장음표시 사용
381쪽
ius ciuile pertinere. Praetorio igitur urinum manet te-- cisui exstamentum, nec per capitis diminutionem,quae iuris
est ciuilis infirmatur, id quod iure praetorio vesci, Hoc UUeόbis. quidem non ignoro ab Fabro re Hobaziised tamen qRN diosine. iaabeo,dferuntur, nihil obstare facilE videbit, qui P pi- h h. - niani responsum diligenter expenderit; ait genim, Titius testamento facto ad arrogandum se praebuit, ac inh de hocmi
eo statu mortuus est, scripto haeredi bonorum posses a i ea, sonem petenti, exceptionem doli mali obij ciῖς qu0 i Vihlic colligere licet,effectu quidem rum ei secudum iu pr*' iis ibosthtorium,non tamen irritum statim fieri;id est, non ipso iure praetorio si ita loqui licet j testamentum infirma- . .ri,sed tantum per exceptipnem: Accedente autem no- Ἀua voluntate exceptio ista rursus tollitur. Idemq; etiam ineo iudicio adhruptum & iniustum testamentu trans u ci ferre licet; exceptione enim si secundum praetoriam for . ' 'inula testamentu factui est, irritu fit, non ipso iure: Qua- iqua de iure ciuili nihil dubij est,&iniustu dicitur,quod , '. anon est factu iure ciuili,petenti' 3 praetoriuremedium x, exceptio obijcitur; si tame caussa excipiendi cessauerit, ' ς Iraetor Volutatem exequetur. Ex hoc autem multa in erri possitnt ad plerasque intricatas scholasticasq;opLationes,Videlicet an testamentiam cin quo filius est praetaeritus, sit quoque iure praetorio x nullum: Institutio enim &exhaeredatio ex iuris ciuilis solennibus origi- , nem habent; & nisi exceptio obhceretur, Ubulas praetor exequereturiquemadmodum in nonnullis casibus v idemus,ubi excςption is i us contraria aequitate ' re luitur. Et haec quidem declaratio ςx The phili & Papiniani sententia notabilis est;& multa possem pro ea ad- q
inita possem pro ea ad- ' struenda accumulare, si locus hic '' pateretur. 4 Alibi' etiam declaraui pupillare si ibstitutionem extinctam ηnoon conualescere innuius paragraphi iure cum pupil-s' f .las non pollit noua voluntate tabulas Q confirmare, & σμις- p substituto ab ude sit per cautionem p prospectum. Vo- dea priluntatis porro nouae probatio per quinque testes con- qnare debet, ut est frequentius treceptum. Papinianus m tamen hanc voluntatem a iure testamenti separat, &
382쪽
υῖ COMMENT. VI GLII IN TI . . .
videtur reliqtiis actibus magis aequiparare, ut duorum testium numelo contenti sunt,cum tantum adproba dam voluntatem fiat,quae exceptionis ius elidat.
X eo autem solo noti potest infirmari testamentum, quod postea testator id noluerit Valere; Vsque adeo,ut etsi quis post facium prius testamentum posterius sacere coeperit,&aut mortalitate prae uentus, aut quia eum eius rei poenituit, id non Persecerit, D. Pertinacis oratione cautum sit, ne alias tabulae priores ilire lactae irritae fiant, nisi sequentes iure ordinatae5. perseetae suerint: Nam imperfectunt testamentum , sine dubio nublum est.
a Prius testamentum non aliter solui, quam si sic dum perfe5ium. a Interdum in testamento non olenni oluntatem
3 Monalitas an Latine dicatur. 4i Quomodo expetite testamentum mutetur.
s Quo dum casibus se in imperfecitotestamento
scriptos admitti.c . si filio praeterito in secundo testamento, in qVotamen abj ab intestato dienientes institutii suntorius testamentum rumpatur, contra. communem opinionem.
7 Explicatus paragraphus si prius.in Isi duobus.
8 Declaratio l. Claudius. 1. de acquirenda haered
s P. Pauli in Papinianum notis.
