tamen parum explicat, liceat neutrique parenti simul substituere, an alteri tantum, & cuius testamentum siue substitutio praeualere debeat. an tua probabilius est patrem praeferendum esse; sufficereque ab uno factain substitutionem; uea pluribus factis substitutionibus, plura videantur esse testamenta, quod iuris nostri ratio non 8 patitur; cum exemplaris substitutio, quasi quoddam mete capti it stamentum sit.Haec tamen res in argumendis tota consistit, ut pleraeque aliae quaestiones in hac specie substuti ionis.' Quamuis enim haec ad exemplum pupillaris inuenta est; tamen multae sunt inter illam & hanc non obscurae dissentiae ob substituentium, substitutorum de ipsarum personarum, quibus fit substitutio,dirrctt
uersam naturam. Hic enim uterque parens s. ibstituit, 'tate habet , sic stibili tutio illic tantum is; qui in potestatest mente capto, illic impuberi. i Accursius tamen hic ssensisse videtur, ut possit etiam exemplatis substitutio impuberi