383쪽
PERτiNAcis Iinperatoris oratione iustissime cautua Iumis sac prouisum est, quod & δ Capitolinus testatur, nec Peui. o temere testamenta rescindautur; alioqui facile legiti- infra. f. mi haeredes subornabunt aliquos , qui dicat testatorem sequen. I testamentum P reuocasse. 'Nisi ergo secundum testa- ό Ar v. f. mentum rite pcrfectum sit primum in suo vigore per- pluites su-
manebit; & eleganter a Theophilo dictumest, αρυνόν prat
tum assertioni credendum esie, nisi addidisse test : tores Arei hic lique Odeo se priorem voluntatem mutasse, quo inisse' flsato i decederet. Et quanquami; ocipstimeti in con h rei 1 ftrouersia; quod eam eii a nobis refertur creb: ius ireceia siptum est. Animaduertenduli fautesti id, od hic dici π l exta tur, plerosque ideo secundum testa inentum non perli eL milit a cere; quia eius rei eos Doeniteat: --Quamobrem interdu codicit
in testamento non solenni voluntas etia deest, necn etcrau
3 turalis et go oblisatio illic gibberit. Quida vero mo taliter praeueniuntur, id est, morte. Sic enim & Sueto te m-nius loquitur: Accellit,inquit, adfinem mortalitatis, Nox Ale & Triphonius subtractos mori itate serui, si Vir 'NU ini sit peditii simus autem modus mutandae voluntatis erit, scistiκnt tabulas ipsas priores delere, incidere, caneellare vel si- sir egi AEgi ila reuellςre. Maiorem entin facta, questi verba vim de ιε liabent, nisii quod id non conuenit testamentis nuncu- ρ b- patiuis, 'uae ex verbis&voce substantiam capiunt, gFa. 2-κmanentque nihilominus discerptis scripturis. Sed illic not. Alci. rursus longa distinctio, consilione sint tabulae cancel- Lb.I.pano
latae, an inconsitito, a testatore,anabali'. Sed cum ea a- cap.
I ij satis diligenter prosecuti 'sint, nos omittere hic poc h in calce.
sumus. Item cum posterius testamentum non perfici- Claudis. tur,& voluntas prior mutatur, non idem per omnia ius i L.θenuis.
est:Aliquand' enim ob non solemtem posteriorem vo- s. de et iluntatem quia no ii videtur a pri ma aliter recessisse, n is c mi ar- , secundum persectum sit prius scripti adnaittuntur, ali- mat. quando ad eos, qui ab intestato veniunt, lucrum hae- I L. Do ἶ, reditatis recidit, saepissime cum prius scripti vel testa- C.detest.
toris iudicio vel legis dispositione indigni sunt, fiscus a. l. r. ζ. sis bona m vendicat. f Qui verb in imperfecto scripti haeres ML tab. I Fab. . Aret.hla. m L. baericae bu,quib. t nudi n.
384쪽
sunt,regulariter non admittuntur, excipiunt tamen' ' gni singulari nota vili lunt. Perlectum ergo
'μ aliquando rumpitur,&s posterius non sit rite s ρ ρ ctum siniodbij in eo scripti sunt, qui ab Q intestato v nire possunt;idjue sine controueri a ab omnibus coim ceditur, scilicet si ideo imperfectum testamentum cen ' V. setur,quod testium , fgnationum, subscriptionumve p - Ο ' solennia praetermissa P sunt.' Namsi filius est praeteri ες tus, atque ideo sequens testamentum nullum est,t
D / FI metsi qui ab intestato veniunt, in eo haerechis scripti estote θ' q sunt, non rumpi prius vulgo existimatum est Et longahi sane hac de re disputatio est,nec scio an aliquis nodus psh- iniplicatior sit in hoc duntaxat tractatu;Mihi tame ad-
'I. uersus communem sententiam magis placet non dif-ρθ- CZ tu in hoc casu, praeteritione an alia ex caussa testa 'ια-c- con mentum imperfectum sit,modo ij,qui ab intestato v tra to. - munt, instituti in ea fuerint: Pro qua opinione inprur L.asses.
mis facit,quod Vlpianus y secundum testamentum in L- inter persectum, quo primum tollitur,ob legitimorum instic ter f- tutionem militari aequiparat. Cur ergo hic distinguide lib. CP mur,cum illic sciamus non minus tellium omissione, pot-μ quam filij praeteritione testamentum rumpiὶ Et interi comm caetera, quae testamentum absoluunt&per Aciunt, est ivd itiam filiorum institutio, vel exhaeredatio, ut α haeratione impersectum dici posse non math Raphael exi- citat stimauerit. Et iure quidem ciuili testium solennitas in scoL nore minus requisita est, quam filiorum institutio autu Supinde v exhaeredatio;ut certe disserentiae rationem non facilE hae. hib. aliquis hic explicet,&s in quibusdam alijs disserre non inprin. diritear, verum nihil adeo alteri simile est,cuius non x L. -- ali qua interdum existat dissimilitudo,sed similitudinis
argumentum procedit, ubi duo pluraueregulariter e prius . dein iure connexa sunt: Quod cum hic esse appareat, coni. tia . non video cur diuersumius nostri induxerint, prae se
a Ind. f. si tim cum id nulla lex sagitet. Quinimb&haec opinio
pr i s. manifestEPauli responso repugnat, quod & γ Barto D d. l. si testatur: Et quanquam is antea aliorum sententiam M. probauit in hac tamen opinione nostra conquieui ue
385쪽
videtur.' Quoniam vero de ipso textu longa lis est, a Pondera adscribam hic Graecam translationem, ex qua utriusq; merbae literaturae periti faciliorem sensum, & huic opinioni in d. si nostrie sustragantem colligere poterunt; neque quen- prius. qua fastidio prolixitas afficere debebit, qui numerosos di intricatos alioriam intellectus expenderiti enim Γ ra. Anthic articulus unus ex ijs, qui quasi scopuli Midam in rationes immenso iuris nostri pelago extant. - Graece Pauli re- ad illam
sipradicti difficilis responsi ratio qsatis eoili potest. ἀ D. f. si
Et quod remotum filium Paulus dixit, Graece clarius est, non siibexistente videlicet filios unoque contextu illa verba,Si remoto,praecedentibus iungenda sunt. Illa quoqueverba,ita ius habet, Graece non pauid significa tiora sunt,id est, regulariter enim quotiescunq; is ron-Kra quem,&c. Et eadem certe ratio est in emancipato &suo: Nam si nullus s*besset filius in potestate nimi du-Lij est et,quin insecundo scripti, extraneos in primo in si tutos excluderent. Quandocunque autem non ex- eL a Ueminentibus sitis per legitimos extranei excluduntur, tunc semper u existunt & quidem praeteriti, habent c6erax tabulas. Quid hoc apertius dici potδὶ & tamen f D. si
Hodiores salsis subiectissundamentis labyrinthii quen- prim Ham errorum S superaediscarunt. Nam quid ad extra I In ael si a cos pertinet, sit in secundo filiusfam. praeteritus an suis , '
386쪽
- non; eum eos alij ab intestato succedemes, ijdemque a b G' instituti excludant Z De praeteritionis porro 6 effectu astet eum alijs in secundo scriptis ipse filius. Nol iis est ergo hic differentia vlla constituenda inter emanci,co a c' suum, cum nec ratio id patiatur, dc manife- siani prae se ferae diuinationem. Nec me inouet, iubdiano i sty testamentum, in quo filius suus est praeteritus stipso iure nullusti, cuin idem c Liam fateri debeamus, si quae hoc dili adest lennitas Quanquam enim Bart . voluerit testam euium secundum aure ciuili valere,&exeo adiri C celia reditatem, id tamen mihi non probatur. Q omodore lum, enim hi adiba iure ciuili ex testamento notri blenniri D. La θ- enim hodie ex Theodosij constitutione, non os c0 cm- nino , sed quasi intestatus decedere dici pur,qui in in mAr. Ia ira persecio testamento ab ii vcstato venientes i altituit N
teritamen iure omnhao ad intestati caussam essecide.nL.hac co- bat;& in hoc secundum imperfectum testamentum t suis. . ex tum proficiebat, quod prius 'rescindebat, non uerbuti: et ecio inde haereditas assi retur. Nec etiarii huic obstat 'quod C. der . testamentum ratione selennitatis imperfectum valeato VideAle. intern liberos, non item ratione praeteritionis; soc exponen- nim tum vendia est, cum inde aliquis liberorum incom-tem hui'. modum pςrcipere potest, non item cum emolumento
. in dr, esse potest , ut hic;quod&emonosthq Curthrationes sitim. P collisitur. Ex his ergo concluditur, institutis in s
FG. Cu. cundo imperfecto testameto legitimis rumpi primum,ma. l. 2. C quod multo certe magis procedet, cum secundum te coni. tab. stamentum, in quo sunt instituti venientes ab intestato
.r Iu A. l. si perfectum est,& sola fili j praeteritio vitiosas tabulas effisi in a.col est; qui videtur Iasonis quoq; fuisse' intellectus. QubdVD. l. dii. si autem non essent instituti venientes ab intestato, qtii tu po- tunc primum firmum manere fateor, & ita proculdi restare. y bio aliud Pauli responsum accipiendum est. t Tertii a l. de lib. estPauli responsum in altero casu abAccursio citattim, posthu,n. mirabilem praeseserens decisionem:Nam eum quidami L. Clau facto prius testamento, postea eudem haeredem in alio Elim CD- testamento inutiliter facto instituisset,ait Paulus pridialis . . nuriatum fuisse intestatum decessisse testatorem; quod de Ecqui. csim rationi maxime refragaretur, Accursius inteIlexit,
h. fed. hoedem illic decessisse, prius questi haereditatem ex
387쪽
1 primo testametrio adijsset. 'Tu videan noni dein Papi- , ni anusicuius opinionem Paulus reprobat, cpmd is illie pronuntiauit: Nam suit certe praeiectus praetorio, & t L Iecta filotas in eum Paulus&Vlpianus scripsere. Et idem Pau- si certumlii, alio satis celebri u loco Papiniani sentent anaretra- peta.ctareVidetur: Nam si quis bene expendat,eam seric pase et, D.Uectatem illic quoque obtinuisse liquebit,contra quam Paulus disputat. ADEM Oratione expressit, non admissuerum se haereditatem eius, qui litis caussa
principem reliquerit haeredem, neque tabulas non legitime factas, in quibus ipse ob eam causis in haere S institutus erat, pro haturum; neque eX nuda Voce haeredis nomen admissurum, neque ex ulla scriptura, cui iuris authoritas desit, aliquid adepturum. Secudum hoc id tui Seuerus Sc Antoninus tapissime reicripse runt. Licet enim inquiunt legibus solutis inus,attamen legibus Viuimus.1 Laus Pertinacis Imperatoris.1 d in iure orationes vocemus.
3 Orationes interdum senatusconsidia dic Capitolini verba ad hunc paragraphum perti se . a is Digna principe vox. nentia.
iv Ademorarione expresst JfEx bis orationis capiti- bus sanctissimi Imperatoris Pertinacis ingentu co- 'gnoscitur,diguusq; prosectberat, qui diutius praeesset; ouutrimestre vix lepus,quo imperauit,psurimas hone nissimis legibus nobilitauerit. Est autem&hoc mode nix eius adscribendum,'ubd cum ista decernere ccm-stitutione per se posset,ad senatu tamen referre maluit. α l Dicuntur enim in iure nostro orationes, quae ab ipsis Principibus in senatu habentur, cum ipsi scilicet expliacatis rei totius circunstantijs,quid iurium, utile, ach Menum reipub sit,ostendunt, senatumq;rogant, an sic cotistituere placeat, talis extat oratio, vel pars potius
388쪽
a L. r. e orationis Impe. R Seueri, te rebus eorum,quisub tutela reb. eod. sunt non alienandis.Citantur item D. Marciorationes, orta de halimentis, defugitiuorum requisitione, de bonisb L. cum maternis: ψItem Antonini de donationibus' inter vi his. rum&vxorem: Item Hadriani de petitione haeredita transact. lissac quoniam consulitur a principe senatus,&ipse e L. ditius. orationes senatusconruita interdum vocantur.
ν. desier. ψ Nam orationem de petitione haereditatis senatuscων
urit. sultum Setiam vocat Iurecon.&hanc quoque Pertina-L. penui. cis orationem capitolinus senatusconsultum nunci 'oaTer cupar, cuius lubet adscribere verba, cum ad hunc lo tussiau. cum non parum faciant. 'i Legem, inquit,tulit ut test e L. . i. hie menta priora non prius essent irrita, quam alia perse
statio. U. essent, neue ob hoc fiscus aliquando succederetiae douat. Ipseque professus est, nullius se adituram haereditatem, intermir. quae aut adulatione alicuius delata esset,aut lite perple in maeor. Xa, Vt legitimi haeredes&necessarij priuarentur, addit j L. inre. quς senatusconsulto haec verba: Sanctius est P. C. in fisiud. de pςm rempub obtinere,quam ad diuitiarum cumulum petitio. discriminum atque dedecorum vestigia peruenire. Laeredit. I iactunus ille. Longe autem diuersa mente fuit Domi - tianus, de quo sic scribit Suetonius: Confiscabantur 'istisis, ι alienissimae naereditates, vel existente uno,qui diceret,
ridie V. iis ex defuncto,cum viveret, haeredem sibi Cae Abjii, sanctissimum itaque est nimiam licentiam haeredita 'ROIdndam improborum tyrannorum, impiorumqu
&malitio rum procuratorum, omnia fisco vendicat lium refrenare. Laudandaque tam nobilis Seueri &-tonini constitutio Licet legibus,inquiunt, lutis; smusi legibus tamen vivimus, nostrisque principibus inculcanda est potius,quam illa adulatorum vox; qalia principi placuit, legis habet vigorem. Caetera, quae actius pertinent, alios quis 3 reperere potest, sunt mori. PCruulgata.
i inmetam clari contra testa entum iure raticium.
389쪽
: nimeti inofficiosi dinde exorta. 3 -rela γbi hodie locum habeat fecundum e m
Querelam aeque latὸ hodie patere ac olim, contra
s. Praeterito sine caussa competrere bonorum posse .
sonem ctiam ho He,non querelam
6 quercti actio sitidisseratque aperitisne ho
7 Actio ex stipulum Aper re certa quomodomtelligenda.
TIVivs tituli usus secundaen reeeptam doctorum in- 'erpretationem φ hodie valde est astrictu,; quo ta- a Gloss. Aii men apudveteres nullus prope celebriorsuit. F Conti- νή, ius.
net autem querelam aduersus testamentum,quod con- eodem. tra patris ossicium h&naturae ius factum esse asseritur; b L. horrea iametsi inspecta legum selennitate neque nullum, ne- Are filo. que iniustum, neque ruptum aut irritum dici potest. Si- , quidem iure ciuili exbaeredari fili j in potestate possim caeteri praeteriri. Destitutis tamen ipsis&ciuilis& pr torij iuris auxilio,populus olim subueniebat, ad quem a. suprema erat prouocatio. Principes autem deinde aeqvitate moti, constitutionibus uiis extraordinarium hoc populi auxilium confirmarui,&de inofficiosique- rela saepissime rescripserunt. Itaque res tandem in assi- . 3 duam ac prophordinaliam iurisclictionem abij t. I hinianus autem plenius etiam liberis ilibuenit. Neque enim temere exhaeredari aut praeteriri eos permisit; led Z inisi certa licitaq; caussa expressa fuerit, citra querelam testamentu iniustum haberi voluit: At cum caussaadij-citur,tum querelam quoque adhuc posse proponi; ita tamen ut obiectae caussae veritatem haeres probet: Proinde secundum communem sententiam n liquam qu rela proponitur,nisi cum caussa expressaest; quae effectu consequetur, si forte veram eam esse probarchaeresn quiuerit. i Mihi tamen haec sententia bon satis placet, nec eiusmodi queret e restrictio ex mente Imperatoris Poluom
390쪽
esse mihi Videtur at ue illud in primis me mouet, quddin Graecorum glossis ad hunc mulum ex Pandectis α - - Codice v vj α λlico relatu, nil tam hunis cecorrectionis mentionem .reperiam. Per Nouellam vero urb. me constitutione ii dicit Iust centes matrix decimamquin cude rep. tam hoc solum mutatum notant, quod euoliintesta coss. I. - mentum,in quo filius in potestate erat praeteritus, nutilum esset, hodie quidem valeat,&inhaeredis institutio ne tantum rumpatur i de querela autem correcta nihil g . Destia omnino indicant, cum tamen ex eadem consti tutionetur. φ. iae nostri hoc induxerim Caeterum cum secundu hae sen-
talas. in tentiam doctorum nostrorum,adet, multa ex veteriit d. authe. re emendentur,qui fieri po tuit,Vino expressius hoc est mi cu de clararitIustinianus,cuius εvτα S ut 8ssis prope peti oppe V petua quaedam apparet iactantia, dum uid fortξ in te hiud. .u- sibus reuolui.Huc etiam accedit,quddria constitutis PMd. ne illis verbis usus Iustinianus fuerit s
ratist oet tisi e aliquando testamentum,cum secundam commu- boura 4 nein sententiam, tanqinim omissa Arma ipsius actus,m ipso iure nullum sit. Nec me mouet, quod dicat. IustinuRI .nou i ii ii et licere patri exhaeredes filios tacere, nisi certarcnsi legitiina ingratitudinis caus ain subiecerit. Qua lenim deleg vetat hoc sic intelligere,ut non liceat patri exhaeredare, θη- quin per querela iussit testamentum euertereὶ nullum tota y le ero esse testamentum Iustinianus non dictv Neq;n M. Ceρή- posteriores leges secundum veteres intel-m Praeseri praesertim ne nimium ab antiquo iure reced Lmaxim, mus,&cum probabili ratione cui tari correctio poteti. iiiii. c. quidem noua nostia interpretatio inde etiam
de confirmatur, quod Paulus ν scripsit, filium ius antem
proe m non postea matre ingratum vocari,nequea matris suaen In l. a. c. haereditate repelli. intelligere unim ibi cogimur non tralab posse eusic repelli,quin querelam habeat. Nam per il-o Secunia la Verba testamentum non diciturim iure nullum ecdeclara- se,alioquin obstarent multae conititutiones, quibusti &pbsthumum potuisse exhaeredari corrobatur, quas de cast in hoc modo Philippus Decius, Santo eum Rapna d. . legis. Q conciliare est visus. Atque id diligens rerui eae in